DE KRUIMELS VAN DE
TAFEL.
-n-
ZATERDAG 20 OCTOBER 1928
EERSTE BLAD
PAGINA 3
RADIONIEUWS.
de duitsche kortegolf.
UIT ROTTERDAM
UIT VLAARDIN3EN
GEMEENTERAAD.
W iW sj y i H
SPORT EN SPEL
DAMMEN.
UIT MAASSLUIS
LAATSTE BERICHTEN
PROGRAMMA'S VOOR ZONDAG.
Huizen (34,9 M., na 6 uur 1370 M.): 8.30
—9,30 K.R.O. Morgenwijding door P. de Waart:
j 30rie Levensvragen; 0.50 Prot. uitzending; 12.30
*—1.30 K.R.O, Lunehmuziek; 1.302.IC.R.O,
Godsdienstonderricht voor ouderen door D.
Bont; 2.2.30 K.R.O. Spr. J. Engelman: De
Poëzie van Henrietta Roland Holst—v. d. Schalk;
2.30—4.30 concert K.R.O. De Patronaats Harmo
nie St. Catharina in Den Bosch; 4.305.K.R.O.
ztekenhalfuurtje door mevr. E. Russe; 5.50 Prot.
uitzending; 7.30 K.R.O. Uitzending uit Emmerik,
Concert. Het St. Aldegundis kerkkoor Emmerik
1. v. Joh. Pleister, Leo Deutzenberg (viool), Jac.
j Düppengieser (piano), Stolberger Orlcestvereenl-
i ging, Muziekver. „St. Ckcilia", Ulft (50 musici),
Th. Schmitz (orgelbegel)Toespraak door den
Doken Sprünken; 10,perber.; 10.45 K.R.O.
Epiloog door het Kleïn-Koor o. 1. v. Jos. H. Plek
kers; (S.15 K.R.O. Intenties van het Apostolaat
des Cebeds).
Hilversum (1071 M.) 12.30 luneh
muziek door het Trio Rentmeester; 2.303.30
Eramofoonmuziek: 3.305.concert door het
Omroep-orkest o. 1. v. Nico Treep, Elize de Haas
(sopraan); 6.7.30 concert door het Royal-
orkest o. 1. v. H. de Groot; 8.persber., sport
uitslagen; 8.15 „Carmen", opera van Meilhac en
Halêvy, muziek van G. Bizet, met medew. van
Greta SanthagensManders, Lea Fuldauer, Paul
Hu!, Ed. v. d. Ploeg e. a., orkest o. 1. v. A. V.
Raalte.
D a v e n t r y (1600 M.)3.50 concert, 'c>
militaire kapel, L. Seymour (alt), M. Coi<
(piano)6.05 Bach's kerkcantate no. 180, voor
orkest en solostemmen; 9.05 liefdadigheids-
oproep; 9.10 nieuweber.9.25 orkest, M. Huxley
(sopraanl, R. Patoer (bariton), orkest; lü.50 epi-
loog,
Par Ij s („Radio-Paris", 1750 M.): 1.05—2.10
orkest; 4.50—5.50 dansmuziek; 8.05 circus
„Radio-Paris"8.5011.20 symphonieconcert.
Langenberg (469 M.)8.20—9.20 mor
genwijding; 10.50—11.20 Schubert's liederen voor
alt en piano; 12.201.50 orkestconcert; 3.50—5.20
concert, orkest en dubbel-kwartet7.20 „Der
Ereischtitz", rom. opera in 3 acten van Weber;
daarna tot 11.20 dansmuziek.
Kör»igswusterhausen (Zeesen,
1250 M.): 10.50 concert, Universum Symphoni-
ker; 3.50 gramofoonmuziek( Rich. Tauber)7.20
„Der Freischtitz", opera in 3 acten van Weber;
daarna tot 11.50 dansmuziek.
Hamburg (395 M.)8-35 morgenwijding;
31.25 declamaties en pianomuziek; 12.25 orkest;
2.20 orkest; 3.50 vroolük concert; 5.20 solisten-
concert; 7.20 concert, orkest en solisten; daarna
tot 10.20 cabaret.
Brussel (509 M.): 5.20 dansmuziek; 6.20
klndermatinëe; 6.50 trioconcert; S.3310.35
orkestconcert. Mme. Boons (zang).
PROGRAMMA'S VOOR MAANDAG.
H u iz e n (340.9 M., na 6 uur 1870 M.) 12.30
1.45 NCRV. concert. Mej. Möllenkamp (alt), T.
Das (tenor), J. v. Duinen (orgel en piano)2
2.30 school-uitzending. Zangles door J. A. Steinz;
45 Prot. uitzending; 77.30 stenografieles7.30
—8 Spr.: G. v. Ravenzwaay: muziek; 8.Prot.
.Uitzending. M
Hilversum (1071 M.) 12.3W-# lunchmu-
Öek door het trio Sjouwerman; 5—6 kinderuurtje
De Blijdemannetjes; 67.15 concert door het
kwartet Rentmeester; 7.157.45 Engelsche les,
beginners; 8.05—11 concert door het Omroep
orkest o. 1. v. Nico Treep. Alex. Moszkowsky
ÉTlool), Olga Moszkowsky Elias (piano); 10.
Persberichten.
Daventry (1600 M.) 11.20 gramofoonmu-
aiek; 12.20 concert (tenor, sopraan); 12.50 aan
bieding van de „Freedom of the city of London",
I.10 muziek; 1.20 orgelconcert; 2.20 lezing' v-ooV
de scholen; 2.40 muziek; 2.50 lezing; 3.20 na
liet; 3,25 vertellingen; 3.35 berichten; 3.40 con
cert (alt, cello, hobo); 4.35 orkest; 5.35 kinder-
uurtje; 6.20 huishoudpraatje; 6.35 rieuwsber.;
7.05 „Schubert's Winterreis", voor tenor; 7.20
liter, critieli; 7.35 muziek; 7.45 Fransche causerie
8.05 Vaudeville, dans-orkest en variété; 9.20
hieuwsber.; 9.40 St. James strijkkwartet; 9.55
debat tusschen Miss Fry en Capt. EvansShould
capital punishment be abolished?10.55 St. James
strijkkwartet; 11.20—12.20 dansmuziek.
Parijs (Radio-Paris 1750 M.) 12.50- 2.10
orkest: 4.055.05 symphonie-coneert. Zang en
dans; 8.35 radio-looneel en muziek. Het gezel
schap Colin en solisten. Orkest.
Langenberg (469 M.) 11.30 mechanische
muziek; 11.5012.10 Choralen en volksliederen;
12.231.50 orkest; 3.554.20 voorlezing; 5,05-
5,50 trio-concert; 7.208.15 orkest; 8.20 Het
Dutisehe volkslied (1); 8.5010.10 kamermuziek.
Het Pozniak-trio (piano, viool cello). Daarna tot
II.20 dansmuziek.
Künigswusterhausen (Zeesen 1250 M.
11.204.20 lezingen; 4.205.20 orkest; 5.207.05
lezingen; 7.20 „Pairtie verspielt", radio-novelle
Van P. Pohl; 8.20 Moderne muziek. Joh. Strauss
(piano), prof. Demon en E. Kornsand (viool), K.
Reitz (viola); 9.causerie. Daarna tot 11.50
dansmuziek.
Hamburg (395 M.) 4.29 dansmuziek; 5.20
Vrooliik concert! 7.20 Hermann Claudius-avond.
Concert, orkest, vocale en Instrumentale solisten.
Brussel (509 M.) 5.20 dansmuziek; 6.20
lezing; 6.35 aardrükskund. lezing; 6.50 trio; 7.20
gramofoonmuziek; 8.3510.85 orkest.
OMROEPZENDER.
De Duitsclie kortegol f-omroep zend er zal in
Februari in bedrijf weiden gesteld. Men wil
met behulp van deizen zender ook naar de over-
zeesche landen laten omroepen, dus een z.g.
wereldomroep tot stand brengen.
De nieuwe zender wordt in de buurt van den
Duitschen landzender bij Königswusterhausen
opgesteld.
DR. R. VAN RIJCKEVORSEL f
Dezer dagen is alhier 1-n den- leeftijd van
83 jaar overleden de lieer dr. E. van
Rijckevorsel.
De overledene was een zeer wetenschappe
lijk man, die doctoraten toehaalde in de
natuur- en rechtswetenschappen. Hij was
vele jaren raadslid en bekleedde verder het
beroep van observator aan 't Metereologiisch
Instituut te de Bilt. Dr. van Rijckevorsel die
zloh vooral bezig hield met de studie en
het onderzoek van aardmagnetisme,, maakte
daartoe groote reizen o.a. naar Brazilië en
Indië. In 1898 werd hij benoemd tot doctor
honoris causa aan de universiteit te Glasgow.
Voorts is hij leider geweest van een Neder-
landsche ambulance in den Zuid-Afrikaan-
sehen boerenoorlog.
Meerdere malen deed hij belangrijke schen
kingen aan musea en andere instellingen.
De begrafenis is Maandag te 12 uur op de
Algemeene Begraafplaats.
HARMONIEVEREENIGING
NED. SPOORWEGEN
Ter gelegenheid van haar vierjarig „e-
staan zal de harmonievereeniging Ned. Spoor
wegen, een groote openbare uitvoering goven
in gebouw Qdeon. Gouvernestraat, op Zondag
21 October a.s. Medewerking zal worden
verleend door de R. K. ver. Ned. Spoorwegen.
Aanvang 7 uur.
DE INBRAAK IN DE
HARINGPAKKERSTRAAT
Een derde verdachte aangehouden
—.enige dagen geleden heeft de politie in
een logement aan de Delftschevaart den 40-
jarigen koopman A. van V. aangehouden, daar
deze man verdacht wordt, Zondagavond j.l.
bij de sonsationeele inbraaH in de Haxingpak-
kerefcraat meidepMcMiig te zijn geweest, door
op den uitkijk te hebben gestaan. Hij is opge
stoten.
In de gisterenavond gehouden Raadsvergade
ring was o.m. ingekomen:
Een adres van de Vlaardingsehe Slagersver-
eeniging, waarin zij tegen een samengaan met
de gemeente Schiedam betreffende de stichting
van een openhaar slachthuis ernstig bezwaar
hebben.
Dit wordt behandeld bij punt 4 der agenda.
Punt 1 der agende behelsde 'n voorstel van de
commisie voor strafverordeningen om houders
van voertuigen te verplichten duidelijk hun
naam op de voertuigen te plaatsen.
Door de heenen Kerkhof, Buis en Buters
wordt gewezen op de bijna onmogelijke conse
quentie van dit voorstel en aangeraden wordt
het voorstel naar do Commissie terug te zenden
ter nadere preciseering.
Aldus wordt besloten.
De Kerkeraad der Gereformeerde Kerk heeft
in een adres aan den Raad verzocht het exploi
teren van bioscopen te verbieden, indien dit. ge
bouw niets minstens 100 M. van een kerkge
bouw verwijderd is.
Ds S D. A. P. wilde niets van bet voorstel
weten. Volgens hun woordvoerders ging het
niet, zooals beweerd wordt, tegen den last, of
hinder, die men misschien van een bioscoop zou
hebben, maar tegen, het bioscoopwezen in het
algemeen en nu wilde men op deze bedekte
X-. j 6inQlVA.-gISSl
gesterkt door
r Buisje 75d Bij Apoth en Drogisten.
1 Reel. 309 IS 17
wijze een bedrijf belemmeren, zoo niet verhin
deren.
Ook de beidie R. k. verklaarden zich tegen
het voorstel.
Do heer Reij vond een dergelijke bepaling niet
noodig, daar bij niet inzag, dat de godsdienst
oefening door hetgeen in den bioscoop gebeurt,
verstoord zal worden. Daarbij raadde hij aan
voor te schrijven, dat bijv. de achtermuur ge
luiddempend gemaakt moot worden, 't Ging
hier nJ. over een te stichten bioscoop aan de
West Havenplaats, waarbij aan de achterzijde
van dit voor bioscoop te bestemmen gebouw op
26 M. een kerkgebouw bevindt.
Het voorstel dei- commissie om geheel en al
te verbieden het exploiteeren in gebouwen bin
nen 100 M. ward verworpen met 14 tegen 7 St.,
waarna het door B. en W. gewijzigde, reeds
genoemde voorstel niet 12 tegen 9 st. werd aan
genomen.
De voorstellen van B. en W. tot het wijzigen
en opnieuw vaststellen van de „verordening op
de slooten" en tot het aangaan met de gemeente
Hee.nvliet van een gemeenschappelijke regeling
als bedoeld in art 19 der L. O. wet werden aan
genomen.
Te 9 uur ward aangevangen met zooals de
voorziteir opmerkte, de hoofdschotel van doze
agenda, n.l. het voorstel van B. en W. tot het
aangaan van een overeenkomst met de gemeen
te Schiedam betreffende de uitvoering der
Yleeschkeuringswet. Hierbij werd tevens boven
genoemd adres van de slagers*weeniging be
handeld.
Drie uren heeft de Raad hierover gesproken.
Er is veel over gezegd, sonts zelfs twee- drie
maal hetzelfde en het resultaat zal wel eau
groote teleurstelling beteekenen voor den Schie-
damschen Rqad, die juist Vrijdagmiddag zonder
discussie en onder applaus het voorstel had
goedgekeurd.
De heetr J. Hoogerwerf (S. D.) opende de be
schouwingen of liever: hij begon niet liet ver
zoek liet voorstel vaai de agenda af te voeren
en er mede te wachten tot er meer klaarheid
gekomen is ten opzichte van de Rotterdamsche
annexatieplannen.
De heer Hoogerwerf maakte van zijn verzoek
ean voorstel „hetwelk met 7 tegen. 14 stemmen
kelderde.
Alsdan beginnen de besprekingen over het
voorstel.
De heer Jonker (A.R.) verklaart zich volmon
dig' voor liet voorstel. Hij vindt het echter he
ter, wanneer Schiedam on Vdaardingen pro rata
naar hun inwonerstal het kapitaal hadden ge
fourneerd en beide als aandeelhouder der te
stichten N.V. waren opgetreden.
De voorz. deelde later hierover, mede, dat
Schiedam dit niet heeft gewild.
De heer Admirant (s. g.) wil, als het eenigs-
zins kan liever hier een abattoir hebban, doch
op goedkoopere wijze dan B. on W. aanduiden.
De heer Brouwer (Vrije A. R.) vraagt welk
belang Vlaardingen nu heeft van een samenwer
king met Schiedam. Spr. beschouwt de over
legde exploitatierekening en zjet; ^an er (je
eerste jaren duizenden guldens verlies zal zijn.
De inkomsten zijn veel te hoog opgevoerd eu
de uitgaven reusachtig gedrukt.
Spr. is voor een eenvoudig plan voor onze ge
meente alleen. Daar Schiedam 4 van de 7 le
den der in te stellen commissie benoemt, zijn
we dus geheel aan Schiedam overgeleverd.
De heer Kerkhof (C. H-.) voelt meer om b.
v. de zeevischhal tot abattoir te verbouwen, dit
kan volgens hem geschieden voor nog geen
f 100.000.
De heer Niemantsverdriot (C. H.) zegt, dat
we met een eigen slachthuis vea'l duurder uit
zullen zijn dam wanneer we met Schiedam sa
mengaan. De voorgelegd begrooting door Schie
dam komt spr. onjuist voor maar het is moei
lijk de juiste cijfers te kunnen geven.
Deze avond hoeft nog geen beslissing te val
len, daar eerst meerdere gegevens bekend moe
ten zijn, al voelt spr. in principe veel voor sa
menwerking en staat hij tegenover dit voorstel
zeer sympathiek.
De heer Buis (S. D.) vraagt, waarom B. en
W. niet gekomen zijn met meerdere gegevens.
Waairom is geen commissie benoemd ter voor
bereiding en onderzoek. Spr. houdt een goed
gedocumenteerd betoog over de kostenbereke
ning van hst Schledamsche voorstel en over
een eventuel door Vlaardingen zelf te stichten
abattoir. Spr. raadt aan niet te besluiten tot sa
menwerking, voordat we met eikaar alles eens
goed hebben onderzocht.
Do heer v. d. Velde heeft eveneens groote be
zwaren tegen dit voorstel en zou gaarne meer
dere gegevens zien, b. v. adviezen, der raads
commissies. Spr. dient één desovereenkomstig
voorstel in.
Do heer de Heer (Vrije A. R.) houdt een be
toog over kapitaalsverplichting, als we een
slachthuis gingen opzetten, voor zooals beweerd
wordt 40.000 zielen.
Door B. en W. was als analoog voorbeeld het
abattoir te Gouda aangehaald, welk slachthuis
f 180.000 gekost heeft. Door verschillende
sprekers wordt daarom gezegd, dat het voor die
prijs hier ook zou kunnen.
Wethouder de Haan verdedigt dat gedeelte
van het voorstel, wat betrekking heeft op den
dienst van gemeentewerken.
De Zeevischhal deugt niet voor verbouwing
tot abattoir, daar dau b. v. ook een nieuwe kade
muur van pi. m. f 60.000 zou gelegd moeten
worden. Spr. haalt aam wat de heer Keuken
meester, veearts alhier zegt over het abattoir
te Gouda, hetwelk volgens dezen deskundige
nu al, na één jaar werken, reeds veel te klein
blijkt.
Er zijn een drietal plannen voor een eigen
abattoir, doch nog slechts hes-taan daarvan, voor-
loopige schetsen.
Spr. vargalij kt de abattoirs te Gouda, Baaan
en Hilversum, die alle met flinke jaarlijksche
tekorten werkeu. Ook zou, als het abattoir ge
sticht zou worden aan de Nieuwe Haven, een
nieuw rioolgemaal en een betere rioleering ge
maakt moeten worden.
De heer J, Hoogerwerf (I. D.) dient het voor
stel in B. eu W. uit te noodigen een commissie
te benoemen, bestaande uit Raadsleden, slagers
eu technici, welke commissie tot taalt heeft
een raming en exploitatierekening te ontwerpen
voor een eigen Vlaardingscli openbaar slacht
huis.
Spr. is van meening, dat Schiedam alles veel
te mooi eu te opgeschroefd heeft voorgesteld,
De heer Jac. Buters (R. IC) voelt er niets
voor vau Schiedam afhankelijk te worden en.
zal tegen stemmen.
Wethouder v. Rijn houdt een korte verdedi
ging, waarna het woord'is aan don voorzitter,
tot wiens competentie dit voorstel behoort. Spr.
geeft een duidelijke uiteenzetting van het ver
schil tusscheu samenwerking en van het in
eigen beheer nemen. Er moet bezuinigd worden
op den overheidsdienst en het is onverantwoor
delijk om geld onnut vast te leggen. En dit
zal gebeuren bij het stichten van een. eigen
abattoir. Samenwerking geeft groote voordee-
len eu bevalt het ten slotte niet, we leggen ons
slechts voor 5 jaar vast, terwijl de hoofdbedoe
ling is geen witvst en geen verlies. Spr. hoiult
een zakelijk betoog over de meer interne kwes
ties van rekening en exploitatie, waarbij blijkt,
dat het in eigen bah sar nemen een groot bekort
zal opleveren en dit. lean Vlaardingen niet 'ij-
den. Tenslotte zegt spr. dat de wet verplicht
zoo spoedig mogelijk in een openbaar slacht
huis te voorzien, daar anders alle slagers hun
slagerijen naar de eisehen der wet. zullen moe
ten inrichten.
Te twaalf uur schorst de voorz. de vergade
ring, waarna B. en W. beraadslaagt over hst
voorstel Hoogerwerf. In deze pauze ontstaat
een heftig debat op da publieke tribune tus-
schen een aa.iii.al slagers, Schiedamsehe verte
genwoordigers en belangstellenden.
.a heropening deelt ue voorz. mede-dat B.
en W. besloten hebben hot voorstel Hoogerwerf
over te nemen mits daaraan wordt toegevoegd,
dat de eommissie vóór 31 December met haar
werkzaamheden gereed moet zijn.
Aldus wordt besloten.
Da voorzitter daalt nog mode, dat volgende
week Donderdag om 7 uur wederom raadsver
gadering gehouden zal worden, waarin dan be
handeld zal worden het voorstel van B. en W.
inzake de Rotterd'amsche annexatieplannen.
Hierna sluiting.
DAMVEREENIGING CONSTANT.
Deze week hield de dam vereen iging „Constant"
haar 29e jaarvergadering onder leiding van den
heer A. Koopmeiners. Allereerst huldigde hü den
heer A. Cohen ais clubkampioen en den lieer J.
J. de Boer wegens het beslag leggen op den Miss
Blanchebeker. Dè notulen en het jaarverslag
werden goedgekeurd. Den penningmeester werd
décharge verleend. De kas sloot met een flink
batig saldo. Ais nieuwe voorzitter werd gekozen
de heer A, van Broek. De heer Koopmeiners had
zich niet meer herkiesbaar gesteld. De overige
bestuursleden werden bij acclamatie herkozen.
Na de rondvraag sloot de voorzitter deze druk
bezochte vergadering.
SIMULTAAN COHEN.
Donderdag 25 October zal de jeugdige club
kampioen A. Cohen een simultaan voorstelling
geven in de „Llón d'Or", Hoogstraat, waaraan
ook niet georganiseerde dammers kunnen deel
nemen.
VISSCHriTJ.
Alluier binnengekomen: YL 296 K. Hoogcn-
dijk met 33 last; VL 207 H. Woensdvegt met
33 last; SCH 189 189 P. Grootveld met 27 last;
SCH 405 C. Buys met 19 1st.
Betaald werd voor: Volle haring Zuid
ƒ19.60 a ƒ20.40; Maatjesharing ƒ17 a ƒ1720;
Yle haring ƒ16.70 a ƒ17; Steurhariug ƒ16.60
Makreel ƒ15,10 a ƒ16,70 alleis per kantje.
VOETBALPROGAMMA.
Programma van morgen alhier te spelen
wiedBt rijden:
V. F. C.—Schoonhoven 2.30 uur.
De Iloliandiaan—M.A.A.S. 2.30 uur.:
Ftn-tuna IIV. D. L. II 2.30 uur.
V. F. G. IV-—Linker Maasoever- r-I 10' uur.
ForLuna IVNeptumts VIII 12 uur.
Fortuna V— Sohiedam IV 10 uur.
WEIGERENDE WIELEN.
Midden op de havenbrug 'bleef de auto van
v i li. plotseling stil staan en de wielen hls-
ken zoo, vast te zitten dat ev geen heiweging
in te krijgen wast zoodat. db auto per kraan?
wagen matst worden weggehaald
ZONDAGSDIENST DOKTOREN
Van Zaterdagavond 8 uur tot Zondagavond
11 uur «hebben dienst de doctoren Broers en
ErkfCüofl. Zondag i« geopend en apoth eek
Walrave.
ANNEXATIE
Door den liesr C. G. Roos, burgemeester
vau L&klkerlcerk on oud-wethouder van deza
gemeente zal op Dinsdag 23 October a.s,
's avonds 8 uur in ,,De Rotnsin" alhier, het
annexatieplan van Rotterdam worden bespro
ken voor leden der Liberale Staatspartij „Vrij
heidsbond", de Vrouwengroep in de Lib.
Staatspartij en de Vrij,z. Propugandaclivb.
DE WINKELWEEK EN HET VUURWERK.
Hoewei het oorspronkelijk in de bedoeling
van het Comité Winkelweek gelegen schijnt
te hebben om hedenavond een vuurwerk af
te steken, is. de datum nader vastgesteld opt
Maandag a.s.
De festiviteit hoeft dan plaats op liet voet-
ballerrein M.A.A.S.
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN: Antonla Maria Petronella, d.
v. W. F. v. Ettinger en A. M. J. Gevers.
Duv iil Wiilam z. v. D. Dijkman en G. Vroom.-
toout -Johanna, d v. A. v. Rossen en J. A.
Berkhout.
GEHUWD: J Ziek en M. Farier. A. Ver-
meer eu N. Kort. M. Hollaar en J. M. d.
Bruin.
H. D. J. ROGIER f
Te 's Hagpu is overleden, 66 jaar oud, do hear
H. D. J. Rogier, oud-directeur der Zuid-Holt
landsche Beebwortelsuikerfabriek.
EEN JAARBOEK
Het jaarboek van de St. Radboudstichting'!
Nog altijd een raar ding voor velen, die St.
Radboudstichting! Wie is die H. Radboud?
Duidelijk een katholiek heilige uit den eersten
tijd van ons Nederlandsch katholicisme. Dteu
heilige hebben ze gekozen als patroon van een
Vereeniging, die bedoelde om katholieke leer
stoelen te vestigen aatt de Nederlandsche Uni
versiteiten en vroeg of laat te konten tot een
digen, Katholieke Hoogeschool.
Waarom dat? Alweer zoo'n politieke hekjes-
Zp* i*jj
Eenvoudig omdat de Katholieken, wat be
treft de Nederlandeohe Universiteiten, allen
toaar goed genoeg geoordeeld worden om libe-
®®'!e professor hun liberale ideeën op hun icos-
Ifu mee te laten verkondigen.
"iet is een onmeedoogend feit, dat een pralt-
Uzeerend Katholiek do>od|gewoon geen kans
hi'eeg ap een hoogleeraarszetei.
Natuurlijk omdat de liberalen alleen bekwaam
Vnircn. De katholieken niet. Nu behoeft men
h'nt te denken, dat die tijd voorbij is, al werd
het iets beter, sinds de liberalen hun macht
®agen verbrokkelen, de toestand duurt in
Broote lijnen nog voort. Tot eeuwige schande
Y:i n do Partij met de liberale beginselen.
Wat een ellendig-slechte invloed die hooge-
holen hadden op het geestesleven, op de ge
dachten en dus op het leren van heel veel Ka.
olieke studeerende jongelui, kan ieder van
6 voren al begrijpen en moet ieder besluiten
Vit de feiten: hoe velen er aan de Universiteit
"u geloof geheel of gedeeltelijk verloren.
De strijd om de lagere school gaat even goed
£l\ waar het de hoogeschool betreft misschien
Pdg meer.
Om dien slechten invloed tegen te gaan kwam
de katholieke studentenvereeniging in het
leven. Met het groeiend zelfbewustzijn van de
Nederlandsche Katholieken, groeide ook da
draug naar eigen leiding in het wetenschap
pelijk leven.
De St. Radboudstichting bedoelde om Katho
lieke leerstoelen te stichten aan de openbare
Universiteiten. De gedachte aan een eigen Uni
versiteit nam toe. De liefdadigheid der Katho
lieken had bewezen op gebied van armen-,
zieken-, weezen-, en ouden van dagen-zorg heel
wat te kunnen; de schoolstrijd bewees dat dub
bel: de worp leek niet gewaagd en., de twee
millioen gulden voor da stichting eener eigen
Universiteit kwamen er.
Twee millioen gulden!..
Dat verhaalt het 'jaarboek van de St. Rad
boudstichting, nu na vijf jaren eigen hooge
school.
VIJF JAREN
De twee millioen bleven niet alleen. Ieder
jaar moert er twee ton geofferd worden voor
de instandhouding van de drie faculteiten,
waarmee begonnen werd. Want de Katholieke
hoogeschool is nog niet af. Daar moeten nog
twee beuken aan die kathedraal van weten
schap gebouwd worden. Moeten! De Katho
lieke kunnen op den dtiur niet zonder dat.
Heken kunnen op den duur niet zonder dat.
In de vijf jaren bestaan der hoogeschool werd
hij elkaar gebracht de som van 1.013.919.56.
Een respectabel getai. Eu onder onze men-
schen zit toch niet het groot-kapitaal zoo dik
gezaaid. En in die jaren hielden andere din
gen niet op met vragen. Wie publiceert eens."
wat de katholieken gaven voor de missiën over
heel de wereld? Wat aan die andere inrichtin
gen voor ons onderwijs? Wat aan de verpleeg
den: van zuigelingen of tot de afgeleefde grijs
aards toe? Wait aan het houwen van kei-ken,
van 'kloosters en van scholen waar jongens
tot priester worden opgeleid?' Nu zouden ze
aan den anderen kau' t willen voorgeven, o£ 't
grootste deel van <'at geld zou komen van
het bizonder onderwijs. Uan de zusters eu Broe
ders, die zoo sehraaiéüjk veel overhouden van
het salaris. Iedereen tveet, dat daarvandaan
het grootste gedeelte niet komt. Praoiisch geen
enkele kloosterorde, ("s een seminarie heeft,
staat in betrekking tot 'het lager onderwijs:
krijgt geen salaris *v'an ^en staat. En de pas
toors, die kerken bouwen, meubileeren en on
derhouden, vinden n'®t op die plaats hun
middelen! Het kond tan het Katholieke volk!
Waard om te onthouden, als het gaat om
den kapitalistischen geest der Katholieken te
teekenen!
In die vijf jaren heeft de Katholieks hooge
school getrasht zich te vormen. Dat ze- levens,
vatbaarheid bezit, toont helder en klaar het
verslag. Het eerste jhar telde ze 189 studenten:
het tweede bracht nieuwe, het derde 117
nieuwe; iu het vierde jaar bedroeg het totale
aantal 356 eu het vijfde jaar 399 studenten.
Dat gaat voor de drie faculteiten reeds bo-
veu Groningen en de Amsterdamsche Vrije Uni
versiteit uit. Daarbij dient men in het oog te
hottden, dat aan iedere openbare Universiteit
ook nog Katholieken studeeren; dat voorts da
meeste studenten uR 'l®t Zuiden des lands
komen, waardoor zeker de conclusie gewettigd
wordt, dat de Katholieke Universiteit reeds
heel wat jongelui die anders niet tot
hoogere studie geionmn zouden zijn. En ieder
Katholiek afgestudeerde, ieder Katholiek-ge
vormd maatschappe'üh tttan vertegenwoordigt
een niet geringe waarde voor het Katholiek
leven in ons vaderland.
DE INVLOED
De invloed van zoon wetenschappelijk cen
trum als de Katholieke Universiteit kan na
tuurlijk niet met meters en centimeters wor
den aangeduid. Zeker gaat die heel diep. Die
per dan velen nog willen gelooven. Was er bij
vele Katholieken meer inzicht In de waarde
over zuiver wetenschappelijk wérk, meer be
grip van den invloed die noodzakelijkerwijze
ontwikkeling meebrengt in breeden kring ook
van andersdenkenden, ze zouden nog veel guller
worden met hun. gaven en bijdragen, om heel
de hoogeschool kant en klaar af te bouwen,
als een echte kathedraal.
We behoeven ons heeiemaal niets voor te
spiegelen omtrent den toestand aan ds open
bare universiteiten. Daar zullen reeksen van
jaren over heen gaan, voordat de katholieken
daar als vol worden erkend. Daa.raan kunnen
rechtsche regeeringen nog zoo heel veel niet
aan af doen. Des te sterker moot dat ons aan-,
sporen liet eigen werk zoo goed mogelijk te
maken. Niemand, die durft te ontkennen, dat
de Katholieke lagere scholen, Mulo of H.B.S.
even goed zijn, als, welke openbare ook! De
kletspraatjes van menschen, uit een of andere
volksbuurt, of van een of ander ambtenaartje,
dat meent groot" te moeten doen, kunnen we
gerust bij liet dagelijksche gepraat deponeeren
van menschen, die heeiemaal niet op de hoogte
zijn. Zoo heeft men vroeger zoo goed als nooit
Katholieken kunnen vinden, die een zetel aan
de universiteiten waard waren om hun kennis
en bekwaamheid. Maar we meenen toch niet te
veel te zeggen, als we beweren, dat het corps
hoogleeraren aan do Katholieke universiteit
gerust mag gezien worden.
Dat op zich zelf heeft al heel wat invloed
ten goede!
Da praatjes van achterlijkheid, van onmoge
lijkheid voor een Katholiek om een weten
schappelijk mensch te zijn, krijgen zoo hun
practischa weerlegging, een hetere, een vlakker
voor de hand liggende, dan dat we op zooveel
en werkelijk heel veel eerste rangs mannen
kunnen wijzen in tien loop der tijden.
Die invloed deelt zich al dadelijk mee aan
de studeerenden. Wat het zeggen, wil voor een
Jongeman, onder den Invloed te geraken van
een wetenschappelijk leider, getuigt de ook
anders dan in wetenschaopelijkexx zin gaande
navolging van dien geleerds. Daartoe behoeft
dia leider het nog niet expres en propagandis
tisch er op aan te leggen.
WAT DOET ROTTEEDAStr
Onwillekeurig kijkt een Rotterdammer naar
de praestaties van de eisen stad. Wat keelt
Rotterdam over voor de katholieke universi
teit, voor dat onberekenbaar groot katholiek
belang?'
Rotterdam beeft den naam erg goodgeefscUi
te zijn. Bij zooveel liefdadSgheidxproeken wordt
dat nog al eens uitgebuit. En we zochten in
het 1 uatru n m-jaarboek.
Htoeveel Rotterdammers vonden, we onder
de stichters der Universiteit (Giftan van min
stens 25.000)? Geen een. Hoeveel onder de be
schermers 10.000 minstens)? Geen een. Hoe
veel onder de begunstigers (ƒ1000 minstens)?
Geen een. Hoeyeel onder de donateurs 500
—1000)? Geen een. Het kan niet minden!
Hebben de Rotter dammers misschien ano
niem gegeven? Dat hopen we, maar weten het
niet. We!, dat er verbazend weinig anoniemeu
in de lijst staan.
Zijn er dan iu Rotterdam geen katholieken,
dis het nog al goed kunnen doen?
Of voelen die katholieken 'heeiemaal niets
voor zoo'n bij uitstek kaïhoiieka zaak?
Of ja, dttar komen nog heel wat vragen
op, die we maat' erg slecht kunnen beantwoor
den.
We geven de dooi-nufihtare feiten uit dat
eerlijke boek en voeton óns heel erg ontnuch
terd.
Over d"e jaarlijksche bijdragen hebben we 't
misschien wel eens op een anderen keer.
Dit ligt al wel voor de hand: Daar kan in
Rotterdam nog heel wat gedaan worden voor
,,het groote werk" der Universiteit, zegt Z. IL
Paus Pius XI, die ook nog zegt ,,hst is mijn
innige en vurige wensch, dat gij dit groote
werk, van. zoo'n vérstrekkend belang voor Uw
land en Uw geloof, tot een goed einde zult
brengen."
PUUR GELUK
Negon jaar zoek je al naar werk? En ja
hebt het nog nooit gevonden? Hoe is dht
mogelijk?
Puur geluk, mevrouw, puur geluk.
