m
FEUILLETON
WOENSDAG 8 FEBRUARI 1928
TWEEDE BLAD
PAGINA 2
DE VERVOLGING DER INDONESISCHE
SVerflt opruiing ten laste gelegd?
STAKENDE WERKLOOZEN
Aangezet door andere arbeiders
POGING TOT DOODSLAG
Kén jaar gevangenisstraf
geëisclit
iB; s
OLYMPIADE 1928
H, M. DE KONINGIN ZAK DE
OPENING BEKRACHTIGEN
NEDERLANDSCHE WIELERBOND
KRANKZINNIGE VROUW GEVONDEN
LUCHTVAART.
IHNCKLER NAAR. AUSTRALIë
VERTROKKEN
RIVIERTIJDINGEN.
WILL EN TILL.
TIET GERECHTELIJK VOORONDERZOEK
IS THANS GESLOTEN
Te 's Gravenhage heeft, de beteekeaing
plaats gehad van de sluiting van het ge
rechtelijk vooronderzoek in de zaak van de
Indonesische studenten.
Het dossier in deze zaak Is thans in handen
ran den president der strafrechtkaxner voor
het bepalen van een dag van behandeling.
Zoodr adit is geschied, za 1de dagvaarding
worde uitgebracht. Naar wij vernemen, zul
len de studenten terecht staan 'wegens op
ruiing. <Corr. Bur.)
NED. ROOMSCHE REISVEREEMGING
'Algemeene vergadering te Rotterdam
Zondag a.s. zal de algemeene ledenvergade-
pjjjg van de Nederlandsche Roomsche Reisvei-
eeniging, in de bovenzalen van café-Restau-
Tant ..Tivoli" aan den Coolsingel te Rotterdam
plaats hebben.
Door de deelnemers welke uit het geheele
land verwacht worden, heeft de afdeeling Rot
terdam des namiddags eenige uitstapjes geor
ganiseerd.
Te half zes uur zullen de deelnemers zich
vereenigen aan een diner in de foyers van
den Tivoli-Schouwburg. De dag zal besloten
worden met een feestavond in fle Groots Doele-
zaal.
Een groep van tachtig werkloozen, te werk
gesteld bij de •werkverschaffing te Avereest»
heeft plotseling het werk gestaakt zonderover-
leg te plegen met de vakorganisatie, toen men
bij het graven van een put meende aanspraak
te hebben op meer loon.
De arbeiders verdienen te Avereest een loon
van f26 tot ƒ30 per week, waarvan eenige
kosten moeten worden afgetrokken.
Het schijnt dat de UtrecMsche stakers daar.
toe zijn aangezet door de arbeiders uit Apel
doorn, die aanvankelijk ook wilden staken,
doch later daarvan hebben afgezien.
De stakers zijn daarop naar Utrecht terug
gevoerd. De overigen van de groep Utrecht
zijn te Avereest aan het werk gebleven.
BESMETTELIJKE HUIDZIEKTE BIJ
RUNDEREN.
Een onderzoek door den Veer. r (sen i j k u n d i gc n
Dienst.
Naar aanleiding van het bekend worden van
'enkele gevallen van huidziekte bij runderen, de
sarcoptescliurft, waarbij ook besmetting van
menschen heeft plaats gehad, heeft de directeur
van het Vecartsenijkundig Staatstoezicht, dr.
Berger, den inspecteurs va)» dezen dienst opge
dragen, in hun ambtsgebieden een onderzoek
naar het voorkomen dezer ziekte in te stellen,
waarna zal kunnen worden overwogen öC en
welke Tegeevings-beTnoeiïng noodzakelijk of
wenschelijk is.
DE ONBEWAAKTE OVERWEGEN.
"Wielrijder door een trein gegrepen.
Gisterenmiddag heeft op een onbewaakten
overweg tusschen Maarsseu en Breukelen een
ernstig ongeluk plaats gehad, meldt het „U.D."
Een bediende van do firma Albert Heyn te
'Utrecht wilde op de fiets den overweg pas-
eeeren, toen hij gegrepen werd door den snel.
trein van Amsterdam naav Utrecht, die daar
om 2.11 moet arriveeren. De man werd door
de locomotief gegrepen en een eind weegs mee
gesleurd. De trein stopte onmiddellijk, en het
personeel hield zich met het slachtoffer-, dat
®eer ernstig gewond was bezig. Er kwam ech
ter spoedig hulp opdagen en met een kwartier
vertraging kon de trein naar Utrecht verder
gaan. Do toestand van den wielrijder is zorg
wekkend.
Hr. Ms, HERTOG HENDRIK.
Blijkens bij het departement van Marine ont
vangen bericht is Hr. Ms. Hertog Hendrik
Maandagavond 5 uur te Paramaribo aangeko
men.
Voor de Utreehtsche Rechtbank stond te
recht de 24-jarige arbeider T. F., die 21 Octo
ber j.l. in het veld onder Maartensdijk met
een geladen geweer en een lamp bij zich des
nachts plotseling van achteren werd aangegre
pen door den veldwachter, die F. tegen zich
aandrukte ouder den roep „politie". F. wrong
zich halverwege los en zag kans zijn met ha
gel geladen geweer af te schieten in de rich
ting van het onderlijf van den veldwachter,
die echter op zij sprong en F. losliet. Deze
wierp toen het geweer weg, waarop IC. hem
weer vastgreep en arresteerde.
F. zeide niet de bedoeling gehad te hebben
K. te raken. Het geweer was, zeide hij, afge
gaan bij het wegwerpen.
Het O. BI. geloofde daar niet veel van en
achtte de poging tot doodslag" bewezen, waar
om het één jaar gevangenisstraf «lachte.
De verdediger mr, Vrijstingh pleitte vrij.
spraak, subs, een lichtere straf.
NOG MEER BUITENLANDSCHE
VORSTELIJKE PERSONEN
TE WACHTEN?
Zooals bekend is, schrijft het Olympisch pro
tocol voor, dat het hoofd van den Staat de
officieele opening van de Olympische Spelen
persoonlijk zal bekrachtigen. Het Comité 1928
zal natuurlijk niet in gebreke blijven H.M. de
Koningin uit te noodigen. Men deelt van zeer
betrouwbare zijde mede, dat H.M. aan deze
uitnoodiging gevolg zal geven.
Bleu verwacht dat er nog meer vorstelijke
personen van vreemde nationaliteit van hun
belangstelling zullen blijk geven en ons land
tijdeus de Olympische Spelen met een bezoek
zullen vereereu. -
Men dacht, dat zij dood was
De politie van Muiden werd gisterenmorgen
te half vijf gewaarschuwd, dat nabij de kruit-
fabiiefe eon doode vrouw lag. Bij onderzoek is
gebleken, dat de vrouw niet overleden doch
slechts bezwijmd was; Zij werd naar de zieken
zaal te Muiden overgebracht, waar kwam vast
to staan, dat zij krankzinnig was. Te half 12
is zij naar het Burgerziekenhuis te Amsterdam
overgebracht.
ONVERBETERLIJK.
Dan maar radicale maatregelen
De rechtbank te Assen veroordeelde Vrijdag
den varkenskoopman S. U., aldaar, wegens het
zonder vergunning slachten van zieke varkens
tot een geldboete van 75 subs. 17 dagen
hechtenis. De man heeft daarmee blijkbaar
nog niets geleerd, want toen Maandagmiddag-
do politie opnieuw een inval deed in de
schuur achter het huis van den koopman vond
zij dezen, aldus de „Asser Ct.", bezig, met het
maken yan gehakt! Een groote hoeveelheid
afgehouwen vleesch, afkomstig' van vermoe
delijk drie varkens, lag weer in teilen en vaten
om waarschijnlijk de bereiding tot worst te
ondergaan.
De heele boel, alsmede een volledige slagers
inventaris (geliakmachine, slachthaken, enz.),
werd in beslag genomen en iter handkar naar
het Keuringsgebouw vervoerd.
LIJK OPGEHAALD.
Te Havelte is bij de sluis het lijk opgehaald
van een geheel onherkenbare jonge vrouw.
PROVINCIALE VERGADERING
ZUID-HOLLAND.
Men meldt ons uit Den Haag:
Gisterenavond had in café de Kroon de al
gemeene vergadering plaats van de afdeeling
Zuid-Holland van den N. W. B., welke vergade
ring werd geleid door den heer Swaab de Beer.
Spr. zegt in zijn openingswoord, dat Sn de N.
W. Unie vooraanstaande mannen hebben plaats
genomen en zegt verder, dat de goede kern
achter deze mannen staat.
Verder geeft spr. nog een overzicht van de
gebeurtenissen op het U. C. X. congres en ver
dedigt de houding over den heer Viruly, afge
vaardigde van den N. W. B., oxt dat congres
ingenomen.
Na het openingswoord krijgt de heer Holtrop
het woord en zegt o.rn. dat in de Ocloberver-
gadering van 1926 de heer v. Eek en nog enkele
anderen het finaneieele beheér van den heer
Fokkinga besprekend, hem voor dief uitmaak
ten. Op dit gezegde breekt een onbeschrijfelijk
lawaai los en schreeuwt men van alle kanten
zóó dooreen, dat hooren en zien vergaat. De
voorzitter probeert het lawaai te overhameren,
doch slaagt hierin eerst na zeer langen tijd.
De heer Holtrop zegt, als de rust is terug
gekeerd, dat men zijn uitlating niet woordelijk
moet nemen.
Na breedvoerige besprekingen komt de heer
Holtrop met de volgende motie:
„De algemeens vergadering van de afdeeling
Zuid-Holland van den N. W. B. in vergadering
hjjeen in Café Do Kroon te Den Haag op 7
Februari 1928 besluit; le. niet te behandelen de
punten welke voorkomen op de agenda voor
deze vergadering, op grond van het feit, dat
de N, IV. B. slechts voortbestaat uitsluitend
om tot liquidatie te geraken; 2e. besluit aan
het bestuur op te dragen overeenkomstig de re
glementen, nieuwe vergaderingen uit te schrijven
met de navolgende punten op de agenda: a. be
noeming llquidateurenb. vaststelling van de
Wijze, overeenkomstig welke de liquidatie zal
geschieden en gaat over tot de orde van den
dag."
Alvorens over deze motie gestemd wordt,
krijgt de hoer Huizei- uit Rotterdam het woord,
die wijst op do onjuiste samenwerking, die er
heerscht tusschen de gedelegeerden Swaab de
Beer en Joh. v. Eek, daar laatstgenoemde in
een heftig betoog getuigt niets met de Ned.
Wieier Unie te maken te willen hebben. Spr.
zegt, fleet de basis Vrrrr «ze 'nieuwe org9.ntsa.tie
rot is en dat z.i. hieruit nooit iets goeds zal voort
komen.
De heer Stout, gedelegeerde van Gelderland,
trekt fel van leer tegen den heer Holtrop en
adviseert de vergadering om kalm te blijven
en zich te scharen achter den heer Joh. v. Eek,
dien hij een waai- sportman noemt.
De heer Kempers (R'd'am) stelt voor den N.
W. B. te liquideeren en daarna een nieuwen
N. W. B. op te richten.
De heer Fokkinga, het woord krijgende, zet
uiteen, dat het niet aanvragen van de Ko
ninklijke goedkeuring op de statuten van den
N. W. B., niet is een zaak van vergeten, maar
dat hoogere politiek bii enkele Haagsche heeren
hier achter de schermen gewerkt heeft. Spr,
noemt dit saboteeren en zegt: wetens en wil
lens heeft men gezegd de N. W. B. zal dood ge
maakt worden, Spr. is er van overtuigd, dat
er velen zullen zijn die zich niet bij deze unfaire
daad Zullen neerleggen. Spr, dient de volgende
motie in: „De algemeene vergadering van de
afdeeling Zuid-Holland van «den N. W. B., in
vergadering- bijeen in Café de Kroon op 7 Febr.
1928, protesteert tegen de behandeling den bond
aangedaan; zij dringt aan op het spoedig hou
den van een bijeenkomst van leden, waarbij
de liquidatie van den bond nader zal worden
geregeld, en tot oprichting van een nieuwen
N. W. B. zal worden overgegaan, waarin een
voorloopig bestuur zal worden gekozen, dat alles
in het werk zal stellen bij 'de U. C. I. en het
N. O. C. en betrokken autoriteiten voor rechts
herstel van den N. W. B.
en gaat over tot de orde van den dag."
De heer Swaab de Beer beantwoordt hierna
de verschillende sprekers.
Spr. verklaart, dat de heer I. Moeskops ge
zegd heeft, dat hij zou komen op de vergade
ring' van de U. C. I. en daar zou verklaren,
dat hij niet langer zijn steun aan den N. W. B.
kon geven.
Hierover ontstaat wederom een heftig debat,
omdat de heer Joh. v. Eek verklaard heeft, dat
Moeskops hem verzekerde niets voor een nieu
wen bond te voelen.
Wat betreft het niet aanvragen ,van de Ko
ninklijke bewilliging verklaart de heer Swaab
de Beer, dat hier sabotage is gepleegd door den
heer Hoornberg, omdat deze weigerde de notu
len van de vergadering af te geven.
Heftige tooneelen zijn hiervan het gevolg.
Door den heer Joh. v. Eek wordt de volgende
motie ingediend: „De algemeene vergadering
van de afdeeling Zuid-Holland van den N. W.
B. op 7 Februari 1928 in Café De Kroon bijeen,
besluit hiermede den heer Swaab de Beer ala
lid en gedelegeerde van den N. W. B. te ont
zetten,"
Ook dit incident ontlokt een ongelooflijk tu
mult. Als de rust is teruggekeerd wordt de motie
Holtrop in stemming' gebracht en wordt met
enkele stemmen tegen aangenomen.
Dooi- aanneming van de motiedloltrop
kwam die van den heer Fokkinga te verval,
leu. Resteen j nog de motie van den heer v.
Eek met betrekking tot het royement van den
heer Swaab de Beer. Hierover ontstond aan
het slot van de vergadering weer een ware
ruzie-stemming welke verhoogd werd door
het feit dat de vergadering begon te veiioo.
pen en men zich van de leiding, voor zoover
hiervan tenminste nog- sprake was, zoo goed
als niets meer aantrok. Er formeerden zich
talrijke clubjes die met druk beweren hun mee
ning aan de tegenpartij trachtten op te drin.
gen.
De voorzitter sloot, toen hij zich even ver.
staanbaar kon maken de vergadering zonder
de motie van den heer v. Eek in behandeling
te hebben genomen. Het duurde nog vrij lang
eer de gemoederen tot bedaren kwamen.
LONDEN, 7 Februari. (V. D.). De Britsche
vlieger Bert Hinckler is hedenmorgen te kwart
vooii- zeven van Croydon vertrokken voor zijn
ononderbroken vlucht naar Australië.
HANS WEERT 7 Februari.
Gepasseerd voor 4 uur en bestemd voor:
ROTTERDAM: st. Katwijk; Robert, Bell;
St. Antonius, Kooyman; Keo, Meckel; ALPHKN:
Eduard. van Loock; BRIELLE: Scheldestroom,
Maas; Elisabeth, Pascal; DEN HAAG: Adriana
Suzanna, Zwets; BATTENOORD: Noordland,
de Bakker; AMSTERDAM: Scheldevrij, Rey-
niers; MARTENSHOEK: st. Onderneming-;
KAMPERLANDAnna Maria, de Koster; THO-
LEN: st. Hoop op Zegen; LEEUWARDEN:
Holiandia, Groenhof; OOLTGENSPLAAT: Rijn
Binnenvaart 17, Kruithof; PERNIS; Albatros 2,
Stouten; DELFT: Tijd zal 't Loeren, do Ryfer;
Nelia, Claessens; UTRECHT: st. Jannetje;
KATWIJK: st. Jeannette; HARDINXVELD
st. Westerschelde; DORDRECHT: Dranaco 8,
van Dongen; Pinang', van Kuyk; Marie 2, Ra
demakers; Karang, Poot; VALKENBURG: st.
Jannetje.
DUITSCHLAND: st. Onderneming 6; Hel ga)
v, d. Linden; Avonture, van Strijdonck; Wierte,
de Mey; Liza, Avontuur; Reclame, Timmer»
mans; St. Louis, de Meyer; Metalwerkc Unter-
weser, Mikleay; Dragon, Vetten; Oscar Irma,-
Faucompret.
BELGIë: st. Neeltje Janna; Apollo; Johan
nes Cornells; 4 Gebroeders; Aaltje; Atalanta;]
Scheldestroom; Charlois 9; Dirkje; 7 Gebroe
ders; Petronella; Vriendschap, Larooy; Verona,
Oversteeg; Internationaal, Verberght; Comptoir
11, Kutt; Pauline, Schipper; Sahel, Kissel;]
Transito, Damstra; Lucia, van Driel; Marg'are-
tha, Oeaterwind; Angerjo, Rosenbrand; Por-#
fier 28, van Leuven; Brabo 32, v. d. Heuvel?
Gelsenkirchen, Blum; Esperance, Langen; An-
jori, Koenen; Pauline, Pols; Oost Vlaanderen,
Soeters; Herman, van Doodewaard; Emma,
Haems; Nine Anna, de Vries; Adri, Frenks;
Johanna, Schepers; Sieglinde, Otjens; Malocha,
Wittouck; Bertha, Broekaart; Resolute 2, Rek
kers; Jannetje Adriana, v. d. niet; Bromo, Net
ten; Belia, van Doodewaard; Dorothea, van
Troost; Anna, Verschure; Pieternella, Koopman;
Dranaco 5, Tuit.
LOBITH, 7 Februari. - 1
Gepasseerd en bestemd voor;
ROTTERDAM: s. Raab Karcher 2g, Kro-i
nos s. Paul; Cornelia, van Steen; Vertrou
wen, Verstoep; Spxca, Fongers; Corrie, Jansen-
Luik 16. Du-ckxsens; Antonia, var. GróezerK
Alma, van Zwol; s. Progressus; s. Favorite;
Wervicq; s. Meuse; s. Teuna; s. Ajas; s.'st.
Odile; s. Adriana; s. Fiat 11; s. Ajax; s. Escaut
2; s. Legia; s. Simson; s. IC Vaart 15; s Hol
land; Uri, SchwöbelWiladoor, Norbart; Labor,
Wendt; Rheinfahrt 46, Lipponer; id. 43, AcQar'
Anna Maria, de Waal; Valerie I, de Ruyter'
Dellwig, Gorr; Pelaw, Plomp; Louise Caroline',
Molilberg; Cornells, RavensbergenJacobus,.
Fenster; Franz Joseph, Fink; Gertrud Maria,
Wirges; Friedeneh, v. d. Ende; Pax, v. Beek'
Groenendaal, Peters; Siwa, Rocdig; 3. Rotter
dam; Marrianne Presser, Hauck; Mannheim 42,1
Hauck; Neptun 10, Goris; s. Rijn en Lek 3; s!
Gelria; S. H. V. 86, Udes; s. Laboremus; s. Lim-
burgia; FRANKRIJK: Johanna, de Bleekor;
ALPHEN/RIJN: Zelden van Pas, v. Hoeve;
MAASHEES: Argo, Vollmer; Binnenvaart J2,
Rosenbrand; GELDERMALSEN: Elisabeth, v.
Schaicli; DEN HAAG: Johan, Boninit; St. Jan,!
Peters: KRIMPEN LEK: Johanna, Vordoorn;
DELFT: St. Maria 2, Mooren; GEERTRUIDEN-
BERG: Maasstroom 29, BlydenetcinDREU-'
MEL: Maria Cornelia, v. Tricht; ZUILICHEM-i
Maria, Tamboer; ECK EN WIEL; Gelderland,
Hensen; AMSTERDAM: St. Maria, Willemsen;]
s. Zuidwyk; Arina, Molengraaf; FRANEKER:
Hendrika, v. d. Laan; Voorwaarts, Schaart;
DEEST: Antina, Veldman; EINDHOVEN: An-
tonia, v. Ingen; DEVENTER: Germajo, Arntz;
LEIDEN: Glueltauf I, Zwanenburg; ANTWER
PEN: Cassendre, de Bruyn; BRESKENS: Mer-
westad, Korporaal; VREESWYIC: Charlois 12,
Ouwerkerlc; VLAARDINGEN: Tryntje, Kroe
zen, DE STEEG: Nenuphar, v. d. Kamp; CAL-
LANDSOOGCornelia Hendrika, v. Buuren
ZAANDAM: Cbaritas, Veith; ALKMAAR: Ca-
tharina, Bastian; ZUTPHBN: Daventria, Mus-
sig; DENEMARKENJantje, Pot; ARNHEM;'
Baden 21, Witter; LONDEN: s. Borussia; VEL-'
SEN: Rio 4, van Vught; ZUILEN: August Jo
hanna, Klee"j
BELGIë: Virginia, de Goede; Givet, Boxman;'i
Waal, Mussig; Pauline, Beylaert; Baudelaire,
Kron; Patria, Joho; St. .Tozef, van Wyk; Cle-j
mance, de Wilde; Etoile du Nord, Voets; Arse-
ne, Doolaege; Edouard, Puylaert; Tarragona,
.Ltiyks; Lourent, v. d. Heyden; Content, Hen-'
jdriks; Oso 3, v. d. Vooren; lie de France, Hey-
len; Dina, Logjes; Laurent, v. Opstal; Sani 6,;
Castelyns; Nautilus 6, Biesheuvel; Alice, Aeda;]
Celestine, v. RegenmortelVaderland, v. Stry-
donk; Constant, Wyckmans; Montan 11 Kind:,
DUITSCHLAND: Mannheim 14, Barwig; Ja-
eoba, Kanters; Themasi, Passmann; Fluviale
37, de Zeeuw; Maria José, v. Doodewaard; P.
rKoeln; b. Hans Adolf; s. VeWwyk; r. Stinnes
23; s. Friesland; s. Beverwyk; s. Kraclitwyk;';
Vasta, den Boer; s. Mannheim 8; Bavaria S3,)
Kaufman; Badenia 52, Eiehelbard; Ludger,
Rohman; Wykdienst 11, de Gier; Margina.j
Zuiderzee, Keezer; Hendrikje, Brouwer; Astoria,j
Theunissen; Elfriede, Dries; Ostrea, van Bo-j
Boertien; Pannerden 3, Jansen; Dameo 11,j
Demmer; s. Willem I; Wykdienst 5, Verbrugge;
ven; s. Dameo 19; s. Rlienania; a. Otto 2;]
Whistler, de Vries; Antonia, Le Sage; Rosalia,
Tronckoe; D. A. P. G. 3, Weber; Baden 42,
Ross; s. Marie; s. Roelfina; Isbar, de Roo; s.
Kara; s. Noordkaop; Julia, v. Steen; Emeraude,
'•Vix; St. Antonius, Bongc-rs; Gomptoir 28, Dit-
tenberger; Twee Gebroeders, Blom; s. Anna;
s. IC. Vaart 15; s. Exvoto; s. Adda; s. Gretha;'
s. Rheinfahrt 3; s. Marie: s. Maria Cornelia; s,
iWilhelm; s. Sophie; s. Eendracht.
®en verhaal der zouden en deugden van
een tweeling.
la cea voorspel en zestien staties
door LUDWIG MAT HAR.
ÓS.)
Hij heeft werkelijk van hem gehouden, van
dien dollen driftkop. Met zijn koude nuchtere
karakter heeft hij dien weerhaan altijd aange
hangen.
Juist, omdat 't zoo'n grappenmaker en Eulea-
spiegel was. Juist omdat hij wist, dat die met
con eenvoudig leven van alle dag' niet tevreden
kon zijn. Ja hij heeft van hem gehouden, zooals
de harde nuchtere werkdag van den lieven
Vriendelijken Zondag houdt.
En zoo'n Zondag had het vandaag moeten
worden.
En die is nu voor eens en voor altijd voorbij.
En waarom?
V oor de eeistc maal begint de slimme reken
meester er aan te twijfelen, of de prijs dien
hij voor clio andere betaald heeft, werkelijk
niet to hoog is geweest.
Leugen en bedrog heb ik gekocht, onrust en
jjöelheid, in plaats van rust en liefde.
Zijn zie] zuigt de duisternis vau den avond in.
Den volgenden dag vertrekt kapitein Sfreng-
Jev met .lobelias naar een pas gevormd batallon.
Li uiterste wanhoop keert Vlechje weer naar
de Esbeekstraat terug.
Dokter Boltenkarap ademt verlicht op,
VIJFTIENDE STATIE.
Hij kan den dood niet vinden. Sergeant
Frings moet op verlof. Goed en kwaad
over den landstorm. Lente in Ligation aan
het Durben-raeer.
Da verschrikkelijke, eiudelooze, moorddadige
oorlog duurt nu al drie jaar. Till Jobelius heeft
al dat verschrikkelijk gedoe meegemaakt. Held
haftig heeft hij gevochten. Ouder anderen in
dien verschrikkelijke!! slag midden in den win
ter in Champagne bij Thahure en Somme-Pij
In den vreeselijken slag aan de Somme, iu do
treehtervelden van Verdun, op den met bloed
gedrenkten Chemin des Dames. Heeft het on
middellijk tot onder-officier, sergeant-majoor
vaandrig weten te brengen. Dat ie nu echt
iemand wien het niets kan schelen of hij zijn
leven verliest, ja of neen. Ja, je zou haast
zeggen dat hij zich bewust in het heetst van
het gevecht werpt, hoe doller, hoe beter. Een
sombere, gesloten zonderling. Men merkt wel
dat hij met het leven afgerekend heeft. Hij
zoekt den dood maar kan hem niet vinden. Bij
Thahure wierp hij zich op zijn pantoffels, met
slechts een spade in zijn vuist op de doorge
broken Franschen, eu sloeg ze terug.
Daarvoor heeft kapitein Stvengler, die als
een broer naast hem vocht, hem het IJzeren
Kruis eerste klasse doen geven.
Twee dagen later sneuvelde de kapitein; jam
mer voor hem. Het was een echt, flink offi
cier. Niets van die saloumenschjes, steeds in
buiten-model, van die jongehcertjes, zooals ze
later van de adspiranten-cursussen als sectie-
en tc-nslotte zelfs als compagniescommandant
naar het front gestuurd werden. Till Jobelius
is als 'n gek tekeer gegaan. De zwarten waren
als katten in de loopgraven gekropen. Als dui
vels overvielen ze plotseling het heelo batal
lon; het werd een wilde Strijd van man tegen
man iu de eerste linies van de loopgraven;
daarbij een stroomende regen en een afschuwe
lijke duisternis. De kapitein, die zich als eerste
tegen die honden opwierp, werd door hen, die
daar aangeslopen kwamen met het breede
groote mes tusschen de tanden geklemd, een
voudigweg fijngehakt en onherkenbaar ver
minkt. Toen den anderen dag beschuttings
troepen kwamen, had je Jobelius moeten zien.
Als een razende stortte hij zich op den vijand.
O, die vielen als vliegen onder een vliegeadoo-
der. Daarna heeft hij ais een klein kind over
do treurige resten van zijn vriend zitten wee-
neu.. Het heele batallon was er door geschokt,
eu toen de kapitein weg was, is hij nog tien
maal erger geworden! Onder den sterkstcn
kogelregen sprong hij over die borstwering,
maar er gebeurde uiets. Alle uitvallen voerde hij
persoonlijk aan. Als tij er bij was, gelukten de
dwaaste streken. Plet leek wel een schermpartij
in grooten stijl. Aan de Somme, bij Cholues,
danste hij als een bezetene door het trommel
vuur, eu buitelde dan als een mol in den
trechter. Met schoppen, handgranaten geweer
kolven, wat toevallig maar binnen zijn bereik
kwam, vocht liij toen als vaandrig. Als er ergens
een gewichtige uitval of verkenning te doen
viel, leendo do divisie hem zoolang aan een
anderen troep uit. Do Roode Duivel was zijn
bijnaam aan het heele Westerfront geworden.
Zelfs aan den anderen kant van de loopgraven
kende en vreesde men hem. Voor zijn afdeeling
was heit meestal muisstil. Of er werd dag en
nacht helsch en wanhopig- getrommeld. Zoo
werd hij luitenant, compagniescommandant,
zonder een van die vervelende cursussen mee
gemaakt te hebben, Hij krijgt het bevel over
een divisie. Men weet wat men aan hem heeft.
Bemind is liij heelemaal niet. Men acht hem of
vreest hem. Waai- hij is, hangt altijd een zware
stemming. In rust, als zo zich achter de vuur
linie teruggetrokken hebben, vermijdt hij mis
en officieren cantine. Hij eet steeds aan do
veldkeuken. Wee je gebeente als de manschap
pen veronachtzaamd worden! Dan slaat hij
onmiddellijk op het regimentsbureau den hoog-
sten toon aan, zelfs den divisiecommandant
klaagt hij dan zijn nood. Hij geeft even weinig
om een rang als om het gevaar. Zelfs de ge
nerale staf laat hem ontbieden, en wint zijn
raadgevingen in. Maar in 'wlt Casino, en ook
in do mis is bij niet to gebruiken. Hij zit er
als een steenen beeld. Altijd do zelfde zwijg
zame droefgeestige gestalte. In de cantine
drinkt hij een glas water maakt even een bui
ging tegen de aanwezigen,en verdwijnt. Maar
op elk uur van den dag of nacht doet bij zijn
rondgang door de compagnie. Daar- is alles in
orde. Do sergeant, Friugs, is dan ook zoo'n
beetje zijn evenbeeld, rnaar in volksuitgave.
Het is nog steeds de dolle woesteling van 1914.
Voor zijn luitenant gaat hij^door het vuur. Dat
doen ook do „kameraden". Tot groote ergernis
van den commandant spreekt Till in Let bij
zijn van do gewone soldaten zijn jongens met
dezen titel aan. Toch zijn de kameraden een
beetje bang voor hem. Hij ligt urenlang in do
barak of in een kogelvrije schuilplaats te lezen.
In Brussel heeft hij op zijn laatste verlof Le
Feu van Barbusse gekocht. Deze luenselien-
slaebter haat den mafesa-moord van don oorlog.
Daarom 13 Le Feu opium voor zön verscheur
de ziel, maar voedt het tevens zijn wanhoop
aan de gelukkige menschkeid. De manschap
pen vertellen elkaar allerlei geheimzinnige ge
schiedenissen betreffende zijn persoon. Zij allen
krijgen hun pakket, hun brieven, zij allen zijn
toch, al is liet met nog zoo'n dun draadje, aan
het vaderland verbonden. Sergeant, post!
Dat klinkt altijd zoo scherp en schor, zoo hate
lijk eu hoonend. Bah, die vrouweuslaven, die
moederzoontjes! Sergeant Friugs, die met zijn
kleinen levensroman op de hoogte is, zuclit dan
maar eens, en pinkt stiekum een paar tranen
weg: die is armer dan arm! Fringst zelf heeft
tenminste nog een zuster, waarvan hij met
Paschen, Pinksteren en Kerstmis een paar re
gels krijgt. Eén keer tv as er een brief voor lui
tenant Jobelius. Een klein, rond dameshandje.
Do sergeant gaat met kloppend hart den brief
brengen, hij heeft hetzelfde onbehaaglijke ge
voel als toen ze kapitein Strengler vonden. Hij
is immers met het heele geval op de hoogte, wat
zou hij doen? „Friugs, een kaars!" Ongelezen
verkruimelt het roze, geparfumeerde briefje tot
een hoopje asch. Den volgenden dag brengt
een stormtroep wat opluchting in de gevaarlij
ke stelling:
Friugs!
Tot uw dienst, luitenant!
Klets niet, Frings; geen post meer. Be-
grepen, Frings?
Van tijd tot tijd krijgt hij toch wel een paar
schrammetjes van een kogel of granietsplinter.
Denk je dat hij daarvoor naar een lazaret of
zelfs naar zijn Heimat teruggaat? Hoogstens
brengt hij een paar dagen in een veldhospitaal
door.
Frings
Tot uw dienst, luitenant!
Klets niet, Frings!
Wat bedoelt u, luitenant?
Wil je soms een laars naar je kop hebben,
Frings?
Dan dekt Frings zijn luitenant als een klein
kind toe.
Frings!
Tot je dienst, kameraad!
Het eerste zacht, het tweede luid.
Frings, waarom schieten die kerels zoo
slecht? Wild en. minachtend: idioten, stom
meriken!
Dat heeft hij van kapitein Strengler over
genomen.
Nauwelijks genezen, strompelt hij alweer
naar de loopgraven. Hij wil sterven en kan maar
niet, fluistert men elkaar toe. Maar daai gaat
sergeant Frings als een onweer onder die
kletskousen te keer:
Kerels, kameraden hou toch je snuit! Wat
een boer niet begrijpt, Iaat hij links liggen, en
daar kletst hij niet over.
Eindelijk schijnt hij dan toch zijn beurt te
krijgen.
Een granaat.
De halve schouder weggeslagen. Nu moet hij
wel naar achteren Sergeant Frings loopt ais
een kip zonder kop in het rond. De compagnie
laat de koppen hangen. Ja, als hij er niet meer
bij is! Maai' hij zal niet meer naar het Wester
front terugkeeren. Zijn rechterarm is stijf. Met
zijn linkerarm kan hij nog wel een granaat
werpen. In het Oosten strijdt do landstorm. Bij
Riga is het volop aan den gang. Daar kunnen
ze nog wel een luitenant Jobelius gebruiken.
Bij den Monsekauer landstorm gaait het wat
vreedzamer, maar niet kamcraadschappelij-
kei' toe.
Nou je, een laiwlstormbatallon is ook geen
stormtroep! Hoeft het ook niet te zijn. Nie
mand zal zich om zoo'n venspoorwegjo druk
maken. Da spionnen schijnen hier uitgestorven
te zijn. En oeh, al die wakkere meester hak
kers, kleermakers eu schoenmakers, de wel
drinltvaste, maar- niet houw- en steekvaste hee
ren herbergiers, die daar allé-maal onder zijn,
kun je ook geen hélden noemen! Willen het
ook niet worden. De hoofdzaak Is maar, dat
men ze met rust laat, De oorlog zal zonder 'nen
toeli wel gewonnen wo-rden! Zoo 's morgens
een beetje appél, och, dat kan er nog wel af.
Dat wachtkloppen langs den spoorweg, soms in
regen en wind, daarboven in het open, ijskou
de ven, is al beroerder. Trouwens, als je niet
al te stom bent kun je hier of daar in een huis
je wel wat schuilen. Of voor een paar glazen
bier kun je wel een of anderen armen drommel
vinden die dat baantje van je overneemt! De
onderofficier, of zelfs de vaandrig, zien wel
wat door de vingers. Vooral als je zelf her
bergier bent, en die heeren nogal eens aanloo-
peu. De uniform, och dat gaat best, aanvanke
lijk had je vrouw er tenminste een beetje
respect voor. Alleen zit het wat stijf om de le
den, vooral als je dikke burgerbuikje er inge
perst moet worden. Wil je nou je grooten woud
wel eens houden, oudje, jullie hadden allang
moeten vluchten als wij landstormers het vader
land niet verdedigden! Maar die oefeningen
in al die handgrepen, zooals die commandant
dat zich in zijn kop heeft gezet, en dat midden
op de markt, zijn niets voor 'n gezeten burger.
De duivel mag ze halen! Daarboven in het ven,
waar niemand d-eii boel af kan loeren, daar
gaat heit nog. Iedereen doet zooveel mogelijk
zijn best. Er zijn ook genoeg oudgedienden bij,
wieu al die dingen als herinneringen uit vroe
ger dagen weer bijkomen, maar het kost heel
wat zweet, hoor! En dat voor die paar pfen
ning soldij, nee, dat kan geen keizer of koning
van je verlangen! Beneden op de Groote Markt,
ter gelegenheid van een der vele groote over
winningsfeesten, voor al dat volk, verdraaid nog
toe, dat wordt een blamage voo-i' de heele stad!
Scheele Baptist van den bakker was telkens te
laat. Antoon Schoenmaker met zijn grooten
bek, kon den gr-endel van zijn geweer niet dicht
krijgen. De dikke bierbrouwer, die nog wel
in den gemeenteraad zit, verwisselde steeds
rechts en links. Dat wordt hem nu aau alle
stamtafels onder den neus gewreven. En wat
het ergste is, hun lieflijke echtgenooten, die
tot nu toe steeds naar hun pijpen gedaus-t had
den, hebben alle respect verloren. Nee, Joep,
dat had jou toch niet mogen overkomen! Heb
ja daarvoor bij liet vijfentwintigste gediend?
Nou hoef ik je voor al die andere dingen ook
niet meer te gelooven. In één woord, men is
geblameerd voor vrouw en kinderen, voor vriend
en vijand. Maav dat eene staat toch boven alles
vast, je bent zoo veilig als in Abrahams schoot,
Jo bent mobiel, en grensmacht. Laa.t dan de
anderen in Rusland maar met die water-Polen
bakkeleien, hier sta je stevig en. trouw als de
Wacht aiu Rhein.
(Wordt vervolgd). J
