Woensdag 16 November 1927
Pagina 1
DE R.K. EMIGRATIE-VEREEN (GING
EEN GROOT CONGRES
HET EMIGRATIE-VRAAGSTUK BESCHOUWD VAN GODSDIENSTIG-
ZEDEUJK EN VAN ECONOMISCH STANDPUNT
f IS DAAR NIETS AAN TE
DOEN?
SLOTWOORD
DE STAATSBEGROOTING
WAT IN DE GASWERELD VOORVALT
Hoe over den heer v. d. Stel
gesproken wordt
De „Residentiebode" signaleert een erger
lijk geval van tekstverdraaiing in de commu
nistische „Tribune".
Het Correspondentiebureau Vas Diaz had
Vrijdag jl. volgend telegram aan de bladen
rondgezonden:
De politie van Mexico (stad) heeft iu
een voorstad van de hoofdplaat® een inval
gedaan in een particulier huis, waar 15 vrou
wen werden gearresteerd, die een particuliere
godsdienstige bijeenkomst hielden.
Zij worden beschuldigd van overtreding
der wet op de godsdienstuitoefening.
In de „Tribune" van Zaterdag wordt dit
bericht van V. D. in den volgenden vorm
aan de van Katholieken-haat doordrenkte
lezers voorgezet:
Een priester en 17 nonnen.
(V.D.) Naar uit New-Yorlt gemeld wordt,
heeft de politie in een der voorsteden van
Mexieo-City een priester en 17 vroegere nou-
nen gearresteerd, die onder leiding van dezen
priester het vroolijkste kloosterleven voort
zetten.
„EEN VOOR ONS VOLK EN ONS
GELOOF BESLISSENDE
PROBLEEMSTELLING
Onder de Katholieken, die naar
vreemde landen trekken, niet zoo
veel afval, als onder hen, die van
het platteland naar de groote steden
gaan
BEN MIDDEL VAN WERELDAPOSTOLAAT
Gisteren is in hotel „De Twee Steden" te
's Gravenhage het R. K. Emigratiecongres ge
houden, onder leiding van den voorzitter, van
de R. K. Emigratievereeniging, mr, H. van
Haastert.
doeltreffende maatregelen te nemen. En een
onderzoek naar den religieuzen en maatschap-
pelijken toestand der reeds geëmigreerde ka
tholieken zou om meerdere redenen zéér nut
tig zijn. Heeft men zich toch reeds meermalen
tot Ons gewend, om in dringenden geestelijken
nood hulp te bieden, dan is dit een teeken, dat
die nood in sommige streken groot is.
Wij begroeten daarom dit Congres met
vreugde, en al kan men de actie ten voordeele
van de emigranten geen eigenlijke missie
actie noemen, wijl het beter is dit woord te
behouden voor het werk onder degenen, die
liet geloof nimmer ontvingen of jammerlijk
zijn afgedwaald en tot andere belijdenis geko
men, toch verdient dit werk al den steun en
de belangstelling der Katholieke bevolking.
Van harte zegenen Wij dan dit Congres en
bidden God door de voorspraak der Aller
zaligste Maagd Maria al de deelnemers met
Zijn licht en Zijne kracht bij te staan, opdat
door aller medewerking de vruchten dezer
bijeenkomst overvloedig mogen zijn.
W. M. KARD. VAN ROSSUM.
Hierna was het woord aan den eersten in
leider, ii'. M. C. E. Bongaerts, wiens praeadvies
wij destijds reeds tn ons blad gepubliceerd
hebben.
GEDACHTENWISSELING.
De heer Loerakker meent, dat, als er voor
de arbeiders in de industrie niet gezorgd
wordt voor voldoende werkgelegenheid, zal
dit ten nadeele zal zijn van 't platteland. De
toestand van de industrie in Nederland zal
verbeterd moeten worden. Ontginning van
gronden zal werkloosheid doen verdwijnen bin
nen afzienlbaren tijd, zegt de inleider. Inder
daad, maar wat is afzienbare tijd? Wanneer
onze arbeiders straks naar Duitsehland gaan
dan wenschen wij, dat hun godsdienstig-zede
lijke belangen geen schade lijden. Maar wan
neer arbeiders op het platteland armoe lijden,
Is dit ook ten nadeele van hun godsdienstig-
zedelijke belangen. Elkeen, die invloed heeft,
zal dezen moeten gebruiken om werkloosheid
op het platteland, welke dezen winter enorm
zal zijn, te bestrijden.
De loonen hier en daar in den landbouw,
zijn 25 cent per uur en dan kunnen zij niet
eens een volle week arbeiden.
Spreker wensoht, dat zoo spoedig mogelijk
met de ontginning van woeste gronden in
Nederland zal worden begonnen, dit is ook
een godsdienstig-zedelijk belang.
De heer Cnosse, redacteur van „De Stan
daard", verheugt zich erover, dat het vraag
stuk nu eens niet uit louter economisch oog
punt wordt behandeld, maar den mensch be
schouwt als zedelijk-godsdieustig wezen.
Het rendement van de ontginningen en ver
beteringen moeten binnen afzienbaren tijd ook
aanwezig zijn. Spreker denkt hierbij aan de
Zuiderzee. Daarom is ook het emigratievraag-
stuk op het oogenblik nog wel onze belang
stelling waard, om een deel van onze bevol
king tot een zedelijken toestand te brengen.
Ook naar spr.'s meening gaat het geestelijke
voorop in het emigratie-vraagstuk, maar spr.
meent dat door den praeadviseur te veel uit
het oog wordt verloren, dat degenen, die emi-
greeren, niet de economisch het meest zwak
ken zijn. Maar zij moeten overtuigd en door
drongen zijn van Gods bevel om de wereld te
bebouwen. Voor zulk een bevel is helaas maai'
al te veel een dwang noodig.
De heer mr. van Lier bestrijdt dat er hier
geen emigratie-vraagstuk meer zou zijn, als
alle woeste gronden in Nederland in cultuur
zouden zijn gebracht. Velen zitten veel
beter op een vruchtbare farm in Canada dan
hier op een mager stuk grond, waar zij geen
behoorlijk bestaan vinden.
De heer van Ark, vertegenwoordiger van de
Canada Pacific, zegt dat hij ervaringen heeft
als emigrant. Spr. meent, dat de mensehen,
die hier geen behoorlijk bestaan kunnen vin
den geleid moeten worden naar den vreemde
om zich daar een behoorlijk bestaan te veT-
Werven.
De Kerk moet het middelpunt, het anker
voor den emigrant blijven, anders wordt hij
door het verlangen naar dollarwinst zoodanig
bevangen, dat er van zijn huisgezin en van
de opvoeding der kinderen niets terecht komt.
Rector van Kessel beschouwt de toe
standen in Noord-Brabant, welke hij sinds 40
jaren van nabij kent.
De grondbezitters in Brabant, meent spr.,
trekken vaak meer voordeel uit hun grond dan
waarop zij recht hebben.
Dan komt er nog bij, dat er aan verbetering
van vele gronden in Brabant niets gedaan
wordt. De grondbezitters doen bijvoorbeeld
niets om hun gronden watervrij te maken,
wat toch hun sociale plicht zou zijn. Zij wil
len van den grond halen, wat er van te halen
is, en bovendien nog het dagelijksch brood
van den arbeider.
Het pachtvraagstuk staat in nauw verband
met het emigratie-vraagstuk. Zoolang eT gee-u
afdoende oplossing van het pachtvraagstuk is
bereikt en geen goede verhouding tusschen
paohter en verpachter is tot stand gebracht,
zal het emigratie-vraagstuk ook geen bevredi
gende oplossing kunnen vinden.
Na de pauze was het woord aan den heer A.
C. de Bruin, voorzitter van het R.K. Werklie
denverbond, die bezwaar maakte tegen afschaf
fing van het pasvisum, waardoor vele buiten-
landsche arbeiders gemakkelijk naar hier
komen, die hier een werkkring vinden. Terwijl
zij aldus de werkgelegenheid voor Nederland-
sche arbeiders vermindert, geeft de Regeering
millioenen uit om de werkloosheid te bestrijden.
De Regeering steunt de emigratie door subsi
dies, waardoor zij erkent, dat er hier een te
kort is aan werkgelegenheid. Deze houding van
de Regeering noemt spr. inconsequent.
De Weleerw. heer ir. Bemelmans meende,
dat de mogelijkheid om woeste gronden produc
tief te maken de eerste jaren niet volkomen
realiseerbaar is. Er zijn niet alleen pachtboeren,
maar ook vele eigen boeren, die nog geen baten
trekken naar de mate van hun zwaren arbeid.
Intensiveering van den landbouw kan verbete
ring brengen, maar ons land staat reeds aan
de spit® ran intensiveering en verdere inten
siveering gaat slechte langzaam.
Voorts ia Intensiveering niet 3teed« rational!-
setring.
Intensiveering is natuurlijk op zich zelf heel
goed, maar daarnaast 1» noodig een goed.
gelelde emigratie.
Ecu antwoord
De heer ir. Bongaerts beantwoordde de ver
schillende debaters. Met opzet heeft spr. zijn
inleiding zeer aan den optimistischeu kant ge
houden, want te veel heerscht het pessimisme,
dat alleen in emigratie ons heil zou liggen.
De maatregelen, welke men kan nemen naast
de hand in eigen boezem steken, wenscht spr.
niet uit het oog te verliezen, maar spr. heeft
zich tot de enkele door hem behandelde punten
willen beperken. Ook de ethische en godsdien
stige beweegredenen, welke voor emigratie
kunnen gelden, erkent spr. ten volle.
Den heer Loerakker antwoordt spr. d.-.t dezen
winter wordt doorgegaan met wat is begon
nen op het gebied van landcultiveering.
Spr zou willen adviseeren allereerst de werk
loosheid op het platteland iu den zomer op te
heffen. De werkloosheid, op het platteland in
den winter is meer te beschouwen als seizoen
werkloosheid, waartegen uit den aard der zaak
niet veel te doen is.
Het zijn inderdaad niet de meest economisch
zwakken, die emigreeren, zooals de heer Cnosse
opmerkte, maar voor hen moeten wij niet in
de eerste plaats zorgen, wel echter voor hen,
die zouden wenschen te emigreeren uit econo
mische noodzaak. Deze laatste categorie had
spr. in zijn inleiding dan ook voornamelijk op
het oog.
Dat er te veel tegen emigratie wordt ge
waarschuwd, zooals de heer v. Ark opmerkte,
kan spr. goeddeels onderschrijven, ofschoon er
landen zijn, waar het in het belang van
de emigranten is hen daartegen te waar
schuwen. Op andere landen, zooals Canada,
kunnen wij gerust de aandacht der emigranten
vestigen, maar vooral en op de eerste plaats
is emigratie aan te bevelen naar onze koloniën.
Den Weleerw. heer Ir. Bemelmans spreekt
inleider raiet tegen, maar hij vraagt hem al
leen, of alles wel gedaan is op het gebied van
intensiveering.
Spr. wijst er op, dat ondanks het accres der
bevolking toet aantal werkloozen in ons land
ongeveer constant blijft en dat arbeiders, die
naar elders waren getrokken, weer terugko
men. Dit werpt op het emiigratie-ivraagistiuk
wel een bijzonder licht en men kan er uit con-
cludeeren, dat de werkgelegenheid hier te
lande reeds vermeerdert.
Het uittrekken uit het vaderland is een ver-
lies voor het land. Het kan in een winst ver-
keeren, wanneer de economische relaties tus
schen moederland en emigranten behouden
Wijven.
Na een dankwoord aan ir. Bongaerts ver
leende de voorzitter hJeit woord aan den twee
den inleider, den hoogeerw. heer prof. J. D. J.
Aengenent, hoogleeraar aan het Groot-Semi
narie Warmomnd, wiens prae-advie3 ook al
eerder in ons blad is vermeld.
Allereerst sprak Reverend Father K. E.
Morrow uit Canada.
Father Morrow stelde zich aan de aanwezigen
voor als de voorzitter van The Catholic Settle
ment Association in Canada en als speciale af
gevaardigde van den aartsbisschop van Toronto.
In Toronto, aldus spr., hebben wij een katho
lieke organisatie voor de immigranten, waar
aan verschillende ordes-geestelijken verbonden
zijn. Doel is op de eerste plaats zorg voor
geestelijke belangen der immigranten. Behalve
kerken hebben wij in deze organisatie katho
lieke scholen, waarin de kinderen behalve ge
woon onderwijs ook godsdienstonderwijs ont
vangen. Er zijn hoogere en lagere colleges op
deze school.
Onze organisatie streeft zoo veel mogelijk
naar kolonisatie, zooals de naam ook aan
duidt.
Vervolgens wees spr. op de materieele zijde
van de immigratie. Gewoonlijk wordt het ge
mengd bedrijf toegepast. Spr, zet uiteen de
vooruitzichten, welke immigranten in Canada
hebben en heldert eenige misverstanden op,
welke omtrent immigratie in Canada zijn ont
staan.
De prijs van een farm is ongeveer 500 dollar
en de organisatie zal zorgen, dat men waar
voor zijn geld krijgt.
Spr. is naar Holland gekomen om een Hol-
landsohen priester te zoeken, die de geeste
lijke zorg voor de Katholieke Hollandsche
immigranten in Canada op zich lean nemen.
Reetor Kok wilde ook de aandacht van de
R. K. Emigrat ie-vereen iging vestigen op de
emigratie van het platteland naar de groote
steden en daarvoor haar zorg vragen,
Hierna sprak de voorzitter een slotwoord.
Hij sprak zijn vreugde uit om het vele vrucht
bare werk, dat gedaan is en vastgelegd kon
worden in een prachtig resultaat; een ver
helderd inzicht in het veel omvattende, zeer
gecompliceerde emigratievraagstuk.
Dan uitte spr. nog een paar wenschen,
aangaande de emigratie zelf.
Op de eerste plaats den wensch, dat er spoedig
lcome een nieuwe Wet op de landverhuizing. De
behoefte hieraan is groot, zeer groot. Om ve
lerlei redenen.
Iemand, die door economischen
nood gedwongen zijn vaderland verlaat om
elders, in een vreemd land een eigen haard
te gaan stichten, een nieuwe toekomst op te
bouwen voor zich en zijn nakomelingen, ver
dient onze tegemoetkomende sympathie en
onze belanglooze hulp. Hij mag niet gebruikt
worden om allereerst de belangen van anderen
te dienen.
De tweede wensch sluit zich aan bij de 5de
conclusie van prof. Aengenent: dat er in de
voornaamste landen van immigrantie, die nog
voor ons openstaan( speciaal Canada en Aus
tralië) spoedig katholieke Nederlandsehe kolo
nies. mogen komen, centra, die tal van Katho
lieke Nederlandsehe gezinnen blijvend en een
nog grooter aantal tijdelijk, als doorgangs-ko-
lonie, zullen kunnen opnemen. Het bezit van
dergelijke Katholieke centra, aan het hoofd
waarvan een liefst Nederlandsch Katholiek
priester moet staan, lijkt spr. van het hoogste
belang, ja noodzakelijk om de godsdienstig-
zedelijke belangen onzer katholieke Nederland
sehe emigranten volkomen veilig te stellen.
Met deze centra zou onze R. K. Emigratie-
Vereeniging in eng contact moeten staan.
Hierna sloot spr. het congres met den Chris-
telijken groet
v A .-rit A A A A
Arbeid, Handel en Nijverheid.
MEMORIE VAN ANTWOORD.
Arbeidswet.
Verdere geleidelijke invoering der Arbeids
wet acht ook de Minister gewensebt en hij ver
trouwt, dat de bepalingen dier wet omtrent
arheids- en rusttijden op 1 Januari 1929 zoo
wol voor het winkelpersoneel als voor het
personeel ran verplegings-inrichtingen in wer
king zullen kunnen trede
Een ontwerp-Winkelslultingswetdat met
het Werktijdenbesluit voor winkels en een ont
werp tot wijziging der Arbeidswet, dat met het
Verplegingsbesluit verband houdt, zullen,
binnenkort bij de Staten Generaal aanhangig
worden gemaakt.
Overwerkvergunningen.
De Minister is niet vau opvatting, dat da
huidige toestand der nijverheid en de daar
mede gepaard gaande werkloosheid uitsluitend
of in hoofdzaak ls terug te brengen tot een
kwestie van prijzen, noch dat hij de prijs
vorming de loonen allesbeslissend zijn.
Een regeling betreffende het toekennen vau
een wekelijkschen rustdag aan toonkunste
naars is in voorbereiding.
Het door verscheidene leden voorgestane
denkbeeld om over te gaan tot oprichting van
Regeeringswege van een bureau, dat de Rijks
bemiddelaars op de hoogte zou moeten stellen
van dreigende conflicten vindt bij den Minister
geen weerklan'
Sociale verzekering
Zoodra genoeg zekerheid bestaat, dat de be
handeling met de ziektewet met de Stateu-
Generaal vciortgang zal hebben en dus het ter.
handnemen van de unificatie der sociale verze
kering niet de invoering der ziektewet zal ver
tragen, kan de werkzaamheid voor de unifi
catie der verzekeringen meer op den voorgrond
komen.
Een voorstel tot verhooging van de leeftijds
grens voor de Invaliditeitswet van 35 jaar,
neergelegd dn art. 33 der wet, is van den Mi
nister niet te verwachten.
Een wetsontwerp tot wijziging der Ouder
domswet 1919, waardoor het mogelijk zal wor
den restitutie te verleenen bij overlijden van
den verzekerde vóór den pensioengerechtig
den leeftijd van het grootste deel der betaalde
premiën, is inmiddels aan den Hoogen Raad
van Arbeid ten advieze gezonden.
Aan den geuiten aandrang, strekkende tot
Invoering van een weduwe- en weezenrente,
kan de Minister tot zijn leedwezen op grond
van de hem door verschillende verzekerings
deskundigen u it gebrachte adviezen geen gevolg
geven.
Klompen-industrie. j
Bij het voorstel om ten bate d :r noodlijdend^
klompenindustrie eeu bedrag van 4000 tod
te staan is uiteraard vau de overweging uit
gegaan, dat getracht moet woi ten met zoo
weinig mogelijk kosten iets te bereiken.
Kon. Hollandsche Lloyc'
Tot dusverre zijn uit 's Rijks schatkist aan
den N.V. Koninklijke Hollandsche Lloyd 1105
geen kas voorschotten verleend.
Woningpolitiek.
Dat uitsluitend het particulier initiatief iu
de behoefte aan woningen voor normale arbei
ders moet voorzien, is niet de meening van
den Minister. Wel echter zal moeten worden
gewaakt, dat na den volslagen stilstand in
het particuliere bouwbedrijf en na de met veel
moeite verkregen opleving niet opnieuw do
particuliere bouwnijverheid op dit terrein tot
stilstand wordt gebracht.
Een streven om de houwvereenigingen tot
vendcre u ifbrefid ing barer wcrfkzaamtoetid in
staat te stellen, mag in de huidige omstandig
heden niet norm zijn voor het beleid van do
regeering ten aanzien van de volkshuisvesting.
Werkloosheidsverzekering en
Arbeidsbemiddeling.
De vraag, hoe tot verlenging van de uitkee-
ringstermijnen der werkloozenkassen te komen
en daardoor de verzekering meer aan haar
doel te doen beantwoorden, heeft den Minister
juist de laatste maanden voortdurend bezig
gehouden.
Wat aangaat de vraag inzake overheidsper
soneel deelt de Minister mede, dat besloten is,
tot instelling van een commissie, die zal heb
ben te onderzoeken of een afzonderlijke werk
loosheidsverzekering voor op contract aange
steld Overheidspersoneel wenschelijk en mo
gelijk is.
Een voor-ontwerp tot wettelijke regeling der
arbeidsbemiddeling is aanhangig bij den Hoo
gen Raad van Arbeid, de Minister hoopt in
staat te zijn in dit zittingsjaar het betreffende
wetsontwerp bij de Kamer in te dienen.
WETSONTWERPEN IN DE
AFPEELINGEN
De keramiek
De vaccinatie
In de Tweede-Kamer-zitting van gisteren
werd besloten, Vrijdag in de afdeelingen te
onderzoeken het wetsontwerp tot tijdelijke
verhoogirig van invoerrechten op keramische
artikelen en het ingediende vaccinatie-ont
werp. t
SNELLER VERBINDING MET INDIë, 1
Teneinde de snelheid van de „J. P. Coen"-
en de „Joh. de Witt" op te voeren, om daar
door ,in de gelegenheid te zijn, den aankomst-
dag te Tandjong-Priok voor het volgend jaar
op Zaterdag te stellen, zal de „J. P. Goen" naar
wij in de Indische bladen lezen, 11a binnen
komst te Amsterdam op 19 November a.s. 73
dagen en de „Joh. de Witt" na binnenkomst
te Amsterdam op 14 Jan. a.s., 59 dagen worden
binnen gehouden, voor het aanbrengen vau
verbeteringen ln de machinekamer.
Commentaar overbodig.
Dat het communistisch orgaan tot heel wat
ia staat is, blijkt ook al uit het stuk over
Theresia Neumann, waarop gisteren reeds in
ons blad gewezen werd.
De „onthullingen" van het blad waren ver
taald uit het DuMsch maar de Duitsche ge
gevens waren weer „verwerkt" en zoo ver-
moffeld, dat een weerlegging weer opnieuw
kon beginnen.
Zoo had de Katholieken-hatende roode pers
in Duitsehland beweerd, dat Theresia te
Bamberg moeder zou zijn geworden; uit de
registers van den burgertijken stand te Bam
berg werd de leugen natuurlijk dadelijk ach
terhaald. De „Tribune" maakt er nu van,
dat het kind „werd ondergebracht in het
klooster der tJrsulinen te Bamberg". Als er
•te Bamberg Ursulinen zijn, dan voelt men
met de klompen, dat het kind bij haar niet
zou worden opgenomen.
Terwijl, zoover wij weten, geen enkel
deskundig bezoeker aan de goede
trouw van Theresia twijfelt, spreekt de „Tri
bune" doodbedaard van „de bedriegerij van
het meisje" en de klap. op den vuurpijl is
wel, dat het communistisch blad zijn laster
als aannemelijk voorstelt op grond van het
fcitdat de kerkelijke overheid ge
vraagd heeft, de bezoeken bij Theresia te
staken
Hoe moet men het zulken falsarissen en
godsdiensthaters toch naar den zin maken
en zou het niet mogelijk zijn deze drukkende
lasteraars eens bij den kraag te vatten
In Rusland hadden zij al lang den kogel
gehad
EEN ONDERZOEK TE ENKHUIZEN
Maar ook bij de andere gemeentebedrijven
B. en W. der gemeente Enkhuizen hebben
besloten een onderzoek im te stellen naar den
■gang van zaken bij de gemeentelijke liehtbe-
drijven, afdeeling gas, doch dit onderzoek
tevens te doen plaats hebben hij de overige ge
meentelijke bedrijven.
RAADSDISCUSIES TE LOCHEM
Op verzoek der sociaal-democratische fractie
was een spoedeischende vergadering belegd van
den gemeenteraad van Lochem naar aanleiding
van een ingezonden stuk in het „Deventei Dag
blad" van den heer Van der Stel, waarin het
wenschelijk werd genoemd, ook te Lochem een
onderzoek In te stellen naar de gasfabriek.
De voorzitter deelde volgens het „Hbd." mede,
dat naar aanleiding van dat stuk door B. en W.
reeds een onderzoek was ingesteld en dat door
hen de zaak ernstig en langdurig is besproken.
B. en W. zijn van meening, dat de persoon \an
der Stel geen vertrouwen inboezemt, dat er
geen werkelijke aanklac-ht is gedaan, dat Van
der Stel zich niet heeft gewend tot B. en W.
of tot den burgemeester als hulpofficier van
justitie, noch tot den raad, maar zich bepaald
heeft tot verdachtmaking van een der beste
ambtenaren, een ijverig en kundig man. Spr.
had een officieel bezoek gebracht aan den
officier van justitie te Utrecht, die zeide, dat
er geen enkel blijk was, dat een ambtenaar
'uit Lochem zich schuldig heeft gemaakt aan
het aannemen van giften. B. en W. achten der
halve een commissie van onderzoek niet noodig.
Mocht de raad dit echter wel noodig vinden,
dan zou spr. dat wenschen op te dragen aan
het financieel bureau van de Ver. van Ned.
Gemeenten.
De heer Beumkes verklaarde, dat niemaud
van de sociaal-democratische fractie den direc
teur der gasfabriek schuldig acht.
De heer Franken noemde het een pijnlijke
bespreking over iemand, die algemeen hoog
Wordt geacht en dat ter wille van een persoon,
die zelf niet deugt. Toch wenscht spr. een on
derzoek voor de eer van den heer Houwing.
De voorzitter wilde met een persoon als de
heer Van der Stel, iemand die dergelijke ellen
dige praktijken uitoefent, niets te doen hebben.
Ten slotte werd zonder hoofdelijke stemming
besloten een onderzoek te doen instellen. Het
voorstel-Beumkes, on in de plaats van den
heer Van der Stel, diens raadsman mr. Nöthorn
te Zutphen in de commis. ie te benoemen, werd
heet 7 tegen 4 soc. dem. stemmen verworpen.
Het voorstel van B. en W. om het onderzoek
®P te dragen aan het financieel bureau van de
Ter. voor Ned. gemeenten werd daarop z. h. s.
Aangenomen.
OPENINGSWOORD VAN DEN
VOORZITTER.
De voorzitter ving zijn openingsrede aan met
'n uiteenzetting te geven van 't ontstaan, het
karakter en het doel der R. K. Emigratie-Ver-
eeniging.
Na haar stichting is de vereeniging onmiddel
lijk begonnen met de uitvoering haver taak.
Allereerst werd, zeide spr., in overleg getreden
met de beide hier te lande bestaande semi-
officieele lichamen, belast met de behartiging
van de economische belangen der Nederlaud-
sche emigranten: de Nederlandsehe vereeni
ging ..Landverhuizing" en de Emigratie Cen
trale Holland. De besprekingen voerden tot ai-
geheeie overeenstemming en sindsdien bestaat
er tusschen deze lichamen en onze vereeniging
aldus spr. een in alle opzichten prettige samen
werking, gebaseerd op een gezonde taakverdae-
ling en een wederzijdsch vertrouwen.
De vereeniging trok ook zelf op kondschap
uit en trad in briefwisseling met de kerkelijke
autoriteiten in de belangrijkste gebieden van
immigratie om zelf de noodige inlichtingen ter
beschikking te krijgen ter voorlichting en bij
stand der Katholieke Nederlandsehe emigran
ten ten opzichte hunner godsdienstig-zedelijke
belangen.
En thans, zoo vervolgde spr., komt dan onze
R. K. Emigratie-vereeuiging voor het eerst in
het openbaar uit met dit R. IC. Emigranten-
Congres.
Dit congres is volgens spr. belegd om te too-
nen hoe uiterst belangrijk wij het emigratie-
vraagstuk achten, omdat aldus spr. zooals
prof. Gerard Brom ons schreef, toen hij ons
tot zijn groot leedwezen zijne verhindering om
dit congres bij te komen wonen, berichtte:
„omdat geen kwestie dringender om behande
ling vraagt dan deze voor ons volk en ons ge
loof zoo beslissende probleemstelling" en ten
slotte, omdat het een vraagstuk geldt, waarhij
heel ons volk betrokken is, zoodat dit ook het
recht heeft de meening van een zoo belangrijk
volksdeel als het Katholieke te kennen en den
plicht om er rekening mee te houden.
Waarom ging spr. dan voort, wordt een R.K.
Emigratie-Congres gehouden.
Omdat het emigratie-vraagstuk voor ons.
katholieken, nog een anderen kant heeft dan
den louter-economischen. Een emigrant bezit
evenzeer een onsterfelijke ziel als de thuisblij
ver en daarom is er van ons, katholieken, geen
bevordering van, geen medewerking aan,, zelfs
geen toelating van emigratie te verwachten,
indien niet vooraf vast staat, dat de godsdien
stig zedelijke belangen der emigranten evenzeer
als de economische veilig gesteld zijn. Ziju
echter de godsdienstig-zedelijke belangen der
emigranten gewaarborgd, dan zien wij, katho
lieken, zóóvelen als ter verlichting van den be
volkingsdruk in 't vaderland noodig is, zelfs
tot zekere hoogte gaarne wegtrekken, ómdat
wij ze dan beveiligd weten tegen schrikkelijke
gevaren, die hen anders thuis zouden blijven
bedreigen. Immers, al is het wegens het ont
breken van statistische gegevens niet te be
wijzen, toch staat het voor spr. vast, dat er on
der de katholieken, die naar vreemde landen
trekken, niet zooveel afval voorkomt als onder
de katholieken^' die van het platteland komend
zich genoodzaakt zien om den broode zich iu
de steden vestigen.
Maar er is nog meer, vervolgde spr. Het doen
uitzwermen van Katholieken naar vreemds
landen heeft op zich zelf beschouwd voor ons
ook een groote bekoring, omdat het een middel
kan wezen van wereld-apostolaat. De uitbrei
ding van het Godsrijk op aarde is ons opgedra
gen, ons, Katholieken, van het oogenblik af
dat Christus Zijne leerlingen uitzond met dé
dringende woorden: „Gaat en onderwijst alle
volken" en blijft ons ten plicht tot aan het
einde der wereld. Een goed geleide emigratie
van Katholieken kan ook met volledige
waarborging van de economische belangen der
emigranten aan dit doel zeer wel dienstbaar
worden gemaakt.
Dan verklaarde spr. dit congres dat wij, al
dus .spr. stellen onder bescherming van Chris
tus-Koning, geopend.
SCHRIJVEN VAN Z. EM. KARDINAAL
VAN ROSSUM.
De voorzitter deelde mede, dat het bestuur
aan Zijn Em. Kardinaal van Rossum 'n pro
gramma van het congres heeft gezonden,
waarop het volgende schrijven van Zijn Emi
nentie werd ontvangen:
o m e, Paleis der Propaganda,
8 November 1927.
Aan het Bestuur der R.K. Emigratie-
Vereeniging te 's-Graveahage.
Mijne Heeren,
Het Congres, dat Uwe Vereeniging binnen
enkele dagen te 's-Gravenhage zal houden,
heeft al Onze aandacht. Het geldt toch een der
gewichtigste problemen van het hedendaagsche
maatschappelijk leven, een probleem, dat op
verschillende wijzen ook de godsdienstige be
langen der Katholieke bevolking raakt. Heeft
men in het verleden niet voldoende de ontwik
keling der emigratie met sociale en religieuze
voorzorgen gevolgd, dan is het meer dan tijd,
het verzuimde in te halen en voor de toekomst
