M
n
ft.
Maandag 13 Februari 1928
Derde Blad
Pagina 1
BIJ HET ZESDE JAARFEEST DER
PAUSKRONING VAN PIUS XI
«-J-- „SU
DE ZIN VAN
HET LEVEN
S"ia* <1.1 <18 Netelarf.a.ï.M,
de °kotmenden periode °derPd0^ympische Spelen
t M«l. WW
W&HÈÊÊtÊÊ
P'
BEMIDDELING ZONDER RESULTAAT.
vr
m
BROERE'S DITHYRAMBE
GASWERELD EN CORRUPTIE
verduistering door een
ambtenaar
DE JUWEELENDIEFSTAL IN DE
BADHUISSTRAAT TE 'S HAGE
Leven we feitelijk ergens voor?
Onmeedoogend komt clie vraag op in som
mige oogenblikken, al dringen beslomme
ringen van iederen dag die vraag wat op
den achtergrond, 'al kan het, werken en het
succes van dat werk de behoefte, die spreekt
uit die vrïiagv tijdelijk vervangen naar. het
schijnt, ze blijft leven en wil beantwoord
Worden!
De geleerde professor Lorcntz stierf on
langs en werd begraven. Een heel leven
'.gewijd aanstudio en wetenschap werd af
gesloten. Een leven en een werk, dat o\ei
heel de wetenschappelijke wereld waardee-
rihg vond.
"En dan ineens: het einde.
En de vraag, komt op: Was dat alles? En
moet zoo het einde zijn, van zoo'n man? Wat
voor beteekenis' heeft dat heele menschen-
bestaan?
Professor Ehrenfest uitte die gedachte aan
het graf, toen hij. zei: „Dat de dood de
oogon van Hendrik Anton Lorentz kon slui
ten, doet den ouden twijfel weer in het
hart rijzen: Wat kan de zin van het leven
zijn? En wij peinzen over dit schoone leven
van Lorentz".
En geen enkele andere gedachte komt door
dien twijfel heen, dan dat de overledene
zoo'n eervolle plaats had in de waardeering
cn liefde van het vaderland en heel de wereld.
Dat lost toch zeker de vraag niet op, maar
gaat de vraag uit den weg en verscherpt haar
scherpe punten.
Wat kan de zin van het leven zijn? Dient
het ergens voor? Als dat leven voorbijge
gaan is, wat volgt dan? En staat dat vol
gende in verband met dit voorafgaande? Is
dat latere leven niet de bloem der eeuwig
heid, die ontluikt aan de plant van dit tij
delijk bestaan?.
Een vraag van groot belang voor geleer
den en ongeletterden.
de geleerden weten naar het
schijnt, hierop het antwoord niet te vinden-
Zou de godsdienst het menschenverstand
hierin moeten te hulp komen?
Die laat tenminste geen plaats voor twij
fel, lost de vraag op cn brengt het aarclsche
leven en het leven van hiernamaals in har
monisch verband.
Ilij laat ons niet aan het graf staan met
ledige handen en met onzekerheid in het
hart.
DE HOTELPRUZEN IN-NEDERLAND.
j; Niet hooger dan in andere landen.
MEN TRACHT DE WANBEGRIPPEN
WEG TE NEMEN
In het gebouw van de Algemeene Nederland-
sehe Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer
(ANYV) te 's-Gravenliage vond een bijeen
komst plaats ten doel hebbende te trachten,
door objectieve vergelijking van de prijzen voor
logies cn maaltijden, zooals die berekend wor
den in binnen- en buitenlandseke hotels van
f o. j an-dere landen.
d Aaï^ïnd van een «root. hoeveelheid
materiaal, van alle zijden *ersjJ«kt en elang-
.rijk aangevuld, o.a. door den heer I?.^LPos,
hoofdconsul van den ANkW stauranta
teerd, dat de prijzen in hotels en a
van de grotere ^^Jyke inrichtingen
fn £tD buTtenland over het algemeen konden
o'pfii gevaar bestaat.
Algemeen werd echter de wensch uitgespro-
ken dat de kleine en zeer kleine hotels en
ken aa nrovincie, welker prijzen dik-
wij sanTet in vérhouding staan tot het daarvoor
Sodene in de groote steden, deze zonden
Besloten werd, een circulaire, in vembillen
do talen gesteld, te zenden aan alle daaivoor
in aanmerking komende adresn'^JSenUingen
tenland (reisbureaus, wtoVBjere»!Igmgw
enz 1 en daarin nog eens uitdrukkelijk en ce
motiveord te wijzen op het onjuiste hegnp van
duurte ten spits gedreven prijzen 1001 veiblijf
fn en daarbij vooral de aandacht erop te vos-
üo^n dat in ons land, uitgezonderd de periode
van 15 Juli tot 15 Augustus a.s. voldoende
eeuig bezwaar een uitstapje naar Nedeiland. te
maken.
x, was
HET CONFLICT IN HET KLEEDING-
BE DRIJF.
Conferentie met den rijksbemiddelaar.
Men meldt ons van werkgeverszijde, dat
Zaterdagmiddag de Rijksbemiddelaar, nu. De
Vries, pogingen heeft aangewend van werk
nemers en werkgevers In het maatkleeding-
bedrijf tot elkander te brengen. Het dagelijksch
bestuur van den B-ond van Kleermakerspa
troons deelde mede, dat het absoluut geen ver
dere toezeggingen kon doen.
In een gezamenlijke conferentie van de werk
gevers en werknemers onder voorzitterschap
,van den rijksbelmddelaar werden de voorstel
len van de werknemers nog eens besproken.
De patroons zegden hun mpreele medewerking-
toe om wachten van thuiswerkers enz. zoo-
Veel mogelijk te beperken, maar geen enkel
Voorstel, dat tot verhooging van de productie
kosten zou leiden,- te kunnen aanvaarden.
Hieraan kon men in deze omstandigheden on-
jnwgelijk denken.
De bemiddeling leidde dus niet tot het resul-
feat,
I '1 .1 1 3 Ld j t! A-til I I 1 b Lr.
.Gisteren Zondag 12 Februari, den zesden
blijden jaardag van de plechtige kroning
van Pius XI tot Paus in de Basiliek van
Sint Pieter, hebben wederom in de kathedra
len en in alle kerken der geheele wereld
de jubeltonen weerklonken van het T e
D e u m 1 a u d a m u s, en hebben de priesters
namens het Katholieke volk onder
de II.H. Missen tot God liet
smeekgebed opgezonden
Pro Papa opdat het
Pius XI, „dien God
gewild heeft dat
aan het hoofd
Zijner Kerk zou
staan'', gegeven
moge zijn om
„dengenen,
aan wier
hoofd hij
staat, te
stichten
door woord
en voor
beeld", en
„opdat hij
met de hem
toevertrouw
de kudde een
maal moge
komen tot het
eeuwige leven".
En op dien
blijden feestda
slaat het Katholieke
volk gaarne een te
rugblik op het afge-
loopen jaar, om eerbiedi
te overwegen wat de gemeen
schappelijke Vader in Christus
tot aller stichting heeft gedaan.
En dan zien wij met dankbaarheid, hoe
ook dit jaar wederom beteekende een ruste
loos voortwerken aan de verwezenlijking van
het program, dat hij onmiddellijk na zijn
kroning aan de wereld afkondigde: het her
stel van „den vrede van Christus
in het rijk van Christu s".
Allereerst treft ons opnieuw de onophou
delijke zorg van Pius XI voor de her-
eeniging der kerken. Gedurende
de audiënties van den meest verschillenden
aard, die hij in het afgeloopen jaar verleende,
kwam hij er telkens en telkens op terug. Zoo
noemde hij het werk der hereeniging in te
genwoordigheid van de vertegenwoordigers
der Katholieke Italiaansche Universiteits
studenten (F. U. C. I.) het werk, „dat bijzon
der beantwoordt aan de bijzondere behoef
ten van den tegemvoordigen tijd", en spoorde
liij hen aan om vooral të trachten zich in de
mentaliteit der Oosterlingen in te denken,
omdat zulks voor de toenadering noodzake
lijk is. Een dubbel vooroordeel, zoo sprak hij,
moet worden uit den weg geruimd, een voor
oordeel, dat voortkomt uit gebrek aan ken
nis. Allereerst heerscht er meermalen voor
oordeel bij de Oosterlingen ten opzichte van
de bedoelingen der Kerk. Maar vervolgens,
en het is ten hoogste merkwaardig, dat
de Paus daarop wijst heerscht er ook bij
de Katholieken meermalen vooroordeel,
wordt ook hij hen somtijds de juiste waar
deering gemist voor de afgescheiden broe
ders, en ontbreken hij hen wel eens de broe
derlijke gezindheid en de kennis van „de
rijke schatten der oude Katholieke waar
heid", die in de Oostersclie kerken bewaard
bleven. En daarom wekte de Paus in de
genoemde audiëntie op tot eerbied en sympa
thie voor de afgedwaalde broeders in het
Oosten.
En niet alleen in deze audiëntie, maar
ook in verschillende andere spoorde hij
aan tot bestudeering der Oostersche mentali
teit. Zoo b.v. in de audiëntie, die hij ver
leende aan de professoren en de studenten
van het Oosterse he Instituut.
Daarin verwees hij naar zijn bekende liefde
voor de broeders in het Oosten en herinnerde
hij aan den zendbrief, dien hij kort te voren
had gericht tot de Bisschoppen van Joego
slavië en Tsjecho-Slowakië bij het eeuwfeest
der geboorte van den H. Cyrillus.
Niet minder is zijn oog gericht op de missie-
actie onder de heidenen. Zoo vermaande hij in
de plechtige academische zitting, die plaats
had bij gelegenheid van het derde eeuwfeest
van het College der Propaganda op het St.
Damasusplein, en die werd bijgewoond
door den Heiligen Vader, de leerlingen van
genoemd College, om zich zoo waardig
mogelijk voor te bereiden voor de groote
taak, die hen wachtte, namelijk het licht
van het Evangelie te brengen onder de
heidensche volken.
De hereeniging der kerken en de bekee
ring der heidenen zijn de twee gedachten,
die den tegemvoordigen Plaatsbekleeder van
Christus het allermeest bezighouden. En bij
de bekeering der heidenen is zijn streven
voornamelijk er op gericht om hun te geven,
zoodra het mogelijk is, een inlandsche gees
telijkheid.
„De volken zelf", zoo sprak hij op het plein
van Sint Damasus, „moeten de werktuigen
worden van de Verlossing". En hoe krachtig
hij dat streven doorzet, blijkt wel uit liet
feit, dat hij nog kort geleden persoonlijk den
eersten Japansohen Bisschop wilde wijden,
zooals hij vóór ruim een jaar aan zes
Ohaneesche priesters de handen had opge
legd, teneinde hen te verheffen tot de vol
heid van het Priesterschap.
Naast zijn ijveren voor de Oostersche ker
ken en voor de heidensche volken valt ook
dit jaar wederom op zijn zorg voor de ver
dieping van het geloofsleven onder de kin
deren der Kerk zelf, waarvoor hij als op een
zeer geëigend middel voor onzen tijd wijst
op het leekenapostolaat. In
een audiëntie, verleend op St. Joseph-dag
aan tweehonderd afgevaardigden
van dan Katholieken Vrou
welijken Jeugdbond, dringt
hij - er op aan, dat
zoowel mannen als
vrouwen zich moe-
- 7 ten wijden a.dn
"net leefcenapos-
tolaat, het-'
welk niet 'al-
leen eigen
heiliging be
oogt, maar
ook het
goede
tracht te
verbreiden
„in alle
richtingen
en op alle
mogelijke
wijzen". En
dat aposto
laat moesten
zij nietbescliou-
hmm 1wen, zooals hij
verder uiteen
zette, als een werk,
dat in wezen
nieuw is, want „het
reeds nauw ver
want aan de eerste ver
spreiding van liet Christen
dom". Immers „het zou niet mo
gelijk geweest zijn, dat twaalf Apos
telen, uiteengegaan over de 'onmete
lijke wereld, de volken zouden heb
ben verlicht en geheiligd, zonder de mede
werking van de eerste geloovigen; en dat
blijkt uit de historische documenten, vooral
uit de brieven van Sant Paulus, die in den
regel eindigt met een litanie van namen,
waaronder slechts weinig priesters, doch
vele leeken, en ook vrouwen". En niet min
der scherpte hij de noodzakelijkheid van
het leekenapostolaat in door middel van den
brief, dien hij Kardinaal Gasparri deed
schrijven aan het Bestuur van den Centra-
len Bond der Katholieke Actie in Italië op
8 Augustus 1927. En in-een audiëntie, op 18 1
November verleend aari de geestelijke advi
seurs van den Katholieken Italiaanschen
Vrouwenbond, kwam hij nogmaals op het
zelfde onderwerp terug. Het leekenapostolaat,
zoo sprak hij, is „niets anders dan de voort
zetting in onze dagen van de medewerking,
die in de eerste eeuwen door de geloovigen
werd gegeven aan de Apostelen". En met
kracht drong hij er op aan, dat gezorgd zou
worden voor „de religieus-intellectueele vor
ming van uitgelezen scharen van leeken, ten
einde hen geschikt te maken om een wer
kelijk apostolaat uit te oefenen op het hreede
veld van Katholieke actie".
Niet minder uitte zicli zijn zorg voor den
bloei van het Katholieke sociale ver-
eenigingsleven. Bijna niet te tel
len zijn ook dit jaar wederom de audiënties,
die hij verleende aan afgevaardigden van
werkliedenbonden vrouwenbonden, boeren
bonden, jeugdorganisaties en van de Katho
lieke Actie in Italië, die het centrale lichaam
is, waarin de Katholieke Italiaansche orga
nisaties vereenigd zijn. Telkens spoorde hij
die afgevaardigden aan om voort te gaan op
den ingeslagen weg en hun bonden groot
en sterk te maken; telkens wees hij het cen
trale lichaam op den plicht om aan den
uitbouw en den bloei van het Katholieke
vereenigingswezen te blijven voortwerken,
waarbij hij niet naliet krachtig den nadruk
te leggen op liet godsdienstige element, dat
in de sociale vereenigingen de basis moet
vormen. Zoo o.a. in een audiëntie op het
Damasus-plein aan vijfduizend arbeiders, die
eene retraite hadden gehouden en na de
sluiting door den H. Vader werden toege
sproken op 7 Juli.
Ook de wetenschap en de
kunst mochten zich in het afgeloopen
jaar opnieuw in zijn vaderlijke belangstel
ling en aanmoediging' verheugen. Zijn liefde
voor de wetenschap en de inteleotueele vor
ming van de geestelijkheid bleek wel aller
eerst uit zijn zorg voor de uitbreiding van
verschillende Seminaries en Colleges, die
zich te Rome bevinden. In Februari werd de
eerste steen gelegd voor het nieuwe klein
seminarie voor het Bisdom Rome, hetwelk
door Zijne mildheid wordt tot stand ge
bracht; een feit, dat op de jaarmédaille van
1927 vermeld staat. Ook het Lombardische
Seminarie, dat zich in Rome bevindt en
waarvan de H, Vader zelf eenmaal leerling
was, werd mede door Zijn vrijgevigheid
aanmerkelijk vergroot.
Wij deden slechts enkele grepen uit dit
vruchtbare zesde jaar van Pius' Pontificaat.
Gisteren dankton wij van ganscher harte den
Gever van alle goede gaven voor hetgeen Hij
ons schonk in Zijn tegemvoordigen Stede
houder op aarde, on uit ons hart welt de
bede, dat God hem voor ons moge sparen tot
in lengte van dagen* „Dominus conseivet
eum".
DE GROOTSTE FAMILIE VAÏÏ BELGI'è is (le l'amilie van Hul de Beu. die dezer dagen
haar 22ste kind ten doop bracht. De plechtigheid werd verricht door mgr. Micara, den Nuntius
te België, dien men links op de foto ziet. Naast dezen de vader \au dit christelijk gezin.
Een hulde aan het H. Sacrament des Altaars.
DE COMPOSITIE VAN J. P. J- WIERTS.
Lenigen tijd gleden werd op initiatief van
het Genootschap van den Stillen Omgang te
's Gravenhage een grootsche openoaie huldi
ging van het Allerheiligste Sacrament des Al
taars op touw gezet, welke huldebetooging zal
plaats vinden op 13 en 17 Februari in het Ge-
houw voor Kunsten en Wetenschappen.
Wij willen thans een enkel woord wijden aan
een belangrijk deel dier huldiging, n.l. het
voor deze gelegenheid expres&elijk /gecompo
neerde werk van den bekendein populairen
toondichter J. P. J. Wierts, die daartoe Broere's
bekende Dithyrambe op het Allerheiligste tot
tekst kon kiezen.
Met groote geestdrift, aldus zeide ons ae
ontwerper, heb ik mij aan de verklanking van
Broere's schoonen tekst gegeven, wijl het weinig
moeite kostte, mij te inspireeren aan zulk een
onderwerp en zulk een magnifiek en tekst. Welk
onderwerp trouwens zou een Katholiek toon
dichter beter kunnen inspireeren dan het
hoogste wat er voor hem beslaat, de vet heer-
lijking van ons aanbiddelijk Altaargeheim.
Voor de practische bewerking der compositie
koos de heer Wierts zich de bekende, beknopte
uitgave van de Dithyrambe, welke door de
zorgen van pater Dr. Jac. van Ginneken S.J.
is vervaardigd voor liet Geert-Groote-Genoot-
soliao
Dithyrambe wil zeggen: bezielde lofzang.
Als dichtwerk is de hymne van Broere thans
wel verouderd, maar het neemt niet wc-g, a
deze eerbiedwaardige tekst, waarin een onzer
grootste emancipatoren zijn geloofsheld© en
zijn godsdienstige vervoering heeft uitgeschre
ven, voor ons katholieke volk een kostbaar
bezit blijft.
De componist heeft de indeelmg van den
tekst op den voet kunnen volgen en daardoot
evenals pater van Ginneken de synthese =e(0
van de Magnificat-antiphoon van Sacraments
dag het „O sacrum convivium", waarbij In n
eerste deel het wezen van het Heilig Altaal-
geheim wordt ontvouwd, in het twee e
de mystieke herinnering aan het Lijden va
Christus, in het derde de hooge werking ue
goddelijke genade en ten slotte de uiteinde u
hemelglorie wordt bezongen.
De componist schreef zijn werk voor gelengd
koor, mannenkoor, gemengd
en tenorsolo, met piano- en "[^L Te teude
Met liet motief van het Adoio Te (oude
zetting) zet het orgelvoorspel in, waarna
terstond de tenorsolist een hymne aanheft ter
verheerlijking van God's eindelooze glorie; m
forsch en glanzend D-dur zet het gemengd koor
deze hymne voort, waarna de sopraansolo^ in
lichtend A-dur de verheerlijking van het heilig
Altaargeheim aanvangt.
Zoo schrijdt het vlotgeschreven werk voort,
waarbij het zonnige, luciede majeur den lyrischen
toon bijna voortdurend vergezelt, waarbij
forsche breeddeinende unisoni de grootschheid
uitbeelden van den luister van God's heerlijk
heden in het rijk der natuur en der genade.
Met een machtig koor sluit het werk breed
en statig, synthetisch in den toonaard beant
woordend aan het biddende d-dur begin van
het Adore-Te-motief.
De heer Wierts droeg zijn compositie op aan
zijn lieven zoon René, die hem wei een zeer
droevig samenvallen daags nadat hij
laatste maten van zijn werk voltooid bad,
nomen werd door een tragisch ongeval.
Tc Doetinchem.
ONDERZOEK DER POLITIE.
In 'verband met de gaseorruptle toefde Ue
parket uit Arnhem Zaterdag van half 10 to.
5 uur te Doetinchem. Hoewel omtrent lie
onderzoek uiteraard weinig uitlekte, ltunuer
we toch mededeelen, dat verschillende per
sonen, onder wie de directeur en de opzielitei
van liet gasbedrijf, aan een uitgebreid verlioo,
werden onderworpen. Naar wij meeiien U
weten, kwamen bij bet verhoor in hoofdzaal
die besehuldigingen ter sprake, welke door d
raadscommissie bereids naar voren werden ge*
bracht. Zijn we go.ed ingelicht, dan is dei
hoofdopzichter medegedeeld dat zijn verboot
Dinsdag te Arnhem wordt voortgezet, waarbi
hij gemachtigd werd zich van rechtskundigei
bijstand te voorzien.
DE TWEEDE SPOEDEISCHENDE
RAADSVERGADERING.
In de Zaterdag gehouden spoedeisclieiid.
raadsvergadering werd het voorstel behandelt-
van de raadscommissie om B. en W. te ver
zoeken den directeur van liet gasbedrijf t-
schorsen, tot de Kroon over het gegeven ont
slag, dat ter vernietiging is voorgedragen, za
liehben beslist.
Tevens werd het volgende voorstel ingediend:
de raad, kennis genomen hebbende van de me
dedeeling van zijn voorzitter om het besluit te.
ontslag van den gasdirecteur aan de Krooi
ter vernietiging voor te dragen, als zijnde it
strijd met het algemeen belang, van oordeel
dat 't belang der zaak eischt, dat de heet
G. Pietersen geen toegang zal hebben tot de ge
bouwen en terreinen der gasfabriek te Doe
tdnehem en in de buitengemeenten, zoolang
de beslissing der Kroon niet is gevallen: ge
zien het voorstel van den voorzitter der liclit
commissie om den heer Schwencke lijdelijk
met de administratie van het gasbedrijf t.
belasten, welk voorstel in den raad werd aan
genomen in zijn vergadering van 26 Jan.;
gelet op cïe gewijzigde verhouding, waarin d
heer Schwencke thans staat tot de gemeente
nu hij van controileerend ambtenaar uitvoe
rend ambtenaar is geworden; verzoekt he
verificatiebureau van Ned. gemeenten een de
andere ambtenaren met de controle te belas
ten; besluit den heer Schwencke te gelasten
de administratie, door den heer Pieterson ei
het tegenwoordig personeel tot lieden gehou
den, te laten rusten, zoolang de commissie vai
onderzoek enz. dit noodzakelijk acht, beslui
den ontslagen directeur den hjeer G. Pie
terson den toegang tot de bovengenoemde ter
reinen en gebouwen te ontzeggen gedurend,
de termijn verloopende tnsschen het ontsla
en de beslissing door de Kroon te nemen ,ei
gaat over tot de orde van den dag.
De heer Cohen deelde namens de commissi
mede, dat dit voorstel werd gedaan, omdat d
-heer Schwencke aan administratie werkt, di
al een jaar geleden klaar had moeten zijn.
Beide voorstellen werden met de bekend'
stemverhouding 96 aangenomen.
De voorzitter deelde mede, dat liij, indiei
daartoe termen aanwezig zijn, het laatste ba
sluit ter vernietiging bij de Kroon zal voor
gedragen.
Tc Schoonhoven
Warmond.
J. D. J- AENGENENT, pr.
PROF. HUGO DE VRIES hoopt Donderdag
den leeftijd van 80 jaar te bereiken.
Zes maanden!
BATAVIA, 11 Februari. (ANETA). De
employé van de Ned.-Indisehe Gas-Mijde heer
S„ die in November verdween met medeneming
van 14.000 en die to Soerabaja gearresteerd
werd, is door den raad van Justitie tot een
gevangenisstraf van zes maanden veroordeeld.
OOK DAAR NIET IN ORDE?
Naar vernomen wordt, is ook bij de gas
fabriek te Schoonhoven corruptie gepleegd
Hoewel de commissie van onderzoek haai
taak nog niet beëindigd heeft, schijnt lus
toch reeds vast te staan, zoo meldt d»
„Telegraaf", dat ook daar retourcommissié
zijn aangenomen.
CONCURRENTIE TUSSCHEN TRAM
EN AUTOBUS.
Wie gedupeerd wordt
De AntwerpenBergen-op-Zoom Tramweg
maatschappij, die ook den dienst Bergen-op
ZoomTholen exploiteert, heeft bekend ge
maakt, dat zij zal moeten liquideeren al
concessie verleend wordt voor een autobus
dienst Bergen-op-ZoomTholen.
De Zuid-Nederlandsche-Stoomtram-Mij zal
den dienst HalsterenSteenbergenRoosen.
daal staken ook wegens da concurrentie vai
autobussen.
De arrestanten zijn ingesloten
De drie personen, die gearresteerd zijn ti
verband met den belangrijken juweelendlefsta
in den winkel van den heer van W. in de Bac
huisstraat in den nacht van M oensdag ot
Donderdag jl. zijn Zaterdag ter beschikking
der justitie gesteld en in het Huis yan IK
■waring ingesloten, t „■w.Hri'.n-'-'-''
