HET
EEUWIGE
IJS
NAAR DE.ITALIA"
Pagina 1
AVONTUREN
Maandag 11 Juni 1928
Vierde Blad
DE BRAGANZA.
OP AMSTERDAM-EILAND.
VLIEGER LUTZOW HOLM.
DE GROOTSTE VIJAND.
DE VERDERE HULPEXPEDITIES.
Middernachtzon te Adventbaai.
ziet men Klaas Billenbaai. -
Gezicht over de ZO KM. breede IJsfjord. Noordwaarts
De sneeuwmassas rechts blijven in het voorjaar aan
de 'ïéust Icleven "als' de ijsvelden losbreken. De onderkant is weggesmolten door de
vloedbewcning. Op den voorgrond het eenige meter breede begaanbare kiezel
strand. zooals zulks op vele kusten daar voorkomt.
SPITSBERGEN voor 20 jaren nog een half
mysterieus gebied, vermag zicli vooral na
den oorlog in de volle belangstelling verheugen.
Nadat de prins van Monaco den stoot t.ot de
onderzoekingen beeft gegeven, bee t een
stroom van geleerden zicb op d,e doorvorsching
van dien archipel geworpen, Waarbij vooral
de Skandinaviers zicb bebben onderscheiden.
Niet slechts de gevonden kolenschatteu,
maar ook het voortreffelijke klimaat der V est-
kust en de voor een op 80 gr. N.Br, gelegen
zuiver poolland haast ergerlijk-eenvoudige be
reikbaarheid, droegen veel bij tot de uitgestrekt
heid der belangstelling.
Nabij de door den Golfstroom bespoelde
Westkusten daalt de temperatuur 's winters
zelden beneden 30 gr. C. en geen 100 K.M. ver
der, even over de passen naar bet Oosten grijnst
de volle guurheid van de Noordpool II tegen.
Herhaaldelijk strekte het land tot vertrek-
punt van poolohderzoeldngen en bel is ze km
bet beste punt voor de sinds 1925 regelmatig
plaats gehad hebbende luchtexpedities.
beter dan Alaska.
Van tallooze tragedies getuigen de bonder
den graven op Spitsbergen's kusten; door
pakijs opgesloten walviscbvaarders, in de
sneeuwjacht verhongerende expedities, door
ellende omkomende pelsjagers. Want de stille
schoonheid is verraderlijk als niets ter wereld!
Als leek voor bet eerst landende, voelt ge in-
tuitief de machten die U omringen. Roerloos
schijnt bet land U te verwachten met een
stille dreiging, die zegt „mensch pas op! Geniet
vaE onze blanke sclioonheWi dwaal en mijmer
over onze in de zon zilverende vlakten, droom
uwe sprookjesdroomen in onze lcleurbetoove-
ringen, meet uw levenskracht met de felheid
van ons bel groen en blauw «s en met de
woestheid onzer grootheidmaai
gewaarschuwd dat we uw leven nemen zullen
bij den eersten misstap,
De tragedies zijn thans met één vermeer
derdWat er ook is gebeurdindien
een ongeval van het Italiaansche luchtschip ln
den Spitsberger archipel heeft plaats gehad,
dan moest Nobile, indien hij kans had
gezien een gedeelte van de nooduitrusting te
landen, reeds lang een afgezant naar de
bewoonde Westkunst hebben kunnen zenden.
Intusschen lijkt het op het oogenblilc, dat
jvij dit schrijven, zeker, dat er draadlooss
Verbinding met hem is verkregen. Het is dus
onwaarschijnlijk, dat de bemanning een snellen
dood heeft gevonden. Men denke zich de hypo
these in, die thans nog als de waarschijnlijkste
wordt gehuldigd: het luchtschip stoot op het
kustgebergte, de wind wringt het er langs, de
ineenzakkende stukken wor
den als verfrommeld papiei
voor de sneeuwjacht uit
geblazen over bet verijsde
binnenland. Zwaardere ge
deelten, gondels en derge
lijke blijven in de spleten
en ravijnen steken als vuil
ln een zeef en de rest
waait in steeds kleiner
flarden voor den huilenden
Wind uit en verdwijnt in
de ijswoestenij. Slechts op
de plaats der botsing liggen
afgebroken metaaldeelen
tusscben de rotsen, of zijn
fliep in de sneeuwhellingeu
gedrongeneen paar
steunende lichamen hier en
.daar.
En, waar de storm het
sohip heeft voortgesleurd,
Ja een spoor van instrumen
ten, in de sneeuw stekende allumaniumstukken
en min of meer gewonde menschen, die rade
loos trachten zich te beschutten tegen de ver-
ijzenden wind.
Het zal aan den kapitein Svendsen van het
ijsschip „Braganza" niet liggen, indien over
levenden der „Italia" langer van hulp versto
ken blijven dan noodig ia. Na laatstleden
Maandag in recordtijd uit Noorwegen te Kings-
bay te zijn aangekomen, heeft het schip thans
tot taak om te volbrengen, waartoe de „Citta
di Melano na een eendaagsche poging niet in
staat bleek, om een half dozijn Italiaansche
Alpenjagers onder bevel van kapitein Sora,
plus eenige pelsjagers als gidsen zoo ver moge
lijk Noordelijk en Oostelijk aan land te zetten,
Het Is b-1. per ski haast ondoenlijk om van
Koningsbaai uit een tocht langs de kust Noord
waarts te ondernemen, daar talrijke gletschers
in zee uitloopen, gescheiden door bergketenen,
welke vaak stijl aan zee grenzen, zoodat het
passeeren van die besneeuwde hellingen slechts
zeer voorzichtig mogelijk is, ten koste van veel
tijdverlies. Natuurlijk is een zoo ver mogelijk
vervoer te water verre te verkiezen.
Inmiddels zal de „Braganza" er wel reeds
in geslaagd zijn om hare mannen ergens te
landen voorbij de Noord-Westelijkste kaap van
Spitsbergen.
Elk jaar reeds vroeg in het seizoen begeeft
dit schip zich naar Spitsbergen en vormt de
eerste verbreking van het winterisolement
October—April gedurende welke periode het
pakijs en de 3 maand-lange winternacht alle
verbinding met Europa verhinderen.
Zoowel bet stoomschip „Braganza" als het
veel kleinere motorschip „Hobby", waarmede
thans de Noorsche vlieger Liitzow-Holm het zog
van het eerste schip gevolgd is, zijn houten
ijsschepen. Zij zijn van 1 tot 1 y, voet dik
eikenhout gemaakt en zoodanig gevormd dat
de kiel vooraan bijna gelijk 1Igt met de water
oppervlakte. Het geheim dier ijsschepen is dan
ook, dat ze door de schroef als het ware op
het ijs worden gestuwd, waarna het gewicht
van het schip het vanzelf verbreekt en opzij
duwt. Kijkt men van den steven omlaag, dan
ziet men dan ook het drijfijs dezelfde bewe
ging maken alsof men op een bos riet trapt. De
schroef is eenige meters diep onder water aan
gebracht en daarmede zoo goed mogelijk tegen
beschadiging gevrijwaard.
Het is Nobile als een fout aan te rekenen,
dat hij vooraf geen maatregelen voor eventueelé
hulpverleeningen heeft genomen en zich niet
minstens verzekerd heeft van de mogelijkheid
om onmiddellijk een ijsschip ter plaatse te heb
ben met of zonder vliegtuig. Thans heeft men
te Koningsbaai nagenoeg een week ongebruikt
verloren moeten laten gaan.
De berichten dat levensteekenen waren ontdekt
op Amsterdam-eiland zijn inmiddels niet be
vestigd. t
Het ware dan ook wel een onaangename gril
van het noodlot, indien Nobile schuilplaats
had moeten vinden daar waar de resten rond
waren van Andrée's verongelukte ballonexpedi
tie. Zooals men weet was de Franschman de
eerste luchtvaarder, die oen 30-tal jaren gele
den probeerde per luchtballon de Poolstreken
te doorvorschen. Nog thans staan op Amster
dam-eiland overblijfselen van zijn installaties
en huizen, vanwaar hij in Noordelijke richting
verdween, zonder dat men ooit iets meer van
hem vernomen heeft. Waarschijnlijk is hij reeds
na weinige uren gedwongen geweest op het
pakijs te landen, zonder kans om terug te kee-
ren. Kamp Wellman getuigt daar tevens van
de eerste bestuurbare ballonpoging, welke ech
ter nimmer ten, uitvoer werd gebracht en
slechts veel geld kostte aan voorbereidingen.
Ook zal het den thans speurenden Alpenja
gers vreemd te moede zijn bij de herinnering,
dat zij nog geen maand geleden weigerden om
nabij de Noordpool „eventjes voor een weekje"
geland te worden door het luchtschip, waarnaar
zij thans zelve een onderzoek instellen. Wij
mogen niet aannemen, dat het dezen mannen
op 't laatste moment aan moed heeft ontbro
ken, maar wel is waarschijnlijk, dat het hun
pas na voltooiing der voorbereidselen duidelijk
werd, dat er geen rekening mede was gehou
den, om hen desnoods in staat te stellen op
eigen kracht den langen weg van de Pool land
waarts te vinden. Slechts door volkomen vei
ligheidsmaatregelen voor een dergelijke lan-
dingsgroep te tref fep ware Nobile verantwoord
geweest. Zulks had echter een extra gewicht
van 1000 K.G,.cif meer,in het luchtschip nood
zakelijk gemaakt aan honden sleden en pro
viand.
Indien de veronderstelde plaats waar de
„Italia" vergaan zou zijn, volgens de radio
peilingen juist was, dan heeft het luchtschip
ergens voor de kust gezweefd tusschen Amster
dam eiland en Liefdebaai. Door den storm is
het Westelijk of Z.Westelijk afgedreven en
heeft het de kuststrook in de buurt van Mossel
baai of Verlegen Hoek gepasseerdof die
geraakt Met spanning worden te Koningsbaai
de eerste berichten daarvandaan tegemoet ge
zien. Berichten die zoowel afkomstig kunnen
zijn van de gemelde landexpedites als van,
luitenant Liitzow-Holm, die inmiddels ongetwij
feld daar reeds met zijn vliegtuig rondkruist.
Als steunpunt kan hij gebruik maken van de
zich daar thans in de buurt bevindende expo-
dities, welke op haar beurt door zijn bemidde
ling aanvulling zouden kunnen bekomen van
de „Citta di Milano", waarna men intensiever
het onderzoek Van de kust en van het binnen
land van Nieuw Friesland ter hand kan nemen.
De taak der vliegtuigen en luchtschepen zal
daarna speciaal zijn om het Noord-Oost Land
af te zoeken, hetwelke bezwaarlijk te voet is
te bereizen en het onderzoek ten slotte tot
Franz-Josef Land uit te strekken.
Wind is de grootste vijand van Spitsbergen,
veel meer dan de koude, die op de door den
Golfstroom bespoelde Westkust niet eens zoo
groot is.
Een opstekende wind kan zich binnen eenig^
uren ontwikkelen tot een storm van huilende
kracht. De toppen der rotsbergen brengen
daarbij een als de zee ruischenden toon voort,
ravijnen en gletscherkloven mengen daarin een
geluid als van doffe orgelpijpen en het geheel
vormt een gonzend, soms gierend concert. En,
als ge dan als nietig mensch wegduikt in een
Een der fraaie gedeelten van Centraal Spitsbergen op het traject der Adventbaai-expcditie
Foto genomen nabij het hoogste punt van het traject. De foto geeft een karakteristiek
beeld van de omstandigheden
waaronder gereisd wordt.
spleet en de wind nog rukt aan uwe dichte
kleeding, en er soms in slaagt u als met een
staaf te branden als uw kleeding ergens niet
goed sluit, dan weet ge, dat ge hebt te vechten
met een geweldige macht. De grootheid van
het natuurgebeuren om u heen drijft u tot
levenskracht en ge vècht voor uw leven. Als
door een kogelregen bedreigd, vliegt ge en
zwoegt ge op dekking aan en gradft met ver
bitterde slagen in sneeuwwanden om een hol
te maken diep in de warme sneeuw en
daar uit te blazen. Sneeuw vliegt in slierten
over den grond en yrordt met een geluid als
■van vallende suiker in stralen langs de opening,
van het hol geblazen. Binnen in de nauwe
ruimte, ziet ge iemand een kookstel kanteeren
eu het vooruitzicht op een. warmen kop
koffie stemt behaaglijk, geeft zelfs moed om
naar buiten te vliegen en rondslingerende
deelen der uitrusting binnen te sleepen.
In bét voorjaar, als er reeds heel wat sneeuw
ls gevallen en als de wind zoo'n beetje is
uitgeraasd, zijn de reiscondities het gunstigste
en is het land zelf het fraaiste. De tweede
hulpexpeditie, welke te Advent-baai aan den
Zuidkant der IJsfjord werd uitgerust door de
Store Norske Kul Kompany, een groote door
den Noorsclien staat begunstigde kolenmijn,
waar ongeveer 300 man arbeiden, treft het dan
ook bijzonder. Deze hulpexpeditie bestaat uit
een hondenlede onder geleide van eenige
Noorsche jagers en heeft tot opdracht om zich
via Wyde-baai zoo spoedig mogelijk naar de
Noordkust te begeven, alwaar zij zich met de
Alpenjagers onder commandant Sora zal ver-
eenigen om deel te nemen aan het verdere
onderzoek in West Friesland.
Ook deze expeditie bereist een traject, waar
de macht van den poolvorst zich reeds menig
maal deed gevoelen. Voet voor voet zal zij
denzelfden weg volgen, die destijds ter ont
zetting der mislukte Duitsche Schroeder-
Strandz expeditie werd afgelegd. Men slaagde
er toen in om de overlevenden te bereiken, die
ten Oosten van Spitsbergen hun schip hadden
verloren in het ijs, en, na het verrichten van
alle denkbare verkeerde en ondoordachte daden,
in Wyde-baai ariveerden, een geslonken en
totaal gedemoraliseerd troepje. Trouwens het
succes van de Duitsche Arctische en Antarcti
sche bemoeiingen was meer dan vaak zeer
weinig schitterend.
Het rijk, van de middernachtzon duurt Mei,
Juni en JuLj. De zon doorloopt 'n cirkel langs
dan gebeden horizont, staat de nachtelijke uren
dus in het Nooirden en geeft misschien door
straalbreking boven het koude poolgebied een
eenigsztns flats Hebt, zooals bij ons met zons
verduistering wordt waargenomen.
Mochten de onderzoekingen naar de .Italia'
tot in Juli en langer voorturen, dan zall verder
[toe men over de eeuw'ge sneeuwvelden zich voortbeioeegt. De snelheid wordt zoo hoog mogelijk opgevoerd, wanneer het terrein liet toelaat.
[jjft1i: De honden worden tot 12 Kilometer per uur opgejaagd. Maar de wijde witte eentonigheid blijft onafgebroken aanhouden.
onderzoek in gewijzigden vorm moeten plaats
hebben. Het onderzoek der vliegtuigen zou
geen wijziging behoeven, maar te laind is
verkeer per ski en per slede in den
zomer of de na-zomermaauden veel be
zwaarlijker. Dan is Spitsbergen gemeta-
morphoserd in bet Spitsbergen, zooalis
de toeristen, waaronder tegenwoordig ook
veel Hollanders, het kennen. De sneeuw
is van de berghellingen en van het
laagland grootendeels weggedooid, overal
een bruine of vaal-grauwe steenkleur vertoo-
nende. Diverse mossoorten doen een tamelijk
mislukte poging om het geheel een groen aan
zien te geven en voor den toerist is het
bergland een geweldige teleurstelling verge
leken bij de machtige Nobrsche fjorden, waar
zijn schip pas doorheen is gestoomd. Echter
zijn en blijven er steeds een aantal plaatsen
van wondere schoonheid, waartoe ook de thans
zooveel genoemde Koningsbaai en de nabij
gelegen Magdalenabaai behooren. In deze
zomermaanden blijken het vlakke terrein en de
berghellingen eigenlijk te zijn bezaaid met
keien en rotsblokken, waarover voortgang be
zwaarlijk is, terwijl het werkelijk vlakke groene
land bestaat uit een slikkig, drassig mosbed,
waar men soms tot de knieën toe inzinkt.
Het verkeer heeft dan het makkelijkste
plaats langs liet strand, dat uit kleinere steenen
bestaat, vrij vlak gehouden door het spoelen
der golven. Het wlnterijs kleeft hier en daar
nog in groteske vormen aan de kust, van
onderen door de golven weggesmolten tot aan
hoogwaterpeil. Geheel in den zomer is da
scheepvaart het eenig resteerende verkeers
middel.
Een welbekend verschijnsel is, dat, indien
de lucht niet door mistbanken is vervaagd,
hetgeen des zomers veel voorkomt, de atmos
feer zoo helder is, dat practisch van een
afwezigheid van perspectief kan worden ge
sproken.
Alle toeristen weten hoe ergerlijk zij zich
wel eens vergist hebben door te meenen, dat
de oever van een fjord te dicht bij was om
het stoomschip te kunnen doen lceeren
terwijl in werkelijkheid een kwartier moest
worden gestoomd om den oever te bereiken.
Ook dit verschijnsel vormt een der ernstige
gevaren, waar op expedities terdege mede reke
ning moet worden gehouden. Misrekeningen
zijn niet zeldzaam, de gevallen dat iemand
meer dood dan levend moest worden opge
spoord, zijn talrijk. Als men zich „eventjes"
een 20 K.M. in zijn uithoudingsvermogen ver
gist, dan ls dat een heele kluif. Tochten worden
dan ook nimmer alleen ondernomen en het
geldt als een axioma, dat een mensch alleen,
althans des winters, een verloren man is. 00r,
nemen expedities zelf voor een tocht van
weinige uren liefst een provlandvoorraad en'
uitrusting voor weken mede.
Vaak wordt ook gereisd met twee volledige'
uitrustingen, dus met meerdere hondensleden,
opdat indien 's winters een gedeelte van
het gezelschap dn moei
lijkheden geraakt, de rest in'
■staat is pp eigen gellegen,
heid hulp te verschaffen.
Dergelijk uitruelirlgsmate-
riaal is echter steeds in 't
bezit van mijn-ondernemin
gen. De pelsjagers zijn door.
gaans te arm om zich de
luxe van een pooi waardige
■uitrusting Ite verschaffen.
Des zomers ziet men ze ge
kleed in oude colbertjes eif
igemeen wollen truien; ze"
gelijken dan ndet J g bp
de romantische verschijninj
gen van Jack London'^
•boeken. Maar ze zijn stoer
c(n onmbedobgend als bet
land.
A W. VAN H. Jr
