DAGBLAD VOOR SCHIEDAM
i
VERSCHRIKKELIJK DRAMA OP ZEE
i
ÉR
51ste Jaargang
Donderdag 17 Januari 1929
No. 15316
Dit nummer bestaat uit drie bladen
STADSNIEUWS
DE REDDINGBOOT „PRINS DER NEDERLANDEN"
IN DEN SNEEUWSTORM VERGAAN
De geheele bemanning hoogstwaarschijnlijk
omgekomen
NEDERLANDSCHE
HELDEN DER ZEE
m
OP DE HELLING
REEDS TWEE LIJKEN AANGESPOELD DE REDDINGBOOT
.WILHELMINA" VAN STELLENDAM OMHOOG GEVAREN
DE POSITIE VAN HET LETLANDSCHE S.S. ..VALKA
bemanning
KUNST-AGENDA
J
Bureau KOEMARKT 4, SCHIEDAM. Telefoon Intercommunaal No. 68085.
ABONNEMENTEN per 3 maanden ƒ3.25, per maand ƒ1.10, per week 25 cent. Franco
pet pust ƒ3.75 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 5 ct. Postchèque en girodienst 81440
ADVEHTËNT1EN 1—6 regels 1 55 Elke regel meer 30 ct. Reclames tusschen den tek-
G0 ct. per regel. Kléine advertenties 30 woorden 25 ct., elk woord meer 5 ct. tot e. i
maximum van 50 woorden. Kabouter-advertenties 5 regels ƒ0.50, 10 regels ƒ0
15 regels 1.Incassokosten worden berekend
77T heide h-inden voeten of^o-en; 250 bij verlies van één hand, één voet of één oog; f 150 bij verlies van een .luim; ft5 b.) ver
Gratis-Ongevallenverzekering ƒ500 bij overlijden door een ongeval; 500 bij verlies eiken'anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal Per maand m d.t blad -oden afned.ukt
lies van een wijsvinger; 50 twee voorste ledematen alle vingers van een hand, f
We hebben reeds meermalen betoogd, dat
Dn ze gemeentelijke verordening betreffende
de wethouderspensioenen, hoe jong ze ook
nog is ze dateert van Juli 1927 nood
zakelijk weer op de helling moeit.
De regeling, toenmaals door onzen Raad
aanvaard, is onlogisch en ze kan tot de
grofste onbillijkheden aanleiding geven. We
haalden het geval aan dat een weduwe van
een wethouder, die jarenlang de gemeente
heeft gediend en die een dag na zijn aftre
den komt te overlijden, geen cent krijgt uit
gekeerd, tqrwijl ze in de volle „wachtgeld-
rechten van haar echtgenoot getreden zou
zijn, als deze in de uitoefening van zijn
functie zou zijn komen te overlijden.
Dat wij op deze aangelegenheid wederom
terugkomen vindt zijn oorzaak in het feit,
dat een commissie uit den Rotiterdamschen
Raad, in welke commissie alle fracties wa
ren opgenomen, een pensioenregeling heeft
ontworpen, die al hoeven we ze niet slaafs
na te volgen, voor de wethouders, hun we
duwen en hun kinderen op een wijze zorgt,
dat onze regeling er niet bij halen kan.
Heit gaat hierbij niet om de bedragen. In
Rotterdam zijn do salarissen der wethou
der 8000, hij ons 3000. De pensioenen
zullen derhalve steeds navenant zijn. Maar
het is de basis, die ons in Rotterdam zoo
veel meer aanstaat dan de onze. Afgeschei
den van de kwestie of een afloopend wacht
geld, zooals onze verordening kent, te ver
kiezen is boven een direct ingaand pensioen
er is iets voor te zeggen wordt te Rot
terdam ook voor weduwen en weezen ge
zorgd, wat van onze regeling niet kan wor
den gezegd.
En toch, in onzen tijd, nu het wethouder
schap voor personen uit eiken maatschap-
pelijken kring openstaat, en nu dat wethou
derschap aldoor meer eischcn aan den tijd
gaat stellen, diemt ook de pensioenregeling
zoo te zijn, dat niemand uit zoig \ooi zijn
gezin een functie zou moeten weigeren,
waarvoor men hem de aangewezen persoon
acht
't Is maar jammer, dait de wethouders
zelf deze materie niet ter hand kunnen
nemen. We konden intusschen niet nalaten
de kwestie, welke ons daarom ter harte gaat.
omdat een goede regeling den hesten waar
borg voor goede wethouders biedt., nogmaals
onder de aandacht van onze raadsleden te
brengen. De bestudeering van het Roiiter-
damsche ontwerp lijkt ons alleszins de moei-
te waard.
R. K. BOND VAN HANDELS- EN
KANTOORBEDIENDEN
„ST. FRANCISGUS VAN ASSISIë"
Een zeer belangrijke vergadering van bo-
vengenoemden Rond zal woTden gehouden op
Vrijdagavond te half 9 uur in het gebouw „Do
Katholieke Kring" Lange Haven. Allerdrin
gendst verzoeken wij alle leden van onze Schie
dam sche afdeeling hierop tegenwoordig te
zijn. Wegens de gewichtige agenda verzuuuo
dit keeT dus niemand.
RECOLLECTIE OUD-RETRAITANTEN
Men verzoekt ons mede te deelen, dat de
recollectie voor oud-retraitanten in de paro
chiekerk van O. L. Vrouw van Lourdes we-
gens omstandigheden a.s. Vrijdagavond niet
kan worden gehouden en tot nader aankondi
ging ia uitgesteld.
„VAN DE DUISTERNIS TOT HET LICHT"
Voor de afdeeling Schiedam van het Chr.
Nationaal Geheelonthoudersverhond L d gis
teren in „Musis Sacrum" een goed bezochte
vertoondng plaats van de drie-deelige film ,,Vau
de duisternis tot het licht", waarin de na
doelen van het driarnkmisbruik, speciaal voor
intellectueelen, worden aangetooud.
VEREENIGING „VOLKSONDERWIJS"
De afdeeling Schiedlam van de vereeniging
.Volksonderwijs" hield Dinsdagavond in „Mu
sis Sacrum" een algemeene ledenvergadering,
die goed bezocht werd.
Bij de gehouden bestuursverkiezing werd da
heer D. F. Weyer tot secretaris herkozen.
Tot voorzitter werd de heer W. Broek geko
zen in plaats van den heer Tj. v. d. Beek,
die zich niet meer herkiesbaar stelde. Waar
schijnlijk z'al aan het bestuur nog een te
Rethe! woonachtig onderwijzer wordeu toege
voegd.
Voorla werd besloten, om op 31 Jiamuari
R.s. hu „Musis Sacrum" een openbare propa-
gandavergaderiug te houden, waarop ds. Vis,
doopsgezind predikant een rede zal houden.
Hoek van Holland, 16 Januari 1929.
Groote verslagenheid heerschte er te Hoek
van Holland toen circa half twee via Scheve-
ningen-haven het volgende telegram werd ont
vangen: Reddingboot omgeslagen, bemanning
verdrinkt. Het radiotelegram was afgezonden
door het op de Maasvlakte gestrande Letland-
sche schip „Valka", dat met een lading cokes
bestemd voor Helsingfors ondanks zware
grondzeeën was uitgevaren. Met veel getob
was de „Valka" buitengaats gekomen, om
spoedig gewaar te worden, dat de zee aan den
„Hoek" ook van onder geweldig spoken kan.
Het moet dan ook niet lang geduurd hebben
of het schip kreeg een defect aan de stuurin
richting ©n werd ver uit de kust op de Maas
vlakte gedreven.
Ruim 10 uur ontving de Joodscommissaris
te Hoek van Holland via Radio-IJmuiden een
telegram van de „Valka", waarin om sleep-
boot-assistentie werd verzocht. Toen is eerst de
„Gouwzee" uitgezonden en later nog de „Gele
Zee", doch wijl deze schepen te veel diepgang
hebben om de gevaarlijke Maasvlakte dicht
te naderen, besloot de loodscommissaris ook de
reddingboot „Prins der Nederlanden" ter hulp
te zenden. Bij het vertrek van de „Prins der
Nederlanden" was de zee minder ruw dan in de
vroege ochtenduren. De bemanning was vol
goeden moed en hoopte spoedig terug te zijn.
Inmiddels echter kwam een zware sneeuwjacht
al het uitzicht benemen, zoodat men te Hoek
van Holland, waar men van den uitkijktoren
aanvankelijk de „Valka" kon zien liggen, den
tocht van de reddingboot niet meer kon volgen.
Wel wist iemand, die van den wal af met een
kijker het schip had gevolgd te rapporteeren.
dat het in de branding moest zijn geraakt, wijl
hij het plotseling uit het oog was verloren,
doch ongerust maakte men zich hierover nog
niet.
Terwijl men dus te Hoek van Holland nog
niets ernstigs vermoedde kwam plotseling de
ontzettende tijding', dat de reddingboot was om
geslagen, een tijding, die door het zelf in nood
verkeerende stoomschip Valka was uitgezon
den. Aan de Valka werd terstond gevraagd at
het geen sloep kon uitzetten, doch hierop werd
een „impossible" als antwoord ontvangen.
Groote ontroering brachten deze berichten,
die weldra in Hoek van Holland en omgeving
bekend waren. Aan de Berghaven was in een
ommezien een groote menschenmassa bijeen
en werden in der haast toebereidselen gemaakt
voor de redding. Draagbaren, verbandtrommels,
dekens en een zuurstofapparaat werden door de
loodsautoriteiten op een tweetal vletten geladen
en een dubbele ploeg der reddingsbrigade, be
staande uit respectievelijk 7 en 5 man onder
leiding van Dr. Knip van Hoek van Holland
begaf zich hiermede naar den overkant. Ook
werden de geneesheeren uit de omgeving ter
hulp geroepen, terwijl tevens om assistentie
werd gevraagd van de motorreddingboot
„Wilhelmina" te Stellendam. Te Hoek van
Holland kon men direct uitvaren, maar de
„Wilhelmina" van Stellendam moest eerst uit
het ijs worden Iosgehakt.
De reddingsploegen, die van Hoek van 'Hol
land waren vertrokken, baanden zich een weg
langs het strand door sneeuw en ijs. Dr. Knip
met zijn groep zocht langs de Zuiderpier het
strand van Rozenburg af in de hoop er iets
van de Prins der Nederlanden te ontdekken.
Natuurlijk kon men er niet aan denkeu met do
vletten die zee op te gaan, doch moest men er
zich toe bepalen het breede strand af te zoeken.
De andere brigade trok meer landwaarts en
baande zich een weg over slooten en greppels
om zoo diclit mogelijk do koogwaterlijn te na
deren. Zoo werkte men zich tusschen duin- en
strand heen tot den mond der Oude Maas, doch
nergens werd iets ontdekt. Tot half vier werd
deze moeizame tocht voortgezet, evenwel pon
der eenlg resultaat.
Op verschillende plaatsen werden posten
uitgezet, terwijl men op de Zuiderpier een der
daar staande huisjes in gereedheid bracht voor
de eerste behandeling van de drenkelingen.
Zooals reeds werd gemeld keerden ook de
sleepbooten Gouwzee en Gele Zee tegen het
vallen van den avond in de Berghaven terug
zondier eenig spoor van de Prins der Neder
landen ontdekt te hebben.
Intussehen was de sneeuwstorm zoo hevig
geworden, dat men de pogingen om nogmaals
de zee op te gaan moest opgeven. Er bleef
msai' weinig hoop, dat van de bemanning der
reddingboot nog iemand levend zou werden
aangebracht.
De bemanning bestond uit den schipper A.
v. d. Klooster, de lste machinist H. Meiboom,
do 2de machinist J. Timmers en de matrozen
R. de Groot, P. van Asperen, P. Verwey, Meul-
dijk en vermoedelijk Pelgrom of Visser, allen
gehuwd.
In den loop van den avond namen angst en
bezorgdheid omtrent het lot der bemanning
van de Prins der Nederlanden steeds toe. Voor
het bureau van het loodswezen verdrong zieh
een dichte menigte, die de omstandigheden van
de droeve ramp druk besprak en allerlei ver
onderstellingen maakte. Omtrent de toedracht
wist men echter niets met zekerheid te ver
tellen.
Tot overmaat van ramp is ook de ter hulp
snellende motorreddingboot van Stellendam
omhoog gevaren, en is de sleepboot „Kijkduin"
van Helvoet ter assistentie uitgegaan. De
motorreddingboot van Burgslpig zal trachten de
bemanning te redden.
Bestond er aanvankelijk nog eenige hoop,
dat aam de bemanning van de Prins der Ne
derlanden niet het ergste was overkomen, toch
bleek nog den zelfden avond dat alle hoop ij del
is. Aan het strand te Rokanje (Oostvoorne)
spoelden reeds de lijken aan van den schipper
van de „Prins der Nederlanden" A. v. d. Kloos
ter en van den lsten machinist H. Meijboom.
Door Dr. Knip werd bij zijn tocht langs het
strand van Rozenburg nog een in verren staat
van ontbinding verkeerend lijk gevonden, ver
moedelijk van een der schipbreukelingen van
de Salento of van de Christiaan Michielsen.
CRITIEKE O OGENBLIKKEN VOOR DE
De reddingboot, die een moeilijke reis had
Gedurende den korten tijd, dat hedenmor
gen de „Koningin Wilhelmina" binnen was,
hebben wij een kort onderhoud gehad met den
52-jarigen plaatsvervangenden kapitein van de
reddingboot, den heer A. de Jager.
Kapitein van de reddingsboot is eigenlijk zijn
zoon. de heer W. de Jager.
Onze zegsman vertelde ons. dat hij giste-,
ren met de boot een zeer moeilijke .reis heeft
gehad. Twee maal is hij gisteren bij de „Val
ka" geweest, doch de kapitein vair Ivet schip
wenschte toen zijn vaartuig nog nic-t te ver
laten em verbood zulks ook aan zijn beman
ning die uit ongeveer 25 koppen bestaat. D©
reddingboot heeft critieke oogenblikken door
gemaakt, toen zij zich langszij de „Valka" be
vond en op dit schip dreigde stuk te slaan.
De bemanning van de „Koningin Wilhelmina"
had vreeselijk van het water te lijden. Nu en
dan stonden de moedige mannen tot de borst
in het water.
Toen het schip hedenmorgen binnenliep was
het vijftien en een half uur op zee geweest.
Desniettemin werd, daar de noodseinen van de
„Valka" aanhielden, onmiddellijk na het lune.
men van benzine, weer uitgevaren,
In een gedeelte van onze oplage van giste
ren werd, door een in de drukte begane, ver
keerde overzetting van het stenografisch opge
nomen bericht over den scheepsramp aan onze
kust, gemeld, dat het s.s. „Valka" was omge
slagen.
Niet echter dit verongelukte Zweedsche sebip
maar de te hulp uitgevaren Nederlandsche
reddingsboot sloeg heiaas o-m, zooals uit neven
staand uitvoerig bericht blijkt.
(Red.)
Geen Nederlander, en vooral geen Neder
lander die de zee kent, leest zonder ont
roering, hoe te rnulden van een ontzettende
storm een reddingboot mot bemanning, uit,
gevaren om andere verongelukten te helpen,
vergaan is.
In heit gezicht van hun land, van de kust
waarachter hun huizen stonden en hun ge
zinnen woonden, zijn zij den dood ingegaan
en hebben hun laatsten, hopeloozen strijd
gestreden met de woedende elementen, waar
van zij beter dan wie ook, het verraderlijk
karakter keniden. Zij hebben niet geaarzeld
de zee op te stoomen, toen andermans nood
hen riep; en de anderen hebben op de vraag
of zij konden redden, moeten antwoorden;
„onmogelijk".
Zoo is de „Prins der Nederlanden" dooi
de golven van de Noordzee omgeslagen en
zijn achit waarachtige 'helden, men mag wel
zeggen, den marteldood gestorven in het
ijskoude waiter in den besneeuwden, donke
ren naclft.
„Niemand heeft grooter liefde voor zijn
naaste, dan die zijn leven aflegt heeft de
Meester geleerd. Hij, die de Verijzenis en hei
Leven is, ook voor gestorvenen, moge al
reeds de belooning zijn '.no. «ie edelmoedige,
helden, die in eenvoud des harten, met op
offering van alles en wëergaloöze. moed,
'zich hebben gegeven.
En al wat edelmoedig is, moge aan de
treurende nabestaanden der zoo tragisch
omgekomen helden te hulp komen opdat
het onitzetlttend verlies althans in zijn stóf
felijke zijde niet meer gevoeld worde.
17 Ja u.: Groote Doelezaal, 3e couceh
Eruditio Musica, 8 uur.
18 Jan.: Groote Schouwburg, Het V'erzoa
ningsfeest (Rott. Hofst. tooneel) 8.15 uur.
19 Jan.: Groote Schouwburg, Butterflj
(Ital. Opera) 8 uur (voor volwassenen)
20 Jan.: Groote Schouwburg, Het Ver/zo©
ningsfeest (Rott. Hofst. tooneel) 8.15 uur.;
Dagelijks: Circus-Schouwburg^ Pc- g,
schandvlekte, (Spreegezelschap), 8 uur. (voo{
volwassenen). Tivoli-Schouwburg, Wond®
boven wonder, (Bouwmeester's revue), 8 uur
Bioscopen: Goedgekeurde programma'!
tot en met Donderdag 17 dezer in: Royali
Luxor (voor volwassenen)Corso (voor volwas,
senen); Oostertheater (voor volwassenen);
City-theater (voor volwassenen).
BEURS VAN SCHIEDAM
SCHIEDAM, 17 Januari. Officieele noteer in j
van de commissie uit de Kamer van Koop
handel.
Moutwijn
Moutwijn 46 pet. 19.— per H. L.
H. J. JANSEN,
Spiritus
SCHIEDAM, 17 Januari. Men noteert vool
Melasse-spiritus 32.— per H.L.
Ruwe graanspirltus 60 pet. 17.per HJJ
Spoeling
Noteering f 2.40
L1EFDADIGHEIDSPREDIKATIE.S
in de vier kerken van Schiedam nll©t
a.s. Zoaidag liefdadigheidsprcdikaties wordej
gehouden ten behoeve der Katholieke ar mei
van onze stad. De weleerw. pater A. Wolter
heek O.P. zal spreken in de kerk van O. L. V
Visitatie: de weleerw. heer A. P. J. Goos
in de kerk van O. L. V. van den Aller
Rozenkrans: de weleerw heer L. A. J. M
Beune in de kerk van den H. Joannes deq
Dooper en de weleerw. pater J. M. P. val
Campen O.P. in de kerk van het H. Haft.
VERMISSING
De winkelierster L. Z., Noordmolen.straiai
66, deed bij de politie aangifte van de ver.
missing van een bedrag van 5 uit de toon.
bank iade. Vermoedelijk heeft de een of ahdel
kans gezien de lade te lichten. De politb
stelt een onderzoek in.
3388838888^^88
KEN INTERIEUR-FOTO VAR DE PAROCHIEKERK VAN DEN H. JOHANNE
DOOPER, waar hedenmorgen de plechtige Uitvaartdienst voor den overt..den burgemei ter
plaats had.