m
m&öïï'M 'ü-M£T g
Donderdag 28 Juni 1928
Tweede Blad
Pagina 1
mm
OVER HEIDENEN
EN MISSIE
Uitnoodiging tot ccn bespreking
üiw
FRIENDSHIP
-
-,n:
KONINKLIJKE FAMILIE
„Blauwe Lini"-
DE B. A. T. O. M.
Onder Katholieken voert de Missie een
prachtige propaganda: tijdens de bekende
missiedagen en missieweken vooral stellen
missionarissen, die meestal zelf jarenlang
onder vreemde volkeren geleefd hebben, de
menschcn in de gelegenheid uit de beste
bron te lioorcn, wat er gaande is in die verre
streken. De nieuwste middelen der techniek-
worden daartoe mede gebruikt. De men-
schen kunnen op die tentoonstellingen met
eigen oogen veel vreemds bewonderen en
hebben zoo een niet te onderschatten sei ie
aanschouwelijke lessen tot verruiming en
verdieping van het eigen inzicht.
Het devoot-romiantisehe maakt gelukkig
plaats voor een werkelijk-geestdriftige stem
ming, die op den duur beter tot offers,
W'ant daar gaat het om in staat zal zijn,
en niet te vergeten roepingen kweekt
voor het Missie-leven.
Menig niet-Katholiek komt op die tentoon
stellingen ook in nauwere aanraking met
het katholieke missie-werk en met „drie
vreemde-pastoors". Hoe gaat hun schuwe
terughoudendheid dikwijls over in blijde
verbazing, als ze den gullen en hartelijken
levensmoed van die mannen leercn kennen.
En dan komt er ook wel eerlijke waar
deering los. Verblijdend mogen we wel een
uiting van de „N. R- C." noemen, over de
afdeeiing: „zending en missie op de Ita
de koloniale tentoonstelling in Arnhem. Wij
lezen in het liberale blad:
Misschien kan ce tentoonstelling er toe
bijdragen om het onweersprekelijke nut,
de zegenrijke Werkzaamheden, ivan Zón-
ding en Missie onder animistisch denken
de en voelende heidensche volken te doen
beseften, door althans een deel van hen,
die nog 'in den „gelukkigen staal'' van na
tuurvolken gelooven, tot ander inzicht te
brengen. De eth.nografica,, door de pro-
testantsdhe en katholieke instellingen,
■welke zich in Oost- en West-Indië met het.
Christelijke Evangelie aan detze natuur
volk: .1 bezighouden, hier tentoongesteld,
zijn zeker alleszins geschikt om eenig
denkbeeld te geven van de gemoeds-onrust
dezer primitief-denkenden, gekluisterd
als ze zijn in den angst voor de zielen der
voorouders en voor al de booze machten
die in de natuur rondwaren en hun geluk
bedreigen. In 't midden latend, of al dan
niet de leer van den Islam voor deze vol
ken misschien aanvankelijk bevattelijker
zou zijn, zoo moet toch wel een ieder, die
animistische volken op andere dan oppei-
vlakkige wijze van nabij heeft kunnen ga
deslaan, tot de overtuiging komen, dat
aan menseken een weldaad wordt bewezen
alleen met hun verlossing uit de beklem
mende vrees waarin zij verkeeien, de
vrees die een soort van massa-psychose
is wtelke heel hun doen en laten be-
heerscht, en met de omzetting van die
vrees in eem positief vertrouwen, steu
nende op een religie, welke de individua
liteit uit de groepsziel losmaakt ien 'tot
eigen ontwikkeling gelegenheid geeft.
Teekenen ons dan de veelal lugubere,
hoezeer ook altijd belangwekkende, efch-
nografiga, welke men in de gebouwen
Oost-Indië A en B bijeenvindt, den in den
ban zijner onbeholpen voorstellingen le
venden heiden, we zien daarnaast het
Werk van. zendeliniSGH missionarissen
in den vorm van prediking, onderricht^
ziekenverpleging, beschavings- en ophef-
fingswerk Nog kunnen de statistieken der
.bekeerlingen" niet van zoo omvangiijke
resultaten spreken als diegenen verwach
ten, die de oneindige moeilijkheden van
dezen arbeid onderschatten. Naar cijfers
van gewonnen zielon laat zich do zogon
van dit werk echter niet meten. Het is als
een aanvankelijk zwak en allengs intensei
schijnend licht, dat in het oerbosch der pri
mitieve mensckenmaatschappij het spoke-
duister wegvaagt.
Wio beseft, dat uock zedelijk, noch phy-
siek, noch oeconomisch, noch politiek deze
heidenen, die in onze overzeesche gebie
den toch nog altijd eenige millioenen tel
len, iets zullen kunnen beteekenen zoo
lang zij heidenen blijven, zal in de ten-
toonsteliingscollecties van Zending en
Missig méér zien dan verzamelingen van
curiositeiten en merkwaardigheden. Hij
zal er in zien een heldere, aanschouwelijke
les in beschavingsgeschiedenis.
Dat is in ieder geval heel sterk uitge-
drukt.
En we kunnen dan ook niet nalaten, te
hopen, dat het aan dien kant niet bij een
platonische liefdesverklaring Zal blijven;
"doch dat men ook graag de noodige hulp
zal verleenen en in Xndië aan de Missie
niet alleen niet zal beletten haar arbeid te
doen, maar haar dien arbeid ook zal verge
makkelijken en positief steunen.
Als het gaat om zoo'n beschavingswerk,
als men overtuigd is, dat het anders met
de heidenen op niets uitloopt, noch op ze
delijk, noch op physiek, noch op oecono
misch, noch op politiek gebied, is aarzelen
al misdadig.
En wat voor die menschen zoo'n groot
goed uitmaakt, kan voor ons niet schaden,
integendeel!
Dus ook de nieuwe „heidenen" mogen
Wel eens denken aan het oude Christendom,
dat ze denken te kunnen missen.
EERSTE KAMER.
Het wordt niet onwaarschijnlijk geacht, dat
de Eerste Kamer in de tweede helft van Juli
nog enkele dagen zal bijeenkomen ter afhande
ling van alsdan in staat van wijzen vefkeerem-
do wetsontwerpen, ,om daarna op 'zomerreces
te gaan.
DE VEILIGHEID IN DE BOUWVAKKEN,
Onrustbarende cijfers.
BELANGSTELLING VOOR DE VEILIGHEID
KAN NIET GENOEG WORDEN
GEKWEEKT.
We lezen in „de Volkskrant":
In de vergadering van den Katholieken
Bouwvakarbeidersbond werden dezer dagen
door den voorzitter verschillende cijfers ge
noemd over de o n-veiligheid op de bouwwer
ken, cijfers welke eon schrikwekkende taal
spreken en waarvan wij liet nuttig oordeelén
ze even afzonderlijk te geven.
De heer Andriessen, die ook het voorzitter
schap bekleedt van „de commissie voor de
bouwveiligheid" en deswege zich de cijfers
verstrekt zag door de Rijksverzekeringsbank
deed slechts een greep uit zijn materiaal, ech
ter voldoende om te demenstreeren den gewel
digen vooruitgang van het aantal ongevallen
in de bouwvakken.
In groep 40 dat is de groep van het ma
ken van burgerlijke bouwkundige werken
en timmerliedenbedrijf op bouwwerken
kwamen in 1903 op 14538 type werklieden
een type werkman is 300 arbeidsdagen
1761 ongevallen voor. In 1919 is in deze
groep bet aantal type werklieden gestegen
met 91 pet. n.m. tot 27787, maar het onge-
valkacijfer steeg met 133.4 pet. n.m. tot
4110. In 1926 steeg bet aantal type-werk
lieden sinds 1919 met 35.7 pet. n.m. tot
37744, maar liet aantal ongevallen steeg van
4110 tot 7424 of met ruim 83 pet. Van 1903
tot 1926 constateeren wij een stijging van het
aantal type werklieden in deze groep van
14538 tot 37744 of van pim. 160.3 pet., ter
wijl het aantal ongevallen stijgt van 1761
tot 7424 of met pim. 321.6 pet.
In groep 56 dat is het metselaarsbe-
drijf, daaronder al of niet begrepen het ver
richten van herstellingen aan bouwwerken
bedroeg in 1903 het aantal ongevallen 868
op een aantal type werklieden van 8906. In
1919 is het aantal type werklieden in deze
groep afgenomen met 32.6 pet. n.m. van
8906 tot' 5996, het aantal ongevallen nam
echter maar af met 12 pet. n.m. van 868 op
764. In 1926 blijft, vergeleken met 1903, het
aantal type werklieden in deze groep vrijwel
gelijk, het aantal ongevallen neemt echter
toe van 868 tot 1395 of met 60.7 pet.
In groep 72 dat is het timmerliedenbe-
drijf niet bedoeld onder de zooeven genoem
de groep 40, het verrichten van herstellingen
aan bouwwerken, meubelmakers- en witwer-
kerswerkzaaxulieden al of niet daaronder be
grepen kwamen in 1903, 2208 ongevallen
voor op 22704 type werklieden. In 1919 zien
wij een afname van het aantal type werklie
den met 6760, terwijl het ongevallencijfer
nagenoeg gelijk blijft. In 1926 is het aantal
type werklieden sinds 1903 met 542 vermin
derd, maar het aantal ongevallen stijgt tot
3154 of met bijna 43 pet.
Laten deze cijfers de bouw rakarbeiders toch
aanzetten tot waakzaamheid en laten zij van
zich afschudden de onverschilligheid en achte
loosheid welke het aantal ongevallen iu de
hand werken. De commissie voor de bouwvei
ligheid zal zich ook zeer ernstig met dit vraag
stuk bezig houden.
Deze cijfers moeten aanzetten tot een actieve
werkzaamheid op het gebied der bouwveilig
heid en het is vooral belangstelling welke ge
kweekt moet worden.
Aan deze belangstelling voor eigen veilig
heid mankeert nog zeer veel en een goede be
veiliging is uitgesloten, wanneer ook de arbei
ders zelf niet hard mee werken.
VAN GEND LOOS.
I>E STAKING TE IJMÜIDEN
Loonsverhooging toegezegd
Op advies van de besturen der arbeidersorga
nisaties hebben de stakende roestbikkerg in
IhJelt vis sell e rijbed rij f het werk herval, nadat
dan.< zij de bemiddelingspogingen van den bur
gemeester van IJmuiden, officieus loonsver-
kooging is toegezegd.
De onderhandelingen worden nog voortgezet.
DE VROEGE-AARDAPPELENCAMPAGNE
TE LANGENDIJK EN OMSTREKEN.
Men meldt ons uit Langendijk:
Men zit hier midden in de drukte van de
vroege-aardappelencampagne. Vier veilingen
komen hiervoor in deze streek in aanmerking,
n.l. Broek op Langendijk, Noord-Scharwoude,
Warmenhuizen en Obdam. Aan deze veilingen
zullen deze week minstens 200 spoorwagens
van 10.000 K.G. worden aangevoerd. En vol
gende weken zullen de hoeveelheden nog
grooter worden.
Conferentie van organisaties en directie
MEDEDEELINGEN OVER PENSIOEN
EN SALARISREGELING
De hoofdbesturen van den Algemeenen Ned.
Bond en van den R. K. Bond van handels- en
kantoorbedienden hebben een onderhoud ge
had met den heer Heg, directeur van de nieuwe
N. V. van Gend Loos. De directeur deelde
mede, dat een pensioenregeling voor het perso
neel zal worden tot stand gebracht en dat, hoe
wel de firma geen aansprakelijkheid voor reed3
doorgebrachte dienstjaren aanvaardt, zal wor
den nagegaan, hoever het met behulp der door
de oude firma van Gend Loos gestorte
130.000 mogelijk zal zijn, om de reeds doorge
maakte dienstjaren alsnog tot gelding te bren
gen.
Tevens deelde de directeur mede dat de bij
de oude firma voor het administratief personeel
bestaande salarisregeling, ook bij de nieuwe
firma van kracht blijft.
DE LOODGIETERSSTAKING
Naar „Het Volk" verneemt, lieeft de Rijks
bemiddelaar partijen in het loodgietersconflict
telegrafisch uitgenoodigd tot een bespreking
op het Dep. van Arbeid in Den Haag.
HET TWENTE-RIJNKANAAL
Een onofficieel begin
Zonder plechtigheid is dezer dagen een
begin gemaakt met den aanleg van bet
Twente-Rijnkanaal. Na onderhandelingen tus-
schen het bestuur van het waterschap de
Schipbeek en het kanaa.Icomité heeft het
waterschap grond gekocht in het tracé van
het kanaal en is besloten dat het comité
dien grond later zal overnemen van het
waterschap. Dezer dagen is men begonnen
grond af te graven, waarmede dus een
daadwerkelijk begin is gemaakt met den
aanleg van het kanaal, aldus de „Crt.".
HET MAASBRUGVRAAGSTUK
In September ile plannen waarschijnlijk
gereed
In de vergadering der Kamer van Koop
handel te Maastricht werd door den heer
Regout verslag uitgebracht over het bezoek
van den minister van Waterstaat aan Maas
tricht in verband met het Maasbrug vraagstuk
en het plan voor een kanaal door liet Bos-
echerveld.
De minister zegde toe, spoedig nadere
mededeelingen te kunnen doen. In September
a.s. hoopte hij met de plannen geheel gereed
te komen.
PHILIP'S GLOEILAMPEN
Aandeelenuitgifte tegen 250 pet.
Naar wij vernemen heeft de raad van com
missarissen van de Naamlooze Vennootschap
Philips' Gloeilampenfabrieken op voorstel van
de directie besloten op 10 Juli a.s, nieuwe aan-
deelen N. V. Gemeenschappelijk Bezit van Aan-
deelen Philips' Gloeilampenfabriek uit te geven
met dien verstande, dat vier gewone aandeelen
Philips en-of Gemeenschappelijk Bezit recht ge
ven op één gewoon aandeel Gemeenschappelijk
Bezit tegen den koers van 250 pet.; verder vier
cumulatief preferente aandeelen en-of Gemeen
schappelijk Bezit op één preferent aandeel Ge
meenschappelijk Bezit tegen den koers van 130
procent.
De nieuwe aandeelen zullen deelen in de winst
van 1 Januari 1928 af.
DE RADIO EN DE HARINGVISSCHERI.T
Met ingang van Maandag 2 Juli zal bet
hoofdbestuur van de Reedersvereeuiging voor
de Nederlaudsclie Haringvisscherij; de beschik
king krijgen over bet rijks-radioteiefoniesta-
tion voor de zakelijken omroep te Sehevenin-
gen-Haven -voor de dagelijksche uitzending van
visscherijbericlvteu, bestemd voor visschers-
vaartuigen op de Noordzee tot de Shétlandsche
eilanden.
Voor de uitzending van deze berichten zal
gebruik gemaakt worden van een 7 K.W. tele-
foniezender, werkende met een golflengte van
1875 meter. De uitzending zal op alle werk
dagen van 17.45 tot 17.5Ï uur geschieden.
1 '»S
s"
KONING CARNAVAL TE POOLE. De Carnaval, die ieder jaar te Poole wordt gehouden,
is steeds een groot succes. Onze foto toont het vliegtuig „Friendship", waarin
Miss Earhart den Oceaan overvloog, in miniatuur.
De Koningin schildert landschapjes
Uit Stockholm wordt nog gemeld, dat het
weer te Abisko, gedurende het verblijf van Ko
ningin Willie! min a era Prinses Juliana, prach
tig was. De Koningin heeft veel geschilderd,
Het fraaie landschap van Lapland era zijn be
volking bood hiertoe een uitstekende aanlei
ding.
Z.KH. PRINS HENDRIK.
Zijn bezoek aan de Pressa
Z.K.H. Prins Hendrik, die voor een bezoek
aan de Pressa te Keulen vertoeft, bezocht
gisteren in gezelschap van den burgemeester,
dr. Adenauer, de tentoonstelling.
UIT DE JEUGD VAN KONINGIN
WILHELMINA
Vlug als een ree
DE ZESDE DÜITSCIIE DERBY. De overwinnaar in de Berlijusche Union wedrennen,
Lupus (Stal Sklarek), behaaldg Zondag, met den Amerikaan Hay hes in het zadel, het,
WIE HAAR STEEDS VOLGDEN
In den Amsterdamschen brief van Valerius
in de ,,0pr.' Haarl. Crt." ten jare 1909 wordt
een aardig voorval meegedeeld uit de jeugd
vau onze tegenwoordigen landsvorstinne
H. M. Koningin Wilhelmina, dat als volgt
luidt:
„Toen Koningin Wilhelmina te Sch'warz-
burg bij Rudolfstadt met haar moeder in
hotel „Weisser Hirsoh" logeerde, waar de
verloving met priü3 Hendrik i3 aangekomen,
waren er in deze stille en scliooue streek
in Thüringen direct drie geheime policisten.
Waar de Koningin ook ging, steeds volgden
haar twee dikke Dnitsche uit Berlijn over
gekomen geheime politieagentende chef
bleef in en om het hotel.
De Koningin ging steeds, weer of geen
weer, uit, meestal door niet meer dan een
hofdame vergezeld.
Als het regende, in langen regenmantel,
zonder paraplu, ging H. M. toch, gewapend
niet een gewonen bergstok, de hergen op en
steeds vlug als een ree. De dikke politie
agenten hadden alle moeite om H. M, te
volgen, vooral daar door den regen de klei
achtige berg glad en moeilijk te begaan wa3.
Doodmoe, met rooden kop, hijgend, haast met
den tong uit den mond zag ik hen dan
terug komen, vaak smerig en wel, want
menigmaal vielen zij, door de glibberigheid
in hun geheele lengte. Het is gebeurd, dat
beide politiemannen, door inspanning om hij
weer en wind de Koningin te volgen, een
zelfden dag ziek te bed moeste blijven. De
hoofdman kou toen zijn plicht doen. Hij,
anders „frpch", hoewel een aardige kerel,
wa 'fi nu deemoedig en verzocht te zwijgen,
en er asteblleft niets over in de Holland-
sche couranten te schrijven. Nu, dat hebben
we dan ook niet gedaan. Maar thans!... het
is zoo lang geleden."
EEN GOITVERXEMENTSVAARTUIG
VOOR INDIë
De aanbouwkosten bedragen ruim
een millioen
SOERABAJA, 27 Juni. (ANETA) Machtiging
is verleend tot aanbouw door het Marine-etablis
sement vau een gouvernementsvaartuig meten
de 1600 ton. dat in oorlogstijd te gebruiken zal
zijn als mijnenlegger. De kosten van aanbouw
bedragen ƒ1.080.000. Het vaartuig kan tegen
bet einde van het volgend jaar gereed zijn. De
kiellegging zal over drie maanden plaats
hebben.
SOUVEREINE ORDE VAN MALTA.
De Nederlandsche afdeeiing der Souvereine
Orde van Malta hield Maandag onder leiding
van baron Baljuw, J. L G. baron v. Voorst tot
van baron Baluw, J. J. G. Baron van Voorst tot
Voorst, haar jaarlijkschen Ridderdag in het
Maltezer Ridderliuis te Utrecht.
Als nieuwe Ridder wordt geïnstalleerd mr.
E. H. J. Baron van Voorst tot Voorst, burge
meester van Beek-Ubbergen.
CONSULAATWEZEN.
De waarneming van het consulaat der Neder
landen do Santos (Brazilië) is opgedragen aan
den heer J. H, Lowies£ oud-consul der Neder-
landéB aldaar
Er is drukte en belangstelling
't Gaat goed met de B.A..TO.M., in alle op
zichten. De tentoonstelling mag zich in een druk
bezoek verheugen, de lezingen en filmvertoo-
mingen trekken goed gevulde zalen.
Woensdag was het de dag der zelatricen.
Uit alle oorden van het geheele Diocees waren,
ze te Breda samengekomen, ongeveer 1800 In
getal. Z.D.H. mgr. P. Hopmans, Bisschop van
Breda, toonde zijn groote belangstelling iu het
werk der zelatricen door In de kerk van den H.
Antonins voor haar de H. Mis op te dragen.
Vier parallelvergaderingen moesten gehouden
worden in verschillende lokalen, waar de dames
werden toegespreken en lezingen gehouden
werden, afgewisseld door muziek en zang.
Groepgewijze bezochten de zelatricen daarna
do tentoonstelling. Het priester-comité, waar
van de uitnoodiging der zelatricen uitging,
heeft alle eer van z'n werk.
DE MARKT PRE DIKING TE HEERLEN
Men wacht nog op Kerkelijke goedkeuring
In aansluiting op het gisteren door ons
gelanceerde bericht wordt ons nader gemeld,
dat de Kerkelijke overheid, met name
Z. D. H. de Bisschop van Roermond en de
Hoogeerw. Deken van Heerlen, neg definitief
een beslissing moeten nemen in deze kwestie.
Wat betreft de goedkeuring der Kerkelijke
autoriteiten moet ter zake nog eenig voor
behoud worden gemaakt.
VAN LOURDES NAAR SPANJE.
Let op liet paspoort
Het „Bureau de Renseignements pour les
êtrangers" te Lourdes vestigt er de aandacht
op, teneinde teleurstelling te voorkomen, dat
reizigers die naar Lourdes komen en niet in
het bezit zijn van een Nederlandsch paspoort
geldig voor allé landen, niet kunnen deel
nemen aan een uitstapje naar Spanje; zooals
dat veelal door de pelgrims wordt gemaakt.
Met 'n regelmatig paspoort is er geen enkele
moeilijkheid.
NED. BEDEVAART NAAR LOURDES
De Ned. bedevaart naar Lourdes onder lei
ding van pastooT Offermans en den heer Brog-
trop is gistermorgen te half 11 uit Roosendaal
vertrokken. Zij bestaat uit 348 pelgrims ou.
der welke 20 priesters. Bij Parijs sluit Mgr.
Diepen zich hij de pelgrims 'aan. Een dertigtal
waarop ook Mgr. Diepen, zal op de terugreis
Lisieux bezoeken.
ZILVEREN JUBILEUM
De Eorw. Zusters Kanunnikessen, van St.
Augustinus van het Fransche pensionaat te
Ubbergen hopen 2 Juli a.s. den dag te herden
ken, waarop ze zich voot 25 jaren uit Frankrijk
in Nederland vestigden.
OPRICHTING R. K. GESTICHT VOOR
KRANKZINNIGEN TE HEILOO.
Afgekondigd is Staatsblad no. 210, bevattende
bet besluit van 16 Juni j.l., waarbij aan de
Vereeniging „Congregatie der Broeders van
Onze Lieve Vrouw van Lourdes", te Dongen,
vergunning wordt verleend om in de gemeente
Heiloo een gesticht voor krankzinnigen op te
richten.
JHR. MR. J. H. VAN REENEN.
Naar de „Teffegraaf" verneemt is de voor
zitter van de Algemeene Rekenkamer, Jhr. mr.
J. H. van Reenen, die 23 Juli a.s. den leeftijd
van 80 jaar bereikt, voornemens tegen October
a.s. eervol ontslag als zoodanig aan te vragen.
FIE CARELSEN
Mevr. Fie Carelsen heeft, naar het „Vad."
meldt, in het R. K. Ziekenhuis aan het West-
einde te Den Haag een operatie ondergaan.
Haar toestand, die eenigen tijd zeer ernstig
was, is thans bevredigend. Waarschijnlijk zal
de actrice over veertien dagen voor verder
herstel van gezondheid naar het buitenland
kunnen vertrekken,
