V Maandag 17 December 1928 Derde Blad Pagina 1 t PRINS HENDRIK BIJ DE QDD-FELLOWS ON VEREENIGBAAR HET SPOORWEG PERSONEEL DE RAMP IN STAATSMIJN „HENDRIK" HET GOUDEN PRIESTERFEEST VAN DEN PAUS UIT DE R. K. STAATSPARTIJ CRITIEK OP HET ONDERZOEK „ROODE ZEE" EN „WITTE ZEE' OP TERUGHEIS HULDIGING VAN DE SLEEPBOOTEN GEZAGVOERDERS. DE BRAND TE STAMPERSGAT Sinds den dood van prins Alexander, halfbroeder van H. M. de Koningin, heeft ons Koninklijk Iluis geen verbinding meer gehad met de Vrijmetselarij. Thans wordt gemeld, dat Z. K. H. Prins Hendrik der Nederlanden het beschermheerschap heeft aanvaard van de centrale commissie voor maatschappelijk werk van de „Independent Order of Odd-Fellows'* in Nederland. Over het karakter van de organisatie waarin de echtgenoot van ons Staatshoofd is verzeild geraakt en de beteekenis van diens stap, schrijft onze deskundige collega Jac. van Term onder verwijzing naar het eerste deel van zijn werk over de Vrij metselarij: De Orde der Old Fellows is een g e helm e n o o t s c h a p. „De broeder bond is gesloten voor vreemde indringerij", zoo drukt het de „Broederschaps-federatle" zelve in bare 2e uitgave van Nov. 1921 op blz. 24 uit. (Uitgave der federatie van vereenigin- gen ram Theosofen, Goede Tempelieren, Spiritisten, Astrologen, Vrijmetselaren Odd-Feliows, Ster in liet Oosten, Foresters, e.a.) Dit feit alléén maakt het onwensehelijk, dat iemand, die in ons Staatsbestel een zoo hoogen rang bekleedt als de Prins der Ne derlanden ,zich met een verdoken gezel schap op eenigerlei wijze in verbinding stelt. Zelfs als die verbinding geschiedt via een onderdeel ervan, dat vooropzet zich meer in het bijzonder met ethiscn- sociale doeleinden bezig te houden. Dergelijke doeleinden behoeven niet langs geheimgenootscliappelijken weg te worden nagestreefd De organisatie-vorm der Onafhankelijke Orde van Odd-Feliows (letterlijk wil dit zeggen: Zonderlinge Gezellen of Rare Sna ken) is in zijn grondwezen dezelfde als die der Orde deT Vrijmetselaren: die der gesloten, voor niet-ingewijden ontoegan kelijke Loges: _,De Loges zijn de werkplaatsen, waar het Ordewerk wordt verricht, en waar de leden wekelijks samenko men." Aldus de boven-geciteerde brochure „Broe- dervchaps-Federatie", o-p blz. 23, in het hoofdstuk betreffende de Odd-Feliows. Evenals de Vrijmetselaars-orde laat de Odd-Fp.ilows-orde leden toe van alle ge zindheid, mits ze slechts geiooven „aan een hoogev bestaan" „hoe dan ook opgevat" (t.a.p., blz. 23). Als embleem voert zo bet Alziend Oog, dai in vereenvoudigden vorm werd weerge geven als een gestipte cirkel in een drie hoek. De punt in den cirkel en de drie hoek zijn beiden maeonnieke emblemen. in boe nauwe verwantschap ook prac- ti«ch de orde der Odd-Fellows met die der Vrijmetselaren! staat, bewijst de propa ganda, in 1S9-1 in Italië voor de Odd-Fel- I ow s-orde gevoerd door een comité van Vrijmetselaren op initiatief van IS Napoli- taansche Br-Vrijmetselaren. In Oostenrijk-Hongarije werd de Odd- Fellows-orde gepropageerd door den Br.- Vrijmetselaar Schneeberg. in de V. S. hebben (althans hadden) de Duftsche Vrijmetselaars en Odd-Feliows één gemeenschappelijk orgaan. De Ned. Vrijmetselarij erkende trouwens zelve den samenhang tusschen beide orden: „Van anderen valt. altijd iets .te lee- reu. ..Zoo is het ook het geval mot do Odd-Feliows, wier doel en streven in vele opzichten verwant is aan dat van de Vrijmetselarij, of laten wij zeggen: aan onze Orde van Vrijmetselaren.'. Aldus het Maeonnieke Weekblad van 18 Mei 191S p 299. Prins Hendrik die er in geslaagd is door zijn eenvoudige hartelijkheid de sympathie van vele Katholieken in alle streken van Nederland te winnen, mag gerust weten, dut zijn aansluiting hij een geheim ge nootschap hun sympathie voor zijn persoon heolcmanl niet. verhoogen zal. EEN STEMMINGSBEELD VAN DEN OEVER VAN DEN- BOSPORUS: een moskee met kaaT ranke minaretten; op den voorgrond Turksche vissehersbooten. Een stukje oud-Turkije vol romantiek, waaraan alle moderniseering nog niets veranderd heeft. VOORBEREIDINGEN IN ITALIë Daar het gouden jubeljaar van den H. Vader van 25 December 1928 tot 29 December 1929 zal worden gevierd, heeft zich voor de grondige voorbereiding van alle feestelijkheden een apart comité gevormd, dat zich met de voorkomende vraagstukken zal bezighouden. De beginnende feestelijkheden voor het vijftig jarig priesterfeest zullen verre herinneringen wakker roepen en de geheele wereld laten deel nemen aan het betuigen van hun kinderlijke liefde, aan den cijns van vereering en dank baarheid. Het gouden jubeljaar wordt ingezet met de hooge plechtigheid der Gulden Mis. Het comité zal in geheel Italië kerkelijke plechtigheden, gemeenschappelijke gebedsoefe ningen en H. Communies, groote bedevaarten en geldinzamelingen voor doeleinden, welke den Paus na aan het hart liggen, organiseereD en het heeft ook het voornemen de voor het jubel jaar naar Rome komenden Italiaansehe en bui- tenlandsche pelgrims op buitengewone wijze te ontvangen, want bet is het doel van dit comité Rome het middelpunt van alle feestelijkheden te maken. Behalve alle diocesane en parochiale vereeni- gingen in geheel Italië zal ook de leiding der Katholieke actie haar geheele gezag voor deze plannen doen gelden. HET AFTREDEN VAN PROF. VERAART De leiding in de Katholieke Kerk is iets, Wat (of. haar wezen behoort. De raenschen, die van Godswege recht hebben te leiden, hebben het lidmaatschap van de S. D. A. P. 01' van socialistische vakbonden onvereenig- haar verklaard met de praktijk van een katholiek leven. Vandaar veel toorn, veel gespot, met de katholieke arbeiders en ambtenaren, veel aansporingen om het toch te doen in groot Setal liefst, omdat de bisschoppen wel zou- c'«n bijdraaien. Fr werd heel verontwaardigd geschreven bver het „machtsmisbruik" der geestelijken, d'e zoo de gewetens van de „goedo" katho- heken in de war brachten, hen noodzaakten 'onder II.II. Sacramenten te leven en te '•'erven en die niet toelieten dat zij begraven v'e'den op een katholiek kerkhof. k>at was tégen de vrijheid! ij meenen, dat de leiding van de S. D. P- zich ook heeft uitgesproken over de OHveroenighaaiheid van het lidmaatschap Vin de s. D. A. F. met dat van de com- d'Onistische Liga. Er hebben heel wat ^0( iaal-demoernten voor het lidmaatschap 11 die Liga moeten bedanken op straffe "t do s. D. A. P. gezet te worden. °k bij die heele vrije menschen bestaat ''lijlebaar geen volle, vrijheid van doen n loten. keer* Warmeer een Esdeapeër weer eens te gaat tegen die gewetens-knechtende De kwaliteitszetel voer de arbeidszaken In verband met zijn besluit om ontslag te nemen als lid van het dagelijksch bestuur der Katholieke Staatspartij bad de „Resib." een onderhond met prof. Veraart, waaraan wij het volgend j ontleenen: „Op onze vraag of 't juist is dat hij geen vrijen zetel wenseht te aanvaarden, antwoordde de hoogleeraar, dat de zaak Iets anders is. Hij kan zich niet laten dlskwalificeeren als des kundige op het gebied van arbeidszaken. Wan neer men tegen mij zegt: U is niet geschikt om arbeidsvraagstukken te behandelen in de Ka mer, dan is lit voor hem degradatie waarin bij onmogelijk zonoer meer kan berusten. Had men voor Den Haag twee kwaliteits zetels aangewezen, een voor een binnenlandseh bestuur en een voor financiën of militaire zaken bijv., dan zou hij zonder bezwaar een vrijen zetel hebben aanvaard, Maar wanneer men zegt, daar is in Den Haag een kwaliteitszetel van arbeidszaken maar gij Veraart komt daarvoor niet in aanmerking, dan legt hij zich daarbij niet neer. Hij zal zich dan ook wel degelijk voor dezen zetel candidaat laten stellen en wacht met ver trouwen de beslissing van 't partijbestuur af of hij voor dezen kwaliteitszetel al of niet in aanmerking komt". ONTSTEMMING ONDER DEN MIDDENSTAND De directie staat onsympathiek tegenover de ongeorganiseerden EEN WEEK EXTRA SALARIS In de Zaterdag gehouden conferentie tusschen de directie en den Personeelraad der Neder- landsche Spoorwegen, deelde de directie mede, dat aan het personeel een extra ultkeering, ten bedrage van één week salaris, zal worden ge geven. Voor zoover het nog geen jaar onder Rijks Dienstverband werkzaam is, krijgt het perso neel voor elke drie maanden een vierde van voornoemde uitkeering. Heit peïsoneel werkzaam op arbeidscontract, de z.g. losse krachten, zullen de volle uitkee ring genieten voorzoover het op den huldigen dag 280 dagen onafgebroken in dienst der spoorwegen heeft doorgebracht. Na afloop van do conferentie hebben ©enige organisaties te Utrecht, nog vergaderingen ge houden. De heer P. Moltma.ker decide in do Ned. Ver. van Spoor- en Tramwegpersoneel o.m. het volgende mede over hét verloop der conferentie. De directie merkte op, dat zij de uitkeering met meer genoegen zou hébhen gedaan, ais haar door het optreden van de vakvereenigin- gen dit niet was vergald. De actie was niet noodig. want de directie zou uit rich zelf ook wel de uitkeering hebben gegeven. Zij stelde zich op het standpunt, dat van eenig recht in deze van het personeel geen sprake was, omdat de arbeidsvoorwaarden zijn vastgelegd in het R. D. V. 19-6. Door den voorzitter van den Personeelraad werd betoogd, dat dit standpunt, juridisch en formeel juist mocht zijn, doch dat. moreel ge sproken, het personeel, dat zijn offers gebracht heeft in de tijden van tekorten, nu zeker aan spraak heeft om mede te doelen nu het be drijf goed gaat. Aan de band van de cijfers weTd nog ge tracht de uitkeering opgevoerd te krijgen tot 10 dagen loon. Maar de directie bleef op haar standpunt en wees ook het verzoek af om wan neer de definitieve ontvangsten bekend zou den zijn, deze kwestie nog eens met den Perso neelraad te bespreken. "Wat betreft den eisch om de uitkeering niet te doen aan ongeorganiseerden, stelde de di rectie zich op het standpunt, dat de uitkee ring aan het geheele personeel gedaan diende te worden, ai verheelde zij niet voor ongeor ganiseerden, in het bijzonder de klapioopers, geen sympothie te hebben. UIT DE MIJNINDUSTRIE. Verkiezing arbeiderseommissie- Bij de verkiezing van drie leden der arbei ders-commissie op de Domaniale mijn zijn de drie candidaten van den R. K. Mijnwerkers- bond gekozen met in totaal 1351 stemmen tegen 692 op do candidaten van den Alg. Ned. Mijn- werkersbond en 461 op die van den neutralen. Bij de vorige verkiezing in 1925 waren deze cijfers resp.: 1032, 824 en 820. Te kort gedaan in zijn rechten Het Persbureau Vaz Dias meidt ons: Te Haarlem vond dezer dagen een druk be zochte vergadering plaats van R.K. midden standers uit de drie westelijke provinciën naar aanleiding van het besluit van het Centraal College der R.K. Staatspartij inzake de toewij zing van den middenstands-kwaliteitszetel. Algemeen was ter vergadering de ontstem ming over dezen loop van zaken. Men was van meening, dat het besluit van bet Centraal Col lege voor zoover het bepaalt, dat de midden standszetel tevens bedoeld is als Zeeuwsche zetel in strijd is met het kiesreglement der Staatspartij en met den geest der reorganisatie. Men constateerde, dat dit besluit den mid denstand te kort doet in zijn recht, en teeken- de protest aan tegen de wijze, waarop blij kens de verklaring van ror, Teulings in do pers de toewijzing van den middenstandskwali teitszetel is geschied buiten alle voormannen en vertrouwenslieden van den georganiseerden middenstand om, zelfs zonder overleg met de personen, die als adviseerende leden den mid denstand in het Centraal College vertegenwoor digen. katholieke geestelijken, zou die verontwaar diging prachtig tc pas kunnen komen in eigen kring, waar precies dezelfde maatre gelen worden genomen als in de Katholieke Kerk, met dit ééne verschil, dat de gebie denden in de partij uiteraard niet dit ge zag kunnen opeischcn, dat een geloovig katholiek in zijn Bisschoppen erkent. Wat van de zijde der mijnwerkers gerapporteerd wordt NIEUWE VEILIGHEIDSMAATREGELEN VOORGESTELD Een ontmoeting te Sabang met „de Ruyter" en „Evertscn". Men schrijft uit Sabang dxl. 24 November aan het Persbureau Vaz Dias: Het mag wel aan een gelukkig toeval gewe ten worden, dat Hr. Ms. nieuwe torpodeboot- jagers „Do Ruyter" en „Evertsen", die juist de Nederlandsehe vlag in vreemde havens hadden vertoond, te Sabang ontmoetten de sleepboo- tan „Roode Zee" en „Witte Zee", op de thuis reis, nadat zij met 6 andere Nederlandsche sleepbooten het groote Engelsehe martnedok voor Singapore hadden afgeleverd. Hierdoor toch verkreeg de Luit. ter Zee der 1ste klasse H. Ferwerda, divisiecommandant der jagers, de gelegenheid of, zooals hij zelde wa3 hem het voorrecht beschoren, deze ontmoeting eenigszins plechtig te herdenken. De kapiteins Persson en Verschoor waren uitgenoodigd om in den voormiddag aan boord van Hr. Ms. „Do Ruyter" te komen. Bij de valreep werden zij ontvangen door den divisiecommandant en den commandant van Hr. Ms. „Evertsen" en naar het achterschip geleid. Aldaar verzamel den zich officieren, onderofficieren en man schappen van Hr. Ma. „De Ruyter" „voor de boeg" en hield de commandant een korte, kern achtige toespraak, waarbij hij de beide gezag voerders huldigde voor hunnen geleverd en ar beid en gelukwenschte met den uitslag. „Wij, die de vlag in verschillende werelddeelen en landen hebben getoond", zoo sprak de luitenant ter zee Ferwerda", zijn er trotsch op te hebben mogen samenwerken met U, gezagvoerders der sleepbooten „Roode Zee" en „Witte Zee", want wat gij hebt gedaan was „vlagvertoon van de beste soort". Na een opwekking tot allen om nog lange jaren de Nederlandsche driekleur ln eere op alle zeeën rond te voeren, eindigde deze korte plechtigheid. De kapiteins bleven nog geruimen tijd de gas ten van Commandanten en offivieren en ge bruikten, nadat in de kajuit de eerewijn was rondgediend, het noenmaal in de longroom van Hr. Ms. „De Ruyter", terwijl „bruine" verhalen aan tafel de rondte deden. Ondeir betuiging van hun groote waardeering voor de ontvangst gingen de oude zeerobben in den namiddag onder de barre zon naar hunne bodems terug. De voorzitter van den Alg. Ned. Mijnwerkers- bond, de heer C. v. d. Bilt, heeft een rapport samengesteld en aan de regeering toegezonden, waarin aan de hand van officieele getuigenver klaringen de oorzaken van de mijnramp op de Staatsmijn Hendrik, die aan dertien arbeiders het leven kostte, worden besproken en waarbij tot geheel andere conclusies wordt gekomen dan in het rapport van het staatstoezicht van de mijnen, mijndirectie en mijnraad. In het rapport wordt er de nadruk op gelegd, dat de verhoorem der getuigen niet zijn ge schied door het met het toezicht op de vei ligheid belaste staatstoezicht, doch door de be trokken mijndirectie zelve, terwijl de vertegen woordigers der vakbonden bij onderzoek en getuigenverhoor geweerd werden. De objec tiviteit van het getuigenverhoor, overgelaten aan de eventueele overtreders, in dit geval de staatsmijndirectie zelve, welke tevens werk geefster der getuigen is, is volgens het rapport gering te noemen. Ondanks de bezwarende omstandigheden, waaronder door den Mijnwerkersbond getuigen- verhooren konden worden afgenomen, tracht de bond in zijn rapport aan te toonen dat ter besparing van arbeid niet de noodige zorgen aan de luchtverversching zijn besteed. Een groot aantal overtredingen van het Mijnreglement heeft plaats gevonden en dagenlang vóór de ontploffing op de bewuste plaats moet daar reeds een gasmengsel aanwezig zijn geweest. Aan de hand van getuigenverklaringen con stateert de heer v. d. Bilt, dat de aandacht van den opzichter meer gericht was op de prestatie dan wel op de veiligheid. Voorts wordt in de conclusie, het volgende gezegd: „Wanneer door ons conclusie worde ge. trokken uit de feiten, de verklaringen en be schouwingen, neergelegd In de verslagen van den hoofdingenieur der mijnen, den arbeiders- controleur den heer Stoffer, de staatsmijndi rectie en den mijnraad, dan meenen wij, dat naast de maatregelen door de directie voorge steld, als verdere maatregelen moeten worden getroffen: lo. Een reorganisatie van het staatstoezicht moet plaats vinden. 2o. Het aantal arbeiderscontroleurs moet worden uitgebreid, zoodat voor iedere mijn er een ter beschikking is. 3o. Aan de arbeiderscontroleurs moet de be voegdheid worden verleend, welke aan de con troleurs van den arbeid bij de arbeidsinspectie is toegekend. 4o. Voor deze arbeidscontroleurs moet een behoorlijke rechtspositie worden getroffen, op. dat zij na bun dienstperiode van vijf jaar niet broodeloos worden. 5o. Aan de beide grootste mijnweirkersbonden moet een plaats worden toegekend in den mijn- raad. 6o. Het moet onmogelijk worden gemaakt dat bij een onverhoopte nieuwe ramp het on derzoek in handen kan berusten van een even tueel bij de ramp betrokken mijndirectie. 7o. Er moet worden onderzocht of er wijzi gingen in het systeem van afbouw moeten plaats vinden en zoo ja. welke wijzigingen. 8. Aan de Vakbonden moet gelegenheid worden gegeven aanwezig te zijn bij onder zoeken en verhooren, als die bij de ramp in de Staatsmijn Hendrik hebben plaats gevonden. 20 000 Zakken met suiker een prooi der vlammen. Omtrent den brand in de Coöp. Suiker-fabriek „Dlntóloord" te Stampersgat, die Vrijdagavond uitbrak, vernemen we nader: De brand is ontstaan in een papiervoorraad, welke gelegen was in een hoek van de suiker silo. Vandaar is het vuur vermoedelijk overge slagen op den grooten voorraad zakken suiker. Met alle middelen werd gepoogd het vuur te bestrijden, maar het was uiterst moeilijk om tot den vuurhaard door te dringen. De ongeveer tien uur 's avonds was 't groot ste gevaar geweken. Dank zij de stevige beton constructie kwam het vuur niet tot de boven verdiepingen, waar ook een groote voorraad suiker lag. Vrijdagavond werd 't werk in de fabriek tijdelijk stil gelegd, opdat de arbeiders zouden kunnen helpen bij het blusschingswerk. Twintig duizend zakken suiker gingen in het vuur verloren. Verzekering dekt de schade. v KERSTMISVIERING OP DE HEILIGLAND-STICHTING. OVERSTROOMINGEN IN INDIë Menschenlevens te betreuren KEBOEMEN, 14 December (ANETA). Ten gevolge van aanhoudende zware regens is de Loekolo buiten haar oevers getreden. Het westelijk deel van de Kotta werd overstroomd. Het water stond tot 2 meter hoog. Vele huizen zijn ingestort en werden -door het water mee gesleurd. Veel meubilair en klein vee ging verloren. Een 2000 balken van de dessapasar spoelden weg. Ook te Kotawinangoen en Prem- boen is schade aangericht. Van den dessaweg zijn stukken weggeslagen. Honderden bouwa rijstvelden zijn overstroomd. Bruggen, leidin gen en andere dessawerken zijn vernield. Uit Alian wordt gemeld, dat zes personen in slaap door het water werden verrast en meegesleurd. Drie werden later teruggevonden, maar aan de grens van Alian en Keboemen is een lijk gevonden. Het verlies aan vee is zeer groot. EEN JONGE DRIFTKOP Bij het baantje glijden kregen twee 13-jarige schoolknapen te Roosendaal Vrijdag een zioo hoog gaandeu twist, dat een hunner zijn zak mes opende en daarmede zijn speelmakkertje een diepen steek in den rug gaf. Schitterende plechtigheden De Hoogdag van Kerstmi6 neemt in hét leven der Heilige Kerk een hoogte punt in dat een heele periode van het Kerkelijk jaar be- heerscht. Van den eersten Zondag van den Advent tot aan Septuagesima toe loopen alle plechtigheden rondom het geheim van Kerst mis. Om nu zooveel mogelijk in den geest der H. Kerk te treden, wordt het Kerstfeest voor bereid op de Heilig-Land-Stichting door lezingen van den Zeereerw. Pater Paechalia Heitkönig O.F.M. te beginnen van Zondag 23 December a,s. De Kerkelijke plechtigheid wordt, gelijk het hoort, met de eerste Vespers ingezet om half 3 uur op Maandag 24 December a.s. Om 4 uur worden de Completen gezongen. Dan, onafhankelijk van do liturgische viering, wordt op het H. Land een poging ge- daan om de groote gebeurtenis van Bethlehem als het ware te reconetitueeren. Een optocht heeft plaats naar de verschillende monumenten die de Evangeliën van dezen tijd lllustreeren, We krijgen een inzicht in het leven van Nazareth, In de drukte in Bethlehem op den onvergetelijken Kerstavond, en we bezoeken de Grot waar het groote Geheim werd afge speeld. Het nachtofficie begint om half 11 uur en wordt ln zijn geheel gezongen. Het bestaat uit de Metten de Midder nacht-Mis en de Lauden. De Dageraadsmis wordt gezongen in de Grot om half zes. De Dagmis (Hoogmis) om 10 uur. Voor wie het feest op de Heilig-Land-Stlch- ting wil besluiten, is er nog in den namiddag de plechtige Vespers, de Completen en het Lof. ZUSTER M. HILDULPHA f. In het Sint Elisabeth-ziekenhule te Tjandl overleed voorzien van de H. Sacramenten, ge heel onverwacht, de Eerwaarde Zuster Hildul- pha in den ouderdom van 43 jaar. AUDIËNTIES. De gewone audiëntie van den Minister van, Arbeid, Handel en Nijverheid zal op Donder dag 20 December 1928 niet plaats hebben. DE NIEUWE TORPEDO-MOTORBOOTEN. De bij de firma Thornycroft in Engeland ge bouwde twee torpedo-motorbooten, welke be stemd zijn voor den dienst in Ooet-Indië,, zijn na geslaagde proeftochten door do Marine over genomen. GEEN SCHILDERIJ VAN REUSACHTIGE AFMETINGEN, maar de etalage van een Amerikaansehen automobielhandel.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1928 | | pagina 9