DE
ZATERDAG 8 SEPTEMBER 1928
TWEEDE BLAD
PAGINA 3
OVERWELDIGENDE VUURGLOED
IN DEN NACHT
FABRIEKEN IN LICHTE LAAIE
Schade van bijna drie ton
SPELEN MET MENSCHENLEVENS
D.
KrgU:M£LS
TAFEL
AUTO VERANDERT VAN RICHTING,
ZONDER SIGNALEN TE GEVEN
de moord op het koningsplein te
AMSTERDAM.
ENORM ZWARE KETEL GEKANTELD
Boven op een werkman
RIVIERTIJDINGEN.
MARKTBERICHTEN.
AANBESTEDINGEN.
Üi> HET OORLOGSPAD
t°t~
HET WORDT NOG ERGER
JoJ—
DUS DE GODSDIENST
i°ï—
EERZUCHT EN EIGEN WAAN
Omtrent den brand te Barneveld meldt men
ons nader
Om 10 uur brak Donderdagavond de brand in
Stoomhoutzagerij van den beer N. de Boer uit.
In den enorm grooten voorraad bout grepen
de vlammen, door een ilinken bries nog aange
wakkerd, zoo snel om zich been, dat niet alleen
de zagerij, doch ook heel spoedig de aangren
zende houtwolfabriek, toebehoorende aan een
Naamlooee Vennootschap, in licbte laaie stond.
Gedurende bet grootste gedeelte van den naobt,
was de vuurgloed zoo overweldigend, dat aan
blusschen der fabrieken niet te denken vieL Do
Barneveldsche motorspuit, bijgestaan door de
Brandweer uit Putten, Ede, Lunteren en Leus
den, bepaalde zich dan ook speciaal tot het nat
houden der omringende woonhuizen, die ge
spaard bleven. De brandweer uit Amersfoort,
welker hulp eveneens was ingeroepen, was wel
aanwezig, doch heeft geen water gegeven.
Tiidens den brand is ook een auto, toebehoo
rende aan den beer Van der Horst, uit Ede, en
staande nabij de in vlammen opgaande fabrie
ken, in brand geraakt en door bet vuur ver
nield.
Beide, fabrieksgebouwen met inhoud, waren op
beurspolis verzekerd, doch vooral de inhoud van
de Stoomboutzagerij van den beer De Boer was
laag verassureerd.
De brand is vermoedelijk door broeiing ont
staan in een zaagselhoek van den heer De
Boer.
Alleen de schade, aan boutzagerij en inhoud
toegebracht, wordt geschat op twee en een half
a drie ton.
NOG MEER KLEINE PARTIJTJES?
Een nieuwe politieke partij opgericht
Te Amsterdam is opgericht de >rNederlandsehe
Volkspartij voor hoofd- en bandarbeiders".
Deze nieuwe politieke partij, die bij de ko
mende Kamerverkiezingen aan den strijd ter
verkrijging van Kamerzetels zal deelnemen,
stelt zich ten doel: le. te ageeren tegen het
bestaande parlementaire stelsel, 2e. op te ko
men voor algemeene volksbelangen en 3e. te
bevorderen de invoering van premievrij staats
pensioen..
'Het bestuur bestaat uit negen personen,
waarvan de heer en C. Merkelbag (voorzitter),
G. B. v. d. Werf (secretaris) en M. Hoogland,
(penningmeester) de dagelijksche leiding be
ben.
■HONGAARSCH R. K. KINDER-COMlTé.
De vacantietrein terug naar
Hongarije.
Het Etouganrseh H- K. Kindercomité (in li-
kwidatie.t deelt mede, dat de vaeautie-kinder-
itreru op 24 September a.3. weer naar Honga
rije vei i rekt. Met dezen trein moeten alle kin-
el. ren, die tijdelijk hier verblijven, teruggezon-
d ti warden.
•■k. voor degenen, die aan de herhaalde op-
r :i van het comité om hun pleegkind eiu<=
te vK'tttiea, Sten gevolg hebben gegeven, bestaat
thans nog een laatste gelegenheid zulks te
<1 K-a. Di hun eisen belang wordt den pteeg-
o rs aangeraden, hiervan gebruik te ma "en.
•ikkotten voor Hongarije moeten gestuurd
v Ti aan den heer A. J. Primus, Duiven
Cht (vóór 20 •September).
Een kind gedood
Op den hoek TunnelstraatBurgemeester
Lemmensstraat te Lutterade is weer een ern
stig ongeluk gebeurd, meldt de „L. K."
Het dienstmeisje van den heer B., bad diens
twee kinderen uit de bewaarschool te Linden-
heuvel gebaald en beiden achter op de fiets
geplaatst. Het meisje reed uit de Heidestraat
naar de Ringovenstraat, toen juist op hetzelfde
oogenblik uit de Tunnelstraat een bestol-auto
uit Hoensbroek in flinke vaart en zonder sig
nalen te geven de Burgemeester Lemmens
straat wilde inrijden. De chauffeur zag de
noodlottige botsing aankomen en remde uit
alle macht, doch te laait. De fiets werd door
den auto gegrepen. Hevig bloedend werd een
der kinderen, een meisje van 5 jaar, opgeno
men. Nadat de kleine naar buis was gebracht,
is het daar spoedig aan de bekomen verwon
dingen overleden. Het dienstmeisje was er
met een ontvelling aan haar been afgekomen,
terwijl bet andere kind ongedeerd was.
De auto werd door de politie in beslag ge
nomen en de chauffeur gearresteerd. Proeven
met den auto genomen, toonden aan, dat hij
pas na zeven meter tot stilstand was te bren
gen.
Behandeling in hooger beroep
Zooals bekend, heeft de Italiaan N., die
eenigen tijd geleden op bet Koningsplein te
Amsterdam met twee revolverschoten zijn
vroegere verloofde van het leven beroofde en
deswege door de Amsterdamsche rechtbank tot
6 jaar gevangenisstraf is veroordeeld, appèl
tegen dit vonnis aangeteekend.
De behandeling van deze zaak in hooger he
roep zal, naar wij vernemen, plaats hebben op
20 Septemebr a.s. voor bet Amsterdamsch Ge
rechtshof, des morgens te 10 uur.
Evenals in eerste instantie zal de verdachte
ook in hooger beroep verdedigd worden door
mr. J, de Vrieze te Amsterdam.
Donderdagmiddag had, naar de N. R. Crt.
meldt, een ernstig ongeluk plaats bij de ver-
houwing van de Ooöp. Zuivelfabriek „Op Hoop
van Zegen" in de Philosophenallee te Zwolle.
Een duizenden kilo's zware ketel werd op rollen
verplaatst, plotseling schoot een rol er onder
weg, de ketel kantelde en kwam terecht op één
der werklieden. Een domme kracht moest wor
den aangewend om den ketel in de hoogte te
krijgen. De man, zekere Dirk Sloothaar, afkom
stig uit Oude Schoot hij Heerenveen, bleek
zwaar gewond. Per brancard werd hij naar het
Sophia-ziekenhuis overgebracht.
DOOR EEN LIFTKOKER GEVALLEN.
Een diepte van 12 Meter
Op de gisterenmiddag te Baarle-Nassau ge-
mijn Maurits, viel de 16-jarige mijnwerker P.
Gutkers, door een liftkoker van 12 meter,
naar beneden. De jongen bekwam boofd won
en en inwendige kneuzingen Het ongeval liep
no0 et rekkelijk goed af. Zijn toestand is niet
direct levensgevaarlijk.
BIJ HET ZWEMMEN VERDRONKEN
Hij laat een vrouw en vijf kinderen
achter
Bij het zwemmen onder O istkapelle is ver
dronken de 28-jarige M. v. N., wonende te
Etton Leur, die werkzaam was bij de Neder-
landsche Heide-Maatsehappij aan de prise
d'ean der Middelburgsche duinwaterleiding
onder eerstgenoemde gemeente. Het lijk van
den overledene, die een vrouw en 5 kinderen
achter laat, is aangespoeld.
GOBlT.II, 7 September.
Gepasseerd en bestemd voor:
ROTTERDAM: st. die Gray ter 7; st. Colbert;
st. Wilhelm; st. K. Vaart 16; st. Teuna 3; st
Fiat 15; st. Gerard; st. Johanna; st. Wesselitia;
st. Nelly; st. Teuna 2; st. Adda; st. Victoria;
st. Brabantia; st. Rerir; st Legia; st Scarpe;
st. Crescendo 3; st. Etna; st. Eendracht; et.
Joh an; st. Fiat 5; st. Buffon; Twee Gebroeders;
de Jong; Corjemi, Smits; St. Maria, de Vries;
FRlorina, Fongers; Bertha, v. d. Linden; Cor
nelia, de Ronde; Philaletis, Gerlach; W. v. Driel
64, v. Teefbfelen; Iffamuth, de Jong; Valerie 2,
Buitink; Hejoma, de Rijk; Tintoretto, Valken
burg; Jan v. Goyen, Bakker; Totila, Baks; S.
H. V. 77, Nilder; R. s. G. 9, Nollert; Ludovicus,
Driessen; Werner Hildegard, Schlode; St. An-
toine, Viezee; Motan 4, Knipp; Wlllkommen;
Striepen; R. Karcher 72, Balbach; Maria 2, Dörr;
Vesta, Schouwstra; Tawe, Scholten; Neptun 41,
Swartjes; Hanau, Weiner; Walsum 6, Kremp;
Karlsruhe, Engels; Mannheim 55, Monsieur;
Walsum 7, Kremp; st. Johanna; st. Viliga; st.
Gonda; St. Cornelis; st. Veritas; st. Maria; st.
Schulp'; Maria Johanna, Clasmann; st. Dwina;
et. Hedwig; Vertrouwen, Vogel; Rheinland,
Eemans; Friedrichshof, Wacker; Merkus, Zeitz;
Stella Maris, Peulen; Gelria, Leunis; Lombar-
dia. Maas; Tuisco 2, Mussig; st. Gerardina
Baden 58, Zimmermann st. HoHandia; Henricus,
Neve; Pieter Bernard, de Graaf; Josophina, v.
Geepen; Neptun 41, Swartjes; st. Leoparth;
Mannheim 55, Monsieur; st. Rhenania 4; st. Jo
hannes 2; st. M. Stinnes 12; st Harmonie 5;
AMSTERDAM: st. Veldwijk; Westerschelde,
Bos; Friedirich, Weidkamp; st. Akswijk; HAR-
LINGEN: Jacoha, Tempelaars; SCHIEDAMJa-
coba Cornelia, Vink; HARDINGEN: Catharina
I, Kuypers; PANNERDEN: T. v. H. 8, Hen
driks; DEN HAAG; Grava Hendrika, Winke.l;
Modesta, Niesing; KETHEL: Wie weet de weg,
Rook; SAS VAN GENT: Finland, Carron;
VLAARDINGEN: Iepelina, Kruisinga; FRANE-
KER; Eduard, Slotboom; OUDE WETERING:
Morgenstond, Pascal; DOÖDEWAARD: Vriend
schap 2, Bors; DELFTPetronolla Johanna,
Goeseyen; VELSEN: Rio 4, van Vught;
ALPHEN aa da RIJN: Pionier, Dekker; MII>
DELBURG: Dina, Wigmans; GORISHOEK:
Nederland, v. Houwelingen; MILLINGEN: St.
Antonius, de Beyer; SLEEUWIJK: Vijf Gebroe
ders, Verhey; Adriana, Verhey; ILARLINGEN:
Mevo,, v. Dort; UTRECHT: Rehoboth, Kruyt;
ARNHEM: Asteroth 9, Weber; ELDEN: Aleida
Grada, de Beyer; AMSTERDAM: Sicglinde,
SchuiienburgDEN HAAG: St. Joseph, Reymer;
SLUISKIL: Walhalla, Melsen; GELL1CUM:
Vier Gebroeders, v. Willigen; APELDOORN:
Twee Gebroeders, Sempel; LOBITH: St. Domi-
nicus, Nas; 's-BOSCH: Maria, Proest; VEERE.
Christina, V. Beusekom; BREDA: Vier Gezusters
Broer; RENKUMn Alka, Hermsen; AALBURG:
Zuid Holland, Grinvis; RENKUM: Ida, Deinum;
OOSTERBEEK: Binnenvaart 25, Salet; VLAAR
DINGEN: Hoop, Verduyn; ZIERIKZEE: Colum
bus 6, Tabbers; ZEVENBERGEN: St. Antonius,
Wanders; HAARLEM: Kanaalvaart 7, Philippin
DE STEEG: Nenuphar, v. d. Kamp; KRIMPEN
a. d. IJSSEL: Jeanne, Breur; SCHIEDAM: Hoop
doet leven, Hoenderop; APPINGEDAM: Zwaluw,
Meinen; SPAKENBURG: Eben Haezer, Lam-
merts; AMSTERDAM: Anna Gertrud, Feil;
VLAARDINGEN: Mina, v. Beek; KRIMPEN a.
d. IJSSEL: Nicolina, v. d. Heuvel; STAD a. 't
HARINGVLIET: Alpha, Keyzer; ZWIJN
DE ECHT: Twee Gebroeders, Brands.
BELGIë: Emanuel, de Vries; Louisa, v. Pelt;
Geertruida, Janssen; Gaby, Maldrie; Maria, Ver
schuren; Languedoea. Dries; Pinang, v. Kuyk;
Excelsior, Kwantes; Pascal, Jongen; Klasina,
Loorbaeh; Flandria, Willems; Irene, v. Dongen;
Orient Fyneman; Sani 6, Castelyns: Atlantieq,
Peters; Simjac, Kools; Les Trois Soeurs, Al-
brechts; Sani 8, Rosenboom; Constanc, Wijk-
nians) Antoon, Kielen) Christiaaai, Berks) Muett,
Kloostermans; Navis 10, Metz; Eclipse, Hensjj
Maria, v. Messem) Belgenland, de Groot) Nau
tilus 2, Wanders) A dolf ine, Reiniers; Johan Ja
cob, Ball) Eben Haezer 2, Meinen) Johanna
Geertje, v. Trichtj Nomade, Jansen) Peg, van
Hove) Scarron, Hartenbach) Wielant, v Beeck)
Mascotte, Catteuw) Leendert Pieter, v. Groezen;
Spes, Koremann; Cornelia, de Leeuw van Wee-
nen; Cornel, Smits; Graja 3, van Winssen; Per-
sophone, Geergen; Circe, de Jonghe; Congo,'
Salm; Neptun 63, Kühlne; Melpomene» Sigmund;
Johanna, Heymen; Ruflor, Somers; Wiljohc'n,
Pi kaart
DUITSC3LAND: st. Willem 3; Antonio,
•4,rends Rüntrans 9, Ros; M. Stinnes 44, Schluter;
id. 17, Gernholz; Hugo Stinnes 29, Heilmann;
Gelria, Buwalda; Emanuel, Hompus; Damco "27,
Westbroek; st. Paula 2; Florence, Verhagen;
Anna, Doodewaard; Rehoboth, Mandenmaker;
Maria Pohanna, Domine; Neptun 22, Lipp; Adel-
lieid, Jansen; st. Johannes 2'; st. Linden 2; II.
Stinnes 23, Diesker; Felicitas, Schneider; Doris,
Franz; st. Badenia 1; st. Njord 1; Antigone, Rob
bers; Clorinde, Nehren; Ondememgni 7, de Jong;
Amicitia, Lenaars; Mannheim 22, Schmitt; st.
Stinnes 1 en 23; st. Rheinumschlag; St. Joseph,
V. d. Berg; August, v. Kerkhove; Energie 4, Mul.
der; Spes, Mooren; Die Oder, Syre; Neptun,
.Hansen; Damco 11, Te .missen; Lessing, Peters;
Doggersbonk, Roggeveen; st. Roelfina; H"ve-
ning, Janssens; Vertrouwen, Gombert; Tennyson,
.Witjes; Margrretha, Britz; Raab Karcher 84,
Marx; Paul, Liebmann; Raab Karcher 29, Ertel
Martha, Knypinga; König Maroke, van der
Pluym; Oso 16, Timmer; Raab Karcher 68, Komb
id. 83, Emig; id. 33, KObler; R. W. 5, Siotbaam;
Raab Karcher 21, Neuer; Anna, Matthey; Helena
Gloppe; Leca, Kriesels; Ava Maris Stella, van
dier Waarde; Koekelberg, Besjes; Harpen
16, Dumor.t; st. Hdrika; Elisabeth, Engelsman;
Hansen en Neuyerhurg 3, Saul; Maria Theresia,
'de Bot; Emm- Lina, Breuchel; Wallonia, Bauw-
msister; Spes, van Oosten; Dymphina, Maasbach;
Katharina, Landewehr; Themis, Biitefiir;
Schwarzwald, Claus; Rabiusa, Tresch st. Par-
.tou 2; st. Johanna 2; st. Pr. Juliana; st. Fiat 13;
st. Fulla; St. Sophia; st. Walsum 1; et. id. 2; st.
Atla; st. Kenia; sL Henriette, st. Holda; st. Es-
caüt 1; st. Seine; st. Tireur; et. Rakata; st. Fiat
12; st. Sully; st. Progres; st. Asgard; st. Alba
tros; st. Liena; st. D'Alembert; st. Haniel 18;
st. Nanny; St. Antonius, v. Loon; Prinsenboofd,
Haubrich; Zuid Holland, v. Dinteren; Hoop op
Welvaart, Veldamn; Virgo Potens, Laehnie R.
Karcher 65, Schneclcenberger; Jacob Cats,
Stracke; Cornelia Dingena, Holman; Christina,
Leunis; Margaretha, v. Deelen; Duo, Ivemper-
man; Jurgens 11, Wilting; Anna, v. Heel; Leo-
potd, Somers; de Keyzer, v. Overloop; Willem
Johan, de Bijl; Varulst, Elfrink; Julia, de Win
ter; Tintoret.c, de Koninck; Alexander lillerand
Busch; Jurgens 8, Rooding; Angele, Peleman;
Amandus, Schoenmakers; St. Werner; st. Franz;
Neptunis, de Ronde; Anmarthe, Stegers; Tam-
bora-. Ramaker; Merbaboe, Bot; Catharina, Nout;
Jantina, Kruidhof; st. Maasland; Hoof de Wit;
Nurnberg, Masquard; Henele, Ingenkamp; Mir
jam, Koppelaars; Suceesseur, Hampus; Emma
Elisa, v. Megen;! W. v. Driel 42, Rutjes; Goen-
toer, Gagia; Hubertine Agnes, v. Dijk; Mime,
Milder; Parcifal, Blom; Reab, Vegter; Anna,
Graf; Carl Paul S, Bale* Nalite, Meyer; Timor,
Stobbelaar; Zeeland, Gort; Teuna Elisabeth,
Baars; Hoffnung, Zimmerman; Ostara, Kotu.le:;
Charlois 12, v. Ouwerkerk; Gluck, Schuitemaker:
Anna, de Fries; Amazone, Boom; Munster, Er
tel; Die Heimat, JCessei; Graf v. Haeseler, Schwei
kert; Rheinpfalz, Selbstleben; Charlotte, Seibert;
Margrietha, Deen, Lisbeth, Kissel.
HANSWEERT, 7 September.
Cepasseerd vóór 4 uur en bestemd voor:
ROTTERDAM: st. Telegraaf 18; st Margie-
na; st. Jacobus; Tabor, de Bot; Wlljo, Ilove-
stadt; Maroc, Gebhardt; Theophile Gauthler,
Grehn; Tartini, StoutjesdijkRobert, Müssig;
DELFT: Dankbaarheid, Theunisse; KATWIJK:
st. Dirkje; AMSTERDAM: St. Amstel 5; Eva,
Broersma; HOEK VAN HOLLAND: 4 Gebroe
ders, v. d. Adel; DEN HAAG: Wolga, Stoop;
GRONINGEN'. Risico, Lameyer; THOLEN:
Vertrouwen, Verkammen; UTRECHT: st. Val
kyrie; NIJMEGEN: Familietronw, Borsje;
VLAARDINGENSchoonaerde I, Stroep;
BEST: W. P. B. 5, Boekhorst; TILBURG: st,
Jacoba Cornelia; STEENBERGEN: st, Risico;
WARMOND: Binnenvaart 12, Rosenbrand; GO-
RINCHEM: Viod, Meints; DEN HAAG: Hen
drika, Spoelstra; OOLTGENSPLAAT: Wiihel-
mina, van Gent; DORDRECHT: Laetare,
Buyks; Dranaco 8, van Dongen; Neeltje, Grin-
wis; Jophi, van Duynen; Johan, van Duynen;
BUIKSLOOT: St. Machiensteen 23; LAGE
ZWALUWE: st. Antonia; AMSTERDAM: st.
Maria; WEMELDINGE: st. Cinq frêres; st,
Avanti) SCHEVENINGEN: st. Jannetje; HEL
MOND; st. Hoop; KORNWERDERSAND: st.
Risico,
DUITSCHLAND: st. Julia; Stad Bergen, Hof
man; Bizerte, Sondermann; Saliel, Kissel; La
:Place, Jongen; Leda, Madert; Stad Luik, Drie-
dijk; Vesta, Baumann; Merwede, Engelhardt;'
Stad Leuven, van Meel.
BELGIë; stoomschepen: Telegraaf 5, 8, 14
en 15, Royal Standard 2, Ideaal, Stad Amster
dam 8, Amstel 6, Rijn Schelde XI, Pieter-
Geertruida, Geertruida Johanna, Maria Antonia,
Atalanta, Antonia; Clamar, Vermeulen; Baden
15, Kremb; Paul, Rosiers; Ruper, Bollé; Grande
Oursse, van Slooten; Sophia 3, Neyenhoff; Le
Morvan, Kaiser; Badenia 26, Adier; 4 Ge-
schwister, Beckhaus; Les Landes, Heppert; Le
viathan, Flipsen; Prins Willem, Dekker; Damco
I, Junker; Alphonse, Duwel; Germaine, de Sou
ter; Ouderzorg, Verhey; Corma, Sneyer; Ines,
oCrnoiisse; Alice, Acda; Johanna Wilhelmina,
de Witte; Kant, Kennes; Union I, Ghys; Mijn
goesting zulle, Broeders.
ROTTERDAM, 7 Sept. De prijzen heden be
steed aan de Coö.p. Tuinbouwveiling „Rotterdam
en Omstreken" G.A. waren ais volgt: H-oll. kas-
korukommers le soort 6.7010.80, 2e soort 3.40
4.S0, 3e sootr 1.6012.40, Holl. platglaskom»
kommers le soort 7.3011.90, 2e soort 2.80
6.1#, 3e soort 1.103.20, bloemkool le soort 8
20, 2e soort 2.3010.50, uitschot Q.902.20»
alles por 100 stuks, sla le soort 3.8011.60»
2e soort 2.306 per 100 krop, komkommerstek
1.302.90, spinazie 619, slavelien 513,
peen 5-7, postelein 1.904.60, snüboonen lS
48, stek f514, pronkboonen 10.6016.50,
Duitsche "boonen 1022, stamiprinsessseboonen
ƒ18—24, stok 20—35, roode kool 4.20—5.70,
witte kool 3, savoye kool 7.108, uien 2.20
5.30, alles per 100 kg., andfjvie 2.103.10 pe®
100 struik, spruiten 10 ct. per kg., prei 34.10,
peen 5.7012.20, radijs 1.702.10., selderij
1.604.50, kroten 26.04.20 per 100 hos.
ZWUNDRECHT, 7 Sept. (Groenten- en
Fruitveiling Zwijndrecht en Omstreken). Aard
beziën 12e18 ct., per kg., andijvie le soort
1.904.90, 2e soort 1.30—2.10 per 100 struik, 1
appelen le soort 942, 2e soort 320, augur
ken le soort 4054, 2e soort 2645, 3e soort
1938, 4e soort 227, peren le soort 1239,
2e soort 519, postelein 1013, pronkboonen
818, pruimen (victoria) 4052, spinazie ƒ8
15, staaksuikerb. (m. draad) 1924, (z. draad}
2130, staaksntjboonen 2033, stamsnikerboo-
nen 1525, steksntjboonen 2—15, staakboo-
nen (Enkhuizers) 2228, tomaten A 1316.20,
B 13—15.10, C 12—14.10, CC 2.50—5.80, Duit
sche boonen 15.'8019.70, uien le soort 3.80—» 1
4.50, alles per 100 kg., bloemkool le soort 926,
2e soort 1.7013, gele savoye kool 712, groe
ne 410, witte komkommers le soort 5.10—i
7.60, 2e soort 1.502.70, groene komkommers
le soort 6.8010.80, 2e soort 1,704, 3e soori)
0.401.60, meloenen le soort 1943, 2e soort
413, perziken 214, roode kool f 28, witta
kool 4—5, alles per 100 stuks, druiven 303j
per 100 pond, kropsla le soort 3.608.10, 29
soort 0.50—4.80 per 100 krop, stoofsla 8—35 ct.
per kist, kroten 2.70—3.50, pieterseüe 0.90—
1.70, prei 33.20, rabarber le soort 2.402.70,
radijs -(roode) J.901.30, (witpunt) 0.20 3,
rammenas ƒ1.802.40, wortelen 2.507.10, nliso
per 100 bos, selderij 2345 ct per dozijn.
Hiliegersberg, 7 Sept. Door B. en W. is
aanbesteed het maken van den onderbouw voo-r
een ophaalbrug over de Strekvaart Laagste in-
schrfjfster N.V. Concordia, Papendrecht voor
24.240.
WIJZIGING STUWADOORSWET.
Naar de „R. K. Werkgever" meldt, is in de
jongste vergadering van het dagelijksch be
stuur der A U. K. W. V.-federatie in de com
missie -die den Hoegen Raad van Arbeid zal
voorlichten over het voorontwerp eener wet
tot wijziging van de Stuwadoorswet alsnog
aangewezen de heer H. F. Kersten, te Rotter
dam.
Vorige week wezen we al op een lang niet
•slitnmen mijnheer, die op het oorlogspad was
voo-r de openbare school. Wat w-e heel goed
zetten kunnen. Wat hij heel onhandig deed en
wel in jjte mate, dat heel zijn redeneering be
wees, dat de bijzondere school heedemaal geen
spaak in het wiel gestoken heeft, tijdens de
mobilisatiedagen, u weet wel, de dagen van
hartroerende eenheid, volgens dezelfde open
bare school specialiteit. Ais er in de toekomst
ooit ongelukkig een beroep gedaan zal moe
ten worden, dan zulen de bijzondere schóól-
leerlingen weer niet de schuld zijn, als het
niet loopt, zooals het gewenscht wordt, en
mag men nu misschien al eens zijn voelhorens
uitsteken, waar, bij de leiders der openbare
school of bij die der bijzondere de bacillendra
gers te vinden zijn. De uitslag staat van te
voten al vast.
De schrijver voor de openbare school we
wezen er den vorigen keer al op behoort
tot het oude, laten we hopen, verdwijnende
soort.
Neg een proefje van zijn manier van doen-
„Maakt het uw leven niet mooier, niet zon
niger, wanneer langs den weg of op den akker,
In winkel of werkplaats hier een vriendelijk
knikje, daar een gulle groet, elders een blijde
lach uw deel is? En steunt en sterkt het nu
niet op den vaak zoo moeilijken levensweg,
indien ge in nood en zorg zoo eclht liefderijke
hulp biedt of ontvangt?"
Dat is te lezen in een Rotterdamsch orgaan!
Kan men wel een onwezenlijker taaltje zich
uitdenk-en? Iets, dat 'heelemaal niet klopt met
de werkelijkheid?
Zooiets, bedoelt de schrijver, gebeurt niet. En
ie schuld? Waar komt het vandaan, dat wij
Jle dichterlijke levensgenoegens naar het recept
»an grootvader Tollens moeten missen? Dat
roeit ge al nietwaar? Dat ligt hieraan, dat de
ipenbare school niet meer de alleenverkoopster
Ier wijsheid aan de kinderen is. Men zou zoo
eg-gen, dat de schrijver dan al lange jaren die
ienoegens heeft moeten missen, want de katho.
Jeken hebben al een zalig tijdje hun eigen
«holen en de jeng-d daar opgevoed naar eigen
eginselen.
et zulke dwaasheden moeten de openbare
on erwijzers den hoer op, op huisbezoek u-it?
an "unnen ze van een kouden kermis thuis
komen.
Do mijnheer gaat door.
„Waarom kan, waarom mag dat niet?"
We ja, waarom lachen alle menschen in Rot*
terdam niet tegen elkaar, of knikken ze niet
vriendelijk, of groeten ze niet gul, als ze elkaar
tegenkomen langs den weg of op den akker, in
winkel of werkplaats? Inderdaad een prachtig
onderwerp voor een sensatieblad om haar lezers
eens vooi te leggen. Gelukkig dat de openbare
school hier een antwoord weet en geeft.
Det wel, daar wordt gevraagd waarom hét
niet kan of mag! „Wie of wat is er toch, dat
de mensahen scheidt; dat vaneen rukt, wat één
behoort te zijn, dat ons leven versombert; dat
die stroeve, starre trok in zoo menig mensch-en-
gelaat grift, dat sotms een vloek slingert, waar
een zegenbede verwacht werd?" Of het ook
vreeselijk erg geschapen staat met de menschen.
Ge kijkt er de menschen op aan. Ge meent zco'n
beetje te leven in de hel van Dante! Ge hoort
het ontstellende: Laat alle hoop varen, gij, die
hier binnenkomt! En ge stelt u den schrij
ver voor, als een dier verbeten, versomberde,
verrimpelde menschen, met een vloek op de
lippen? Wel neen! Doodgewoon, als een open
bare scbool-mijniheeidie een heel erg opge
schroefd opstel zit te maken over het heil der
openbare school. Die alle cliehe's van zinnen
en gezegden, die hij van de schrijvers van om
streeks 1860 onthouden heeft, neeirpent, zijn
taal- en stijlkunde-hoek openslaat over de fi
guren en dergelijke aardigheden meer en zich
zelf beloont met een negen. De tien (houdt hij
natuurlijk voor zich zelf. Van al dien rimram
is tittel noch jota aan de waarheid, de werke
lijkheid ontleend. Niets.
Die practische verwijdering van elkaar be
staat niet! Niet in de stad, zeker niet op eea
dorp. Daar gaat het gewone leven zijn gang
en brengt de openbare of bijzondere school
geen persoonlijke vijandschap te weeg.
De schrijver gaat nog dieper zoeken dan de
feitelijke toestand. Want wat i-s weer de schuld
van het bestaan der bijzondere school en dus
het achteruitgaan der openbare?
„Het even onnatuulrlijke als droeve ant.
woord op al die vragen moeten Luiden; Dat
is de godsdienst!" Natuurlijk gaan bier oogen
en mond wijd open van verbazing en vraagt
ge u zelf af: de godsdienst? Het staat er met
evenveel letters. En dadelijk daarop komt een
terugtrekking, die geen terugtrekking bedoelt
te zijn: „Maar neen, gelukkig: zoo in z'n ruwe
koude kortheid deugt dat antwoord niet".
Precies, het antwoord deugt niet. Niet omdat
het ruw is; dat kan met waarheid goed samen
gaan; ook niet omdat het koud is, ook dat
staat de waarheid niet in den weg; en evenmin
omdat het kort is en nog wel ruw en koud
kort lange antwoorden willen wel eens heele
maal geen antwoorden zijn, maar omdat het
met de waarheid in strijd is.
Voor boven aangehaalde strakke en sombere
gezichten behoeft geen oorzaak gezocht te wor
den in de bijzondere school, want ze heeft er
niets mee te maken!
We laten dien mijnheer maar even door
draven.
„De dienst van God, dat door alle eeuwen
heen en bij alle volkeren stand houdende
gevoel van afhankelijkheid en bovenal de
Godsdienst der Christenen, zou die dat kwaad
veroorzaken?
Dat kan niet en is uit zichzelf onmogelijk.
Neen, al die strijd, ai die verdeeldheid, al
die haat en nijd, al die onverdraagzaamheid,
al die twist en vijandschap, heeft met de
ware Godsdienst niets van noode, dat alles is
menschenwerk, volmaakt in strijd met het
groote gebod van ons Christendom: Hebt uw
naaste lief gelijk u zeiven"'.
Even rusten. Want het wordt erg ouder-
wetsch geleerd. We hebben hier te doen met
iemand, die van vijftig jaren nog niets heeft
geleerd; nog niets begrijpt van de motieven,
waarop de schoolstrijd gebaseerd was; en
heelemaal niet te spreken valt over het recht
letwel, het strikte recht der bijzondere school.
Ook iemand, die schrik krijgt voor de spoken
zijner eigen fantasie, als iemand,, die in het
donker een spookgeschiedenis veTtelt aan an
deren en ook zelf onder den Indruk komt!
Haat en nijd, en de rest!! We wisten niet,
dat aan dien kant het zoo erg geschapen stond,
want aan vrijen kant merken we weinig van
zoo'n treurige gesteltenissen.
Dus de bijzondere school heeft eigenlijk met
godsdienst, met den echten godsdienst, en met
het echte christendom niets te maken.
Berst een vraag: de schrijver heeft het over
,„ons" christendom. Goed, maar is dat het
ware? Wat schieten we er anders mee op. We
moeten er eerlijk voor uitkomen, dat het
christendom van de openbare school ons niet
erg aansloot. En we meenen een groote me
nigte openbare onderwijzers aan onze zijde te
hebben, als we beweren, dat Christus en Chris
tendom een heele groep van die leiders Sibe-
rlsch-koud laten; ja, dat ze er maar een beetje
van weten, en In de verste verte niet bezorgd
zijn de leerlingen van de openbare school iets
over Christus of Christendom bij te brengen.
En het christendom op de oprtibare school, zal
toch van die dames en heeren moeten komen.
De bijzondere school, we honden ons
maar bij de katholieke; daarvoor Is het
hardst gevochten en van dat soort hebben wij
er het meest, volmaakt in strijd met het
groote gebod van ons christendom: Hebt uw
naaste lief gelijk u zeiven! Zoo zoo! Hoe staat
het met dat voornaamste gebod? Hoe leest ge
ln de wet?Gij zult den Heer, uwen God
beminnen uit geheel uw hart.enz.en
het tweede,, daaraan gelijk: Gij zult den naaste
liefhebben als u zelf. Dat klinkt al wat anders.
Sluit dat gebod van liefde uw strijd uit? Ol
verdeeldheid?.. Wij,meenen van niet. Wij mee
nen, dat juist Christus eischt, dat we kiezen
in menig geval, kiezen ten koste van offers.
Zei Hij niet; Wie zijn vader of moeder meer
bemint dan Mij. is mijner niet waardig? Ik
ben geen vrede komen brengen, maar het
zwaard!
Als bet gaat om onzen plicht te vervullen
jegens Christus, zijn wet te bewaren, Hem te
dienen» dan kost dat heel dikwijls strijd en
komt er scheiding. Een hee.1 ander ding, mee
nen we, dan wat de schrijver beweert.
Dus de godsdienst is de schuld en toch ook
weer niet; het christendom en dat ook weer
niet. Waar komt het tenslotte op neer:
„Eerzucht, eigen waan, eigen gerechtigheid,
zelfbedrog; dat zijn de dTijfveeren van alles,
wat voor ons leven, nu schier overal ons sa
menleven bederft.
En zij, die hieraan schuldig staan, ze zul
len eens tot 't volle besef komen, dat zij Gods
dienst als dekmantel hebben gebruikt voor
eigen zelfzuchtig streven. Neen, niet de Gods
dienst in z'n heilige booge beteekenis, scheidt
de menschvan zijn naaste, maar dat wat de
menscli van de Godsdienst maakt, richt scheids
muren op, graaft onoverbrugbare kloven en
verdeelt onze natie meer en meer tot onher.
stelbare schade van ons voik in z'n geheele
omvang".
Het oude recept in ongedeerden vorm!
Dus het ijveren voor de bijzondere school
door de katholieken op grond van hun gods
dienst, dus op grond van den katholieken
godsdienst, heet eerzucht en de rest.
Hetzelfde wordt door de mannen van den
modernen vakbond en de sociaal-democratie
beweerd over de katholieke bonden.
Hetzelfde heeft men vroeger beweerd over
de katholieke jeugdorganisatie.
Met hangende pootjes komen van alle kan
ten meer en meer menschen tot een ander en
dieper inzicht. Deze schrijver nog niet! Die
ziet veel te onwerkelijk! Doch op zijn thema
doordenkend zouden we zeggen: de godsdienst
doet het hem; de katholieke godsdienst? Het
verschil in godsdiensten bestond al een tijd
voor den strijd om de school, meenen we.
Welk christendom heeft zich nu aan schei
ding en scheuring schuldig gemaakt? We
meenen ons niet te vergissen, dat vóór 1500
de katholieke godsdienst het eenige christen
dom was, wij honden dat nog!
En we meenen ook, dat er op school op
gevoed moet worden tot het christendom;]
maar tot bet ware. Voor ons is dat het ka
tholiek geloof. Tat dat geloof voedde de open
bare school niet op; en de meeste openbare
school-leiders kunnen of willen dat niet op
den dag van heden.
We moeten het dus wel zelf doen!
En over zelfzuchtig streven gesproken;;
wat heeft een openbare-school-voorstander aan
-liefde «n opoffering getoond voor zijn
school, in vergelijking met de katholiek voor
de bijzondere?
Het lijkt er niet op!
De oude liberale zelf-overschatting, de waan
van eigen en eenig-julst inzicht inzake gods
dienst schijnt nog voort te leven in de open.
bare school!
Ons beet: maar laat de dames en heeren
eens een opstel maken over den katholieken
godsdienst, dan zal uitkomen lioe totaal
ongeschikt ze zijn voor „ons" onderwijs.
