DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKENI
51ste Jaargang
Maandag 31 December 1928
No. 15302
v--*-». d, -.-dw
lit Mmmer bestaat uit VIER Bladen
BERICHT.
STADSNIEUWS
i
mm
mmêsm
ZALIG NIEUWJAAR.
EERSTE PLECHTIGE H. MIS
DE SCHOLENBOUW IN HET SINGELKWARTIER
EEN NIEUWE AANVRAGE DER ST- WILLIBRORDUSSTICHTING.
AGENDA
k
SsifwllH
KUNST-AGENDA
EUWESCHIEDAMSCHE COURAN
Bureau KOEMARKT 4, SCHIEDAM. Telefoon Intercommunaal No. 68085.
ABONNEMENTEN: per 9 maanden ƒ8.25. per maand ƒ1.10, per week 25 cent. Franco
per pust /S76 per kwartaal Afzonderlijke nummers 5 cl Postcbèque en girodienst 8)440
ADVEH'lENTIEN 1—6 tegels ƒ156 Elke regel meer 30 ct. Reclames tusschen den tekst
60 ct per regel Kleine advertenties 30 woorden 25 cl, elk woord meer 5 ct tot een
maximum van 60 woorden Kabouter-advertenties 6 regels ƒ0.50, 10 regels ƒ0.76.
16 regels l Incassokosten worden berekend
i jin I-; ilk, tan i'i'ii Iéén voet of één oog; 150 bij verlies van een duim; ƒ75 bij ver*
De NIEUWE SCHIEDAMSCHE COU
RANT aal Dinsdagavond niet verschijnen.
DE DIRECTEUR.
Oudejaars- en Nieuwjaarsdag, het zijn
twee wel treffende, ernstige gedachten wek
kende dagen voor iedereen; de dagen van
een terugblik en van een blik vooruit in
het leven; van de balans over wat voorbij
is, van de begrooting over wat in de toe
komst moet worden bereikt.
Dit moge gelden voor het stoffelijke, het
materieele, in veel hooger mate dienen we
te heseffen, dat het gelden moet ook voor
ons innerlijk, ons geestelijk leven. Want per
Blot van rekening vinden we hier de ultima
ratio, de werkelijke reden van ons bestaan.
Het antwoord op de eenvoudige vraag van
den catechismus: Waartoe is de menscb
op aarde?, dient ons heele leven te bc-
heerschen. En vandaag mogen we dan ook
wel eens -overwegen, of ons leven tot he
den met dat antwoord in overeenstemming
was, of we frank de balans zouden durven
laten zien, als ons opening van ons geeste
lijk levensboek werd gevraagd.
In dat boek beginnen we een nieuwe
bladzijde. Laten we dan thans hei voorne
men maken, ons leven voortaan zoo in te
stellen, dat het beantwoordt aan wat die
alles-beheerschende vra,ac uit den catechis
mus van ons eischt. Dan zal het nicu*.e jaar
voor ons in volle waarheid een zalig jaar
zijn, want dan zullen wij dien heerlijken
vrede des harten bezitten, die verbonden is
aan de overeenstemming van onzen wil met
den wil van God. Dan zal 1929 ook dè.n
een gelukkig jaar voor ons zijn, wanneer
bet. in materieel opzicht niet geheel, of zelfs
in het geheel niet aan onze wenschen zou
voldoen.
Zeker, we mogen gerust in materieel op
zicht onze verlangens koesteren. En van
harte wenschen we u allen, onze lezers
toe. dat gij die verlangens vervuld moogt
zien, ten volle: gezondheid, geluk in uw
huisgezin, geluk in uw zaken. Rijke zegen
moge uw aller deel zijn op al uw onderne-
mingenr-Maar dan toch zoo. dat alles gericht
bliivc in laatste instantie op het groote doel,
waarvoor wij door God geschapen zijn.
Deze dagen, Oudjaar, Nieuwjaar, ze stel
len ons als vanzelf voor de eeuwigheidsge-
dachtc. Laten wc die gedachte eenigeoogen-
blikken vasthouden, ze niet te lichtzinnig
achter een nog zoo goed bedoelden toast,
misschien, wegschuiven. Want ons leven
in het licht der eeuwigheidsgedachte zal
niet slechts de hechte waarborg zijn, dat
in een onvergankelijk leven van geluk,
waarbij ons aardsche bestaan niet anders
is dan een schicht die voorbijschiet nog
vóór we ze goed hebben waargenomen, een
maal we ons zullen verheugen, maar de
eenige waarborg tevens, dat we ook thans,
't moge bij armoe en zorgen zijn wellicht,
datgene zullen bezitten, wat geen koning
koopen kan en waarom wij benijd zullen
worden vaak door wie in weelde baadt:
vrede met ons zelf. omdat we in vrede zijn
met God.
Het is in die meening vooral, dat wij U
ellen toewenschen een gelukkig, een Zalig
Nieuwjaar.
Bij of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officiëele
af- en aankondigingen van het
l Gemeentebestuur
i I
HINDERWET
B. «n W. van Schiedam hebben bij hun besluit
van 27 December 1928 vergunning verleend
aan: A. van der Vlies, tot oprichting van een
taroodbalfike-rij in het pand Kinderbuurt 24,
kadaster Sectie A. Nos. 1283, 1284 en 1285, met
een heetreduchtoven en 2 etectromotoren van
resp. iy2 en P.K., drijvende een kneedma
chine en een am^ndelwrijlfmaehine;
2. L. Portegijs en H. Gouka tot oprichting van
een rijwielfabriek met moffelinrichting in het
pand Westvest 2, kadaster Sectie C. No. 1079,
met 4 electromotoren van resp. 2%, 2%, en Vz
P. K., drijvende een draaibank, een slijpstoel
jret zaagcombinatie, een snelboormaclilne en
sta ventilator,
SCHIEDAM, 81 Dec. 1928.
DE GORZENKERK DRUK BEZET
SUBSIDIEREGELING VOOR ONZE BEWAARSCHOLEN
Een treffende plechtigheid
Zondag!
Een grijs-grauwe lucht waaruit telkens re
genbuien neerplasten Meld de zon hardnekkig
achter zich verborgen en alles bulten droeg het
stempel van naargeestigheid en triestheid.
Voor de parochianen van pastoor Mölier was
deze dag er echter een van groote vreugde, van
blijden jubel, daar voor de eerste maal een
zoon van deze parochie, de w-eleerw. pater
Odulphus B. Terwo de van de orde der Nor
bertijnen, in de H. Hartkerk zijn eerste plech
tige H. Mis opdroeg.
Die blijheid uitte zich in een overweldigende
belangstelling van alle zijden, zoodat de kerk
tot in alle hoeken bezet was velen moesten
zich zelfs met een staanplaats tevreden stel
len toen de jonge priester voorafgegaan
door een stoet van bruidjes en misdienaars
werd ingehaald. Tijdens en na deze plechtig
heid bracht de heer C. P. Vredebregt achter
hot orgel de Marche Trtomiphale van Amer
Guixaud en den Brlestermarsch uit „Athalia"
van Mendelssohn ten gehoore.
Bij de hierna volgende H. Mis werd de neo
mist geassisteerd, door pastoor J. B. W. M.
Mölier, van de H. Hart parochie, als pree-
byter-assistensdr. Stablamns, ordebroeder
van pateT Temwolde, uit Tongerloo (België),
als diaken; kapelaan H. Westdij-k uit 's Hee-
renihoek, als sub-diaken en den theologant W.
Mulder uit Schiedam, ais cercmoniarlus.
In het priesterkoor hadden liethadve de kape
laans der parochie nog plaats genomen: pastoor
J. Spoonnan uit Katwijk; pater P- Cresner
O. P.. rector van het CarmelitessenMooster in
de Warande, Kapelaan P. Vollebregt uit Am-
«terdam en prof. dr. Maurus Coomans van
le rde der Norbertijnen welko laatste tevens
een schitterende feestpredikatie Meld, naar
aanleiding van de woorden uit het evangelie
van St. Lucas: Spa rites Domini super me,
propter quod et unxit me. De Geest des
Heeren is over mij: deswege heeft Hü mij
gezalfd.
De gewijde redenaar sprak over het koning
schap van den priester, die na de woorden van
den bisschop is opgestaan met den Geest des
Heeren in zijn ziel die in de eenheid van zijn
persoon Gods kracht draagt naast menschelijke
zwakheid.
De H. Lambertus heeft dit zoo geschetst met
de vraag: Priester Gods. wie en wat zijt ge
toch? Waarop hij als antwoord liet volgen:
Nilh.il et Omnia niets en alles. Niets als
menscb, maar alles als priester. In zijn han
den is een hoogeTe scheppingsmacht gelegd,
en. als wij een priester hooren spa-eken: Ego
te absolvo ik ontsla u van uw zonden!
klinkt dat dan niet als de Godmenscbelijke
stom, toen de Zaligmaker stond voor het graf
van Lazarus of gelbogen over het dochtertje
van Jairus? Begrijpen we dan wat het betee
ken t priester te zlinï
Om dat Koningschap van den priester juichen
wij den neomist toe. maar wij moeten ook de
lasten en verantwoordelijkheid van dat pries
terschap niet vergeten, wanneer straks de
priester vraagt: Orate frates Bidt broeders
voor mij, opdat ik geduldig moge dragen de
lasten van het priesterschap.
Katholieken van Schiedam! Deze dag is een
dag des Heeren; een dag die O. L. Heer zelf
voor u geschapen heeft. Gij moet begrijpen,
hoe zalig het is voor Katholieken om als broe
ders bijeen te leven, rond den priester met het
altaar als centrum.
Het gemengd koor der parochie, „Ad maio-
rem Dei gloriam", bij deze gelegenheid met
enkele stemmen versterkt, voerde onder direc
tie van den oud-kapelaan der parochie, prof
A. M. A. Vollaerts, op keurige wijze de drie
stemmige mis van Penosi uit. Machtig ook
klonk het door allen meegezongen Oredo no.
3 uit het Kyrlale. Na den zegen met het Al
lerheiligste werd door alle aanwezigen op de
melodie van „Aan U, o Koning der eeuwen"
een feestlied gezongen.
Hierna was de treffende plechtigheid ten
einde en terwijl de organist de klanken van
Mendelssohn's „Hecbzcdtemarstch aus dern Som-
mernaehtstraum" uit zijn instrument deed. op
klinken, verliet men langzaam het kerkge
bouw.
Van 24 uur hield pater Tenwolde een druk
bezochte receptie in de receptiezaal onder de
kerk, terwijl een plechtig Lof, door den
neomist gecelebreerd met assistentie van
pactoor Spoorman als diakeu en kapelaan Vol
lebregt als suh-diiaken, den dag besloot.
In ons nummer van 11 December plaatsten
wij een vrij uitvoerig bericht omtrent de voor.
loopige opschorting van d«n bouw der scholen
(verbouwing van de bewaarschool tot twee
zeven-klassdge scholen en bouw van een nieuwe
bewaarschool) ten behoeve van de „St. Willi
brordusstichting" in het. Singelkwartier.
Het komt ons voor, daar het en zaak is van
algemeen belang, dat we een sober relaas geven
van de feiten welke tot die opschorting aan
leiding hebben gegeven en wat van die op
schorting het gevolg ls.
"We willen vooraf opmerken, dat we niet
fungeeren als spreekbuis van de „Sint Willi-
brordusstichting".
Deze heeft trouwens geen spreekbuis noodig;
ze weet den weg naar B. en W. ook thans even
goed als voorheen. We kunnen daaraan toe
voegen. dat de kwestie welke we hier gaan
uiteenzetten met vertrouwen van de „Sint Wii-
Utorordusstichting" in B. en W. of van B. en
W. in de „St. Willibrordusstichting" niets heeft
te maken. Dat onderling vertrouwen ls vol
strekt niet in het geding. Wat niet wil zeggen,
dat men elkander steeds volkomen zou hebben
begrepen.
Waarom wij don, als journalist, de zaak op
de publieke markt brengen? Omdat zij raakt
het hart van de geheels subsidieregeling voor
het bijzonder bewaarschoolonderwijs. Zij reikt
veel verder, dan deze eene kwestie van ver
bouwing al dan niet van een bestaande be
waarschool. Ze legt bloot, duidelijk, voor ieder
een, dat onze subsidieregeling voor het bewaar-
ecbooiondanvijs niet Öeugt. En dat is een
zaak. die niet alleen de „St. Wilïibrordusstich-
tdng" raakt, doch eefr^teï." die al onze school
besturen en die de gemeente zelve aangaat.
De kern, het hart der zaak ligt in de ge
meentelijke „Regelen voor het verleenen van
geidelijken steun ter bevordering van den bouw
en verbouw van bijzondere bewaarscholen" (Zie
gemeenteblad van Schiedam. 1918, no. 9).
Aritkel 1 van deze Regelen bepaalt: „Op
schriftelijke aanvrage, van een rechtspersoonlijk
heid bezittende vereeniging of stichting voor
bewaarschoolonderwijs kan haar door deii Ge
meenteraad v. Gemeentewege in den vorm van
voorschotten en/iof bijdragen geldelijke steun
worden verleend ter bestrijding van:
a. de kosten van oprichting een-ar nieuwe
bewaarschool
b. de kosten van- verbouw eener bestaande
bewaarschool';
c. de kosten van exploitatie.
In artikel 2 wordt onder- moer gezegd dat
het voorschot zal bedragen ten hoogste 85 pCt.
dier kosten van de stichting; in artikel 4. dat
het voorschot wordt verleend onder eerste hy
pothecair verbond van het gebouw en van den
grond.
Van belang is voorts artikel 6 sub. d.: „Blijkt
den gemeenteraad, dat de Vereeniging of Stich
ting heeft opgehouden te bestaan als rechts
persoon, dat beslag op het onderpand is gelegd
dat de voorwaarden, waaronder voorschot en
bijdragen zijn verleend, niet worden nageleefd,
dat de Vereeniging of Stichting de al's voor
schot of als bijdrage verstrekte gelden
voor een ander doei of niet
op ricshtige wijze in het belang van het bewaar
schoolonderwijs heeft aangewend, of dat
de exploitatie van de school
om welke reden ook is ge
staakt; dan zal hij, nadat het be
stuur der bewaarschool of de laatst bekende
led-en daarvan, in de gelegenheid zijn gesteld
om binnen de veertien dagen bun bezwaren bij
den gemeenteraad in te dienen, kunnen be
palen, dat het voorschot terstond opvoaderbaar
is en de bijdrage niet langer verschuldigd zal
zijn".
Thans een stukje geschiedenis.
We kunnen hier citeeren, wat we op 11
December schreven: „Op 7 Juni van het vorig
jaar werd door de „St. Willibrordusstichting
de medewerking van den Raad gevraagd voor
d-e stichting van 'n lagere school aan de Lange
Singetstraait. Die medewerking werd bij raads
besluit van 6 September daaraanvolgend ver
leend.
„Evenwel, in de Raadsvergadering van Vrij
dag 16 Maart kwam een stuk van B. en W.
in behandeling van geheel andere strekking.
De „St. WïllibrordnssiUchting" zou, nadat
nieuw overleg was gepleegd met B. en W., van
welk overleg het initiatief van B. en W. ls
uitgegaan, de bestaande bewaarschool ombou
wen tot twee lagere scholen met ieder 7 klassen
terwijl' een nieuwe bewaarschool zou worden
gesticht".
Het spreekt vanzelf, dat bij bedoeld oveiteg
ook artikel 6 6ub d van de Regelen betreffende
do suhsidieering ran bewaarschoolonderwijs
ter sprake zijn gekomen. De mondelinge toezeg
gingen, toentertijd aan de vertegenwoordigers
van de „St. Willibrordusstichting" gedaan,
waren intusschen van dien oord, dat de stich
ting ze alleszins bevredigend achtte. Niettemin
werd de stichting drie dagen voordat de gun
ning op de aanbesteding voor de verbouwing
van de bewaarschool tot twee zeven-klassige
scholën en voor den bouw van een nieuwe be
waarschool zou plaats hebben, opgeschrikt door
en schrijven van B. en W., dat nu de verbou
wing van de bewaarschool voortgang ging heb
ben, daarmee het voorschot van gemeentewege
op die bewaarschool verstrekt, opvoTdeibaai
werd
Was dit een terugkomen op do vroegere ge
dane toezegging? Neen!
Als de bewaarschool aan het bewaarsoiiool-
onderwijs werd onttrokken, wat ging er finan
cieel dan gebeuren? Het ware o.i. gewenscht,
zoo niet noodzakelijk geweest, dat dit met cij
fers en schriftelijk ware vastgelegd, vooral
eer onderhandelingen waren begonnen of plan
nen werden gemaakt. Dit is helaas n-ie-t ge
schied. En zoo is het dus mogelijk, dat bij Ge
meentebestuur en bij Bestuur der „St. Willi
brordusstichting" niet hetzelfde werd gedacht
omtrent de voor de stichting uit de toezegging
van B. en W. te verwachten financieele gevol
gen. B. en W. verstonden hun toezegging aldus,
waarsckool op dit oogenhlik, het resterend be
drag, dus de waarderermiinicteailng van de school
voor een zeker percentage door de gemeente
en voor een zeker percentage door de Stich
ting zou worden gedragen. En B. en W. ver
klaarden zich bereid daartoe mede te weaken
in zooverre zulks van hen afhing.
Wij meenen, dat bij de „St. Willibrordusstich-
lederen Zondag Pauornuu St. DominlcUB.
Godsdienstonderricht en ontspanning in HM
patronaatsgebouw Emmastraat, ran half acht
tot negen uur.
'b Maandags repetitie Muziekgezelschap 86
Ambrosius 8 uur R K. Volksbond.
lederen Maandagavond clubavond R.
Damclub I. D O Patronaatagebouw langt
Haven; aanvang 8 uur
Dinsdag bestuursvergadering R. K» Metaal-
bewerkersbond „St Eloy", Gebouw R. IL
Volksbond.
lederen Dinsdagavond om half negen rep»
titie R K. Gemengde Zangvereeniging Lorenzo
Perosl, Gebouw R K Volksbond.
lederen Woensdag Patronaat St Dominicus
zaagles in het patronaatsgebouw, Emmastraat,
van half acht tot negen uur
lederen Woensdag Repetitie Konlnkl. man-
nenzangvereeniglng „Orpheus" Gebouw R. K-
Volksbond Aanvang half negen.
lederen Woensdagavond vergadering ^Kath»
liek Streven" Gebouw Kath Kring Aanvang
S. V. Excelsior. Gebouw Kath Kring.
lederen Woensdagavond van 7 uur tot
hal fnegen zitting bestuur Spaarfonds R K.
gebouw R. K Volksbond. Aanvang kwari over
acht
lederen Woensdagavond clubavond R. K.
S. V Excelsior Gebouw Kath Kring.
Eiken 2en en 4en Vrijdag van de maand
vergadering Kath. Leven Gebouw Kath. Kring.
L. Haven Aanvang half negen.
lederen Vrijdagavond oefeningsavond tot bet
verleenen van Eerste Hulp bij Ongelukken;
balf zeven.
Woensdag 2 Januari
St. Llduina-Congregatie, Feestavond in bet
Jongenspatronaat, Hoogstraat, achter het R. K.
Weeshuis. Aanvang 8 uur.
Woensdag 9 Januari
Cursusavond Leeken-Apostolaat, docent Pas
toor Mölier. Gebouw R. K. Volksbond. Aanvang
Vrijdag 11 Januari
Frits Bouwmeester enBemble. Opvoering van
„Branding" van Ralph Cullinan (vertaling Ad.
Rijkens).
Gebouw R. K. Volksbond. Aanvang 8 uur.
Zondag 13 Januari
Vereeniging „St. Barbara", jaarvergadering
in den It. K. Volksbond. Aanvang 8 uur.
Woensdag 16 Januari
Vereeniging voor meisjes werkzaam in de
industrieën. Lezing met lichtbeelden, te geven
door kapelaan A. Goossens. Gebouw R.K. Volks
bond. Aanvang 8 uur.
Vrijdag 18 Januari
Jongensjeugdgroepen R. K. Vakvereenigingen.
Lezing met lichtbeelden te geven door kape
laan A. Goossens. Gebouw R. K. Volk toon<l.
Aanvang S uur.
V.
Zondag 20 Januari
Tooneelvereenlging „St. Genesius", liefdadig-
heidsuitvoering ten bate van het Parochie
huis in de Gorzen Opvoering van: „Wat niet
sterven kon", door Gerard Nielen.
Gebouw R. K. Volksbond. Aanvang S uur.
DE R K. MIDDENSTANDERS EN DE
VERKIEZINGEN
Evenals in andere plaatsen heeft ook in onze
stad het bestaan van de R. K. MiddeiiBbands-
vereeniging een circulaire gericht tot de R. K.
Handeldrijvende en Indnstrieete Middenstan
ders om vóór 1 Januari tot de R. K. Kiesver-
eeniging toe te treden, teneinde als lid der
Kiesvereenigiiig er toe te ikunnen medewerken,
dat voor een MiddenefcandiseandidiaaA een vrije
zetel op een der R. K. lijsten worde veroverd.
vtov'
f
-r
ALS MEM VOORBEELD VAM SLECHTE BESTRATING hebben Niéuw-sticht en Ba... -
straat een zekere vermaardheid verworven. Bovenstaande foto, genomen van liet N-ieuwsUch,
N.Z. illustreert duidettijk wellk een modderpoel daar na een buil regen ontstaat. Voor de be
trokken bewoners is de toestand aliesbebaive aangenaam;»
TE ROTTERDAM
1 Jan.: Ti-voli-Schouwburg, Wonder boven
wonder (Bouwmeester's revue) 8 uur. Cir
cus-Schouwburg, De kinderen van kapitein
Grant (Spree gezelschap) 2 uur.
2 Jan.: Groote Schouwburg, Lucia di bam-
mermoor (Ital. Opera), 8 uur. Tivoli Schouw
burg, Wonder boven Wonder, (Bouwmeester'»
revue) 8 uur.
Dagelijks: Circus-Schouwburg, Dc Fa
brieksbaas (Spree-gezeOschap) 8 uur (voor vol
wassenen).
Bioscopen: Goedgekeurde programma's
tot en met Donderdag 3 Januari in: Corso
(voor volwassenen); Thalia (voor volwassenen)
Royal; Luxor Palast (voor volwassenen);
Grand Theatre (voor volwassenen); W.B.-
theater; Centraal (voor volwassenen)Glympia
(voor volwassenen).
tljng deze op-lossing aanvankelijk niet voor
oogen foeefit gestaan; in alle geval' hoef-te zij
ze niet daarom te accepteeren, om de vr.es af
te wentelen dat zeg over- een vijf big tal jaren
de school in dienst van het onderwijs versleten
zou zijn en dan nog de hypothecaire
schuld dezelfde zou zijn gebleven. Want vóór
dien tijd kan er nog zooveel aan de orde komen
Wat zal er bijvoorbeeld gebeuren, indien onze
gemeente deo-r Rotterdam zou wórden gean
nexeerd? Wat indien de fiuanoieelo gelijkstel,
ling ten aanzien van het bewaarschoolonder
wijs wordt ingevoerd? We zeiden, het selirijven
van B. en W. aa-n de „St. WilUbrordusstichLing"-
euke-le dagen voov do gunning op de annbo.
steding was geen terugtrekking van gedane toe
zeggingen. Het was formeel juisit.
B. en W. mogen toezeggingen doen, maar
tenslotte ligt de beslissing niet bij ben, dochj
