DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
SUA-
DE NIEUWE BISSCHOP
51ste Jaargang
No. 15159
Bit nummer toestaat uit vier toladen
STADSNIEUWS
EEN ROTTERDAMSCHE BISSCHOP
AGENDA
KUNST-AGENDA
BURGEMEfSTER GIJSEN
PROFESSOR J. D J. AENGENENT
BENOEMt» BISSCHOP VAN HAARLEM
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Bureau KOEMARKT 4, SCHIEDAM. Telefoon Intercommunaal no. 68085.
ABONNEMENTENper 3 maanden 3.25. per maand 1.10, per weck 25 cent. Franco
per post ƒ3 75 per kwartaal Afzonderlijke nummers 5 ct. Postchèque en girodienst 81110.
Bij ol krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officiëcle
af- en aankondigingen van het
j Gemeentebestuur
HINDERWET
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
hebben bij hun besluit van 28 Juni 1928 de
verzoeken van:
le. de N.V. Eerste Ned. Fabriek van
Asbest-Cementplaten r.Martinit" om vergun
ning tot uitbreiding van hare asbest-cement-
fabriek in het pand Sluisweg 7, kadaster
Sectie M no. 3390, met 8 electromotoren van
resp. 15. 15, 1lA, 5, 4, 4, 1 en 1 P.K. drijvende
diverse arheidswerktuigen, een transporthand,
een pomp en een lift.
2e. de N.V. Lak-, Verf- en Vernisfahriek
„ïvormica" om vergunning tot uitbreiding
van hare verffahriek in het pand Willems
kade 13-17, kadaster Sectie L. no. 2571, met
4 electromotoren van resp. 10, 3, 3 en IA
P.K,, drijvende een goederenlift, een lucht
pomp en centrifuges en met 2 zuiggasmotoren
van resp. 45 en 32 P.K., ter vervanging van
de bestaande van elk 30 P.K.
3e. de R. K. Vereeniging voor Zieken
verpleging om vergunning tot het plaatsen
van 8 electromotoren van resp. 3, 1, 3, 1,
1, A en P.K., in het ziekenhuis aan de
dr. Noletstraat kadaster Sectie M. no. 2016,
drijvende een personenlift; een gasmangel,
een gascompressor; een waschmachine; een
centrifuge en een soppomp; 2 pompen voor
de warmwaterverwarming en 2 pompen
voor de heetwatervoorziening,
verdaagd, aangezien het desbetreffend on
derzoek nog niet is geëindigd.
SCHIEDAM, 29 Juni 192S.
PASTOOR J- D. M. MEIJER
Zondag herdenkt de zecreerw. heer J. D. M.
Meyer, Schiedammer van geboorte, zijn 12 A-
jarig pastoorschap te Westwoud (N.II.)
Pastoor Meyer is op 15 April 1863 geboren
en werd 15 Augustus 1890 priester gewijd. Als
kapelaan was d.e jubilaris adhfcereenvoügens
werkzaam te Leimuiden, Westwoud, Goes en
Leidschendam. Daarna werd hij in 1907 pastoor
te Noord-Zijpe en, na nog eenige jaren dezelfde
functie te Leiderdorp bekleed te hebben, werd
pastoor Meyer in Januari 1916 benoemd te West
woud, waar hij, Zondag zijn koperen pastoor,
jubilé herdenkt. Officieel wordt het feest niet
gevierd, maar wij mogen veronderstellen, dat
zijn vele oude vrienden op dezen dag den pas
toor eens extra in hun gebeden zullen geden
ken.
SCHIEDAMSCHE TENNIS
KAMPIOENSCHAPPEN
De uitslagen van gisteren van de Scliiedam-
sche tenniskampioenschappen zijn als volgt:
Heeren-enkelspel: A. Vos slaat A. Hoogen-
dPk e3_ 64; L. Loopuyt slaat J. Nolet 62,
g3; g. Vos slaat mr. Welcker 68, 75, 62;
W, Blaisse slaat P. Dirkzwager 36, 62, 63;
H. Nolet slaat W. Meichers 36, 6 2, 61;
J. van Gent slaat J. Hoogendijk G—1, 6—2; J.
Tidema slaat H. Roelants-7 9, 6 3, 6 2; J.
de Haas slaat S. Vies 61, 6 2.
Dames-enkelspel: mevr. v. BuysenSprupt
slaat mej. M. v. d. Schalk 6—0, 6—4; mej. L.
Meichers slaat mej. E. Roelants G 4, 6 -3,
mej. A. Beukers slaat mej. T. Evers 6 2, 6—4.
Heeren-dubbelspel: A. Vos en W. Blaisse
slaan J. de Haas en T. Ritman 6—2, 8—6; C.
v. Euck en J. v. Gent slaan H. Nolet en J. Nolet
6—2, 6—4; A. de Bruijn en P. Dirkzwager slaan
H. Griek en N. Vermaas 61, 61; H. Roe
lants en F. Weijermans slaan J. Meichers en L.
Meichers 64, 60.
Dames-dubbelspel: mevr. v. BuysenSpruijt
en mej. N. v. Bergen "Walraven slaan mevr.
"WelckerKoenen en mevr. SchutVis 61,
61; mevr. J. A. Houtmanv. Buysen en mej.
N. v. Buijsen slaan mej. M. v. d. Schalk en
mej. E. Roelants 63, 63; mej A. Beukers en
mej. L. Meichers slaan mevr. Stoffers en mevr.
A. den Hoed—Ward 6—0, 6—0.
Gemengd dubbelspel: mevr. den HoedWard
en E. den Hoed slaan mej. R. v. Bergen Wal
raven en Fr. Weijermans 61, 86.
GESLAAGD
Aan de Technische Hoogeschool te Delft,
slaagde voor het candidaatexamen voor schei
kundig ingenieur, mej. G. Dulfer, alhier.
De heer K. Maat, alhier, slaagde te 's Gra.
venhage voor het deurwaardersexamen B.
SCHEEPVAART
Schiedam, 28 Juni, vertrokken: Motorschoe
ner Oscar, kapt. L. Boerma, met dakpannen
naar Londen; s.s. Danefroike, ledig naar Lon
den; s.3. Theano, naar Rotterdam; s.s. Kedoe,
Rott. Lloyd, naar Rotterdam.
Schiedam, 28 Juni, aangekomen: s.s. Wajna,
van Gefle, om hier kolen te bunkeren in de
Wilhelmiaahaven; s.s. Prowess met benzol van
Londen, aan de boeien op stroom.
Schiedam, 29 Juni, aangekomen Motorschoe-
ner Nijssieua, kapt. L. Pot, met gebroken glas
van Londen, voor de Vereenigde Glasfabrieken
-ttan de Buitenhaven.
ADVERTENT1EN 15 regels 1.55. Elke regel meer 30 ct. Reclames lusschen den leksl
GO cl. per regel. Kleine advertenties 30 woorden 25 cl., elk woord meer 5 ct. tot een
maximum van 50 woorden. Kabouter-advertenties 5 regels ƒ0.50, 10 regels 0.75,
15 regels 1.Incassokosten worden berekend
's Maandags repetitie Muziekgezelschap
St. Ambrosius 8 uur, R. IC. Volksbond.
lederen Maandagavond clubavond R. K.
Damclub I. D. O., Patronnatsgebouw Lange
Haven; aanvang 8 uur.
Dinsdag bestuursvergadering R. IC. Metaal-
bewerkersboud „St. Eloy", Gebouw R. K.
Volksbond.
lederen Dinsdagavond om half negen repe
titie R. K. Gemengde Zangvereeniging Lorenzo
Perosi, Gebouw R. IC. Volksbond.
lederen Woensdagavond van 7 uur tof
8 uur zitting bestuur Spaarfonds R. IC. S. V.
Excelsior: Gebouw R. K. Kring,
lederen Woensdag Repetitie IConinkl. Man-
nenzangvereeniging „Orpheus". Gebouw R, K,
Volksbond. Aanvang half negen.
lederen Zaterdagmiddag van 2 tot 5 uur
is geopend het Stedelijk Museum, St. Jorlsf
Doele, Doeleplein.
Woensdag 11 Juli
"Weldadigheidsopenluchtconcert, te gevedf
door „Gemengd Koor", met medewerking
van het „Stedelijk Muziekkorps".
Feestterrein iu het Volkspark. Aanvang
8 uur.
TE UOTTIMIDAM
29 Juni: Casino, Poleubloed (Roitterdamsclf
Operette Gezelschap) 8.30 uur (voor volw.) -
Rotterdamsch Diergaarde) Avondconcert (Kon,
Militaire Kapel).
30 Juni: Casino, Polenbloed (Rotterdamscii
Operette gezelschap) 8.30 uur (voor volw.)
1 Juli: Doeletuin, Populair Concert (Rott,
Philharmonisch Genootschap), (Harmonie-Or
kest) en Mannenzangvereeniging Apolla, 8 uur.
.Rotterdamscilie Diergaarde, Namiddagconcert
Ilaagseih Harmonie-Orkest Casino, Poienbloett
(Rotterdanxsch Operette-Gezelschap) 8.30 uur
(voor volwassenen).
Dagelijks; Circusschouwburg.' Mool(
Marietje (Spree gezelschap); 8.15 uur (vooï
volwassenen.)
Tentoonstellingen: NenUttf*
Stationssingel (10 v.m.—12 n.m.)
BEURS VAN SCHIEDAM 1
SCHIEDAM, 29 juni. Officieele noteering
van de Commissie uit de ICamer van Koop
handel.
Moutwijn
Moutwijn 46 pet. 19— per H.L.
Namens de commissie voor de noteering
H. J. JANSEN.
Spiritus
SCHIEDAM, 29 Juni. Men noteert voor me*
lasse spiritus 100 pet. 29.per H.L.
Ruwe graansplritus 60 pet. 17.per H.IJ,
Spoeling
Noteering 1.40.
tenartikelen en zijn talrijke redevoe
ringen is professor Aengencnt een
docent geweest voor duizenden en
duizenden buiten liet Seminarie.
Hij is de man geweest, die de
zware boeken van buitenlandsebe ge
leerden in Nederland verspreidde, die
de beginselen van de opeenvolgende
Pausen in een kostbare verzameli]?^
„Documenten" bijeen bracht en die
door zijn klare uiteenzettingen over al
lerlei sociale on politieke vraagstuk
ken licht, ontstak in de hoofden van
talloos velen.
Zijn verhandelingen over het „So-
eialisati-rapport" der S. D. A. P.,
over liet „Eigendomsrecht", over de
Politiek in sociale vcreenigingen, over
het modernisme en den anti-moder-
nisten-eed, over de theorie van Freud
onder wijsgeerig opzicht beschouwd,
over het probleem van het kwaad en
het; Godsbestaan, en allerlaatst zijn
veelbesproken rede op den laatsten
- Nederlandschen Katholiekendag over
„De Politiek en het Koningschap van
."Christus", hebben hem een nationale
vermaardheid bezorgd."
Men heeft den Katholieken priester
kunnen zien meeloopen met de dui
zenden, die hij het zilveren feest der
Koningin te Amsterdam hun hulde
kwamen bréngen; men hééft hem
kunnen waarnemen in talrijke bijèén-
- komsten.
De hoogleeraar is als adviseur de
stuwer van de K. S. A. geweest; hij
was een der leidende krachten van
de Katholiekendagen. Hij heeft er
niet tegen op gezien gebruik te ma
ken van de radio om door dit nieu
we instrument zijn Katholiek socio
logische beginselen te brengen aan
heel het Nederlandsche volk. I-IiJ
heeft door dhr~radio hét"Jspook van
het „ult.rnmontanisme" bestreden in
een van die rustig-klare redevoeringen
waarvan liij het geheim bezit.
Professor Aengenent is ook een der
daadwerkelijkee steuners van het lee-
kenapostolaat geweest door nóg eens,
apart voor hen, het „Handhoek voor
dfti Léekcnapostel" te helpen samen
stellen. Zoo is zijn hoogleeraarsle-
vcn werkelijk geen bestaan van een
dorren kamergeleerde geweest.
Krant, katheder, hoek, tijdschrift zijn
de plaatsen van zijn arbeid geweest.
„Waar is Aengenent?" vroeg dr.
Sehaepman in zijn „Chronica", toen hij
hem miste in de redactie van het „Ka
tholiek Sociaal Weekblad".
De groote staatsman heeft zich niet
vergist: den man, dien zijn arendsoog
ontdekt had, was geen gewoon figuur.
De afgeioopen kwart eeuw heeft het
bewezen.
Bij zijn zilveren priesterfeest beloon
de wijlen Mgr. Callier den geleerden en
werkzamen priester met een eere-Kano-
nikaat; in 1923 volgde de benoeming tot
Kanunnik-theologaal, terwijl de regee
ring achtereenvolgens door liet toeken
nen van meerdere onderscheidingen de
nationale verdiensten van den priester-
hoogleeraar erkende.
Thans heeft het Z. H. den Paus be
haagd dezen verdienstelijken priester,
die hooggeacht is hij de geestelijkheid
van het bisdom en ver daarbuiten, te
verheffen tot oppersten leider van het
gewichtige bisdom Haarlem.
Voor de zooveelste maal heeft de
ware democratie een enorme zedelijke
overwinning te hoeken; weer is be
wezen, dat ook de nederige komaf in
de Katholieke Kerk geen beletsel is om
tot de hoogste waardigheden te wor
den verheven indien deugd, karakter
eigenschappen en wetenschap aanwe
zig zijn.
De Rotterdamsche smidszoon is nu
geworden de Opperherder van duizen
den cn hun leider; hij wordt opgeno
men onder de prinsen der kerk; als
opvolger der Apostelen zal hij met de
bisschoppen der katholieke wereld deel
achtig zijn aan de gave der onfeilbaar
heid als hij optreedt als leeraar.
Dat deze bisschop naar wien onze
beste en innigste wenschen gaan en
voor wien wij de gebeden van onze
lezers en lezeressen verzoeken nog
lang sta in de kracht Gods en dat, me
de door de voorspraak der Apostelvor-
sten wier feest wij heden vieren, onder
zijn leiding Haarlem's Kerk goede en
gezegende dagen tegemoet moge gaan!
Het was dezeu middag voor het eerst*
dat burgemeester Gij sen na zijn ziekte eeu
zitting van den gemeenteraad presidieerde.
Bij den aanvang der vergadering kon
Z.Edelachtbare dan ook niet nalaten zijn op
rechten dank te betuigen aan de leden van
den Raad en aan de ingezetenen van Schie
dam, die tijdens zijn ongesteldheid blijk
van deelneming gaven. Aan heeren wethouders
en aan den secretaris, was spr. reeds eerder
in de gelegenheid, zijn dank over te brengen.
De heer v. d. Tempel (C.H.), als oudst®
lid in jaren, burgemeester Gij sen, beant
woordend, meende wewl de tolk der vergade
ring en der burgerij te zijn, indien hij den
voorzitter hartelijk geluk weuschte mat zijn
herstel van gezondheid.
De vergadering had hierna haar gewon®
wloop. jti'
Hg „Habemus pontilicem: wij hebben
HH een nieuwen opperpriester", kunnen de
HH honderdduizenden Katholieken van
HH het bisdom Haarlem juichen.
„Wat duurt het lang", hebben som-
migen gezegd, die steeds vergeten, dat
gg Rome zich nooit haast en dat het dit
zeker niet doet, wanneer het geroepen
Ij is gewichtige posten te bezetten.
1= Want het is de Paus van Rome die
de eindbeslissing in handen heeft bij
de benoeming der bisschoppen in
gg§ ons land.
IU Het is weer als in de dagen der
j= grijze oudheid, toen Willibrord en Bo-
nefacius zich naar Rome spoedden om
Hb daar de wijding en de zending uit de
handen van de opvolger van Sint
jj Petrus te ontvangen. Er waren in dien
JU grijzen vóórtijd geen koningen of aard-
jggj sche machten die zich mengden in de
Ü1 zuiver-kerkelijke aangelegenheden.
gij Toen de tijd kwam dat dit geschied-
de, was het 't begin van het einde der
bisschoppelijke hiërarchie.
gg§ De storm der hervorming kwam en
gg Re eeuwenlange vervolging: de bis-
HH schoppen stierven.... en kwamen
§g geen nieuwe.
Tot in 1853 het bisschoppelijk be-
jg stuur werd hersteld; tot wij in Ilaar-
gg Jem, in de persoon van wijlen Mgr.
ggg Callier een bisschop kregen, die door
HH een jarenlangen arbeid herstelde en
=üg opbouwde, wat anderen misschien een
UI eeuw kosten zou. Toen deze Sterke
HH viel, heeft men zich afgevraagd wie
de man zou zijn, die hem zou op-
Üi volgen.
Gelukkig heeft daarin geen staats-
III macht wat te zeggen: de H. Stoel al-
ggj léén beslist.
Hl Nu, op den feestdag van Sint Pe-
trus en Paulus is die beslissing geval-
HI len: Rome's uitverkorene is de Hoog-
IH Eerwaarde Hooggeleerde Heer JOAN-
U NES DOMINJCUS JOSEPIIUS
Hij AENGENENT, Kannunik van het
UI hoogwaardig Kapittel van het bisdom
gg Haarlem en hoogleeraar aan het
gg groot-seminarie Warmond.
Professor Aengenent, zooals wij
hem nu nog mogen noemen, is een
Rotterdammer: hij is op 14 Mart 1873
als zoon van eenvoudige, maar brave
ouders, in deze nijvere stad geboren,
waaruit ook zijn oud-collega en mede-
Kannunik, professor dr. Beysens af
komstig is.
Hij heeft gestudeerd op de semina
ries van het bisdom en heeft op 3
April 1897 de II. Priesterwijding ont
vangen.
Nog geen maand later volgde de
benoeming to kapelaan te Roe-
lofarendsveen: 4 April 1897. Het
scherpe oog van Mgr. Callier, die in
middels bisschop van Haarlem was
geworden, had de ongewone gaven
ontdekt van den jongen geestelijke
en benoemde hem op 30 September
1898 tot leeraar aan het Seminarie
„Ha ge veld".
Daar bleef de Eerwaarde Heer
Aengenent zes jaar werkzaam: wie
„De Katholiek" uit die dagen
leest, ziet uit verschillende op
stellen in welke richting de belang
stellende studie van den leeraar gaat:
toen begreep hij reeds, dat het al
leen het Katholicisme was, dat ant
woord geven kon op de vragen van
het modern socialisme en dat de
„moderne", ongeloovige wetenschap
niet in staat zou zijn het socialisme
te weerleggen om de eenvoudige re
den, dat er geen wezenlijk verschil
was tussehen beide stelsels.
Bisschop Callier, die de nooden
van den tijd begreep en inzag, dat
zijn jonge geestelijken gewapend
moesten zijn tegen de dwalingen van
den dag, richtte op zijn groot semina
rie te Warmond een cursus op in de
socialogie en naast den beschouwen
den wijsgeer Beysens, benoemde hij op
31 Augustus professor Aengenent tot
hoogleeraar in de socialogie.
Als zoodanig is hij de hoogleeraar
geworden van heel Nederland, want
zoowel door zijn bekende leerboeken als
'door zijn vele tijdschrift- en couran-
