FEUILLETON
w
DONDERDAG 26 JANUARI 1928
EERSTE BLAD
PAGINA 2
UIT ROTTERDAM
HANDELSHOOGESCHOOL
EEN REIS DOOR DEN ELZAS EN
W DE VOGEZEN
BOÜW VAN EEN KATHOLIEKE SCHOOL
AAN DE PUTSCHELAAN.
ONDERSCHEIDING
DIRK SCHaFER
TRAMAANRIJDING
VERKEERD AFGELOOPEN
AAN DE GEVOLGEN OVERLEDEN
diefstallen
JUBILé
NIEUWE AANWINSTEN VOOR
CARL HAGEN BECK
POGING TOT INBRAAK
ONGEVALLEN
aangehouden
BRANDJES
ROOM DRIJFT
KABOUTERS
WEERBERICHT
RADIONIEUWS.
PRO GRAMMA'S VOOR VRIJDAG
UNIVERSITAIRE EXAMENS
ROTTERDAMSCHE BILJARTBOND
DE HOOGDREEFMOLEN
>1
INTREEREDE PROF. MR. G. A. VAN
POELJE.
Gistermiddag heeft prof. mr. G. A. van Poeljè
lijn intreerede als buitengewoon hoogleeraar in
Je leer der bestuurswetenschap aan de Handels-
üoogesohool te Rotterdam uitgesproken, waar
aan het volgende is ontleend
Spr. zal eenige beschouwingen geven omtrent
do inrichting van den openbaren dienst hier
te lande, in het bijzonder met het oog op de
beantwoording van de vraag, of deze in haai'
ontwikkeling ten volle of zooveel mogelijk be
antwoordt aan de eischen, die er in redelijkheid
aan gesteld mogen worden.
Men mag verlangen in plaats van een wilden
groei een beheersehte en geleide ontwikkeling.
Aandachtig speurende naar do ontwikkelings-
tendenzen, die in ons staatkundig en maat
schappelijk leven te onderkennen zijn, behoort
men datgene, walmen wèl in de hand heeft, de
formeele organisatie, zóó te maken, dat aan de
eischen van: storingvrij funotiónneeren, mini
male wrijving, eenvoud en overzichtelijkheid,
duurzaamheid eu betrouwbaarheid, -zoo goed
jnogelijk wordt voldaan.
Slechts als wij aan al deze eischen bewust én
zoo goed mogelijk aandacht schenkeu, zegt spr.,
hebben wij het recht van een bestuursmachine
te spreken; wanneer wij van een bestuurs
machine spreken, aanvaarden wij daarmede,
stilzwijgend maaT onmiddellijk, de verplichting
om inderdaad te zorgen, dat aan deze eisclien
wordt voldaan.
De tijd, welke op den grooten oorlog ia ge
volgd, heeft overal, zij het niet overal erven
nadrukkelijk, het vraagstuk der algemeene be-
stuurshervorming aan de orde gesteld.
De ei soli van een zoo zuinig, dat is van een
zoo doelmatig mogelijk beheer van den open
haren dienst, leidde onmiddellijk tot het ia-
zicht, dat de inrichting van dien dienst, welke
over het algemeen zonder dat pan de wezen
lijke grondslagen ervan geraakt was, nog uit
het begin der negentiende eeuw dagteekende,
behoorde te worden herzien aan de hand van
betgeen studie en ervaring, niet in de laatste
plaats bij de grootere particuliere ondernemin
gen, welke zoo/karakteristiek zijn voor het
economisch leven' van onzen tijd, hebben ge-
leerd.
Het vraagstuk is er, en het is algemeen.
Alleen bestaat er groot verschil iu de wijze
waarop, en de nadruk waarmede het werd aan
de orde gesteld.
De staatkundige org-anistaüe van het Neder-
- landsohe volk beantwoordt nog steeds aaa het
eenvoudig schema van 1848. Spr. herinnert aan
de grondwetsherziening van 1322, sedert welke
aan andere dan de in de Grondwet uitdrukke
lijk genoemd© lichamen verordenende bevoegd
heid kan worden toegekend.
Men wii de doelcorporatie echter niet, wan
neer zij opzettelijk, op pnbli-ekrechtelijken grond
slag, zal worden in het loven geroepen, maar
en hierin ligt voor een deel het merkwaardige
der hestuurshervorming, die zich in ons land
geleidelijk voltrekt als slechts het staats
rechtelijke bestuursschema op "papier onver
anderd wordt gelaten, aanvaardt men haar
gaarne en haast zonder voorbehoud,
Tusschen de gemeenten en het centraal ge
zag zijn een zeker getal corporaties gesehoven,
rechtens zonder bevoegdheden op het publiek
terrein, maar met de macht de gemeenten In
velerlei bestuursvragen te dwingen zich te
richten naar den wil van haar leiders.
Ook in het bestuur van den staat treilen
zekere ontbindende factoren op.
Nog andere krachten zijn werkzaam om aan
jhet bestuur vau den Nederlandseken Staat lang
zaam aan een geheel nieuw aanzien te geven.
Het organisatieschema is niet meer de oude
verdeeling" in tweeën: centralisatie of decen-
tralisafïe, waarbij dan voornamelijk te denken
viel aan decentralisatie op lagere vertegen
woordigende lichamen.
Ook indien wij ons tot de groota gemeenten
bepalen, kunnen wij Inderdaad belangrijke ver
schijnselen aanwijzen, waardocfc een ingrijpende
verandering der bestuursorganisatie wordt ge
demonstreerd. In de eerste .plaats valt dan te
'denken aan de wijze, waar-op artikel li-ibis
van de Gemeentewet is toegepast. Het heeft
den gemeentebesturen een middel gegeven om,
bij behoud van het centralistisch georiënteerde
regeersteisel volgens Grondwet en Gemeente
wet, in het bestuur van de gemeentelijke aan
gelegenheden een dikwijls zeer ver doorge
roerde decentralisatie in toepassing te bren
gen.
De mogelijkheden tot ruime decentralisatie
van het bestuur, welke in artikel 114his van
de Gemeentewet liggen verscholen, waren ver
schillende gemeentebesturen nog niet genoeg.
Om een iiog verder gaande decentralisatie te
bereiken, werd gegrepen naar de vormen van
het privaatrecht. Zoo kwamen o.m. tot stand
de Stichting tot het beheer van Gemeentewo-
ningeti in navolging van Rotterdam ook in
verschillende andere gemeenten.
Terwijl in het bestuur van het Rijk ondanks
allerlei tegenstroomingen een ontwikkeling in
centraliseerende richting is waar te nemen
geweest, heeft in de gemeenten het streven
naar decentralisatie tot dusver een zeer over
wegende beteekenis gehad.
Bij de beoordeeling van het nuttig effect vau
iederen bestuursvorm, moet vooral ook op an
dere dan materieels waarden worden gelet. Of
de bevolking vertr-ouw^p heeft in het bestuur,
medeleeft met het bestuur, met opgewektheid
en zoo goed mogelijk de taak tracht te ver
vullen, welke binnen de bestuursorganisatie
voor de burgers zeiven is gereserveerd, is niet
minder belangrijk dan datgene, wat naar getal,
naar grootte of gewicht geteld of gemeten wor
den kan.
Over de organisatie zelf in de gemeenten zal
centraal móeten worden beslist om te voorko
men, dat verschillende onderdeelen tegen el
kaar in organiseeren gaan, En ook het perso-
neelvraagstuk zal centraal moeten worden be
handeld.
Een voor onze groote gemeenten urgente
vraag is deze, of niet een locale decentralisa
tie binnen het gemeentelijk gr-ondgehied moet
worden mogelijk gemaakt. Naarmate de uitge
strektheid van onze gemeenten grooter wordt,
openbaart zich hier en daar, meer of minder
sterk, een zeker districts- of wijkpatriottisme.
Het zou slechts een daad van goed beleid zijn,
indien van deze spontaan zich vormende kracht
centra binnen de gemeenten ten dienste van
haar bestuur werd gebruik gemaakt. Ten op
zichte van het onderwijs, het verkeerswezen,
gezondheidszorg, hulp aan beboeftigen, zouden
reeds tegenwoordige wijkvertegenwoordigingen,
zij het met aanvankelijk slechts geringe rege
lende bevoegdheden, nuttig werk kunnen doen.
Indien soortgelijke wijkvertegenwoordigingen
in onze gemeentelijke bestuursorganisatie wer
den opgenomen, zou daarmede de assimilatie
van de voorsteden met de centrale gemeenten
op het voorbeeld van het buitenland, gemak-
keiijker eu op grooter schaal kunnen worden
tot stand gebracht dan tegenwoordig.
Spr. behandelt tenslotte het vraagstuk, hoe
men, bij een sterk gedecentraliseerd bestuur
toch de eenheid van het algemeen beleid waar
borgen kan.
Daarop volgden de gebruikelijke toespraken.
Gisterenavond hield de heer L. P. Reyss,
voorzitter van het „Comité de Rotterdam"
van de Alliance Frangaise voor leden en ge.
noodigden van deze vereeniging in de groote
zaal van „Ons Huis" in de Gouvernestraat
een voordiracht met lichtbeelden over: een
Tela door Elzas en in de "Vogezen.
De lieer Reyss, die een aangenaam causeur
is, gaf in deze voordracht uiting aan zijn groo
te bewondering voor dit oude land, dat zoo
veel in de historie heeft meegemaakt en waar
in veel schoons uit oude tijden bewaard is ge
bleven. Van Zuid tot Noord, van Belfort tot
Straatsburg, van den Rijn tot Lotharingen,
voerde de heer Reyss zijn aandachtige toe
hoorders dooi' de vlakten en oude stedekens
en later de Vogezen in. Overal wist hij aan
de hand van fraaie lichtbeelden het karakte
ristieke vau bouw, stedenschoon, natuur en ber.
gen naar voren te brengen, in het hijzonder
weidde spreker uit over de machtige kathe.
draal van het oude Straatsburg en de schoon
heid van Colmar, dat een ideaal uitgangspunt
is voor wandeltoeren naar oude kasteeien en
stadjes.
Spreker beschreef o.a. de schoonheid van den
Rijn en den karakteristieken huizenbouw, welke
tot uiting komt door de merkwaardige lichte
kleur van de huizen en in Straatsburg vooral
door de hooge daken met tallooze uitgebouw
de venstertjes. Ook over de opgewektheid van
do Elzassers, den goeden wijn en de paté de
fois gras werd verteld.
Tenslotte voerde de heer Reyss zijn hoor
ders van Noord naar Zuid door de Vogezen,
langs oude kasteeien, bergmeren en riviertjes
en door prachtige bosschen. Deze causerie werd
met aandacht gevolgd.
In de Raadszitting van den 3en Maart 1927
is besloten aan het Bestuur der Rotterdamsche
Vereeniging voor Katholiek Onderwijs mede
werking te vei'leenen tot de stichting van een
school voor gewoon lager onderwijs in de
buurt van het Afrikaanderplein. Ds te stich
ten school zal 7 klassen hebben, elk bestemd
voor 48 leerlingen.
Sedert is dooi' het Bestuur een plan ingezon
den voor den bouw dezer school. Volgens dit
plan, waaraan B. en W., nadat het in overleg
met het College eenigszins was gewijzigd, goed
keuring konden verleenen, zal de school worden
gebouwd op een aan de Gemeente behoorend ter
rein aan de Putschelaan, hoek Boudewijnstraat.
De kosten van uitvoering van dit plan worden,
met inbegrip van de geraamde waarde van den
grond ad 22.625, begroot op 137.380.30.
B. en W. stellen den .Raad voor het voor de
zen schoolbouw benoodigde crediet beschikbaar
te stellen.
H. M. de Koningin heeft benoemd tot
ridder in de Huisorde van Oranje Mr. M. C.
Nijland, secretaris der vereeniging tot ver
betering van Armenzorg alhier, die thans
als zoodanig is afgetreden na gedurende 29
jaar deze functie te hebben vervuld.
Dirk Schafer zal,- onder auspiciën van de
concertdirectie Jokan Koning, een Chopin-avond
geven op Zaterdag 4 Februari in de Nutszaal,
Gisteravond te S uur zijn op den hoek van
Kruiskade en Mauriisweg twee trams van
lijn 5 en lijn 4 tegen elkaar aangereden.
De wagen van lijn 5 reed die van lijn 4 in
de flank aan, doch die van lijn 4 stond
steviger op de rails dan de eerste zoodat de
eerste tram buiten de rails werd gezet. Een
kwartier werd het tramverkeer hiedoor ge
stremd.
Op den Nieuwen Binnenweg stond gisteren
een man liedjes te zingen, hetgeen bij politie
verordening verboden is. Een agent kwam op
hem af om te zeggen dat het uit moest zijn,
doch dit bleek niet naar den zin van den
man die den zanger begeleidde, vermoedelijk
met de bedoeling de gaven van liet publiek
in ontvangst te nemen. Hij begon den agent
uit te schelden, hetgeen deze echter niet
zonder meer toeliet. De man der wet liet
den zanger gaan en arresteerde den bege
leider die zich hiertegen verzette, o.a. door
den agent in zijn duim te bijten. Deswege
is proces-verbaal tegen hem opgemaakt.
De 55-jarige J. v. d. B. gewoond hebbende
iu de Bosclilaau, die onlangs door een nood
lottige samenloop Van omstandigheden door
een auto werd aangereden is in het ziekenhuis
aan den Coolsingel aan de gevolgen overleden,
BEWUSTELOOS OP STRAAT
AAN GETROFFEN
Gisterenavond laat werd op den Pieter de
Hoochweg in hewusteloozen toestand een man
aangetroffen. Hij werd naar het ziekenhuis aan
den Coolsingel overgebracht, waar een hersen
schudding werd geconstateerd. Vanmorgen kon
hij wel opgeven de 43-jarige F. V. te zijn, wo
nende aan den Hilledijk. Hij kon nog niet
precies' vertellen wat er gebeurd was, alleen
herinnerde hij zich te aangereden door
een of ander voertuig-
Na verbreking van een hangslot aan de bui
tendeur zijn uit een onbewoonde woning in de
Veemarktstraat twee koperen kranen gestolen
ten nadeele van de firma M.
Uit de gang van een l'akhuis aan de Lin
ker Rottekade is ten nadeele van de firma D.
en I. een pak singelband gestolen.
Ten nadeele van den timmerman B. v. D.
wonende Ged. Botersloot is een fiets gestolen
welke liij even onbeheerd op straat had laten
staan.
Heden herdacht de heer P. 3. Visser, schrijn
werker bij de N.V, Koninklijke Instrumenten
fabriek, Gebr. Caminada en Tamson, den dag
waarop hij vóór 25 jaar bij genoemde instel
ling kwam. Op het privêkantoor werd de ju
bilaris ontvangen en toegesproken door den
heer J. A. Caminada, die onder hartelijke be
woordingen den lieer Visser een cadeau onder
couvei't overhandigde.
Namens 't personeel werd den jubilaris 'n
ruststoel aangeboden. Het vjerdere gedeelte
van den dag werd in huiselijken kring doorge
bracht.
Vandaag zijn met het s.s. „Harpon" alhier
aangekomen vier zee-olifanten en 100 pinguins
Op het terrein van Muller en Co, aau de Park
haven werden ze hedenmiddag overgeladen in de
„Ba/tavier 6" met bestemming voor het dieren
park van Carl Hagenbeek in Hamburg.
Vannacht te ongeveer één uur hebben vier
onbekend gebleven mannen met een voorhamer
de deur-ruit van den winkel van J v. M. in de
v. d, Takstraajt verbrijzeld en het lofwerk
aan de buitenzijde van den winkel beschadigd.
Toen zij door voorbijgangers werden opgemerkt
namen zij de vlucht meit achterlating van den
hamer.
De 33-jarige scheepsbouwer P. H. uit Pernis
is gisteren, doordat een ladder, die in een bij
Gebr. Rijkel aan de Scheepsbouwersstraat in
aanbouw zijnd schip was opgesteld, uitgleed,
van 4 y, meter hoogte gevallen. Hij bekwam
een wervelfraetuur en werd naar het zieken
huis aan den Coolsingel overgebracht.
Aan boord van bij, de Rotterdamsche
Droogdok Maatschappij in reparatie liggend
Griekseh stoomschip is den 33-jarigen Griek-
schen matroos O. Z. V. gisteren een ongeluk
overkomen. Per particuliere auto is hij naar
Eudokia overgebracht waar bleek dat hij vrij
ernstig letsel had bekomen. Doordat de man
slechts Griekseh spreekt en verstaat weet
men niet door welke oorzaak het ongeval ge
schiedde.
Door de Politie te Dordrecht zijn de 17-ja-
rige A. K. P, eu de 20-jarige W. J. H. aange
houden toen zij aldaar een fiets trachtten te
verkoopen. Dit rijwiel bleek Dinsdag j.l. ge
stolen te zijn van de Leuvehaven waar het
door zekeren O. even voor een zakkepakhuis
was neergezet.
- Gisterennacht ontstond een begin van
brand in de houtopslagplaats van de firma Wes-
terman aan de Goudseliedwarsstraat no. 13. Gas
ten van spuit 15 bluschten het vuur onder lei
ding van brandspuitmeester v. Yperen en
brandmeester II. v. d. Burg,
Gisterenmiddag bluschten gasten van spuit
39 een schoorsteenbrand ten huize van J. Ge
luk in de Oostendamstraat.
Te kwart vooi' zes bluschten gasten van
spuit 34 onder leiding van brandmeester H. J,
Smits eeii begin van brand ten huize van J.
M. F.
Gisterenavond te 10.30 ontstond een schoor
steenbrand in de Cameliastraat 54 ten huize
van Hoogvliet. Gasten van spuit 41 bluschten
het vuur.
Vanmorgen te 11.10 onstond in de Adams-
hofstraat 17 een schoorsteenbrand ten huize
van A. de H. Gasten van spuit 5 bluschten het
vuur onder leiding van brandspuitmeester II.
Lookhorst.
r
ALTIJD BOVEN
DAAROM ZIJN DE
ZOO IN TREK
Verwacht wordt: aanvankelijk stormachtige
Z.W, tot W., later meest krachtige en waar
schijnlijk weer krimpende wind, betrokken lot
zwaarbewolkt met opklaringen; regen-, moge
lijk hagelbuien, iets kouder.
De barometA' begiat op den voormiddag
langzaam te dalen.
Fietsers en motorrijders, lichten op van
's avonds 5.02 tot 's morgens 7.22.
Scheve ningen haven. (1950 MJ
8.15—5.00 berichten; 12.00—12.05zuivelber!;
I.302.45 beurenoteeringen; 3.35—3.50 land-
bouwber.; 3.523.57 zuivelber.; 5.30—5.35,
zuivelber,
Hilversum (1060 M.)12.00 politie
bericht; 12.352.hmchmuziek; 6.007.00
dinermuziek; 7.15—7.45 landbouwhaifuurlje;
7.45 politieker.S.10 les Onderwijlsfonds voor
de Binnenvaart; S.10 De cabaretclub „Boeren-
jool".
Huizen (1S40 M„ na G uur 1950 M.):'
12.301.30 K.R.O. hmchmuziek; 3.004 00
vrouwenuui'tje; 4.05 N.C.R.V. Gramofoonmu-
ziek; 5.006.00 piano en harmonie; 6.00—
6.45 „Middenstand en Huurkoop"; 7.007.30
K.R.O. cursus Gregoriaansch; 7.30 Prot. uit
zending.
D a v e n t r y (1600 M.): 11.20 kwartet
en solisten; 12.50 orgelconcert; 1.202.20
orkest; 3.20 lezing; 3.45 concert; 5.05 alt;"
5.20 tuinpraatje; 5.3-5 kinderuurtje; 6.20
orkest; 6.50 nieuwsber.; 7.05 orkest; 7.20
bioseooppraatje; 7.35 liederen van Brahms;'
7.45 lezing; 8.05 mandoline; 8.20 nationaal
concert; 9.20 nieuwsber.; 9.35 symphonie-
concert; 10.50 nieuws; 11.1011.20 pianocon
cert; 11.2012.20 dansmuziek.
P a r ij s („Radio-Paris", 1750 M.): 10.50—
II.00 concert; 12.502.10 orkest; 4.005.00
literaire en muziek-matineé; 8.5011.20 „Pel-
leas en Melisaude", operafragmenten.
Langenberg (469 M.): 12.25—1.50
orkest; 4.054.50 Balladen; 5.20*6.20 grarno-
foonmuziek; 7.20 „EIga", 6 scènes, daarna tot
11.20 dansmuziek.
Z e e s e n (1250 M.): 1.507.55 lezingen en
lessen; 7.20 „Tosca". opera; 9.5011.50 dans
muziek.
Hamburg (395 M.)3.35 Mozart-concert
5.20 orkest; 7.20 „Bangbüx", comedie; 10.50—*
1.50 dansmuziek.
Brussel (509 M.): 5.20—G.20 trio; 8.35,
—10.35 „Sarnson en Dalila", opera
Te Amsterdam is bevorderd tot. arts d®
heer J. A. Th. Ligterink, geb. alhi'er.
CLUBWEDSTRIJD KYNOLO GEN CLUB
„DE MAASSTAD"
Zondag a.s. organiseert de kynologenclub „De
Maasstad" iu het gehouw „Odeon" te Rotterdam
haar le ciubmatch, waarvoor 160 honden zijn
ingeschreven, w.o. 7 Newfoundlanders, 9 bor-
soir, 10 cocker es, 36 Duitsche herders, 10 dober.
mannen, 10 dwergkeezen en 8 poedels.
Het is de eerste wedstrijd onder de nieuw 9
reglementen, zoodat de keurmeesters, w.o. ver
schillende bekende specialisten, weder mogen
kwalificeeren.
Voor de competitie voor den Rotterdamscheh
Biljartbond werden gisteren de volgende wed'
strijden gespeeld.
3e klasse A: Het Noorden wint van Pom-
merans 334331; S. S. V.b. verliest van Het
Centrum 281300.
3e klasse B: Amateur wint van Feijenoord
348267K.O.O.T. a wint van K. en V. 343—1
324,
4e klasse A: Feijenoord b verliest van K.O>
O.T.b 211—300.
4e klasse B: Patiiigsvr.b wint van IC. eh
V. 267—238,
A b o n n alhier. Wij zonden uw vraag1
door naar onze medewerkster. U zult er wel
meer van zien.
Naar het Fransch van
R. MANOIR.
21).
Hm, zei Warren met gefronste wenk
brauwen, en hij scheen al zijn aandacht te
wijden aan het schoonmaken van zijn pijp,
waarbij hij zich van zijn zakmes bediende,
men moest zulke mooie meubelstukken ifiet
beschadigen en vernielen, Herr Haltenberg;
zij ziju een schilderij van een meester waard,
mijn inziens. De kolonel, die er een naar zijn
kasteel gestuurd neeft om mevrouw in haar
vrijen tijd wat afleiding te geven, zou leelijk
op z'n neus kijken wanneer men wat kogels
zou jagen in dat kastje; neen herr Halten,
berg, men moet die mooie dingen niet ver
nielen.
Achter de deur vroeg Jozef, ten prooi aan
'een uitersten angst, zich af, wie dat meisje
kon zijn dat men huiten had aangehouden.
Men spr.ak immers van de helling die afdaal
de tot aan den kuil van den Ouden Eik.
Zou Christella, door een of andere reden ge.
dreven, naar het dorp zijn gegaan?
In geval zij had kunnen constateeren hoe
(klein het aantal Pruisen was dat den post
Van den „Wolvensprong" bezette, had zij de
Weden mischien aan de mannen overgelaten
Jm, op gevaar af van In handen van den
/ijand te vallen, Jozef en zijn kameraden Iu
fei'lieux te lialen, in de veronderstelling dat
|ezen reeds lang de groeven verlaten hadden.
HJSen hand die op zijn arm gelegd werd, deed
hem sidderen cn zich geweld aandoende zijn
aandoening in te houden wendde hij zich om.
Het was de smid, wiens betraande oogen
hem aankeken. Hij was bleek en zijn lippen
beefden toen hij eenige verwarde woorden
stamelde als in de ijlkoorts van een stervende.
En 'iet was werkelijk een doodstijd dien va
der Richaud doorstond. Alles in hem zei dat
het zijn Christella was die men had aange
houden en in zijn radeloozen blik, in den
angst van geheel zijn wezen smeekte hij Jo
zef, Jozef, dien hij had afgewezen, Jozef dien
hij van Christella verwijderd had opdat zij een
ver nader zou huwen; het leven van zijn doch
ter te redden.
Balot had medelijden; medelijden niet al
leen met den ongelukkigen vader, die hij
wist het, onschuldig had gehandeld en nu
in zijn smart zijn dwaling inzag en met geheel
zijn gepijnigd gemoed om hulp smeekte, maar
ook, en hoeveel meer met het vrome, goede,
dappere meisje, dat zijn hulp niet alleen ver
diende als dorpelinge, als edele patriotte, maar
vooral ook om de teedere banden die hem aan
haar bonden.
Men zal geen haar van haar hoofd kren.
ken mijnheer Richaud, verzekerde hij fluiste
rend, maar in zijn stem lag eexi edele geest
drift, wij zullen haar voor u redden, maar
het oogenblik is nog niet gekomen.
HOOFDSTUK IX.
Dé kolonel, bewust van zijn waardigheid
had geen aandacht geschonken aan het gesprek
dat de beide jonge officieren voortzetten.
Met gefronste wenkbrauwen bleef hij gebo
gen over de kaart van den generalen staf,
waar hij met spelden, die hier en daar in het
papier geprikt werden, den langzanien maar
zekeren opmarsch volgde van de Duitsche troe
pen in de Vogezen en de plaatsen langs den
weg die naar Belfort leidt.
De troepen richten op langs de IChantyberg
en door het dal van St. Biasing en Martimpré,
om te trachten Epinal te bereiken en alzoo de
wakkere francs-tireurs met een ijzeren band te
omringen. Om hiertoe te kunnen komen, moes
ten de Duitschers door een streek, die, al was
zij op het oogenblik niet verdedigd door gere
gelde troepen, toch bewaakt werd door vrij
willigers die den vijand van alle kanten be
stookten.
Wat Jozef en zijn mannen in Terlieux deden,
brachten anderen in de naburige dorpen tot
stand en er waren kinderen van vijftien jaar
die als volwassenen de wapens opnamen en
dapper streden.
Bij Sens had een troep ilezer heldhaf
tige jongens weerstand geboden tegen ulanen;
vijf der jeugdige strijders werden gevangen
genomen door de ruiters, die de jongens aan
hun zadel bonden en hen zoo over de sneeuw
tot aan de stad voortsleepten. Daar werden
zij volgens het hevel van Frederik-Karel gefu-
sileerd evenals al de anderen die niet hij het
geregelde leger behoorden en toch met de wa
pens in de hand aangetroffen werden.
Graaf Chaffault in zÜn functie van burge
meester, vroeg genade voor de jeugdige ver
oordeelden en bood een losprijs voor hen aan.
Wat u mij vraagt is mij onmogelijk toe te
staan, antwoordde de Pruisische commandant
een zekere Bouchau, waarschijnlijk van Fran-
schen oorsprong; lk heb bevel hen te fusilee-
ren en ik mag uw geld dus niet aannemen.
Toen hij de lijst der veroordeelden las,
bleef hij hij een der namen steken.
Wie is die Gabriel Chaffault? vroeg hij
den graaf aankijkend.
Hij is mijn zoon, commandant.
Deze verbleekte toen hij dit vernam en de
vochtige oogen van den vader zag; hij aar
zelde een oogenblik en zei toen overwonnen
door het medelijden:
Misschien kan ik uw zoon genade schen
ken, mijnheer de graaf, hij is pas zeventien
jaar volgens de papieren die ik hier voor mijn
oogen heb.
Daar zijn er twee die vijftien jaar zijn com
mandant, de beide anderen tellen zestien jaar,
zei de graaf met vasten stem; zij hebben ook
een vader en moeder; ik vraag u niet het le
ven van mijn kind, maar dat van alle vijf,
Allen of niemand commandant, mijn zoon
zou mij vervloeken als hij zijn leven dankte
aan den dood van zijn makkers.
AUen verwierven genade; maar het Duitsche
leger telde niet vele harten als dat van com
mandant Bouchau en een groot aantal kinde
ren werden op die wijze terecht gesteld.
Geteisterd door deze guerilla's die onophou
delijk hun gelederen verzwakten, trokken de
Pruisen slechts wantrouwend vorder. Zooals
de kolonel reeds had opgemerkt zagen of hoor
den de verkenners niets. Deze waagden zich in
de bosschen, reden onbeschermd in het gezin
veld of gingen langs rotseif en bergpaden, zon
der dat een gerucht, een zucht, een vuurstraal
van een geweer, de aanwezigheid van een men-
schelijk wezen verried, maar wanneer dan het
regiment en de trein wagens hun schreden
opvolgden werd het overstelpt met een regen
kogels, die de wegen met dooden en gewonden
overdekten. Achter iedere rots of verhevenheid
uit iederen kuil in den grond, braakten dood en
verwoesting. En daarom vreesde kolonel Von
Arding den „Wolvensprong".
Eindelijk keek hij op z'n horloge om het te
vergelijken bij den kerkklok die sloeg en vouw
de daarna zijn kaart op zeggende:
Over een uur zullen wij nieuws liehben
van het detachement dat niet ver meer ver
wijderd zal zijn.
Ou der tusschen had HendrlcTc zijn laatste
handvol fijn gestampte koffie in den ketel Se'
gooid en de geur vervulde het vertrek en drong
zelfs op den overloop door waar Jozef sidde
rend den loop van zijn geweer omkneld hield-
De soldaten aan hun lange tafel gingen door
met slapen, rooken of drinken; de officieren
in hun openstaande jassen hadden een nieuWd
pijp gestopt en de kleine soldaat was zijn der"
den sabel aan- 't schuren.
Hendricli, die zijn koffie wellicht smakelijk
genoeg oordeelde maakte aanstalten om deze.
op te dienen.
Nu ontwaakte Jozef als uit een droom, en'
terwijl lijj zich tot zijn gezellen keerde, zei
hij fluisterend zoodat alleen de mannen dto
bij hem stonden het verstonden:
Zij mogen die koffie niet drinken, dat zoll
hun dronkenschap verdrijven en deze is juist
onze bondgenoot op dit oogenblik. Ik zal het
eerst naar binnen gaan, gij volgt mij dan
den voet. Gij ziet daar de. geweren en sabelt
in dien hoek en op den haardsteen, wij zul"
len daarvoor om de tafels loopen en ons tuS-
schen de mannen en die ^gpens plaatsen ora!
de Duitschers te beletten zich te verdedig'011
en dan zullen wij hen gevangen nemen. Gijl
beval hij aan Julin, springt door .het raam in
rekent met den schildwacht af. 1
Met de uiterste voorzichtigheid' draaide 3°'
ze£ den deurknop om en drukte een weiu'?
tegen de deur om zich te verzekeren dat dcZ®
niet op slot was.
Wanneer ik de linkerhand ophef.... %e-
- - -v
De harten bonsten, en met ingehouden adem
en trillend van emotie wachtte het troel'!
mannen het teelcen van Jozef om vooruit
springen.
Eenige seconden gingen voorbij.
[(Wordt Vervólgd
"-u-ffCT fe,v 1
