DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN. 51ste Jaargang Dinsdag 10 April 1928 No 15139 Bit irammer bestaat ait vier bladen TADSNIEUWS GRONDBELASTING PATER P. ZOLTMIILTllilt Uit de Missie terug GOUDEN JUBILé OM DEN N V-B.-BEKER D- H. S.D. II. C. 2—2 BURGERLIJKE STAND DE WERKVERSCHAFFING TE EENERVELD EEN FIASCO? VERDRIETIGE PAASCHDA^E.n De bijeenkomst in het Volksgebouw Maandagmorgen dan om 11 uur kwamen de „Eenervelders" in 't Volksgebouw aan de Tuinlaan bijeen. De vergadering was druk be zocht, ook door aangewezenen van de heden voor liet eerst -vertrokken derde ploeg. Aan wezig waren medé de raadsleden Cotié en Fetten. AGENDA Zondag 15 April KUNST-AGENDA TE ROTTEIiDAM Spiritus NIEUWE SCHIEDAMSCHE C0URA1 Bureau: KOEMARKT 4- SCHIEDAM. Telefoon Intercommunaal no. 68085 ABONNEMENTEN: per 3 maanden 3.25, per maand A 1.10, per week 25 ct. Franco per. post 3.75 per kwart. Afzonderlijke nummers 5 ct. Postchèque en Girodienst S1440 ADVERTENTIëN 15 regels 1.55. Elke regel meer 30 ct Reclames tussehen deu tekst 60 ct per regel. Kleine advertenties: 30 woorden 25 ct. elk woord meer 5 ct. tot een maximum van 50 woorden. Kabouteradv. 5 reg. 0.50 10 reg. 0.75 15 reg. ƒ1 Incassoksten worden berekend f 5ft0 bii overliiden door een ongeval: 500 bij verlies van beide handen, voeten of oogen; 250 bij verlies van een hand, een voet of een oog; 150 bij veihes v -ut een duim7o bij vei .«es vanateSênnSIsaSr Z/ 50 t^e voorste ledematen alle vingerspan een hand; 25 bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand d,t blad worden afgedrukt, van een wijsvm0eif au uitkeeringen ingevoLe deze verzekering zijn herverzekerd bij de Nieuwe HAV Bank, Lange Haven no. 103, Schiedam. Bij ut krat1'!tens wetten of verordeningen, voorgeschreven en andere officieel© ;>f on aankondigingen van het Gemecntehestuur Ter algemeene kennis wordt gebracht, dat de staat aanwijzende uitkomsten van de metingen en de. krachtens art. 14 der wet op de Grondbelasting, vastgestelde schattingen van gebouwde en ongebouwde eigendommen binnen deze gemeente gelegen, gedurende dertig dagen ter inzage op de Secretarie (af- deeling A) is nedergelegd. Schiedam, 10 April 192S. Na twintig jaar Gongoleven komt. pater Piet Zoetmulder, van de Sociëteit der Witte. Paters, volgens een op Paasch-Zaterdag bij de familie alhier ingekomen bericht, naar Europa terug. Genezing van de ziekte, waar voor de missionaris in 1922 ter opsterking reeds naar Holland was gekomen, is, vol gens de meening der doktoren, in Afrika niet meer te verwachten, zoodat zfcn Bis schop zich genoodzaakt zag hem mede te deel en, dat hij hem niet langer ln zijn zware missiegebied durfde houden en terug keer naar Europa noodzakelijk werd ge oordeeld. Van Mpala aan het Tanganyika-meer gaat Zijneerwaarde over den Congostroom dwars door Afrika naar de Westkust tot Borna, om zich dan te Matadi naar Antwerpen in te schepen. Waarschijnlijk ts Zijneerw. reeds en route. Zooals pater Zoetmulder aan zijn familie schreef, hoeft men hem „niet met een ziekenwagentje te komen afhalen, want hoe- Vel ik voor Afrika de krachten niet. meer heb, hoop ik toch in Europa nog iets nuttigs Voor de Missie te kunnen gaan verrichten. Op 22 October 1923 was pater Zoetmulder per Elisabethville voor de tweede maal naai zijn missie in den Congo vertrokken. Menigeen zal zich wellicht nog herinneren hoe hij een drietal weken te voren in den R. K. Volksbond alhier op de hem eigen sympathieke wijze, in prettigen verteltoon Van zijn missiewerk onder de zwartjes ver haalde. Morgen herdenkt de heer J. v. d. Graaf den dag, dat hijvoor 50 jaar in dienst trad bij de firma J. Mak en Zonen, zeil- en zakkenmaker, Bvoersveld. Op 12-,jarigen leeftijd bij de firma in dienst gekomen, is hij daar tot nu toe onafgebroken Werkzaam geweest. De Schiedammers verschijnen volledig, ter- Wijl D. H. O. met 4 invallers verschijnt. On middellijk na den aftrap nemen de Delftena ven het spel in handen, en reeds na 10 minu ten hebben ze de leiding, door toedoen van v. d. Dragt, die met een hard, schuin schot doel punt. D. H. S. wordt op eigen helft terugge drongen. Harde schoten van Molendijk en Brugman vliegen juist naast. D. H. S. heeft Succes, wanneer de Jong met een vliegend Schot, de partijen op gelijken voet brengt (1-1). Na de rust is D. H. C. weer liet eerst aan vallend, en uit een keurig opgezetten aanval Is het Bout, die hun met een frai schot de leiding hergeeft. De Schiedammers spelen niet ontmoedigd verder en de Delftenaren moeten zich tot verdedigen beperken. Na een half uur komt het welverdiende tweede tegenpunt. De in het nauw gedreven B. H. C.-back Versteeg, speelt in het beruchte gebied den bal met de hand. De Jong zet den toegestanen strafschop in een doelpuot om. Beide partijen krijgen nog eenige kansen, maar geen van beiden weten ze het net te vin den, zoodat, wanneer de scheidsrechter einde Blaast, de stand nog gelijk is. De Schiedam mers speelden allen een zeer goeden wedstrijd. D. H. C. komt door dit gelijke spel in de Volgende ronde. GEBOREN: 7 April: Josephina Petronella Clara, dochter van A. T. Vierboom en E. H. P. M illemse, Rijnstraat. OVERLEDEN: 6 April: C. M. J. Schiiter, 43 j., echitgenoote van J. A. Middendorp, Rijn- "G'aat; C. J. de Raaij, 26 Nassaulaan; A. M. Van Dijk. 82 j., Nieuwe Haven. DE POPOCATEPETL DE MEXICAANSCIIE VESUVIUS is reeds geruimen tijd ih werking, doch de laatste dagen zoo hevig dat de bewoners aan den voet van den berg hun huizen moeten verlaten. In den nacht van Vrijdag op Zaterdag zijn voor de tweede maal de ploegen werkloozen, die op de werkverschaffing van „Do drie Provin ciën" ln het Eenerveld. op de grens tussehen Drenthe en Friesland het zware ontginnings werk verrichten naar hun gezin teruggekeerd. Eén ploeg is daar in het Noorden thans vier weken aan het werk geweest, de andere veer tien dagen. Er waren ons geruchten ter oore gekomen, dat het met die werkverschaffing heelemaal niet goed ging, dat vrijwel niemand terug wenschte t.e gaan en zoo zijn we Zater dagmiddag eens Poolshoogte gaan nemen bij een aantal van de mannen, die zoo juist weer na een afwezigheid van bijna twee weken bij vrouw en kinderen waren teruggekeerd. W e troffen het. Een vijftal over beide ploegen verdeeld, dat we bezochten, was gaarne bereid ons alle in lichtingen die we mochten wenschen, te ver schaffen. We begonnen met op te merken, dat we geen namen zouden noemen, dat ze dus alles konden zeggen wat hun op.het hart lag. Maar wij mochten gerust hun namen ver melden, als wij dat wenschelijk vonden. De stemming, die we aantroffen, was verre van opgewekt. Wij, en de teruggekeerden met hun gezinnen, hadden het zoo gaarne andei s gehoopt. De Paaschdagen na lange afwezigheid weer bij vrouw en kinderen te kunnen door brengen, dat moest toch een innige vreugde zich in aller blik doen weerspiegelen. Doch de stemming was gedrukt, verdrietig, moedeloos. Toch trof het ons sterk, hoe geen enkel bit ter woord werd gesproken. Het waren ernstige mannen, met wie wij ons onderhielden, allen, zonder uitzondering van goeden wil; alien gaarne bereid om voor hun gezin te wei ken, al len met moed naar het heideveld getrokken in het vaste vertrouwen, dat zij door hun arbeid het genoegen zouden mogen smaken, hun ge zin dat reeds zoolang tekort was gekomen, er weer bovenop te liolpen. En bnn vrouwen va- ren hun een steun geweest. Overal waar wij kwamen het was in den vroegen Zaterdag middag en de kleuters die we zagen rondloopen vragen ook moeders werk zag het er zinde lijk uit en de eerste indruk was steeds, dat wij met keurig nette gezinnen te doen hadden, waar 'n flinke bekwame vrouwenhand de gangen van Ihaar huisgezin bestuurt. Het was overal, zonder verschil, hetzelfde verhaal. Het zou eentonig worden als wij een relaas gaven van wat we bij leder te liooren kregen, want steeds kwam het op hetzelfde neer. Bet eten: niet slecht, maar de kok is niet bekwiaam voor zijn werk; de kost die verstrekt wordt, deugt niet voor den zwaren veldarbeid; eens was de erwtensoep bedorven, eb ander warm eten was er niet;; in de veenaardappe- len, die worden gegeven, zit geen voedsel; het is slechts maagvulling. Er moest ook meer vet in het eten zitten. Opgemerkt werd ook nog dat het wellioht aanbeveling zou verdienen, het „diner" tussehen den middag en niet des avonds te geven. Huisvesting en ligging: goed; alles is net, zindelijk. We stollen geen overdreveneiscben, mijnheer, en daarom moeten we in dit opzicht tevreden zijn." De verhouding met keetbaas en opzichters laat niets te wenschen over. Het zijn geschikte men3chen, eerlijk en hulpvaardig. Tenslotte zou alles goed gegaan zijn, zeker als ook het eten nog rat meer voldeed, wan neer en hier hebben we de algemeene klacht het loon ook maar eenigszins in verhouding stond tot het gepresteerde werk. Men wees er ons uitdrukkelijk op, dat de tweede ploeg niet van dezelfde kwaliteit was als de eerste. Die tweede ploeg werkte voor een deel niet met hetzelfde animo, denzelfden goeden wil, als de eerste. Er waren elementen ondier, die de ploeg trachtten te bederven. Wanneer clan ook die verdienste van deze ploeg niet gunstig is uitgevallen, kan men daarop geen afdoende conclusie bouwen. Door allen zonder uitzondering werd dan betoogd, dat met de geldende regeffiing een be hoorlijk loon niet' is te maken. Wanneer een volslagen grondwerker het met de vijftig pro cent toeslag in veertien dagen niet verder kan brengen dan tot het maximum van 44, dan volgt daaruit, dat voor beginnelingen de loon regeling van dien aard is. dat zij ontmoedi gend moc-t werken Wat zij dan hadden thuis gebracht Een had het in de eerste veertien dagen weten te brengen tot 26.88. de laatste veer tien dagen was zijn verdienste tot 24.36 ge. daaldvoor een ander waren deze cijfers 22 en 26; een derde 22 en 25. Een huisvader, die voor het eerst was ge gaan, bracht 12.50. De eerste week had hij rond 5, de tweede week 7.50 „verdiend". Ook al houdt men er rekening mee, dat weke lijks voor den kost en den kok 4 per persoon wordt betaald, dan begrijpt men toch, dat het aan moeder gegeven loon niet met een ge voel van trots wordt overhandigd. Tegenover wat men aan steun als werklooze ontving, is het loon, dat na veertien dagen harden ar beid wordt afgedragen vaak nog minder. Het eenige wat men dan heeft bereikt, is dat men voor zichzelf de kost heeft verdiend. Het huis gezin. blijft in even groote zorg achter. Hèt werk is zwaar, zoo zwaar, dat eenigen vreesden het niet te zullen kunnen volhouden. Her eerste spit, met de dikke heiwortels, eischt veel inspanning, het tweede is lichter, maar komt er dan nog een derde of vierde bij van dien zwaren grond, dan raakt men al gauw doodop. Anderen intusschen, toegevend dat het werk zwaar is, hadden niet gemerkt, dat hun gezondheid er schade van ondervond. Geklaagd werd ook, dat voor den tijd dat wegens de weersgesteldheid niet kon worden gewerkt, niet werd betaald. Zoo had de eefiste ploeg nog niets vergoed gekregen voor don anderhal ven dag verzuim wegens vorst, hoe wel die vergoeding was toegezegd. Er werd op vertrouwd, dat ze nog zou worden gegeven. An deren waren er die meenden minder loon te hebben gekregen, dan waarop zij volgens de re geling recht hadden. In tussehen werd hiertegenover getiteld, dat men bemetingen kan hanv,ragen, die steeds wordt toegestaan en dat de opzichters niet naar zich toerekenen. Met dat a! zijn het voor onze Eenervelders geen prettige Paaschdagen geweest; ze waren verdrietig omdat ze zagen aankomen, dat waar op zij zooveel hoop hadden gebouwd, voor hun gezin een mislukking zou gaan worden. Of zij ierug gingen? Eén bleef zeker thuis; van de anderen wil den een paar afwachten, wat de vergadering die Maandagmorgen in het Volksgebouw zou worden gehouden, uithalen zou. De voorzitter van het comité, dat deze bij éénkomst had uitgeschreven, de heer L. Roe- iters, hield een toespraak, waarin hij uitvoe rig zijn persoonlijke ervaringen bij het ontgin ningswerk weergaf. Spr. begon met ©en overzicht be geven van de lóonen, die verdiend worden, en waarvan de regeling is als volgt: voor het al'spitten van 100 M2. van de tweede diepte 2.50 pius 50 pot. toeslag; voor 100 M2. van de derde diepte (60 c.M. graven) 3.50 plus 50 pet. toe slag, en voor 100 M2. van de vierde diepte (80 cM. graven) 4.25 plus 50 pot. toeslag. Voor het wegrijden van grond, waarmee oven» enkele weken een aanvang' wordt gemaakt, is bepaald dat per kubiekea meter grond 8 cent zal betaald worden; hier komt nog 50 pet. toeslag' bij, zoodat. voor een hoeveelheid grond van 1 M3. een bedrag van 12 cent betaald zal ■worden. Dus nog géén cent per kruiwagen, daar een kruiwagen 13 a 15 malen vol moet worden weggebracht om een kubieke meter grond te vervoeren. Toen de Schiedammers verschillende klach ten bij het gemeentebestuur hadden inge diend en enkele vragen gesteld, ontvingen zij een schrijven van de heeren v. Gorkum (direc teur van de gemeentelijke arbeidsbeurs) en v. d. Vlies (voorzitter van het burgerlijk arm bestuur), waarin de opmerking werd gemaakt, dat de vragen niet bij het gemeentebestuur thuis hooren; de gestelde vragen zijn toen ter kennis van den heer Falkema gebracht. Spr. en nog een andere Schiedammer,, heb ben met den heer Falkema gesproken over vergoeding' van vorst- en regendagen. De heer Falkema, die zeide, dat dit een kwestie van rijk en gemeente is, zou er over schrijven: dus wordt er niets bereikt. De eerste 3y2 dag werd voor een uurloon ge werkt; dat was een gunst, waarvoor de tweede ploeg niet in aanmerking kwam. De ligplaatsen waren behoorlijk; helder en netjes. Het woonvertrek is echter te klein, wanneer zich daar 50 mensch.en in bevinden. Het is er een gewirwar van door elkaar loo- pende menschen en de baas, die een verande ring in dezen toestand wil brengen, heeft het plan om eén tent té laten opslaan, voor het ge bruiken van het middagmaal. Toen de Schiedammers aankwamen, werd er gesproken over een tariefloon. Velen wisten niet wat een are was, laat staan, wat zij kon den verdienen, 's Avonds, toen velen zagen, dat zij slechts 0.75 verdiend hadden, terwijl zij bovendien konden klagen over pijn in de lenden, zagen zij in, dat de toestand niet roos kleurig was. Aan den baas is toen gevraagd, of zij zich niet gedurende enkele wéken voor een vast loon konden inwerken. Hij voelde hier veel voor, maar wilde nog niets beloven. Hij zou vragen of het mogelijk was. Maar, als je daar wat vraagt, gaat het in den doofpot! De kwestie van de vorst- en regendagen zou in Schiedam onderzocht worden; in Schiedam werden echter de rollen omgekeerd. De men- schi?n in Eenerveld zien de Schiedammers aan voor lanterfanters, die tot nog toe van den steun geleefd hebben, en lachen om hun eischen. Tegen den burgemeester van Norg heeft spr. gezegd, dat hij zich vergiste; de meesten hebben zich vrijwillig aangemeld, met de gedachte aan een behoorlijk loon. De menschen werden moedeloos. Toen zij zagen, dat zij nog geen gulden per dag ver dienden, gebeurde liet wel eens, dat zij even rust namen, met de gedachte: de vijf cent, die ik in een half uur verlet kunnen mij ook niet rijk maken. De voeding laat veel te wenschen over; over dit ondisrwerp is al veel gepraat, maar het resultaat I's nog het zelfde. In de eerste 14 dagen is er één maal behoorlijk eten geweest; toen de kok er niet was. Nadat de kok was gewaarschuwd, ging hij toch voort met de verkeerde bereiding van het eten, met het resultaat dat hij koffie en thee door elkaar gooide. Eens gebeurde het, dat er modder uit de zuurkool kwam; toen de kok hierna op merkte: dat is hout! heeft spr. gezegd: dat hoort er ook niet in! Na.de eerste 14 dagen wilden de betrokken autoriteiten niemand meegeven om den kok te leeren koken, al was het maar voor 14 dagen of 4 weken. Het eten zelf vond spr. in het algemeen gesproken, niet slecht. Een enkelen keer was er eens iets aan de worst, maar dat nam spr. niet zoo ernstig op. Het brood is goed, maar de prijs, die voor de aard appels betaald wordt, is te veel. De veen- aardappels waarvoor 2.75 per H.L. wordt betaald, kosten in werkelijkheid slechts 1.75. Van het menage-geld, vier gulden per persoon, moet 0.40 af om den kok te betalen, plus 0.10 voor kolen en petroleum, terwijl vóór het vertrek heelemaal niet over geld is gesproken. De dagtaak is voor iederen ongeschoolde te lang. Indien de werktijd met twee uur bekort werd, zou dit een aanmerkelijke verbetering zijn; de baas en de voorman vonden de werktijden, zooals ze nu gelden, ook veel te lang. Wij willen wel, aldus besloot spr., maal ais de dagtaak te lang is, wordt er toch niets uitgevoerd. 's Maandags repetitie Muziekgezelschap --*t. Ambrosius, 8 uur, R K Volksbond. lederen Maandagavond clubavond R li. Damclub 1 D O., Patronaatsgebouw l.ange Haven; aaDvang 8 uur. lederen Maandag repetitie R. K. Gemengde Zangvereentglng Lorenzo Perosi. Gebouw II. K. Volksbond (groote zaal) Aanvang hall negen precies. Dinsdags bestuursvergadering R K. Me'.aal- bewerkersbond „St. Eloy" Gebouw R K. Volks bond Eiken Woensdagavond R K Burgerjonge- Uugenvereeniglng „Kath. Streven", Gebouw Kath Kring Aanvang half zeven. lederen Woensdagavond van 7 uur tot halt 9 'zitting bestuur Spaarfonds R K S V ËxceL sior; Gebouw R K Kring. lederen Woensdag Repetitie Konlnkl. Maa- nenzangvereeniging „Orpheus" Gebouw Lt K. Volksbond Aanvang batf negen. Eiken 2en en 4en Vrijdag van de maand ver. gadering Katholiek Leven, Gebouw Katholie ke FCring %Vi uur predek Iederen Zaterdagmiddag van 2 tot 6 uur 3 geopend het Stedelijk Museum, St. JorU Doele, Doeleplcln. Donderdag 12 April Achtste jaarfeest van de R K. S. V. „Excelsior". Zaal R. K. Volksbond. Aanvang 8 uur. Uitvoering R. K. Tooneelvereemiging „St. Servatius". Opgevoerd wordt ,,'t Hoogste Goed" door Louis Haver Gebouw R K. Volksbond, Woensdag 18 April R. K. S. V. „Excelsior" Lezing met llchtbeel. den, te geven door den heer Max Janse, over cricketsport Gebouw Kath Kring. Achtste uitvoering Strijkorkest „Onder Ons". Medewerking tooneelvereeuiging Vrienden, kring", gebouw „Musis Sacrum." Créfin 10 April: Groote Schouwburg, Pygmalion (Ro-tt. Hofst.tooneel) 8 uur (voor volw.) Tivolischouwburg, M'n Vader en ik (Schouw- tooneel) 8 uur (voor volwassenen). 11 April: Groote Schouwburg, Griifln Mariza (I-Iirsch-Operette) 8 uur. 12 April: Groote Schouwburg, Mariza (Ilirseh-Operette) 8 uur 14 April: Groote Schouwburg, Madame Sands-gêne (Rott. Hofstadtooneel) 8 uur (voor volwassenen). D a g e 1 ij k s: Circus-schouwburg, Z'n Edel achtbare.... Coremaus (Spree-gezelscbap) 8 uur. Bioscopen: goedgekeurde "programma's tot en met Donderdag 12 dezer in: Thalia (voor volwassenen): Grand Théatre (voor volwassenen); Luxor; Corso (voor volw.); Olympia (voor volw.); W. B.-Theater (voor volwassenen). BEL'KS VAN SCHIEDAM Moutwijn SCHIEDAM, 10 April. Officieele mootee- r:ag van de Commissie mi de Kamer van Koophandel. Moutwijn 46 pCt. 18.50 per H. L. <1 Namens de commissie voor de noteering. H. J. JANSEN. SCHIEDAM, 10 April. Men noteert voor melasse spiritus 100 pCu. I 28.— pej H L Ruwe graanspirltus 60 pCt. 17 Spoeling Noteering 1.4' Onderlinge besprekingen Na deze toespraak werd door de aan wezigen uitvoerig van gedachten gewisseld. Gedurende deze besprekingen werden de door den voorzitter naar voren gebrachte feiten grootendeels onderstreept. Uit de vergadering gingen stemmen op, om niet naar Eenerveld terug te gaan, dan tegen dezelfde condities volgens welke de Utrechtsche- en Amsterdamsche arbeiders werken. Volgens den heer Collé was deze zaak te „gehaaid" voorbereid, om goede resultaten af te werpen. Enkele grondwerkers zijn op zettelijk met de eerste ploeg meegezonden, en ln den Raad zal met hun loonen wel geschermd worden. Wij hebben hier niet te doen met een serieuze werkverschaffing, maar met een „strafkolonie"; de „heeren" denken dat de arbeiders te lui zijn. Door wethouder de Bruin over wiens niet-aanwezig zijn op deze vergadering men niet erg tevreden was moet ge.egd zijn, dat de gemeente niets meer in (Aze zaak

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1928 | | pagina 1