Woensdag 23 November 1927
Tweede Blad
Pagina 1
f EEN PROFESSOR
OVER KONNERS-
REUTH
DE WET
MEVROUW H. ROLAND HOLST.
/i'i sefirijft aan „Het Volk"
ONDERZOEK NAAR RAMPEN VAN
OORLOGSVAARTUIGEN
DE DAG VAN LINKS
IR. ALBARDA EN HET 7e LEERJAAR
WERKVERSCHAFFING
EN WERKLOOSHEID
DE GEARRESTEERDE
INDONESISCHE STUDENTEN
js§'v
DE ZEVENJARIGE LEERPL'CHT
DE HOOGE RAAD VAN ARBEID
DE STRANDING VAN DE „GEORGIA"
DE „CALEDONIA" OVER TIJD
In het smaal-artikel over Konnersreuth
stelde „Het Volk" o.a- de vraag of de liefde
zusters, die onder toezicht van den huisarts
bij Theresia gewaakt hadden, wel betrouw
baar waren.
Daarop is thans een klinkend antwoord
gekomen van professor dr. Ewald, hoog
leeraar te Erlangen die in het „Münchener
Medisch Weekblad" over deze controle
schrijft:
„Zij (de zusters} maakten een buitenge
woon goeden indruk en waren goed uitge
kozen en medisch geschoold, zoodat ze door
de verschijnselen niet gemakkelijk misleid
konden worden: een^vroegere operatie-
zuster, een Röntgen-zuster, een tandarts-
zuster en een zuster-stenografe. Zij lieten
zich ook door den aanblik der extasen niet
verbluffen, warén bij het uittreden van den
eersten bloeddruppel uit de ooren dadelijk
met een opvanger bij de hand, volgden
alle instructies van collega Seidl op de
meest punctueele wijze op, werkten steeds
met. tweeën en verloren Theresia gedurende
die 14 dagen geen seconde uit het oog,
controleerden de uitscheidingen, maakten
het bed op, wogen metteen het mondspoel-
water af, controleerden pols en tempera
tuur en hielden op de meest nauwkeurige
wijze aanteekening".
„Zij waren vóór het begin der waarne
ming beëedigd en werden daarna nog een
maal beëedigd. BedeDkt men wat een eed
voor een kloosterzuster beteekent, dan kan
men wel ervan overtuigd zijn, dat zij haar
taak nauwkeurig hebben verricht".
De voorschriften, welke do zusters hadden
op te volgen, waren zeer streng.
De vier zusters moesten twee aan twee
voortdurend waken en aanteekeningen
houden; Theresia mocht nooit en nergens
alleen gelaten worden; zij mocht niet biech
ten en de ontlasting geschiedde onder toe
zicht; de hoeveelheid water waarmee de
mond gespoeld werd, werd gemeten.
Theresia moest door de zusters met een
waschlap (niet met een spons) gewasschen
worden; alle ontlasting werd nauwkeurig
opgenomen en ter verder onderzoek aan den
huisarts gezonden. Voortdurend werd het
lichaam gewogen en word de temperatuur
en de polsslag opgenomen; het bloed dat
uit haar wonden stroomt wordt onderzocht;
het wordt, vergeleken met het bloed, dat ver
kregen wordt door middel van een insnijding
in bet oorlelletje; het verloop der bloedingen
en der extasen moet nauwkeurig waarge
nomen en beschreven worden.
Zooals men weet had deze controle onder
leiding van .don huisarfs dr. Seidl plaats.
Ietier eerlijk mensch zal toegeven, dat er
met die controle niet, te spotten valt. Wie
dat toch doet, handelt niet volgens de waar
heid. In dat geval verkeert „Het Volk"
klaarblijkelijk.
We brengen het ver.
Ook in de hoofdletters heeft de splijtzwam
een splitsing gpbracht. De schrijver over
godsdienstige aangelegenheden heeft de eer
van datzwammetje.
Het gaat over lijkverbranding of niet
Over het Amsterdamsche voornemen op
dat punt. Baron van Wijnbergen had daar
over iets gezegd.
..Hij rept van persoonlijke beginselen niet.
Het is alleen eerbied voor de Wet (met een
Katholieke hoofdletter) welke hem het
harnas doet aanschieten."
Natuurlijk doet het een beetje vreemd aan,
om een sociaal-democraat zoo te hooren spot
ten met een beroep op de Wet.
Want in zake Mexico beroepen de sociaal
democraten hier in het land zich toch op de
wet in Mexico. Die verwenschte Katholieken
willen zich niet schikken naar de wet, die
hun het Katholiek-zijn verbiedt, en dus wor
den ze rechtvaardig gestraft!
Dat is de Wet met een sociaal-democrati
sche hoofdletter.
UIT DE R. K. STAATSPARTIJ
R. K. Kamercentrale Leiden
In de te Leiden onder voorzitterschap van
den heer J. P. Gouverneur gehouden vergade
ring van de R. K. Kamercentrale Lelden,
werd de agenda voor de a.s. Partijraadsver
gadering behandeld.
Bij een voorstel-Rotterdam, strekkende, om
het militaire vraagstuk op de eerstvolgende
vergadering van den Partijraad te bespreken,
heeft het P. B. opgemerkt, dat dit eerst ge
zien het vele andere werk na 1928 zal kun
nen geschieden.
Met de meening van het P. B. dat de kwestie
der reorganisatie van de huidige classificatie
der ambtenaarsstandplaatsen niet voor directe
behandeling gelukt is, maar eerst op een
latere vergadering door bekwame praeadvl-
seurs moet worden toegelicht, ging niet de
geheele vergadering aceoord, er was één stem
tegen.
Naar aanleiding van de uitgebrachte prae-
adviezen over het belasting vraagstuk voerden
verschillende aanwezigen het woord. Men be
pleitte vermindering, eventueel opheffing van
indirecte belastingen, becritlseerde de finan-
cieele verhouding tusschen Rijk on Gemeenten
en brak een lans voor herziening der salaris
sen van het overheidspersoneel.
De voorzitter herinnerde er aan, dat het de
bedoeling is op de vergadering van den Partij
raad het vraagstuk van de belastingheffing
te bespreken, maar geen besluiten te nemen.
PATER JANSEN C.ss.R.
Reeds herstellende
De Z.Eerw. Pater Jansen C.ss.R., is, naar
het „L. D." meldt., reeds zoo hersteld, dat hij
eergisteren van Tilburg naar Wittem kon rei
zen.
ER WAREN ONJUISTHEDEN GEMELD
Naar aanleiding van het bericht van „Het
Volk", over het uittreden van mevrouw Roland
Holst uit de Communistische Partij, schrijft
mevr. R, h. aan dat blad als volgt:
„De mededeeliingen, die „Het Volk" doet aan
het einde van een stukje over mijn voordracht
"De zokerhew van het socialisme", zijn niet
alle luist.. Ie. Heb ik geen groep* gesticht „met
een sterk ohristelijkreligieüze tendenjz". 2e.
Ben ik van een dergelijke groep geen lid. 3e
Is de groep in quaestie wier opvattingen
mij zeer sympathiek zijn, de „nieuwe socialis
tische concentratie" niet wat men gewoon
lijk onder „christelijk" verstaat. 4e. Wil zij al
lerminst een partij zijn of worden."
PROF. DR. J. ROOS.
Bij Kon. besluit van 19 November 1927, no.
19, is benoemd aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht, in de faculteit der veeartsenijkunde,
om onderwijs te geven in de veterinaire physio
logic, tot gewoon hoogteeraar dr. J. Roos, te
Leiden.
J- C- AARTS, t
Gistermorgen is in het R. K. Ziekenhuis te
's-Hage overleden de heer J. C. Aarts, inspec
teur der dir. bel. te Den Haag en voorzit
ter van de vereenigiug „Blijvend Verband".
DE „HERTOG HENDRIK".
Blijkens bij het Departement van Marine
ingekomen bericht, is Hr. Ms. „Hertog Hendrik"
Dinsdag te St. Thomas aangekomen.
Een Marineraad gcwenischt?
Blijkens het Voorloopig Verslag over het ont
werp van wet, houdende bepalingen tot instel
ling van een openbaar onderzoek omtrent ram
pen en ongevallen, overkomen aan Nederland-
sche oorlogsvaartuigen, konden vele Eerste-
er-leden zieh met dit wetsontwerp niet
vereenigen. Zij waren van oordeel, dat het
oveibodig is 0m voorhet h;ierbedoelde on-
erzoek een afzonderlijk ooilege, den Marine-
raad,-in te stellen.
Enkele leden achtten de bestaande practijk
a eszins bevredigend en verklaarden zich voor-
s an ers van het stelsel der speciale com
missie.
.^Jifle,le 'ecien za=en een betere oplossing in
uitbreiding van bevoegdheid van den Raad
voor de Scheepvaart.
INTERNATIONAAL POSTGIRO-VERKEER.
De datum van opening van het internationaal
giro-ver eer tusschen Nederland en Tsjecho-Slo-
wa ie na er vastgesteld op I December a.s.
TWEEDE KAMER.
DE WELBEKENDE AMSTERDAMSCHE JODENBUURT wórdt gesloopt. Wat er bij de afbre-
king der hulzen als restant-ameublement voor den dag kwam, toont onze foto. Aan de
Overzijde ziet men de nieuwe woningen.
Het leek gister wel de dag der linkerzijde,
want op enkele korte opmerkingen na van de
sprekers van rechts hebben alleen politiek
rood of rose gekleurde dames en heeren het
woord gevoerd. Minister Kan had op de
vragen van den heer Albarda geantwoord, dat
hij het wetje tot vervroegde zevenjarige leer
verplichting niet zou verdedigen, maar hetj aan
minister Waszink overliet, als deze ovèr eénige
maanden weer geheel hersteld zou zijn. Dat
was niet naar den zin der sociaal-democraten,
die immers met alle geweld van het zevende
leerjaar een politieke kwestie willen maken,
teneinde verdeeldheid te brengen in de oude
coalitie.
Daar er nu geen kans bestond, dat het wetje
voor 10 Februari in behandeling zou ltomen en
aan het indienen van een amendement de pas
was afgesneden, besloot de leider van de roode
fractie maar tot een initiatief-ontwerp.' wat
nogal makkelijk ging, omdat hfj in het aanhan
gige ontwerp slechts den datum behoefde te
veranderen.
Moest voorheen de vervroegde invoering vol
gens hem plaats hebben op 1 Januari 1928 met
het oog op de honderd duizenden kinderen van
het platteland, nu kon de invoering niet later
plaats hebben dan op 31 Januari 1928, omdat
op dien datum bij vele scholen in Amsterdam
het schooljaar eindigt en 2700 kinderen daar
van een latere invoering mogelijk nadeel zou
den ondervinden.
Door de motie-Suring is de regeering geko
men tot haar voorstel, waarmede de Kamer na
de uiteenzetting genoegen nam. De sociaal
democraten, willen altijd meer en vandaar nu
dit wetje waarover de Kamer zich naar wij
vermoeden niet druk zal maken.
De debatten over het hoofdstuk armwezen
van de begrooting voor binnenlandsche zaken
brachten niet veel nieuws.
Een onderwerp dat hreedvoerig besproken
werd. was de toepassing van de krankzinnigen
wet, waarover in de laatste maanden In den
Haag nog al wat te doen Is geweest. Mevr. de
Vries-Bruins keurde als medicus de agitatie
over een onjuiste toepassing ten sterkste af,
maar haar partijgenoot dominé van der Heide
vond deze juist erg mooi. De minister acht de
bezwaren tegen de tegenwoordige wet wel ge
grond, maar een wijziging, zelfs een zeer be
perkte is niet zoo eenvoudig. Dat de minister
van Justitie bij zulk een wijziging nauw be
trokken is. is zoo erg niet, maar wel dat de
adviezen, die hij van deskundigen krijgt sterk
uiteenloopen.
Bij de werkverschaffing aan blinden wilde
de eommunist, niets meer en niets minder, dan
de toezegging, dat dit voortaan een tak van
staatszorg zou zijn. Van hulp of steun aan blin
den d(5ir particuliere of kerkelijke instellingen
wilde hij niets weten. In dat opzicht houdt
hij niet van hal vcmaatregelenevenmin; als
bij de werkverschaffing, waar hij het door de
regeering op deze begrooting uitgetrokken be
drag van 3.75 millioen ais veel te laag aan
merkte. Dat was nu zoo goed als niets voor de
100.000 werkloozen die er gemiddeld zijn.
Werkloosheid is voor een land als het onze
een ongezonde toestand en werkverschaffing
door-Staat, provincie of gemeente is een nood
maatregel. Deze is alleen goed, zooals de heer
van Voorst tot Voorst terecht opmerkte, als
door dat werk ook een blijvende werkgelegen
heid wordt verkregen. Vandaar dat de beste
werkverschaffing die is, waardoor we meer
cultuurgrond krijgen. Reeds heeft deze minis
ter, daarbij de voetsporen drukkende van zijn
voorganger, minister RuyB de Beerenbrouck,
honderden Hectaren ontwaterd, waarop nu
land- en tuinbouw kan plaats hebben.
In zooverre is de Kamer dan ook zeer tevre
den over dezen bewindsman, maar dat neemt
niet weg, dat er nog heel wat te wenschen over
blijft. Wil de een op dat ontwaterde land kleins
bedrijven, een ander wenscht daarop groote
bedrijven te vestigen.
Dat de roode heeren het op hét gebied van
de welvaartspolitiek niet eens zijn, bleek uit
het meeningsversehil tusschen de heeren Sten
huis en van der Waerden. De leider van het
N. V. V. wil van protectie niet weten, maar
eischt de meest krasse maatregelen tegen dum
ping. Als een dictator wenscht hij kort en
goed een verbod, om ook maar eenige opdracht
te geven aan het buitenland, geldende voor alle
rijksorganen, overheids- of semi-overheidsbe-
drijven. Mussolin'i is bij hem vergeleken een
demoeraat!
De heer van der Waerden kwam vertellen,
dat Stenhuis het zoo kwaad niet meende; hij
voor zijn persoon dacht er trouwens anders over
en wenschte het buitenland In het geheel niet
uit te sluiten, want dan werd er een binnen-
landseh monopolie geschapen en dat was nog
veel erger. Ook onze export zou daar zeer on
der lijden. Propaganda en reclame voor binnen
landsche industrie is goed, maar geen dwang
maatregelen. Over het gebeurde bij de gunning
van de brug over de Spoorhaven te Rotterdam
dachten ze natuurlijk geheel tegenovergesteld.
Drie heeren hebben den minister verteld, dat
men in Duitscliland een nieuwe methode had
om buitendijksche gronden spoediger te laten
aanslibben eri dat men deze ook moést toepas
sen bij Dollart en Lauwerzee. De minister zal
het bespreken met zijn ambtgenoot van Finan
ciën, want dat is de man, die over de domein
gronden gaat.
Iii'tussehen kwam de Kamer aan de afdee-
ling Landbouw en daarbij gingen de Sluizen
der welsprekendheid eerst recht open. Als we
ons goed herinneren, waren daarbij het vorige
jaar 23 sprekers. We moeten nu afwachten, of
dit record geslagen wor. voorloopig staan er,
naar men fluistert, 15 ingeschreven.
DE GEVANGENHOUDING MET DERTIG
DAGEN VERLENGD.
De Haagsche Rechtbank heeft gisteren den
termijn van gevangenhouding der als verdacht
van opruiing te 's-Gravenhage en Leiden gear
resteerde Indonesische studenten weder met
30 dagen verlengd.
„HOE GLAD HET TV.4S EN HOE KOUD...."
de laatste dagen geleefd had De ijskoude Noord
den grond bevriezen, waardoor de straat met
kleinere steden werd het verkeer haast onmo
men werd toont.
zou Hildebrand gezegd hebben, indien hij in
Oosten wind deed den neervallenden regen op
een gladde ijskorst bedekt werd. Vooral ln
gelijk, gelijk onze foto, die te Enkhuizen geno-
Een initiatief-voorstel van den heer
Albarda c.s.
EEN MAAND „SPELING" KAN
TOEGELATEN WORDEN
Bij de Tweede Kamer is ingediend een voor
stel van wet van den heer Albarda c.s. tot In
voering van de leerverplichting voor het ze
vende leerjaar.
Aan de Memorie van Toelichting ls het vol
gende ontleend:
Uit het antwoord, dat de minister van On
derwijs, K. en W. a.l. op 18 November j.l. heelt
gegeven op de dfen zelfden dag door den heer
Albarda dezer memorie gestelde schriftelijke
vraag, is gebleken, dat voortzetting van de
schriftelijke behandeling van het daarin be
doelde wetsontwerp uitgesloten is, zoolang het
verlof van minister Waszink duurt.
De onderteekenaars betreuren dit uitstel ten
zeerste, wijl daardoor de afdoening wordt ver
traagd van een zaak, die reeds op 19 Novem
ber 1926 door de Tweede Kamer „urgent en
mogelijk" is genoemd.
Het is hun bekend, dat in een aantal stede
lijke gemeenten aan een deel dér scholen open
bare en bijzondere, het schooljaar in het voor
jaar afloopt.
Om nu de leerverplichting ln het zevende
leerjaar ook voor de stedelijke gemeenten in.
het geheele jaar 1928 gevolg te doen verkrij
gen, is invoering op 1 Januari 1928 niet noo-
dig.. Met invoering op 31 Januari kan worden
volstaan.
UIT DE METAALINDUSTRIE.
De staking te Deventer.
WERD HET BESLUIT MET ALLER
INSTEMMING GENOMEN?
Door de stakende arbeiders aan de Over-
ijsselsche Ijzergieterij en Machinefabriek
te Deventer wordt tegengesproken, dat het be
sluit. om de staking voort te zetten, slechts
met een kleine meerderheid genomen is. Zij
verklaren, dat de voorwaarden, door de directie
gesteld, unaniem door de arbeiders werden af
gewezen.
Naar aanleiding van deze tegenspraak heb
ben wij gisterenavond nader geïnformeerd en
is ons gebleken, dat in de te Amsterdam ge
houden conferentie wel degelijk besloten is,
de staking op te heffen. Daarna zijn de door
de directie gestelde voorwaarden aan de arbei
ders meegedeeld, die met den loop van zaken
geen genoegen namen en de voorwaarden met
51 tegen 39 stemmen verwierpen.
Aangaande de begin dezer maand door de
directie gepublioeerde loonen, aan haar werk
lieden gedurende de laatste maanden vóór de
staking uitbetaald, welke loonen door de werk
nemers onjuist werden genoemd en waarom
trent zij nadere mededeelingen zouden doen,
vernemen wij thans, dat zij op deze zaak niet
verder zullen ingaan.
UIT DE LEDERINRUSTRIE
Een conïlict in liet Zuiden te wachten?
In verhand met het door den R. K. Fabrieks-
arbeidersbond gestelde ultimatum aan den
schoenfabrikant De Wert te Hilvarenbeek,
wordt ons meegedeeld, dat de andere schoen
fabrikanten met een uitsluiting dreigen.
(Volkskr.)
LAAG WATER.
De veerboot op Schiermonnikoog.
De bemanning der rijksveerboot van Schier
monnikoog, die sedert Zaterdagavond wegens
den lagen waterstand op brakzaud zit, vraagt
assistentie. De reddingsboot Insulinde is der
waarts vertrokken.
De verbinding met Ameland.
De sleepboot „Volharding" uit Terschelling
is gister op telefonisch bericht aan 't Noord-
zeo-strand op Ameland geland en heeft daar
20 passagiers opgenomen. Tevens zijn de post
stukken, die reeds van Donderdag af niet
meer van Ameland konden verzonden worden,
door de sleepboot naar het vasteland gebracht.
EEN KIND GESTIKT
Een kind van pl.m. een half jaar te Opende
ls, terwijl de moeder even afwezig was, ln de
kussens gestikt.
Het V. V. der Eerste Kamer
EEN MEER ZELFSTANDIGE POSITIE
WENSCHELIJK GEACHT.
I
IS HET NOODIG, DAT DE RAAD ZELF
ZIJN VOORZITTER KIEST?
Blijkens het Voorloopig Verslag der Eerst 6
Kamer nopens het wetsontwerp tot wettelijke
regeling van den Hoogen Raad van Arbeid,
betuigden vele leden hun instemming met de
Indiening van dit wetsontwerp. Zij betreurden
evenwel, diat aan den Raad niet een meer
zelfstandige positie is gegeven en hem de
middelen niet worden verleend, waaraan hij
voor een goede vervulling van zijn taak be
hoefte heeft. Wat deze taak op zich zelf be
treft, zoo werd door enkele leden opgemerkt,
dat de Regeering tot nog toe weinig rekening
placht te houden met de adviezen van den
Raad.
De vraag werd voorts gesteld, waarom niet
meer is te gemoet gekomen aan de wenschen
van den Raad zelf. Volgens het in 1925 uitge
brachte advies van den Hoogen Raad van
Arbeid was deze van oordeel, dat de gewich
tigste wijziging, welke in de organisatie dien
de te worden aangebracht, zou moeten Zijn het
aan den Raad toekennen van een Zelfstandig
karakter. Wil bovendien de Raad zijn „een
permanente vertegenwoordiging van' het volle
sociale leven bij de organen van den Staat"
zooals de Minister van Arbeid het bij de In
stallatie van den Raad op 14 Februari 1920
heeft uitgedrukt, en tevens, wat uit het ge
meenschappelijk advies uitbrengen van zelf
voortvloeit, een instelling van georganiseerd
overleg tusschen de vereenigingen van werk
gevers en werknemers, dan is het van het
grootste belang, dat uitdrukkelijk worde vast
gesteld, dat de Raad niet alleen kan samen
komen, wanneer hij dat begeert, doch tevens
dat hij alle kwesties, welke de belangen van
den arbeid raken, in studie kan nemen en
daarover zijn gevoelen aah de Regeering kan
doen kennen, zoo vaak hü zulks zelf noodig
oordeelt.
Het wetsontwerp voldoet volgens de hier
aan het woord zijnde leden aan deze eischen
niet.
Een verbetering werd geacht, dat de Raad
voortaan zijn eigen voorzitter zal kunnen
kiezen en niet meer de Minister van Arbeid,
Handel en Nijverheid ambtshalve als zoodanig
zal fungeeren.
DE GEHEELE BEMANNING GERED.
Men seint ons uit Londen d.d. 22 November:1
Het Ministerie van Handel heeft hedenavond
van Londen uit per motorlorrie een speciaal
reddingsapparaat, van vuurpijlen voorzien, ge
zonden, teneinde de overblijvende bemanning
van het gestrande Nederiandsche stoomschip
„Georgia" te redden.
De reddingsbooten bleken niet ln staat het
schip te bereiken. Bij hun pogingen zijn zij
alle reddingsboeien kwijt geraakt.
Nog 15 leden van de bemanning zaten
op het voorschip.
Naar men ons uit Londen seint, zijn ook
dezen van boord gehaald en gered.
Het Nederl. s. „Georgia" ls nu eens
deels gezonken en wel op 1 mijl afstand van
kustwachtstation van Cromer. Het andere deel
zit nog op het strand vast.
Andere schepen zijn gewaarschuwd
Men seint ons uit Londen, dat het Nederl.
s. „Caledonia" van de firma Wm. H. Muller
Co. te Rotterdam, Zaterdag 19 November j.l.
van Rotterdam naar Middlesbro vertrokken,
gisterenavond de bestemming nog niet had
bereikt.
In verband met het feit, dat gedurende de
laatste dagen op de Engelsche kust zeer slecht
weder heerscht, is de mogelijkheid niet uitge
sloten, dat de gezagvoerder veiligheidshalve
volle zee heeft gehouden.
Intusschen heeft men aan alle schepen op
de Noordzee gevraagd of men lets van de
„Caledonia" heeft gezien en zoo niet of men
dan naar bedoeld schip wil uitkijken.
