s
Duinroosje.
mm&mgmmmi m mmê.
Woensdag 25 Januari 1928
Derde Blad
smam
lil
t-liil::.
li- - il'l; "Iwl
Aii
u
IV
Hoewel zelf voorsteller, kon de gastheer
het niet al te hest verkroppen, dat de in
stemming bepaald enthousiast was. Wat
hadden de menschen er in 's hemelsnaam
aan om dermate de ijdelheid van den
jongen te streelen, al-of al dat gef et el op
zoo'n zaagkist nu sv.-rkelijk iets om iiet
lijf had? Verzachtte gelukkig niet wei
nig des zakenmans leed, dat diegcVoor
wie hij door zijn voorstel het offer v^n
zijn vooroordeel tegen de kunst had ge
bracht, de warmste stem had in hot koor.
Jaap begreep, dat het zijn plicht was,
te spelen, nu de vergadering zich zoo una
niem daarvoor had uitgesproken. Het was
trouwens zijn gewoonte niet zich lang te
laten bidden. Ilij had nu eenmaal talenten
gekregen om er anderen de vruchten van
te schenken, ol althans hen mee te laten
proeven. Zoo vatte hij het tenminste op.
En dat teekende volgens zijn priesterlijken
vriend heel de rechtschapenheid van zijn
inborst en zijn ruime Christelijke gezind
heid
Eenvoudig als altijd knikte de jonge
man ton bewijze van zijn toegeven. Hij
voelde zicli ook wel aardig in stemming,
wilde eens gaarne zelfs zijn ziel ten volle
uitstorten voor al deze goede menschen,
die hem dagelijks benaderden en getuigen
waren van zijn streven naar hooger-op.
Maar vooral wilde hij deze gelegenheid
van intiem samenzijn benutten om te trach
ten het hart van zijn koud zakelijkon vader
murw te krijgen voor zijn stoute aspiraties.
Terwijl het gebabbel weer algemeen werd
en er veel gepraat was over muziek en
zang, verdween de jonge musicus om zijn
instrument te halen. Bij zijn terugkomst
zat Cor reeds voor de piano. Deze bege
leidde zeer dikwijls zijn begaafden vriend.
Wat zullen we spelen, Jaap?
De jonge y. Stralen draaide de snaren
vast en toetste de klanken. Toen knipte hij
jen oogje naar den pianist, die daaruit be
greep, dat Jaap zijn eigen fantasie wenschto
te geven, die fantasie, waarvoor Cor Duur
steen in zijn dweperige vriendschap wel
Knielen kon en die Jaap als het lievelings
kind zijner verbeelding gekregen had op een
*vond in de duinen bij zonsondergang-
Lichtelijk zweefden Cor's vingers over de
toetsen der piano, maar hij verwekte daar
uit geen muziek.
Jaap streelde de viool, roerde de snaren
sn deed ze sidderen onder zijn vaste aan-
alcing. Zoo begon hij met bleeker gelaat te
vertellen, wat zijn innigste vervulde.
't Was zeer eenvoudig en greep nog geens
zins aan. De oogen gevestigd op den wan-
telenden strijkstok trokken de heeren aan
4un sigaren en vroegen de dames zich af
wat er van deze uitvoering „uit het hoofd''
geworden moest.
Jaap liet de snaren vertellen van de din
gen aller dagen, van den vervelenden sleur
bij zon of bij nevel, bij droogte of bij voch
tigheid, bij warmte of koude, eeuwig het
zelfde, dat zoo ver lag van de wereld zijner
•dealen. Hij verhaalde hoe hij dagelijksch
4an zijn studie en zijn arbeid trok en hoe
te menschen, wars van kunst en schoon-
ieid voorbijgingen. Er was, ja, zoo nu en
tan, maar o, zoo weinig, een zonnestraal,
aooge roering des gemoeds ook in het allc-
laagsche. Maar wranger ook smaakte dan
elkens het gewone opnieuw.
De strijkstok werd driftiger en bleeker de
virtuoos, Want thans zegde hij uit, hoe vele
malen zijn dorst naar het eeuwig schoóne
hem dreef naar het alleen met God's groote
natuur, waarin do menschen zoo onbedui
dend min worden, dat elke soortgenoot er
den bewonderaar tot genotbederver is.
Hij gal' weer, lioe hij zoo vaak heensnelde,
Kopvcrloren, doof, blind, gevoelloos voor liet
koud mènschelijke, heensnelde naar de zee,
zijn lieve, bewonderde zee, die van den voet
der-duinen zich uitstrekte naar den wijden
horizon,majestueus en machtig als een God;
dc zee, die bij dag een onmetelijke spiegel
was, waarin de hemel zich bekeek en de
zon miliiocnen schubben strooide; de zee, die
's nachts onder geheimzinnig geruisch het.
beeld van maan en sterren over haar golf
jes liet glijden; de zee eindelijk, die al naar
gelang van haar nukken, toéli«t, dat de vier
winden krijgertje speelden in de plooien
van haar kleed onbewogen was-vof er al
kleine menschen in hun notedoppen hingen
aan kruinen barer baren of den dood ver
beidden in den schoot der golven-
Jaap was vertrokken uit deze kamer, uit
dit gezelschap. Hij stond op de duinen en
zong het lied van dc zee.
De heeren lieten hun sigaren uit gaan en
gaven het bootje van hun wezen prijs aan
den golfslag van dit lied. De dames bewogen
haar hoofd op de deining van de viool, die
tegen den schouder van den kunstenaar
want dat, was Jaap zeker in dit.uur het
stijgen en dalen van zijn gevoel meemaakte
Alleen de oude van Stral cnbleef zich zei
ven meester. Zelfs droeg hij zijn wenkbrau
wen gefronst. Misschien was deze prestatie
van zijn zoon er een, waarop hij, zelf als
vader trotsch mocht gaan. Laat wie wil het
maar klaar spelen de menschen zoo in te
nemen en als het ware in zijn uiting op te
slorpen. Hem echter deed die opeenstapeling
van klanken benauwend of liever tergend
aan als een breed opgezet dwangbevel. Door
die meesterlijke fantasie meende hij als een
stem te hoorcn, die zeker van de overwin
ning, hem toeriep; „Uw. wil zal hier falen!"
Alle oogen glinsterden onder de daveren
de, breede muziek, waaruit de verbazing
sprak voor een ongemeten macht. Marie
Gerritsen hing voorover en staarde zoo ge
spannen naar de violist, alsof zij hem eik
oogenblik om den hals zou gaan vliegen.
Zelfs Roos, het oudste dienstmeisje stond
afgetrokken en alles vergeten met halfge-
oponden mond in den hoek bij de deur te
luisteren. Cor Duursteen voorovergebogen
hield zijn hoofd tusschen de handen- van
Dummelcn plukte aan zijn kin en vroeg zich
af of hij nu werkelijk lichamelijk groeide
onder dit werk van zijn besten leerling.
De kunstenaar op de duinen liet zijn oogen
zakken, zonk neer in het zilveren zand en
overwoog hoe hij dorstte naar de macht om
al die schoonheid naar wearde weer te ge
ven. Ilij zong van zijn leven naar het open-
boren leven in broeden vorm van al wat
mooi, wat aantrekkelijk, edel en bewonde-
rendswaard is. Hij riep liet trillend van zijn
snaren hoe zijn ziel vleugelen begeerde om
heen te wieken boven de kille werkelijkheid
in ideale sferen. Och, zoo gaarne wilde hij
kunstenaar worden en schepper zijn
Dat droef verlangen, dat begin van wan
hoop, trad het gemoed der toehoorders bin
nen. Als trieste regen druppelde de zwaar
moedigheid neder op hun ziel.
Dc kapelaan moest een huivering onder
drukken- Mevrouw van Stralen pinkte een
traan weg. Marie Gerritsen keek bijna hart
verscheurend droef voor zich uit. De overi-
v - a x- ,- a,v, a-
EEN MOOI STUKJE HUISVLIJT werd door den keer J. Vrijenhoek te Rotterdam vervaar
digd. Bovenstaand scheepje werd met de hand geheel uit koper In 3 jaar tijd gemaakt en
bevat alle machines in miniatuur. Bij een proeftocht op den Kralingsche plas werd een afstand
fan 800 Meter in 17 minuten afgelegd, Het scheepje kan 5 kwartier zelfstandig varen,
gen, van Stralen uitgezonderd, droegen
grooton ernst op hun gelaat.
Men voelde het einde der fantasie kornen.
Nog streefde de verteller-tegen in de klauwen
van hel noodlot, dat hem steeds van zijn
idealen verwijderd hield en hem terügdwong
naar de aarde- Nog klonken uit den matton
toon dei' melodie eeni'ge wilsuitingen op.
Tot de strijd den strever te machtig werd,
en hij allo hoop liet varen. Het noodlot had
hem voorgoed gegrepen om hem neer te
ploffen in den stroom des levens..met
een jammerkreet sprong de stok van de
snaren
Tot. eigen verbazing schrok van Stralen
daar lichtelijk- van op. En daar niemand er
aan dacht te applnudiseeren nam hij dit
voor zijn rekening en sloeg zijn groote han
den eonige malen met veel geluid tegen el
kaar.
Het was prachtig, riep hij vroolijk. Maar
jongens'nog' toe, zoo zwaar op de hand, zoo
triest., ca dat op oen avond als deze! Toe.
Hoos, schenk mij nog liever 'n kummeltje.
üet meisje schudde op dit commando de
verstijving der al te strak gespannen aan
dacht af en ijlde met het gevraagde toe.
Voor de rest was er geen luidruchtigheid in
de kamer. De oudere dames zaten positief
te huilen- Marie Gerritsen haar oogen wa
ren droog, maar schitterden, als zonnetjes.
Toen van Stralen dat zoo opmerkte, glansden
zijn kijkers ook. Iljj glunderde als een straat
jongen, die een gulden gevonden heeft. Een
machtige neiging stond in hem op, om te
gaan zitten en luid schaterend zich eenige
malen flink raak op de knieën te slaan, ten
einde uiting te geven aan zijn blijdschap,
dat het pleit gewonnen was. Geen twijfel
meer. Marie Gerritsen had Jaap lief gekre
gen. Zij aanbad hem gewoon op dit oogen
blik. Haar oogen zeiden het duidelijk.
Zijn mond ging werktuiglijk open, maar
sloot zich bijtijds toch weer over den triom
falen uitroep: „Hoera voor 'iet aanstaande
jonge echtpaar!" Dat was nu eens recht iets
waarop men vanavond, één van zin had kun
nen fuiven, Heel wat anders dan zoo n dood
gewone verjaring °f wat armoedige talen
ten,
Jaap, m'n jongen, je hebt je wel over
troffen- Ik meen je te hebben begrepen.
Het was de kapelaan, die onder deze woor
den Jaap's hand schudde en toen plaats
liet aan mijnheer Gerritsen, die achter hem
aan dribbelde, de oogen fonkelend van het
zelfde vlammetje als die van zijn vriend v.
Stralen.
Waarde violist trompetterde zijn wak
kere stem, ik geloof wel namens mijn vrouw
en dochter te spreken, wanneer ik je zeg,
dat wij genoten hebben hij beschreef met
zijn vrijen arm een halven boog in de rondte
onnoemelijk genoten! En het is om de
weerga niet om je te vleien, als ik vertel, dat
mijn hart door je muziek gewrongen werd
als een spons, zoodat
Het water bij je oogen er uit kwam,
schaterde van Stralen. Toe schei er uit met
die lofuitingen. Ze maken den jubilaris dol
Laten we liever dc glazen tegen elkaar tik
ken. Roos, aannemen! En leve de vreugde!
In zijn hoekje verdoezeld en verloren in
de half-donkerte, zat van Dummelen stille
tranen te verschreien. Hij wist wel dat de
vier cognacjes niet geheel vreemd waren
aan die verweeking, maar toch ook, die
jongen speelde als een muzikale duivel- Waar
had ie het vandaan? Nooit had een leerling
hem zooveel geluk, zooveel trots verschaft
Maar ook hoeveel booger stond deze jonge
man dan hij, de meester....!
Tusschen dc lovende aanwezigen bleef Ger
ritsen de meest voortvarende. Tot heden had
het voorstel van v. Stralen om de kinderen
tot man en vrouw te maken hem maar ma
tig kunnen bekoren- Alles goed en wel, de
jongen leek hem stil, to afgetrokken, te
mijmcrig. Zijn eigen levendige natuur ver
zette zich levendig tegen deze verbintenis.
Daareven echter was zijn laatste verzet ge
broken en zelfs zijn gansche wezen inge
palmd voor het leven. Zoon schoonzoon
zette de kroon' toch eigenlijk op zijn levens
werk, de verheffing van zijn naam. Doodarm
begonnen was hij thans rijlc- Men achtte,
hem, waar hij zich bevond, en zelfs hier ie
lenap en eerlijk zakenman. Maar hoeveel
meer glans zou van zijn naam stralen, als
hij dien verbond met den naam van den ar
tist. Op dat terrein heel anders voelend dan
zijn vriend van Stralen wist hij, na het ge
hoorde, dat Jaap's beroemdheid een kwestie
van tijd was en dat eerlang zijn naam dus
ook die van Marie met eerbied en bewon
dering genoemd zou worden in de beste
kringen van Nederland. Als nu te bliksem
de jongen maar nuchter genoeg bleef om zich
niet heelemaal in dit werk te verliezen. Het
is mooi te schitteren in de salons en concert
zalen. Daarbuiten dient, het gezonde ver
stand de stem van het klinkende geld te
spreken. In ieder geval had Jaap den hei
ligen plicht tegenover zijn vrouw, die de drie
i
EEN INWONER VAN ALKMAAR heeft een luidspreker uitgevonden, die zeer goed vob
doet, de microfoon is geplaatst in een groote zeeschelp en geeft de muziek weer j
ton gelds in vooruitzicht medebracht, orn
althans te trachten zooveel zakenman to
zijn, dat tering en nering gelijk bleven.
Hoog oprijzend onder deze prettig kitte
lende zorgelijkheidjes zochten de oogen van
den beweeglijken ex-kruidenier den aanstaan
den schoonzoon en ontmoetten bij den omme
gang over de aanwezigen de zwaar overbor-
stelde, maar thans ongewoon levendige oo
gen van v. Stralen. Het werd een klankloos
gesprek tusschen de beide vaders, waarin ze
wonderlijk eensgezind waren. Met een oog-
knip werd het besloten.
Van Stralen wandelde even om kwansuis
om de asch van zijn sigaar te schudden. Ilij
moest daarbij rakelings dicht bij Marie Ger
ritsen wezen. Het was hem er ook om te
doen, haar op sleeptouw te nemen en haar
te voeren tot zijn zoon dien zij zoo ontwijfel
achtig haar liefde had verklaard in de uit
drukking harer jongemeisjesoogen.
Zich over het asehbakje buigend, raakte
hij haarstevig aan, zoodat ze verwonderd
opkeek.
O, mijnheer van Stralen, was u het?
Eh, kleintje, deed ik je schrikken? Wel,
hoe vond je dat? Hij wees temee in de rich
ting van Jaap.
Och, mijnheer, deed ze dweperig, wat
was het heerlijk!
Ja, om te huilen, zei hij maar ineens
flink. En.... hij keek nu verwijtend en
vond je het toch niet de moeite waard, orn
den musicus even te feliciteeren. Je hebt
hem nog geen handje gegeven, als ik het wel
heb!
Hemeltje ja, schrok het, meisje be
schaamd. Ilc zou dat heelemaal vergeten heb
ben. Och, ik was ook zoo afgetrokken, door
dat mooie, dat ik er niet aan dacht.
Vlug wipte zij op haar voeten en trad op
Jaap toe, die op de pianokruk, de viool nog
*n z'n hand, met Cor aan 't napraten was over
de algemeene indrukken welke hij had trach
ten weer te geven- Hij was niet heelemaal
tevreden, terwijl Cor op de emotie van het
gezelschap wees om aan tc toonen, dat Jaap
zich voor clc buitenwereld als het ware ont
popt had.
Mijnheer v. Stralen ik maak u wel mijn
compliment
Die schuchtere, maar van oprechte bewon
dering warme stem deed hem opkijken. Hij
zag haar roncle aimen vooruitgestoken en
greep haat fijne hancl- Toen boog hij en
glimlachte van vormelijke erkentelijkheid.
T Ik dank u wel mejuffrouw Gerritsen.
Ileb ik u werkelijk 'een beetje kunnen in
nemen?
Hier dacht van Stralen, die het meisje tot
bij zijn zoon geleid had, dat zijn aanwezig
heid nu voorloopig overbodig was. De zaak
gleed als op rolschaatsen. Zonder twijfel
kon hij zoo dadelijk de verloving aankondi
gen. In de hoop nu, dat Cor Duursteen het
tweetal eveneens los zou laten om zich bij
het overige gezelschap te voegen, ontwikkel
de do veldheer van dezen avond aan de
overzijde van de tafel, vanwaar hij hef oog
hield op het gevechtsterrein, ais ware het
hem heilig gemeend en heet van de ziel, een
druk gesprek over kunst en nog wat.
O, antwoordde Marie daarginds, u heeft
me niet alleen een beetje, maar heelemaal
in kunnen nemen.
Én heeft u me ook begrepen, mejuf
frouw?
Begrepen? Maar, mijnheer v» Stralen,
daar heb je toch geen tijd voor, als je mu
ziek voelt? Begrijpen? Weet ik veel? 't Was
me net of ik aan een ziekbed, neen, in een
gasthuis stond en toon daar al dia men
schen zag lijden en klagen...... En toch ook
weer niet- 't Was meer algemeen, iets vaags
iets lijdelijks echter, dat me tegelijkertijd,
weer bedroefd maakte en weer met. ver
bazing vervulde, dat u zooveel macht kott
uitoefenen op alle menschen om u heen.
Cor viel lachend bij.
Bravo, juffrouw Gerritsen, u bewijst
kunstgevoel te bezitten. Nietwaar Jaap?
De jonge v. Stralen was 't volkomen eens
met dit bescheid. Van een vrouw, van een
meisje vooral had hij dit niet durven ver*
wachten. Hij stak een sigaret op cn begon
erg verstrooid te praten. Tot ten laatste zijn
stem haast geen deel meer had in de con
versatie, die druk rolde, als aan de tafel, over.
muziek en zang- Marie dweepte met viool,
had dat, altijd gedaan, Cor van zijn kant
voelde evenveel liefde voor piano en liet deze
slechts los, als Jaap naar den strijkstok'
greep.
Intusschen gaf Jaap zich over aan zijn In
drukken. Om zijn lippen verscheen weer die
vreemde droeve glimlach van heel den avond
Zoo gaarne had hij ten gelukwensch na zijn
fantasie ook de hand van zijn vader in de
zijne gevoeld. Daarmee zou het. doel van zijn
optreden, zijn toekomst, gewonnen zijn. In
stede daarvan e enonbeholpen, haast kwet
sende uitval van zijn vader, een doodgewone
traan van zijn moeder. Och arme, 't was
waar, het goede mensch kon het niet ver
helpen, zoo zij haar kind in dit opzicht zoo
weinig begreep
Ilad vader niet om een kummeltje ge
vraagd om de schoonheid van het spel te
verspoelen?.....
De teleurgestelde jongeman staarde aan
dacht-verloren voor zich uit in het scherps
gloeilicht. Cor liet hem begaan en nam de
honneurs tegenover de mooie Marie zoo druk'
waar, dat zij er Jaap cn zijn viool geheel
on al bij vergat.
Al warmer klonken de gesprekken rond
de tafel. Een atmosfeer van gezelligheid om-
dampte de knus gezeten groepjes. Boven do
hoofden speelden de grillige rookslierten krij
gertje tot zij, door nieuwe vervangen, door,
de vernuftig achter een tochtscherm aan
gevoerde frissche lucht naar de aangrenzen
de gang weggetrokken werden.
De dames Gerritsen en van Stralen door,
de beteekenis van het vioolgebeuren dichter,
bij elkaar gebracht, lieten zich gaan in zeer,
vertrouwelijker! keuvel waarin veel gezucht
veel ge-ach-en-och't werd, maar de lach van
verteedering, dat eenig mooie op de wereld
waarvan onze goede Hollandsche moeders
het geheim bezitten, overheerschte. Vooral
mevrouw v. Stralen voelde zich vanavond
wonder wel te moede. Zij had de roem van
haar kind aanschouwd en hem gekend ais
heerschcr over de harten en de zinnen. En
nu mocht ze zich als vrouw van weinig
zelfbewustzijn, ai eens benijdenswaardig heb
ben gewaand in do schaduw van een man
met domincerend karakter, thans voelde ze
dat het slechts ijdelheid was bij dien recht-
matigen trots cn de hoogor gestelde vreugde
van heden. Jaap verhoogde door zijn kunst
de waarde ook uiterlijk van haar moeder
schap In haar zoon bevond zij zich groot
en aanzienlijk-...,. Terwijl nu mevrouw Ger
ritsen een bundel lofpijlen afstak over Marie's
beste hoedanigheden cn haar 'zin voor knusse
huiselijkheid dreven de blikken van Jaap's
moeder af naar het trio bij de piano, dat haar,
denken deed aan hetgeen over een jaar zou
wezen, als haar zoon weer zijn verjaring
vierde. Het huwelijk der twee kinderen stond
ook voor haar thans vast als een huis.
(Wordt vervolgd), 'j
