Zaterdag 3 December 1927
Tweede Blad
Pagina 1
TWEEDE KAMER
EEN HOPELOOZE REDE VAN DS. ZANDT
MEVR. ANNIE MEIJER PLEIT VOOR 'N HETERE HEWELIJKSWETGEVING
EEN AS. JEUGDGEVANGENIS TE ZUTPHEN?
pw» - -
PINANCIëN IN DE KAMER
BESCHOUWINGEN OVER DE
OU D-GEPENSION NEERDEN
ER ZIJN TWEE MOTIES INGEDIEND
f HANDEL IN DE KERK
BENOEMINGEN
In het Bisdom Roermond
Onderzoek te Bergen-op-Zoom
DE HOOGERE KRIJGSSCHOOL.
Vergadering van 1 December 1927.
Het wag een heel rustige sfeer waarin de
bespreking van de begrooting gehouden werd.
Over het algemeen is men vol waardeering voor
de aangekondigde wetsontwerpen en felle eri-
;tiek bleef dan ook achterwege. Het 'was slechts
een lange lijst van verlangens die ter kennis
van den minister werden gebracht.
De eerste spreekster was mejuffr. Meijer, als
ieder jaar daarna op het gebied van de huwe
lijkswetgeving bestreden door mevr. Bakker-
Nort. Zeker zelfs met behoud van de.Christe
lijke beginselen kon cr volgens mejuffr. Meijer
in die wetgeving wel eenige verbetering wor
den aangebracht, maar wat de anderen willen
is veel meer.
De minister is op zijn reeds bekend stand-,
punt ook in dit debat blijven staan en van hem
zijn geen wijzigingsvoorstellen gebaseerd op
wat men in het huwelijk'noemt de „nieuwe"'
rechtsopvatting, te wachten.
Heel veel is er gesproken over de instelling
van een jeugdgevangenis, die de minister wil
stichten, als de onderhandelingen met de ge
meente slagen, in de strafgevangenis te Zutphen,
De S. D. A. P., alhoewel toejuichend liet plan,
was het over de uitvoering onderling niet eens.
Wilde de een Haren, als plaats van vestiging
zien aangewezen, omdat de natuur daar zoo
mooi is! Een ander pleitte voor oen mooi
nieuw gebouw, ook al kost dat veel geld. Het
gold hier volgens den heer Kleerekoper een ziel
kundig vraagstuk en de ziel was niet synoniem
met geld. Een schitterende vinding.
Tot breede gedachten wisseling gaf ook aan
leiding de vraag of de naam moest zijn gevan
genis of wel jeugdgesticht. Dominé Zandt toon
de uit den Bijbel het verderfelijke van dezen
laatsten naam aan, niettegenstaande hij kon
weten, dat de minister niet van plan was de
naam gevangenis prijs te geven.
Verder vroeg spr. den minister een wets
ontwerp, waarhij het dansen in het openbaar op
Zondag radicaal verboden werd, als zijnde in
strijd mot Gods Wet. Geen der sprekers had
zooveel belangstelling en verwekte zooveel
hilariteit. Het was de note gaie in dit overigens
deftig justitieel debat, al riep dan ook de heer
Duymaer van Twist, dat het schande was zoo
te spreken. Toen de heer Beumer deze hope-
looze redevoering met enkele opmerkingen
wilde weerleggen liep dominé Zandt weg en
ging achter de glasdeur staan rooken. Dank
zij het hoonen der in zaal aanwezigen keerde
hij na eenigen tijd terug. Wat moet men eigen
lijk van dat heele optreden denken.
"Do minister was zoo wijs er maar niet op te
antwoorden. Hij zal een commissie samenstel
len om na te gaan op welke wijze toezicht
gehouden kon worden op de notarissen.
'Ieder der afgevaardigden had zoo zijn bij
zonder onderwerp, dat hij behandelde. Dominé
van der Heide, die zich bij de begrooting van
Birihenlandsche Zaken druk had gemaakt over
het Haagsche geval, waarhij- een dame naar
een krankzinnigengesticht was gebracht, hield
na voor den minister van justitie nog eens een
dergelijke redevoering. Stelde minister Kan
wijziging van de Krankzinnigènwiet in uit
zicht, hier bereikte hij dat de minister als zijn
meening kenbaar maakte, dat voortaan de
burgemeester persoonlijk last moet geven voor
het binnentreden van een woning.
De heer van Rappard, die een beschouwing
hield over het Wetboek van Strafvordering,
noemde artikel 29, waarbij aan den verdachte
hij het onderzoek moet worden medegedeeld,
dat hij niet verplicht is te antwoorden, het
meest bespottelijke artikel uit ons heele wet
boek. Het gebeurt <lan ook heel dikwijls, dat als
do rechter van Instructie dit den verdachte heeft
medegedeeld en hij begint met vragen, hij te
hooren krijgt, waarom hij vraagt als er toch
geen antwoord op behoeft te volgen.
De minister denkt er niet aan dit te ver-
andereu, want voor het twee jaar geleden in
de wet kwam is het uit en ter na hekeken.
Merkwaardig was nog het betoog van den
jongen advocaat den heer Days, die zich na
tuurlijk, hoe zou dat anders kunnen, reeds
heriep op zijn ondervinding. Het ging over de
bestrijding van de heling en de door hem aan
bevolen maatregelen waren radicaal, dat moet
gezegd. Van de sociaal-democratie naar de auto
cratie is ook maar een stapje. Heling is heel
erg,, men kon dat niet. ontkennen. Hij wou nu
maar liefst dat iemand, die goederen kocht
heneden de waarde, waarvan het later uitkwam
dat ze gestolen waren en waartegenover de
justitie machteloos stond, bij herhaling van zulk
,een feit, verboden werd voortaan handel te
drijven. Voorzoover we weten is dat behalve
aan onder cura.teele gesteldeu, aan niemand
verboden. Dat zou dus een nieuwe categorie
worden. De minister voelde voor deze nieuwe
juridische vinding niet veel.
De algemeene beschouwingen waren daar
mede ten einde.
EEN VEGERKLEED VAN ZAAGSEL was ter gelegenheid van het bezoek van het
Koninklijk echtpaar op den grond van de arena der Amersfoortsche Rijschool „geweven",
Ook was de zoldering rijk met vlaggen versierd, gelijk de foto toont,
Een onzer lezers vraagt ons, hoe wij Ka
tholieken ons kunnen verontschuldigen
over den handel, die in onze kerken ge
dreven wordt,
's Zondags onder de II. Mis, zoo schrijft
hij, wordt geld opgehaald voor plaatsen en
kaarsen en hij zag ergens in een kerk zelfs
een rekje, waarin de hoekjes met Misgezan
gen te koop lagen voor tien cents.
Onze inzender ergert zich daaraan en' zou
krasse maatregelen willen nemen. Hij her
innert er zelfs aan, hoe Jesus de kooplieden
wel met geweld uit den tempel dreef, of
schoon zij toch ook waren aanboden, die
dienen moesten voor de offeranden.
De vraag van onzen lezer is niet nieuw
en hij is waarlijk niet de eenige, die bezwa
ren heeft tegen de „geld-ophalerij" in de
kerk. Maar.... er is toch een maar'bij zijn
vraag.
Collecteercn in de kerken is zeker niet
strijdig met het karakter dei' godsdienst
oefeningen. Integendeel, de collecte behoort
erbij en is een der tastbare middelen om
deel te nemen aan liet Heilig Offer Vroe
ger brachten de goloovigen hun gaven pi
natura; de tijdsomstandigheden hebben ge
maakt, dat men zich bediende van het ge
wone ruilmiddel, geld.
Men moet daarbij bedenken, dat de Ka
tholieke Kerk in ons land door de Hervor
ming van al haar goederen beroofd is, De
Kerk bezat geen gebouwen meer, geen pasto
rieën, geen seminaries, geen scholen. Hoe
moest dit alles er komen, als er niet. voor
gezorgd werd door de giften en gaven der
geloovigen en waar zijn deze gemakkelijker
te bereiken dan in de keiken onder de hei
lige Diensten?
Men vergete verder niet, dat verreweg het
grootste deel onzer priesters zonder inko
men van staatswege leeft. Zij, die iets ont
vangen, krijgen" niet, zooalsn de predikanten
der groote kerk, die toch haar belasting heft,
zulke salarissen van den Staat, dat zij er
van leven kunnen.
Hoe zouden de priesters nu kunnen le
ven zonder vasten steun der geloovigen?
Het grootste deel onzer kerkgebouwen is
nieuw en wordt gedrukt door zware schul
den, waarvan de jaarlijksclie renten moe
ten worden betaald aan de banken, die geld
leenden aan bouwpastoors. Hoe zouden
deze schulden betaald kunnen worden als
er geen plaatsengeld geheven werd?
Maar moet dat geld opgehaald worden
in de kerk?
Indien iedere parochiaan een vaste plaats
had, waarvan de huur jaarlijks kon ge-
ind worden, behoefde waarschijnlijk geen
plaatsengeld in de kerk te worden opge
haald, maar er zijn talrijke oh verhuurde
plaatsen en het is toch billijk, dat zij, die
daarvan gebruik maken, ook den pastoor
helpcn en diens financieele zorgen verlich
ten. Hoe. zou dit nu anders kunnen dan
op het oogenblik, dat de plaatsen bezet zijn,
dus onder de godsdienstoefeningen?
In de kerk worden geen kaarsen ver
kocht, want knarsen zijn gewijd en de ver
koop van gewijde voorwerpen is verboden.
Maar men vraagt dengene, die met de zorg
voor de kaarsen belast is, er een op te ste
ken en men overhandigt tevens het bedrag.
De pastoor moet zijn kaarsen natuurlijk ook
betalen en hij kan toch slecht een aparte
administratie inrichten voor de kaarsen,
die in de kerk worden verbrand!
Men moet hij deze zaken ook het nuchter
oordeel laten spreken.
Een soortgelijk geval is de verkrijgbaar
stelling van boekjes achter in de kerken.
Het is weer een verbazend gemak voor ve
len, die meer willen weten van hun geloof,
als er in het kerkgebouw een keurig ver
zorgd rekje staat met werkjes, die men
eerst kan inzien en waarvoor men dan het
vastgesteld bedrag in de bus werpt.
In iedere Engelsche kerk vindt men zoo'n
rekje en niemand ergert er zich aan. Inte
gendeel, men maakt er gretig gebruik van.
Natuurlijk gaat men niet in zoo'n rekje
snuffelen gedurende een godsdienstoefening!
Maar dat de Kerk ook zorgt voor schrif
telijk godsdienstonderricht en tot dat doel
zelf een keuze voorlegt aan de bezoekers,
is te prijzen.
Het heeft, volstrekt niets te maken met
handel".
Handel zou er worden gedreven als men-
schen er gingen verkoopon met winst ten
eigen bate. Dat geschiedde te Jeruzalem.
Christus verjoeg dan ook de handelaars
niet uit den tempel, omdat zij warén le
verden, maar omdat zij een „roofhol" maak
ten van het Godshuis. Dat is toch waarlijk
Wat anders!
Er zijn er meerderen onder ons, die de
collectes in de kerken gaarne verminderd
zouden zien, maarweten zij een heter,
practiseher en doeltreffender middel, waar
door de Kerk datgene krijgt, wat zij noodig
heeft? Dat zij er dan gerust mee voor den
dag komen, want er wordt naar gezocht.
Maar het minder aangename (en dat is
offeren op zich zelf al, afgezien van den
vorm, waarin het geschiedt) afschaffen zon
der er iets beters voor in de plaats te stel
ten, dat gaat niet
En men moet offeren vooral niet verwar
ren met handelen. Wat op elkaar lijkt, i s
log niet hetzelfde!
Z. D. H. Mgr. L. J. A. H. Schrijnen, Bis
schop van Roermond, heeft benoemd tot pastoor
te Ranningen, den Weleerw. heer J. H. Huy-
ben, en tot pastoor te Obbiclit den Weleerw.
heer H. M. Grijs, die Aalmoezenier van den
Arbeid was te Sittard.
In het Bisdom 's-Hertogenbosch
Z. D. H. de Bisschop van 's-Hertogenbosch
heeft den weleerw. heer R. M. Barten belast
met de voorbereiding eener nieuwe parochie
aan den Graafschen Weg te 's-Hertogenbosch.
Z.E. zal intusschen zijn intrek nemen in de
Pastorie van den H. Antonlus (Mantel), aldaar.
Verder heeft Z. D. H. benoemd tot Kapelaan
te Tilburg (Korvel) den weleerw. heer L. C.
van Berkel, tot kapelaan te Uden den weleerw.
heer W. H. Brekelmans, tot kapelaan te Mierlo
(Hout) den eerw. heer J. A. J. van Herpt,
priester van het seminarie.
(St. Janski.).
CORRUPTIE IN HET GASBEDRIJF
Een ontslag te Ede
De gemeenteraad van Ede heeft zijn scherpe
afkeuring uitgesproken over de handelingen
van den heer Noorman, als directeur der gas
fabriek, doch ook zijn buitengewone verdien
sten, aan de gemeente Ede bewezen, naar voren
gebracht en ten slotte met 118 stemmen be
sloten het gevraagde ontslag te verleenen, over
eenkomstig zijn verzoek, en overeenkomstig
het voorstel van B. en W,
In de te Bergen op Zoom gehouden raads
vergadering is besloten tot instelling van
een commissie welke zal worden belast met
eern onderzoek naar eventueel gepleegde on-
regeluilaitigibeden in de gemeentebedrijven.
VERVROEGD PENSIOEN VOOR INDISCHE
AMBTENAREN EN GOUVERNEMENTS
ONDERWIJZERS.
De bijzondere onderwijzers uitgesloten.
WAARTOE DIE ONGEMOTIVEERDE
ONGELIJKHEID DIENT?
Door het Tweede Kamerlid van den Heuvel
zijn aan den Minister Yan Koloniën de vol
gende vragen gesteld;
1. Is het juist, dat voor de Indische ambte
naren en Gouvernementsonderwijzers met. in
gang van 1 Januari 1927 een regeling voov
vervroegd pensioen in werking is getreden,
welke niet geldt voor de onderwijzers aan par
ticuliere of vereeuigingsscholen?
2. Is de Minister niet van oordeel, dat zulk
een ongelijkheid ongemotiveerd is, omdat deze
onderwijzers dezelfde pensioenpremie betalen?
3. Is de Minister bereid om te bevorderen,
dat zoo spoedig mogelijk in dit opzicht gelijk
stelling wordt verkregen, met terugwerkende
kracht tot 1 Januari 1927?
Viering van het 60-jarig bestaan.
Naar wij vernemen, zal het eind April 1828
60 jaar geleden zijn dat de Hoogere Krijgsschool
te 's Gravenhage als Stafschool werd opgericht.
Dit feit, beuevens het feest dat 't alsdan
10 jaren geleden zal zijn. dat de Hoogere
Marine Krijgsschool, die in hetzelfde gebouw
huist, werd opgericht, zal aanleiding zijn tot
een feestelijke herdenking van een en ander.
BURGER-LUCHTVAART IN INDIë
De Volksraad besluit tot steun
De Volksraad heeft den post t.ot: steun-
verleening aan de luchtvaartdiensten in Ned.-
Jndië aangenomen mét 39 'tagdn 9 stemmen.
(Anata)
Minister de Geer is niet voor niets hoofd
van het kabinet. Als hij in de Kamer komt,
wil blijkbaar ieder wat
tegen hem zeggen. Hij
kan er zich dan ook
op beroemen, dat hij
hot record van het
(aantal sprekers bij de
algemeene beschouwin
gen geslagen heeft. 24
spreker® bij het Hoofd
stuk Financiën is geen
kleinigheid.
Het meest is er
gistermiddag gesproken
over de oud-gepension-
JHR. DE GEER neerden en don accijns.
Vooral het eerste
vraagstuk is niet zoo eenvoudig als liet wel
voorgesteld wordt. Twee moties zijn ingediend,
waardoor zoowel de heer Oud als de heer
Ter Laau meenen dat men uit de moeilijk
heden kan komen.
Bij de wet van i9 Mei 1920 zijn" de pensioenen
van hen, die op dat oogenblik gepenslonneerd
•waren, met 40 pr-ocent verhoogd.
De heer Oud wenscht lu de wet dit percentage
gebracht te zien op 70. De heer ter Laan spreekt
niet over het procent, maar wenscht niet alleen
een wetsontwerp, waarhij de pensioenen van
oud-gepensionneerden en van weduwen en
weezen worden herzien, maar ook pensioen
voor de weduwen en weezen van hen, die vóór
1909 zijn gepenslonneerd en daar krachtens de
wet thans geen recht op kunnen laten gelden.
Hoe is nu de toestand. Behalve de ver
hooging met 40 procent der oude pensioenen
door de wet van 19 Mei 1920, is er nog een
wet van 16 Juni 1926, waarbij een regeling
wordt getroffen om langs anderen weg te
voorzien in den nood van hen, die vroeger
ter zake van rijksdienst gepenslonneerd zijn.
Door deze wet is in het leven geroepen een
stichting, die uitkeering doet naar behoefte,
waarhij een naar den aard der woonplaats en
naar de samenstelling van het gezin varieerend
tarief is vastgesteld voor de gezins-inkomsten,
waarboven geen uitkeering verleend wordt.
Het zijn voornamelijk de oud-leger en marine
mannen waarover de bemoeiing van de stich
ting zich uitstrekt. Het bedroegen er ongeveeT
16.000. Na onderzoek vielen er al dadelijk 4000
af, die zulke hooge inkomens hadden, dat er
van uitkeering geen sprake kon zijn. Ook
onder de 12.000 overgeblevenen waren er nog
velen, die in geen enkel opzicht aan een uit
keering behoefte hadden, zoodat er tenslotte
maar 2400 een geregelde uitkeering krijgep
boven hun pensioen. Tot lieden bedroeg die
uitkeering 230.000 per jaar of ongeveer 96
per gepensionneerde, met 1 Januari 1928 wordt
die uitkeering 480.000 of gemiddeld
200 boven en behalve het pensioen per man.
Onder de oud-gepensionneerden zijn er zeer
velen, die niet oud en grijs zijn geworden In
den dienst, maar die slechts in hun jeugd
eenige jaren het rijk hebben gediend. Dat is
een gevolg van de militaire pensioenwetten,
waarin bepaald is dat men reeds pensioen
krijgt-na 16 öf 20 jaren dienst. Het was juist
voor deze mannen, dat de heer ter Laan pleitte,
toen hij in herinnering bracht, dat ze in Atjeh
hadden gevochten tegen Toekoe Oemar en
andereu. Als deze mannen er niet waren ge
weest, zouden we nu geen couponnetjes kun
nen knippen van Indische effecten, riep hij uit.
Een dergelijke redeneerlug mag even indruk
maken, maar als men -nadenkt, wordt spoedig
het onjuiste ,van een recht, op die feiten ge
grond, ingezien. Hoevelen zijn er niet, die in
hun jeugd gewerkt hebben in een bedrijf, dat
later groot is geworden, maar die daaraan
tocli niet het recht kunnen ontleenen van een
verdere onbezorgde toekomst.
Nu Wil -de heer Ou-d alle oud-gepensionneer
den 70 procent geven, ook al hebben ze het niet
noodig, want uitzonderingen maakt hij niet.
Dat zou het Rijk komen op ruim 4 miilioen
gulden per jaar. Hieraan zouden degenen, die
aan verh-ooging van pensioen het meest behoef
te -hebben, het minst hebben. Door een derge-
lijken maatregel zou aan de ontevredenheid in
geen enkel opzicht een einde komen. Als het
pensioen verhoogd zon moeten worden, zouden
de lagere pensioenen met een veel hooger pro
cent moeten verhoogd worden dan de hoogere
pensioenen. Dat is echter ook weer onbillijk,
want daardoor zou een zeer ongelijk recht ont
staan, omdat iemand -met korten diensttijd dan
meer pensioen krijgt, dan iemand met langer
diensttijd.
Bij de verhoogin-g met 70 procent zouden zij,
die na voleinding van hun diensttijd werden
gepenslonneerd en volgens -de oude wet recht
hadden op 2/3 van hun tractement, nu krijgen
1 2/15 maal hun vroeger tractement, wat ook
al een vreemde figuur zou vormen.
De heer ter Laan wil door zijn motie, waar
bij de pensioenen dienen te worden herzien,
de oude pensioenen eigenlijk gelijk maken aan
de nieuwe.
Aan welke nieuwe pensioenen, zouden we
willen vragen, want volgens de Pensioenwet
van 1922 worden de pensioenen bepaald naar
het in de laatste jaren genoten tractement.
Onder de nieuwe wet zijn er gepenslonneerd
op den pensioengrondslag van het tractement
vóór de verhooging, op het hoogste tractement
en op -tractementen na de opeenvolgende ver
lagingen. Zelfs hij matige pensioenen maakt
dat een enorm verschil.
Nu wil men volgens den heer Oud een
definitieve regeling. Die heeft men krachtens
de herhaalde uitspraken reeds in 1920 ge
troffen. Het heette toen, dat het de uiteinde
lijke, definitieve regeling'was, als de regeering
de verhooging bracht van 20 op 40 procent.
Men ziet wat er van geworden is.
Het voorstel-dud is bovendien zoo onlogisch
mogelijk, omdat reeds honderden oud-ge-
pensionneérden van de stichting 50 pet. Uit
keering krijgen over liet pensioen met de 40
procent, dus nu reeds ln feite een verhooging
hebben van totaal 110 procent. Deze
menschen zou men dus 40 procent afnemen.
Wat de heer ter Laan wil, is de wet van
16 Juni 1926 en die Is er. Moet men nu reeds
op die wet terugkomen? Er is een stelsel dat
reëel is, al kleven er ook fouten aan. Vooral
de oud-militairen leveren moeilijkheden op. De
oorzaak hiervan zit echter ln de oude militaire
pensioenwet. De Minister, die verantwoordelijk
blijft voor de stichting, zal echter trachten al
de fouten zooveel mogelijk weg te nemen.
«P
De verlaging van de Inkomstenbelasting
moet zoo spoedig mogelijk komen, want leder
wil het overschot van 20 miilioen hebben. De
liefhebbers hebben reeds voor 80 miilioen be
slag er op gelegd Daarmede was ook de ver
laging van den accijns op het geslacht afge
wezen.
Dank zij het doortastend optreden van den.
voorzitter en de aanwezigheid van nog maar
enkele leden op dit late Vi-ijdagmiddag uur,
konden replieken zoo goed als voorkomen wor
den en daarmede is het debat over de financiën
gesloten. Dinsdag kan nu begonnen worden met
de afdeelingen der begrooting.
BIJ DE GELDERSCHE TRAMWEG MAAT
SCHAPPIJ zullen op het traject DierenZut
phen vrouwelijke conducteurs op de autobus
sen dienst doen. We hadde totnogtoe altijd
gedacht, dat er nog groote werkloosheid on
der de mannen heerschte. Of deugen die nie*
voor conducteur?
v
EEN EXTERIEUR FOTO van de versierde Rijschool te Amersfoort, waarvan liet 70-jarig
bestaan dezer dageij feestelijk werd herdacht
