TWEEDE BLAD
PAGINA 4
SPOORWEGDIENSTREGELING
VAN 15 MEI 1928
R. K, LEERAREN VEREEN1GING
ST. BQNAVENTURA
OUDERDOM EN VORMING DER
AARDKORST.
1 DOORGAANDE TREINVERBINDINGEN
MET HET BUITENLAND.
Ia vergelijking met de tegenwoordige dienst
regeling, sullen met ingang ran 15 Mel am. de
neigende wijzigingen in het Inter nation aal
treinverkeer in werking treden.
A. Over OldenzaalBentheim.
De zeer snelle dagtreinen D 111/112 (in
Dultschland F.D. 111/112) van Hoek van Hol
land, Rotterdam D.P., Den Haag S.S. en Am
sterdam naar Berlijn en Hamburg, blijven ge
handhaafd. Zij zijn nog versneld en zullen te
Rhelne gaan doorrijden, terwijl D 111 te Hen
gelo inplaats van te Oldenzaal zal stoppen.
De tegenwoordige treinen D 171/172 wor
den versneld en worden gedurende het geheele
jaar doorgevoerd naar/van Leipzig via HH
desheimGoslarVienenburgHalberstadt
Halle. In Juli en Augustus wordt een ge
deelte van den trein van (tot) Hannover naar
(van) Berlijn als afzonderlijke trein door
gevoerd Berlijn Pt', str. A 21.31; v. 9.09. Ge
durende de overige maanden wordt de aan
komst te Berlijn Fr.str, 22.00 en het vertrek
8.02. De bestaande goede verbinding met
Hamburg blijft en wordt van de richting
Hamburg versneld.
Trein D 171 zal ten 11.16 van Amsterdam
ti.S.. ten 10.29 van den Haag S.S. en ten
16:24 van Rotterdam D.P. vertrekken en ten
83.05 te Leipzig aankomen.
Trein D 172 vertrekt van Leipzig ten 8.08
en zal ten 20.38 te Amsterdam C.S. en ten
21.29 te Rotterdam D.P. aankomen, voor den
Haag S.S, gaan de doorgaande rijtuigen te
Utrecht over in trein 52, aankomst te Den
Haag S.S. ten 21.39.
De nachtverbinding naar Berlijn en Ham-
burg blijft op trein D 173 Amsterdam C.S.
vertrek 20.16; den Haag S.S. vertrek 19.34;
Rotterdam (Maas) vertrek 19.37; terwijl de
nachtverbinding voor de richting Leipzig
Dresden, evenals den vorigen zomer, weder
op trein 129 komt. Amsterdam C.S. vertrek
80.47; den Haag S.S. vertrek 19.49; Rotterdam
(Maas) vertrek 19.53.
In omgekeerde richting blijft de nachtver.
binding van Berlijn en Hamburg op trein
D 174; Amsterdam C.S. aankomst 9.41; Den
Haag S.S. aankomst 10.24; Rotterdam (Maas),
aankomst 10.14; terwijl ook de nachtverbin
ding van de richting DresdenLeipzig voor
reizigers le en 2e klasse over Arnhem
Utrecht blijft met de treinen D 138/D 70;
Amsterdam C.S. aankomst 11.21; Don Haag
S.S. aankomst 11.44; Rotterdam (Maas) aan
komst 11.34.
De reizigers 3e klasse, die met trein D 138
te Oldenzaal aankomen, kunnen met trein 128
over DeventerApeldoorn verder reizen; Am.
sterdam C.S. aankomst 12.14; Den Haag S.S,
aankomst 12.55; Rotterdam (Maas) aankomst
18.45.
De boottrein naar en van Vlissingen blijft op
•eze treinen aansluiten.
B. Over ZevenaarEmmerik.
Er zal een zeer snelle Salon-D-treia (S.D.l/
3 D. 2) Tijden met doorgaande Salon-D-trein-
rijtuigen le en 2e klasse van Amsterdam C.S.
en Hoek van Holland-Rotterdam D.P. Over
UtrechtArnhemZovenaar naar Bazel 3.B.B.
en terug, en van 30 Juni tot en met 10 Septem
ber naar Lüzern en terug worden doorgevoerd.
Deze trein loopt met den Zuld-Dultschen
(Münchener) trein gecombineerd tot Zevenaar,
behalve van 2 Juli tot en met 8 September
In welk tijdvak deze trein tot Utrecht gecom
bineerd loopt met genoemden trein; vertrek
van Amsterdam C.S. ten 7.35; van den Hreg
S.S. ten 7.26 (overstappen te Qouda); van
Heek van Holland in aansluiting aan de
Harwichboot ten 6.50; van Rotterdam D.P. ten
7.25; stopt verder te Gouda, Utrocht, Arnhem,
Dutsburg; Dusseldorp, Keulen C.S., Malnz,
Mannheim, Karlsruhe, Baden Ooe en Freiburg,
Bazel Bad. Bhf. en ls ten 18.49 te Bazel S.B.B.
In het tijdperk, waarin de trein naar Lttzern
wordt doorgevoerd, komt deze aldaar aan ten
80.23. In den overigen tijd wordt te Bazel
S.B.B. aansluiting verkregen aan den trein die
ten 19.03 van daar vertrekt en ten 20.40 te
Lüzern aankomt. Bovendien wordt aansluiting
verkregen naar ZiiTlch (aankomst 22.24);
Bern (aankomst 21.03); Genève (aankomst
0.05).
Van 30 Juni tot en met 8 September kan met
een 3e klasse verbinding (tot Bern 3 klassen
i»a tot Thun 2e en 3e klasse) Interlaken wor
den bereikt ten 23.08.
De 3alon-D-trein naar Nederland zal Bazel
S.B.B. verlaten ten 9.25. In het tijdperk dat deze
geheel van Lüzern komt, vertrekt hij van
daar ton 7.50, stopt verder op dezelfde sta
tions van de heenreis en komt ten 21.44 te
Amsterdam C.S.; ten 21.59 te Den Haag S.S.
(overstappen Gouda); ten 21.56 te Rotterdam
D.P. en ten 22.81 to Hoek van Holland in aan
sluiting op de Harwichboot aan. Om te Bazel
B.B.B. aansluiting op dezen trein te krijgen,
moet men in den overigen tijd van Lüzern ver
trekken ten 7.25. Bovendien wordt aansluiting
Verkregen van Zürlch (vertrek 7.05).
De tegenwoordige dagverbinding le en 2e
jdaaae naar en van München blijft gehand
haafd; München aankomst ten 21.30 en ver
trek ten 8.38.
Trein 43 Amsterdam W.P. vertrek 8.49, zal
Weder doorgaande rijtuigen 2e en 3e klasse
Tan Amsterdam over Oberhausen—Essen naar
Hagen (Weatf.) vervoeren In aansluiting aan
een goeden D-treln naar Cassel.
Trein 56 Amsterdam .W.P. aankomst 23.24,
heeft dezelfde verbinding en dezelfde door
gaande rijtuigen in omgekeerde richting.
De reinen D73/282 en D281/74 naar en van
Frankfort a/M. met aausluitingen naar en van
München en Bazel zullen weder als afzonder
lijke D-treinen in ons land worden doorgevoerd;
Amsterdam C.S. vertrek 14.22; den Haag S.S.
vertrek 14.05; Rotterdam (Maas) vertrek 14.08
«n in omgekeerde richting; Amsterdam C.S.
aankomst 17.15; den Haag S.S. aankomst 17.48;
Rotterdam (Maas) aankomst 17.37.
De bestaande doorgaande rijtuigen blijven
ln die tremen gehandhaafd; bovendien zullen
die tremen nog vervoeren een doorgaand D
trelr 'tuig 3e klasse den Haag S.S.—Frank
fort M. en terug.
Evenals in den vorigen zomer zuilen van
1 Juli tot en met 10 September weder loopen
de treinen D75/174; Amsterdam C.S. vertrek
15.56; den Haag S.S. vertrek 14.05; Rotterdam
(Maas) vertrek 14.08 en D173/72 Amsterdam
C.S. aankomst 12.18; den Haag S.S. aankomst
11.35; Rotterdam (Maas) aankomst 12.25 naar
van Bazel S.B.B. (S.B.B. A 5.45 tegentrein
Y. 20.55) met de volgende doorgaande rijtuigen:
le, 2e en 3e klasse Amsterdam C.S.Bazel
S.B.B. (le en 2« klasse terug van Genua);
Slaaprijtuig le en 2e klasse Amsterdam. C.S.
Chur en terug,
le, 2e en Se klasse den Haag S.8.Chur
(terug van Bazel S.B.B.)
De bestaande verbindingen met de treinen
D77, Amsterdam W.P, vertrek 20.26 en trein
D70 Amsterdam WJV aankomst (nachtver
binding naar en van München en Weenen),
blijven gehandhaafd.
De verbindingen door middel van deze trei
nen met het verre Oosten, (Athene, Constan-
tinopel en verder) 1» nóg weder verbeterd.
De OstendeWien-Express, waarin het
slaaprijtuig Amsterdam C.S—Boekarest loopt,
dat met trelu D77 van Amsterdam C.S. ver
trekt en met trein D70 aldaar terugkeert, is
in aansluiting aan den Simpion-Orient-Express
gebracht. Van Nederland vertrekkende met
deze verbinding is men den vierden dag ten
17.15 te Constantinopel. Van C-onstantinopel
vertrekkende ten 13.15 13 men den vierden
dag des morgens met trein D70 ln Nederland.
C- Over NijmegenCranenburg.
Naast de reeds genoemde nieuwe zeer snelle
dagverihindtaig naar «n van Bazel en Lüzern
met de saJon-D-treitien le en 2e klasse (S.D. 2/
S.D. 1) over ZevenaarEmmerik, blijft ook de
bestaande dag verbinding met de treinen D 71/
164D 163/76 naar en van Bazel S.B.B, be
staan. Deze treinen zullen sob tor ook reizigers
3e klasse vervoeren.
Reiziger» van Rotterdam, die in die 3e klasse
met deze treinen willen reizen., moeten van
Rotterdam (Maas) vertrekken mot trein 103
ten 7.15 en te Utrecht in de doorgaande rij
tuigen overgaan. In omgekeerde richting moe
ten die reizigers te Utrecht overgaan op trein
No. 118 Utrecht vertrek 22.51; Rotterdam
(Maas) aankomst 23.51.
De bijaouidére aanklacht wondt er op ge
vestigd, dat de doorgaande rijtuigen van Hoek
van Holland over Rotterdam D.P. naar
Münohen en Boedapest voor den F.D.-trein 264,
de salon-D-trelnrijtulgen voor S.D. 2 naar Ba
zel S.B.B. en Lüzern, alsmede het restauratie
rijtuig voor Bazel S.B.B. en het doorgaand
rijtuig le en 3e klasso voor Konstana voor
D 71/164 in één trein (D 69) van Hoelk van
Holland (vertrek 6.50) en Rotterdam D.P.
(vertrek 7.25) zullen loopen.
Te Gouda gaat het restauratierijtuig voor
Bazel S.B.B. en het rijtuig le en 2e klasse voor
Konatnaiz over van trein D 69 in trein D 71,
die van Den Haag komt. Tot en met 1 Juli
en van 9 September ait, vervoert trein D 69
van Amsterdam, zoowel de salou-D-rij tuigen
voor S.D, 2, als het rijtuig le en 3e klasse
voor Ventlntlglia en de 3e klasse rijtuigen voor
Bazel S.B.B. (voor trein D 71).
Van 2 Juli t/m. 8 September vervoert trein
D 69 van Amsterdam de salon-Dtreiurijtulgen
vooT S.D. 2 naar Bazel en Lüzern en rijtui
gen 1© eii 2e klasse met een restauratierijtuig
voor Münöheai en trein D 71 alleen het rijtuig
le en 2e klasse voor Ventinilglla en de 3e klasse
rijtuigen voor Bazel.
Tot en met 1 Juli en van 9 September af,
loopen de salon-DJtretnrijtuigen van Amster
dam en Hoek van Holland voor Bazel en
Lüzern en de doorgaande rijtuigen van Hoek
van Holland voor M(indien en Boedapest in
één trein tot Zevenaar (Utrecht C.S. vertrek
8.33).
Van 2 Juli t/m. S September vertrekken de
3alou-D-trein rijtuigen voor Lüzern in een af
zonderlijken trein van Utrecht C.S. (vertrek
8.33) en de rijtuigen van Amsterdam en Hoek
van Holland voor München en Boedapest eren-
oen* in een afzonderlijken trein van Utrecht
C.S. (vertrek 8.39).
De rijtuigen voor Ventimiglla, Eazcl en
Konstaniz over Nijmegen, gaan steeds in een
afzonderlijken trein (D 71) van Utrecht C.S.
weg (vertrek 8.44),
Van 1 Juli tot en met 10 September zal een
nieuwe trein (D 68) loopen van Amsterdam
C.S. (vertrek 9.10); Den Haag S.S. (vertrek
8.52) en Rotterdam (Maas) (vertrek 8.55), over
Utreöht Arnhem NijmegenCranenburg
KeulenWleatoaden—Frankfort a/M,—Ascihaf-
fen/burgWuraburg naar Neurenberg (aan
komst 22.48). De tegentrein (D 67) vertrekt
van Neurenberg ten 7.04, loopt langs dezelfde
stat ions en komt ten 20.53 te Amsterdam C.S.,
ten 20.48 te Den Haag S.S. en ten 20.58 te
Rotterdam (Maas) aan.
D. Over Venlo—Kaldenkirchen.
De doorgaande verbindingen met de treinen
D 108 en D 107 van Vlissingen over Reosan-
m&&l Boxtel en vat A ma berd&tt\ over 'ft Her-
tojpeiibosch Boxtel en verder over Venlo—
Kaldeaklrchen M. Gladbuoh- naar Keulen en
verder naar Zuid-Duiteohland en terug blijven
gehandhaafd.
Van .^«ordam Dp- kan men met trein 19
naar Breda reizen om aldaar
n? 107^ 108 076T H ?aan- Achter trein
D 107 loopt van Eindhoven trein 186 naar
Rotterdam D.P. (aankomst aldaar 13.21).
Van den Haag S.S. kan man vertrekken
•rein 119 ten 18.18, om te Utrecht aanslui
ting ta vinden op trein D 108, terwijl trein
Utrecht aansluiting geeft aan trein
D 107 (aankomst den Haag S.S. 134.6».
E. Over MaastrichtVisé.
Van 1 Juli tot en met 9 September zal trein
m TaU naar Maastricht over
Uitrecht Eindhoven; Amsteidam W.P. ver-
£^13.42 en Utrecht vertrek 14.17, doo'rgaan-
Ï!1 n en 3e klasse en een Restau
ratierijtuig Amsterdam C.S.—Luxemburg ver
voeren. Deze rijtuigen loopen van Maastricht
over \iséLiege Guillemins—RlvageTroia—
Ponts Gouvij TroisViègesEttelbrück
(aankomst 21.23); aansluiting naar Diekiroh
22rtm°mSt 21'26)Uaar LuxemburS (aankomst
De tegentrein vertrekt ten 8.30 van Luxem
burg en ten 9.05 van Ettelbrück. loopt over
deze fde route tot Maastricht, doch van daar
w-orden de rijtuigen doorgevoerd iu trein 136
over VenloNijmegen— Keeteren—Amersfoort
Amsterdam C.S. (aankomst aldaar ten
ïl.Vi)
F. Over RoosendaalEssehen.
De bestaande doorgaande treinen van Am
sterdam over den HaagRotterdam naar Pa
rijs en terug blijven gehandhaafd.
Trein 237 Amsterdam C.S. vertrek 9.20; den
Haag H.S.M. vertrek 1023; Rotterdam D.P.
vertrek 10.50, zal behalve de rijtuigen le en
2e klasse en een Restauratierijtuig voor Vlis
singen, ook D-treinrijtuigen le, 2e en 3e klasse
naar Brussel Noord vervoeren,-aankomst al
daar ten 13.50.
De tegentrein, trein 22, vertrekt ten 19.15
yan daar en komt ten 22.46 te Rotterdam D.P.
aam. Aldaar wordt aansluiting vorkregen op
een electrischen trein dan Haag H.S.M., aan
komst 23.25 en Amsterdam C.S., aankomst 0,21.
Bovendien zuilen de navolgende doorgaande
treinen van Amsterdam over den Haag
RotterdamEssohenBrusselLuxemburg
Straatsburg naar Bazel en terug loopen: le.
Van 15 Juni t/m 14 September en terug van
16 Juni t/m 15 September, een Pullman-trein
le en 2e klasse (P. 56) (P. 57) vertrekkende
ten 6.50 van Amsterdam C.S., ten 7.43 van don
Haag H.S.M. en ten 8.08 van Rotterdam D.P.
aankomst Brussel Noord 'ten 10.20 en te Bazel
S.B.B. ton 18.38. De tegentrein vertrekt van
Bazel S.B.B. ten 9.32; van Brussel Noord ten
17.43 en komt te Rotterdam D.P. aan ten
20.41; te den Haag H.S.M. ten 21.10 en te
Amsterdam C.S. ten 22.07. Deze treinen heb
ben te Bazel dezelfde aansluitingen als de
Salon-D-trelnen (S.D. 2) (S.D. 1) over Zeve
naar— Emmerik. De Pullmantreinen P 56.'
P 57 worden in het tijdvak van 30 Juni 1/m
10 September eveneens naar en van Lüzern
doorgevoerd; Lüzern aankomst 20.23 en Lü
zern vertrek 7.50.
2e. Gedurende liet geheele jaar, een dagtrein
met doorgaande rijtuigen le, 2e en 3e klasse
en een Restauratierijtuig vaa Amsterdam naar
Bazel (D 14/D 17) Amsterdam C.S. vertrek 8.20;
den Haag H.S.M. vertrek 9.19; Rotterdam
D.P. vertrek 953; Brussel Noord aankomst
12.19; Bazel S;B.B. aankomst 22.55. De tegen
trein vertrekt van Bazel S.B.B. ten 6.45; van
Brussel Noord ten 16.45; en komt aan te Rot
terdam D.P. ten 20.12; te den Haag H.S.M. ten
20.41 en te Amsterdam C.S. ten 21.41.
3e. Van 30 Juni t/'m 8 September en terug
van 2 Juli t/m 10 September een nachttrein
(D 26/D 25) met rijtuigen le. 2e en 3© klasse
en een slaaprijtuig van Amsterdam naar
Bazel; ©en rijtuig le en 2e klasse naar Lüzern
en oen Restauratierijtuig naaT Jemelle en 'te
rug. Deze trein (D 20) vertrekt van Amster
dam C.S. ten 154S; van deu Haag H.S.M. ten
16.49 en van Rotterdam D.P. ten 17.20 eu
komt ten 6.30 te Bazel S.B.B. aan. De tegen
trein (D 25) vertrekt van Bazel S.B.B. ten 23.10
en komt aan te Rotterdam D.P. ten 12.34; te
den Haag H.S.M. ten 13.02- en te Amsterdam
C.S. ten 13.56.
Vergadering' der Wis- en Natuurkundige sectie
VER. VAN AMBTENAREN BIJ DE
GEMEENTE-FINANCiëN ENZ.
Bedrij fsambtenaren.
Onder voorzitterachap van den heer B O.
Stempels vergaderde gisteren in „Rlchs" te
den Haag de groep Bedrijfsamibtenaren" der
vereeniging van ambtenaren bij de gemeente-
financiën, gemeentebedrijven en -diensten.
In zijn openingswoord bracht de voorzitter
het doel dezer groep, die verleden jaar word
opgericht, ita herin nering. Dit doel is voorna
melijk oen zoo efficiënt mogelijk beheer der
gamoentelijke bedrijven te bevorderen, met na
me ten opzichte van het comptabele en admini
stratieve gedeelte.
Blijkens het jaarverslag, wordt verwacht, dat
die commissie van onderzoek inzake de gelijk-
taningsmetihod© eind 1928 of begin 1929 baai-
rapport zal uitbrengen.
De aftredende bestuursleden werden her
kozen.
Bealotan werd, do uajaai-azitttag' der vak
groep te Eindhoven te houden, waar dan te
vens de hoofdvereeniging zal bijeenkomen en
aan welke bijeenkomst een beizoek aan de Fhi-
Itpsfa/brleteen aal worden verbonden.
Vervolgens heeft de heer Th. M. Gundladh,
administrateur van deu Dienst der Stadsont
wikkeling en Volkshuisvesting te Den Haag,
een inleiding' gehouden over het rapport In
zake gemeentelijke grondbedrijven.
Op deze inleiding volgde eenige gedachten-
wisseling.
Hierna werd gepauzeerd.
Stadsuitbreiding en grondbedrijf.
In die naimlddagvesrgadoiitag hield ir. p. Rok-
kar Schut, directeur van den Dienst der Stads-
o-nitwikfoettag en Volikailw iavtestlmg te 's-Gra
venhage, ©en voordracht over „Stadsuitbrei
ding mi Grondbedrijf".
Spir. gaf aanvankelijk eenige historische be
schouwingen ever het ontstaan der steden. In
de middeleeuwen had men reeds een goed in
zicht van stedebomv. voor wat liet architecto
nische karakter betreft. Hier te lande getuigt
daarvan het stadje Elburg.
In de 16e en 17e eeuw heeft het grondbezit
der gemeenten groot© uitbreiding ondergaan
Da bouwkunst bereikte in de 17e eeuw een
hoogtepunt. Zoo vindt men o.a. in Frankrijk
en Dultschland verschillende steden uit dien
tijd, welke een zeer artistiek geheel vormen-
het was de tijd van den Barde-stadsbouw
In ons land is Plein 1813 te 's-Gravenhage
wellicht hot laatste, dat uit vorige eeuwen ten
opzichte van architectonische eenheid in gToo
ten stijl getuigt.
De 19e eeuw evenwel deed de atelaellooze,
aan toeval en uiteenlOopend© particuliere be
langen overgelaten bouwwijzen ontstaan, waar
van. het Rotterdamsche Noorden, de Amster-
damaeho „Pijp" „©n de Haagsche schildcrswi'k
de uitvloeisels zijn.
Gelukkig is hi de laatste decennia ingezien
dat aldus niet mócht worden voortgegaan. Er
zijn toen bepalingen gesteld, welke een ]0g|.
sche bebouwing waarborgen.
Na afloop der lezing werd per auto een
rondrit ondernomen.
POSTERIJEN, TELEGRAFIE EN
TELEFONIE.
De diensten der Posterijen, Totegrafie en Tele
fonie hebben over de maand Maart 19'8 otvp
bracht resp. 3.766.924, 592.139 en 1 251 sni
tegen ƒ3.998.768, 568.954 en 1.143.993 over
dezelfde maand'van het vorige jaar.
In totaal bedroeg, de opbrengst over de eerste
drie maanden van 1928 resp. 11.632 879
1.846.402 en ƒ7.413.634 tegen 11.927 680*
1.188.899 en 6.869.421 ln 1927, terwijl da ra
ming over drie maanden voor 1928 beliep resn
11.163,1(33,, 1.718.500 en 5.471.000.
Bi) eéri gelijkmatige verdeeling over de maan
den van het jaar yan ongelijk vloelende in
komsten, zou de opbrengst hebben bedragen over
Maart resp. 4.019.075, 603.603 en 1.885.700
en over de eerste drie maanden van het i-,
11.579.27K: 1.734.496 en 5.554.992. 3
TOL OPGEHEVEN.
Met ingang' van 28 dezer worden de tollen
In den weg HeerenveenBergum opgeheven
meldt de „L. Ct."
Zondagmiddag half vier had in het natuur,
kundig laboratorium van het Gymnasium
Augusttaianum te Eindhoven de vergadering
plaats van de Wis- en Natuurkundige Sectie
van „St. Boinavontura", de R.K. Vereeniging van
M. O. leeraren. De vergadering werd gepresi
deerd door Drs. P. Cramer uit Rolduc, die
de aanwezigen hartelijk welkom heette, en
daarna het woord verleende aan Dr. W. Jacobs
uit Rolduc, die een voordacht hield, welke hij
onlangs voor het Natuurhistorisch Genootschap
heeft gehouden over de nieuwe denkbeelden
over deu ouderdom en de vorming der aard
korst.
In alle theorieën, zoowel die van Kant-
Laplace als die van Moul-ton-Chanibarlin, en
vele andere, sindsdien uitgewerkt, wordt aan.
genomen, dat onze aarde oorspronkelijk zoo
heet was, dat de geheele massa ln gloeiend
vloeibaren toestand verkeerde.
Wordt aangenomen, dat de aard© oorspron
fcelijk gloeiend vloeibaar was en door uitstra
ling in de koude wereldruimte afgekoeld is
tot de huidige temperatuur, dan kan men uit
die waarneming van de temporatnurstoen-ame
naar het binnenste toe en uit heit gemiddelde
geleid Inge vermogen der gesteenten, den tijd be
rekenen, die noodig is geweest voor deze af
koeling.
De geologie kiest een ander beginpunt, n.l,
het begin van de afzetting der oceanische sedi
menten en don aanvang van den zouttoevoef
naar den Oceaan.
Een nieuwe basis voor theorieën biedt de
leer der radio-activiteit. Vooreerst hoeft men
hierop beschouwingen opgesteld, over de sa
men stelling der aardkorst, om te komen tot
een schatting van den ouderdom, tevens heeft
mon een theorie afgeleid, die ©en beeld wtl
geven van de lotgevallen onzer aarde, stads
haar ontstaan en van haan* toekomst. Een
samenstelling dezer leertagen geeft Joly ln zijn
boek „Surface history of the earth".
Spr. behandelde nu uitvoerig de methoden,
volgens welke uit de producten der radio
actieve omzettingen gevolgtrekkingen worden
gemankt, omtrent den ouderdom der onder
zochte gesteenten en ging daarna na welke in
vloeden de radio-actieve stoffen helbben op de
temperatuur der aardkorst.
Een tweede methode bepaalt den ouderdom
der gesteenten uit het loodgehalte. Het uranium
gaat. bij desintegratie eerst over in radium, en
dan door verlies van 5 alpha-deeltjes over in
lood met atooms gewicht 206. Uit de omzet
tingssnelheid van lvet uranium kan worden be
rekend, hoeveel radlo-kctief lood in een bepaal
den tijd uit een gegeven hoeveelheid uranium
wordt gevormd.
Spreker geeft enkele resultaten van
door radio-actieve omzetting ontstaan lood in
geologische periode. Het is de meening der
onderzoekers, dat de loodmethode waarschijn
lijk als betrouwbaar kan worden aanvaard, als
zij toegepast wordt bij geschikt, geologisch goed
gedefinieerd materiaal, en dat aan deze
methode waarschijnlijk de meeste waarde kan
worden gehecht.
Spr. vermeldde nog een derde methode de
halo's van. Joly en Rutherford bij glimmer uit
het onderdevoon, waarin vele van deze halo's
voorkomen. deze methode kon echter geen
groote aanspraak op nauwkeurigheid maken,
omdat de schatting vau het gehalte aan radio
actieve stof voor de insluiting zeer onzeker is,
Alle gesteenten, die op aarde voorkomen
'bevatten uranium en thorium, die warmte
ontwikkelen. Wanneer men den warmte-toe-
stand van de aardschors nagaat, komt men tot
de bevinding dat Bij dieper afdalen in de aard
schors de temperatuur rijst zij varieert van
plaats tot plaats. Uit het feit van de temipera-
tuursstijging volgt vanzelf dat er aan de
oppervlakte warmte ontwijkt.
Uit berekeningen van geleidingsvermogen
trok spr. het besluit, dat de warmtestroom,
waarvan de temperatuurgradiënt een gevolg
is, hoofdzakelijk komt tengevolge van de radio
actieve werkingen van de radio-actieve stof
fen, die zich in de bovenste laag der aard
schors bevinden en tevens dat de diepte der
Continenten betrekkelijk evenveel radio-actieve
stoffen bevat.
Spr. zet uitvoerig uiteen hoe in het substraat
opeenhooptag van warmte moet plaats hebben,
dat uit het gehalte aan radio-actieve stoffen
van het aan de oppervlakte gevonden basalt
een schatting kan worden gemaakt van de
hoeveelheid, warmte, welke door deze radio
actieve zelfstandigheden wordt ontwikkeld.
Over ongeveer 30 millioen jaren zal net
basalt, dat nu vast is, in vloeibaren toestand
overgaan, terwijl de temperatuur dezelfde i3
als nu. De Oceaan wordt bij vloeibaar worden
van het substraat omhoog gestuwd, terwijl het
niveau een weinig zinkt, omdat de aardstraal
grooter wordt. De climax is bereikt als het
zoover gèko.men is, dat de magna-oceaan geheel
of voor. het. grootste deel gesmolten is,.
Joly ziet ln de lotgevallen der aardschors
een kringproces dat telkens terugkeert.
Wij krijgen het volgende verloop der ver
schijnselen:
1. Storingen in de gedaante der aardopper
vlakte, die aanleiding geven tot tijdelijke en
plaatselijke overstroomingen door de zee.
2. Meer.uitgebreide en meer langdurige over-
stroomlug van groote stukken van het vaste
land. en vorming van nieuwe sedimentaire
gebieden.
3. Oprijzing van het vasteland, teruggang van
de zee uit overstroomde gebieden. 4. Vorming
van groote bergketens en herstel van de conti
nentale opheffingen. Volgens Sehuchert en
Basell kunnen minstens 6 revoluties geologisch
worden aangetoond, de laatste valt in het
jongere tertiair en reikt tot in het begin van
de Quatenaire periode. In dit tijdperk zouden
da Alpen hun tegenwoordige gedaante hebben
verkregen en de hoogste opheffingen van het
Himalaya-'gebergtè zijn gèvormd. Onder de con
tinenten zónden de radioactieve stoffen hun
energie uit, zonder dat de energie geheel wordt
afgevoerd. De temperatuur stijgt geleidelijk en
eindelijk zal het weer zoover komen, dat het
magmasubstraat w-eek wordt en gaat smelten:
weer breekt een nieuwe revolutie-periode aan.
Deze kringprocessen veroorzaken een herhaal
de vernieuwing der aardoppervlakte.
'Drs. Cramer dankte Dr. Jacobs voor deze
resultaten zijner meegedeelde studiën, en gaf
gelegenheid tot gedachtenwis3eling.
Na een kleine pauze behandelde Dr. It. Ph.
Beck uit Rotterdam schematisch de vraag: moet
HULDIGING IR. J. KRAP,
B(j gelegenheid van zijn jOaten verjaardag
Ter gelegenheid van den 70sten verjaardag
van lr. J. Krap, lid der Algemeens Reken,
kamer, werd gisterenmiddag ln de groote zaal
van het hotel de Twee Steden te 's-Gravenhage
een druk bezochte receptie gehouden.
Onder de talrijke aanwezigen, die den Ju.
bil ar seluk kwamen wenschen, waren da
Minister-president, jhr. de Geer. de Minister#
Donner en v. d. Vegte en de oud-Minister van
IJ'sseleiteyn.
Als eerste spreker trad naar voren mr. Th,
Heemskerk, minister van Staat, die het een
groote eere noemde den heer Krap de geluk-
wenschen te mogen aanbieden.
Spr. herinnerde eraan hoe het leven van
den heer Krap steeds gevolgd is langs vaste
lijnen, lijnen, die een gevolg waren van een
vaste overtuiging, de overtuiging dat de
levensrichting allereerst aangewezen wordt
door een beslist geloof.
Daarna gaf de heer Heemskerk een over.
zich van de verschillende instellingen en col
leges, waaraan ir. Krap zijn zorgen wijdde, zoo
dat men gerust kan zeggen, dat zijn leven een
voortdurende arl>eid ls geweest en ging ver
volgens de loopbaan van den jubilaris na.
Aan het eind van zijn rede uitte de heer
Heemskerk den wensch, dat God den heer Krap
nog vele jaren voor zijn arbeid moge sparen.
Namens vele vrienden bood spr. tenslotte een
verzameling fotografieën aan, ln een fraat-
gecalligrafeerd album, welke foto's betrekking
hebben op de verschillende fasen uit het leven
van ir. Krap.
Nog vele sprekers hebben daarna het woord
gevoerd.
Men bleef nog gerulmen tijd bijeen.
Gisterenavond is er, eveneens iu De Twee
Steden, een feestmaaltijd gegeven ter eere
van den zeventigston verjaardag van ir. Krap.
Ongeveer 36 personen zaten aan.
Als tafelpresident fungeerde het Tweede Ka
merlid, dr. Beumer.
BEGRAFENIS GEP. KAPITEIN
V. A. BARON BENTINCK.
Op de begraafplaats Oud Elk en Duinen ta
's-Gravenhage ls gisterenmiddag onder groote
belangstelling, vooral uit kringen van Hof,
adel en lager, ter aarde besteld het stoffelijk
overschot van den gepensionneerden kapitein
der artillerie V. A. baron Bentinck.
Met den stoet kwam o.a nog een deputatie
mede van de artillerie-officieren uit Bergen
op Zoom, waar de overledene laatstelijk in
garnizoen is geweest.
Aan de geopende groeve heeft kapitein do
Haan namens de kameraden van den ontslapene
enkele woorden te zijner nagedachtenis -e-
sproken
Vervolgens heeft luitenant-generaal Röell een
kort woord gesproken als voorzitter van het
Militair Tehuis Legerplaats Oldehroek, van
welke stichting de overledene sinds korten tijd
als secretaris-penningmeester optrad.
Een broeder van den overledene dankte aden
voor de betoonde belangstelling, waarna Dr.
Creutzberg een gebed uitsprak.
BEOEFENING VAN DE GESCHIED
KUNDIGE WETENSCHAPPEN.
Een Nederlandeeh Comité opgericht.
Te Utrecht, heeft zich gevormd een Neuer-
landeeh Comité voor Geschiedkundige Welen-
schappen (groep Nederland van het Inter
national Committee of Historical Sciences'.
Het comité stelt zich voor, blijkens ar» 3
zijner statuten: le. een nationale organisatie
te vormen ter beoefening van de geschiedkun
dige wetenschappen in den ruimsten zin van
het woord; 2e. medewerking te verleenen aan
organisaties op historisch gebied, die inter
nationale uitwisseling van resultaten en hu.p-
middelen, of wei'ke andere samenwerking ook,
beoogen en in het bijzonder deel te nemen
aan het werk van het International Committee
of Historical Sciences; 3e. voorts de beoefening
der geschiedkundige wetenschappen in het
algemeen to bevorderen.
Het bestuur werd samengesteld aks volgt:
prof.'dr. H. T. Colenbraader, voorzitter; p'of.
dr. A. A. van Schelven, mr. dr. S. v. Brakel
prof. mr. E. J. J. v. d. Heijden, dr. N. B
Tenhaeff, secretaris-penningmeester (Elksteaat
40, Den Haag).
HET DOODELIJK ONGELUK BIJ
OEGSTGEEST.
Den chauffeur van den verluii a.rio
treft geen schuld
Omtrent he.t auto-ongeluk, dat gistereumid-
dag bij de Haagsche Schouw te Oogstgeest
plaats had, meldt men ons nog uit Le: 'ten
dat de heer IC. Oosterling-uit Haarlem (niet
utt Den Kaag, gelijk eerst werd geimi dïè;
naast den bestuurder in den auto al, ta
het Academisch ziekenhuis te Leid n r: Ju
onderzocht, er met eenige lichte kwets .reu
was afgekomen. Hij is naar huis kunnen
terug Iveer en.
In den loop van den middag is ook de
Officier van Justitie uit den Haag, mr.
Bijkans, ter plaatse gekomen. Bij het voor-
loopig onderzoek is komen vast te staan, dat
den chauffeur van den verhuls-auto geen
schuld treft; aangezien de remmen en het stuur
in orde waren, is de auto vrijgegeven.
Het slachtoffer van het ongeluk, de heer
P. Koenen uit Oogstgeest, is 51 jaar oud.
Omtrent het ongeluk te Oogstgeest, waarbij
de 40-jarige K. clócr een verhuurauto werd
overreden en gedood, vernemen wij nader, dit
de heer O., uit den Haag, die naast deu
chauffeur zat, door den schok een zijner rib
ben brak. Hij ls naar het Academisch Zlekea-
huls te Lelden overgebracht. De auto w-rd
ernstig beschadigd.
de schoolnatuurkunde gemoderniseerd, worden.
In plaats van Drs. Cramer werd de heer Jon-
kergauw in het bestuur gekozen. Om 7 uur
vereenigden de leden der Sectie wis- en natuur
kunde zir-'a ar.n een intiem souper ln hot
Gyiunr i.
