1
-
77
Maandag 7 Mei 1928
Vierde Blad
Pagina 1
DE VEENBRANDEN IN DRENTHE
DE TOESTAND VAN
ZATERDAGMIDDAG
GEEN GEVAAR VOOR DE DORPEN
GESPREK MET DEN COMMISSARIS
DER KONINGIN IN DRENTHE
BELANGSTELLING VOOR DE
VEENSTREEK
«Pr
mÊÈÊ>^xm^
WORDT llfc'f WEER KR (IER?
DOOR EEN PETROLEUMSTEL
VEREENIGING VAN NEDERLANDSCHE
ACCOUNTANTS
DE KRAKATAU
Ir
(Van onzen redacteur)
Emmer Com paisc num.
Zaterdagmiddag 4 uur.
De Zaterdag is in de venen deel wat beter
verloopen dan de Vrijdag, wel maakte de brand
nog voortgang, maar geen enkele woning viel
meer aan liet vuur ten prooi.
Te Emmer-Compascuum zijn de veenbranden
sterk verminderd.
De maréchaussees te Emmen deelen ons
mede, dat men de branden in de nabije om
streken van die plaats thans meester is.
In Emimen Erfsohelderveen woedt de brand
ln mindere mate dan Vrijdag.
Het is merkwaardig, hoe onverschillig de
veenbevolking den ernst der branden opva,.,
Zaterdag b.v. in Valthe en VaJthermond
dronken de veenarbeiders met veel pleizier hun
dagelijkschen borrel en onder opgewekt gepraat
over alles wat de veenbranden betrof, gaven ze
bun rondjes even gul als anders.
De ZeerEerw. Heer P. J. Veltman, pastoor
van Amsterdamsche Veld seint ons dat zijn
parochie geen schade van den veenbrand heeft
ondervonden. Wel hooger op, ten Noorden van
Klazienaveen woedt het vuur.
(Van onzen redacteur.)
Coevorden, K Mei 1928.
Ofschoon de groote veenbranden te beschou
wen zijn als een ernstige ramp, moet men toch
niet meenen dat gansche complexen woningen
door een vuurzee worden bedreigd.
Het gevaar bestaat alleen voor de op het veen
gebouwde huizen, waar men geen groote com
plexen aantreft.
De eigenlijke dorpen zijn bijna overal door
breede strooken bouwgrond van het veen ge
scheiden, terwijl, ze ook beschermd worden door
de vele wijken (veenkanalen) waar het voort-
vretend vuur niet gemakkelijk overheen slaat.
Alleen bij zeer krachligen wind en vonken
regen is dit gevaar te duchten.
Ofschoon nog geen officieel® gegevens kun
nen verstrekt worden, zouden tot heden toe een
tiental huizen en een school een prooi der
vlammen zijn geworden. Onder huizen moet
men dan nog verstaan zeer lichte woningen,
die op het veen zijn gebouwd, benevens een
school die behouden zou zijn indien men over
voldoende blusehmateriaal had kunnen beschik
ken.
NIEUWE BRAND BIJ HOOGEVEEN.
Er zijn hevige boscli- en heidebranden uit
gebroken op het Pesserveld hij Hoogeveen. Bij
de huidige windrichting' bestaat er geen diieet
gevaar voor het Spaarbankbosch. Reeds zijn er
voorzorgsmaatregelen genomen.
Dé brand is waarschijnlijk veroorzaakt door
vonken uit een locomotief.
Het bericht, als zou te Emmen-Erfscheider-
veen een kind verbrand zijn, is gelukkig on
juist gebleken.
HULPVERLEENING.
Van het regiment genietroepen te Utrecht zijn
360 man geconsigneerd voor onmiddellijke hulp
in de venen, wanneer dit gevraagd wou
Het hoofdbestuur van liet Nederlandsche Roo-
de Kruis outvang van den Commissaris vo
ningin in Drenthe telegrafisch bericht ïnzaae
de veenbranden te Emmen en Odoorn.
In antwoord hierop deelde het Roode Kruis
mede, geheel ter beschikking te staan om, waar
noodig, hulp te verleenen.
Het Haagsch Comité tot steun van den op
bouw van Drenthe heeft thans besloten een be
drag van 3000 beschikbaar te stellen tot
leniging van den nood, ontstaan door de
veenbranden in die provincie.
Aan dat bedrag zal echter, zulks naar aan
leiding van een onderhoud, tusschen den
Minister van Binnenlandsehe Zaken en Land
bouw en den voorzitter van het Comité, den
heer L. Hoejenbosch, geen bestemming worden
gegeven, alvorens hieromtrent tusschen Minis
ter Kan en den heer Hoejenbosch overleg is
gepleegd.
Steunactie noodig
HOE DE TOESTAND MOMENTEEL IS
EMMEN, Zondagmiddag
De burgemeester van Emmen, de heer J.
L. Bouwrna, begroette ons hedenmiddag voor
zijn vriendelijke woning in het hart van het
dorp Emmen.
Het spijt mij, dat ik u heden niet
ontvangen kan, zeide hij ons. De commis
saris der Koningin heeft juist een conferentie
te mijnent.
Mooier kon het niet. Wij waren juist op
weg naar Assen om Z.Exc. te bezoeken en
nu wij hem te Emmen troffen, vergemakke
lijkte dit onze taak buitengewoon.
Zou Z.Exc. misschien een minuutje voor
ons kunnen reserveeren? vroegen wij daarom
den burgemeester, die terstond den commis
saris ons verzoek overbracht en een oogen-
blik later ons uitnoodigde hem te volgen.
Spoedig zaten wij met blocnote en vulpen
tegenover Z.Exc. mr. J. L. Linthorst Homan,
commissaris der Koningin in Drenthe en den
burgemeester Bouwrna.
Eén vraag, Excellentie, zouden wij
gaarne door U beantwoord zien, n.L: wordt
er een steunactie ondernomen, ten bate van
de slachtoffers der branden?
Juist daarvoor ben ik hier! antwoordde
de commissaris. Laat ik u echter zeggen, dat
wij nog niet juist weten hoe groot de schade
is. Dat er een steunactie noodig is, staat
vast. Die steunactie moet niet bestaan uit
particuliere gelddistributies, zoodat de inning
en verdeeling der gelden oncontroleerbaar is.
Daarom is het zaak te zorgen, dat de gelden
in één hand komen. Met die eene hand bedoel
ilc het latente centraal comité bij rampen
van algemeenen aard, dat altijd bestaat doch
slechts dan actief wordt, wa.nneer de omstan
digheden dit vereischen. Ambtshalve ben ik
van dit comité voorzitter. Als secretaris fun
geert de heer mr. Onneu. Ik ben van plan
eerstdaags, waarschijnlijk morgen, een op-
ioep tot Nederland te richten.
Reden tot tevredenheid
Nu richtten wij tot den heer Bouwrna de
vraag, hoe hij dacht over den huidigen toe
stand van de veenbranden.
77 Die geeft ons reden tot groote tevreden
heid. antwoordde hij. In Emmen Erfsclieider-
v®en is de brand zoo goed als gebluscht en
alleen Klazinaveen-Noord moet nog in het
oog worden gehouden.
Kwaadwilligheid
Hoe denkt u, burgemeester, over de oor
zaak der branden? Dit vragen wij u in ver
band met de algemeene meening, als zouden
zij door kwaadwilligheid veroorzaakt zijn.
Ach, wat moet ik daarop antwoorden?
zei de burgemeester, ik kan wel zeggen dat
98 procent der bevolking hier uit doodeerlijke
mensoken bestaat, die ik met alle plezier
mijn geld zou kunnen toevertrouwen. Maar
ja, er zijn altijd belhamels onder. Dat is
overal zoo en nu kan het best, dat zulk
een belhamel een turfstapel heeft aange
stoken. Zeker weet ik dat niet, doch hoogstens
is het te veronderstellen.
Wij moesten afscheid nemen, want het den
commissaris en den burgemeester ontroofde
minuutje was verstreken.
Toen wij in onzen wagen stapten, stak
een collega zijn hoofd door ons coupédeurtje.
'n Bijzonder welwillend man, die com
missaris, nietwaar?
Wij konden deze vraag slechts bevestigen.
Het vuur mindert
Emmer Compascuum, Zondagavond.
De kolossale belangstelling voor de veen.
streek uitte zich Zondagmiddag door het euorm
aantal automobilisten, motor- en wielrijders,
dat naar de geteisterde dorpen kwam kijken.
De toeristen zullen ongetwijfeld tot de conclu
sie zijn gekomen, dat zij te laat waren, want
de eenige plek, waar 't vuur nog wel woedde,
was Klazinaveen Noord, rechte achter de voor
malige ammoniakfal»riekTe Emmen Erfschei-
derveen was de brand zeer verminderd. Een
der Ilaagsöhe spuiten werd naar het station te
Emmen gereden, waar hij nu voor vertrek ge
reed staat en de andere werd naar Klazinaveen
gezonden, om de Amsterdammers af te lossen,
die behoefte aan slaap hadden. Behalve de
groote motorspuit heeft Amsterdam noig een
klein brandbluschapparaatje gezonden, dat de
BEENBRANDEN IN DRENTE. De in één kwartier tijds verbrande woning van J. Luik aan
j.^ den Straatweg te Valtherblokker.
SRWÏ
HET VEENGEBIED IN DRENTHE, dat sinds eenige dagen door brand geteisterd wordt. Groote hoeveelheden
turf zijn verloren gegaan.
laatste jaren maar eenmaal heeft dienst ge
daan en dat waws toen nog als merkwaardigheid
in een optocht van antieke bluscibmiddelen. Het
zonderlinge toestelletje heeft totnogtoe geen
dienst gedaan.
De Gronlngsche spuit werkt onafgebroken
door. Die verricht kranig werk en niet ten on
rechte ontving de commandant vanavond een
pluimpje van burgemeester Bouwrna, die per
auto eens polshoogte kwam nemen.
Te Valthe arriveerde Zondagnacht om 2 uur
de Utrechtsche brandspuit. Na tot 's namid
dags 1 uur dienst gedaan te hebben, is de
wagen vermoedelijk weer naar Utrecht ver
trokken.
Met Valthe is het juist gegaan zooals wij
voorzagen. Het vuur is doorgebrand tot het
dorp en daar gestuit door het zand van den
Hondsrug. De grond rookt nog wel, doch van
vuur is niets meer te bespeuren, In Valther-
mond en Emmen Erfscheiderveen brandt zoo
goed als niets meer. Rest alleen Klazinaveen
Noord maar. Daar concentreert zich dan ook
al het blusehmateriaal.
Verkeerde stilzwijgendheid en onrust der
bevolking
Ondanks de pertinente ontkenning der maré
chaussees, als zou de oorzaak van de veenbran
den gedeeltelijk aan kwaadwilligheid te wijten
zijn, vernamen wij hedenavond, dat in den
nacht van Zaterdag op Zondag de maréchaus
sees te Klazinaveen Noord een man achtervolg
den, die poogde een stapel turf in brand te
steken. De brandstichter ontkwam door in het
kanaal te springen en over te zwemmen. De
ontkenning der marechaussees van dit concrete
feit had bij de bevolking het averechtseh ge
volg, dat men in den ontvluchten brandstich
ter een marecliausse buiten dienst vermoedt.
Wij signaleeren dit niet, omdat wij overtuigd
ziju van de waartheid der bewering, integen
deel, doch wij willen erop wijzen, hoe een ver
keerde stilzwijgendheid de rust onder de be
volking geenszins ten goede komt en wantrou
wen kweekt,
Een streep door de rekening
Emmer Compascuum, Maandagochtend.
De wind is gedraaid. Dit is het voornaamste
feit van den afgeloopen nacht. Want de wind
speelt een zeer groote rol bij de veenbranden.
De richting van het Oosten naar het Noorden
heeft hij verlaten, om thans van het Oosten
naar liet Zuiden te blazen. De Vaithenaars zijn
met deze verandering niet erg ingenomen, daar
het vuur al zoo goed als doodgeloopen was.
De dunne rook over liet Valthesché veen is in
den afgeloopen nacht en hedenmorgen zwaar
der geworden, zoodat men aanneemt, dat de
brand erger gaat worden.
Dit is een dikke streep door de rekening,
want zooals gemeld, vetrok de Utrechtsche
brandweer gisteren reeds, terwijl de brand
weerlieden van Smilde ook order hebben ge
kregen het blussclien te staken. Alleen de spuit
van Musselkanaai was er nog in werking. In
de buurt van Emmen Erf schei fler veen zitten
nog maar enkele vonken vuur. Alles in den
omtrek is daar zoo goed als gebluscht, ofschoon
de brandweer er hedenmorgen nog werkte. Te
Klazinaveen Noord gloeit liet ijzeroer nog fel.
Men kan daar nog wel een week blijven spui
ten eer het "vuur gedoofd is! zei ons de opper
wachtmeester der marechaussee.
Toch brandstichters aan het werk?
Thans heeft men tegenover ons iets los ge
laten over kwaadwilligheid bij het ontstaan
der veenbranden. De marechaussees te Valithei"-
mond Oost ontkennen weliswaar, dat er bij hen
in de buurt sprake van kwaad opzet zou zijn,
docb zij gaven toe, dat in de omstreken van
Klazinaveen wel brandstichters aan het werk
zouden zijn geweest. De marechaussees van
Klazinaveen waren niét zoo stei'k in hun ver
klaringen.
„Als er sprake is van boos opzet, dan gaat
het toch met den brandstichter het graf in!"
zei do opperwachtmeester ons.
De vereeniging van Nederlandsche Accoun
tants heeft te Rotterdam haar jaarlijksche
algemeene vergadering gehouden.
ln de vergadering, welke vrij druk bezocht
was, lokte het jaarverslag over 1927 van den
secretaris eenige bespreking uit, waarna bet
werd vastgesteld, ook de rekening en verant
woording van den penningmeester" werd goed
gekeurd. Tot lid der vereeniging werd voorts
benoemd de heer M. W. G. de Vrankrijker,
Utrecht. De aftredende bestuursleden de liee-
ren C. R. Sijsling en W. A. de Vroom werden
met algemeene stemmen herkozen; de heer
C. B. Sijsling werd weer tot voorzitter
benoemd.
Het bestuur is voor 1928 als volgt samen
gesteld: C. R. Sijsling, Huis ter Heide
voorzitter; W. A. de Vroom, Rotterdam, vice-
voorzitter; Jean van Aaien, Rotterdam, pen
ningmeester; G. M. W. Margadant, Aeren-
hout, bibliothecaris en M. van dén Berg Lz,,
Rotterdam, secretaris.
Een 73-jarige vrouw ernstig gewond
Gisterenmiddag heeft in de Ververstraat te
's Hage, een droevig ongeluk plaats gehad. Ter
wijl de 73-jarige A. C. Damman-Meier eenige
spijzen bereidde op een petroleumtoestel, vat
ten haar kleeren plotseling vlam. De vrouw,
wier kleeren weldra geheel in brand stonden,
liep luid gillend de straat op. Voor de deur
harer woning zakte z® ineen. Omwonenden en
voorbijgangers snelden toe en poogden het
vuur te dooven.
In het huis had het vuur zich inmiddels
aan eenig huisraad medegedeeld. De 73-jarige
echtgenoot, H. Damman trachtte, geholpen
door aijn buurman, het vuur te blusschen,
waarbij zij brandwonden aan de handen op
liepen. De brandweer verzorgde eerst de vrouw,
wier lichaam geheel met brandwonden was
overdekt. Zij werd per auto van den G. G. D.
naar het Binnengasthuis vervoerd. Haar man
begaf zich eveneens daarheen om verbonden
te worden Het binnenbrandje werd door de
brandweer spoedig gebluscht. De schade is ge
ring.
Bij de behandeling in het Binnengasthuis
bleek, dat de toestand der vrouw zeer ernstig
is. Het zenuwgestel van haar man blijkt door
het gebeurde zoodanig geschokt te zijn, dat
de doctoren opnamen in het gasthuis wensche-
lijk achtten.
VOGELBESCHERMING IN DEN
BROEDTIJD
BRAND BIJ DE ROERMONDSCHE
EIERMIJN
Loods afgebrand
Gistermiddag is de emba.llageloods van de
Coöp. Roermondsche Eiermijn door brand ge
heel verwoest. Dank zij het ingrijpen van de
Roermondsche brandweer, is het gebouwen
complex van Europa's grootste eiermijn be
houden gebleven.
Zooals een der leiders van het bedrijf mede
deelde, in de schade, welke door het uitbran
den van deze loods wordt geleden, niet groot.
Het bedrijf ondervindt geen stagnatie.
Er is nog steeds wex-king
BATAVIA, 5 Mei. (ANETA). Van Lang
Eiland wordt gemeld, dat hij den Krakatau
in het voorlaatste etmaal 1758 erupties zijn
waargenomen. De grootste hoogte bedroeg 400
Meter en de gemiddelde hoogte is toenemend.
Geconstateerd werden 45 opwellingen en 41
waterfonteinen. De vlammen van de brand
bare gassen zijn 's nachts dikwijls boven
water zichtbaar. De langste tijd dat zulke
vlammen werden waargenomen was 17 minu
ten. Hét laatste etmaal is het aantal erupties
toegenomen tot 2462, maar zij waren meestal
zwak en als grootste hoogte 200 Meter. Het
aantal opwellingen bedroeg 108 en dat der
waterfonteinen 26.
DE AARDBEVINGEN IN HET OOSTEN.
Wat ontvangen wordt
Het hoofdbestuur van het Nederlandse lie
Roode Kruis ontving van de Internationale
Unie voor Kinderhulp te Genève een telegram,
waaruit blijkt, dat met steun van de reeds
ingekomen gelden, ln een achttal dorpen in
Bulgarije aan totaal 3400 kinderen voedsel
werd uitgereikt, terwijl ook in Philippopel
2500 kinderen voedsel ontvingen.
Een beroep op de medewerking van ouders
en opvoeders
Het Hoofdbestuur der Ned. Vereen, tot
besohermir.i i twi -pnaaie
van het vo-lgende;
Het mag wel als algemeen bekend veron
dersteld worden, dat onze in het wild levende
vogels niet gemist kunnen worden in de huis.
houding der natuur, noch voor tal van men-
schelijke bedrijven.
Van allerlei omstandigheden hangt het af,
of deze dieren zich behoorlijk kunnen handha
ven, in de eerste piaats wel van het verloop
van den broedtijd. Bij vele soorten is het
sterftecijfer hoog, en de natuur zoekt dit nar
deel te ondervangen, hetzij door groote leg
aals, hetzij door dubbele broedsels. Wordt de
normale vermeerdering verhinderd, dan heb
ben wij een achteruitgang te duchten, met
al de daaraan verbonden nadeelen.
Een gedeelte der vogelbroedsels mag, door
min of meer natuurlijke oorzaken, mislukken,
deze tegenslag is van weinig belang, verge
leken bij het nadeel, door onze jeugd in den
broedtijd aan den vogelstand toegebracht.
Met dankbaarheid willen wij constateeren,
dat in vele gezinnen en op veie scholen den
kinderen de noodzakelijkheid van vogelbe
scherming voorgehouden wordt en met gun-
stige resultaten. Wij mogen wel aannemen,
dat zoo goed als alle ouders en opvoeders het
betreuren, dat onze jeugd zich tegenover ae
vogels misdraagt.
Geen enkel belang wordt er door gediend
en de nadeelen der vermindering van den
vogelstand zijn vele:
het gevaar voor insecten-, slakken- en
muizenplagen neemt toe;
schepselen, die den menscü bekoren door
vorm en beweging, kleur en gezang, gaan
noodeloos verloren;
onze jongens verliezen hun eerbied en
bewondering voor de natuur.
Wie het wel meent met onze vogels en met
de jeugd, steune daarom het streven onzer
Vereeniging wekke do ogd op neften), eieren
en jonge vogels te ontzien.
Veelal moge het nadeel aan den vogel
stand opzettelijk worden toegebracht, som»
evenwel geschiedt dat onbewust. Houdt daar
om den jongens voor, de omgeving der nesten
niet te vertrappen en geen eieren of jonge vo.
gels in handen te nemen.
Indien algemeen op de medewerking van
ouders en opvoeders gerekend mag worden,
zal het aantal vogels in Nederland toenemen.
Een belang, niet alleen voor de vogels, doch
evengoed voor den mensch.
PROV. STATEN VAN ZUID-HOLLAND,
Ged. Staten van Zuid-Holland stellen voor
om den termijn voor herziening van het Pro
vinciaal Werkliedenreglement, dat thans gel
dig is tot 1 September 1928, te verlengen tot
1 Januari 1931.
Ged. Staten stellen voor in de subsidie
regeling ton behoeve van den Bond voor open
bar© Leeszalen en Bibliotheken in Zuid-Hol
land, met ingang van 1 Januari 1928 de woor
den „van 30 pet. van het bedrag, berekend
volgens do door het Rijk voor toekenning
van rijkssubsidie aan die instellingen vast
gestelde norm" te vervangen door de woor
den „van 45 pet. van het door die Instellingen
genoten rijkssubsidie.
Deze wijziging staat in verband meit een
verlaging van het rijkssubsidie met onge
veer 33 pet.
■y-
EEN GEWELDIGE BRAND TE GELLICUM BIJ GELDERMALSEN, zooals men in deze ge
meente nog nimmer heeft meegemaakt verwoestte op 3 Med in een ommezien 9 woningen, de
Ned, Ilerv. Kerk en hot Hulppostkantoortje. De brand ontstond in een schuur achter het
Hulppostkantoor. Hier ziet men de ruïne van een boerderij, waarvan slechts de tussehaa
muur nog overeind staat.
