L
Zaterdag 20 October 1928
t kat en kater
Tweede Blad
Pagina 1
«m
mser
diocesane synode.
DE AFBOUW VAN HAARLEM'S
KATHEDRAAL.
EEN ONVERKLAARBAAR GEVAL.
MR. DR. C. C. GEERTSEMA t
t HET LOT VAN DE
DWALING
- -
DE TECHNISCHE HERZIENING
DER RIJKSAMBTENAREN
SALARISSEN.
TEGEN DE HOUDING DER REGEERING.
DE TOLLEN KWESTIE.
HERZIENING VAN
DE RIJKSTELEFOONTARIEVEN.
In de pijpenstad wordt een felle strijd
gestreden tusschen den socialistischen wet
houder van Staal en de liberale „Goudsche
Courant".
Eerstgenoemde die als oud-advertentie
redacteur van Broekhuis en advertentie
chef van „Het Volk", de beschikking heeft
over heel wat duiten, heeft een heel cou
rantje vol geschreven tegen zijn liberale te
genstanders. Het geheel is ontaard in een
feilen persoonlijken strijd.
De sociaal-democraat is geprikkeld door
het feit, dat de liberale courant hem voor
de voeten wierp: wie zelf 15000 per jaar ver
dient, moet anderen niet te veel over ide
alen praten.
De heer Van Staal kan niet ontkennen,
dat hij dit voor een sociaaldemocraat enorme
inkomen verdient. En hij begrijpt drommels
goed, dat de aandacht van zijn mede-pro-
letariors van dit fatale cijfer moet worden
afgeleid.
En Van Staal is er wel in geslaagd iets
te vinden. Hij heeft ontdekt, dat zijn libe
rale tegenstander de drukker-uitgever is
,van een gemeen weekblad en schrijft nu in
zijn; we zullen maar zeggen, persoonlijk
blad:
„Een uitgever-drukker, die. ter beharti
ging van zijn gemeenschappelijke bedrijfs
belangen een pervers weekblad drukt als
„De Zwarte Kat" er één is, niet alleen
pervers, maar ook pornografisch, moest
zich schamen met een enkel woord over
den ideëelen kant van een andermanfl( be
drijf te spreken. „De Zwarte Kat' toch,
la een blad, wat gelukkig de overgroote
meerderheid van de Nederlandsche burge
rij met geen tang zou willen aanpakken,
de liederlijk gestelde advertenties op het
sexueel tertredn, de sjchunnige pornogra-
phische voorstellingen en de perverse in-
Ihoed moeten dienst doen, om de ontucht,
die men van overheidswege sedert jaren
probeert tegen te gaan, te helpen bevor
deren. Wij dienden al eerder het algemeen
belang en doen het ook nu weer, door met
het constateeren van de ideëele zijde van
het bedrijf waarvan Db. Pieter aan het
hoofd etaat, het publiek dat tot heden zoo
dwaas was deze persiviteit te koopen, uit
digen belang om eigen opvoeding aan
te raden, zulks voortaan te laten.
Schrijver dezes, (n.l, van Staal) was er
een keer getuige van, toen hij een paar
losse nummers op hot bureau van de Goud-
sche Courant kwam halen, dat toevallig
een van de leden van het personeel de druk
proeven aan den heer Pieter kwam af
geven, die, toen men zag dat er visite was,
snel werden dichtgeslagen.
Maar het alziend oog had de ontdekking
ireeds gedaan,
t Dit feit getuigt echter van dat in den
j huize Pieter £elf, het schaamite-gevoeü
ileeft, dit stuk vuiligheid wekelijks op de
machine te moeten drukken".
Uit de?e merkwaardige polemiek blijken
!drie dingen.
Ten eerste: de socialist voelt, dat het met
kijn hooge inkomen niet heelemaal in orde
'is en werpt zich op een fout van zijn tegen
stander.
Ten tweede: de liberaal blijkt er niet vies
ivan geld te verdienen aan een allervuilst
.weekblad.
Ten derde: de verspreiding van dit blad
acht wethouder van Staal blijkbaar ook
Sen kwaad; waarom echter werken zijn
socialistische vrienden niet mee aan beper
iking van zulke „stukken vuiligheid?"
Het blijft trouwens wel verwonderlijk en
ons onverklaarbaar, hoe een vuil weekblad
als in Gouda wordt gedrukt, maar onge
straft verspreid kan worden. Aan het hoofd
station van Rotterdam staat den ganschen
Bag een colporteur met deze viezigheid.
Kan er niet worden opgetreden tegen dit
[Vergif, dat alleen verspreid wordt om de
zakken van een eerzaam liberaal te spek
ken?
Als dit het resultaat is van .den strijd
tusschen kat en kater in Gouda, heeft het
gevecht nog nut gehad.
van de
NEDERLANDSCHE KERKPROVINCIE
Dinsdag en Woensdag wordt te Utrecht een
Diocesane Synode gehouden.
De Synode wordt om half 10 geopend met
een. Pontificale H. Mis in de Kathedraal
te Utrecht, die als plechtige Votief mis van
den H. Geest zal worden opgedragen door
Z. D. H. Mgr. H. van de Wetering, Aarts-
bisschop van Utrecht.
Onmiddellijk na de H. Mis wordt de Synode
geopend met de gebruikelijke gebeden en
gezangen uit het Pontificale Romanum.
Daarna verlaten de geloovigen de Kathe
draal en -vangt de Synode aan.
DE VLAG OP DEN ZUIDELIJKEN TOREN
Met den uitwendigen afbouw van de
Kathedrale kerk St. Bavó te Haarlem is meu
nu zoover gevorderd, dat deze week van den
Zuidelijken toren de vlag woei ten teeken, dat
men met den bouw tot aan de kap gevorderd
was. In het geheel heeft men dezèn toren
33 meter opgetrokken.
De Noordelijke, toren is. ongeveer 3 nieter
lager.
Na de voltooiing van de torens begint men
aan den bouw van de portieken.
Bloedingen bij een beeldje
Er gaan sinds eenigen tijd geruchten over
merkwaardige verschijnselen, voornamelijk
bestaande in bloedingen op ongeregelde tijden,
bij een eenvoudig gipsen beeldje van de
H. Theresia in de parochie Werkhoven bij
Utrecht.
Het beeldje. Is in bezit van eenvoudige
■lieden uit den arbeidenden stand.
Het „Centrum" heeft daar een bezoek ge
bracht, teneinde het geval te kunnen na
gaan,. bevestigd door verschillende ooggetui
gen; men deelde mee, dat eenige oogen-
blikken te voren de bloeding had. plaats ge
had, waarvan de sporen nog zichtbaar waren.
De omgeving maakte een betrouwbaren in-
druk.
De pastoor der parochie, de zeereerw. heer
A. J. van Aken, staat sceptisch tegenover
het geval.
Waaraan de onverklaarbare verschijnselen
zijn toe te schrijven, is voorshands niet uit
te maken. Het spreekt van zelf, dat het
woord „mirakel" in geen geval kan worden
gebezigd.
Het blad bedoelt de melding van dit geval
slechts als een waarschuwing dat aan het
geval niet meer waarde kan worden toe
gekend, dan aan het groote aantal van
andere onverklaarbare gevallen.
Verdere mededeellngen kunnen niet wor
den gedaan en moeten als overdreven of
onwaar worden gebrandmerkt.
R. K UNIVERSITEIT
Een Vondelherdenking en tentoonstelling
Naar wij vernemen zijn er plannen in be
werking om den 5 Februari 1929, den 250sten
verjaardag van Vondels dood, aan de Nijmeeg-
sche Universiteit plechtig te herdenken.
Tegelijkertijd met de akademische gedach
tenisviering zal de Openbare Leeszaal, onder
leiding van de directrice, Mej. M. Daniels, een
Vondel-tentoonstelling organiseeren.
TWEEDE KAMER.
HET MIJNRECHT.
Te Wiesbaden, waar hij tot herstel van ge
zondheid vertoefde, is op 85-jarigen leeftijd
overleden mr. dr. Carol Coenraad Geertsema,
oud-oommissaris der Koningin In de provincie
Groningen en president-curator der Rijks
universiteit aldaar.
HOOFDKWARTIER VAN HET
VELDLEGER.
Overste Winkelman, chef van den staf.
De Luitenant-kolonel van den genet alen Staf
H. G. Winkelman, thans sous-chef van den
Staf voor het Hoofdkwartier van liet veldleger,
wordt met ingang van 1 November a.s. bestemd
voor de functie van olief van dien Staf van het
Hoofdkwartier van het Veldleger.
NOG GEEN BESLISSING GEVALLEN
Zal de heer Hermans succes hebben?
Het mijnrecht als zoodanig is hier te lande
reeds meer dan een eeuw erkend en vooia
voor de provincie Limburg van groote oetee-
Volgens de wet van 1920 moesten de mijnen
betalen 25 cent peT ton kolen. Hiervan was
twaalf en een halve cent voor het rijk, we
en een halve cent voor de provincie en tie
cent voor de gemeenten. Deze laatste Kregea
haar aandeel in evenredigheid van het aan
in de gemeente wonende mijnwerkers. Vp g
den minister was het deel van het rijk het
mijnrecht, een vergoeding v°or t,e 111
grond gehaalde kolen, die aan meniand be
hoorden. De andere helft was naar de ui
zetting, die hij, gistermiddag gaf. relte 1
soort bedrijfsbelasting. De inning van ei e
deelen geschiedt voor het gemak ge i]I Ji
evenals dit bij de inkomstenbelasting \a
en gemeenten bet geval is.
Toen de mijnen in 1925 in m ,.f mii_
doen kwamen, werd de heffing van J
recht hij de wet van 23 Juni 1925
geschorst.
De lezing, die Minister de Gee. -
schorsingewetje gaf, was voor be j
vatbaar, daar hij in tegenstelling me
vatting van velen volhield, dat de s
loosetelling, die aan gemeenten en piovmcie
zou worden gegeven, maar gedacht was
de nog resteerende negen maanden van
jaar. De practijk is anders geweest en lede
jaar wordt nu de schadeloosstelling uitge
keerd, nadat er neg gestreden was over de
vraag of deze berekend moest worden naar
de productie van ieder jaar °f naar dle v^n
1925. Daar de schadeloosstelling naar de
jaarproductie wordt uitbetaald en deze steeds
toeneemt, werd dat den Minister van Finan
ciën wel wat machtig. Er ontstond een onhoud-
bare toestand, want het rijk inde niets, maar 'j
moest wel betalen. Het rijk was wel invorde-
ra ar, maar als er niet gevorderd mocht wor-
den, geen schuldenaar, verklaarde thans de
Minister. Bedroeg de schadevergoeding in
1925 nog maar 660.000 gulden, in 1926 wae
deze reeds meer dan een milMoen en over dit
jaar zal ze bij de twee milUoen bedragen.
De Minister wil van deze verplichting ont
slagen zijn.
De Kamer kon thans al niet anders
doen dan dit wetje aannemen, want doet ze
het niet, dan zijn de gevolgen nog veel erger,
al zou het rijk zijn deel later weer als sub
sidie terug kunnen geven. Nu echter de regee
ring haar aandeel in het mijnrecht prijs geeft,
eischt ze dat de provincie dit zal doen, ter
wijl tevens de gemeenten een veer zullen moe
ten laten. Dit laatste door de bepaling, dat
inkomsten uit de zakelijke bedrijfsbelasting
van de mijnen geheven, van het mijnrecht
mogen worden afgetrokken. Over deze twee
zaken ging hoofdzakelijk de strijd.
De provincie Limburg kon de inkomsten
uit het mijnrecht uiet missen en het is de
vraag of door de bepaling, dat voor het mijn
bedrijf de zakelijke inkomstenbelasting terug
betaald wordt, niet op bedenkelijke wijze wordt
ingegrepen in de autonomie van de gemeen
ten.
Door den heer Hermans 13 een groot aantal
amendementen ingediend om zoo goed en zoo
kwaad als het Saat> uit de moeilijkheden te
komen. Minister de Geer laat het feitelijk on
verschillig of de Kamer zijn ontwerp of dat
van den heer Hermans kiest, want dat is het
inderdaad. Hij vil van de schadeloosstelling
af, daar gaat allee om en over de vraag of
de mijnen het OP hot oogenblik betalen kun
nen, gaat hij toé' luchtig heen, en refereert
zich aan de heeren Hermans en Vliegen, die
in tegenstelling de heeren Kortenhors't,
van Gijn en Krijger daaraan niet twijfelen.
De heer Herniaus wil bet mijnrecht bren
gen van 10 cent op 12y, cent en van de totale
opbrengst dan aftrekkeu wat jn enkele ge
meenten voor zakelijke bedrijfsbelasting be
taald wordt. Het komt er dan op aan dat de
mijnen gemiddeld iets meer dan negen cent
per ton zullen betalen. Van het resteerende
bedrag wil hij geven twintig p roe eet aan da
provincie en tachtig procent aan de gemeen
ten.
Een oplossing, waar velen voor voelen, maar
waartegen de heer van Gijn bezwaar heeft,
omdat het recht van lo cent gebracht wordt
op 12)4 cent.
Midden in de behandeling daarvan is de
Kamer door onvoltalligheid op het late Vrij
dagmiddaguur blijven steken, want een stem
ming kon niet piaats hebben. Met de stemming
over deze voor het ontwerp, dat overigens geen
gevaar loopt, belangrijke kwestie, zal de ver
gadering nu Dinsdag beginnen.
Vier eeuwen geleden ontstond het Pro
testantisme. Men weet hoe het spoedig uit
een spatte. Hier of daar werd het nog'
bijeengehouden door de burgerlijke over
heid, maar waar dit niet het geval was,
versplinterde het in tallooze fracties.
Verandering en verdeeldheid is nu een-
taaal hot kenmerk van de dwaling en het-'
zelfde lot dat het Protestantisme trof, werd
ook het deel van het socialisme, dat de
Bwaalleeraar Marx opstelde.
Er zijn hervormde socialisten, geweld-
looze socialisten, revolutionaire Marxisten,
De sociaal-democraten behooren tot de eerste
Be communisten tot de laatste groep.
De communisten zijn ook al weer verdeeld
I fn degenen die de lijn van Moskou aan
vaarden en in de oppositie, die zich in ons
land kristalleert om een Wijnkoop en van
Shrink.
Wat het „ware" socialisme is, kan geen
socialist zeggen. Maar al volgen alle rich
tingen eigen wegen: het doel, dat wordt na
gestreefd is hetzelfde en in tijd van span
ning overwinnen de radicalen altijd de ge-
Ptatigden zooals bij het begin der Hervor-
ïning de beweging ook spoedig over het
hoofd der leiders groeide.
Te midden van de verdeelende verscheu-
nrlng der dwaling kunnen wij, die een oude
I en algemeen-geldende levensbeschouwing
j*zitten, gelukkig en rustig zijn.
WANNEER HET GOLD, HAAR JEUGD, HAAR SCHOONHEID te bewaren of te vergrooten,
Is de vrouw nooit teruggedeinsd voor opofferingen of pijn. Dat de omstandigheden zich wij
zigen, maar de vrouw dezelfde blijft, toont weer onze foto, waarop de jongedame, wier,
teint wat Week is, zich overgeeft aan de Inwerking der nieuwe straal-lamp, teneinde een
walt meer blozend gelaat te bekomen.
VLIEGTUIGEN OP DE AM ERIK A Als SC HE OORLOGSSCHEPEN. Tal van AmerikaansChe
oorlogsschepen zijn uitgerust met toestellen, welke die vliegtuigen in staat stellen, vanaf
het daarvoor speciaal geconstrueerde dek te starten en daar ook weer terug te keeren
ha hun taak; die meestal uit verkenningstochten bestaat, te hebben volbracht.
De sub-commissie uit de Centrale Commissie
voor Georganiseerd Overleg met
haar taak gereed.
EEN EENPARIG ADVIES UITGEBRACHT.
In hare slotvergadering van gisteren bracht
de sub-commissie voor de technische salaris
herziening der burgerlijke rijksambtenaren,
samengesteld uit vertegenwoordigers van alle
in de Centrale Oommissie voor Georganiseerd
Overlég zitting hebbende organisaties en een
lid ad hoe als vertegenwoordiger der gezamen
lijke onderwijzërs-órganisaties, een eenparig
advie3 te dezer zake uit aan deu voorzitter
der Centrale Oommissie.
De wensch werd daarbij uitgesproken, dat in
de binnenkort te houden vergadering van de
Centrale Commissie dit advies zal worden be
handeld.
UIT DE SUIKERINDUSTRIE.
De staking te Roosendaal voorkomen
VOLLEDIGE OVEREENSTEMMING
BEREIKT
Dank zij het bemiddelend optreden van den
Rijksbemiddelaar prof. mr. P. J. M. Aalberse
zijn partijen tot elkaar gekomen en is inzake
het loonvraagstuk een volledige overeenstem
ming bereikt op de basis van het collectief
contract dat zelf eerst op 1 Januari 1929 in
werking zou treden.
UIT DE TEXTIELINDUSTRIE.
Staking te Deventer.
EEN CONFERENTIE ZONDER RESULTAAT
Het personeel der N.V. Mechanische Tapijt
weverij van H. J. Peters te Deventer heeft gis
terenavond besloten Maandag a.s. in «taking
te gaan daar op de conferentie met de R.K.
"Werkgeversvereeniging in de Textielnijverheid
geen overeenstemming is bereikt. De staking
zal ongeveer 100 man omvatten, bijna alien
georganiseerd in, den Alg. Ned. Textielarbei-
dersbond ,,De Eendracht".
DE VERVEEN-INDUSTRIE
Nieuwe actie
De georganiseerde verveners zijn voornemens
een nieuwe actie in het veenbedirijf te beginnen.
Men zal trachten de motiveering, die de mi
nister van 'Binnenlandscbe Zaken voor zijn
afwijzende houding In zake steun aan het veen-
bedrijf heeft aangevoerd, te weerleggen.
ACTIE BIJ DE „SPHINX"
Welke eischen gesteld worden
VIJF EN TWINTIG HONDERD MENSCHEN
BIJ HET CONFLICT BETROKKEN.
In verband met de conferentie van het hoofd
bestuur van den, Ned. Bond vlan Fabrieks
arbeiders met dl» diirectie Van de „Sphinx te
Maastricht op Dinsdag a.s. heeft het districts-
bestuur van dien bond de directie gewezen op
de zJl, groote belangrijkheid der gestelde
eischen
Deze luiden als volgt:" 1. Regelmatig overleg
met het bestuur der organisaties over wijziging
en vaststelling der arbeidsvoorwaarden in het
algemeen: 2 Verhooging der tariefioonen over
eenkomstig de door hen gestelde eischen
en 3. afsluiting van een C.A.O. voor de groep
ovenwerkens
H)et bestuur wijst er verder op, dat de ar
beid voor de betrokken werklieden zwaar, ver
antwoordelijk en ongezond is. Het bestuur had
nog een bespreking met het hoofdbestuur van
het N.V.V. Ind-len het Inderdaad tot een con
flict zou komen, zouden hierbij 2500 arbeiders
betrokken worden.
In de Zaanstreek
DE ACTIE ZAL MET KRACHT
WORDEN VOORTGEZET
In twee bestuursvergaderingen der Zaansche
Vereenlglng voor Vreemdelingenverkeer vorm
de de Zaansche tolactie het hoofdpunt der be
sprekingen.
Na verschillende voorstellen in overweging
te hebben genomen, besloot het bestuur de actie
tegen de Zaansche tollen met kracht voort te
zetten.
Den tolhoudenden gemeenten zullen verzoek
schriften bereiken, in de eerstvolgende raads
zitting te willen overwegen of de raad den tijd
niet gekomen acht, dat de tol kan worden inge
trokken.
Den gemeenten Koog a. d. Zaan en Wormer
zal tevens worden verzocht haar volle mede
werking te verleenen, indien daardoor een spoa.
dig tolvrij maken van de Neorderbrug en de
Zaanbrug kan worden bevorderd.
Indien de Zaansche gemeenten niet bereid
mochten zijn, onverwijld ernstige pogingen tot
opheffing der tollen te ondernemen, zal de
Z. V. V. V. Ged. en Prov. Staten van de Zaan
sche tollenkwestle in kennis stellen met het ver
zoek de eerstvolgende begrooting, waarop een
post Inkomstentolgelden staat uitgetrokken,
niet goed te keuren dan na eerst de commis
saris der Koningin in deze provincie den on-
houdbaren toestand in de Zaanstreek monde
ling te hebben uiteengezet. Mocht blijken, dat
ook de Staten geen spoedige tolopheffing kun
nen bevorderen, dan zal het dagelijksch bestuur
der Z. V. V. V, een audiëntie bij, den beferef-
fenden minister aanvragen.
Vervolgens zal aan de Kroon worden ver
zocht de consessies voor die tollen in te trek
ken, welke niet volgens de bedoeling van een
tolstichtingsbesiuit worden geëxploiteerd.
Als genoemde pogingen mochten falen,
men neemt aan, dat dit binnen eenige maanden
reeds blijkt dan zal, volgens de N. R. Crt„-
het algemeene bestuur overwegen, welke mid
delen er verder dienen te worden aangewend
om tot het doel te geraken.
Op weike voorwaarden gelet dient te worden
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Utrecht heeft beraadslaagd over de plan
nen tot herziening van die Rijkstelefoontarie
ven, welke bij het hoofdbestuur der Posterijen
en Telegrafie ln voorbereiding zijn. Herhaal
delijk heeft de Kamer er vroeger reeds op ge
wezen, dat de tlians geldende tarieven in viele
gevallen te hoog zijn.
■Bij wijziging der tarieven dient naar het
oordeel der Kamer gelet te worden op de na
volgende voorwaarden:
le. Van de telefoon moet in ruimer kring
gebruik gemaakt kunnen worden dan thans
het geval ls;
2e. Het noodzakelijk gebruik moet bevor
derd worden, terwijl onnoodiig gebruik of
misbruik moet wordien tegengegaan;
3e. De tarieven moeten zoo laag mogelijk
worden gesteld.
Na eenige algemeens beschouwingen komt de
Kamer tot de volgende conclusies:
le. Een gesprek ken tarief, mits voldoende
irelkening haudeiifde met de belangen van
grootgebruikers, verdient de voorkeur boven
een vast-abonnemients-tanief of een klassen-
gesprekken-abonnementstarief2e. een gelijke
prijs per gesprek heeft tot gevolg een oneven
redige zware belasting voor groote groepen
van gebruikers. Alleen een sterk afloopende
prijs kan dit bezwaar ©enigszins opheffen;
3e. het grondbedrag moet verband houden met
het aantal te voeren gesprekken; 4e. bij de
rijksnetten dient, naar gelang van hun groot
te, een minimum te betalen bedrag per jaar
te worden vastgesteld; 5e. het z.g. entree-geld
behoort voor alle aangeslotenen bij alle net
ten gelijk te zijn, zoo mogelijk te wonden
afgeschaft; 6e. het interlocal tarief dient
soiepeler en meer in overeenstemming met de
eischen van de praktijk te zijn; 7e het door
het hoofdbestuur voorgestelde tarief voor lo
kaal gebruik zal, wanneer dit wordt inge
voerd, voor 'handel en nijvertield een buiten
gewone verzwaring van lasten beteekenea*
terwijl het telefoongebruik ln het algemeen
zeer er door zal geschaad worden
MISSA FESTIVA VAN JAN NIELAND
Missa Festiva van Jan Nieland Is thans in;
druk verschenen bij de firma van Rossum tej
Utrecht en voor onze kerkkoren verkrijgbaar*
