Vierde Blad
Maandag: 17 December 1928
Pagina 1
DE KRUIMELS VAN DE
TAFEL.
UIT ROTTERDAM
EEN MONSEIGNEUR AAN HET WOORD
HET DRIEHAVENPLAN
DE DIRECTIE VAN GEMEENTEWERKEN.
Ir. Emmen trekt zijn sollicitatie in.
Bij den gemeenteraad kwam ln een schrijven
van B. en W. Inzake de positie van den stads
architect en nader voorstel ten aanzien van d^
voorziening in de vacature van directeur dei"
gemeentewerken.
In dit schrijven Is o.m. de mededeeling op
genomen, dat de mede-aanbevolene, de heer
Ir. J. Emmen, hoofdingenieur bij den Rijks
gebouwendienst, zijn sollicitatie niet meer
handhaaft, in verband waarmede thans .'-oor
de benoeming van directeur van gemeente
werken alleen wordt aanbevolen de heer ir. L.
W, H. van Dijk, adjunct-directeur van ge
meentewerken alhier.
DE WELDADIGHEIDSPOSTZEGELS.
Er moet meer gekocht worden
Het Rotterdamsche comité voor den verkoop
van de postzegels voor het kind, heeft de eerste
vijf dagen sinds Maandag j.l. ongeveer 166.000
van deze zegels verkocht, een getal dat over
eenkomt met dat van verleden jaar en dus te
laag Is.
Eenigen maatstaf geeft zulk een cijfer wel
niet, maar mea'awerking vara, de zijde vam
liet publiek is toch In hooge mate gewenscht.
Er zijn ook nog bedrijven en zaken, die het.
hunne kunnen bijdragen.
Het feit, dat het meer dan 3300 vereenigin-
gen zijn, die uit de opbrengst haar deel ont
vangen, bewijst al hoeveel er op het gebied
van het hulp- en bescherming behoevende kind
gedaan moet worden.
GEMEENTERAAD.
De Gemeenteraad is bijeengeroepen tegen
Donderdag a.s. De agenda vermeldit o.m.
Heit prae-adviee op het voorstel van den heer
S. A. van den Dungen, inzake regeling van de
racantie voor het personeel dier R. E. T. voor
1928.
Het voorstel tot het toestaan oip de begroo
ting 1928 van credieten voor vergrooting vau
den steiger nabij de lnloophaven van heit Wa
genveer te ICatendreoht en voor liet maken van
©en tijdelijken steiger nabij pier 2 in de Waal
haven.
Het voorstel betreffende onteigening van
perceelen aan de Gedempte Boteraloot en de
E oio te Lombardstraat ten behoeve van uitbrei
ding van het Telefoongebouw,
Het voorstel betreffende kaaimuurvernieu
wing langs de Binnenhaven No. 2,
Het voorstel tot demping van den Sohledam-
Bohe Singel tot aan de Witte de Withsbnaat.
ij UITBREIDING TELEFOONGEBOUW
■j Een perceels-onteigening noodig?
Ten behoeve van uitbreiding van het Tele-
loongebouw aan de Gedempte Boteraloot heeft
de gemeente de beschikking noodig over het
pand Gedempte Betersloot 169 en over een
gedeelte van de daarnaast gelegen brandgang,
Op de bij de stukken gevoegde teekening nader
aangegeven.
Onderhandelingen met den eigenaar omtrent
den aankoop van dit pand hebben niet tot over
eenstemming geleid.
Tenzij nog tot nader resultaat mocht worden
gekomen, meemen B. en W. dat onder deze
omstandigheden, onteigening van dit perceel
niet zal zijn te ontgaan. In die onteigening ware
dan mede te betrekken het vorenbedoelde ge
deelte brandgang.
ACHTERGEVELROOILIJNEN.
B. en W. brengen ter openbare kennis, dat
van 18 December 1928 tot ©n met 15 Januari
1929 ten Raadhuize met de bijbehoorende toe-
koning, voor een ieder ter inzage is nedergelegd
oen voorstel tot vaststelling van achtergevel
rooilijnen voor de bouwblokken, begrensd door
de Nieuwe Plantage, de Lusthofstraat, de Dijk-
Ktraat en den Oostzeedülc.
AMERIKA!
Voor heel veel menschen heeft het woord
Amerika dezelfde verlossende beteekenLs als
bet woord Europa voor Archimedes zaliger.
Die man bezit nog altijd den kampioensti
tel op gebied vtan rekenen, al is hij enkele
eeuwen geleden gestorven. Die geleerde in de
dorre cijferwereld moet op een keer eens heb
ben zitten piekeren over een diepzinnig, in.
gewikkeld vraagstuk. Hij -boorde of zag niets,
at noch -dronk, liet zijn baard groeien
en zijn vrouw wachten en stond eindelijk op
inet een diepe zuoht en een: Eureka, ik heb
het gevonden!
Eenzelfde beteekenis heeft het woord: Ame
rika voor heel veel niet zoo beroemde men-
eöhen. Ook zij hebben dat land alleeu in hun
verbeelding gezien. Maar wat ze er zich van
Voorstv'len i-s gewoonweg allesonertreffendi.
Amerika, het land van ruimte en van breedte,
vooral geestelijke breedte. Een land van vrij
heid, van ontwikkeling, van al wat bekrompen
Hollanders anders zouden wensehen. Behalve
de drooglegging natuurlijk!
Vanzelf heeft het Katholiek geloof in zoo'n
In-eed en ruim land geen schijn van kans, zou
mi en zoo denken. Daarom geren we graag eens
fiiet woord aan den Amerikaausehen kardinaal
jHnyas, die in New-York zetelt en aan een car-
respondent van „De Tijd" een interview toe
stond. Op een vraag of de Katholieken daar
meestal tot de armen en minder bedeelden
behoorden kwam het antwoord: Volstrekt
niet! We hebben onze armen en de emigratie
stroom brengt ons dikwijls scheepsladingen
Tiieuwe armen, dooli in den loop der jaren ont
wikkelen zich die nijvere paupers tot goed be-
haialde werklieden en welvarende middenstan
ders. Tot deze twee klassen HShoort het groot-
ele percentage onzer Katholieken en zij zijn,
Cel ijk bijna overal elders ter wereld, de rug-
eograat van mijn kerkprovincie. Wij hebben
echter ook rijken, millionairs en milllardairs
HAAK-, NAAI- EN BREI-ACTIE.
De jaarlijksche tentoonstelling aan den
Eendrachtsweg,
Het doel en streven van de Haak-, Naai- en
Brei-Actie, onderafdeeling van den R. K. Vrou
wenbond, troost te brengen door het werk der
handen, om daarmede God's goedheid te doen
kennen aan de armsten en de meest hulpbe
hoevenden onder Zijn schepselen, wordt jaar
lijks meer verwezenlijkt.
Wanneer men de tentoonstelling bezoekt, die
ook dit jaar weer wordt gehouden bij de eerw.
Zusters van de Eeuwigdurende Aanbidding
aan den Eendrachtsweg, dan staat men ver
baasd over het vele, het mooie en vooral het
bruikbare, dat ln de afgeloopen maanden Is
vervaardigd. Men staat verbaasd en toch ook
weer niet, wanneer men bedenkt, gelijk me
vrouw M. C. v. d. Lugt-Jansen in haar ope
ningswoord aangaf, dat zoovele handen heb
ben medegewerkt, om dat alles te bereiken.
Daar zijn voor-eerst de kinderen op de scho
len, die hun Jeugdige krachten hebben gege
ven voor dit mooie liefdewerk. Dan de zieken
en behoeftigen die met vergeten van hun eigen
leed, door hun handenarbeid, den armen
meusch nog gaarne helpen. De huismoeders die
niettegenstaande haar drukke huishoudelijke
bezigheden nog met liefde een kwartiertje
offeren voor de Haak-, Naai- en Brei-Actie, En
voor dit jaar bijzonder de meisjes van de
R. K. H.B.S. die onder leiding van haar
directrice, zooveel hebben medegewerkt om
de tentoonstelling te doen slagen. En dan na
tuurlijk niet te vergeten zooveel jonge vrou
wen, die immer bereid zijn daar te helpen, waar
de liefdadigheid haar roept.
Mevrouw Van der Lugt-Jansen heeft aan al
deze ijverige medewerksters namens de Haak-,
Naai- en Brei-Actie dank gebracht.
De HoogEerw. heer J. W. van Heeswijk,
deken van Rotterdam heeft Zaterdagmiddag
do tentoonstelling geopend, waarmede hij wel
het bewijs heeft geleverd, hoe sympathiek hij
staat tegenover het streven van genoemde
aotie. In zijn openingswoord sprak hij er zijn
verheugenis over uit, dat het vrouwelijke
handwerk nog zoo in eere blijft. Tegenwoordig
doet de vrouw aan politiek, zij gaat studeeren
of vestigt zich op een kantoor. Spr. zal dit
geenszins afkeuren, maar zou het wel betreu
ren als liet echt vrouwelijke werk verloren
ging.
Spr. was verheugd deze tentoonstelling te
kunnen openen, omdat zij getuigt van milda-
dlgheid en naastenliefde.
Na de woorden van den Hoogeerw. heer
Deken, heeft de presidente van den R, K. Vrou
wenbond mevrouw S-trijbos-Daniels ©en bijzon
der woord van dank gesproken tot mevrouw
v. d, Lugt-Jansen, zonder wier leiding en
vooral zonder wier voorbeeld, de tentoonstel
ling zeker niet zoo zou zijn geslaagd.
Tenslotte werden eenlge Kerstliederen ge
zongen door mevrouw E. van Eijok-SHnkert
en eenige leden van den Jonge-Vrouwenbond.
Aan den Hoogeerw. Deken werd mededeeling
gedaan, dat door het bestuur van de Haak-,
Naai- en Brei-Actie een geheele baby-uitzet
was beschikbaar gesteld voor liet armste kind
uit zijn parochie.
De tentoonstelling is ook hedenmiddag van
half drie tot vijf uur te bezichtigen.
KATH, RADIO-VEREENIG1NG
ST. LAURENTIUS.
Ten einde de technische kennis der bij de
K.R.O. aangesloten leden te vermeerderen,
heeft de Kath. Radio-vereenlging St. Lauren-
tius zich een toestel aangeschaft, waarin de
meest gangbare schema's zijn verwerkt.
De lndienststelllng Vindt plaats In het R. Iv.
Mariniers-tehuis op Woensdag 19 December
a.s. Nadere bijzonderheden omtrent het ver
dere werkprogramma worden dien avond be
kend gemaakt.
Zie de in dit blad voorkomende advertentie.
TENTOONSTELLING IN DE SCHOOL AAN
DE HAMMERSTRAAT.
Gisteren had in de Zusterschool aaii de Ham-
merstraat 19 een tentoonstelling met loten
plaats ten bate der armen van de St. Hilde-
gavdis parochie.
zelfs, zij het in kleinere proportie dan som
mige andere kerflogenooteeliappenToen Z. II.
de Paus het vorig jaar besloot tot stichting
van een Amerikaansche tak der Malbhezer-
orde en de benoemingslijst der eerste Ameri-
ka-ansche Malthozer-ridders gepubliceerd werd,
g.lng er een sensatie door heel liet land. Dat
zoo velen der meest vooraanstaande Amerika
nen: industrie-koningen, zakenmagnaten, lei
dende geesten op gebied van kunst en weten-
schp katholiek waren, was voor velen een
openbaring."
Ook daar doen zich natuurlijk nog wel din
gen voor, die overal ter wereld den kleinen
kant van menschen laten zien: zoo de anti
katholieke propaganda bij de vorige verkiezing;
waar de dolste dingen over het katholiek geloof
gezegd en geschreven «n geloofd werden. Ook
daar is het nog niet altijd ln orde, wat de ka
tholieke school betreft. Zoo vertelde Zijn Emi
nentie: Eenlge jaren geleden mam de staat
Oregon een wet aan, welke alle kinderen nood
zaakte tot op zekeren leeftijd de staatsscholen
te bezoeken. Wij hebben de zaak toen voor het
opperste gerechtshof ln Washington gebracht
en gewonnen. De president legde er hij die ge
legenheid nog een» den nadruk op, dat alle
wetten welke de persoonlijke vrijheid van den
burger aantaste, tegen de grondwet indrul-
sühen. De beslissing over do opvoeding der kin
deren werd toen als ©en der heiligste natuur
rechten der ouders door ons hoogste gerechts
hof geproclameerd". Inderdaad ruim en breed.
Ook in dat ruime land gedijt het katholiek ge
loof wonder wel.
De partij der Duitsche katholieken, het be
kende en beroemde Centrum, heeft een nieuwe
leider gekozen, ©en priester, prelaat Kaas. Bij
zijn eerste toespraak bracht de nieuwe leider
danlc aan de pers, ook aan die dei' tegenstan
ders, wijl hun berichten voor niet meer dan
de helft beneden de waarheid waren gebleven!
Hij zei zich goed te kunnen indenken in de
„bedrijfsgevailen" der Journalistiek en gaf toe,
dat liet dikwijls niet meeviel om zich een goed
denkbeeld te vormen van hetgeen in de krin
gen der andere partij zich afspeelde. Dooh hij
waarschuwde de hoeren om van uiterlijke moel-
DE CAISSONSBOUW 'N MERKWAARDIG
COMPLEX
Het bouwen kan beginnen.
Juist Zaterdagmiddag is de Hollandscke Be
ton Mij., die aan de Waalhaven da 61 caissons
aai bouwen voor de Merwehaven, met haar
kostbare installatie boven en op het land, boven
en in het water gereed gekomen. Doch het In
vallend vriezend weer belette om met het be-
tonstorten to beginnen.
Overigens is de installatie een alleszins be
zienswaardig en merkwaardig oomplex van
machines, kranen, bruggen, steigers, magazij
nen, rails, hulzen enz.
't Is een complete fabriek in de open lacht.
Op secure wijze is onder leiding van den op
zichter der Beton Mij. den heer Evers, het gé-
heel opgezet, terwijl naast hem gemeentewer
ken door den lieer de Neef is vertegenwoordigd.
Op het uitgestrekte terrein bevindt zich onder
verhoogde aan- en afvoer sporen een voorraad
zand, ijzer en cement. Daarnaast staan een
aantal „kisten" een soort kubus, die in de cais
sons een plaats vinden. Groote ploegen arbei
ders houden zich voorts bezig met wat aan
hout en ijzer moet verwerkt worden, want het
ijzen' behoort te land te worden geknipt, ge
bogen en afgevoerd.
Te water of liever boven het water ligt een
steiger, waarlangs de voorraden worden aan
gevoerd. Daaronder kunnen schepen komen,
zoodat ook onmiddellijk zand en cement kun
nen worden gelost en verwerkt. Deze mate
rialen worden per kraan opgevoerd naar de
silo een gevaarte van 30 ton, waarin de be-
noódigde beton wordt gereed gemaakt. Via een
meetinstrument komen de ingrediënten In den
lager gelegen betonmolen, wordt vandaar af
gevoerd, via een lift omhoog gébracht, over
gegooid in een bak, waarvan een afvoerbuis
de specie in een verdeeltrommel brengt, die op
de naast de silo gelegen werkibrug is opgesteld.
De verdeeltrommel werpt het beton op een
vasten rubber transportband, die het op zijn
beurt overbrengt op een lager gestelden ver
rijdbaren transportband die het ten slotte via
een valpljp met stereoscopisch aangebrachte
verblndIngsbuizen afvoert naar een van de
beide betonnen bouwdokken.
Daar het beton op verschillende plaatsen
moet worden gestort en de werkbrug vast ligt,
is daarop een aantal lieren opgesteld, dat de
dokken naar voren of achteren kan trekken.
Op de merkwaardige 200 M. lange werkbrug
treft men verder nog kranen aan, die een spe
ciale functie krijgen boven de dokken, terwijl
langs den rechterarm der brug nog zijkranen
loopen voor den aanvoer van ijzer.
Ten slotte nog enkele bijzonderheden over
de te maken caissons zelf, waarvoor ©en „om
zet" van ongeveer 70.000 kub. M. beton noodig
is. Ben caisson bestaat uit, zooals indertijd
gemeld, uit 36 kamers (12 in de lengte en 3
in de breedte), welke kamers tijdens het be-
tons tor ten worden ingenomen door kisten in
den vorm van een kubus van ruim 2% M.
hoogte. Elk caissqi; wór^t in zes „lagen" ge
bouwd, drie binnen eh drie bulten het dok.
Om de kisten die met plaatijzeT zijn omgeven,
nu telkens maar ook gemakkelijk een laag
hooger te brengen, is een vernuftige construc
tie bedacht, dat eigen ontwerp is van de maat
schappij.
Voor verschillende werkzaamheden wordt
telkens één dag genomen, zooals een dag voor
het vlechtwerk van een vloer of laag, een
dag voor het plaatsen van de kisten, een dag
voor het volstorten van een gereed gedeelte.
Zijn van een caisson de eerste drie lagen ge
bouwd, dan lean zoo'n caisson op zich zelf drij
ven en wordt dan buiten het dok voorzien van
nog drie lagen binnen een houten raam. Zoo
dat als het weer meewerkt en het beton be
drijf in volle werking is, het kan gebeuren,
dat twee caissons in de dokken worden ge
goten, terwijl men aan weerszijden van elk dok
een „drijvende opbouw" kan aantreffen. Den
meeaten tijd zullen dus caissons in alle mo
gelijke stadia van voorbereiding aanwezig zijn.
Over elk caisson wordt ongeveer vier weken,
mits men volle werkdagen lieeft, gebouwd.
lijkheden niet te besluiten naar innerlijke
tweespalt. Ze zouden daardoor slechts het ge
tal der groote en kleine profeten uit de vorige
eeuw vergrooten, die zich iederen keer op
nieuw totaal vergist hebben, toen ze hoopten
op den spoediigen dood en de aanstaande begra
fenis van het Centrum.
Bizonderen nadruk legde de leider op het
karakter van die katholieke partijNiets ligt
verder buiten de bedoeling van het Centrum,
dan de scheiding tussclien ons en degenen, die
wel niet tot de katholieke kerk behooi*eni maar
met ons het geloof in Christus deelen, te ver
broeden.
Het Duitsohe katholicisme is niet agressief,
niet aanvallend van aard. Ik zou het betreuren
wanneer liet anders wasDe solidariteitsge-
dachte tussclien allen, die in Christus gelooven,
moet grooter zijn dan datgene, wat ons van
elkaar scheidt. De gemeenzame strijd tegen
alles, wat het christelijke Duitschland In eens
of langzaam aan wil doen verdwijnen, die strijd
is eisoh van het oogenhlik, niet een kleinzielig
getwist onder dkaar. "Woorden ook voor ons van
groote beteelkenls.
Het katholicisme in Nederland mag men nog
zoo hatelijk voorstellen, liet heeft heelemaal
niet de bedoeling om allen met den knoet of
wil men liever met den brandstapel katholiek
te maken. Wat de katholieken in het verleden
on in het lieden bijeeudrijft, dat is de absolute
elsch van zelfverdediging, van te houden wat
ze hebben, en te krijgen waarop ze als burgers
evengoed het volste recht hebben als anderen.
Het niet willen erkennen van katholieken
als volwaardige burgers, het niet-willen luiste
ren naar hun gewetenseischen; het in leder
verband zoo moeilijk maken voor hen om niet
met hun godsdienst in conflict te komen; dat
drijft en houdt hen saam. De oude kwestie van
de vervolging, die vaster bindt dan de sterkste
cement.
Zulke waarheden worden natuurlijk nooit
begrepen door menschen, die overal Roomsche
spoken zien. Aan dezulken helpt niets. Die zoe
ken het heil ln de protestantsche reactie, waar
van het eenige positieve bindmiddel is: tegen
Rome. Doch ook degenen, die het zoo dik en
druk over volle vrijheid hebben, vinden elkaar
zoo natuurtijk gemoedelijk in de opvatting!
R. K. BOUWPATROONS
Geheime prijsafspraken
„ZELFSTANDIGHEID ONDER VOOGDIJ?"
Zaterdagavond hield de R. K. Vereenigiug
van Bouwpaitroons, afdeellng Rotterdam en
Omstreken van den Ned. R. K. Bond van Bouw-
patroons ln café-restaurant „Poort van Kleef"
aan den Nieuwe Binnenweg een propaganda-
vergadering.
De voorzitter, de heer P. J. van Haareoa wees
In zijn openingswoord op het nut en de voor-
doelen van georganiseerd te zijn en heette
daarna bijzonder welkom de heeren mr. H. W.
de Vink, rechtskundig adviseur der afdeellng
Utrecht van den Ned. R. K. Bond van Bouw-
patroons en J. C. Berger, secretaris van den
Ned. R. K. Bond ran Bouwpa/troons te Amster
dam, sprekers van dezen avond.
De heer mr. II. W. de Vink die spreken zou
over „Geheime prijs-afspraken bij aanneming
van werken" zeide dat liet opzet-coutract bij
het publiek vaak een belangstelling heeft,
welke echter lang niet altijd gunstig is te
noemen. Hij wees er op dat, wat in het bouw
bedrijf dikwijls ten onrechte als onbillijk
wordt aangemerkt van andere bedrijven geheel
anders wordt opgevat. In dit verband noemde
liij het opdrijven van kolen en petroleum-
prijzen. Onnoodig achtte hij het, uiteen te zet
ten wat een aannemer heeft te doen voor hij
zijn prijs bij een aanbesteding kan inleveren.
Wij weten allen dat deze werkzaamheden veel
tijd en moeite van den aannemer vorderen.
De vraag is dus of het redelijk is, dat voor
dergelijk werk een billijke vergoeding wordt
geëischt.
Het vraagstuk van de theoretische zijde be
schouwend, ging spreker vervolgens de recht
spraken na van den Hoogen Raad in drie ver
schillende gevallen n.l. in 1918, 1923 en 1921
hierbij aantoonend naar aanleiding van aan-
teekeningen door prof. Meijers in het licht ge
geven, dat een billijke opzet gerechtvaardigd
Is en men zich niet ven-ijken mag ten koste
van anderen zonder tegen-prestaties. Op zich
zelf is opzet-overeenkomst dus nooit onwettig
te noemen mits rechtvaardig toegepast.
In de praktijk is aan het opzet-systeem ech
ter veel gevaar verbonden. Dikwijls is het geen
vergoeding meer voor het werk doch een be-
looning, voor het tegenwoordig geweest zijn op
een aanbesteding.
Z.i. was zeer goed een regeling mogelijk
waarbij een aantal der laagst© inschrijvers een
billijke belooning zou worden toegekend. Op
een dergelijke regeling aan te dringen aohitte
spr. een bij uitstek goede taaie voor een R. K.
Voreeniglng van Bouwpatroons.
Nadat door den secretaris eenige mededee-
lingen waren gedaan Inzake de afschaffing der
Borgstelling voor Gemeentewerken en speciaal
voor Rotterdam, verkreeg de heer J. C. Ber
ger, secretaris van het Bondsbestuur liet woord,
die zou spreken over: „Zelfstandigheid of onder
Voogdij."
Aanvangend betoogde spreker dat de organi
saties «r thans geheel anders voor staan dan
b.v. 25 of 30 jaar geleden. Mon viert thans
zilveren en gouden feesten. Wijzend op het
medezeggen schap hetgeen de arbeiders wen-
soben en waar de patroons zoo bevreesd voor
zijn, toonde hij aan dat als de patroons zich
niet organiseeren de arbeiders allee naaggen-
schap zullen verwerven. Velen meenen door
ongeorganiseerd te zijn „baas in eigen huis te
blijven" doch dat is zich zelf iets wijs maken.
Leveranciers, architecten en principalen, decre-
teeren voorwaarden of stellen wetten waar
mede men zich, ongeorganiseerd zijnde, onder
voogdij stelt.
Vervolgens wees spr. op wat reeds bereikt
is. Hij noemde het Landelijk Collectief Con
tract, dat den Bond nu reeds 8 jaar buiten al-
gemeeuen strijd heeft gehouden.
Wij moeten echter verder. Wij willen ver
tegenwoordigers bij den Hoogen Raad van Ar
beid, den nijverheids- en werkioosheidsraad.
Hierna toonde spreker aan dat de Bouw
patroons principieel georganiseerd moeten zijn.
Wij moeten, aldus spr., stelling nemen tegen
het egoïsme en willen slechts georganiseerd
zijn op de grondslagen van rechtvaardigheid
en naastenliefde. Doch het georganiseerd zijn
kost persoonlijke en financieel© offers.
De voorzitter bedankte ten slotte de beide
sprekers en liet enkele punten nog eens de
revue passeeren.
alles en allen vrijheid, behalve voor katholie
ken.
Zij hebben den strijd te wijten aan ontrouw
jegens hun eigen beginselen, die niets meer
beteekenen dan het beroemde: words, words!
woorden!
FRANKRIJK EN DE MISSIES
Zelfs de anti-clericalen in Frankrijk hielden
liet niet uit met hun vervolging van klooster
lingen, Daaruit immers komen de missionaris
sen. Nu moet men niet denken, dat die wijze
lieden iets geven 0111 „godsdienst". Daar heb
ben ze maling aan. Maar ze houden hun hart
vast, dat de invloed van Frankrijk nog erger
verminderen zal, als het getal missionarissen
nóg verder terugloopt. Zoo geeft La Croix een
lijstje van plaatsen, waar de Franselie missio
narissen vervangen werden, omdat er geen bij
komen. Zoo haalt dat blad 'u voorbeeld aan: de
Paters Salesiauen zonden laatst? 97 missiona
rissen uit: geen enkel Franschman er bij.
De gevolgen laten zich hoe langer hoe meer
gelden; de zielen kunnen niet wachten op de
bekeering der kerk vervolgers en de Katholieke
kerk gaat haar eeuwigen rustigen gang en ziet
naar geen nationaliteit, als er zielen in nood
vorkeeTen. Nu willen ze enkele missiecongrega
ties, onder heel wat beperkingen toelaten In het
land. Of dat die congregaties zullen aannemen?
Of ze onder controle willen staan? 't Zijn toch
geen boeven! En die Franrijk goed genoeg acht
om haar invloed te verspreiden in den vreemde,
mogen toch gerust als burgers van het land
geteld worden!
En dan, zal het helpen? Missionarissen
maakt mieu zoo maar niet bij den grooten hoop!
Dat is ee,n kwestie van godsdienstig leven, dus
van godsdienstige opvoeding. Wat komt daar
van terecht op de leekenschool en in de paro
chies zonder geestelijken? Daarvoor moet gods
dienstige opoffering aangekweekt worden; want
het gaat heel wel om de broeders-vrijmetselaars
en de papenetende socialisten met een vetten
(kluit den vreemde in te sturen, dat doen ze wel
voor een tijdje, doch missionarissen leven an
ders!
We verwachten niet zoo heel veel van liet ge.
natiebrood, dat de missiecongregaties zoo
hondscli wordt tosgeschopt.
VÓORDRACHTSAVOND.
1
Annie de HoogNooy.
De dichteres-schrijfster en voordrachts-
kunstenax-es Annie de HoogNooy heeft voor
een zeer klein aantal vrienden en toehoorders
in de groote concertzaal van „Ons Huis" een
avond gegeven van uitsluitend eigen werk. Er
is onder dat eigen werk veel literair-sch-oons,
veel ook dat goed gecomponeerd is mevrouw
de Hoog sprak immers zelve van liare com
posities veel tevens, dat natuurgetrouw,
dichterlijk-juist en -voornaam, zonder ge
zwollenheden en opgeschroefdheden is weer
gegeven. En als de schrijfster den humor aan
haar dichtwerk heeft trachten toe te voegen,
dan is zulks altijd een gezonde, een fijne
humor gebleven. Voordrachten als „Het aan
zoek". „Toekomst" en andere, geven daarvan
een doorslaand bewijs. Er waren ook voor
drachten, die van een plechtige impressie ge
tuigden (Mijn Holland) of die de snaren van
gevoeligheid tot trilling brachten (Klein
Jantje), maar Annie de Hoog bewaart In die
stukken steeds de letterkundige voornaamheid,
't Is sentimentvol, doch het wordt nooit senti
menteel, nooit noodeloos-opgesmukt en in-
houdsleeg of nietszeggend.
Ook ais voordrachtskunstenares heeft mevr.
de HoogNooy een uitnemenden indruk ge
maakt, gedeclameerd als zij heeft met een
natuurlijke voeling en een totaal onoverdreven
zegging. En dat beteekent voor den tegenwoor-
digen tijd al heel watEen voordrachts
kunstenaar, een woordkunstenaar, of hoe men
zichzelf in onze dagen al niet belieft te
noemen, zou, o zoo vaak, beter een dito-
kunstenmaker kunnen heeten. Van al dat
minderwaardige en onrijpe gedoe verkiest
Annie de Hoog verre te blijven. Elke letter, elk
woord, elke innerlijke en uiterlijke expressie
maakt indruk, maar zal nooit den kant van het
overdrevene, wansmakelijke of belachelijke uit
gaan. Alleen wist de declamatrice met het
refrein van haar „Ecce Homo" geen weg. Wij
apprecieeren den zeer naar waarheid geschil
derden inhoud van dit gedicht, maar laat de
dichteres alsnog een anderen, wellicht nog
veel toepasselijker en krachtiger Inslaanden,
titel boven hare schepping schrijven. Deze
woorden, met welke Piiatus op den ter dood
veroordeelden Christus wees, Ujken ons voor
dit gedicht In minder juisten ilterairen
samenhang gekozen.
De dlchteres-declamatrlce had veel bijval,
dankte daarvoor en riep haar auditorium een
spoedig tot weersziens toe.
Een jonge, uitmuntende Rotterdamsche
violist, Govert Verheul, heeft met den fijn-
gevoeligen, artistieiken accompagnateur Bart
Verhallen aan het klavier, een schoone oud»
Sonate van Pianelll, de Rêverie van Vieux-
temps en de fraaie, stemmige, uitnemend ge
toonzette Tweede Berceuse van Verhallen voor
gedragen. Verheul streek een fijnen, ge
voeligen, zuiveren toon uit zijn vedel ea
exposeerde een voortdurend streven naar een
warme, innerlijke voordracht. Ook hij vond veel
bijval en kreeg, gelijk mevrouw de Hoog,
bloemen.
R. S. R. ROTTERDAM.
Iu de eerste groep van de Katholieke Scliaalc-
vereenlging R. 3. R. kwamen van de 4e rond»
slechts drie partijen ten einde. Kwam de eerste
groep aan spoed te kort, de tweede groep zorgde
voor een groote snelheid en kwam aan het einde
van den avond met een afgewerkte lUst. Van
Ette en W. Verheul betwistten elkander eiken
meter van den weg, reeds kwam het einde in
het zicht, toen van Ette even slipte, hetgoon
Verheul de kans gaf zijn wagen midden op den
weg te plaatsen en onbedreigd op de fini3h af te
stevenen. ICoetsheid werkte zich naar voren,
kreeg toen de binnenbaan en bezorgde BuskenS
een lap. Wijsbroek reed dapper tegen Janssen,
maar kreeg een lekken band én moest toen van
verderen strijd afzien.
In de tweede groep kwamen Vincent en Tide
gelijktijdig aan, Oomen volgde den verkeerden
weg, Stoopman reed tegen een boom, van Woer-
kom kreeg motordefect en Op den Kelder ge
brek aan benzine.
Uitslag 1ste groep: "W. Verheul slaat van Ette,
ICoetsheid slaat Buskens, Janssen slaat Wil3-
broek.
2e groep: Vincent remise met Tido, J. Ver
heul slaat Oomen, Weimar slaat Stoopman,
Scheerder slaat Op den Kelder, Hermans slaat
van Woerkom.
HET HEIL UIT AMERIKA
In Amerika kunnen te terdege goed tellen. Ze
maken van alles een „zaak". Zoo heeft het
Amerikaansche departement van handel zich
aan 't optellen gezet en eens nagegaan, hoeveel
Amerikanen dit jaar een uitstapje gemaakt
hebben buiten Ameika. Een respectabel aantal.
Liefst drie honderd en twintig duizend. Waar
ziet men de heeren en de dames ook al niet met
hun typisch Amerikaansch gezicht! Die men.
schen gingen naar een vijf-en-dertig verschil
lende landen. Natuurlijk brengt dat kosten mee.
En ook dat hebben de heeren uitgerekend. Ze
houden die 35 landen eventjes de rekeningen
voor, die door do dames en heeren reizigers be
taald werden. Kapitaalverlies voor Amerika!
Licht denkt men: dat loopt nog al los, doch het
beloopt toch de som van rond 875 mlllioen
dollar of rijksdaalders: dus 2187 en een half
mlllioen gulden. Door elkaar heeft dus iedere
trekkende Amerikaan ln het buitenland ach
tergelaten een slordige 6.500 gulden.
Geen kleinigheid. En... we mogen dus die
jaarlijksche uitvoer van kapitaal naar ons toe
wel dankbaar zijn, schijnt de nuchtere statistiek
te zeggen en heel wat minder neerzien op de
donker bebrilde dames en lieeren, die letterlijk
alles willen zien. maaa- ook niet meer dan zien.
Dezelfde mijnheer rekende ook uit, dat het jaar
1928 voor het groote Amerikaansche buiten
verblijf heel goed geweest is: liefst maar oen,
goede honderd mlllioen dollar meer in de
laadjes heeft gebracht.
Als dit maar niet gelezen wordt door d»
V.V.V.V., d. w. z. Vereeniging voor Vreemde
lingenverkeer, anders krijgen we op de vooruit
stekende punten van ons vaderland, op da
diverse pieren en de uit zee opduikende eersta
hoeken nog bordjes met den hatelijken groet!]
Welkom, vreemdeling, pardon, welkom Ame
rika!
Ge kunt nooit weten! i
