Hoevee
op de
Spaarbank?
hebt U ze
met het geld, door Bonagespaard.
VRiJDAG 12 OCTOBER 1928
VIERDE BLAD
5S
JURGEN S'
MARGARINE
fj
PAGINA 2
EEN JAAR IN PREVENTIEVE
HECHTENIS.
SPAARBANK
STORTINGEN
„Ziezoo! Alwéér een appeltje voor Jen Jorsl in
Veiligheid gebrachtWat is dat spaarbankboekje
toch in korten tijd gegroeidI Eigenlijk mag het
geen wonder heeten, want, Wie verstandig huis
houdt, kan gemakkelijk ongemerkt iels overhouden."
Hoe vroolijk zou het zonnetje schijnen in
tal van gezinnen, als de huisvrouw op elk Kilo
natuurboter minstens een gulden bespaarde
door in plaats daarvan de heerlijke, voedzame-
Jurgens Bona margarine (met Melk bereid) te
gebruiken! Men weet nooit wat er gebeuren
kan en dan is het een geruststelling, als
r" i zichzelf in tijd van nood kan helpen
-hollagen:
ï4639 YSD 3GO
HET CONFLICT IN DE GOUDSCHE
AARDEWERK-INDUSTRIE
DE CONFERENTIE MET DEN
RIJKSBEMIDDELAAR
De toezegging door de arbeiders
organisaties onvoldoende geacht
Aan de arbeiders van de onderscheidene
bij het Gcmdsch Aardewerk-conflict betrokken
fabrieken is door de werkgevers een circu
laire uitgereikt, waaraan wij het volgende
ontleen en:
Naar aanleiding van het conflict bij de
Goudsche Plateelbakkerijen heeft Dinsdag 9
October een conferentie plaats gevonden bij
den Rijksbemiddelaar.
Door -de Algesmeene Werkgevers-Vereeniging
werd namens de Plateelbakkerij „Zuid-Hol
land" medegedeeld, dat de directie alsnog
bereid zou worden bevonden, indien hierdoor
het conflict vóór Maandag a.s. zou worden
beëindigd, de volgende toezeggingen te doen:
1. Ofschoon het voor den werkgever op
groote bezwaren zou kunnen stuiten, was
hij bereid alsnog alle werklieden wederom
direct te werk te stellen.
2. Werd een opgave verstrekt van de
resultaten van een nieuw tarief bij de
P. Z. H., waaruit werd aangetoond, dat
per groep gemiddeld 12 a 13 pet. bovén het
voor die groep contractueel vastgestelde
loon werd bereikt.
Bovendien waren de werkgevers bereid het
collectieve contract, zooals dit vóór de sta
king had bestaan, te hernieuwen en daarin
deze gunstige bepaling op te nemen, dat de
laatste twee alinea's van axt 9 zouden wor
den geschrapt, zoodat de niet-valide arbeiders
voortaan zouden worden begrepen in de
marge van 25 pet., die het contractloon door
mindere prestatie niet zonden kunnen be
reiken.
De P. H. Z. zou verder nog een tijdelijken
bijslag van 10 pet. aan de schilders, tot
laatst bedoelde categorie behoorend, geven,
mits hierdoor het verdiend loon plus bijslag
28.50 niet zou overschrijden.
Men was dan ook nog bereid over-uren
met 10 pet. extra te betalen, terwijl voor
meer dan 2 overuren 25 pet bijslag geldt.
De toezegging, dat de minimumloo-nen der
laagste 2 klassen met 1 zouden worden
verhoogd werd gestand gfediaan.
De P. Z. H. bood aan een commissie van
eenige werklieden uit haar eigen fabriek te
ontvangen en hun inzage te verschaffen om
trent de berekende resultaten van het nieuwe
tarief, waarbij ter hunner beschikking zouden
worden gesteld loonboekjes en staten, volgens
het nieuwe tarief uitgerekend, alsmede het
tariefboek der fabriek.
Het lag daarbij ln de bedoeling voortaan
regelmatig met een dergelijke adviescommis
sie overleg te plegen.
Deze toezeggingen waren voor de leiders
der werknemers onvoldoende; zij blijven
eischen een gegarandeerd minimum-loon, het
welk niet op stukwerk gebaseerd zou zijn,
waarboven in tarief nog minstens 15 pet. per
groep zou moeten worden verdiend, behalve
nog bijkomstige eischen, welke niet nauw
keurig tot uitdrukking -kwamen.
De Tijksbemiddelaar trachtte de werkgevers
te forceeren, een commissie ter bestudeering
van het nieuwe tarief te aanvaarden, niet
alleen samengesteld uit eigen arbeiders der
P. Z. H., zooals wordt aangeboden, maar ook
Uit hoofdbestuurders der arbeidersbonden.
In dit voorstel, door de werknemers-orga
nisaties onomwonden bij de verdere bespre
king als eiseh gesteld, konden de werk
gevers onder geen omstandigheid treden, daar
de hoofdbesturen terzake volkomen ondes
kundig zijn.
Tenslotte werd op grond van deze weige
ring van de werkgevers door den rijksbe-
middelaar geconstateerd, dat in dat geval zijn.
tnsschenkomst geen resultaat kon opleveren.
De werkgevers hadden duidelijk gestipu.
leerd, dat zij zich aan hun aanbieding uiter
lijk tot het einde dezer week gebonden
achtten.
De leiders der arbeiders namen niet op zich
de voorstellen der werkgevers in hun ver
gaderingen te ondersteunen of te verdedigen.
H UIT DE KERAMISCHE INDUSTRIE
Actie te Maastricht
VERBETERING VAN ARBEIDS
VOORWAARDEN NOODIG
GEACHT
uos «Se K. K. Eb ar i eksa r beid er sb o nd dringt
than3 o-p verbetering van de positie der
arbeiders in de keramische industrie te
Maastricht aan.
De vakorganisatie heeft een schrijven ge
richt aan de directies der vier keramische
fabrieken te Maastricht en een drietal pun
ten naar voren gebracht; uitbreiding van de
zieken- en inval iditeitskas tot pensioenkas
door hoogere bijdragen van de onderneming
en uitkeering van het pensioen op 55-jarigen
leeftijd, b.v. ten bedrage van 60 pet. van
het laatst genoten loon; uitbetaling van loon
ook voor de algemeen erkende christelijke
en Katholieke feestdagen en een minimum
loon tot huwbaren leeftijd.
Ten slotte wordt er nog op aangedrongen
vrouwelijke fabrieksarbeiders geen werk meer
te laten verrichten aan de porcelein- en
aadewerkove ns.
DE STAKING TE IJMUIDEN
Nog steeds geen verandering
DE WERKWILLIGEN WORDEN
GEHINDERD
De staking hij de firma den Breejen van
den Bout te IJmuIdeu duurt onveranderd
.voort.
Wel is sedert eenige weken het bedrijf met
vreemde krachten gedeeltelijk hervat, doch
'het aanwerven van werkwilligen uit omlig
gende plaatsen wordt van de zijde der
stakers met kracht tegengegaan, met het ge
vate, dat een aantal werklieden, dat intus-
sehen door 'bovengenoemde firma was aan
gekomen, thans weigert aan het werk te
gaan.
L
UIT HET DRUKKERSBEDRIJF
Een circulaire aan de drukkers-
De Vereeniging van Nederlandsehe Boek
drukkers heeft een circulaire gericht tot de
vakgenooten in den lande, waarin opgekomen
wordt tegen de federatie-maatregelen ten op
zichte van de papierhandelaren.
Gevraagd wordt sympathiebetuigingen te
zenden aan den 'voorzitter ten einde „de fe
deratie te kunnen toonen, dat het niet waar is,
dat de meerderheid het tarief bindend wenscht
te behouden".
Ook wordt in de circulaire verklaard, dat
geen scheuring in de federatie gewenscht
wordt, maar „deze organisatie zal een ander
instituut moeten worden, dat op andere wijze
dc belangen der leden behartigt dan met een
stelsel, dat in zijn wezen nietr ijp is voor uit-
voerfing".
WERKVERSCHAFFING TE EMM Els
Meer werkloozen, meer tewerkgestelden
In verband met het toenemend aantal werk
loozen in de gemeente Emmen, heeft de minis
ter van Binneiiil. Zaken en Landbouw herope
ning der werkverschaffing goedgekeurd.
Maandag wordt het aantal tewerkgestelden
uitgebreid tot tweehonderd.
INVALIDITEITSWET EN OUDERDOMS
WET 1919.
Op 1 September 1928 werden 10.S42 weduwen-
renten en 10.420 weezenrenten krachtens de
Invaliditeitswet genoten, terwijl op genoemden
datum krachtens art. 373 dier wet 67.6S0 per
sonen ln het genot verkeerden van een als
vrucht hunner verzekering verkregen ouder
domsrente van drie gulden per week.
Voorts genoten 22.040 personen een invalidi-
teltsrente als bedoeld in art. 71 dier wet.
Krachtens de vrijwillige verzekering geregeld
in de Ouderdomswet 1919. waren op vorenge-
noemden datum 122.089 personen in het genot
van een als vrucht hunner verzekering ver
kregen ouderdomsrente van drie gulden per
week.
UITBREIDING VAN DEN TUINBOUW.
De tuinbouw breidt zich hij Langendijk sterk
uit, getuige de gebleken noodzakelijkheid van
vergrooting der veilingsgebouwen en de lig
plaatsen voor de vaartuigen, waarmede de
groenten worden aangevoerd. Te Warmenhuizen
wordt een groot, naar de eischen des tijds In
gericht, veilingsgebouw gesticht met ruim
vaarwater. Te Noord-Scharwoude wordt het
gebouw vergroot en gemoderniseerd en al het
vaarwater overkapt. Het veilingsbestuur te
Breek op Langendijk kocht een ruim huis met
erf aan tot uitbreiding van haar veiling. Koop-
lieden en zunrkoolfabrikanten breiden 'even
eens hun terreinen en gebouwen uit.
EXAMEN TECHNISCH-AMBTENAAR
STOOMWEZEN.
Samenstelling van een commissie
De Minister van Arbeid, Handel en Nijver
heid heeft
een commissie ingesteld, ten overstaan van
welke zij, die voor een benoeming in 1928 tot
teclinisch-ambtenaar voo-r het Stoomwezen in
aanmerking wenschen te komen, blijk hebben
ta geven, dat zij de kennis bezitten, welke een
benoeming in die betrekking vordert;
aan de commf.ssie als secretaris toege
voegd den heer R. G. Wolf, hoofdcommies hij
het Departement van Arbeid, Handel en Nijver
heid, te 's-Gravenhage;
de commissie ttitgeaoodigd verslag van
har© werkzaamheden uit te brengen;
HARINGCONTROLE.
Een wijziging in het reglemmu
Bij Kon. Besluit van 5 Oct°ker 192S, (Stbl.
391), tot wijziging van het Reglement voor de
Nederlandsehe Haringcontrole 1928 (Staatsblad
no. 83), is bepaald, dat Artikel 3, lid 4, van
genoemd Reglement wordt aangevuld als volgt;
Do afmetingen van de V2, li, Vs en A Hol-
landsche tonnen en van de Sehotsche tonnen
mogen niet grooter zijn dan 2 c.M. boven de
minimum-afmetingen; do inhoud van 1/32 Hol-
landsche ton mag niet grooter zijn dan 4ft
Liter.
Dit besluit treedt in werking met
van heden.
DE BADPLAATS WIJK AAN ZEE
I
coen achteruitgang te bespeuren.
De vraag of de badplaat© "Wijk aan Zee ach
teruitgaande is, vooral in verband 'me'; de con
currentie van IJmuiden, dat zeer veel dagjes-
memsohen trekt, heeft voor den aanvang van
het badseizoen 192S te Bevel'wijk en Omgeving
nogal wat stof opgeworpen. Nu voor Wijk aan
Zee weer de langdurige periode van rust is aan
gebroken, hebben wij ons gewend tot burge»
meester H. Rothe, teneinde zijn meening om
trent het badseizoen 1928 te vernemen. De bur
gemeester kon vooreerst verklaren, dat het sei
zoen een bevredigend verloop heeft gehad. Het
aantal pensiongasten was zelfs veel grooter dan
vorige jaren, alle beschikbare ruimte was ver
huurd en in dit opzicht zijn de verwachtingen
zeker overtroffen. Het bezoek van dagjesmen-
sche'n was ln dezen zomer echter zeer gering
geweest.
Over de autobusverbinding tusschen Bever
wijk en Wijk aan Zee de eenige communica
tie tusschen het spoorwegstation en de bad
plaats was de burgemeester niet tevreden.
Ingrijpende veranderingen zijn z-L noodzakelijk.
Tenslotte bleek duidelijk, dat niets wijst
op een achteruitgang van Wijk aan Zee als
badplaats.
DE AMBTENAARSSALARISSEN
Zal men teruggeven, wat „met bloedend
hart" was ontnomen?
EEN LANDELIJKE MEETING NOODIG
VOOR HET HERSTEL VAN DE RUST.
Men verzoekt ons opname van de volgende
motie:
„De afd. Eindhoven van den R. K. O. B. in
het bisdom 's Bosch, in haar vergadering van
10 October bijeen;
gehoord de gehouden besprekingen over de
salarisactie en de technische herziening;
overwegende, dat de besprekingen in het
Georganiseerd Overleg, die reeds meer dan 10
maanden duren, nog tot geen positief restiltaat
hebben geleid:
overwegende, dat ten opzichte van den eisch
van eenstemmigheid, door dan. ministeir ge
steld, de vraag mag rijzen of dit een moreele
eisch is en practisch uitvoerbaar;
overwegende, dat de som, vermoedelijk be
schikbaar voor verbetering der Ambtenaarssa
larissen, op verre na niet voldoend© is om den
dringenden nood te lenigen;
overwegende, dat in den loop der laatste ja-
rei pl.m. 200 millicen gulden meer zijn ingeko
men dan geraamd werd en du-s redelijkerwijze
verwacht bad mogen worden, dat de regeering
zou teruggeven, wat „met bloedend hart" was
ontnomen
van oordeel, dat spoedige en afdoende hulp
alleen die rust kan brengen welke Z.Bxc. ook
noodig acht;
spreekt den wensch uit, dat binnen den
kortst mogelijken tjjd een landelijke meeting
wordt belegd te 's Graven&age, om krachtig
aan te dringen ap volledig herstel;
verzoekt adhaasiiebetu-iging van alle afd. der
R. K. Onderwijzersbonden in den lande;
besluit, deze motie ter kennis te brengen
van het Hoofdbestuur, de beide federaties en
de pers.
en gaat over tot de orde van den dag".
HET VLIEGVELD VOOR SOERABAJA.
Snelle verbinding met Batavia is gewenscht
SOERABAJA, 10 October. (ANETA). De
Indisch© Luchtvaartmaatschappij heeft advies
gevraagd aan de Handelsvereniging ten aan
zien van de practische geschiktheid van het
vliegveld Sedajoe in verband met de luchtlijn
SoerabajaBatavia. De maatregel is van voor-
loopigen aard, aangezien men naderhand ver
plicht zal zijn een nieuw vliegveld aan te leg
gen nabij SoeTabaja aangezien het vliegveld
Sedajoe op ruim vijftig kilometer afstand van
de stad ligt en bovendien bereikt moet worden
vla de veerpont over de Solo-rivier, hetgeen
voor het verkeer tijdroovend Is. De Handels-
vereeniging schort haar advies op tot er meer
gegevens beschikbaar zullen zijn. Thans is zij
echter geporteerd voor den hovengsnoemden
maatregel indien die beslist van tijdelijken
aard is. De voornaamste overweging luidt, dat
men het ongewenscht acht, dat Soerabaja bij
het openen van de luchtlijnen geheel uitgeslo
ten zeu zijn terwijl het voornaamste belang
ligt in een snelle verbinding met Batavia.
HET VRAAGSTUK VA HtT
MOERCIJK-KANAAL
EEN BELGISCH RAPPORT
.Antwerpen'© bezwaren tegen het Kanaal van
Hansweert
De bekende Antwerpsche Rijn-reeder P. Piou-
vier, regeerings-adviseur in binnenvaart-aange-
legenheden, voorzitter van de Belgische Rijn
vaart-commissie uit de Handels kamer heeft voor
dit orgaan een rapport opgesteld aangaande liet
vraagstuk van het Moerdijk-kanaal.
De rapporteur begint eerst met te constatee-
ren, dat er tusschen het kanaal van Hansweert
Wemeldinge en de Zuid-Willemsvaart, dus
bijna over de geheele breedte van Nederland
geen enkele goede waterweg is. Men zou
bijna zeggen, dat men met opzet alles in liet
werk heeft gesteld om de handels-betrekkingen
tusschen beide landen te beperken en moeilijk,
te maken.
Toen de spoorlijn RoosendaalViissingen ge
legd werd en de Ooster-Schelde afgedamd onder
de hevigste protesten van België, was de natuur
lijkste oplossing geweest een kanaal te graven
recht van de Schelde naar het Hollandseh Diep,
een plan dat indertijd onder de regeering van
Willem I reeds was ontworpen door ingenieur
Goudriaan.
In plaats daarvan deed Nederland, vooral met
het oog op de belangen van Zeeuwsch-Vlaande-
ren, bet kaüaal graven HansweertWemel
dinge, waardoor de schepen van België naar
Nederland en den Rijn een veel langeren en
moeilijkeren weg kregen af te leggen.
Het kanaal -HansweertWemeldinge biedt
zonder twijfel, zekere voordooien voor de betrek
kingen tusschen ZeeuwschVlaanderen en de rest
van Nederland, maai- hun economische belan
gen zonden veel meer gediend zijn geworden
hadde men bij de afdamming van het Kreekerak
daarvoor in de plaats gesteld een kanaal Woens-
drechtHollandseh Diep. Maar dat ls jammer
genoeg niet gebeurd.
Nederland heeft het kanaal van Hansweert
gegraven, dat meer en meer blijkt te zijn een
gebrekkige en onvoldoende oplossing.
Eerstens wijl de scheepvaart op de Scheld®
veel moeilijkheden ondervindt, omdat het ge
heele binnenvaart-verkeer van Antwerpen tot
Hansweert denzelfden weg moet nemen als d©
zeevaart. Wanneer men bedenkt dat dezelfde
route gevolgd wordt door de schepen van Ter-,
neuzen, Breskens, Viissingen, Middelburg, Sluis
kil, Sas van Gent, van Hennixem, Hoboken,
Boom, Willebroeck enz. dan valt het gemakke
lijk te begrijpen, dat de scheepvaart op d©
Schelde geweldig belemmerd wordt, en dat d©
toestand onhoudbaar zal worden. Men moet
hierbij niet vergeten, dat het in- en uitvaren t©
Antwerpen afhankelijk is van den vloed.
En dan hebben wij het kanaal van Hansweert
zelf. Op de eerste plaats constateeren wij dat d©
ingang bij Hansweert moeilijk is tengevolge van
den stroom van de Schelde, die loodrecht staat
op den ingang der voorhaven. De zeer hoog©
oevers belemmeren het goede uitzicht, hetgeen
gevaarlijk is voor het pasaeeren van in- en uit
gaande sleepen.
De indienststelling van een derde sluis, te
Wemeldinge verhoogt zeker de capaciteit, maar
de groote sluis van Hansweeht verkeert in een
droeven toestond.
De Nederlandselfee Waterstaat komt er niet toe
deze ondermijningen te verbeteren. Indien een
ongeluk moest gebeuren dan zou dat een ramp
zijn voor de scheepvaart. Het Moerdijk-kanaal
ondervangt dit gevaar.
De breedte van het kanaal van Hansweert is
42 meter; iedereen erkent dat zulks niet vol
doend© ts voor de scheepvaart. Trouwens deze
breedte is niet in verhouding met de afmetingen
der sluizen.
Vervolgens wijst de rapporteur op de groot©
drukte der vaart.
De schipperij, aldus de heer Plouvier, klaagt
over den langzamen gang van het douane-onder
zoek en de versassing. Terwijl de douane-beamb,
ten en de slulsmeesters te Maastricht, waar ook
een chronische belemmering heerscht, dag en;
nacht werken, zijn de douane-beambten te Hans
weert maar te spreken van zens-opgang tof
zonsondergang.
Wat echter nog grooter moeilijkheid aan d©
scheepvaart in den weg legt, dat zijn de vief
draaibruggen, waarvan die van Vlake legenda.'
risch is. De groote openingen zijn slechts 16 M.,
de kleine 13,7 M. Het is zeer lastig voor groo-
tere schepen daar doorheen te geraken. De brug
gen van Vlake en Schoore en ook de twee
andere, alhoewel dat minder dringend ls
zouden iVz M. moeten verhoogd worden, opdat
ook ledige Rijnschepen kunnen passoeren. Want
het gebeurt meermalen, dat schepen die zich te
drie uur in den namiddag bij de brug aanmelden
niet kunnen passeeren voor 8% uur 's avends,
Dat komt wijl de openings-uren der brug niet
geregeld zijn volgens de getijden, maar volgens
de treinen. Dat alles is oorzaak van belangrijk
tijdsverlies van de scheepvaart, die daarovef
reeds sedert jaren hitter klaagt.
De verduistering van honderdduizend gulden
SEMARANG, 10 October. (ANETA). Df
gewezen hoofdboakhouder der Cultuur Maat"
schappij „Djoengkare", de heeT K„ tegen wiep
een zaak aanhangig was wegens het niet ver
antwoorden van ruim honderdduizend gulden^
heeft ep 4 October j.l. reeds een jaar in preven
tieve hechtenis doorgebracht.
I
i
MISHANDELING VAN EEN KOELIE.
i
De man was gevaarlyk voor zyn omgeving
MEDAN, 10 October. (ANETA). De Raad van
Justitie veroordeelde den heer G. wegens mis-
handeling van een koelie tot een geldboete van
200, subsidiair zes weken hechtenis. De oveb
weging luidde dat de mishandelde op he?
oogenblik van het voorgevallene gevaarlijk waï
voor zijn omgeving, om welke reden geen vrij.;
heklsstraf werd opgelegd.
COMITé EULPVERLE3NING
SINT-EUSTATIUS EN SABA.
Bij den penningmeester (mr. dr. W. M
Westerman: Giro no. 10175) is thans in to
taal ontvangen een bedrag ven f 2.S38.25,
