Zaterdag 22 December 1928 Tweede Blad Pagina 1 KERSTMIS EN ONTWAPENING UIT DE R. K. STAATSPARTIJ DE HEER KUIPER BEDANKT VOOR DORDRECHT. DR. J. H. J, M. WSTLOX, HOOFDREDACTEUR VAN DE MAASBODE WEER EEN MIJNRAMP VIER MIJNWERKERS OM HET LEVEN GEKOMEN MET EEN MES IN HET OOG GESTOKEN. DE RIJKSVERZEKERINGSBANK i Niemand kan het oude Kerstverhaal in deze dagen negeeren. Ondanks alle rood in de et alages, alle kerstboomen in huis en alle kerstmannen in zaken en lunchrooms, blijft Kerstmis hot feest van het heilig Evangelie. Het oude, innige verhaal van het werke lijk gebeurde feit: dat herders waakten bij hun kudde, in de buurt van Bethlehem; dat een licht plotseling openbloeide in den nacht; dat Engelen zongen: „Eerc aan God en vrede op aarde aan de mensihen van goeden wil dat do herders op aanwijzing van don Engel naar Bethlehem gingen en daar vonden: het Kind met Zijn moeder, het Kind liggend in een kribbe, gekleed met arme windsels; dat de komst van dat Kind beteekende, wat zijn naam zei: Jesus, om dat Hij het volk verlossen zou. God werd mensch, bleef natuurlijk God maar nam de mensehelijke natuur aan, liefde, leed en stierf onder de menschen en voor de menschen. Een voorbeeld van liefde voor alle menschen om zich in liefde voor anderen te geven. Natuurlijk wordt het Kerstlied der Enge len in verband gebracht met ontwapening. Gewoonlijk niet het eerste deel van hun lied - „eere zij God'1 maar het tweede: „vrede op aarde". Er bestaat verband tusschen de geboorte van Christus en den vrede op aarde. Dit wil echter nog geenszins zeggen, dat ontwape ning de zekere waarborg zou zijn voor dien vrede. Niet altijd komt de roep om ontwape ning voort uit een christelijke opvatting van den vrede van Christus. Veel ontwapenaars eischen alleen ontwapening om eigen plan nen ongestoord te kunnen doorvoeren en zijn daarbij zelf heelemaal niet afkeerig van het gebruik van wapenen. Katholieken hebben eigen opvatting over de dingen. Kerstmis heeft voor ons een groote beteekenis, ook in het streven naar geen oorlog meer. Wie durft ook een ander beschuldigen, den oorlog zooals die heden gevoerd wordt in bescherming' te nemen, te verheerlijken of tc bevorderen? Men zou er een even groo- ten afkeer van moeten hebben als van een moord. Toch hebben ook moderne menschen niet altijd een allesoverwinnenden afkeer van moord: Rusland en Mexico blijven ont zettende werkelijkheden. Het lied van Kerstmis heeft voor den katholiek een bijzondere beteekenis. Het heeft de harten van millioenen menschen tot verdraagzaamheid en vergevingsgezind heid gebracht. En dat moet ook nu nog gebeuren; als iedereen eens deed naar die woorden van het Kerstlied, hadden wc geen kans meer op oorlog. Daar gaat het juist om. Dat doet ieder een juist niet. Oorlog is altijd te wijten aan overtreding van Gods gebod. Zoodat de vredeskwestic werkelijk herleid moet worden tot een zich-willen-schikken van den mensch onder de wet Gods. Willen allen dat? En als zo dit voor eigen per soon niet willen, hoe zullen ze het dan wil len voor groote lichamen, de regeeringen? Moet een katholiek niets doen voor ont wapening? Hij moet er juist al het redelijke en al het mogelijke voor doen. Nu zal men zeggen, dat er toch altijd menschen gevonden zullen worden, die zich niet aan dien vrede-van-Kerstmis zullen storen. Maar men moet niet vergeten, dat er nog veel christelijke opvattingen leven, zelfs bij menschen, die persoonlijk niets van Chris tus willen weten. Het christendom heeft niet voor den eersten keer do Tien Geboden ge bracht en de katholiek neemt niet aan dat door de erfzonde, heel de mensch onher roepelijk slecht is. Een katholiek kan veilig meenen, dat men nooit den oorlog met volkomen zeker heid uit de wereld zal kunnen bannen. Doch hij behoudt het volle recht en de algeheele plicht, het kwaad toch zoo ver mogelijk te rug te drijven. En oorlog is een heel groot kwaad. God heeft den mensch geneesbaar ge maakt. Al houdt een katholiek vast, dat het in den gewonen regel niet mogelijk is, Iedere kleine fout te vermijden, toch blijft Iedere vrijwillige fout een zonde, die hij moet zien te vermijden. En al bereikt hij nooit het toppunt van algeheele volmaakt heid, toch moet ieder blijven werken om geregeld beter en volmaakter te worden. In dat opzicht heeft hot werken voor den vrede, voor den geest van ontwapening heel hooge waarde; blijft dat voor iederen katholiek een heel ernstige plicht; en be hoeft dat in geen enkel opzicht voor tever- geefscho moeite aangezien te worden. Er ligt hier een groot stuk sociaal werk. De katholiek kan echter de vredesbeweging niet anders zien dan als een geheel. De gezonde zucht naar ontwapening komt voort uit den trek naar vrede tusschen de menschen. Wie er op staat bestaande won den open te houden, de tegenstelling tus- •chen de klassen te verdiepen en er gere geld toe bijdraagt een verbitterde stemming te kweeken, kan ook niet ernstig genomen Worden met zijn leus voor ontwapening. W'e zijn mond niet open doet, als aan heele groepen van bevolking gewetensvrij heid wordt geweigerd en wanneer vervol gingen als uit Nero's tijdperk woeden, /erliest ieder recht om te spreken over,... )rede. KERSTMIS NADERT Een "tafereeltje, zooais men er dezer dagen ibij tientallen langs de straat heeft kunnen waarnemen, nu het bij uitstek huiselijke Kerstfeest nadert, het feest van Intieme ge zelligheid. Meer en meer is ook in ons land de Kers-tib oom een noodzakelijk attribuut dor feestviering geworden, al moet het betreurd worden, dat bij velen de K r i b b e-voorstel- ling, zoo speclfiek-Kathollek, plaats gaat rui men voor den boom, waardoor het wereld- sche element meer op den voorgrond komt. 1 DE CANDIDATUUR-KUIPER. De „Hes. Bode" had gisteren een onderhoud met den heer Wubben, voorzitter van den Rijks kieskring Dordrecht. Deze deelde het blad mede, dat inderdaad den heer Kuiper aan hem heeft medegedeeld, dat hij thans gedwongen was te bedanken voor den hem aangeboden kwaliteitszetel in den Rijks kieskring Dordrecht. De heer Wubben heeft te gen deze beslissing van den heer Kuiper in dit stadium ernstig geprotesteerd, wijl daardoor het reeds aangevangen verkiezingswerfe aanzienlijk wordt "bemoeilijkt. Hij heeft den heer Kuiper medegedeeld dat hij onmiddellijk een vergade ring zal -bijeenroepen van het Rijkskieskringbe- stuur en deze moet dan maar beslissen, wat na de mededeellng van den heer Kuiper gedaan moet worden. Daar zal dan tevens besloten wor den welke andere candidaat eventueel voor dezen kwaliteitszetel in dezen kieskring zal worden geadviseerd. Deze vergadering zou hedenmiddag te Rijs wijk worden gebonden. „Gedwongen door den gang van zaken" Naar wij vernemen heeft de heer Kuiper aan het bestuur van den kieskring Dordrecht ken nis gegeven, dat, zoo hij gecandideerd wordt voor den kwaliteitszetel van arbeidszaken en arbeidsbeweging in Den Haag, Rotterdam en Amsterdam, hij dan voor Dordrecht zal be danken. Voor den kwaliteitszetel in de groote steden beeft hij zich thans, gedwongen door den gang van zaken, ten volle beschikbaar gesteld. Hierdoor is het conflict met prof. Veraart in een nieuw stadium getreden. DE PAROCHIE KLAZINAVEEN Viering van het zilveren jubilé 26 December wordt het 25-jarig bestaan gevierd van de parochie Klaeinaveen. Op 22 December begint het Triduum tot voorbe reiding van dit feest. Dit Triduum zal gegeven worden door den zees eerwaarden Pater C. Dekker S.J. 26 December wordt er een Heilige Mis opgedragen, waaronder gene rale H. Communie van gansch de parochie, voor de weldoeners van vroeger en nu. De grijze herder, de zeereerwaarde heer Pastoor A. C. Dames, de oprichter van de parochie, zal dien dag komen medevieren. De katholieke vredesbeweging zit vast aan den ernstigen wil zich zelf in vrede to hou den met God en den evenmenscli en niets te willen doen wat dien vrede verstoort. Juist uit die gewilde wanorde komt de groote wanorde in het maatschappelijk en internationale leven voort. Twisten ont staan altijd om een tekort doen van den evenmenscli. Kerstmis „is" het feest van vrade. De Kerstmis-gedachten en het Kerstmis-feit spreken den katholiek het allersterkste aan om de vredesbeweging met hart en ziel to steunen. Niet als een mode-streving, ook niet ais een onwaarachtige gevoelszaak, ook niet als een politieke manoeuvre, maar als een uiting om alle groote en openbare machten in dienst te stellen van het groote beginsel van Kerstmis: „Eere aan God en vrede aan de menschen op aarde van goe den wil". De Directie van onze Vennootschap ont" ving de verblijdende tijding, dat hot, na overleg met Z. D. H. Mgr. J. D. J. Aengenent, Bisschop van Haarlem, aan Z. D. H. Mgr. A. F. Diepen, Bisschop van 's-Hertogenbosch, behaagd heeft onze Vennootschap in de ge legenheid te stellen tot Priester-Hoofdredac teur van De Maasbode te benoemen, den Zeer Eerwaarden Zeergeleerden heer Dr. J. WitJox, Professor aan het Seminarie van St. Micliiels-Gestel. Dr. Witlox is een historicus. Maar geen geschiedenisman in den zin van een misschien nog zoo vruchtbaar wer kend wroeter, die aan de détails hangen blijft en al zijn gaven en krachten uitslooft in het naspeuren van kleinigheden en bij zonderheden. Hij is geen hartstochtelijk del ver, vvien het om het bezit van enkele zeld zame en verrassende kleinoodien te doen is, die de geschiedenis om de geschiedenis zelf liefheeft en beoefent. Neen, hij beoefent de geschiedenis als een der grootste en mach tigste cultuurfactoren, wanneer wij het zoo zouden mogen zeggen, d3 studie der geschie denis was voor hem het bouwen van een fundament, het oprichten van een toren, vanwaar hij op een zekere en veilige basis het leven met al zijn stroomingen in zijn vollen omvang en in al zijn breedte en diepte kan oversehouwen. De geschiedenis was voor dr. Witlox het uitgangspunt, de wetenschappelijke grond slag, maar de lichtende kandelaar, de leven de vlam tevens, die hem hezielde hij zijn ar beid op zoo velerlei gebied van het openbaar leven, en die zijn arbeid «P dat gebied be vruchtte. Waarbij hem als lichtend program 't bezielende woord altijd voor oogen stond: „Vindieamus hereditatem patrum nostro- rum" Ilct beginsel, zoo kort samengevat in liet karakteristieke woord van den nooit genoeg te waardeeren Nuyens aan onzen grooten emancipator Alberdingk Thijm, al beperkt dit zich tot één terrein van leven, is als het ware het levenskompas van dr. Witlox. Het biedt de volkomen en gelukkige waarborg, dat de professor aan het Seminarie te Sint Mlchiels-Gestel op het nieuwe arbeidsveld, hetwelk zich nu voor liern gaat openen, on gemeen zegenrijk en vol vrucht zal werken. Dr. J. H. J. M. Witlox werd op 26-Februari 188ö te Waalwijk geboren, in een echt-Katho liek, talrijk gezin met elf kinderen, waarvan nog acht in het leven zijn. Nadat hij de gewone lagere school door- loopen had, ging hij naar het bekende onder- wijs-instituut St.. Louis, toen nog te Roer mond. Maar de priesterroeping, die hij reeds jong voelde, deed hem spoedig overgaan naar het klein-seminarie te Sint Mlchiels- Gestel. Ilij volbracht zijn studies daar zoo geluk kig, dat hij op aandrang van de kerkelijke autoriteiten, na afloop ervan, zich te Utrecht ging voorbereiden voor het Staatsexamen, dat hij met, veel succes in 1907 aflegde. Priester werd hij gewijd in 1911. Na de priesterwijding ging hij te Amsterdam aan de Gemeentelijke Universiteit studeeren in de Nederlandsche Letteren. Hij legde zijn examens „oum laude" af -en promoveerde in 1919 op het proefschrift „De Katholieke Staatspartij in haar oorsprong en ontwikke ling geschetst". Promotor was de bekende historicus professor II. Brugmans. In een tiental kloeke hoofdstukken behandelde dit proefschrift de geschiedenis van de Noord- Nederlandsche Katholieken in de politiek onder Koning Willem I. In September 1919 werd dr. Witlox nu be noemd tot leeraar aan de R. K. Lycea te 's-Hertogenbosch. Toen dr. Goossens in De cember 1920 tot rector van de Katholieke Leergangen werd benoemd, zag dr. Witlox zich als zijn opvolger tot professor aan het klein seminarie Beekvliet te Sint Michiels- Gestel aangewezen. Zijn professoraat was uitermate vrucht baar, maar zijn werkzaamheid bleef niet binnen de seminariemuren beperkt. In tal van wetenschappelijke en bezonken publica ties, die uitmuntten door openheid van stijl en klare helderheid van betoogtrant en ge dachten, toonde hU zich een gids en leids man, die aan de hand van zijn diepe kennis en scherp inzicht in liet verleden, de richting voor de toekomst wist te wijzen. In 1927 verscheen het tweede deel van zijn „Katholieke Staatspartij", dat de geschiede nis van de Nederlandsche Katholieken in de politiek onder Koning Willem II behandelde. Ook verscheen van zijn hand een hoogst interessante studie over het herstel der Ker kelijke hiërarchie. De wetenschappelijke verdiensten van dr. Witlox teekenon zich ook af in zijn lidmaat schap van verschillende wetenschappelijke vereenigingen, zooals het Historisch Genoot schap, de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, de Vereeniging het Neder- landsch Eoonomisch-Hi3torisch Archief, het Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen. Als gevierd spreker trad dr. Witlox bij verschillende gelegenheden op. Vermeld dient ten slotte nog, da>t dr. Wit lox lid was van de commissie-Barge tot het opstellen van een kiesreglement voor de Ka tholieke Staatspartij, een bewijs hoo zijn ad vies en voorlichting ook op het actieve po litieke gebied werd gewaardeerd. EEN INSTORTING IN DE ,,MAURITS" Meu seint ons uit Heerlen: Vrijdagmiddag, omstreeks 1 uur, heeft in een kolenpijler, boven de 391 M. verdieping, in Staatsmijn „Maurlts" eem instorting plaats ge had, waarbij vier mijnwerkers onder de ateenen zijn geraakt en dood zijn opgehaald. De getroffenen zijn: de houwer H. H. die Vries, te Geleen, 39 j„ gehuwd en vader van vier kinderen; de houwer F. H. Cox, te Sittard, 27 jaar, gehuwd en vader van één kind; de houwer L. Henzen, te Sittard, 26 jaar, gehuwd en vader van één kind; de sleeper IC. H. Scham pers, te Sittard, 19 jaar en ongehuwd. Het ongeluk is op het meest onverwachte moment zonder eenig voorteeken geschied. Over een lengte van 20 meter en een breedte van 3 M. stortte een steen van 60 a 70 c.M. dikte naar beneden en doodde de vier arbeiders. Op eeni'geri afstand van de plaats des oniheils waren nog arbeiders werkzaam, die evenwel niet getroffen werden. ONDER ZAND BEDOLVEN. Arbeider om liet leven gekomen. Gistermorgen ongeveer 10 uur Is bij de rioleeringawerken aan den Brederodeweg te genover het Provinciaal Ziekenhuis te Sant poort, een arbeider, die in een put stond te werken, door een plotselinge zandverschuiving onder het zand bedolven. Onmiddellijk werden pogingen in het werk gesteld om hem uit zijn benarde positie te bevrijden. Na eenigen tijd slaagde men er in den man te bereiken. Hij bleek echter het bewustzijn te hebben verlo ren. De pogingen om hem weer bij te brengen faalden. Het slachtofefr is de 24-jarige Veer uti Assendelft. Een tragische bijzonderheid is nog dat ook de vader van het slachtofer op het terrein werkzaam was. ERNSTIGE VAL IN SCHOOL Met doodelijk gevolg Donderdagavond overkwam den ongeveer 16- jarigen Jan v. A„ leerling schipper bij de stich ting de Eendracht te Coevorden een vreeselijk ongeluk meldt de „Asser. Crt." Toen hij met andere leerlingen der vakteekenschool aan de Wilhelminasingel binnenkwam, begonnen de jongens als gewoonlijk direct het locaal voor alles in orde te brengen. Daartoe moesten zij ook nu weer verschillende banken verplaatsen; V. A. kwam daarbij zeer ongelukkig te vallen en begon daarbij hevig te bloeden uit den mond. Direct werd dr. Homan ontboden, die den jon gen dadelijk per ziekenauto naar het ziekenhuis liet overbrengen. Niets mocht echter meer baten en nog denzelfden avond overleed de ongeluk kige Jongen. Bij het over den sloot springen uitgegleden Donderdagmiddag gingen 2 jongetjes van de fratersschool te Eindhoven bij het Rijks- krankzinnigengesticht he. snijden voor het maken van een Kerstkribbe. Daarbij sprong de 12-jarige Leo Verhagen, met een aardappel mesje in de hand. over een sloot. Het baasje schoof bij hot neerkomen op den gladden grond uit, waarbij het mes in het rechteroog drong. Het mes met nog een stuk van het heft, drong in totaal 6 centimeter diep in het hoofd, zoo dat dé hersenen geraakt werden. Met schrij- nendo pijn liep het knaapje nog naar dr. Pou- let, den directeur van het gesticht. Deze ver wijderde het mes uit het oog en deed den jon gen per politiebrancard naar het R.K. Gast huis overbrengen, waar dr. VeTbeek hem in behandeling nam. AUTO TEGEN EEN HUIS GEBOTST Een muur ingedrukt Op den Leeuwarder straatweg Jn de nabij heid van Wldrum geraakte een zwaar ge laden vrachtauto ten gevolge van de gladheid uit den koers en liep met voile vaart in op de woning van den heer M., waarvan de voormuur hevig werd gerammeid. De muur werd zoover naar binnen gedrukt, dat twee meisjes, die in de voorkamer speelden, tegen den grond werden geworpen. VERKEER IN RIJN- EN BINNENVAART Een congres te Rotterdam Op initiatief van de Nederlandsche Vereeni ging van Kapiteins en Stuurlieden bij de Rijn en Binnenvaart zal op 27 en 28 December 1928 te Rotterdam in Gebouw „Poseidon", "Westzee dijk 52, met medewerking van verschillende vereenigingen, welke belang hebben bij de bin nenvaart, een congres worden gehouden, han delende over de arbelda- en rusttijden, de regle menten, de ongevallenstatistiek, de inrichting en uitrusting van vaartuigen, onderwijs, ka- naalaanleg, enz., alles uit een oogpunt van be vordering van de veiligheid van het verkeer to water. DE KOMENDE FEESTDAGEN. Welke beurzen gesloten zullen zijn. Voorzoover de gegevens van Reuter strekken, zijn gedurende de aanstaande feestdagen de vol gende beurzen gesloten: 24 December: Berlijn, Parijs, Brussel, Ant werpen en Winnipeg. 25 December: alle beurzen. 2S Deoember: alls beurzen, behalve die in Amerika, Parijs en Brussel. 31 December: alleen Liverpool, Berlijn, Parijs en Brussel. 1 Januari: Berlijn, Parijs, Brussel en die in Amerika. In Londen la alleen de wlsselbeurs open. =3 VERLAGING VAN HET TARIEF MET 25 pet. Bij Kon. Besluit is bepaald dat het tarief, bedoeld in art. 40, eerste lid, der Ongevallen wet 1921, over het kalenderjaar 1929 met 25 pet. wordt verlaagd ten aanzien van: a. de werkgevers der ondernemingen, die op 31 December 1927 voor risico der Rijksver zekeringsbank waren verzekerd; b. hen, die met of in plaats van de onder a genoemde werkgevers in dezelfde onder neming als werkgever zijn opgetreden of In den loop van 1929 als zoodanig zullen optreden. UIT DE MIJNINDUSTRIE Het loon op erkend christelijke feestdagen Door den Algemeenen Nederlandschen Mijn- werkersbond is een schrijven aan de Contact- Commissie gezonden, waarin er bezwaar tegen wordt gemaakt, dat een voorstel van dien Bond, waarin o.m. doorbetaling van loon voor de erkend Christelijke feestdagen wordt ge vraagd, nog steeds niet is behandeld, ofacnoon dit voorstel reeds voor 5 weken werd inge diend. In het schrijven wordt er op gewezen, dat thans groote onzekerheid onder de mijnwer kers bestaat over de vraag of nu de Nieuw jaarsdag en de Kerstdagen als verzuimdagen zullen worden aangerekend. In dit verband wordt er op aangedrongen tenspoedigste een vergadering der Contact- Commissie te beleggen, waarin het voorstel tot doorbetaling van loon op de erkend Chri stelijke feestdagen kan worden besproken. ARBEIDSWET 1919 De werktijd in kalkzandsteenfabrieken De Minister van Arbeid, Handel en Nijver heid heeft aan hoofden of bestuurders van kalkzandsteenfabrieken in alle gemeenten des Rijks vergund, dat mannen in het tijdvak van 1 Januari tot en met 30 Juni 1929, in afwijking van het bepaalde bij artikel 24 der Arbeidswet 1919, gedurende 10 uren per dag ea 55 uren per week arbeid verrichten, onder voorwaarde, dat de arbeidstijd van bedoelde arbeiders tn zijn geheel is gelegen hetzij tusschen 6 uur de» voormiddags en 6 uur des namiddags, hetzij tusschen 7 uur des voormiddags en 7 uur de* namiddags. INZAGE VAN LOONLIJSTEN DOOR AMBTENAREN De Minister van Arbeid, Handel en Nijver heid heeft bepaald: 1. Indien een inspecteur, accountant of ont vanger der directe belastingen gebruik wonscht te maken van de hem verleende bevoegdheid tot het nemen of doen nemen van inzake en afschrift van eene loonlijst, richt hij daartoe een verzoek tot den voorzitter van den bevoeg den Raad van Arbeid. 2. De voorzitter van den Raad van Arbeid zendt de loonlijst, waarop hét verzoek betrek king heeft, zoo spoedig mogelijk ter inzage aan den aanvrager. Deze is verplicht de loon lijst binnen 10 dagen aangeteekend terug Ut zenden, tenzij de voorzitter den termijn ver lengt. 3. Indien de voorzitter van den Raad van Arbeid van oordeel is, de loonlijst ten kantor* van den Raad niet kan worden gemist, doet bij hiervan mededeellng aan den aanvTager. Indien het aangevraagde stuk niet ten kan tore van den Raad van Arbeid aanwezig la, zendt de voorzitter van den Raad het zo* spoedig mogelijk, nadat het terugontvangen Is, aangeteekend aan den aanvrager toe. Kan het echter niet worden gemist, dan doet hij hiervan aan den aanvrager mededeellng. 4. Nadat eene mededeeling is gedaan, alt bedoeld is In 3, kan elk der in 1 bedoelde Rijks ambtenaren inzage en afschrift van de loon lijst nemen ten kantore van den Raad van Arbeid. 5. De Raad van Arbeid verstrekt, op ver zoek van de tot het raadplegen der loonlijsten bevoegde ambtenaren, de Inlichtingen, die zij noodig hebben om te beoordeelen, welke waar de de lijsten hebben ten aanzien van de vraag, welk bedrag aan loon door een werknemer over eenlge periode werkelijk is genoten, en ten aanzien van de vraag, welk bedrag door den werkgever over eenlge periode aan be looningen werkelijk is uitgegeven. PHIL TAYLER, DE WERELDKAMPIOEN ia het kunstschaatsanrijden is zijn training la St. Moritz weer begonnen. Hoever hij het la deze kunst gebracht heeft, bewijst wel onz* foto, waar hij, de wetten der zwaartekracht overwinnend, over zijn dochtertje heenspringt, die op schaatskunetgehled ,,'n aardje naar d'r, vaartje" schijnt te hebben en reeds dappef! meedoet

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1928 | | pagina 5