1WË m
m
- ->
Vrijdag 20 Januari 1928
Pagina 1
m
Tweede Blad
WH
;r>:
fSCHAEPMAN
BIJ DEN VIJF-EN-TWINTIGSTEN HERDENKINGSDAG
VAN DEN DOOD
VAN MGR. DR. SCHAEPMAN
«ff,mmHH
EEN GEDENKPENNING, UITGEGEVEN DOOR HET COMITÉ
VAN ACTIE VOOR HET DR. SCHAEPMAN FONDS
W&mmmmmm
ItiSSKP
MET DEN TIJD MEE!
mSÊÊSÊÊ
- v-
AFSCHEID AAN „KATWIJK"
I DE mechelsche besprekinge
N
EEN BIJEENKOMST VOOR
Ol D-LEEKLINOEN
VIERDE ALGEMEENE NEDERL, KATHOLIEKENDAG
f*
MGR. HAYASAKA IN ONS LAND
MGR. DR. B. ERAS
ZAL EEN OPERATIE ONDERGAAN
BENOEMINGEN
Morgen zal het. vijf en twintig jaar gele
den zijn, dat mgr. dr. Schaepman in de
Eeuwige Stad zijn ziel weergaf aan zijn
Schepper.
In don persoon van den aarsbisschop, die
morgen op plechtige wijze het H. Misoffer
zal opdragen voor de zielerust van den
overledene, brengt Katholiek Nederland zijn
Jioogsten dank aan den priester, die op
-zoo'n rustelooze wijze gearbeid heeft aan
'de bekendmaking van het Katholicisme in
Nederland. Schaepman is oen der eersten
geweest, wiens' priesterkleed ook in anders*
.denkende kringen eerbied en hoogachting
.afdwong.;
Dertig jaar lang ongeveer heeft hij zijn
lessen gegeven aan de aanstaande priesters
van het aartsbisdom. Door zijn geschriften
.werd hij een leeraar voor heel Nederland
,eu zijn machtig redenaarstalent heeft dui
zenden geboeid.
Daarnaast, is; hij geweest een staatsman
van ongemeene heteekènis. Een die eigen
wegen ging, die felle bestrijding en dik-
-wijls meer dan dat heeft ondervonden, 1
•-.maar die ook in hittere dagen zijn weg ging
koen en kloet, vast-overt,uigd dat. zijn rich
ting de ware was.
De geschiedenis heeft haar oordeel gege-
.Veu over zijn staatkundig werk: dat dit nu
aIgcnieene erkenning oogst, kan blijken uit
■het feit, dat men onder de schutse van
Schaepman's naam den financieelen grond
slag wil leggen voor een bureau van de po
litieke partij, die grootendeels Scbaepmans
■werk is geweest.
Het. acht en vijftig jarig leven van dezen
"priester, geleerde, dichter, redenaar en
'.staatsman, is één geweldige inspanning
geweest, "die het herculisch lichaam vroeg
tijdig heeft, gesloopt. Niet voor niemendal
beschouwde de „N. R. Crt." Schaepman als
een tegenstander, die alleen voor tien geldt!
Dat kwam en door zijn werk en door de
.onmiskenbare superioriteit waarmee dit
Werk was gestempeld. Zelden toch, aldus
schreef dr. Kuyper, zag de historie in één
haan zooveel gaven vereenigd.
De dood hpaarde ook dezen rijk-begaafde
.biet; hij klauwde spoedig naar den man,
die iu overmoed nachten achtereen had
durven werken en daarmee zijn gezondheid
.had geknakt. Voor de laatste maal zag de
Kamer hem op 16 September 1901, nog zou
hij één keer een openlucht-rede houden bij
het standbeeld, van mgr. Ilamer te Nijme
gen. Dat werd zijn zwanezang.
Hij spoedde zich naar Rome om er te
genezen of te sterven: de Paus,, die hem
'bijzonder hoogachtte, zond zijn lijfarts,
magr er was geen redding meermpgelijjc.
Op 8 Januari werd" hij bediend en onder
steund door twee zijner leerlingen, dr. Hoog
veld (nu professor in Nijmegen) en dr.
Blom (hu pastoor in Zwolle) stierf hij in het
vast geloof en met het, zoet, vertrouwen van
«en kind.
Naar zijn wcnsch werd de prelaat begra
ven "in de arme pij van St. Frnnciscus en
°P zijn bidprentje moest staan: „Niets ge
lukkiger dan een gelukkige dood".
Zijn lichaam wacht de opstanding af op
het Duitsch kerkhof, links van Sint Piete'r.
..Bij de martelaren is het goed rusten", had
hij immers gezegd.
Aan ons heeft zijn leven het voorbeeld
nagelaten van wal geestdrift, trouw, talent
deugd vermogen en wat. de werkkracht
van één man gansch een volksdeel voor
lange jaren ten zegen zijn kan.
Het beste wat. wij ons herinneren kunnen
op den herdenkingsdag morgen is: naar
best vermogen mee te helpen het werk van
Schaepman te bewaren en uit t,e bouwen.
1 -
&SÈ^y/W;\
Een groot woord, waarvan de meesten
niets verstaan, dat in zijn algemeenheid er
meestal naast staat, schijnt de massa noodig
te hebben om op gang te blijven voor het
ideaal.
Zoo bestond eerst het woord conservatief.
Iets, dat een zeer nuttige eigenschap kan
zijn; iets dat in heel veel punten noodzake
lijk is. Doch, was men het niet, eens met
een ander, 'dan maar dadelijk zoó iemand
conservatief genoemd enhij lag eruit.
Toen kwam het woord reactie.
Wat hebben ze daarmee gegooid, 't Was
allemaal reactie, wat de klok sloeg, als je 't
om een of andere reden niet eens kon zijn
met den gang van zaken, dan klonk hef
doodvonnis: reactie. Een dieper val viel
niet te bedenken. Natuurlijk nooit vragen,
.wat het. woord eigenlijk beteekende!
En nu krijgen we: fascistisch.
Eenzelfde geschiedenis, dat is het spool?,
dat. opgeroepen wordt. Dat is de samenvat
ting van alle ellende, van alle onderdruk-
hing. In Rusland hebben ze geen van die drie
dingen, daar zijn ze niet conservatief, niet.
•.reactionair, niet fascistisch- Doch commu-
nitisch. Doch het gaat er daar ideëel naar
toe. Als onder den tsaar wordt Siberië be
volkt met.politieke tegenstanders.
A. M. r. d, DONK.
Een Pauselijke onderscheiding.
Bisteren herdacht de heer A. v. d, Donk, in
specteur van het L. O. in de inspectie Venlo,
Zijn veertig-jarig jubileum bij het onderwijs.
In de groote zaal van „De Prins" te Venlo,
is hij door velen uit de onderwijswereld gehul
digd. Z. H. de Paus benoemde den jubilaris
.te dezer gelegenheid tot ridder in de Orde.
ïau den H. Gregorius den Grooten.
Morgen, den 21 Januari, herdenkt het Ned.
Volk dankbaar en; eerbiedig den sterfdag van
Mgr. Dr. Schaepman vóór 25 jaren.
In 1903, op St..Agnesdtag,stierf Hij, „een
van Nedfrlahds, bjfete zonen", en thans na 25
jaar, nu de geschiedenis aan het woord komt,
is er voor het dankbare volk rede te over,
ziöh vol waardeering aan te sluiten bij de
woorden, in Zijn memariam destijds uitge
sproken, die hem .huldigen als ,den ervaren,
moedigen staatsman, den zielverheffenden
Chnisten-dichiter, den trouwen aanhanger van
het huis van Oranje, den echten Nederlander."
Dat ons Katholieke Volk in deze nationale
hulde zijn iedgen deel komtopeischen ,zai nie
mand verwonderen,, die .weet, dat het in Dr.
Schaepman huldigt den grondlegger van eene
zelfstandige en erkende staatkundige positie
van het Nedèrlaiidsehe Katholieke volksdeel.
Gelijk bekend, maakte het zich reeds op, den
Vader der R. K. Staatspartij op zijn eigen
wijze te huldigen met. de voortzetting en ver
steviging van bat te vroeg onderbroken levens
werk van den grooten Doctor. Het wil dit jaar
gaan oprichten een Par t ij b u r e a u voor
de R. IC. Staatspartij. Hat gaat hiervoor een
Dr. Sohaepmanfonds bijeen brengen, om daar
uit een D ir Sc Ih a e p m a n-h u i s te
stichten.
Het Comité van Actie meent thans het juiste
oogenblik gekomen, om op Schaepman's (sterf
dag het Katholieke Volk een Gedenkpen-
n in g' aan te bieden, waarvan de opbrengst
ten bate van dit Sehaepman-fonds zal komen.
Als beeld van Schaepman's krachtige .per-
sóonïijkhèid ontwierp-H u 1 b L u B-é in
sterk relief het profiel van den grooten dok
ter op de v o o r z ij d e van dezen penning.
Dit beeld,,met Ihet r-aadsctaift Dr. S c h a e p-
m a' n 1844—1903 C r e d o P u g n o, rust
op een krans eikenbladeren, in kruisvorm sa
mengebonden door een drie-kleurig lint.
De aei t e r z ij 4 e gee£t een symbolische
toelichting van het randschrift: Wat
S c h a e P m a av plantte geve
God zegen en. het Ka t li. Volk
Wasdom, ml. de R. k. Staatspartij, als een
jong, teer eïkemplantje, wortelend in de let
ters R. K., door Schaepman geplant, groete
uit, onder de onmisbare zegénstralèu van Gods
Zon, tot een zich wijd vertakkenden stam,
die draagt de breede kruin van een bloei,
enden boom,
De penning, in goud-brons uitgevoerd door
de N. V. „Koninklijke Begeer'.' te Voorschoten,
zal voor het aangegeven doel vooi'loopig
worden verkocht als draagpenninkje (29 m.M.
diameter. De penning wondt verkrijgbaar
gesteld voor 25 cents en aam de Kring-Comi.
té's in commissie gegeven. Bestellingen wor
den uitsluitend uitgevoerd door tus-
sclieukomst van den secretaris-penningmees
ter van het Comité van Actie: Mr H. Kolf
schoten, Frankenslag 8, 's Gravenhage.
s —V
V'-'
Wi
MGR. DR, H. J. A, M. SCHAEPMAN.
7* 'T'"
Nu besloten is dat het St. Willibrordus
College te Katwijk aan den Rijn aan het
einde van dit studiejaar wordt opgeheven,
blijkt dat overal bij oud-leerlingen het ver
langen ontstaat nog eens voor liet laatst
daar. te zamen komen.
De tegenwoordige pater rector, met wien
overleg werd gepleegd, heeft verklaard de
gelegenheid tot zulk een bijeenkomst gaarne
te willen geven in de eerste dagen na de
prijsuitdeeling, d.i. ongeveer half Juli.
Benige oud-Ka twijkers uit verschillende
plaatsen des lands hebben nu een plan be
sproken, dat op die laatste rêunie ware uit
te voeren, en overwogen hoe het best oudere
en jongere kameraden te bereiken, ten einde
ieder die wil in de gelegenheid te stellen
van de partij te zijn.
Het eenvoudigst leek in de katholieke dag
bladen alle oud-leerlingen, die het plan
willen kennen, uit te noodigen naam en adres'
op te geven, en dit, met het oog op de
organisatie, liefst vóór 1 Februari en met
vermelding der studiejaren die zij op Kat
wijk doorbrachten. Prof. dr. Alph. Steger,
Juliana van Stolbergplein 19 te- 's Graven
hage, is bereid gevonden de opgaven in ont
vangst te nemen.
AUGUSTIJNER-ORDE.
Dé Zeereerw. pater B, J. Vermeulen in het
klooster Mariënkage te Eindhoven heeft tele,
grafisch bericht uit Rome gekregen, dat hij
benoemd is tot assistent-generaal der Augustij-
aer.orde, In verband liicrmcc zal pater Ver-
peulen naar Rome vertrekken, ;i
HET VERSLAG GEPUBLICEERD.
Het vérslag van de Mechelsche; besprekingen
tusschen Anglicaanscb® en Katholieke theolo
gen Is gisteren gepubliceerd.
De besprekingen waren noodzakelijkerwijze
miet-beaiissend, doch d® Anglicaansche ledeii
stellen vast, dat toch resultaten vari de reeks
besprekingen geconstateerd mogen worden, zoo
als een uit den weg ruimen van verscheidene
onderwerpen, welke niet langer meer punten
van verschil zijn en verheldering van andere,
welke nog zijn gebleven.
De Katholieke leden stellen vast, dat de be
sprekingen bij allen, die er aan deel namen, de
overtuiging hebben gevestigd, dat, naar gelang
't vorderen van wederzijdsch begrijpen 'en leer
stellig overeengekomen, 't mogelijk zal worden
een bevredigende regeling van de disciplinaire
wetten op te stellen, koe moeilijk dat op het
oogenblik imoge schijnen.
DE TOESTAND IN MAAS EN WAAL.
De bewoners in armoe
GEEN PACHT TE BETALEN.
Naar wij uit Wamel vernemen, hebben ver
schillende bewoners van nieuwe panden In
Maas en Waal, die een renteloos voorschot
van het Rijk ontvingen, zich gewend tot den
voorzitter van de stichting ,,Maas en Waal"
met de mededeeling, dat zij als gevolg van
slechte bedrijfsuitkomsten niet in staat zijn,
de bedongen pacht op te brengen. Zelfs kan
er niet gedacht worden aan aflossing. Er zal
nu met liet Rijk moeten worden onderhandeld.
TO OR DEN ROUW VAN DE TOKEN DEK KATHEDRALE KERK TE HAARLEM is het
noodzakelijk, de fundamenten goed te versterken. Een kijkje op het grondwerk van een' der,
hoeken.
IIENRI HERMANS.
PROF. AENGENENT
MR. DR. DECKERS.
Zooals reed3 is bekend gemaakt, zal de
vierde alg. Ned. Katholiekendag gehouden
worden te Maastricht op Dinsdag. Woensdag
en Donderdag 29, 30 en 31 Mei van dit jaar,
dus in de Pinkster week.
DE VERGADERINGEN.
"P--
Het algemeene onderwerp, dat zoowel in de
algemeene als in de sectievergaderingen zal
worden behandeld, is: Het Koningschap
van Cihristus.
Iu dé plechtige openingsVergadering Dins
dagmiddag drie uur zal spréken de heer Hen
ri Hermans over liet Koningschap van Chris
tus in het huisgezin. In de avondvergadering
van denzelfden dag mr. dr. L, Deckers over
het Koningsctuïp van Christus in het sociale
leven, en prof. J. D, J. Aengenent over Chris,
tus' Koujngscliap in het politieke leven,
In de avondvergadering van Woensdag prof.
dr. A. Barge en pastoor JE. RibbergJi van
Houthem-St. Gerlach, over Christus' Koning
schap in de literatuur.
In de plechtige- sluitingsvergaderiag op
Donderdagochtend om tien uur dr. Th. Ver
hoeven over het Koningschap van Christus
in de school.
De sectievergaderingen zullen .worden ge
houden op Woensdagochtend. In de eerste sec
tie zal spreken de heer Piet Kasteel over de
verbreiding van Christus' Koningschap door
middel van het Leekenapostolaat; in de twee
de sectie prof. W. Nelet door middel van den
katholieken boekhandel; in de derde sectie
majoor Van Nijnatten door middel van het
ontspanningswezenen in de vierde sectie
vector Th. Bekkers door middel van de predi.
king onder de heidenen.
EEN GROOTE OPTOCHT.
Aan den Katholiekendag, die Dinsdagoch
tend geopend wordt met een Pontificale H.
Mis, zal voorafgaan een optocht door de stra
ten van Maastricht, waaraan kunnen deelnei
men alle katholieke organisaties uit het ga
heele land, zoowel zuiver-godsdienstige al
sociale organisaties, met haar vaandels en ba
nieren. Deze optocht zal gehouden worden o
Maandagmiddag, tweeden Pinksterdag. D
organisaties, die daaraan deel willen nemen
dienen tijdig daarvan mededeeling te doe;
aan den secretaris van het plaatselijk vege
iingseomite te Maastricht, den heer Henri vau.
Oppen. Verwacht wordt, dat deze optocht een
grootsche en heerlijke manifestatie zal wor
den van het katholieke vereenlgingsleveu in
Nederland.
Na de sluiting van den Katholiekendag,
welke plaats* heeft óp Donderdagochtend, zal
Donderdagmiddag in de kerk van St. Serva.
tius een plechtig Lof worden gecelebreerd,
waaronder een processie met de kostbare re
lieken, die in de St. Sevvaas bewaard borden.
EEN KERKELIJKE .TENTOONSTELLING,
Tijdens den Katholiekendag zal een tentoon
stelling worden gehouden van kerkelijke kunst,
waarin vooral liet Koningschap van Christus
in de kerkelijke kunst. tot. uiting zal worden
gebracht. Deze tentoonstelling staat onder
de kundige leiding van het St. Bernulphus.
gilde en van de R. K. Kunsteuaarsvereeni-
ging, zoodat ook hiervan groote venvaclitiu,
gen mogen worden gekoesterd.
Ten slotte wordt ^de aandacht er op geves,
tigd, dat ook thans evenals de vorige malen de
gelegenheid bestaat voor nationale katholieke
organisaties om gedurende den Katholieken
dag een nevenvergadering te houden, waarvan
het verslag' wordt opgenomen In het Officieele'
Verslagboek,
Nationale organisaties, die hiervan wen,
sclien gebruik te maken, moeten zulks aan
vragen bij den secretaris van het hoofdbestuur
prof. J. d. J. Aengeneut te Warmond, en wel
vóór 1 April. Na dezen datum kunnen geen
aanvragen meer in overweging worden geno
men.
DE ONTVANGST OP HET JAPANSCHE
GEZANTSCHAP.
Gisterenmiddag met den Parijschen trein van
16.42 uur is Z. D. H. Mgr. Hayasaka, Bisschop
van Nagasaki, de eerste .Tapahsche Bisschop, in
Den Haag aangekomen.
Mgr, Hayasaka, die gekleed was in' zwarte
mantel en met den zwarten bisschopshoed met
groene koorden en kwasten, is. voor ons Hol-
landsehe oog klein en tenger vaü figuur, over
eenkomstig liet uiterlijk van zijn ra3. Ofschoon
ook niet van zoo buitengewone lichaamsgestalte,
stak toch forsch bij hem af zijn Fransche reis
genoot, mgr. A. Olichon, nationale directeur
van het St. Petrus Liefdewerk voor Frankrijk,
die den Japanschen Kerkvorst op zijn bezoek
aan Nederland vergezelt.
Nadat de begroeting had plaats gehad, stond
mgr. Hayasaka welwillend toe, dat de op hst
perron aanwezige persfotografen een foto van
Z. D. H. namen.
~Hierna begaf het gezelschap zieh naar den
gereedstaanden auto om een hezoék te brengen
aan den Japanschen gezant, Bezuidenhout 87.
Iutusschea hadidea wij nog even gelegenheid té
infornieeren naar hetgeen mgr. Hayasaka zich
voorstelde van zijn reis aan Europa. Wij ver
namen dan, dat het doel van mgr.'e bezoek aan
verschillende Europeesche landen is, zich op de
lioogte te stellen van de positie van de Kerk
in Europa en van die der katholieken. Vooral
Nederland trok nigr. aan, omdat de Katholie
ken hier zoo prachtig zijn georganiseerd.
Een allervriendelijkste ontvangst wachtte
mgr. Hayasaka op het Japansche gezantschap,
waar Z. D. H. en diens gezelschap een thé
werd aangeboden.
Een aardige ontmoeting deed zich hiér voor.
Ofschoon noch mgr. noch de gezant er tevoren
aan gedacht hadden, bleek spoedig, dat zij
elkander reeds eerder hadden leeren kennen.
Toen ml. mgr. Hayasaka nog secretaris van den
Apostolischen Delegaat te Tokio was, was de
tegenwoordige gezant bij óns Hof verbonden
aan het ministerie van buitenlandsohe zaken
in Tokio en als zoodanig hadden zij elkander,
voorheen reeds meermalen ontmoet, 't Is te
begrijpen, dat deze nieuwe ontmoeting in ons
kleine en verre Nederland spoedig leidde tot
een vriendschappelijk onderhoud.
Ook was het voor mgr. Hayasaka een vol
doening in een der andere leden van het Japan
sche gezantschap een katholiek te ontmoeten.
Te ongeveer 6 uur vertrok mgr. Hayasaka
met zijn gezelschap haar Hiiize „Bijdorp" te
Voorschoten, waar Z. D. H. de gast was van
rector Bekkers.
Hier waren ook aanwezig rector P, W. de
Wolf, diocesaan directeur voor het bisdom
Haarlem van het Pauselijk Liefdewerk van den
H. Petrus, en de Zeereerw. heeren J. H. Nickel
en J. Visser, professoren van het seminarie
Warmond, als leden van het diocesaan bestuur
van den Priester Missiebond. De ontvangst in
Huize „Bijdorp" droeg een intiem karakter.
Om half 12 vertrok mgr. Hayasaka, verge
zeld van mgr. Ollclion en rector Bekkers, he
den naar Utrecht om een bezoek te brengen
aan Z. D. H. den Aartsbisschop. j
Mgr. Dr, B. Eras, de Procurator der Neder-
landsehe Bisschoppen te Rome, zal voor een
veertien dagen de Eeuwige Stad moeten verla
ten, teneinde in het vaderland een kleine
operatie te ondergaan.
(Sancta Maria)',
in het bisdom Roermond-
Z. D. H. Mgr. L. J. A. H. Schrijnen. Bis
schop van Roermond, heeft benoemd tot Ka
nunnik van het Kathedraal Kapittel, den Hoog
eerwaarden Hooggeleerden Heer P. J. H-
Geurts, professor aan liet Groot Seminarie, j
