Dinsdag B Mei 1928 Tweëdë Blad Pagfrm-1 f HET COALITIE- VRAAGSTUK DE VEENBRANDEN IN DRENTHE DE STEUNVt RLEENING DE WIND ONDER HET VUUR. DE SALARISHERZIENING VOOR BURGERLIJK RIJKSPERSONEEL 1 Wij Katholieken vormen in ons land een minderheid; door onze georganiseerde staat kundige eenheid vormen wij een groote macht,, maar de meerderheid bezitten wij niet. Dus zullen wij bijvoorbeeld nooit een uitsluitend-Katholieke regeering kunnen krijgen. Althans niet binnen afzienbaren tijd. Willen wij regeeren, dan moeten wij ons coaiiseeren of verbinden met andere partijen. In heel oude dagen, toen er eigenlijk nog geen Katholieke Staatspartij bestond, steunden de Katholieken de politiek dei liberalen, die toen nog het meestgeneigd waren ons onze godsdienstige vrijheid toe te staan. Na Thorbecke's heengaan is dat geleidelijk veranderd, niet het minst door de liberalen zelf. die hoe langer hoe anti- godsdienstiger werden en heel het volk hun ongeloof wilden opdringen, vooral door middel der verplichte staatsschool. De strijd voor de vrijmaking van het onderwijs heeft bijna tachtig jaar do politiek in ons land beheerscht en zij dreef de geloovigcn van verschillende richting bijeen. Protestanten (later gesplitst in anti-revolutionairen onder Kuyper en christelijk-historisohen onder Lohmanj werkten samen met Ivatitioliekcn. Die samenwerking heeft geduurd tot 11 November 1923 toon de Christel ijk-histori- schen, uit haat tegen den Paus, de re geer in g-Colijn-van Karnebeek dwongen den gezant bij den H. Stoel terug te roepen. Gekwetst doör dit anti-papisme weigerden de Katholieken toen verdere samenwerking. Hun woordvoerder verklaarde in de Kamer dat samenwerking even onmogelijk was met andere partijen, die mét de «ht istelijk-historischen hadden meegestemd. Zoo bleven ook vrijzinnig-democraten en socialisten op don stoep staan. Dit is nu al weer drie jaar geleden en al dien tijd ongeveer regeert een buiten gewoon ministerie, omdat er geen gewone regeeringsmeerderheid is. Langzaamaan komt nu al sterker en sterker de vraag op wat er in de toekomst moet gebeuren. Willen wij in 1929 weer mee gaan re geeren en de meesten willen dat, wijl zij hun bekomst hebben van het extra parlementair kabinet dan komt van zelf ook de vraag aan de orde: met wie moeten wij regeeren? En hier teekenen zich twee stroomingen af: een groep, die beslist wil samenwerken met de Protestanten en een, die een zake lijk accoord wil aangaan met de rose- roode groep. Professor Veraart heeft afgerekend met de samenwerking opgodsdienstig'Qn grond- slag; hij meent dat een opnieuw .uitvaren met de christeiijk-historischen onmogelijk is. Mr. van Wijnbergen daarentegen is van oordeel, dat een samenwerking met do Protestanten de eenig-mogelijke is en al thans de eenig-veilige voor ons en meest- voordeelige. Er is zeker iets te zeggen voor Veraart s opvatting: Immers, wij zijn een minder heid en kunnen geen zuivere Katholieke staatkunde voeren. Wij moeten nemen wat wij krijgen kunnen en ons daarvoor op bepaalde punten aansluiten bij iedere groep, die om wat reden dan ook, ons steunen wil. En er zou zeker, op meer dan één punt, voor ons wat te verkrijgen zijn in samenwerking met. vrijz. democraten en socialisten. Maar er zijn ook ernstige bezwaren. Politiek is niet- alleen wetten maken maar ook besturen. Wetten maken is een gewichtig werk, maar besturen niet min der. Gaan wij samen* met de socialisten, dan halen wij hen ook in het staats bestuur. Daarmee leveren wij hun een apparaat over, dat hen in staat stelt het land zeer sterk te beïnvloeden; vooral bij het doen van benoemingen. En de vraag rijst of wij dan het paard van Troje niet binnen halen! De steden, waar socialisten besturen, spreken hier wel een duidelijke taal. Het zou de moeite waard zijn eens te vernemen, hoeveel procent van het ge- meentepersoneel der groote steden rood georganiseerd is. Wij zouden dan net klaar zijn met do uitwerping der eene groep principieels Vijanden om de andere in te halen: de socialisten zouden de liberalen opvolgen en het laatste kan wel eens erger zijn dan het eerste. Wij laten nu andere vragen nog rusten Zoo zouden wij de resultaten der rood zwarte samenleving elders wel eens precies willen kennen. Waarom liep zij achtereen volgens in Duitschland, Oostenrijk en Belgis spaak? Welke vruchten bracht zij daar aan de Katholieken? Hoe is de onder vinding op vakvereenigingsgebied? Heeft men daar goede resultaten gezien van samenwerking tusschen katholieken en socialisten? Of hoorden wij niet telkens, dat de socialisten alle successen op eigen en allo verliezen op andermans rekening Schreven? Zullen zij dat op staatkundig terrein ook niet doen? Merken wij het a,l niet in de steden? Letterlijk alles wat daar Verricht wordt is, als men de socialisten mocht gèloovon, hun werk. Eindelijk: zullen zij onze principieele eisehen steunen? Zoo bijv. de gelijkstelling Van het Hooger Onderwijs of althans den fiaancicelen steun der Katholieke universi teit? Het zijn maar enkele vragen, maar zij «oen toch vermoeden, dat de kwestie niet NOG GEEN PLAATSELIJKE COMITé'S De Commissaris der Koningin in de provincie Drenthe verzoekt opneming van het volgende: Ofschoon de materieele schade, welke het ge volg is van de ernstige veenbranden in Emmen en Odoorn, voor zoover niet door verzekering gedekt, vooralsog niet buitengewoon aanzienlijk blijkit te zijn, zal het noodig zijn den behoeftigen getroffenen de schade te vergoeden. Daarvoor zal zoo noodig dezer dagen door het Drentsche Centraal Comité tot siteunverleening bij rampen, waarin o.m. zitting hebben de bur gemeesters ven Emmen en Odoorn en vertegen woordigers van 't Roode Kruis en het Oranje- kruis, een oproep aan het Nederlandsehe volk worden gedaan. In afwachting daarvan meen ik het vormen van plaatselijke steuncomité's in den lande, waarvan reeds sprake schijnt te zijn, te moeten ontraden én hen die reeds hun gelden willen be schikbaar stellen, er tegen te moeten waar schuwen deze af te dragen aan anderen dan aan mr. Onnen, penningmeester van genoemd comi té, Prlovincieliuis te Assen. De Commissaristder Koningin in de provincie Drenthe, voorzitter van het centrale comité bovengenoemd, Homan. De provinciale vertegenwoordiger van den Kan. Nat. Bond voor Reddingwezen en Eerste Hulp bij Ongelukken „Het Oranje Kruis", baron mr. A. W. van Holthe tot Echten te Assen, be zocht gisteren de gemeenten, waarin de veen branden woeden en pleegde ook overleg met de burgemeesters, om zich te vergewissen, of en in hoeverre bijzondere hulp gewenscht is. De pro vinciale vertegenwoordiger blijft in geregelde verbinding met de burgemeesters; de Bond „Het Oranje Kruis" blijft paraat om alle hulp te verleeuen, welke noodig zal blijken. Naar wij vernemen, heeft de daarvoor aan gewezen commissie uit het dagelijksch bestuur van het Ned. R.K. Huisvestingscomité te 's-Her- togonbosch hü bet ontvangen van de ernstige berichten over den veenbrand eveneens onmid dellijk. door bemiddeling van Pastoor van Schalk te Ooster Bargerveld, de hulp van dit comité aangeboden. wat en ovese.^"* VAM hui\ it vAuTHtf DE TOESTAND VAN GISTERMIDDAG Emmen Erfscheiderveen, Maandagmiddag 1 uur. Ondanks de gunstige berichten betreffende den toestand te Emmen Erfscheiderveen zijn fu er gistermorgen heengegaan. Midden in e dorp ontmoetten wij een groep brandwéer- .®~.ea uit Emmen. Zeverteldenons.dat aan 't o van Kanaal A de brand feller was gewor- *n, e" een dreigend karakter had aangeno- Door het draaien van den wind is het uur met hernieuwde hevigheid gaan vlam- 4 gl'00te oppervlakten veen staan weer in lichte laaie. onze T°eten zagen we het vuur voort ui, ia 6,U 1'6 m*dden van een verstikkenden tan en we ons een weg; Met tranende wi°oiiifAio enauwd door de hit#e kwamen we wegdroecenVeeDWerkei'3' dle aanS«taate turven ter7n,Hmeneer!aSen zTct T' fT dM "7 *elaen ze. Ginder kruien ze zand helpt maar W6 Selooven niet dat het We 1 lepeu verder en zagen hoe de vlam- k7tl7 en diCht b« eea houten P «Sgenhutten waren genaderd. ninkjes te behouden. P°°Bt men tbanS dl® W°" Op onzen terugtocht zagen we hoe 't spuitje vau Emmen werkeloos staat; de twaalf naren van het tweewielige toestelletje lagen aan den kant van den weg in diepe rust. Gaan ju ie nog niet blu3schen, vroegen we den commandant van het dozijn. De men- schen verderop snakken naar jullie komst We weten niet of we daar water vinden antwoordden de man. Maar kom je dat dan te weten wanneer je hier blijft liggen? Neen. zei de man, maar in Emmen zoeken ze het uit, op bet kadaster. En dan hooren we het wel. zoo gauw is opgelost eri dat er veel duistere vragen zijn, die eerst opgelost moeten worden. Het zou wel degelijk moeten vast staan, dat de voordeelen van een samen gaan met socialisten die van een samen gaan met de Protestanten zouden over treffen. Maar dat zien wij nog niet. Kr wordt ook veel gesproken over dr. Schaepman's houding in deze kwestie; - daarop komen wij nog terug. Ernstige uitbreiding te Emmen- Erfscheiderveen. E m m e n-E rfscheider v e e n Maandagavond 7 uur. En hoe staat het met den brand?, vroegen we vanmiddag den Hagenaar, die bij een der spuiten te Klazienaveen-Noord stond. Erger geworden, meneer. Vannacht liet het zich nogal goed aanzien, maar sinds van morgen, na het draaien van den wind, is het vuur tot ver in Oostelijke richting doorgedron gen. Maar gaat u eens bet veen op en dan moet u de slang volgen. U komt dan bij de brandwachts en die zullen er u alles van ver tellen. We volgden dezen raad- en baggerden doof het zwarte veen, klommen ovër hoogten, balan ceerden op hevig zwiepende vondertjes en kwamen tenslotte bij de brandweerlieden. Ze vertelden ons, dat er al veel terrein op het vuur was gewonnen, doch de aanhoudende felle wind en de schroeiende zon hadden een zeer snelle uitbreiding Oostwaarts bevorderd. Hoe verraderlijk het ertshoudende veen Is, bleek ons uit het feit, dat na een flinke en langdurige bespuiting de grond nog rookte. Stak men de spade erin, dan kwam er vuur te voorschijn. Een Groninger was daarom zoo •handig zijn spuit in den grond te steken. Hoe wel dit tamelijk afdoende hielp, bevordert dit geenszins een snelle blussching. Van inruk ken in de komende dagen kan daarom absoluut nog geen sprake zijn. Toen we het blusschingswerk gadesloegen, stegen uiit de richting Emmen-Erf scheiderveen dikke rookwolken op, die met de minuut zwaar der werden. Terstond togen we op pad on kwamen juist bijtijds om te zien, hoe tusschen de twee zoogenaamde Groene Dijken de vlam men over een geweldig breed veengebied speel den. Onder de verveners, die op dezen plot- selingen brand niet hadden gerekend, heerschte groote consternatie. We Hepen verder, totdat we door het vuur werden tegengehouden. Van alle zijden kwamen marechaussee^ en veldwachters opdagen. Steeds de grens van het vuur houdende, zagen we hoe stapel na stapel turf werd aangetast. In een minimum van tijd was het turfveld één vlammenzee. De vieze, vettige rook verduis terde het licht der zon, zoodat deze nog slechts als een roode kogel in de lucht bleef gloeien. Steeds maar verder gaande, ontmoetten we de bewoners van een lioutén keetje. Op een kruiwagen en in een kapotten, wankelen kin derwagen voerden ze hun schamel bezit mede. We sloegen rechtspm den weg in, waaraan het keetje lag. De verstikkende rook benam ons den adem." Toéb 'zetten we door, totdat we geen vijf meter afstauds voor ons de vlam men over den weg zagen laaien. De tranen sprin gen in onze oogen. we zagen slechts een brui nen gloed, de lucht benauwde ons tr.t stikkens toe. Wilden we niet door het vuur worden ingesloten dan moesten we ©ogenblikkelijk te rug. Iedere minuut, die we hier langer bleven, kon ons noodlottig worden. We keerden en bereikten het keetje,' dat thans angstig dicht aan den vuurrand stond. DE BRAND NEEMT GRsOOTE AF METINGEN AAN Er wordt hard gewerkt in Emmen Erf scheiderveen EMMEN ERFSCHEIDERVEEN, Maandagavond 11 uur. De hevige veenbrand te Emmen Erfschei derveen, heeft reusachtige afmetingen aan genomen. Toen wij vanavond ons er heen begaven, werd onze weg verlicht door een rossigen gloed. Tientallen, neen honderden turfbulten stonden in vollen gloed. Ongetwij feld aanschouwen wij hier de uitgestrektsto van alle veenbranden, welke de laatste dagen in Drenthe woedden. De bewoners van het houten keetje hadden zich in hun leege woning verschanst. Fluks was een sloot om het huisje gegraven en men stond met emmers gereed, om het eerste teeken van brand te dooven. Ofschoon het vuur juist op een meter afstand het keetje passeerde, is dit totnutoe behouden gebleven. De achterstaande steenen huizen zijn verlaten, de vensters zijn met luiken gesloten, de bewoners hebben kasten, tafels, stoelen, kortom bet geheele huisraad in de vaart gegooid om het tegen het vuur te beschermen. Totnogtoe zijn de huizen ge spaard en men zal alle krachten moeten in spannen om ze te behouden, Terstond, toen de brand hier zulk een dreigend karakter begon aan te nemen, lieten de Haagsche en Amsterdamsche spuiten Klazinaveen-Noord in den, steek, om hun materiaal naar hier over te brengen. Ook het spuitje van Klazina- veen kwam in werking en zoo wordt momen teel met drie stralen geblusoht. De Haagsche brandweer heeft het erop gezet, om uit breiding te voorkomen en men bespuit met bewonderenswaardige volharding de achterlig gende nog niet aangetaste turf. De Hage naars weten, dat, wanneer zij het tegen het vuur verliezen, er minstens een paar huizen zullen worden vernield. De mannen waren opgewekter, dan toen wij hen vanmiddag te Klazinaveen bezochten. 1-Iier zijn wij tenminste in ons vak! zei een hunner, die het spuiten op het doode, flauw rookende veen blijkbaar beu was. De hitte was geweldig en de vonken vlogen ons om de ooren. Noqde trokken wij ons terug, van het schitterend schouwspel, dat de honderden brandende tufstap'els op leverde. Alleen van de firma Tv7. H. Scholten zijn. er bij dezen brand 300 dagwerken turf in de vlammen opgegaan, hetgeen een schade- béteékent van ongeveer 16.500, HET RENKUM&OHE GENADEBEELD werd op zijn oude eereplaats herplaatst. Het beeld werd door een groep heereu de kerk binnengedragen ALS DE WIND ZOU DRAAIEN...-. Men hoopt op regen EMMER COMPASCUUM, Dinsdagmorgen Men lioopt, dat de Noord-Oosten wind gaat liggen. Wanneer dit gebeurt, zullen do lood grijze regenwolken, die thans over Drenthe trekken, zich* ontlasten en dan wordt tevens een eind gesteld aan alle veenbranden. Zooals wij daar juist uit Valthe vernamen, woedt het vuur er nog over grooten afstand in de vlakte en in de drooge veenkuilen. Turfstapels zijn er niet meer. Wanneer de wind naar het Zuiden zou draaien, zoo meende onze zegsman, dan zijn de gevolgen niet te overzien. Thans kan men het vuur wel meester blijven. Te Emmen Erfscheiderveen z'jn ;in den loop van den nacht geen huizen door den brand aangetast. DE OORZAAK. Een interpellatie in Emmen's gemeenteraad. De heer C. J. Portegies, lid van den gemeente raad van Emmen, heeft aan de hand van de vol gende vragen een interpellatie aangevraagd: Hebben de g,eruchten,'als zouden de branden in de veenstreek onzer gemeente, niet in allo gevallen door ongeluk of onachtzaamheid ont staan zijn, den burgemeester als hoofd dér po litie feeds aanleiding gegeven tot het instellen vari een zeer ernstig onderzoek in deze? Zijn B. en W. bereid in overleg te treden met de ondernemingen, betrokken bij de verzekering van turf tegen brandschade, teneinde te bevor deren dat zoodanige regelen worden ingesteld, dat het bedrag der vergoeding voor geleden brandschade in elk geval aanzienlijk lager zal ziju daii de waarde der verbrande turf? VERSCHILLENDE BRANDJES In huizen en schuren Gisterenmiddag omstreeks 5 uur ontstond brand in een schuurtje gelegen in den tuin van no. 91 iu de Edisonstraat te Woensel bij Eind hoven. Door den feilen wind aangewakkerd verbreidde het vuur zich zeer snel, zoodat spoe dig de aangrenzende schuurtjes en perceel 91 in lichte laaie stonden. In allerijl sleepten de bewoners zooveel mogelijk huisraad naar bui ten. De brandweer kon aanvankelijk geen water geven, doordat er niet voldoende druk op de leiding stond. Dit was mede oorzaak, dat liet vuur zich mededeelde aan de huisjes 93, 95, 97 en 99. Toen er eindelijk voldoende water was tastte de brandweer het vuur krachtig aan en het gelukte haar den brand na een uur te blus- schen. Zij kon echter niet verhinderen, dat 4 huisjes totaal zijn uitgebrand. Het vijfde kreeg slechts waterschade. Een varken kwam in de vlammen om. De meeste der bewoners bleken niet verze kerd te zijn. De vier daklooze gezinnen zijn bij buren on dergebracht. De oorzaak is onbekend. Iu een boerderij Gisterenmiddag geraakte op den Lommer weg te Sneek de boerderij, bewoond door Tj. de .Tong, in brand. Geheel het huls brandde in korten tijd geheel af. Eenige varkens kwa men in de vlammen om .Bijna de geheele in boedel en ÏS^OSO Kg. hooi, gingen verloren. De oorzaak is ongekend. Verzekering dekt de schade. Te Eerde werd de boerderij, bewoond door M. Smits, in de asch gelegd. Een zeug en kalf kwamen in de vlammen om. In een kippenhok Te Duizel ontstond brand in een kippenhok bij den landbouwer Cox. 40 kippen en tiental len kuikens gingen verloren. In een boscli In liet bekende Mastbosch bij Breda ver brandden Zaterdag ongeveer 2.5 H.A. 27-jarige grove den. Zondag ontstond daar op niet min der dan drie plaatsen tegelijk brand. Ander half H.A. gingen verloren. Zeer waarschijnlijk is het, dat een weggeworpen sigaar of sigaret de schade veroorzaakt heeft. DE AARDBEVINGEN. Mededeeling der subcommissie uit de Centrale Commissie voor Georganiseerd Overleg. Een gift van het Koninklijk Huis Het hoofdbestuur van bet Nederlandsehe Roode Kruis ontving van de leden vdn liet Koninklijk Huis een belangrijke gift ten be-' hoeve der slachtoffers in het 'Oosten, DEFINITIEVE REGELING NIET VOOR HET LATE NAJAAR TE WACHTEN. Naar aanleiding van de vele vooral in de pers verschenen commentaren over den ar beid van de uit de Centrale Commissie voor Georganiseerd Overleg in ambtenaarszaken aangewezen sub-commissie ter voorbereiding van de technische salarisherziening van het burgerlijk Rijkspersoneel wordt medegedeeld, dat noch de Centrale Commissie voor Georga niseerd Overleg, noch bedoelde sub-commissie eenige verantwoordelijkheid op zich kan ne men voor de verschillende geruchten omtrent wijze van arbeid of verkregen resultaten. De besprekingen in de sub-commissie dragen een streng vertrouwelijk karakter. Omtrent het verloop dezer besprekingen kan derhalve gce- nerlei. mededeeliing worden gedaan, noch kan van verkregen resultaten ten opzichte van concrete regelingen of salarissen gesproken worden. Zooals in het persbericht van de vergadering der Centrale Commissie van den 21en Februari 1928 vermeld, zullen de voorstellen na de be handeling in de Centrale Commissie vermoe delijk nog aan de bijzondere Commissie van Overlég ter fine van advies worden toegezon den,waarna eerst dan door de Centrale Com missie, in overleg met de RegeeringsdelegaOe in die Commissie, liaar eindadvies ter zake kan worden uitgebracht. In verband hiermee valt niet te verwachten dat deze technische herziening vóór het lata najaar van dit jaar haar-uiteindelijk beslag zal krijgen. DE LOONACTIE BIJ DE KON. MIJ. „DE SCHELDE" TE VLISSINGEN. Do directie-voorstellen verworpen Door de directie van de Kon. Mij. ,,de Schei- do" to Vlissiugen is na eene conferentie met vertegenwoordigers vara de hoofdbesturen van de verschillende metaalbewerkersbonden, bij welke conferentie ook de voorzitter van den Metaalbond aanwezig was, hekénd gemaakt, dat de directie niet op de eisehen der organisaties kan ingaan. Alleen wensebt zij met Juli a.s. een loonsverkooging in te voeren vara gem id. deld iy„ cent per uur. Het doorbetalen van va- cantiedagien is te bereiken als de werklieden, evenals vroeger, daarvoor storten ©n in den. scheepsbouw wordt overgewerkt. De personeels vergaderingen besloten unaniem deze voorstel len der directie te verwerpen. Deze week wordt opnieuw eera conferentie met de directie aan. gevraagd, om van eeu en ander mededeeling te doen en te verklaren dat de arbeiders aau hun eisehen vasthouden. BET CONFLICT AAN DE HOOGOVENS Wordt het werk hervat? Naar men ous mededeelt, hebben alle arbei ders van het Hoogovenbedrijf, behalve de 100 havenarbeiders, die de vorige week liet werk hebben neergelegd, zich aangemeld en de ge vraagde schriftelijke verklaring, inhoudende dat zij alle hun opgedragen arbeid zullen ver richten, geteekend. De bij de landelijke vakbonden aangesloten arbeiders (dit blijken er ongeveer 100 te zijn) hadden het advies van de besturen gekregen, om de verklaring te teekenen. De directie van het Iloogo venbed rijf koni geen mededeeling doen, wanneer liet werk ge deeltelijk of g-eheel zal worden hervat. GARANTIETOELAGE VAN ONDERWIJZERS Vragen van Kamerlid Braat Door den heer Braat zijn den Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen de volgende schriftelijke vragen gesteld: Is het den Minister bekend, dat nog aan sommige onderwijzers de gararatie-loelage wordt onthouden, omdat zij op 31 December 1924 op wachtgeld gesteld waren, ook al kwamen zij later weer in vasten dienst bij het onderwijs terug? Is de Minister bereid te bevorderen, dat' ook aan deze groep de garantie-t(WÏSfèa;Hprde toegekend?

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1928 | | pagina 5