rSmrvm
Verven. „DE PHOENIX", 68015. Stoomen
rPx^st
mrumiaö&üm.
-u-
DE KRUIMELS VAN DE
TAFEL.
ZATERDAG 26 MEI 1928
EERSTE BLAD
PAGINA 3
NEDERL. NIJVERHEIDSTENTOONSTELLING
OPENING DOOR Z. K. H. DEN PRINS
MINISTER SLOTEMAKER DE BRUÏNE OVER DE BETEEKENIS
DER NENIJTO
WEERBERICHT
JUBILEUM
P. A. VAN SCHAARDENBURGH
Op 1 Juni a.-s. zal het veertig jaren gele
den zijn. dat cle heer P. A. van Schaardén-
bnrgh, de chef van het Bespreekbureau Lieh-
tenauer, bij deze firma in dienst tnad.
LAATSTE BERICHTEN
ZESTIG WATERVLIEGTUIGEN
CP EEN KRUISTOCHT
want
kalmeeren U en houden Uw geest helder.
75ct.Bij Apoth.en Drogisten.
DE VOORZITTER VAN DE
KATllïtMJEKE JOURNALISTEN-
INTERNATIONALE
Door Z. H. den Paus gehuldigd
EEN NIEUW SOORT VLAGVERTOON.
NOBILE'S NOORDPOOLEXPEDITIE
NAAR HET GRAF VAN ST. JEROEN
DOORL. EPISCOPAAT
HET 'BEZOEK AAN GEDETINEERDE
DIENSTWEIGERAARS
AARDBEVING TE GELS ENK lïJ'C IïEN
Paniek onder de bewoners
POGING TOT DOODSLAG.
Gp tw«f boaurtiten gesdvoten
A1j8 akbbkes iets zegcen
EEN VEROUDERDE MEENING
$t
Hedenmiddag te -.half drie uur de Neder,
'landscbe Nijverheidstent o onifceLling 19-8 (Inter
nationaal) officieel .geopend gewenden.
Reeds lang voor Het «fflcieele opemngsum'
was Het op en rond Het tentoonstellingsterrein
een geweldige drukte. Auto's snorden de groots
toegangswegen van Blijdorp op en at ®m .de
duizenden genoodigden ter plaatse te brengen.
Rond het groote voorplein stond .een diclïte
menigte belangstellende toeschouwers. Op het
tentoonstellingsterrein was nog de laatste
«ogenblikken allee in de weer om aan alles
de laatste -hand te leggen voor de finishing
touche.
Vroolijk wapperden bundels vlaggen boven
het in een stralenden zon blinkend witte ge
bouwencomplex, overkoepeld door ©en diep
blauwe hemel.
Na de regendagen kwam dene lzonnedag als
oen welkome vevraassimg, die een stralenden
luister uitspreidde over het pradhtig schouw,
spel, dat de Nenijto Heden bood.
In' de groote hoofdall.ee stonden de leden
van den Nieuwen 'Rotterflamschen. IPostduiven-
boind met hun manden opgesteld. Aan de eeue
zijde van liet groote plein achter de hootd-
ingang had de Kon. Militaire Kapel plaats ge
nomen en even verder de leden van Batte s
Mannenkoor.
Te ongeveer half drie uur amvaerde de
officieel* autoriteiten bü hst hoofdgebouw c ei
Nenijto. waar zij werden ontvangen dooi. ie
dagelijksche bestuur der tentoonstelling.
De algemeene voorzitter de heer B. C. D.
Hanegraaïï 'hield fle volgende rede:
Koninklijke Hoogheid, Excellenties, Hoeg-
edelacbthare heer en, dames .en he eren.
M'st een gevoel van trots betreed ikt-ate voor
zitter het podium, om het eerst Ihat woord te
mogen voeren namens den Raad van Beheer
192S en breng ik eerst een woord van warmen
dank aan Hare Majesteit, de koningin-moeder
en aan tJ Koninklijke Hoogheid, met uw beider
bereidwilligheid om wel 'het Beschermvrouwe-,
schap en het Beschermheer schap te hebben wil-
Ben aanvaarden, terwijl ik hieaiiij nog oni%fc
oprechten dank voor uw tegenwoordigheid aan
bied.
Thans Excellentie is het woord aan U mag
ik U uitnoadigen de openingsrede te willen
uitspreken.
Vervolgens toetrad Z. Ex, Eraf. Dr. Siotemaker
de Bruine, Minister van Arbeid, Handel en
Nijverheid, het podium en sprak d© volgende
red© nft.
Rede Miwister Siteemaker 4e Bruine
De Minister van Arbeid, Handel en Nijver
heid, prof. dr. Siotemaker de Bruine sprak
daarna als volst:
Toenadering eiseht der tijden nood, 300 on.
geveer drukte eenmaal een Nedeélandisch dich
ter Zich fit. Dit Bs zeker* e*n behartigenswaar
dig woord.ook als de tijden zich gunstiger
laten aanzien nijgt het ons den weg naar oan
nieuwe» beteren .toekomst; het is een verblij.
dend verschijnsel dat zulks in steeds mimer
kring wordt verstaan.
Rotterdam «vnlthsi 6 eeuwen lang een stad
van éle daad toont ook thans gelijk ratels 000
waak in het vorlea-n, dat het den eisch des
tij dg verstaat, smeer neg idkt het bereid is,
daadwerkelijk het zijne bü te dragen., 'W tot
die toenadering te geraken, die °P ®iet* hisixlige
tijdstip voor allen, die van goeden wH ff».
het aangewezen doel is.
Ik stel bit alles op den voorgrond, ornaat,
indien ik mij gaarne bereid verklaard®, «e
ffetijjto mat een enkel woord te openen, ik m
dit openingswoord ve.ora'l gaarne aanwijs, dat
hier een .uitnemend werk van toenadering zal
worden verricht.
Ilt zie hier allereerst een toenadering van
binnen- en buitenland, die geheel in de lijn au
het jaar der Olympiade ligt.
Ifennen van naam uit onze nabuurstaten
verklaarden zich in 'groote «getale bereid in het
Eere-comité zitting te nemen, wel een bewijs,
dat de beteekenis dezer -onderneming ook,elders
-aanstonds werd beseft en voor -den Raad van
Beheer een aansporing .te meer om geen po
ging tot verzekering van het welslagen der
zaak achterwege te laten. Zoo zullen dan straks
mannen van zaken, handelaars en mijveren van
■.verschillende nationaliteiten .gelegenheid heb-
hen, zich op deze uitgebreide terreinen van
elkanders weten en kunnen op ,de hoogte te
stellen.
Zoo zal 'het kennen tot waardeeren leiden
en voor het „onbekend" dat zoo vaak den
grondslag van het onbemind is, straks geen
plaats meer zijn
Economisch bezien 'leven wij allen onder den
grooten indruk van het werk van Genève. jWel-
nu hst komt mij voor, dat wat in de, komende
dagen op de Nenijto zal worden gepresteerd
uitnemende gelegenheid biedt om zich bjj de
hoofdgedachte van -Genève -aan te passen
Z. K. H. de Prins der Nederlanden verrichtte
hierna de officieele openingsplechtigheid.
Het eerste bezoek van de autoriteiten gold
■het paviljoen der gemeente Rotterdam, Op het
terras van dit paviljoen ontving d-e waarne
mend burgemeester, wethouder L. de Groot
de entcriteiten en hield daarbij de volgende
rede:
Rede {an den wild. Burgemeester
De waarnemend-burgemeester, de heer L. de
Groot, sprak daarop als volgt:
Namens het gemeentebestuur van Rotterdam
is het mij ee.n eer en -een voorrecht Uwé
Koninklijke Hoogheid, Uwe Excellentie en u,
-dames en hees-en, ean welgemeend welkom te
mogen toeroepen in Rotterdam op deze ten
toonstelling.
Het was een prijz-enswsiirdige gedachte om
in liet jaar waarin tie -Olympische spelen in
Nederland werden .gehouden, nu ons vaderland
meer dan ooit een voornaam deel van het
wereldtoerisme tot zich zal trekken te Rotter-
lanj .een nijverheidstentoonsteliling te houden
die aanvankelijk nationaal opgezet, do-or de
ons pas verblijdende belang,stelling van het
buitenland een internationale is geworden
Eerbiedigen dunk betuig ik Uwe Koninklijke
Hoogheid voor de eer .erts aangedaan, <teze ten
toonstelling te Boenen.
Z. Exe. 'den Minister van Arbeid, Handel
en Nijverheid ben ik dankbaar voor de door
hem gehouden openinsgrede omdat gij daarin
meent te mogen zien een doorslaand 'bewijs van
de sympathie onzer ïtegeering voor hetgeen
Mor floor lptegerijTOr is 'tot stand gébracht,
in welke sympathie Het gemeentebestuur zich
van heeler harte verheugt.
Hulde breng ik namens het bestuur van
deze ,etad aan 11 mijne ham-en leden van den
ftaiafl wan :B*heer, dja maanden 'lang smet
grodte energie volhardend hebt gearbeid en
meel' dan dat u geheel hebt gegeven om deze
tentoonstelling te doe» werden ©en gebeurtenis
va,» belangrijke ep zeer v,ar strekkende betee-
ken je in .de ge9c.toi19a.enls van de nijverheid,
Naar mijn meen ina' Is uw Raad c® ,actoitte-
rende wijze geslaagd in het volvoeren van
een vrijwillig aanvaarde tank, die, ik weet
h«t van nabij dikwijls uiterst zwaar ia ge,
wpeat.
Moge geliopl .Nederland u daarvoor dankbaar
apn, Rotterdam is zonder twij'fdl trptseh ep 11,
Hei resultaat" va» uw w.ejïk. deze tejOtdW-
atelling zal aan vreemdeling' en aandssupot
naar ik hoop duidelijk tonnen op welk tooag
peil van ontwikkeling de verschillende takken
van nijverheid staan.
Voor producenten «en producten zad deze ten
toonstelling een intensieve en machtige propa
ganda zijn.
De deelneming van buitenlandsche inzenders
verheugt mij zeer omdat naar ik vermeen de
deelneming van vreemde naties zal bijdragen
tot versterking der vriendschapsbanden tus-
schen die volkeren en Nederland".
Het Is juist daarom dat ik dit gebeuren van
groote beteekenis acht voor ons geheele
vaderland en niet het minst voor Rotterdam.
Wie de-ze tentoonstelling bezoekt, zal onge
twijfeld mede een bezoek brengen aan onze
havens, onze havenwerken en ons vliegveld,
hij zal dan doordrongen worden van de over
tuiging op welke gemakkelijke, moderne en
uiterst snelle wijze van uit Rotterdam en ook
van ;het achterland .naar .alle streken der
wereld over water en door de lucht, de pro
ducten kunnen worden vervoerd.
Koninklijke 'Hoogheid, Excellentie, Dames en
Heer en, voor uwe aanwezigheid hier, op Rot
terdams grondgebied, op dit oogenblik, is het
stadsbestuur u allen zeer erkentelijk.
Moge -de Nederlandöcbe Nijverheidsfcentoon-
stelling 192-8 in ieder opzicht een groot succes
zijn, dan zal zij worden -een schoome belooning
voor hen, die door burgerzin gedreven het
daarstellen er van hebben mogelijk gemaakt
en iz-al zij van blijvende 'beteekeaiis worden
voor de nijverheid, voor Rotterdam, ja voor
het geheéle N.ederlandscbe volk.
Immers zal ook hier blijken, in hoever de
eene natie de andere kan aanvullen. Zoo
doende zal men elkander helpende, ook dan
voor den opbouw van ons werelddeel, is
geheel kunnen steunén. En dan zal men liet
niij zeker niet ten euvel duiden, wanneer
ik hier -de verklaring afleg, dat het tot
stand lcomen dezer tentoonstelling mij ook
daarom verheugt, dat daarbij niet alleen de
uitheemscbe, maar bepaaldelijk ook onze
ejgen Nederlandsche industrie een kans krijgt
om haar voortbrengselen op den voorgrond
te brengen en tot een voorwerp van alge
meene belangstelling te maken, zij het ook
dat in een betrekkelijk beperkte ruimte
evenals van de vreemde zoo ook van onze
eigen nijverheid slechts een beperkt beeld
kan worden gegeven.
Algemeene biangsteüing zeg ik, want een
goed opgezette tentoonstelling, zooals wij
-die straks zullen :te zien krijgen, behoort
tot de meest doelmatige hulpmiddelen eener
actieve commerciëele propaganda; ook hier
om, omdat een tentoonstelling als deze
in 'ruimen zin een toenadering tusschen in
dustrie en publiek ,kan beteeicenen.
Vélen die bulten Ie industriëele sfeer leven,
pasdfflteeren dagelijks opnieuw alsof het de
meest gewone zaak der wereld -ware van
allerlei dat de nijverheid door rusteloos
werken te hunner beschikking kan stellen.
Het ia voer het groote publiek alles vaak
vanzelf sprekend. Men verschaft zich de
dingen zonder moeite en komt er niet licht
toe, zich rekenschap te geven van de vraag,
hoeweel zwoegen, hoeveel onderzoek, hoeveel
deiik- en handenarbeid vaak verborgen zijn
in -een artikel, dat, dank zij de Inspanning
van velen door de machinale productie binnen
ieders bereik kwam, waar bet vroeger wel
licht slechts voor enkele bevoorrechten ver
krijgbaar scheen.
De Nenijto geeft aan het publiek ©en uit
nemende gelegenheid om ook onze nijverheid
uit eigen aanschouwing te leeren kennen,
haar aan het werk te zien en waar noodig
nog meer te leeren waardeeren.
Ten slotte, dames en heeren, schijnt mij
de 'Nederlandse}»® Nijverheids Tentoonstelling
1928 ook nog in ander opzicht in het toeken
yau -toenadering - te.; staan. Ik "bedoel een
toenadering van arbeid, handel en nijverheid.
Deze alle hebben elkander noodig. Onze be
volking groeit nog voortdurend aan. Zal
die groei evenwel een zegen beduiden, dan
moet daarmede een voortdurende uitbreiding
der productie gepaard gaan. Ook de jNenijto
zal ons leeren, dat zoo"» uitbreiding denk
baar en mogelijk is; wa.t 'In het licht van
•ons toenemend bevolkingscijfer bcteekeixt. dat
:Ztj ook in onderlinge samenwerking kracht
dadig zal moeten worden nagestreefd.
Hand having van het sociale peil voor ons
volksgeheel is nauw verbonden aan econo-
mischen bloei. En deze tentoonstelling kan
het besef verlevendigen, hoezeer deze beide
elkander behoeven.
Moge de Nederlandsche Nijverheids Ten-
toonstelling 192S voor haar deel, de toenade
ring op onderscheiden terrein brengen, die
■jïïc aanduidde Dan zullen de aan haar ge
wijde moeite -en kosten niet tevergeefs zijn
besteed. Van deze toewijding, moeite en
kosten, die bat TentoaaetelUngscomité zich
Verwacht wordt:
Zwakke tot matigen veranderlijken wind,
meest licht- of halfbewolkt m-et eeaiige kans op
ochtendnevel, waarschijnlijk droog weer, mo
gelijk nachtvorst, overdag zelfde temperatuur.
Fietsers en motorrijders lichten op van
's avonds 9.33 tot 's morgens 4.21.
getroost heeft, zal Uiw bezoek U een zeer
diepen Indruk .geven.
Daarna verzocht de Minister Z. K. H.
den Prins der Nederlanden, de tentoonstelling
te willen openen.
Vervolgens werden de autoriteiten rondge
leid door de hallen der tentoonstelling.
Zoodra Z. K. H. de Prins het temrétn betrad
werden de ongeveer 16.000 postduiven opgela- 1
ten om door de lucht de boodschap overal te
brengen, dat de Nenijto is geopend.
Onmiddellijk na de officieele opening werd -
de Nenijto voor het publiek opengesteld.
Reel. 2137S 18
De heer M. Bené Delforge, bestuurder van
„Vers l'Avenir", bestuurder van den Boud der
Katholieke Journalisten van België en voor
zitter van liet Internationaal Bureau der Katho
lieke Journalisten, heeft van Z. H. Plirs XI da
Komman&eursplaque der Orde van den H. Ore-
gorius den 'Groote ontvangen.
Door bat Italiaansche luchtvaartministerio
is een kruistocht georganiseerd van zestig
watervliegtuigen, die het Westelijk deel van
de Middellandsohe Zee 'zullen bezoeken. Een
nieuw soort vlagvertoon!
Met het bevel iis de P.lnedo belast. (De staats
secretaris voor de luchtvaart maakt den 'tocht
mede.
Deze kruistocht zal vele problemen omtrent
landing, verankering, navigatie etc. van zulk
een eskader moeten oplossen. Een der grootste
moeilijkheden zal zijn, ondanks het groote «aan
tal vliegtuigen, de vooruit vastgestelde for
matie te behouden.
De etappen zijn OrbetelloElmas '43S K.M.;
ElmasPollensa 565 K.M.; Pollenzahos Al-
cazares 428 K.M.; Los AlcazaresPorto Al'fa-
ques—Berre 500 K.M.; BerreOrbetello 530
K.M. "Totaal 2S18 K.M.
De watervliegtuigen zijn tweedekkers ,,S 59
bis", alle te Sesto Galende geconsfcreerd en
hebben een motor van 500 P.K.
Ongerustheid: eon -noodlanding?
Gistermiddag om twee uur was de „Italia"
te Kingsbey neg niet terug. Volgens intnsschen
binnengekomen berichten wordt meegedeeld,,
dat aan boord alles wel is. De „Italia" bevond
zich vanmorgen om 3 u. 40 op 160 K.M. ten
Noordein van het Moflene-ilaad. De terug
tocht wordt sterk vertraagd door aen stevi- J
gen Zuidwestenwind, die hat luchtschip naar
het Noordoosten laat afdrijven.
Een grootse groep Haarlemsehe bedevaart
gangers zal ziéh Dinsdag 12 Juni aansluiten
hij de Antóterdamsche processie naar Noord-
wijk. Het ligt In de bedoeling bij welslagen
wan deze eerst© poging in de volgende jaren
•een selfstauïffge Haarlemsehe processie <tte
organiseeren naar liét graf van St. Jeroen.
Het Doorluchtig Episcopaat van Nederland
zal op 4 en 6 Jutfi te Roermond bijeenkomen.
Gisternamiddag kort na 4 uur wertd in de
Noordelijk gelegen wijk Buelse te Gelseukir-
ohen .eien ongeveer 2 minuten durendie aard.
beving waargenomen, die zoo hevig was, dat
schilderijen scheef gingep hangen, kastdeuren
opensprongen en de beavonei-s in een paniek
fle straat op liepen.
Men vermoedt, dat dp bevjng door ean
grpnflvverplaatsing in een mijn veroorzaakt:is.
Heel, 139-238
Moet de verloofde worden .afgewezen?
Die heer van Zadelhof! heeft den Minister
van Justitie de volgende schriftelijke vragen
gesteld:
1. Is het -den Minister bekendi dat op
aanvraag van de moeder van P. R. wegens
dienstweigering gedetineerd in de bijzondere
strhfgevangen is te 's Graven liage om hij
een bezoek aan haar zoon van diens ver
loofde te zijn vergezeld, ten aanzien van
deze verloofde afwijzend is beschikt, omdat
bezoeken, anders dan van familieleden niet
«worden toegestaan?
2. 'Kan de Minister bevestigen, dat afwij
zing van 'aulke verzoeken ten aanzien van
alle gestraften geschiedt, on, zoo ja, of, naar
zijn oordeel, niet zoodanig bezoek in sotB-
'mige gevallen een goeden invloed kan oeffie-
nea op een gedetineerde?
3 Acht de Minister het, nog afgezien
van hetgeen tn -de vorige vraag wórdt ge
steld, in ©Ik geval oorbaar en Vdratandigi
om aan een dienstweigeraar, die ter zalka
van 'het getrouw blijven aan zijn beginsel
steaf ondergaat, onder alle omstandigheden
toot bezoek te ontzeggen van wijn verloofde,
in tegenwoordigheid nog wel van zijn moedor?
y.uor ,de rechtbank te Den Bosch stond to-
reatoj. de landbouwer L. P., uit Postel. Hem
•weid ten laste gelegd, dat Jhij ln het jachtveld,
«te Reusel, met teen geweer qp twee beambten
had geschoten, van wie er eau ongedeerd ibleef
m de «sider niet levensgevaarlijk wend getrof
fen. Het G.M. eischte, wegens poging tot dosd-
,Blag, 4 jaar gevangeniestraf, met last tot ion-
njiddellijke gevamgeiaxemiaig, wegens vrees voor
outvluebmog.
,De verdediger vrosg vrijspraak, sutos. ciemen-
tjie en psychiatripch onderzoek.
Het 'Q.SVL vond flit laatste niet noodig, op
grond van advies van dr. Casparie.
Be rectortibank gelastte onmiddellijke gevau-
gonneming-
Uitspraak 7 Juni.
■Staatr 'WfU'dhh er. Qfider. ons .neg wel gevon-
iftea, die eerst dtan tets voor em zaak, een ver-
e an if jug, oen streven gaan voelen, als iemand
„aan desa overkant" er een gunstjg oordeel over
velt, Pan ..durven" ze die meenjng ook wel
vol ,te toou-de», want ze .zijn als de dood zoo
ha»g w ten „katholieke" ojivatting. Die im.
mnrs.js altijd aenzijdig, he-krpmBen en heeft
alle mogelijke gehreken. Ben restantje van Si-
bert# opvoeding ,en 'het lezen vaji liberale bla.
den.
■Wij meenen nog altijd, dat eigen .taken nog
«tesfs 'het htet® bteWleeld kunnen" worden
dooi- .eigen menschen, omdat die pp de hoogte
■gijn van de kwestie^ -veel meer en toeter dan
anderen. 'Het aanhalen van een buitenstaan
der kpn wnl gpwicht in de Sphftal leggen
tegenover een anderen buitenstaander
In zlien zin zouden w.e even wilften wijzaa
op ean MrUaaing (vap Alhprt Thornat di
recteur van het arbeidsbureau te Genève, een
sqcteal-démocraat en leider van flp Ainerikaan-
S-Che hpndep.
pe man heeft tenminste den eerlijken moed,
ook .anderen te waardeeren in hun werk, iets
waartoe .biina geen Npfleriandsch sociaal-demo
craat kan "komen. Die hebben tpt nog tpe in
hup. bla-deti niete .aan dqn.dag gelegd voor „-fcer-
kslijke" bonden, dan ■ininaoht.ins en spot. Die
bonden 'tellen volgens hen niet mee en doen
niets -voor den aitoeid-ev.
Die mijnheer Thomas bracht een bezoek gqn
de Christelijke vakbeweging ,in -Duitscfclasd
en gaf daarover liet volgend getuigschrift: .,fGij
yrootdgt ik nimmer de groote betepkmiis
ontkend heb, welke .aam de christelijke vakbe
weging in 't raam van 't groove sociale iher-
fovmingswerk, dat de taak is van de inter-
nationaie arbeidste-ganisaties, moet wm-den ge
hecht., "Wanneer ik zie, hoeveel waarde ook
de .ehristel®ke vakbewegiizg aan (je cul-.tui'é&le
verheffing van den arbeidersstand hecht, dan
■vervult roti «dat ,z»et nieuwe hoopo»z."
Vpoi' de vrienden van den heer Thomas in
derdaad het overdenken waard.
We lezen in de N. R. Ct. een vraaggesprek
met een voornaam man, die heel wat in zijn
leven heeft gewerkt en zoo zachtjes aan een
hoog-en leeftijd toereikt heeft. Terugziende op
zijn jeugd, gaf hij «en z«er verpivdpnde opvat,
ting ten beste, wat opvpeding bettreft.
„Mijp ondprs hebben mij in mijn jeugd
niet in een bepaalde richting, hetzij religieus
hetssij politiek, pipgevoed^ 0opals ontwikkelde
en liefderijke ouders doen, werd mij liet
goede ou aigemoeu nmnscheslijke steeds voor-
gehpudeh- To.ep ik dan ook in 1875 als stu
dent meer zfilfisto-ndig werd, had ik een on-
JbeyQqrqprdeelden kijk op de wereld en de
Wnzqhpn. pator pils tpsfliens ,en weBmnder
heb ik de groote voordeeleu van deze wijze
opvoeding ingezien."
Wij kunnen in zoon opvoeding geen voor
deel zien, -wei nadeel. Ba we vermogen niet
in te z.ieji, hoe iemand een pnbe'vooroordeeilden
kijk kan hebben in zake godsdienst, bijvoor
beeld, omdat men in gpep bepaalde richting ;is
opgevoed. Want geen bepaalde richting is gpep
rjetotmg. Pd ge©d ïjphtjsy! ig jribts.
Dit kleurt te m.eer) al1# «wel degsüjk «en her
paalde richti»g, wat godsdienst betreft, plicht
kan -zijn. Dus ook de vroege opvoeding in dien
gedsfliensf #ietp audej-g Ma» teen gjrpet geluk.
■Gew,ftonJyk kpnj.t dau ook van een onl'evoor-
oftrdeéiden lujik pip de wereld en fle nvenscheu 'i-n
zalie g'Ojdsdianst toeM weinig .terecht, als men
liet tenminste ook oubevoorfleétld mag noemen.
Dat al getuigt van een bepaald standpunt: dat
me» opvoeding in een bepaalden godsdienst,
een vooroordeel noemt; dus iets, waardoor men
niet meer open en eerlijk voor een -vraag kan
staan, geen naar waarheid en werkelijkheid
gegrond inzicht kan voi;men.
Met zoo'n dooddoener wend vroeger aan een
katholiek ieder wetenschappelijk Inzicht ont
zegd, dat maakte een 'katholiek minder waard
in de oogpij van andereflat ppookt nog na in
de hoofden van sommigen uit de oude school,
die het nog steeds hebben over de knellende
•dogma's ™r over den blinddoek van geloofs
waarheden, die alle vrij onderzoek en eigen
opvjatting van te voren al onmogelijk maken.
Die opvatting bracht er vroeger to.e, een ka
tholiek nog -wel geschikt te achten voor lan
taarnopsteker, doch voor de rest jntete.
Dien tijd hebben we overleefd. Dat zoo nu
en dan dat oude deuntje aiog eens gehoord
■wondt, kan ons alleen doen glimlachen om de
g'oeflgeloovige naïeveteit van degenen, die groot
gébracht zijn in het vooroordeel, flat godsdienst
eigenlijk: een liefhebberijtje is ypor den meusch,
doch een liefhebberijtje, dat toet beste in den
.naensch in den weg staat,
EENZELFDE MEENING
Het JTotestautsel) Nederlandsoh Jongelings
verbond lieerft zijn 75-jarig toestaan gevierd,
fn een artikel onder Kerlpiie'uw.s jn de ;N- R. Ct.
treflfen w« v,ai-schillende opvattingen aan, die
blijk fïev.eu van eenzelfde meening, als de onze,
over het .-noodaakelöke vap iengdvei-eenlsiiïBeij i
«p igedsfl-ienstigen grondslag.
,,Toen .de opkomende fahrieltsindustrie met
toaar pphooping van gpedfleels jeiigdige ar-
Apiflera in de steden een tegenwicht noodig
maakte tegen .dé nieuwe aedetojke gjavaren,
stichtte pastor (dominee) Mullat te Bremen
n» 1833 een toevluchtsoord voor jongelieden,
waarin een evangelische jongellngsvereem-
gjng zich ontwikkelde".
Dat de nieuwe tijd «rustige en andere go-
varen bracht voor de jeugd, daarover wordt ilit
den "tveure geklaagd. Magir dat daarom wij ook
■andere positieve wijzen van bewerking der
jeugd ter hand moesten nemen, dat kmuieji
velen nog niet hegrijipeu.
,Me,n begreep, dat de gewone kerkelijke
zielzorg niet voldoende is, om de jeugd te
bewaren tegen afvajl van het «eloof, dwt Zij
in toet gezin lrebhen meegekregen."
Nu hebben wjj nog «en heal anflpre -kerke
lijke zielzorg dan de protestanten, maar moe.
ten hetzelfde zeggen van de jeugd- 'Wit® kton dat
zien, zonder uit alle krachten mee -te werken.
Wat baat vurigheid vao.r de missie, nis die
huist in een ziel, die slap en flauw en dood is
voor het katholieke jeugdwerk?
„Met spretokt vanzelf, dat de werkmethode
zich met den loop der tijdan gewijzigd heeft.
Beperkte men zich aanvankelijk tot vrij eren
-omgaaig in het vereenigingsleven met bespre
kingen vaji godsdienstige strekking, later
'heeft men ook ontwAkkelingscunsirswen op
touw g.ezet voor algemeene vorming. Het
samenbrengen in een geordende organisatie
met rechten en vrijwillig opgenomen ver
plichtingen heeft opzicbzelf reeds maatschap
pelijk vormende waar-de. Aan fle opvoeding in
d« JongsJingsvereeniging dankt menig man,
die h«t latej' in de maatschappij -of den etaat
t«t een p.osijje van min of meer beteekenis
he,eft gehad, een deel van zijn ve,Ha&en."
Qok dit hebben wij te onthouden. Het gaat
bij ons evenzoo! Hebban we leiders voor dp
toekomst peodig. dan zrtlleu w,e z,e moeten vor
men.
Gebeurt dat niet in de jeugd, wanneer dan?
NOG IETS TER OVERDENKING
Ook hit het bpitenlaud.
Daar moet fle wijsjheid yfeudaan konten,
want met de katholieken in Nederland bijvoor
beeld vgit weinig aap te vangen. Ook w;at de
toonden betreft. Dat die tooh niet socialistisch
mogen zijn! En dat daarom de katholieke
Kerk zoo'® groot deel „goede" katholieken van
'hun -verplichtingen .uitsluit au „daarom" zich
schuldig anaa-kt aan machtsuiuiebruik, «mn ge.
w et.ens k npoh ting.
Dan het .iHitieiilainl! iMgJ'- Bornewasser, bis
schop van Trier, zoo ver,telt het orgaan, werd
door eep nocialistiiche organisatie aangespro
ken 'Ze beklaagde zich over geestelijken, die
katholieken beletten in de sooiaal-democra-
itlsclie bonden te gaan. Enzij waren toch
neutraal, zie maar de statuten, die volkomen
neutraliteit op godsdienstig gebied voorschrij
ven.
Toch flink en eerlijk van die mannen, eens
te gaan praten met de ie id ars Aer katholieken.
De eenig-juiste en ook fatsoenlijke manier.
En Monseigneur liet duidelijk weten, waar.
op het stoom. „Naar door ons ingewonnen 'in
lichtingen hebben -de in uw schrijven genoem
de pastoors de katholieke leden der „firele Ge-
werkeotonfl' (soc. vakhonden) bij herhaling op
hun gewetensplicht gewezen, het verband met
de soc. vakbond au te verbreken, waar hnü de
-mogelijkheid openstaat, zonder materjeelc
schade ziek in bonden te orgtatoiseeren, die htm
Tedigieuze belangen niet tegenstaan, Indien üe
betrokken katholieke leden, desniettegenstiMrti-
de bun verpiiclitiiig niet nakomen, zoo sluiten
zij zich zelf van de Sacramenten del- Kerk uit.
Dit sfihidpurtï lhoest feitelijk voor ieder katho
liek vanzelfsprekend zijn, ook tendér dat «ij
vap den tomset, of in fle ontwikkêïingscursi'H-
sen daarover Qn^Sïhonden moeten worden."
Alle gegevens, die ze maar kunnen wenschèm
De monsélten zelf sluiten 2ich uit/ omdat za
httn verpücliting.en, niet nakomen. Want heb
'gaat over een gewetensplicht. Waar de omtio-
gqlijk'lveid tot organisatie in katholieke honden
niet toestaat, ©h w,ej:keHjk ernstige materieels'
belangen ,op het spel stag», ligt een andere han
delwijze alleen .van die omstandigheden.
Bn dat laftts.te: eon katholiek moet zooveel
van zijn godsdienst kennen, en zoo goed zijn
gpflsfliatost iKakomondat hij uit eigen toeweging
zijn .psUebt kende en er naar deed.
duist ,heel ju iet,
