m 'M m Zaterdap 29 December 1928 Tweede Blad Pagina t t DE LIBERALEN EN VRIJHEID. DE BENOEMINGEN DE LAATSTE ZITTING VAN DIT JAAR WAT DE GEBEURTENIS VAN DEN DAG WAS PROF. DR. W. H. KEESOM UIT DE R. K. STAATSPARTIJ DE VAKBEWEGING GROEIT DE KINDERMOORD TE NIEUWER-AMSTEL VERDRONKEN. Het vorig jaar hebben wij al eens den degen gekruist met den heer D. Hans, die In het liberale weekblad „De Vrijheid" op een wel wat al te vlotte wijze historie schreef. Deze heer schijnt blijvend bevangen in de kolossale dwaling, dat het liberalisme de vrijheid heeft gebracht. In zijn 341ste parlementsfilm overpeinst de heer Hans zelfs, dat Tliorbecke's grond wet de vrijheid van onderwijs bracht en ver volgt dan: Wanneer men nog tegenwoordig de mannen van rechts hoort spreken en pro- pageeren. dan is het of eerst de rechtsche samenwerking er in geslaagd is voor het hijzonder onderwijs, vrijheid en recht te verkrijgen. Dit is onjuist. Ook onze par- tijgenooten en geestverwanten zullen goed <Ioon. vooral nu het tegen de verkie zingen loopt te onthouden: ten eerste, dat de vrijheid van onderwijs onder en door Thorbecke in de Grondwet is ge bracht; ten tweede, dat aan de subsidie- wet-Mackey in de Tweede Kamer verschil lende liberalen hun stem hebben gegeveu; ton derde, dat deze subsidie-wet is aange nomen door de in gïoote meerderheid liberale Eerste Kamer; ten vierde, dat een verhooging der subsidies is voorge steld door en aangenomen door den libe ralen minister Borgesius; ten vijfde, dat de financieels gelijkstelling is gebracht door den liberalen minister Cort van der Linden; ten zesde, dat de liberalen in bei de Kamers daaraan hun steun hebben ver- .leend. Waarlijk: ons zonden-register op onderwijs gebied is heel veel kleiner, dan de man nen van rechts ons willen diets maken (en... dan wij zélf ook wei eens geloo- venK -1 Iet geloof in goeden trouw is hij ons on matig, maar er zijn grenzen. Is het niet al te brutaal, dat op hetzelfde opgonbiik nu do liberalen in Duitschland, Belgfë, Engeland, Frankrijk en Nederland al hun best doen om de onderwijsvrijheid te smoren, de lieer Hans den moed heeft het voor te stellen alsof de liberalen niet alijd de wanhopige verdedigers van de Staats-sect.e- school zijn geweest maar integendeel voor standers der vrije school? Als de heer Ilans gelijk had, zou onze heele parlementaire geschiedenis onbegrijpe lijk worden. De feiten van den dag, van de rhetoiiek van Stresemann tegen het confes sioneel onderwijs, tot do liberale brandstof- weigeraars in Brussel en de vrijzinnige wets- uilleggers in Nederland toe, bewijzen den haat der liberalen tegen het vrije onderwijs. De waarheid is, dat geestverwanten van onze liberalen het staatsmonopolie van on derwijs in Nederland hebben gevestigd, en dat dit monopolie alleen door het hard- nèkkig verzet der geloovigen is gebroken. Waarheid is ook, dat de Katholieke l.e Sage ten Broek, de eerste journalist was die dat. voor een land als het onze, immoreele monopolie bestreed; waarheid is verder, dat het van Sasse van IJsselt was, die ruim een eeuw geleden den strijd tegen dit staatsmo nopolie in het parlement bracht; waarheid is ten slotte, dat Thorbecke zijn grondwet er nooit liad doorgekregen zonder de hulp der katholieken en dat het de katholieken, zijn geweest, die dezen man waarlijk een groot en eerlijk karakter en een vol strek! onbaatzuchtig mensch bespugen en gehoond door de „protestantsche" natie, verlaten en verraden door die lekkere natio nale noordelijke liberalen, op hun schouders de Kamer hebben ingedragen, waar prol es- tan tsch-vrij zinnige furie hem uitgebannen had. En daar komt meneer Hans vertellen, dat het zonden-register der liberalen op onder wijsgebied zoo erg niet is. Tegelijk spreekt de voorzitter van den bond van openbare onderwijzers over „de waan zin der scholensplitsing door de 101 gods dienstige gezindheden der ouders in theolo- giseerend Nederland" en werkt hij met hot schrikbeeld van „algeheele clericaliseering van ons onderwijs". Een paar weken daar voor maakt men in de Kamer, tegen iet ter, eti geest der grondwet in, onderscheid tussehen „neutraalt'-bijzonder en „confes- sioneel"-bijzonder onderwijs. En deze heeren die dit doen en die niet ophouden onze geloofsbroeders in hel bui tenland juist op onderwijsgebied te knoeien wat ze kunnen, hebben ons vrijheid van onderwijs gebracht. Dat zouden de feiten bewijzen. Maar de feiten, waarde heer Hans, bewijzen heel wat anders, indien zij ln het Juiste licht worden geplaatst. De Katholieken, die hier evenals elders Jaarlijks duizenden en duizenden moeten offeren voor hun onderwijs en meteen moe ten betalen voor hetgeen de „liberalen" aan onderwijs verlangen, zullen zich niet gauw laten wijsmaken, hetgeen Hans hun als Waarheid gelieft voor te spellen. in het bisdom Breda. Z.D.H. de Bisschop van Breda heeft benoemd tot kapelaan, te -Breda (H. Jos.) den Wele-erw. heer J. Bongenaar, tot kapelaan te Roosendaal XH, Jos.) den Weleerw, béér M. Koenraadt. i (S, Maria,). EERSTE KAMER DE POKKENKWESTIE EN HET MIJNRECHT De Senaat is een lichaam van ui ter sten. Men kan er heel vlug werken, maar oo-k irritieerend langzaam. Van beide kanten heeft zij zich gisteren laten zien. Ruim 10 maanden geleden voerde de heer van Wassenaer van Ca wijck het woord bij de behandeling van het wetsontwerp tot instelling van een Departement van Defen sie. Voor den voorzitter was nij onverstaanbaar en de generaal commandeerde dan ook dien oud-lnitenant ter zee 2de klasse: „Verhef uw stem", maar deze kon niet meer, zooal3 hij met gepasten eerbied mededeelde. W>j hebben enkele dagen daarna gepleit voor een bepaling, waardoor een lid,- met toestemming van den voorzitter, gerechtigd zou zijn voor' een andere dan zijn eigen plaats te spreken, of anders voor het plaatsen van een spreeikge.-itoe'lte in het hooge college. Dezer dagen is er plotseling een v-oorstel gekomen tót wijziging van het reglement van orde, waarbij bepaalo wordt, dat de afgevaardigde spreekt van zijn plaats of van 't spreekgestoelte Donderdagmiddag is 't ln de afdeelingen onderzocht, gisteren aan genomen en diaar het spreekgestoelte klaar was, werd liet dadelijk in de vergaderzaal ge-plaatst. Dat was weer eens vlot werk. Het was de gebeurtenis van dezen dag. De heer Rink maakte het eerste van dit gestoelte gebruik om een felle rede te houden tegen de verlenging van den geldigheidsduur van tijdelijke bepalingen betreffende de vacci natie. Hij hing zich, zoo-als bij een dergelijk historisch moment niet misplaatst is. den pro- feteaimantel om en deed allerhande voorspel lingen over den gang van zaken met dit wets- onitwerpje in de eerstvolgende vier j wen. Heel vee-1 aandacht zuilen we daar niet aan schen ken, want niet de politiek, maar de wetenschap zal moeten uitmaken of vaccinatie een dusdanig experiment is, dat een regeering iemand al dan niet verplichten kan zich daarnaar te onder werpen. De heer Rink wandelt daar heel mak kelijk overheen en zegt eenvoudig dat 't causaal verband tusschen vaccinatie en encephalitis is niet aangetoond, het is slechts een hypothese, dns geen opheffing van den indirect -n dwang. Het advies van den gezondheidsraad, waarvan z-elfs drie van de zeven doktoren verklaren, dat indirecte dwang licelemaal niet meer te handhaven is en de anderen in alle geval plei ten voor een schorsing voor on'bepaalden tijd, telt bij hem blijkbaar niet mee, Hij pleit zelfs voor directen dwang in het eerste levensjaar en geeft verder een uitleg aan bepaUngen uit do wet op de besmettelijke ziekten die zoo danig zijn, dat ieder, die maar wil, zich toch aan vaccinatie zou kunnen onttrekken. Hier door deed hij aan hetgeen hij verdedigen wilde, zooaüs de minister terecht opmerkte. meer kwaad dan goed. De heer Wibaut vyil nog een jaar wachten. Maar wat dan, zouden we willen vragen. Neem aan dat de commissie niet de oplossing vindt, zou hij dan toch den lndirecter dwang weer willen invoeren mot d-e kans dat honderden kinderen op 5- of 6-jarlgen leeiftijd aain ence phalitis sterven na inenting '1 We kunnen ons moeilijk voorstellen, dat er een regeering te vinden is, die daarvoor de verantwoordelijkheid zou durven dragen. Na de pauze was het eerst aan de o-ide het wetje tot opheffing van de schorsing van het mijnrecht en de wijziging van de wet van 16 Maart 1920. Toen dit wetsontwerp was aangenomen, gebeurde er iets, waaruit men de Eerste Ka mer, die meermalen, geweigerd heeft een wets ontwerp in openbare behandeling te nemen, omdat de Memorie van Antwoord en het eind verslag nog geen vier dagen oud waren, niet meer herkende. Donderdagmiddag onderzocht de Eerste Kamer in de afdeel-ing de wetsontwer pen tot nadere regeling voor de belegging van Rijks-fondsen en -instellingen en tot herstel van de leerlingenschaal van 1923, henevens de verlenging van het stopwetje, waarover uit voerig verslag verscheen en gister kwamen z-e reeds in openbare behandeling, na-dat de mi nisters van Financiën en Onderwijs, eerst mondeling en zeer uitvoerig op die verslagen -hadden geantwoord. Minister de Geer was voor die vlotte wijze va,n werken buitengewoon dankbaar en de Eerste Kamer zal zeker bij deze laatste zitting in 192S gedacht hebben: eind goed, al goed, ook al was liet aantal leden, dat door hun aanwezigheid medewerkte hij de behandeling van de ontwerpen, uitermate ge ring. Dë lange rede van prof. van Embden bracht niet, wat ook niet reeds in de Tweede Kamer gezegd was. Alleen de heeren Wibaut en d-e Veer vroegen om bepaalde vertegen woordigers, zooals van de Vereeniging van Nederlandsche gemeenten, in den Beleggings- raad, denkbeelden die door den minister over wogen zullen worden. Bij het ontwerp tot hei-stel van de gediffe rentieerde leerlingenschaal bij bet begin van een sclioolcursus na 1 Januari 1929 heeft alleen de heer de Jong gesproken. Door hem werd vooral aangedrongen op spoed bij de eommis- sie-Rutgers, want wat nu voorgesteld werd, beschouwde ook hij slechts als een tijdelijken maatregel. De minister zal, nu het wetje tot verlenging van de stopzetting door de. Kamer is aangeno men, zich direct wenden tot de commissie-Rut- gers om een spoedadvies in deze kwestie, waar bij hij zijn reeds in de Tweede Kamer gedane toezegging herhaalde, dat zoo hij dit advies niet spoedig kon krijgen, hij zelf met een op lossing zou komen, Ouder die voorgaarde had zelfs de heer de Jong, die -zich het vorige jaar principieel tegen de verlenging van het Stop wetje verzet had, thans geen bezwaar. PASTOOR W. G. J. HOOGVELD. Naar de „Geld." verneemt, is de Zeereerw. heer W. G. J. Hoogveld, pastoor te Wester voort, voorzien van de H. Sacramenten der Stervenden. PATER CORBINIANUS De Z.E. pater Oorbinianus O.F.M., sedert drie jaren kapelaan in het rectoraat Ophoven- Sittard, is overgeplaatst naar het Francisca nenklooster te Venray. ZUSTERS URSULINEN TE ROERMOND Tot Overste der eerw. zusters Ursuünen te Ito or mond is benoemd de eerw. Mère Hélène (mej. H. B. Welsing) hoofd van de U.L.O.- dagschool St. Ursula, NIEUWE MISSIESTATIE. De Eerw. Zusters van Veghel zullen een nieuwe Missie-statie beginnen te Tering (Oost- Borneo). Het ligt verder in het voornemen 'om begin 1929 te Pontianak eveneens op Borneo een nieuw ziekenhuis te openen. Huldiging bij zijn zilveren doctoraat Zaterdag 19 Januari, zal het 23 jaren ge leden zijn, dat prof, dr. - W. JL Keesom, hoogleeraar iu de natuurkunde aan de Leid- sche universiteit en directeur van het natuur kundig laboratorium te Leiden, aan d-e ge meentelijke universiteit te Amsterdam werd bevorderd tot doctor in de wis- en natuur kunde. Naar wij vernemen bestaan er plannen, hem op dezen d;vg te huldigen voor het vele en belangrijke, dat hij gedurende deze '25 jaren op het gebied der natuurkundige weten schappen, vooral op liet terrein dei onder zoekingen bij lage temperaturen heeft ver richt. BEPPIE DE VRIES. Deu 22sten dezer heeft mevr. Beppie de Vries per s.s. „Olympic" New-York verlaten. Zij zal in den loop van dn eerste of tweede week van Januari via Parijs in Holland terngkeeren. H. A. BEETS f. In de-n ouderdom van 62 jaren overleed te Utrecht de lieer H. A. Beets, oud-notaris. NOTARIS J. H. B. BECKING, f Donderdagnacht is op 71-jarigen leeftijd overleden de heer J. H. B. Becking, sedert 21 Februari 1898 notaris te Vaassen. J. HARTLEY MANNERS f Ta New York is op 58-jarigen leeftijd over leden de tooueeleehijver J. Hartley. Manners, DE TWEEDE KAMERVERKIEZINGEN. De tien Westlandsche klcsvereenigingen ad- viseeren volgens de „Volkskr." bij de aanwij zing van candldaten in de Rijkskieskringen Groningen, Friesland, Leiden en Dordrecht de volgende personen aan te wijzen: 1. A. C. A. van Vuuren, voor deu kwaliteits zetel Staatsfinanciën van de rijkskiëskringen Friesland en Groningen. 2. A. J. Loerakker, voor den kwaliteitszetel arbeidszaken en arbeidsvraagstuk, van den Rijkskieskring Leiden. 3. G. W: Kampschöer, voor den vrijen zetel, van den Rijkskieskring. Naar wij vernemen, zal de heer Frans Smits van Oyen, wethouder te Eindhoven, lid der Prov. Staten van Noord-Brabant en voorzitter van de N.V. Export-Centrale, candidaat gesteld worden voor de Tweede Kamer, en heeft hij zich bereid verklaard, die candidatuur te aan vaarden. WEER 20.000 ERBIJ De cijfers, die thans gepubliceerd worden van de drie grootste vakcentralen, die van dé soci alisten het N.V.V., Het R. K. Werkliedenver bond en het C.N.V. van de christelijken, geven het volgende beeld: Aanw. eerste 3 I Jan. 1 Juli 1 Óct. kwart van'28 192S 1928 192S Nomi- Rela- naal tief N.V.V. 205.616 211.599 216.169 10.553 5.13 R.IC.W. 105.674 111.584 111.993 6.319 5^98 C.N.V. 53.636 56.780 57.271 3.635 G.77 Totaal 364.926 382.963 385.433 20.507 5.62 Uit de cijfers blijkt, dat er ruim twintig duizend arbeiders tot de vakbeweging zijn toe getreden. Er zit dus een behoorlijke groei in. In hoeverre de vier kleine centrales van syn dicalisten en anderen winst gemaakt hebben, is nog niet bekend. Ais we het vierde kolommetje bekijken, dan hebben we met de werkelijke winstcijfers te doen, en nemen wij de laatste kolom, dan geeft dat de winst weer, iu procenten. Dan zien we daaruit, dat de christelijlken procentelijk het hardst zijn gegroeid, dan ons R. K. Verbond en dan bet N.V.V. OPHEFFING SCHORSING MIJNRECHT. Het wetsontwerp door cie Eerste Kamer aangenomen. De Eerste Kamer heeft zonder hoofdelijke stemming aangenomen liet wetsontwerp tot op heffing van schorsing van het mijnrecht. AAN ONZE STATIONS STONDEN VROEGER DE AAPJESKOETSEN, tegenwoordig taxi's en trams gereed voor het vervoer der reizigers. In St. Moritz, waar thans het Wintersport- seizoen in vollen gang is, wordt men van het station naar zijn hotel gereden in de kleine airesleden, welke er den ganschen dag gereed staan. Het meisje door haar moeder vermoord DE DADERES BEKENT HAAR AFSCHUWELIJK MISDRIJF Men meldt ons uit Nieuwer-Amstel: In de. tot heden zoo mysterieus® zaak, ran het vindeii van het lijkje van een circa 1 lA jarig meisje, iu een der z.g. tochtslooten, aan den eenzamen Middenweg van den Bovenker kerpolder Zaterdag j.l. door een landbouwers zoon is thans licht gekomen. Dezer dagen meldde zich bij deu burge meester van Nieuwer-Amstel een chauffeur aan, die mededeelde de vorige week Dinsdag eene vrouw met ecu circa 1y3 jarig kind te hebben vervoerd van een R. K. Doorgangs huis te Amsterdam naar en plaats te Amstel veen. De vrouw welke het kind op haar arm droeg, had hem verzocht naar Amstelveen te rijden. Aldaar aangekomen werd hem beduid te stoppen, waarna de vrouw met het kind uitstapte on na betaling te voet verder ging. De juiste plaats, waar hij zijne passagiers had uitgelaten. wist de man zlcli niet goed meer te herinneren, doch het was volgens zijne ver klaring nabij een geasphalteerden weg aan bei de zijden met boomen omgeven. De marechaus see, met een en ander öogenblik op de hoogte gesteld, stelde onmiddellijk een uitgebreid on der-zoek iu. De wachtmeester der marechaussee is toen met de kleertjes en het portret vau het kind naar dit Doorgangshuis gegaan. Daar zijn de kleertjes herkend als die van het kind, dat Woensdagavond door de moeder was gehaald. Het portret werd echter niet herkend. Door deze herkenning wist men zoo goed als zeker, dat hier misdrijf in het spel was en wie de vermoedelijke daderes was. Het was een 20- jarige dienstbode, die ruim een jaar geleden moeder was geworden. Het kind is een jaar in heit R. K. Doorgangshuis geweest. Gisterenavond is zij door de marechaussee bij de familie, waar zij als dienstbode in be trekking was, in hechtenis genomen. Nog gisterenavond heeft zij een volledige be kentenis afgelegd. Zij had haar daad begaan, omdat zij niet van het meisje hield en zich er van wenschte te ontdoen. Zij woonde vroeger in Amstelveen en heeft de daad daar gepleegd omdat zij er goed den weg wist. De 20-jarige vrouw is thans opgesloten in de marechausseekazerne alhier. DE ONVEILIGHEID IN OOSTELIJK NOORD-BRABANT eD „heeren" gaan brutaal door Ter bestrijding der onveiligheid iu Ooostclijk Noord-Brabant zijn iu de streek van Cuyk en Boxmeer par tic uitere naclitveilighelds-diensten ingesteld, weike samenwerken met de politie en ambtenaren. Ia weerwil dezer veil ighelda maa u-egelen gaan de inbrekers blijkbaar toch hui: gang. Kerstnacht w»rd ingebroken in de hoeve van J. te Heesch, toen de vader met zijn gezin naar de Nachtmis was. De boeven, die er met een soon gelds vandoor gingen, dreven hun brutaliteit zoo ver met tc schrijven: „Waarschuwt maar niet, we zijn zoo vlug. dat men ons toch niet snapt". DE DOOD IN DE MIJNEN Een arbeider door vallend gesteente getroffen Donderdagmiddag heeft in de Oranje-Nasaau- rnijn 3 te Heerleriheide een doodelijk ongeval plaats gehad. De arbeider N. R, werd door val lend gesteente getroffen en gedood, PAUSELIJKE ONDERSCHEIDING. De lieer M. H. Beekelaur, hoofd van de U. IC. Parochiale Jongensschool te Beverwijk, die 40 jaar het R. K. bijzonder onderwijs heeft ge diend, waarvan 25 jaren als hoofd te Bever wijk, is door Z. II. den Paus begiftigd met het gouden kruis „Pro Ecclesia et Pontifice". KEN BEELD VAN HET H. HART Oproep lot onze kunstenaars De Minister van Onderwijs, Kunsten en We tenschappen brengt in de „Stcrt." ter algemeen» kennis, dat, blijkens een mededeeling van het Spaansehe gezantschap te 's Graveuhage, de firma Subirana te Barcelona (Balmes 56, 58) ter gelegenheid van de ln 1929 daar ter stede te houden internationale tentoonstelling een in tern at ion aio prijsvraag heeft uitgeschreven voor een beeld, ter hoogte van één tot twee meter, voorstellend het Heilig Hart van Jesus, Voor het beste ontwerp is een prijs van 50.000 peseta's beschikbaar gesteld; de eigendom en het uitsluitend reproductierecht van het be kroonde beeld gaat op de firma Subirana over. Kunstenaars, die aan deze prijsvraag deuken deel te nemen, wordt verzocht hiervan vóór 1 Januari a.s. mededeeling te doen aan de firma Subirana. LEENING KLINIEK H. HART OSTENDI3. Sehretlen Co., C. Ure wen en Burgers Co.'s Bank berichten, dat van lieden af de inschrij ving op een 7% petr 25-jarige Eerste Hypothe caire ObiigaticJeening groot 175.000 (waarvan thans de eerste Serie, groot 100.000, ter in schrijving wordt aangelKxleu) in coupures van f 1000, 500 en 100 tot den koers van 99 pet ten laste van de Vereeniging zonder winstge vend doel „De Kliniek van het Heilig Hart" te Ostende, bij hen is opengesteld. De storting kan plaats hebben van lieden af, waarbij 7'/, pet. rente van 1 October 1928 af moet worden bijbetaald. Aan het prospectus ontleencu wij: Deze leening wordt gesloten voor den bouw van een modern ingericht ziekenhuis te Osten de, waaraan momenteel groote behoefte bestaat, De kosten van den nieuwbouw zijn geraamd op frs. 3.424.610 zoodat na de voltooiing van dit ziekenhuis op de onderpanden geschat op frs. 3.424.610, d.i. 239.725, een hypotheek staat van 175.000, en dus een ruime overwaard» aanwezig is, ongerekend de belangrijke inven taris, die in het nieuwe ziekenhuis wordt inge bracht. Jaarlijks, voor het eerst 1 October 1934 en vervolgens telken ja-re op dezen termijn, zul- ion obligaties dezer leening en wel van beide series door elkaar genomen door uitloting A c pari of inkoop worden afgelost, zoodat de ge- heele leening in den loop van 25 jaar wordt terugbetaald. CALVé DELF']'. Overname van personeel Naar wij vernemen zal van 1 Januari a.s. af het bedrijf van de ,,N.V. Oliefabrieken Calvé, Delft", worden uitgeoefend door de N.V. Maatschappij tot exploitatie der oliefabrieken. Calvé Delft te Delft", onder dezelfde directie als die der oude vennootschap. Het gelieele personeel gaat lil gelijke dienst betrekking over bij de nieuw opgerichte ven nootschap. LIJK OPGEHAALD. Uit den Singel te Breda is het lijk van een man opgehaald. De eehtgenoote van den tolgaarder te WitlelU) is verdronken.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1928 | | pagina 5