Zaterdag 15 September 1928
Tweede Blad
Pagina 1
t EEN MERKWAARDIGE
STUDIE
DOOD OF LEVEND?
IN ZEDELIJK
NEDERLAND
MGR DR B. J. ERAS
WAPEN V N Mi.R H. J. M 7ASKIN
BENOEMINGEN
In liet altijd weer belangwekkende „Jaar
boek" van bet onderwijs en de opvoeding
der R. K. Jeugd in Nederland en koloniën
dat door het R. K. Centraal Bureau trouw
wordt uitgegeven, vestigt de directeu- dr.
.Verhoeven, terecht de aandacht op de, zoo
als hij haar noemt, „hoogst interessante
studie van prof. dr. Jac. van Ginnekon S.J
De Nijmeegsche hoogleeraar heeft name
lijk een opstel afgestaan over „Het getal en
de schakeering onzer priesterroepingenDe
ze studie is slechts een begin, maar dan een
goed begin om onze aandacht te vestigen
op de macht der cijfers mits deze nauwkeu
rig gerangschikt worden en zuiver toege
licht.
Professor van Ginneken meent, dat de
Katholieken „een eigen Kerkelijke statistiek
moeten aanleggen en bijhouden op straffe
van onder den voet te worden geloopen door
de officieele statistieken, wier bewerkers van
ons innerlijk Katholiek leven toch immers
nooit het fijne zullen begrijpen, noch onder
scheiden".
Op enkele feiten vestigt professor van
Ginneken bijzonder de aandacht.
Daar is ten e e rs t e de vrij willekeurige
cijfer-sprongen van de leerlingen op semi
naries en soortgelijke inrichtingen, verge
leken met het aantal leerlingen op andere
inrichtingen van voorbereidend hooger od-
derwijs, waar de getallen leerlingen regel
matig blijven.
Dat bewijst, dat er in 't eerste geval een
onberekende factor in het spel is en van
Ginneken aarzelt niet, dien factor aan te
duiden als de genade. Het is dus waar,
dat God den eenen tijd meer menschen in
Zijn dienst roept dan den anderen tijd.
Een tweede merkwaardig' feit is de
morme voorsprong, die de Katholieken op
Je anderen hebben, waar het gaat om het
aantal, dat zich voorbereidt tot een geeste
lijk ambt. Bij ons zün er zes maa' rnoe)
Jtudenten in de godgeleerdheid dan bij de
Protestanten!
Als er 3 Katholieken een of ander ge
woon studie-vak (bijv. voor advocaat of dok
Ier) kiezen zijn er 7, die voor priestei stu
'deeren; bij de niet-katliolieken verhouden
'die getallen zich van 14 tot 1, d.w.z. tegen-
ever één jongen die voor dominee studeert,
zijn er 14 die een ander wetenschappelijk
beroep kiezen.
Dat verklaart twee feiten: lo. dat de
Katholieken uit hun godsdienst blijkbaar
de meeste offergezindheid putten; 2o. dat
zij op ander gebied niet zooveel krachten
kunnen leveren als de niet-katholteken.
Een derde feit is, dat er veel meer jon
gens pater dan wereldheer worden.
Tot 1885 hadden de wereldheeren gemid-,
deld 70 roepingen per jaar; de laatste jaren
was dat gemiddeld 117; maar in 1830 waren
er 1.400.000 Katholieken en was er 1 pries
ter op de 200 jongens van 18 jaar; in 1925
echter waren er 2.500.000 Katholieken; op de
25.000 jongens van 18 jaar werden ei ge
midrdeld 117 priester, dat is 1 op de -14.
Hier is dus betrekkelijke achteruitgang.
Maar de paters zijn enorm gegroeid!
In de jaren 1878—1885 hadden zij gemid
deld 36 roepingen per jaar; in 1925 stonden
zij al op 253. Het aantal is hier bijna ver-
vierdubbeld. Vooral het aantal missionaiis
sen groeit sterk; Steyl staat hier voor op.
Dan volgen in ons land de Franciscanen, in
de bloei van deze orde, ziet prof. v. Ginneken
terecht een bewijs van het sterke godsdien
stige leven in Nederland gedurende de
laatste halve eeuw.
Interessant zijn tenslotte de bemerkingen
die prof. van Ginneken maakt bij een al
gemeene vergelijking van de studie bij Ka
tholieken en niet-KathoIieken.
Er zijn 6830 studenten in verschillende
vakken, en 452 Protestantsche tegen 2175
Katholieke studenten in de theologie. Samen
zijn er dus 9457 studenten; daarvan zijn er
3110 Katholiek, want er zijn nog 935 Katho
lieke studenten aan de verschillende in
richtingen van hooger onderwijs. Ons per
centage studeerenden bedraagt dus 30. Aan
gezien we ongeveer 35 pCt van de bevolking
uitmaken, bewijst dit cijfer, dat de toe
stand bij ons niet zoo slecht is als men het
wel eens laat voorkomen.
„IJZEREX liUSTA.lb" DE BERLIJN SCHÈ KOETSIER DIE IX ZIJN DROSCHKE VAX
BERLIJN XAAR PARIJS REED, is wederom in zijn geboortestad toruggekomeu. Hij werd
door een enthousiaste menigte, waaróndeir ook de filmster Henny Porten, hartelijk ont
vangen. Zijn borst was versierd met talrijke ordeteekenen van diverse vereenigingen.
Wel meent prof. van Ginnekon, dat nog
meer Katholieken aan de universiteit moe-
ton studeeren, willen we volledig gelijk ko
men met de anderen op alle gebied.
Daarvoor is vooral noodig, dat het Zuiden
meer studeeren gaat en mischien komt dat,
wanneer de Katholieke universiteit, „af" is,
zoodat ook wis- en natuurkundigen en aan
staande dokters er onderwijs kunnen ont
vangen.
Dien kant moet het dus uit. Intusschen
zijn de ons geboden cijfers belangwekkend
genoeg. Zij vormen een gerecht, dat naar
„meer" doet verlangen.
Rs. Snethlage beweerde wel wat veel,
toen hij, volgens het verslag in de liberale
„Nieuwe Ilott. Crt." op een vergadering
van vrijzinnige predikanten, beweerde: „In
Mexico en Rusland is de -redsdienst dood."
Is in Mexico de godsdienst dood? De
spreker zal wel niet durven bedoelen, dat
onder godsdienst alleen maar een of ander
soort protestantisme te rekenen valt. Mexico
kent nu eenmaal geen Protestantisme. Maar
ts het Katholicisme, dat toch ook een
godsdienst is, daar dood? Galles met zijn
roode helpers doen hun best om den
Katholieken godsdienst dood te krijgen. Hij
schrikt niet terug voor een Katholieken-
vervolging als onder wijlen Nero-
Doch een volk, dat zoo vasthoudt aan
Z|jn geloof, en ondanks die vervolging
zoo weinig toegeeft dat zich in zijn
priesters en leeken zoo of offert heeft
nog weinig van een doode, maar geeft
bewijzen van sterk leven.
Daarvan zou Calles kunnen vertellen!
De „Voorwaarts" spot graag met anderen
als zij hen in verband kan brengen met
godsdienst en zedelijkheid
Zoo spot het blad nu met een openbaar
schoolhoofd, dat geen kinderen zonder
kousen op school wilde. Het dappere blad,
dat zoo voor de openbaie zeden ijvert,
spot nu met: „zedelijk Nederland".
Wij hegrijpen eigenlijk niet goed, waar
om de „Voorwaarts" de mooie gelegenheid
heeft laten voorbijgaan eens over zedelijk
Nederland te schrijven in verband met de
komst van Josefiem Baker in Den Haag,
Rotterdam en Amsterdam Doch over dat
geval geen woord. Zooiets is blijkbaar heel
erg zedeiijk. De „Voorwaarts" schreef im
mers, dat het Tuschmski dankbaar was
voor die voorstelling, die immers een
verkwikking was.
Lang leve de zedelijkheid van de „Voor
waarts"!
Installatie als Protonotarius Apostolicus
De plechtigheid van de installatie van
Mgr. Dr. B. J. Eras als Protonotarius Aposto
licus zal verricht worden door Z. D. H. Mgr.
A. F. Diepen, Bisschop van 's Hertogenbosch,
op 23 September a,s. in de kapel van het
St. Jozefgestiehit te Tilburg. Daarop zal een
pontificale Hoogmis door oen nieuwen Pro
tonotarius worden opgedragen, maldt „St.
Janskiokken".
BIJ EEX HISTORISCH FEEST IX HOLLYWOOD kwamen de eerste auto's en de oude
j jonge meisjes weer voor den dag.
Als Protonotarius Apostolicus
Voor het wapen, door Mgr. H. J. M. Taskin
als Protonotarius Apostolicus gekozen, is door
Jan en Eloy Brom een ontwerp gemaakt dat
we, aan „St. Bavo" ontleend, hierboven af
beelden.
Den inbond van de wapenspreuk Sobrle,
Juste, Pie (Matig, Rechtvaardig, Godvruchtig)
vindt men terug iu het wapen, waar het
„Sobrie" door de visch, het „Juste" door een
rechte haan en het „Pie", de hemelsche gezind
heid, door een ster zijn uitgebeeld. De kroon,
die deze drie zinnebeelden bekroont, is In zijn
vorm van keizerskroon een herinnering aan
den H. Henricus, den patroon van Mgr. Tasktn.
KARDINAAL CERRETTI NAAR BRISBANE
Kardinaal Cerretti is Donderdagmiddag, ver
gezeld van zijn gevolg en van talrijke aartsbis
schoppen en bisschoppen naar Brisbane ver
trokken, waar hij a.s. Zondag de plechtigheid
van de eerste-steenlegging der nieuwe kathe
draal zal verrichten.
Onderweg zullen verschillende ontvangsten
plaats hebben.
MGR. AENGENENT, KINDERVRIEND.
Aardige tafereeltjes te Leimuiden
Men schrijft ons:
Al 'n poos van te voren, waren zij er vol
van! De Bisschop zou komen te Leimuiden om
te vormen! De Bisschop en dan nog wel een
mieuwe Bisschop, waar zij thuis en op school
al zooveel over hoorden vertellen.
Vol eerbied en bewondering zagen de kleine
bewaarscboolpeutors naar htm grootere zus
jes en broertjes op, die moesten gevormd wor
den. Vol stille aandacht luisterden zij naar de
opgesmukte verhalen over den Bisschop, die
de grooteren hun deden, hoewel dezen echter
zelf Monseigneur nooit gezien hadden.
Daar kwam de groote dag. Vroolijlt wapper
den vele kleurige wimpels ter verwelkoming
van den hoogen gast. De kleine kleuters der
bewaarschool stonden in twee rijen geplaatst,
de meisjes In het wit en de jongskes met een.
wit kieltje. In elk handje had de Eerw. bewaar-
schoolzuster een groote rose gladiool gegeven.
Monseigneur naderde en daar gingen de
kleine handjes omhoog en hun blijde gezichtjes
waren verrukt opgeheven naar den Bisschop.
Met hun bloemen wuifden zij heen en weer
en onbevangen bleven de glinsterende kinder
oogjes op den mooien, paarsen Bisschop gericht.
Z. D. H. vond 't blijkbaar alleraardigst. Hij
ging naar de kleuters toe en elk kind moest
hem een handje geven, terwijl Monseigneur zoo
hier en daar informeerde hoe de kinderen toch
wel heetten.
„Ik heet Kassie", riep 'n kleine baas. De
menschen, die van den weg af dit aardige
tafereeltje, de forsche, sympathieke verschijning
van Monseigneur Aengenent te midden der
geestelijkheid van Leimuiden en omstreken
voorovergebogen over de kleine, in 't geheel
niet verlegen peuters, gadesloegen, moeten on
getwijfeld 'n plaatsje in hun hart hebben inge
ruimd voor dezen kindervriend.
In het Bisdom Haarlem
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd tot kapelaans:
te Amsterdam (H. Ignatius) de Weleerw.
Paters G. de Jong S.J., V. Spauwen S.J., C.
van der Lugt S.J., W. de Kuijper S.J. (H.
Franc. Xax.)
te 's Gravenhage (H. Theiresia) de Wel
eerw. Paters L. van Gorcum S.J., H. van
der Hulst S.J.
te Rotterdam (O. L. Vrouw Onb. Ontv.
H. Ignatius) den Weleerw. Pater F.
Beijsens S.J.
DIPLOMATIE.
De nieuwe Italiaansche gezant.
Naar vernomen wordt is de heer Giovanni
Maxchi, lid van het Italiaansche parlement en
oud-ondersecretaris van staat aan 't ministerie
van koloniën te Rome, bestemd om graaf
Barbaro op te volgen als gezant van Italië bij
Hs. Ms. Hof.
PROF. DR. J. C. TH. UPHOF.
Onze landgenoot dr. J. C. Th. Uphof, pro
fessor in de plantkunde aan Rollins College,
Winter Park, Florida, U. S. A. ontving voor
zijne velé wetenschappelijke onderzoekingen
en bijdragen op botanisch gebied een eigen
handig onderteekend portret van Zijne Majes
teit Boris III, koning van Bulgarije.
T. BOS f.
De heer T. Bos, oud-directeur der Post- en
TeL is, oud 68 jaren, te Groningen overleden.
WAT DE r- T. T. OPBRACHT
Over Augustus 1928
De diensten der Posterijen, Telegrafie en
Telefonie hebben over de maand Augustus
1928 opgebracht respectievelijk 3.722 053,
653.585 en 1.308.871, tegen 3.60S;358,
593.198 en 1.229.306 over dezelfde maand
van het vorige jaar.
ïn totaal bedroeg de opbrengst over de
eerste acht maanden van 1928 resp. 30.669.993
4.946.404 en 17.740.546, tegen 31.982.285,
4.660.420 en 16.397.756 In 1927, terwijl
de raming voor 1928 beliep resp. 29 742.235,
4.577.333 en 14.589.332.
Bij een gelijkmatige verdeeling over de
maanden van het jaar van ongelijk vloeiende
Inkomsten, zou de opbrengst hebben bedragen
over Augustus res. 3.S99.14S, 665.962 en
1.931.467 en over de eerste acht maanden
van het jaar 30.125.4S9, 7.894.706 en
15.183.271.
HET RIJKSSUBSIDIE VOOR
TUBERCULOSE BESTRIJDING.
Verzekering van wijkverpleegsters en
huisbezeeksters.
Op de vragen van mejuffrouw Groeneweg
betreffende de besteding van een zeker bedrag
van het Rijkssubsidie aan de plaatselijke ver
eenigingen tot bestrijding der tuberculose
over 1928 en volgende jaren aan premies voor
verzekering tegen geldelijke gevolgen van ziek
te, ongeval, invaliditeit en ouderdom voor de
plaatselijke huisbezoeksters en wijkverpleeg
ster- huisbezoeksters heeft de heer Slotenmaker
de Bruine, minister van Arbeid, Handel en
Nijverheid het volgende geantwoord:
De ondergteekende is in beginsel bereid, te
doen hetgeen gevraagd wordt. Bezwaren be-
treffe'nde kosten en uitvoering zijn tot nu toe
oorzaak geweest, dat ten opzichte van de plaat
selijke vereenigingen nog niet zoo ver gegaan
is als ten opzichte van de provinciale. Zoodra
de mogelijkheid daartoe bestaat, zal ook voor
plaatselijke vereenigingen een definitieve rege
ling worden getroffen.
HET CONFLICT BIJ DE SCHELDE.
Duurt reeds zeventien weken
Naar wij vernemen heeft gisteren de Metaal-
bond te Utrecht vergaderd in verband met het
conflict bij de Mij. De Schelde.
Heden is de zeventiende week van de staking
ingegaan.
DE ONBEWAAKTE OVERWEGEN
Vischventer door den trein gegrepen
en gedood
Op den onbewaakten overweg tusschesn
Oosthuizen en Warder is door den sneltrein,
die te 9 uur te Hoorn arriveerde, de visch
venter Albert Koning uit Volendean over
reden en gedood.
De man was nog gewaarschuwd d-èn over
weg niet meer meer over te steken.
Het uitzicht is daar goed. Het lijk werd
vreeselijk verminkt.
ZIJN HUIS KWIJTGERAAKT!
Eon vreemdeling kan zijn kamers
niet meer vinden
EN DE PENSIONHOUDSTER
BLIJFT ZWIJGEN
Er doet zich in de residentie, naar het
Corr. Bur. meldt, een eigenaardig geval
voor. Een Duitsch-sprekende vreemdeling,
zekere U. die Woensdag met den trein te
's Gravenhage is aangekomen, heeft dien dag
daar ter stede een pension gezocht. Toen hij
op een wandeling do'or de stad een bordje
za.g „Kamer te huur" ging hij naar binnen
en kwam met de pensionhoudster tot een
accoord. Dies toog hij op weg naar het
station om zijn koffers te halen. Buiten ge
komen zag bij eed vrije taxi staan, waarvan de
chauffeur even sigaretten was gaan koopen.
Hij kwam daarna met dien chauffeur overeen,
dat deze mee zou gaan, om de koffers over
te brengen. De chauffeur bracht vervolgens
den vreemdeling met de koffers weer naar
het pension terug.
Eenigen tijd later wilde de vreemdeling
een bezoek gaan brengen aan de stad. De
pensionhoudster schreef toen haar adres op
een briefje, dat zij hem meegaf. Dit briefje
is de Duitscher echter in den loop van den
avond kwijtgeraakt, waarvan het gevolg was
dat hij zijn pension niet meer terug kon
vinden. Ook den volgenden dag heeft hij de
geheele stad nog eens doorkruist, echter
zonder eenig resultaat.
Ten einde raad heeft de vreemdeling, dia
thans tijdelijk een ander onderdak heeft ga-
vonden, zich tot de politie gewend in da
hoop, dat wellicht de pensionhoudster mot
het oog op zijn uitblijven, daarvan aangifte
zou hebben gedaan. Ook daar moest hij even
wel teleurgesteld worden, zoodat hij nog
moet wachten, tot de pensionhoudster of de
chauffeur, die ook het adres kent, zich bij
de politie komt aanmelden.
BRUTALE INDRINGERS.
Een dienstmeisje overmand
Donderdag was te A'dam de bewoonster van 'n
huis aan de Corn. Drebbeistraat uitgegaan, da
zorgen voor de huishouding overlatend aan een
17-jarige dienstbode. Na ongeveer een half uur
werd er gebeid. De dienstbode, die open deed,
zag twee mannen voor de deur staan die Infor
meerden of mevrouw thuis was. Zij antwoordde
ontkennend en sloot de deur. Waarschijnlijk
echter heeft zü er niet op gelet of het slot wel
dicht was gevallen en van die omstandigheid
hebben de twee onbekenden gebruik gemaakt.
Toen de dienstbode zich weer in de keuken be
vond, zijn ze het huis ingeslopen en verrasten
het dienstmeisje, dat zich onverhoeds van ach
teren aangegrepen voelde. Zij geraakte daarvan
zoo van streek, dat ze volgens haar eigen ver
klaring het bewustzijn verloor.
De onbekenden legden haar neer op den
grond en zetten daarna hun inspectietocht door
het huis voort. Zij haalden daarbij verschillen
de kasten overhoop.
Toen het meisje een minuut of tien later
weer bijkwam, bemerkte zij dat de ongenood®
gasten weer vertrokken waren.
Het kan nog niet worden opgegeven wat ont
vreemd Is.
DIEFSTAL BIJ EEN HORLOGER TE
APELDOORN.
Dooor buren werd erger voorkomen
In den nacht van Donderdag op Vrijdag, om
half één, heeft een persoon met een, met pa
pier omwikkelden, steen, de winkelruit inge
slagen van den horloger R. Stroboer, Stations
straat te Apeldoorn. De omwonenden werden
wakker en een hunner de heer S. de Jong, zag
een man voor de ruit staan. Op de vraag wat
of hij daar moest, nam de dief op de fiets dei
vlucht. Er worden eenige dameshorloges ver
mist. Twee horloges lagen nog op de stoep voor
den winkel. De dief schijnt zich nogal verwond
te hebben. De étalage toonde duidelijk bloed
sporen.
EEN XIEÜWE REDDINGSUITRUSTING VOOR DE BERLIJNSCHE BRANDWEER
Het zwempak is voorzien van reddingsriemen zwem kleppen aan de loeten en korte roei.
Spa aeu. -
