m DAGBLAD VOOR SGMEBAM EM OMSTREKEN. LUXE AUTO-VERHUUR 51ste Jaargang Vrijdag 9 Maart 1928 N o 15113 Bit nammer bestaa* nil iria Ulailan STADSNIEUWS - GARAGE „UNIQUE" - \m 11 LAATSTE ONTWIKKELINGS AVOND K. S. A, LUTHER EN W!J REDE VAN DEN HEER P, KASTEEL „Lorenzo Perosi" DE STILLE OMGANG G EMEEN TED R. UK WEI? K EN HET COLLECTIEF CONTRACT IN DE TYPOGRAFIE SPAARBANK SCHIEDAM KUNST-AGENDA TE ROTTERDAM REEKS VAN SCHIEDAM Moutwijn Spiritus Spoeling BURGEMEESTER KNAPPERTLAAN L TELEFOON 68817. 1 V 'rt.-! --s Vil- A AGENDA. Heden 'M FAARDENMARKT Bureaa KOEMARKT 4. SCHIEDAM. Telefoon lafercommanaal no. B8005 ABONNEMENTEN: per 3 maanden f 3 25. per maand 110 per week 25 cent- Franco oer post f8.75 rer kwart. Alzonderlijke nummers 6 cl Postcheque en Girodienst 81440. ADVEBTENTlëN 15 regels 1.55 Elke regel meer 80 it. Beciames tusschen den tekst 60 ch per regel. Kleine advertenties: 80 woorden 25 ct elk woord meer 5 ct. tot een maximum van 50 woordtin Kabouteradvcrt. 5 rea. 0.50 10 reg. 0.75 15 rsa. t 1. Incassokost, worden berekend 1 Gratis-Ongevallenverzekering 500 bij overlijden door een ongeval; 500 bij verlies van beide handen, voeten 0f eogen; 250 bij verlies van één hand, één voet of één oog; 150 bij verlies van een duim; f IS bij verlies van een wijsvinger; 50 tweo voorste ledematen allo vingers van een hand; 25 bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad worden afgedrukt. De uitkeeringen ingevolge deze verzekering zijn herverzekerd bij de Nieuwe HAVBank, Lange Haven 103, Schiedam In het gebouw van den R. K Volksbond, beeft gisterenavond de beer P, Kasteel voor een uitstekend bezette zaal een inleiding gehouden over het onderwerp: „Luhker en wij". Het was de laatste ontwikkelingsavond van de K. S, A in dit seizoen en in zijn openingswoord her innerde de voorzitter, de heer Th. Mouwens, lnet een woord van welkom, er aan, wat door de K.S.A, in hot afgeloopen seizoen is ten beste gegeven: den Mexico-avond, de voordracht van den, heer Kasteel over het Lekenapostelaat, den Missie-avond van Pater Scholten en thans het hernieuwde optreden van den heer Kasteel- Voorbereidende maatregelen waren reeds ge- troffen om ook een avond aan de vredesbewe ging te wijden, doch door het overlijden van pateT de Langen Wendels, is aan dit plan geen uitvoering gegeven kunnen worden. De voorzitter verwelkomde voorts in het bizonder „Lorenzo Perozi", welke vereeniglng hij gaarne i,n de belangstelling der aanwezigen aanbeval, en van wier optreden na haar ver. jeugdiging wij nog vele malen hopen te ge nieten. De voorzitter gaf vervolgens het woord aan den heer Kasteel, Luther, het optreden van dezen man, aldus spreker, ls van zoo groote beteekenis, dat de eeuw 'waarin hij leefde zijn naam draagt. Waar om zonden wij Luther thans nog voor ons halen, tenzij om hem getuigenis te laten af loggen van die Kerk die hij dacht te verbrijze. len, en om de puiuen te laten zien van wat hij gesticht heeft. En toch Luther leeft nog; nog verschijnen voortdurend werken over hem. Luther is de ver vulling van de groote voorspelling van Chris tus, dat er steeds ergernissen zullen zijn Luther, zelfs in zijn afval, is ons katholieken' veel nader verwant, dan velen van degenen, die zich zijn geestverwanten noemen, niemand als Wij kennen Luther, die kloosterling, priester Was, beter begrijpen in zijn geestesgesteldheid. Luther, die zooveel nog behouden had van het oude Katholieke geloof, wat door zijn volgelin gen overhoord werd gegooid, Het wezenlijke van Luther is geweest, het breken met de Kerk en het stichten van een nieuw genootschap Hij was niet slechts een scheurmaker, doch tevens een ketter. Niet de Kerk had Iets nieuws gebracht, doch Luther, Spreker zal Luther heden avond laten zien Als reden-leeraar, als godsdïenstleeraar en als opstandige" tegen de Kerk. Op 10 November 1484 in Eisleben werd Lu- W.er geboren. Hij had een harde, stroeve jeugd. Zijn ouders spaarden de roede niet, Luther klaagt iu later levan over zijn droeve jeugd jaren. Hij zelf had een warm hart,, dat behoef, te had aan liefde. Voor zijn ouders was Hij bo. bevreesd Later mocht hij met zingen langs de buizen zijn schoolgeld verdienen, tot een dame 'hem in"haar huis opnam Toen werd het leven; voor hem beter, maar die oude'kwalen waren biet uitgeroeid, bange vrees, opkomende hoog broed. In zjjn jongelingsjaren zocht hij vergetelheid in den roes van het leven. Tot op het open veld eeaonweer hem on zijn vriend aanviel en dezen door den bliksem zag .neerslaanl'Door schrik bevangen vluebt hij in 't klooster, Niet Uit liefde, doch uit vrees voor God, zoekt hij zijn heil achter de kloostermuren. Naturen als de vijhe, echter! zijn voor het. kloosterleven niet, geschikt.- Hij was niet de man om te leiden. 3och moest zelf geleid worden.; niet de man °la te troosten, zelf had hij troost noodig Uiterlijke vrijheid om naar het kloster te gaan had hij, doch do innerlijke vrijheid, de volle Vri.ie uitbreiding' bezat bij niet. Hij trad het klooster in met de heidenschs gedichten van Plautus onder den arm. Hij had biet tie wereld op dat moment niet afgerekend Toen de eerste vurigheid of opwinding voor. b'as, kwam de oude vrees terug. Scrupules overvielen hem en verleiding Hij zocht zijn ,00st lb de Schrift. Hij zocht er meer! voi- '2e>vte onaantastbare zekerheid en hij stelde l6g k0t ware God een ultimatum. Hij wilde al.. t[0 ,,0or G(X1 doen, maar dan moest God hem. v onaantastbare zekerheid géven van zijn v Ocsing, En hier ligt reeds de kern van ZJjn val. Lu the eiirp e'£en Reisbehoefte. Hij kon zijn IBM verIan°en naar zonde niet weerstaan, II i'i M- tB dampen met. geweldige bekoringen. u',,,'1 eenvoudig de leer der christelijke vol- onp-„Vleit' gevolgd, hij zou na eiken val zijn gestaan. Hij volgde dien weg niet. De zon- bmbsch' zoo redeneerde hij, kan aan het toch Di'et weerstaan. Maar de mensch moet respa7ei w°rden. Die verlossing moet dan cuieden door het geloof. ers leer van geloof en genade ls ge in 150? werd Luther priester gewijd. Hij was zo0 bang, voor dien stap, dat hij na het Sanctus wilde wegvluchten van het altaar. Luther studeerde verder, Hij werd doctor en professor te Wittemberg en hij was een ge leerd en een gevierd man. tn 1516 begon de aflaatstrijd. De aflaatprediking is zeker in die tijden met misbruiken gepaard gegaan en daar openbaart zich weer een oude trek bij Luther, het ongeduld. Eerst zegt hij: de aflaatpreek moet worden gewijzigd, toen, de aflaat zelf moet worden afgeschaft. Meerdere misbruiken werden door hem aangetast en de wereld luis terde. Machtig spreker en schrijver wist hij de wil van het Duitsche volk tot geestdrift te brengen. Het werd eén kreet; geloof en geloof alleen, Luk er zag de zonde tn df wereld en in de Kerk. Als de zoude te overwinnen ls, zou ze dan, zoo dacht hij, in de Kerk niet. te overwinnen moeten zijn geweest. Maar de zonde is niet te overwinnen eu daarom moet ze worden bedekt door bet geloof. Luther intusschen kon wel breken maar niet bouwen en al spoedig moest hij zich aan leunen aan de wereldlijke vorsten om zijn genootschap in stand te houden. En aldoor groeit zijn haat tegen Rome, 2oodat hij op het eind van zijn leven schreef: „Een pest is mijn leven voor U geweest, o Paus, en mijn dood zal uw dood zijn". Pater Denifle heeft onomstootelijk bewezen, dat Luther barbaarsch heeft gelogen omtrent hetgeen de Kerk in de middeleeuwen leerde. Luther steunde bij zijn leer 'vooral op de brieven van Paulus aan do Romeinen en aan de Galathen. Hij loochende den vrijen wil Hij ontkende de werkzaamheid van den mensch tegenover de rechtvaardigheid. Deze komt al leen van God, Over ons bederf en onze zonde werpt God Zijn mantel van verzoening. Niet ae werken, maar het geloof maakt ons zalig, Behalve ongeloof is er geen zonde die ons verdoem!® kan. Voor Lutiher is or maar één zonde: gebrek aan Godsvertrouwen. „Wees zondaar en zondig sterk, doch geloof aan Christus" zoo schreef hij aan Melanchton, „dan kunnen wij niet verloren gaan, al deden we duizend echtbreuken per dag". Hij schreef trouwens wel meer dat zijn moraliteit in een slecht daglicht stelde. Christus haatte de zonde als het grootste kwaad. Doch Luther schrijft dwars tegen den bijbel in: „de geloovige Chris ten staat boven de wet en is vrij van alle voorschriften". In een kerk te Wittenberg bield hij eon preek over het huwelijk, waarin hij eenvoudig de vrouw beveelt te doen wat da man eisdht en den mannen raadt als de vrouwen niet gewillig zijn, een andere of de dienstbode te nemen. Practised toegepast stort het stelsel van Lutiier den mensch in een afgrond. Spr. wil er bijvoegen dat vele protestanten beter zijn dan Luthers leer en dat Luther geen slecht mensch ls geweest, Zijn huwelijksleven schijnt gelukkig geweest te zijn. Intusschen Luther beeft de gelofte van zuiverheid afgelegd aan God, niet aan de Kerk; hij heeft zijn gelofte aan God. zijn eed gebroken. In dit opzicht is hij door niemand vrij te pleiten. Hos kwam Luther aan een leer, die slech ter was dan zijn practisch leven? Luther loo chende den vrijen wil, en daarmee vervalt alle kwaad. Luther zou zelf hebben kunnen s ta an - 3e blijven, als hij ernstig' zijn best had ge daan. Hij waakte echter niet, hij bad niet. hij las geen Mis! spoedig zou hij de H Mis' afgoderij gaan noemen. tn de nu volgende pauze gaf de K.K. Ge. mengde Zangvereeniging onder leiding van naar dirèctour, den heer J. Ooines een keurige vertolking van „Popule meus" van Pales'trina en bet Avondlied van Frans Abt. De her. nlenwde kennismaking met onze R.K. Ge mengde Zangvereeniging moet lederen hoor. der de overtuiging hebben geschonken dat met dit materiaal veel valt te bereiken. Zouden wij een uitvoerige bespreking geven, waartoe overigens de uitvoering van slechts twee betrekkelijk eenvoudige stukjes zich niet leent, dan zouden wij moeten wijze® op ver schillende vlekjes die nog bestaan. Er zal eenter later nog gelegenheid te over zijn om opbouwende critiok te leveren. Laten we hier volstaan met op te merken, dat dit openbare optreden een rijke belofte inhoudt voor de toekomst en dat wij van harte hopen, dat vooral nog een aantal mannen tot de veree- niging zullen toetreden, om het noodige even wicht in de stemverhouding te verkrijgen. Op merken willen we ook nog, dat de uitspraak niets te wenschen overliet, zoodat een der grootste hindernissen welke een zangvereeni ging op haar weg naar succes pleegt te ont moeten, voor „Lorenzo Perosi" blijkbaar al niet meer bestaat. Na de pauze In het tweede deel zijner rede merkte de heer Kasteel allereerst o-P, dat Luther door ds loochening van den vrijen wil het kwaad niet heeft weggecijferd, doch het als het ware ge- wettig heeft en hij heeft de moraal berooid van haar hechtste basis, den godsdienst, Al de verderfelijke beginselen van den tegenwoordigen tijd, waarin ze ook tot uiting komen, zijn het eerst en het scherpst door Luther geformuleerd. „Not kennt kein Gebot": Nood kent geen wet. Dat was de leer van den stichter der Pruisische Staatskerk. Von Beth- mann HoMweg zei niet anders in 19X4, toen hij verklaarde geen internationale politiek te kunnen voeren op de basis der moraal. De stellingen die Lij Hier aanplakte aan de slotkerk te Wittemberg gingen niet tegen het gezag der Kerk, Maav de omstandigheden dwongen hem steeds scherper op te treden. En tQeu kwam Paus Leo X met de bul .Exscorge Domiue". Luther onderwierp zich niet. Hij wilde het gezag der Kerk niet meer erkennen Menig Katholiek vraagt zich af hoe Luthers val. zulk een massa -afval- ten gevolge kon heb ben. Daarvoor zijn vers billende oorzaken Er was in dien tijd wel wat aan te merken In Alexander VI heel't een persoon op don pau selij Ken stoel gezeten die zijn liooge waardig heid onwaardig was. Er waren t>ok in die dagen tallooze heilige priesters maar er waren rotte plekken, De Kerk is van Goddelijken oorsprong' maar ze wordt gedragen en ver. tegenwoordigd door menschén, Het verschil tusschen do persoon er, den 'gezagdrager heb. ben velen in dien tijd niet verstaan Er was voorts de baat van do Duftséhevs tegen de Italianen, de afgun ri van berooide- edelen op de rijke kloosters de afgunst op de wereldlijke macht der bisschoppen met. wier wereldlijke macht men tegelijk hun geestelijke macht af. wierp. De beroemdste uni vsr; iteitrn van dien tijd, Leuven en Parijs keerden zich tegen Luther, ctoch Luther ging voort. Hij meende het af te kunnen zonder het kerkelijk gezag; de bijbel door ieder gelezen dat was voldoende. Maar dat hij daardoor (js geopenbaarde waar heid verwierp on den wil van Christus in den wind sloeg, hij heeft het niet gezien. Atjeen de door Christus gestichte Kerk kan de bezitster zijn var. de leer van Chris tus. Er is een tijd geweest dat er nog in net geheel geen bijbel bestond. Er zijn boeken door de apostelen geschreven die ons niet hebben bereikt. Christus heelt eerst de Kerk gesticht en Hij heeft zijn Apostelen niet be volen te schrijven doch te loeren. Christus heeft de H. Geest beloofd aan zijn Kerk, niet aan de geloovigen apart, Door verwerping van net leergezag der Kerk zette Luther den bijbel op losse schroeven. Hij legt den bijbel uit op zijn wijze. Had hij 100 jaar eer geleefd, toen de boekdrukkunst nog niet uitgevonden was, hij zou voor krankzinnig zijn verklaard. Luther vertaalde teksten op zeer eigenaar, dige v.'ijze; boeken die hrm niet aanstonden, met zijn leer niet overeenkwamen, erkende hij niet. Luther kende geen andere autoriteit dan zijn eigen meening. Maar dat is geen gods dienst meer. Luther zei: het boek van Jacobus is ge schreven door een gek; Calvijn daarentegen hield vol, dat het is ingegeven door den H. Geest. Beiden verklaarden door den H. Geest verlicht te zijn, Licht de H, Geest dan voor op tegeng-estelde wijze? Wij zouden niet gelooven jn aen Bijbel, als hij niet door de Kerk, de door Christus inge stelde Kerk, als zoodanig ons werd voorgelegd. Vier eeuwen zijn voorbij. Luthers leer is uiteengespat in honderdduizend meeningen. Het protestantisme is volgens de rake typee ring van dr. Kuyper een lappendeken gewor den. Luther heeft gemeend, dat hij zijn weg moest gaan. Hij is rustig gestorven In de meening dat hij goed gedaan had. Duizenden zijn hem gevolgd. De Kerk heeft dat niet ge schaad. Gelouterd en gezuiverd is <ie Kerk uit den reuzenstrijd te voorschijn getreden. In één eeuw won zij in Azië en Amerika meer dan zij in Europa verloor. De Hervormer verdween en zyn werk met hem. God moge den man, in wien veel door de omstandigheden worden verklaard en die toch ook veel goeds heeft gehad, genadig zijn, In den barensnood va a dezen tijd, nu de grond dreunt onder de nieuwe gedachten die aandaveren, is bet niet de Hervormer, doch de Man van Rome, naar wien de wereld luistert. Wat ook de toekomst brengt, de ondergang wellicht van Europa en haar beschaving, de Kerk zal gereed zijn. De Kerk zal niet'ver- gaan. Uit. de jonge volken zal zij nieuwe Ka tholieke volken maken. Het Pausdom zal altijd daar staan, omdat het de belofte heeft; Ik ben met u tot de voleinding der tijden. (Applaus.) Met een woord van dam, aan den spreker en aan Lorenzo Perosi en een woord van aanbe veling voor K.S.A. sloot de heer Mouwens de vergadering. Gisteravond heeft voor het eerst het bureau Lindeman in het gebouw van de R. K. Leeszaal zitting gehouden voor de uitgifte der kaarten voor den Stillen Omgang. De verkoop was bevredigend, vooral wanneer we ons herinneren hoe andere jaren den eersten dag bijna geen kaarten werden afge haald. Hedenavond zal nogmaals van 7 tot, 9 uur in hetzelfde gebouw voor het nemen van reisbiljetten de gelegenheid zijn opengesteld. Men denke er aan, dat dit de laatste gelegenheid is. We vertrouwen, dat deze herinnering vol doende zal zijn en dat bij degenen die er reeds toe besloten hebben dit jaar de stille hulde aan het Allerheiligste door den rond gang over de straten dor hoofdstad mede te maken, in uitersten termijn nog velen zich zullen voegen om zoodoende Schiedam's bede tocht de talrijkste te doen zijn die tot dus ver in de Annalen van den Vriendenkring van het Allerheiligste Sacrament mocht wor den opgetëekend. Door de samenwerkende typografenorganl- saties is een -schrijven aan B. en W. gericht, houdende verzoek, om de toezegging te willen nagomen door B. en W, bij de behandeling der gemeentebegroof.ing aan eenige leden van den Raad gedaan om het gemeente-drukwerk te laten vervaardigen door georganiseerde drukkers. Voor de organisaties is komen vast te' staan, dat het drukwerk van het Ge meente-Ziekenhuis bij ongeorganiseerde druk kers wordt vervaardigd. Gedurende de maand Februari 1928 is in gelegd, 265.370.— en terugbetaald 180.634.S7 Het aantal inleggers bedroeg op 1 Febr, 19952 en op 1 Maart 200S5. Het aan inleggers verschuldigd kapitaal bedroeg op 29 Febr 1928 6.685.308.87. 10 Maart: Groote Schouwburg, Carmen, (Co-Opera-tie) 8 uur voor volwassenen) (Co-Oxiera-tie) 8 uur )voor volwassenen) Groote Doelezaal, 7e pop Zaterdagmiddag concert Rett. Phill. Orkest, 3 uur Groote Nutszaal, piano-avond Harriet Cohen, 8 uur. 11 M a a r 't. Groote Schouwburg, Leontien- tje (Rott. Hofstadtooneel) S uur. Groote Nutseaal, pianomatinée José Iturbi, half 3. 13 M a a r t. Groote Nutszaal, liederenavond, Annie Lambreclits, 8)4 uur. 14 M a a r t Duitsche kerk, concert C. J. Nogarede (orgel), Annie Kusen-Wassink (so praan), P. v. d. Dever (tenor) en Adolphe Poth (viool), S uur. SCHIEDAM, 9 Maart. Officieele notee- ring van de Commissie uit de Kamer van Koophandel. Moutwijn 46 pCt. 18.per H.L. Namens de commissie voor de uoteering. H. J, JANSEN. SCHIEDAM, 9 Maart.. Men noteert voor melasse spiritus 100 pCt. 28.per H.L. Ruwe graanspiritus 60 pCt. 17.per H.L. Noteering 2.20. Keel 976S 15 's Maandags repetitie Muziekgezelschap St. Ambrosius, 8 uur, R. K. Volksbond. lederen Maandagavond clubavond R. K. Damclub I. D, O., Patronaatsgebouw Lange Haven; aanvang 8 uur. lederen Maandag repetitie R. IC. Gemengde Zangvereeniging Lorenzo Perosi. Gebouw R. K. Volksbond (groote zaal). Aanvang half negen precies. Dinsdags bestuursvergadering R. K. Metaal- bewerkersbond „St. Eloy" Gebouw R. K. Volks bond Eiken Woensdagavond R. K. Burgevjonge- lingenvereeniging „Kath. Streven", Gebouw Katlr. Kring, Aanvang half zeven. lederen Woensdagavond van 7 uur tot lialf 9 zitting bestuur Spaarfonds R. IC S. V. Excel sior; Gebouw R. K. Kring. Eiken 2en en 4en Vrijdag van de maand ver. gadering Katholiek Leven, Gebouw Katholie ke Kring 8 >4 uur precies. Cursus R. -K. Vakorganisatie voor de R. K. Jeugd, door J Th. Nijkamp. Gebouw R. K. Volksbond Aanvang 8 uur. Dinsdag 13 Maart Algemeene vergadering R. K. Middenstands- vereeniging „De Hanze" Spreker mr. P. J. Rogaar, secretaris hoofddirectie N.V. Ned. Mid- denstandsbank, Gebouw R. IC Leeszaal, Aan vang half negen. Donderdag lo Maart Groote propagaudavergadering van de R. IC. Radiovereeniging „St. Liduina", spreker de wel- eerw. heer C. J. Terwissclia van Scheltinga, geestelijk-adviseur van den bond van R. K. Radioverenigingen. Gebouw Kath. Kring. Aan. vang kwart over acht. Donderdag 29 Maart Ledenvergadering R. IC. Volkshond, Bouds- gebouw. Een gezellige drukte was het heden op en rond de Groote Markt. De traditioneele jaar- lijksche paardenmarkt van den tweeden Vrijdag in Maart gaf weer eens fleur, ver tier, beweging aan ons veelal zoo dcodsche marktplein. Ach neen, onze paardenmarkt, kan zich niet meten met die in andere plaatsen waar honderden exemplaren van het edele rij- en trekdier worden aangevoerd, maar toch, wat brengt zoo'n betrekkelijk nietig marktgedoe reeds kleur en teekening aan. Of er goede zaken gedaan worden op den Sckiedamsehen marktdag? Veel kan het niet zijn. Een enkele caféhouder, in wiens lokalen de koopen met een „wippertje" wor den bezegeld profiteert er van. Maar voor de schoolgaande jeugd vormt de markt een groote attractie. De kramen met lekkernijen en snuisterijen verheugen zich in veler belang stelling; molentjes werden druk verkocht, en al was het waterkoud, ook de ijsventer had reeds goede klandizie. Dan is er het laten draven der paarden, voor een Hollandschen jongen een genot. Nauw heeft hij er zijn opgetogenheid over doen blijken of hij verdringt de omstaanders rond eigenaar en handelaar om toe te zien en te hooren hoe met handslag op handslag de onderhandelingen worden gevoerd. Voor de jeug^ is de paardenmarkt een feestdag. Het gaat overigens met onze paardenmarkt niet vooruit. Werden vorig jaar nog 42 stuks aangevoerd, ditmaal waren het er slechts 38. We laten hier het officieele marktbericht volgen: Aangevoerd 38 stuks, waarvan werkpaarden eerste soort 1 300—400); werkpaarden tweede soort 20 (,f 100—300); werk- ot slack tpaar den 6 90-ƒ150); hitten oï ponnies 11 60160). Handel niet on. gunstig.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1928 | | pagina 1