WOENSDAG 14 MAART 1928
DERDE BLAD
PAGINA 3
DE GOUDEN ROOS VAN HALFVASTEN
PLECHTIGE ZEGEN IN 6 EN
WIE DEZE ONDERSCHEIDING ONTVINGEN
1
UIT KET KLEEDING BEDRIJF
TEGEN DE DANSWOEDE
bitvoering van de bioscoopwet.
ST. RAPHAëL NAAR ROME
Een jubileum-bedevaart
VEREENIGING TOT SAMENSTELLING
VAN NEDERLANDSCHE
BEDEVAARTEN
De opvolger van wijlen Deken de Graai
UIT DE MIJNINDUSTRIE
Strijd vrijwel onvermijdelijk
TWEEDE KAMER
DE LEERVERPLICHTING EN LEERLINGENSCHAAL
UIT DE STEENINDUSTRIE
Een massa-ontslag
UIT HET DRUKKERSBEBRIJF.
KAMEKLIEFDE VOOR DE SCHOOL
HET WETSONTWERP TOT VERVROEGDE INVOERING
VAN DEN 7-JARIGEN LEERPLICHT IS AANGENOMEN
STAKING WEGENS LOONG ESC' ITIL
Het wil ons voorkomen, -lat er nog wel le
zers zijn, die niet vreten, wat men onder bo
vengenoemde Roos verstaat.
"Wij zullen daarom beginnen met te zeggen,
(lat bet reeds sedert vela eeuwen een gebruik
is van den H. Stoel te Rome, om op Zondag
„Laetare" eene gewijde roos van goml te schen
ken of aan voorname, hoogstaande personen of
vorsten, Of aan merkwaardige persoonlijkho
den, die zich jegens de R. K. Kerk bijzonder
verdienstelijk hebben gemaakt. Daartoe zegent
de Paus, gekleed in vol ornaat, op dien dag eene
„Gouden Roos", die bestaat uit een tak met
doornen, die bladeren, knoppen en bloemen
draagt, waarvan de hoogste bloem de grootste
afmeting heeft. Het geheel is van zuiver goud
vervaardigd.
Bij de zegening van de „Gouden Roos" spreekt
de II. Vader een gebed uit, dat zinspeelt op
„de bloem des voids en de lelie uit het dal."
Na dit gebed zalft de Paus de Roos met bal
som, bestrooit ze met muskus en bewierookt
haar. Daarna wordt zij op bet altaar gelegd,
waar zij gedurende het II. Misoffer wordt uit
gezet. In de 12e eeuw was het gebruikelijk,
dat de Pausen deze „Gouden Roos" onder eene
precessie, welke op dien Zondag gehouden
.werd, in de linkerhand droegen. Wanneer dit
gebruik in zwang is gekomen, o£ beter gezegd,
welke Paus 't eerst met deze zegening en uit
reiking begonnen is, is niet met zekerheid ts
zeggen, Martene, du Cange en m. a. meenen,
dat deze ceremonie van Paus Innocentius IV is
uitgegaan. Pagi spreekt van la.teren datum
onder Alexander VI of Julius II. Volgens an
deren weer onder het bestuur van Leo IX.
Voor 't geval de Paus de „Gouden Roos"
persoonlijk overhandigt, spreekt Hij daarbij de
volgende woorden uit:
„Neem deze Roos aan, die de vreugde van
I geheel Jeruzalem, zoowel de strijdende als
i de trlomfeerende Kerk beteekent, door de
welke elke Christen deelachtig wordt de al
lerschoonste bloem, die de vreugde en de
kroon is aller Heiligen. Neem haar aan, ge
liefde Zoon, omdat gij edel, machtig en
deugdzaam zijt, opdat gij ook verder in onze
Heer Jezus Christus geadeld word et.; zij zal
U genade schenken door haren Almachti-
gen goeden God. die is drievuldig en een in
eeuwigheid Amen."
Tot de gelukkigen, die met deze „Gouden
Roos" werden begiftigd, behoaren o.m.:
I-Ieadrik VIII van Engeland, van wien onze
Katholieke Kerk in de eerste jaren zijner re
geering zoo'n grooten steun mocht ondervinden,
on die zich verdienstelijk maakte ook door
zijn geschrift tegen Luther. Tevens ontving
hij van den H. Vader den ceretitel van „Verde
diger van 't Geloof".
Leo X schonk in 1518 aan keurvorst Frederik
dit gewijde gouden bloemstuk.
Ook hebben Napoleon III en zijne gemalin
deze eer genoten. Sedert de laatste twee een-
wen valt deze eer voornamelijk aan vorste
lijke personen to beurt. Leo XIII schonk b.v.
deze Roos aan de Koningin Regentes van
Spanje. Maar ook wel eeens was er een niet
gekroonde, die de hooge onderscheiding ver
diende. Zoo besteedde Mejuffrouw Caldwell
to Waddington in Amerika eene aanzienlijke
som gelds voor de oprichting eener Katholieke
Universiteit, En ais blijk van sympathie ge
werd haar de „Gouden Roos".
De Prinses Regentes van Brazilië heeft in
dertijd de „Gouden Roos" ontvangen als bewijs
van hooge Pauselijke goedkeuring voor den
verleende steun, beter voor het leeuwenaan
deel in de afschaffing der slavernij.
De kroonprinses-weduwe Stefanie (Oosten
rijk) is bezitster der „Gouden Roos", en in
1891 viel dit geschenk ten deel aan de kei
zerin van Oostenrijk.
Ook een geval van weigering Is in de ge-
schiedenia bekend, en wel van mevrouw Car-
uot. Haar mau, de President van Frankrijk,
vreesde, dat de politiek er zich mede be
moeien zou.
In 1S92 staat koningin A mal ia van Portu
gal geboekt als begiftigd met 's Pausen ge
schenk, terwijl vier jaren latei-, dus in 1896
aan de vorstin van Bulgarije Rome's gouden
bloemstuk werd overhandigd, omdat zij zieh
hardnekkig bleef verzetten tegen den overgang
van Kroonprins Boris tot de Grieksche Kerk
Wij willen hieraan nog toevoegen, dat bul
ten de greote eer, die in deze Pauselijke gift
ligt opgesloten, steeds een volle aflaat wordt
verleend aan de geheele familie van hem of
haar, die de „Gouden Roos" ontvangt.
In „Godsdienstplichten der Roomsehe Kerk"
van Moubaeh vinden wij het volgende:
„In den Jaare 1366 was 't dat Urbanus de V
op den vierden Zondag in de Vasten aan Jo
hanna Koninginno van Sicilië een Gouden Roos
zond, en een Dekreet uitgaf, waardoor hij be
laste, dat do Pausen zijne Nazaten jaarlijks
een diergelijke op zoodanig een tijdt wijen
zouden. Doze G-ouden R003 is met gesteente
versiert. De Paus zendt die dikmaals aan Vor
stinnen, of aan eenige Kerk, die Hij in 't bi-
zoudev genegen is. Zijne Heiligheid zegent deze
Roos in de Kamer der optooizelen, voordat
Hij in zijne kapel de Mis hotfrt. De Zegening
van deze Roos wordt rust wierook, wijwater
balzem en muskus endeveen gemengd, gedaau.
Na deze Zegening gaat de Paus uit de Kamer,
een van Zijne geheime Kamerlingen draagt
voer Hem de Roos en plaatst ze op een kande
laar. Een Kardinaal-Diaken biedt ze Zijne
Heiligheid aan, die, naar de Kapel gaande,
dezelve in zijn linkerhand houdt en zegent met
de rechter de Geloovigen, die zieh onder weg
vinden laten. Da Roos wordt vervolgens aan
den Kardinaal-Diaken gegeven, en die geeft
ze wederom aan een klerk van de Kamer, om
op het Autaar te zetten. De Mis geëindigd zijn
de geeft Zijne Heiligheid de Roos aan wien
het hem behaagt.
Laat ons niet vergeten te zeggen, dat men
den Zondag van de Gouden Roos mede „Lae
tare" noemt, en dat het gewijde Genootschap
alsdan in de Kapel met een Priesterlijk ge-
waadt van kleur als dnvoge Roozen verschijnt.
Deze Roos heeft drie merkwaardige hoeda
nigheden, waarvan we den Gelovigen der Kerke
moeten verklaring doen: bestaande in de kleur
reuk en smaak. De stoffe van de Gouden Roos
bestaat uit muskus en balsem, die men er toe
bezigt, zijnde Zinnebeelden van de Goddelijk-
lieit en Menschelijkheit van Jezus Christus,
't Is een Roomsehe Prelaat, die er ons deeze
ontdekking van doet."
GERH. KR.
Overeenstemming bereikt in het
inaatcoüfecttehedrijf.
MISSA PAPAE MARCELLT
EEN ACTIE TE 'S BOSCH
Overdreven genotzucht brengt schade
voor de huisgezinnen
Het volgend adres is gezonden aan den Raad
der gemeente 's-Hertegenbcscb.
Do Plaatselijke R. K. Jeugdcommissie, be
last met de leiding van bet R. K. Jeugdwerk
•to 'e-Hertogeaboseh.
overwegende, dat de vele dansgelegenheden
en de voortdurende propaganda, om deze te
bezoeken bij de rijpere jeugd onzer stad een
overdreven zucht naar het dansvermaak heeft
opgewekt
overwegende, dat het voortdurend toegeven
aan die zucht schade toebrengt aan de vitale
belangen van zeer vele huisgezinnen
overwegende, dat nog in de toekomst uit
deze overdreven genotzucht nadeelige gevol
gen voor de individuen en de gemeenschap
zullen overblijven
verzoekt UEd. Achtb. beleefd en dringend een
'gemeentelijke verordening in het leven te roe-
hem, waarin onder meer wordt vastgelegd, dat
aan eeu bepaalde inrichting slechts eens in de
maand danaverlof wordt gegeven.
dat in den Adventstijd en de Veertigdoag3Che
.Vasten het gesloten tijd is voor het dansen,
dat do dansgelegenheden aan zekere bepa-
Rngen moeten voldoen wat betreft afmeting,
lig giirag, afscheiding van woon- en slaapvertrek
ken, privaten etc.'
dat voor teder locaal wordt vastgesteld het
maximum aantal personen, dat het mag bevat
ten,
dat personen onder de 18 jaar niet mogen
Worden toegelaten,
dat er tijdens do dans uren geen sterke dran
ken mogen worden geschonken.
Aan dit verzoek is een uitvoerige toelichting
Verbonden
De centrale filmkeuring.
In het tijdvak van 1—9 Maart heeft de
cntralo commissie voor de filmkeuring 84
ms met een totale lengte van 25.572 M. ge-
tmr' -^anSebracht werden 9 coupures met een
79 'f lenSte van 51.5 M. Toegelaten werden
voor ahe leeftijden, 3 films voor per-
bm-n1 jmar en 2 films voor personen
11 18 jaar. Niet toegelaten films: geene.
Uitzending per radio
Naar wij vernemen zal op 2en Paasclidag
de Missa Papae Marcelli, die gedurende ue
Hoogmis in de Utrechtsche Kathedraal zal
worden gezongen, per radio worden uitgezon
den.
ONDER LEIDING VAN PATER ARSENIUS.
De Bond van Roomsehe Spoor- en Tram-
mannen „St. Raphael", die op 22 Februari J.l.
25 jaar bestond, doch van wege dan H. Vas
tentijd dezen datum in stilte liet voorbij
gaan, zal op 19 en 20 Mei in Den Bosch op
luisterrijke en grootscke wijze zijn zilveren
jubileum herdenken.
Alvorens echter op die dagen dit heugelijke
feit offieieel te vieren, heeft het Hoofdbestuur
van st. Raphael voor de leden een bedevaart
naar Rome georganiseerd, van 28 April7
Mei teneinde in de Eeuwige Stad aan de voe
ten van tien Stedehouder Christ! Zijn Hooge-
priesterlijken Ze-gen te vragen over het wer
ken en streven van dezen actieven Bond des-
zelfs leden en hun huisgezinnen.
Het Hoofdbestuur heeft de goede gedachte
gehad den bekenden volks- en missie-prediker
Pater Arsenius O.M.Cap., uit het Kapucijnen-
klooster te 's-Hevtogenbosch, die ln December
j.l. onder veel blijken van belangstelling zijn
zilveren priesterfeest herdacht, uit te noodl-
gen, dezen pelgrimstocht als predikant mede
te maken, waartoe bereids toestemming van
de geestelijke overheid verkregen Is.
Ongetwijfeld wacht den Roomsehen Spoor-
mannen op hun reis, onder de leiding van
Pater Arsenius, een hoog geestelijk genot.
Tot opvolger van wijlen Deken de Graaf,
als priester-bestuurslid voor het bisdom Haar
lem in het bestuur der Vereeniging tot Sa
menstelling van Nederlandsche Bedevaarten,
fs op voordracht van dit bestuur door Z.D.H.
Mgr. Callier benoemd de zeer eer w. heer J.
P. Huibers, pastoor der parochie van O. L.
Vrouw van Altijddurend en Bijstand te Am
sterdam.
HET CONFLICT IN KET MAATBEDRIJF
OPGELOST.
In de afgeloopen week werd een tweetal
conferenties gehouden van de Ned. Ver. van
Werkgevers in het Heerenkleedingbedrijf
(maatconfectiezaken) met vertegenwoordigers
der vakbonden.
Do toezeggingen, die in deze conferentie door
de werkgevers werden gedaan, hebben er ten
slotte toe geleid dat de hoofdbesturen der werk
nemersbonden, zij liet op verschillende motie
ven, hun leden adviseerden op den grondslag
van de laatste voorstellen der werkgevers een
contract aan te gaan. Als gevolg hiervan is de
uitsluiting, die tegen 10 Maart was aangekon
digd, niet doorgevoerd.
In een conferentie, die op JTrijdag 9 Maart
gehouden werd met den. Bond van Kleederma
ker-Patroons (maatzaken), wérd door de pa
troons aangeboden cp dezelfde voorwaarden als
in 't maateonfeciiebedrijt' zijn aangeboden, ooit
voor het maaibed rijf te contraeteeren.
Do vakbonden hebben hierin toegestemd,
waarna de partijen overeenkwamen om in
geval de leden der werknemersbonden zich met
het advies hunner hoofdbesturen konden ver
eenigen met ingang van Dinsdag 3 3 Maart
des middags te 1 uur, het bestaande conflict
op te heffen.
Het overgroots deel der kleermakers heeft
zich thans met het advies der hoofdbesturen
vereenigd, zoodat zoowel voor het maat- als
voor het maatconfectiebedrijf overeenstemming
is bereikt en het conflict in het maatbedrijf
als geëindigd is te beschouwen.
De toezeggingen, die door do werkgevers zijn
gedaan, komen in het kort hierop neer:
1. Een commissie van werkgevers en werk
nemers zal de tarieven herzien op die punten,
waaromtrent ernstige klachten inkwamen.
2. "Aan de thuiswerkende kleermakers, die tot
heden een vergoeding kregen vocir garen, zijde
en verhitting der persijzers, zal voortaan ook
worden vergoed de kosten voor verlichting en
verwarming van de werkplaats en het gebruik
van machines en andere gereedschappen. Het
bedrag dezer vergoeding zal nader worden
vastgesteld door een commissie van werkgevers
en werknemers. De uitspraak dezer comissie
is voor beide partijen bindend.
3. Aan de pompiers, die op ateliers werkzaam
zijn, zal, ingeval zij coufectie-klecding moeten
vervaardigen, een toeslag worden gegeven van
1'/, uur voor colbert, 2 uur voor overjas, 2y,
uur voor gekleede jas en uur voor vest of
Week,
4. Aan de thuiswerkende kleermakers, die
door hun werkgevers in de gelegenheid gesteld
werden om gemiddeld tenminste 38 uren werk
per week to maken, zal een productie-premie
worden betaald ten bedrage van 3 procent van
het loon. Een kleermaker die buiten zijn schuld
minder werk aflevert, behoudt zijn recht op
de productie-premie. De uit te betalen premie
zal iu 1928 niet meer bedragen dan 24 maal
het uurloon; voor volgende malen ten hoogste
4S maal het uurloon. De productie-premie zal
worden uitgekeerd tusschen 15 Juli en 15
Augustus, dus ln denzelfden tijd waarin de
kleermakers die op ateliers werken, hun va
cantia krijgen.
5. Do werkgevers zullen maatregelen nemen
om aan het euvel, dat do kleermakers vaak lang
moeten wachten bij het afleveren of ontvangen
van werk, een einde te maken, althans voor zoo
ver dit maar eenigszins mogelijk is.
G. De werkgevers zijn bereid om grieven, die
ton aanzien van bepaalde firma's bestaan,
door onderlinge bespreking geheel, of zooveel
mogelijk, weg te nemen.
Het eonfilct in het maatbedrijf was begonnen
op Maandag 20 Februari en heeft dus ruim
drie wetten geduurd.
DE ARBEIDERSORGANISATIES WIJZEN
DE VOORGESTELDE LOONSVERLAGING
ABSOLUUT AF
Naar de „Telegraaf" verneemt, is oen strijd
in do baksteenindustrie thans zoo goed als on
vermijdelijk te achten. Gistermorgen n.l. zijn
te Utrecht do hoofdbesturen van den Ned. R. K.
Bond van Steen fabrieksarbeiders, den Ned.
Bond van Chr. Fabrieks- en Transportarbei
ders en van de Ned. Vereeniging van Fabrieks
arbeiders, in gecombineerde vergadering bij
een gekomen. Het resultaat der bespreking was,
dat de door de fabrikanten voorgestelde loons
verlaging onvoorwaardelijk werd afgewezen.
Dozo week zal met de 'vancentralo nog overleg
worden gepleegd.
IS ER WEER GEBREK AAN AFZET?
Naar „Het Volk" verneemt, zullen aan de
mijn Oranje-Nassau III to Heerlen, met ingang
van 1 April a.s. 150 mijnwerkers worden ont
slagen, terwijl bovendien aan een groot aantal
arbeiders een degradatie is aangezegd, wat te
gelijkertijd voor hen een loonsverlaging van
10 tot 15 pet. beteekent.
Do oorzaak van dezen maatregel is waar
schijnlijk weer gebrek aan afzet.
De contracten aanvaard
De Ned. Typografenbond heeft de contracten
voor het drukkers- en boekbindersbedrijf aan
vaard.
"Wegens loongescliil heeft Maandag het
grootste deel der werklieden aan de klokken
gieterij e.a. der firma van Bergen te
Heiligerlee het werk neergelegd.
Do stakers zijn allen uit den dienst der
firma ontslagen.
Het heeft nog meer dan twee uur geduurd
voor minister Waszink zijn ontwerp tot weder
invoering der zevenjarige leerverplichting en
enkels andere wijzigingen van de Leerplicht
wet zag aangenomen door de Kamer. Eerst
daarna kon hij rustig luisteren naar de ver
dediging en de bestrijding van een voorstel tot
verlaging van ne leerlingenschaal. Een initia
tiefvoorstel van den heer Zijistra. die op dit
gebied do leiding'eens in handen wilde nemen,
omdat de regeering volgens hem niet vlug ge
noeg verbeteringen op onderwijf gebied aan
brengt.
Bij de wijziging van de Leerplichtwet had
do heer van den Heuvel een amendement inge
diend, dat van vérgaande strekking was. Be
paalt de wet, dat de verplichting om onderwijs
te genieten in ieder geval eindigt bij lret berei
ken van den leeftijd van veertien jaar, hetzelf
de artikel bevat ook de bepaling, dat de leer
ling, niet va nschool af mag, ook al heeft hij
op de lagere school alie zeven klassen door-
Ioopen, zoolang hij geen dertien jaar is. De
heer van den Heuvel wenschte hier nu van te
maken twaalf jaar en zes maanden.
De redeneering van hem en de me le onder-
teekenaavs van zijn amendement was, dat ds
kinderen op vijf jaren en zes maanden kunnen
worden toegelaten op do lagers school, al kun
nen de gemeenten deze leeftijdsgrens ook vcr-
hoogen tot zes jaren. Komen do kinderen op
vijf en een half-jarigen leeftijd op school en
doovloopen ze allo zeven leerjaren met goed
gevolg, dan zijn ze als zij 12H jaar zijn klaar,
maar mogen 'dan niet van school, alhoewel ze
op het platteland hun ouders dikwijls reeds
goed kunnen helpen.
Men laat deze kinderen dan nog een half
jaar de zevende klas volgen of richt er een
achtste klas voor in. Volgens zijn inzicht Is
dat een vasthouden van deze kinderen tot hun
verjaardag en beschouwen de ouders het als.
oen plagerij, wat het toch in werkelijkheid
niet is.
In deze week komt vermoedelijk bij de Kamer
neg in openbare behandeling een wetsontwerp
tet wijziging van artikel 88 der Arbeidswet
1919, waardoor het voor 13-jarige kinderen mo
gelijk wordt arbeid te verrichten op een leer-
lingenovereenkomst. Deze strekking van het
wetsontwerp van den minister is de hiaat, die
er bestaat tusschen de Arbeidswet en do Leer
plichtwet, zoo klein mogelijk te maken. Geheel
wegnemen ervan zou alleen kunnen geschieden
door do invoering van een acht-jarige leerver
plichting. Door het amendement van den heer
van den Heuvel werd de hiaat met een half
jaar vergroot, waardoor het gevaar toenam,
dat deze kinderen vooral iu de groote steden
nietsdoend rondloopen. Met de bedoeling, dat
deze bepaling eeu uitzondering zou zijn, zou
do praktijk Immers tocb rekening houden en
reeds spoedig zou de uitzondering regel wor
den. Bovendien zijn de kinderen, als ze zoo vlot
zijn, dat zo op twaalf en half-jarigen leeftijd al
do zeven klassen doorloopen hebben op dien
leeftijd het meest bevattelijk en blijft hetgeen
ze dan leeren het langst bij, terwijl ook de on
derwijzers, dio kinderen niet zoo maar zullen
laten zitten, maar hun best zullen doen hun
nog wat meur te leeren. Het gevaar, dat do
school dat half jaar niet meer zal zijn dan
een bewaarplaats, bestaat er niet. De minister
heeft het amendement op deze en andere gron
den krachtig bestreden en smaakte het genoe
gen, dat de Kamer het met groote meerderheid
verwierp.
Hiertegenover kon hij het amendement-Bijle-
veld, dat ten doel had te voorkomen, dat kin
deren, dia op X Juli 1928 de 3Chool reeds zon
den hebben verlaten op grond van de bepalin
gen der tegenwoordige wet, krachtens de dan
in werking tredende wijziging, weer op school
zouden worden gehaald, gaarne accepteeren.
Zulk een toestand zou immers tot allerhande
practiselie bezwaren aanleiding geven. Na
's ministers toezegging, dat hij tevens zijn mede
werking zou geven om de leerplichtwet zoo
krachtig mogelijk toe te passen, kon het ont
werp eindelijk worden aangenomen met slechts
de stemmen van hen, die principieel tegen de
zevenjarige leerverplichting zijn en die van de
enkele leden, die vonden, dat do regeeving had
moeten wachten tot 31 December 1929, tegen.
Do liefde voor de school is echter, zooals prof.
Visscher .later opmerkte, ln Ue Kamer gestegen
boven het kookpunt, met het gevolg, dat men
zich bij de aanneming van dit wetje niet kon
neerleggen en van de gelegenheid, geboden bij
het voorstel Zijlstra, nog eens ruim gebruik
maakte om na te pleiten. Tot de bezuinigings
maatregelen, destijds op onderwijsgebied ge
nomen, behoorde niet alleen het uitstel van de
zevenjarige leerverplichting, maar ook de ver-
hooging van de leerlingenschaal. Beide bezui
nigingsmaatregelen zouden automatisch ver
vallen op 31 December 1929. Do regeering be
schikte nu over wat meer geldmiddelen voor
bet onderwijs en gaf de voorkeur aan herstel
van liet zevende leerjaar boven de verlaging van
do leerlingenschaal. Dat had do regeering vol
gens de napleiters niet mogen doen. Ais ze nu
geld had om op 1 Juli te kernen met het 7do
leerjaar, dan had ze daarmede moeten wach
ten tot 1 Januari 1929 en dan beide bezuini
gingsmaatregelen tegelijk dén jaar vroeger moe
ten opheffen.-
Wat de heer Zijlstra nu voorstelt, is voor
het onderwijs van groote bateekenis, hetgeen
door niemand ontkend zal worden. Het 13
echter de vraag of ook in deze kwestie niet
de leiding moet worden gelaten aan de regee
ring, dio toegezegd heeft do verlaging der leer
lingenschaal op het naar haar meening juiste
oogenblik te zullen voorstellen, maar bij het
bepalen van dat oogenblik rekening moet hou
den met den financieelen toestand.
Er i3 bij dit voorstel nog een belangrijke
zaait aan de orde, waarbij niet alleen rekening
mag worden gehouden met het al of niet aan
wezig zijn van het geld. Sedert 30 Juni 1924
hebben we een uniforme leerlingenschaal,
waarbij het Rijk voor iedero 48 leerlingen oen
onderwijzer vergoedt. Oorspronkelijk had de
regeering dat in 1924 niet voorgesteld, maar
tijdens de behandeling kwam deze kwestie
aan do orde, waarover toen zelfs een nieuw
onderzoek moest plaats hebben. Het groote
voordeel van do uniforme schaal was, dat
splitsing in kleine scholen van geen "belang
meer was. Bij de wet van 1920 had men een
eenmansschool bij 25 leerlingen, een twee-
manssehool bij 60, een driemans bij 90 en zoo
opklimmend tot één onderwijzer op 42 leer
lingen; dat werd bij de wet van 16 Februari
1923 respectievelijk bij 32, 72 en 160, opklim
mend tot één onderwijzer op 50 leerlingen, ter
wijl het nu steeds is: een onderwijzer op 48
leerlingen.
Volgens de bestaande wet zou do gedifferen
tieerde scbaal van 1924 op 31 December 1929
weer automatisch in jerking treden. Intus-
sehen werkt de commissie-Rutgers en zoo
de geruchten waarheid bevatten overweegt
ze ook de vraag of we wel terug moeten koeren
tot de gedifferentieerde schaal en of wo, afge
scheiden van de noodzakelijkheid het aantal
leerlingen per onderwijzer In het belang van
het onderwijs te verminderen, ook in do toe
komst niet moeten behouden de uniform©
schaal. Vooral bij de gelijkstelling heeft de uni-
foriuo schaal bet voordeel, dat aan do kleine
scholen gec-n bevoorrechting wordt gegeven.
Do uniforme schaal vrijwaart tegen allerhande
fantastische verhalen, dat do gelijkstelling juist
door do velo kleino scholen, die daarvan het
gevolg zijn, het onderwijs duur zou maken.
Fantasieën waaraan zieh zelfs de beznlnlgings-
eommissle ln haar rapport van 1926 nog be
zondigde.
Do heer Van Wijnbergen meent, dat aan de
leerlingenschaal niets moet worden veranderd
voor ln den loop van dit jaar over doze prln-
cipiecle vraag is"beslist. Hij voor zijn persoon
is ook voor verlaging van het aantal leerlin
gen per onderwijzer, al weet hij, in tegenstel
ling met den heer Bulten, die het aantal van
36 leerlingen noemde, niet hoeveel er verlaagd
moet worden.
Veel critiek werd er op het voorstel van den
heer Zijlstra iutusschen niet uitgeoefend, voor
al ook omdat de voorsteller bij zijn gewijzigd
voorstel van wet ook het instituut der as
sistenten op 1 Juli 1928 wil laten vervallen.
Uit da Katholieke fractie werd het voorstel
warm verdedigd door de heeren Bulten en
Rutten. Bij de Christelijk-IIistorlschen stonden
de heeren Tllanus en Snoeek Henkemans te
genover elkander.
Do scherpste critiek kwam van prof. Vis-
scher, die zich meer en meer bulten de A.-R.
fractie stelt en trachtte aan te toonen, dat
hier, geheel in strijd met de denkbeelden van
Groen van Prinstèrer, gebruik wa3 gemaakt
van het recht van initiatief. Wat een Albarda
zich kan veroorloven, mag nog niet een lid
van de A.-R. partij, zoo oordeclda deze hoog-
leeraar tot leedvermaak van de partijen der
linkerzijde, of, zouden wo moeten zoggen, van
allen, die de vorige week tegen het Aardewerk-
wetje stemden en zich nn verknoukelden in
dien broedertwist. Het had er heel veel van.
Heden zon de heer Zijistra zijn voorstel, dat
eigenlijk alleen voor de kleine scholen met
een, twee of drie onderwijzers het leerlingen
aantal noemenswaard vermindert, verdedigen,
NIEUWE R.K. KERK TE ZANDVUORT.
Dinsdag heeft de eersto steenlegging plaats
gehad van do nieuwo katholieke kerk te Zand-
voort. Dank zij de offervaardigheid der paro
chianen, dank zij het onvermoeide werken van
den thans overleden herder, pastoor Bolil, en
den tegen woord igen volijverigen pastoor C.
Wijnker zal thans de bouw van een nieuwe kerk
een feit worden.
Om 10 uur gisterenmorgen droeg de Hoog-
eerw. heer L. A. A. M. Westerwoudt, Deken
van Haarlem, in de oude parochiekerk een
plechtige H. Mis op.
In do H. Mis waven o.m. tegenwoordig het
voltallig college van B. en W. van Zandvoort
mot den gemeentesecretaris, eenige raadsleden,
deputaties van vereenigingen en corporaties, do
architect do heer P. Cuypers, de aannemers en
verschillende Eerw, Heeren Geestelijken uit den
omtrek.
Na do H. Mis trok men processjesgewijs naar
liet bouwwerk terzijde van de kerk. Hier heeft
Deken Westerwoudt den eersten steen gelegd
en werd de offleieele oorkonde van deze plecht-
tigheid ingemetseld.
ZIJN GEBIT INGESLIKT.
Tc Grevenbicht heeft de 30-jarige B. 's nachts
zijn kunstgebit ingeslikt. Hij werd in het zie
kenhuis" te Sittard opgenomen. Men vreest
voor zijn leven,
SCHAEPMAN HERDENKING TE POELDIJK
Door de R.K, Kicsvereeniging te Poeldijk
was Maandagavond een vergadering belegd om
Dl'. Schaepman te herdenken als stichter der
R.K. Staatspartij en tevens om propaganda te
makon voor het Br. Schaepnianfoncls. De voor
zitter, de heer van Rest, opende do vergadering
in de zaal van het Vincentiusgebouw en heette
in het bijzonder welkom de sprekers <len heer
G. Bulten, lid van do Tweede Kamer, «1 dm
heer Th. F. SI. Sehaeproan uit 's Gravenhage.
Do heer Bulten ging in den breede na waar
om eon partijbureau en een Dr. Sohaepmanhuis
noodig is om daarna do w ij-ze aan te geven hoe
dit er komen moet.
Do heer Th. Schaepman toonde door oen be
schrijving van het leven en den strijd, door
Dr. Schar-pman gevoerd, aan dat hot Dr. Sohaep-
manhuis, waarin het partijbureau gtavesrisd
moet worden, een bekroning dient te worden,
voor liet werk van den grootr-n le; lor.
Op balde redevoeringen volgde luid applaus.
INBRAAK IN EEN GEMEENTEHUIS,
In den afgdoopen nacht is ingebroken Iri
hot gemeentehuis te Heerlen- De diieven zijn
binnengekomen door het Inslaan van een der
ruiten. Aan verschillende afdeellngen ls eea
bezoek gebracht, de daders vonden echter niets
van hun gading,
