i
sr..
m
l
l
•)50tïïf.
O
t»r
m
Mengelwerk.
Woensdag 5 September 1928
Derde Blad
Pagina 1
8
Marie Antoinette's
Huwelijk.
it
De voeten van den
Capucijn
nfl
-n-
m m
-
MfllIM;
•-
&«glP
matiÊÊaÊaÊÊÊiÊMSéMMmmiMmm^'m^
-tt-
-tt-
OOK EEN MIDDEL
Marie Antoinette van Oostenrijk was
eerst 14 jaar oud toen zij aan den
Dauphin van Frankrijk (titel van den
troonopvolger), den lateren Koning Lode-
wijk XVI, werd uitgehuwelijkt
Den 21stên April 1770 flam zij een teeder
afscheid van haar moeder, keizerin Maria
Theresia, en verliet Weenen, dat zij nim
mer zou weerzien, om zich naar haar
nieuwe vaderland te begeven. De reis duur
de 14 dagen.
Zij trok door München, Augsburg, en
vele andere steden.
Overal stroomde de bevolking toe,
nieuwsgierige om de Oostenrijksche aarts
hertogin te zien, die kroonprinses van
-F rankrijk ging worden, en overal was
men verrukt over haar lieftalligheid.
Toen zij de grenzen van haar moeders
erfland overschreed, verloor zij haar zelf-
beheersching.
-*1- Ik zal ze nooit weerzien, riep zij
onder een tranenvloed uit.
Aan de Fransehe grens, op een eilandje
in den Rijn, was voor de feestelijke ge
legenheid een paviljoen gebouwd. Daarin
was een salon -en twee kleine kamers,
waarvan er een voor het gevolg der
Aartshertogin uit Weenen en het andere
voor de Fransehe dames, die haar tege
moet waren gekomen, bestemd was. Hier
•Jnoest de Aartshertogin grondig van klee
ding verwisselen- Voordat zij baar nieuwe
vaderland betrad, moest zij de kleediug-
't uk ken aantrekken, welke haar nieuwe
hofhouding had meegebracht; zij moest
zich verkleeden tot op het hemd, tot
haar schoenen en kousen toe!
Daarna moest zij afscheid nemen van
de dames die haar uit Weenen vergezeld
hadden. Marie Antoinette omarmde hen
allen, weende en verzocht hun de harte-
'ijkste groeten over te brengen aan haar
moeder, broeders, zusters en vriendinnen.
"Daarop wendde zij zich tot de Fransehe
dames:
Neemt mij niet kwalijk, zei ze, deze
anen gelden rsijn familie en mijn vader
hand dat ik verlaat. Van nu af aan zal
nooit vergeten, dat ik een rancaise
jei1- r-
De ontvangst, die men haar in 'ian rij
bereidde, overtrof alle verwachtingen.
Waar zij kwam, de vijftienjarige, 0I*
en tenger, met den stempel der onschuld
ip het gelaat, won zij aller harte, ro s
de vooringenomenheid der Franscheo
net Huis Habsburg. Haar aanvalligheid
in minzaamheid riepen stormachtige ui
barstingen van geestdrift in het leven, e
boerenbevolking kwam v>s>n all»3 zijdein toe-
loopen. De wegen werden met bloemen
bestrooid. Jonge meisjes in bfiar beste
«Ueeren gestoken, boden de jonge vorstin
bloemruikers aan. Men verdrong zich om
".aar koets en wanneer men haar gelaat
anschouwde, klonk 't als uit één mond.
Wat is onze kroonprinses lief!
In Straatsburg werd zij door een buiten
gewoon afgezant van Koning Lodewijk
XV., den grootvader van haar as. ge
maal, verwelkomd. Onder kanongebulder
en klokgelui hield zij haar intocht in die
oude stad. Eerepoorten en triomfbogen
waren opgericht in de straten, welke zij
doortrok. Dames strooiden bloemen op
haar pad, als herderinnen verkleed boden
zij haar vruchten aan. Volksfeesten wer
den gehouden. De fontijncn spoten wijn en
de armen ontvingen geschenken.
Eenigen mijlen voor Chalons kwam een
dorpsgeestelijke met de kinderen zijner
parochie de Prinses begroeten..Hij had het
hooglied van Salomo als tekst gekozen
voor de toespraak, welke hij tot haar
wilde houden. Toen hij de jeugdige vorstin
aanschouwde, werd hij evenwel zoozeer
door ontroering, blijde verrassing en eer
bied vervuld, dat hij niet verder kwam
dan de eerste woorden van zijn speech. HIJ
zocht naar zijn woorden, keek eens naar
de lucht en dan naar den grond en dan
weer in de lucht, maar zijn geheugen liet
hem totaal in den steek. Om den armen
man uit zijn verlegenheid te helpen, greep
Marie Antoinette hem bij de hand en nam
met haar liefste en dankbaarste lachje de
bouquet aan, die hij haar wilde aanbieden.
Toen vond de geestelijke niet zijn rede
voering, maar zijn tegenwoordigheid van
geest weer.
Mevrouw, zei hij bewonderend, ver
wonder U niet over het feit, dat mijn
geheugen mij ontrouw werd. Bij den aan
blik van zooveel bekoorlijkheid zou ook
Salomo zijn Hooglied vergeten zijn en
niet meer aan zijn schoon Egyptische ge
dacht hebben.
Terwijl zij onder den jubel der bevol
king, maar niet zonder innerlijke onrust
het doel van haar reis naderde, verzamelde
de Koninklijke familie zich te Compiègne
om haar te ontvangen. Lodewijk XV was
erg nieuwsgierig haar te zien.
Nauwelijks had Marie Antoinette den
Koning in het oog gekregen, of zij sprong
uit haar koets en wierp zich aan zijn
voeten. Koning Lodewijk bezag haar meer
nieuwsgierigheid dan met vaderlijke be
langstelling. Hij vond haar mooier dan
hij verwacht had, veel knapper dan het por
tret, dat men van haar gestuurd had. Hij
richtte de Prinses op èn kuste haar. Marie
Antoinette kleurde onder zijn liefkozing
en zijn nieuwsgierige blikken. De Kroon
prins stond aan de zijde des Konings. Hij
was nog verlegener dan zijn bruid. On
rustig bewoog hij het bovenlijf heen en
weer, zonder een woord te zeggen; einde
lijk dwong hij zich ertoe het Fransehe hof
gebruik te volgen: zwijgend en koel kuste
hij haar op de rechterwang.
Te midden van een jubelende volks
menigte reed de koninklijke familie van
Compiègne over St. Denis naar Versailles,
waar zij eerst laat in den avond aan
kwam.
Den volgenden dag, 16 Mei 1770, zou het
huwelijk voltrokken worden.
's Morgens om 10 uur betrad Marie An
toinette de marmeren zaai van het kasteel.
De Dauphin ontving haar en de Koning
kwam haar tegemoet. Men begaf zich naar
de slotkapel. Knielend, diep bewogen, zwo
ren de beide jonge lieden aan den voet
van het altaar elkander trouw.
Voor de trouwplechtigheid hadden zij
de huwelijksakte geteekend. Bijgeloovige
lieden wisten zich later te herinneren,
dat de Bruid daarbij een inktvlek gemaakt
bad, welke haar handteekening bijna on
leesbaar maakte.
Nauwelijks was de plechtigheid ten einde
„r
^OüHDAT HET RUBSISOH-JOODSC'H THEATERhetwelk te Amsterdam een reeks gast-
voorstellingen gaf, zijn schulden niet voldeed, werd beslag <*p de goederen gelegd. We zien
den schrijver die het zich gemakkelijk maakt in een tooneel-bootje bezig met 't notes-
ren van den inboedel.
TWEE SCèyEB UIT DE REVUE EUROPALACET WEER", die thans ln den Tlvoll-
Schonwbug te Roueróam gaat: „Wiesje Bouwmeester als A.K.O.-Jongen" en ,,Onze Bobbles'
of een vreeselijk onweer brak los. Ver
sailles zou dien avond geïllumineerd wor
den. Parijs was ultgeloopen om den
Koninklijken stoet en de verlichting te zien.
maar de regen deed het vuurwerk mis
lukken. öe massa'9 nieuwsgierigen, die
slottuin en straten vulden, vluchtten in
de grootste wanorde door een stroomen
den regen, bliksemstralen en donderslagen
achtervolgd.
Een reeks van schitterende feesten volgde
op den huwelijksdag. Veertien dagen achter
een feestte men onafgebroken voort. Eerst
toen dé muziek verstomde en de verlich
ting uitgedoofd was, werd het onder het
volk bekend, dat de feestelijkheden 20
millioen francs gekost hadden!
Na Versrailles wilde Parijs het vorste
lijk huwelijk met een volksfeest vieren. Men
was van plan een prachtig vuurwerk op
de Place Loul3 XV af te steken. Onge
lukkigerwijze had uien echter niet de
noodige voorzorgsmaatregelen genomen; de
verlichting met Bongaalsch vuur mislukte.
Er ontstond een verschrikkelijk gedrang.
De soldaten der garde beproefden de orde
te herstellen, maar vermochten helaas niets
tegen ds opstuwende volksmenigte. Zak
kenrollers, die van de gelegenheid gebruik
maakten om hun slag te s'.aan vermeer
derden nog de verwarring Tot overmaat
van ramp brak er brand uit. Het hek
werk, dat het standbeeld van Lodewijk XV
omgaf, verbrandde. Velen werden in het
gedrang onder den voet geloopen, anderen
in he' water gedrongen, weer anderen
deden ernstige verwondingen op. Men vond
later 32 lijken op de plaats des oriheils.
De Kroonprinses, die juist op het punt
was naar Parijs te rijden om de illumi
natie te zien, liet, toen haar de droeve
tijding bereikte, terstond al het geld, dat
zij bij zich h-id, onder de getroffenen ver
doelen. De Kroonprins was door het onge
luk, dat de huwelijksfeesten op zoo tragi
sche wijze afsloot, niet minder getroffen
dan ,'ijn gemalin. Hij stelde zijn maande-
lijksthc toelage uit de staatskas beschik
baar om don nood te lenigen. Andere prin
sen en leden van den hoogen adel volgden
zijn voorbeeld. Toch kon deze weldadig
heid den vreeselijken indruk, welke dit
voorval gemaakt had, slechts weinig ver
zachten. De hoofdstad was plotseling in
rouw gedompeld. Er waren velen, die in
deze treurige gebeurtenis een slecht voor
teeken zagen voor de toekomst. De latere
gebeurtenissen hebben hen helaas in het
gelijk gesteld.
De tram Chatelet-Bicètre.
Het regent; alles hangt neer, alles druipt
op een jammerlijke wijze: de goten van het
bureau, de laatste blaren der boomon, de
parapluie's van de voorbijgangers.
Op het imperiaal natuurlijk geen sterve
ling
Van binnen is alles vol; kinderen die zeu
ren; vrouwen van de markt komend met
manden en pakken beladen, reizigers ln
gummi regenjassen; arme loopmeisjes zon
der hoed die de kartonnen doozen tegen zich
aanduwen om meer ruimte te laten en bib
berend in een hoek gaan zitten; heeren hoog
hartig en chic, die hun courant zitten te
lezen.
In den wagen hangt een zware na'te
damp, die zich aan de ramen vastzet en aan
het geheel het aanzien geeft van iets brom-
migs, iets slecht gehumeurd, i-ets gemelijks.
Opeens keeren aller hoofden zich naar den
ingang: een kloosterling treedt binnen op
bloote voeten.
Kijk, een Capucijn!
Het volk noemt alle kloosterlingen op
bloote voeten: Capucijnen.
Een Capucijn: dat is in het weinig reii
gieuze Frankrijk altijd iets bijzonders.
Maar ais hij, op een regendag, een tram
binnenstapt, op bloote voeten, met den caju-
ce over het hoofd en een vreeselijk geluid
van rinkelenden rozenkrans en zich doodge
woon neerzet tuaschen 'n woedenden her en
een verschrikte dame, dan is hij onmiddel
lijk het middelpunt van aller belangstel
ling.
De deftige mijnheer, er uitziend als een
rijk geworden proletariër, naast wien de
nieuw-binnenkomende bad plaats genomen,
begon dadelijk te mopperen.
Misselijk!. kunnen ?.e zich dan niet
I klceden zooals iedereen!
Maar mijnheeren dan de vrijheid?
antwoordde de kloosterling met een kalme
stem, de stem van den sterkpre, die er niet
aan denkt vrees te hebben.
De vrijheid... mogelijk, mijnheer,
maar de goede smaak! In een Luuslzin-
nig land als ons Frankrijk moest rnen U ver
bieden uit te gaan
De kloosterling beschouwt een oogenblik
de natte hooge zijden die het hoofd 'an zijn
buurman bede 't: zijn kraag van celluloid,
zijn hengelende zwaar gouden horlogeket
ting, en reeds krullen tieh zijn lippen tot
eon ironisehen lach, toen onverwachte huig
'"I
i
van den overkant aankwam.
Pardon, mijnheer, u heeft ongelijk, zeis
de de overbuurman, waarschijnlijk een
schilder. Niets doet beter in een schilderij
dan een monnikspijl Dat is heel wat andera
dan de twee kokers waarin wij onze beeneq
moeten doen verdwijnen
De tram is uit zijn dommel ontwaakt;
conducteur kan zich nauwelijks een dooi?
tocht banen te midden van de naar voren
gebogen hoofden, want allen willen nj den
Capucijn zien.
Maar de hygiëne! roept de „deftf*
ge" mijnheer. Je zult me toch niet deen g9»
looven, dat zoo'n zak hygiënisch lol
Veel meer dan uw kleeding!,, regenl
het, dan trek ik mijn capuce over het hoofdj
schijnt de zon, dan doe ik ze naar benedenj
uw hoed beschermt u heelemaal niet.
Maar uw voeten?
Wat verlangt u van mijn voeten?
Ze zijn door en door nat...
Niet zoo erg als uw fijne bottines,,.
En ik zal eerder warme voeten hebben dan
gij. En danJa, ik zal een kleeding dra»
gen, die niet hygiënisch is? Hecht u dan
zooveel waarde aan het leven van een Capu-
cijn?
In de tram begon men te discussieeren.
Juist, hij heelt gelijk, de Capucijn' Men
is vrij of men is het niet! van het oogen-,
blik af dal hij zijn zes sou3 betaalt, is het!
nietwaar?Daarenboven neemt zijn has
bijt minder plaats in beslag dan de kleeding
der dames. En dan dat kleed: dat is zoo oud
als de wereld!
Daarop vertelde een zinkwerker, dat hij Q
jaar in Afrika gediend had; daar had hij d®
Capucijnen leeren kennen.' forsche mannen^
heelemaal op de hoogte van alles en di®
veel eerbied aan de zwartjes inboezemden,
Maar daar ginder, daar beleedigde men z®
niet! Daarvoor moet je in Frankrijk komoq
om zulke ellendige dingen mee te maken..,
het loont de moeite driemaal revolutie t<|
hebben gemaakt, als men zich nu nog niel
eens mag kleeden, zooals men zulks ver»
verkiest!
Maar de deftige mijnheer keert zich om,
draait wóedend met z'n oogen.
Beleedig ik hem, je Capucijn!.. Hel
zijn zijn voetenl
Zijn voetenlen de jouwe dan? Verw
toon ze eensl Je ziet, Je durft het niet! IH
ben er zeker van dat ze weerzinwekkend!
moeten zijn!
De heer staat op, waardig, maar geërgerd!
Terwijl hij den kloosterling voorbij gaaf^
staat hij even stil alsof hij niettegenstaande
alles toch een goeden indruk wil nalaten,
Het is mij om het even... Ja, ik zeg
ze u, mijn meening, het is werkelijk daq
hemel geklaagd, dat een man als gij Capu»
cijn wordtl j
En waarom dat?...
Ach, als Je nu kromme beenen had.,,
als Je niets anders kondèt beginnen!
Ja, zeide de kloosterling, alleen do nip
ten voor den goeden God, ls het niet?,..,
Dat is altijd goed genoeg voor Hem, velgen®
u, nietwaar?
„Daar kan ik niet inkomen, dat begrljfj
ik zoo niet"
„Arme goede vriend, antwoordde de Ca
pucijn, terwijl hij hem de hand drukte mei
een uitdrukking van diep medelijden in zljq
blik; er zijn neg zooveel andere dingen, dl®
gij niet begrijptlj
PIERRE L'EBMITB, j
GROF
Oude jongedame, die bij een hengelaan
heeft staan kijken: „Verveelt u dat nooit, al®
er geen een hapt? i
Hengelaar: „Nee u?"
WETENSCHAPP ELIJK
Zeg u mij eens, vroeg een professor aan eefi
student, kent u ook een verbinding van eeg'
diérlijke met een plantaardige stof"?
O ja luidde bet antwoord, baringsla.''
Zeer dik en zwaar man, die na de pauz®
weer de zaal van 't theater binnengaat, totj,
heer in de stalles: Trapte ik u op uw teenen,
toen ik daar straits wegging? j
Heer (zeer barsreh): Ja, dat deed uM! i
Dikke man (tot zijn vrow): Het ls in orde
Marle, onze plaats is hier!
MODERNE KINDEREN
Wel kindertjes, wat vertellen julli®
elkaar voor lieve geschiedenisjes?
O, wij spreken net over de ondeelbaar,
held van atomen en over de statistieken vag
bankcorrupties. ......wil
