f
"g
il
^aandaf 4 Februari 1929
Derde Blad
Pagina 1
OP VüNDcL'5 STêRF^aG
i
SU»»
WÊÊÊÊmm
V LATE WAARDEERING.
BENOEMINGEN
NA 250 JAREN
VONDEL, DE ONZE
1
I
I
:1*
11
'«e -wMÊÊmm.
Mi
- f.
-p„ct" (yy'"h
C 71 "^3
DR. W. ROOYAARDS f
DE RAMP TE HOEK VAN HOLLAND.
DE VEILIGHEID VAN HET
VERKEER
TREINVERBINDING
ROTTERDAM—MAASTRICHT
ij
DE AANNEMERS-KWESTIE vj
Een sociaal-democratische krant heeft
nooit eenige waardeering over voor een
katholiek, die een naam heeft in het so
ciale leven. Ook katholieke bonden doen
nooit iets; hoogstens loopen ze den socia-
listischen bond achterna als een kind aan
moeders rokken. De Katholieke Kerk, en
hiermee bedoelt men haar leiders, de Paus,
kardinalen, bisschoppen en pastoors, kape
laans en paters deed nooit iets voor den
werkman. Zij heet dienaresse van het ka
pitaal en beschermster van de brandkast.
De leiders van de katholieke bonden heb
ben niets te beteekenen, zijn stumpers,
die zich, soms tegen beter weten in, ver
kocht hebben aan dat verloopen zaakje.
Eerlijke en oprechte werkers voor de ar
beiders en boeren bestaan er bij de katho
lieken niet.
Natuurlijk zijn er wel sociaal-democra
ten, die er anders over denken en er on
der elkaar ook wel anders over spreken.
Maar de socialistische krant weet er niets
van en haar lezers mogen er niets van we
ten.
Er zou anders wel eens gevraagd kun
nen worden door een enkelen snuggeren
lezer of de katholieke geestelijken uit de
sociale beweging zooveel eigen voordeel
trekken als de leiders van de sociaal-demo
craten. We zeggen niet, dat wij van iedereen
belangeloos werken voor de partij en de
vakbeweging verwachten of noodig houden;
integendeel, voor deze werkers moet een
levenstaak mogelijk gemaakt worden door
hen, voor wier welzijn zij arbeiden. Doch
het zou wel een aardige vergelijking opleveren
als men naging wat de socialistische leiders
aan de sociale beweging danken op stoffelijk
'gebied, en hoe de geestelijken daarbij
varen.
Deze gedachten behooren blijkbaar niet
tot de ontwikkeling van een goed sociaal
democraat; evenmin een ernstige opvatting
over godsdienst.
Door socialisten zelf is wel eens geklaagd,
dat hun pers nooit iets anders over gods
dienst wist op te disschen dan schandaal
tjes. Alsol de leer en praktijk van den gods
dienst daarmee begon en eindigde.
Hetgeen wij hier schrijven, wordt ook ge
houden door de „afgescheiden socialisten
in Limburg. Zij geven nu ook toe, dat er
onder ni et-socialist en ook menschen gevon
den worden met een eerlijke overtuiging,
die veel werk verzetten, maar de zaken an
ders zien dan de socialisten. Moest men, om
dit feit vast te stellen,, de S. D. A. P. ver
laten?
Of is dit een bewijs, dat zij geen echte
sociaal-democraten geweest zijn maar nog
iets „katholieks" hebben overgehouden?
in liet bisdom 's Hertogenbosch.
Op voordracht van den Hoogwaardigen Pre,
laat der Abdij Berne te Heeswijk heeft Z. D.
H. de Bisschop van 's Hertogenbosch benoemd
tot pastoor te Engelen den Weleerw. heer H.
J. Serrarens, tot kapelaan *.e Heeswijk den
Weleerw. heer L. J. M. Verlinden, tot kapelaan
te Haarsteeg, den Weleerw. heer J. H. M. Laa-
ne, tot assistent te Elshout, den Weleerw. heer
G. M. J. Gründemann en tot kapelaan te Berli-
cum den Weleerw. heer J, J. Wouters.
(St. Janski.)
DEKEN L. TIJSSEN.
Vrijdagavond is de HoogEerwaarde heer Pas
toor L. Tijssen, deken van Sittard, in het
Fransche klooster aldaar, van de laatste Heilige
Sacramenten voorzien. Zijn toestand is zorg
wekkend.
L. HOLLAAR, t
Vrijdagmorgen is, naar de „N. R. Crt."
meldt, overste L. Hollaar, hoofdofficier van ad
ministratie 2e klas, intendant der zeemacht,
op zijn bureau in het direetiegebouw der ma
rine te Den Helder, tengevolge van hartver
lamming, overleden.
ONDERSCHEIDING.
De President van de Fransche republiek heeft
den gep. luitenant-generaal T. F. J. Muller Masis
oud-commandant van het Veldleger, thans lid
van den Itaad van State benoemd tot groot
officier in de orde van het Legioen van Eer.
EEN JOODSCHE RADIO-OMROEP
De vereen iging Betsalel heeft, naar het
„Hdbl" meldt, het initiatief genomen om te
komen tot een Joodschen radio-omroep. Eenige
bekende personen hebben zich reeds bereid ver
klaard, zitting te nemen in het siichtings-
eomité.
Rabbijn dr. M. de Hond te Amsterdam heeft
de vcorloopige leiding.
P.ADÏOTELEF00ND1ENST NEDERLAND—
NED.-INDIë.
Gedurende het tijdvak van 11 tot en met 16
Februari a.s. worden de diensturen van den
xadiotelefoondierfst NederandNed.-Indië be
paald op 13.30 tot ongeveer 16.30 uur (Amster-
damsehe tijd).
1679 5 FEBRUARI 1929
Het is niet een eigenlijk eeuwfeest van Von
del, dlai in deze week wordt gevierd, overal
waar onze taal gesproken wordt. Maar voor
het vernieuwen van het contact tussefhen den
dichter en ons volk is iedere gelegenheid wel
kom. En zoo is het goed na 250 jaar Vondels
sterfdag eerbiedig te gedenken.
Want wanneer we ons in Vondel verdiepen,
dan verdiepen we ons in een der edelst^ open
haringen van den mensehelijken geest. Met
hem leven we den weelderigsten bloed, de
schoonste verheffing mee van het allerbeste
van ons ras in den loop dier geschiedenis, een
bloei en een verheffing die naar rangoTde dade
lijk volgt op die allerhoogste ontplooiing van
het Hollandsche wezen: in het zielsleven der
vaderlandsohe heiligen.
Het is gemakkelijk over Vondels grootheid
in het algemeen te spreken, het is moeilijker
om er het bijzonder moment van aan te geven:
een ieder zal in de verschijning van dezen veel
zijdige het accent naar eigen voorkeur willen
leggen.... en dan toch nog de complete per
soonlijkheid niet geheel recht doen.
In ieder leven is een kans van grootheid
neergelegd en het bijzondere bij Vondel is mis
schien juist, dat hij de zijne zoo volkomen, zoo
harmonisch en zoo volstrekt heeft weten te
verwezenlijken.
In het statige en gespannen evenwicht van
zijn gezond-mannelijke natuur heeft hij al
strijdend de tegenstellingen verzoend, de krach
ten geordend, zonder vlucht, zonder iets prijs
te geven dat goed was, zonder in eenig opzicht
zijn wezen geweld aan te doen. Kunst en leven,
persoonlijkheid en gemeenschap, vaderland en
christenheid, godsdienst en cultuur, staatsbur
ger- en dichterschap, geestesvrijheid en tucht
van denken en doen, al diie groote werkelijk
heden waartegenover het individu zich de
goede verhouding te veroveren had, Vondel
Leeft al levend en werkend aan dat alles de
rechte plaats gegeven. Door de genade verlicht
schiep hij de wonderbare en grootaohe orde, die
zijn levenswerk ons stralend openbaart.
De kunstenaar schond het leven niet; hij
heeft het In leed. en vreugde als een goede
gave bemind. Denker met een scherp ver
stand, onverzadigbaar veel-weter die „planken
vol boeken vrat", is toch de dichter niet in den
didactischen betooger ten onder gegaan, maar
bleef hij trouw aan zijn roeping om de gevon
den waarheid in heelden te doen spreken.
De persoonlijkheid heeft geen afzijdigheid
noodig gehad om het zelf te koesteren en on
beroerd te bewaren: blij met de blijden en
weenend met de weenenden leefde hij het leven
van zijn omgeving, van zijn volk in stad en
land hartstochtelijk mee. Vurig patriot was hij
tevens e»n echte Ph-rooeeër die geloof had In
SCHIETOEFENINGEN AFGELAST
WEGENS GRIEP.
Wogens het heerschen van griep onder het
garnizoen Amersfoort, zullen de He en IVe
'Infanterie Brigade van 4 tot en met 9 Fe-
'toruari ge«a schietoefeningen houden met de
zware mirtailleurafdeelingen te Legerplaats
|>Jj Harskamp.
Vondel op 80-jarigen leeftijd.
Naar Ph. de Konlnck.
m
de Westersohe menschheid, was hij zich be
wust van haar roeping om de wereldkerk te
bevestigen op aarde en daarmede den vrede in
het universeele Godsrijk van zijn visioenen.
Kind van de hervorming en van de godsdienst
twisten, is hij den zwaren gang terug gegaan
en vond hij den weg naar de open poorten van
de Stad op den Berg. Zoo vatte hij de oude
godsdienstige traditie van zijn volk weer moe
dig op. Maar al' kwam hem nu het middel-
eeuwsch verleden Innig nabij, hij bleef fel en
volkomen kind van zijn eigen tijd. De verzoen
ning van overgeleverd geloof en moderne cul
tuur, die ontzaglijke opgave voor de tegen
woordige generaties, heeft Vondel voor zijn tijd
in een grandiose synthese opgelost. Vol diepen
eerbied voor de
„oude, wijze hei
denen" als de
meest overtuig
de der humanis
ten, heeft hij de
antieke cultuur
bij hare weder
geboorte voor
deze gewesten
ten doop gehou
den. De vrijheid,
die de Renais
sance aan het
persoonlijk le
ven gaf, is hem
niet anders dan
ten goede geko
men. De innige
toon van de
middeleeuwen
bleef nog voor
het laatst zacht
en sterk bij
hem doorklin
ken, de gods
dienstige bezie
ling sloeg nog
eenmaal hoog op
en schiep als on
vergankelijk
teeken een „ka
thedraal van
verzen". En te
vens behield hij
In de verheer
lijking van het
natuurlijke le
ven een adel en
verhevenheid,
die leerden hoe
hij van den an
tieken geest
niet den Minne
lijken schijn,
maar het edele
wezen iu rich
opgenomen had.
De machtige
oudheid heeft
zijn visioenaire
verbeelding niet
overweldigd, al
leen maar be
vrucht. Zonder
oangelijkheid te
genover het ero
tische leven,
heeft hij zich
vrij weten te
houden van de
temptaties,
waaraan Rubens
zwelgend be
zweek.
De dichter stond niet afzijdig van het staat
kundig leven. In de politiek van stad en land
kwamen in zijn periode 's menschen eigen
schappen niet schooner en beminnelijker aan
den dag dan in andere tijden. Maar Vondel
wendde zich niet hooghartig af van wat hem
inwendig moest doen walgen. De liefde tot het
gemeenebest dwong 'hem tot den strijd, dien hij
ridderlijk volvoerde, moedig, zonder baatzucht
en onverschillig zelfs voor eigen leven en lot
als waarheid en recht om zijn scherpe pen
vroegen. Maar deze fel-levende, heftige agitator
had niets van een rebel: hij was een ordelie
vend burger, die het gezag hooghield en vorsten
eerde, tegenover edel bloed nooit kruiperig
maar altijd fier In bet bewustzijn van zijn
eigen prinselijk dichterschap. Deze critische
geest en strijdbare hekeldichter, zoo zelfbewust
in zijn persoonlijke overtuiging werd een
geestdriftige en volgzame zoon van de moe
derkerk. In isaiar schoot kwam zijn beproefd
godsdienstig leven 'tot rust en volle ontplooiing,
kon hij ruim ademen als een vrij kind van
de genade.
Het beeld van Vondel, waarvan wij hier
de trekken met het enkele woord van een
krantenartikel slechts kunnen aanstippen, zal
■i
PH|
Beeld van Vondel in de H.
Sacramentskerk te 's-Gra-
venhage, werk van den
beeldhouwer R. van Item-
men. Dit is het eerste en
eenige beeld van den dich
ter der R. Eucharistie in
een katholieke kerk.
'x
tius' firn*ipm'—t
Een der laatste handschriften van Vondel.
in de komende dagen op velerlei wijze in de
herinnering van ons volk wórden teruggeroe
pen. Mag het een levend beekl zijn, mag het
een levend beeld blijven!
Sedert Potgieters tijd werd er veel afgedon
gen op de glorie van onze Gouden Eeuw. Maar
hoe critisciher we deze periode van ons natio
naal leven leerden bezien, hoe grooter en uni-
vetrseeler de figuur van Vondel daarin ver
schijnt. Dit goud is geheel zuiver bevonden.
Een jubileum-uitgave-
Bij de Uitgeverij „De Torentrans" te Utrecht
zal een jubileum-uitgave van Vondels volledige
werken verschijnen.
Zij wordt bewerkt door dr. H. G. Diferee,
conservator van het Vondel-Museum te Amster
dam. Prof. Albert Verwey schrijft de inlei
ding.
Overbrengen van het stofeflijk overschot
Zaterdagmiddag i't 12.29 uur is het stoffelijk
overschot van den in Menton overleden too-
neelleider dr. W. Royaards, aan het Centraal
Station te Amsterdam aangekomen. De kist,
waarin zich het stoffelijk omhulsel bevindt,
is op het Westelijk deel van het perron, on
middellijk na aankomst van den trein uit
gedragen en gedekt met een palmtak, die uit
Menton was meegekomen, in een lijkauto ge
plaatst. Een der zoons, de heer Ben Royaards,
was daarbij aanwezig. De auto reed direct
naar de ziekenverpleging aan de Prinsen
gracht.
Naar wij vernemen, zal Illona Durigo naar
Amsterdam komen om haar medewerking te
verleenen bij de plechtigheid in den Stads
schouwburg, die aan de begrafenis van het stof
felijk overschot van Dr. Willem Royaards zal
voorafgaan.
Thans is definitief bepaald, dat de begrafe
nis Dinsdagmiddag a.s. op Westerveld zal ge
schieden. De plechtigheid in den Stadsschouw
burg zal Dinsdagochtend om 10 uur aanvangen.
Op dat tijdstip zullen alien, die de plechtigheid
willen bijwonen, in den Stadsschouwburg aan
wezig moeten zijn.
Zooals reeds is medegedeeld, zal met mede
werking van het Concertgebouworkest worden
uitgevoerd het laatste deel van Mahler's Das
Lied von der Erde: „Der Abschied". De plech
tigheid in den Stadsschouwburg, waarbij niet
gesproken zal worden, zal een half uur duren.
Het stoffelijk overschot van Dr. Willem Roy
aards is Zaterdagavond van de Ziekenverple
ging aan de Prinsengracht te Amsterdam over
gebracht naar de woning van de familie Roy
aards aan de Prinsengracht 855.
JOHAN DE MEESTER Jr.
Ondanks zijn verbintenis met Verkade, te
Amsterdam, zal Johan de Meester Jr. nog ge
durende enkele maanden de regie van het
Vlaamsche Volkstooneel blijven waarnemen.
LUITENANT-GENERAAL
R. P. VERSPYCK f
In het R. K, Rusthuis Nieuw-Marienburg te
Soestdijk is overleden op ruim 91-jarigen leeftijd
luitenant-generaal b. d. van de Grenadiers, de
heer R. P, Verspyek.
WEER EEN SOCIALISTISCHE PARTIJ
OPGERICHT
Na een tweedaagsch congres
Te Amsterdam is Zaterdag en Zondag een
congres gehouden tot oprichting van de Revo-
lutionnair Socialistische Partij.
Ongeveer 150 personen waren bijeen in de
zaal van „Handwerkers Vriendenkring". Het
woord werd o.a. gevoerd door de heeren Lan-
kemper, Sneevliet en Bonman.
In de huishoudelijke zitting van het congres
werd het bestuur van de nieuwe partij als volgt
samengesteld. H. Sneevliet, voorzitter J. Molen
kamp secretaris, W, F. BJaauw, penningmees
ter. De overige leden zullen nog worden be
noemd.
Tot redacteuren van een uit te geven orgaan
werden aangewezen de heeren Sneevliet. Bou-
man en Boersma.
Op 90-jarig en leeftijd bezoekt Vondel burgemeester Cornells de Vlaming van Oudshoorn, om
«f?» te Vjfagen voor zijn kleinzoon Justus.
Voor de nageleten betrekkingen
H. M. de Koningin-Moeder heeft een belang
rijk bedrag ter beschikking gesteld van het
Hoofdbestuur van het Nederlandsche Roode
Kruis voor het fonds, dat gevormd zal. worden
voor de nagelaten betrekkingen van de slacht
offers van reddingbootien.
Het hoofdbestuur van het Nederlandsche
Roode Kruis had tot gisteren voor de ramp
ƒ100.371. ontvangen.
IMPRESARIO AANGEHOUDEN
Een oplichting van 12 a 13 gulden
De politie te Maastricht heeft den vocrtyluch-
tigen impresario, die van oplichting wordt
verdacht, aangehouden. Hij werd naar Utrecht
vervoerd en verhoord door den commissaris
der tweede afdeeling, die hem tér beschikking
van de justitie zal stéllen. De oplichting zelf
betreft slechts eén bedrag van 12 a 13 gulden,
dat- Voor bloemstukken wasbestemd, maar er
zijn nog meer klachten tegen den gearresteerde
ingebracht, die meer qp civielrechtelijk dan op
strafrechtelijk terrein liggen. („Hbld.")
MAATREGELEN VOOR DE
SPOORWEGOVERGANGEN
De gewone wegen of ouder of boven
de spoorwegen leggen
Als gevolg van het in Maart 1926 gehou
den Veiligheids-congres werden destijds eenige
commissies benoemd voor de veiligheid van
het verkeer. Een uitvoerig rapport, bevattende
een aantal conclusies, is thans verschenen.
Wat de veiligheidsmaatregelen voor spoor,
w-eovergangen betreft, lezen wij daarin o.m.
de volgende conclusies:
Er diient gestreefd te worden naar het on
afhankelijk van elkaar maken van de spoor
wegen met de gewone wegen en de kruisin
gen. te doen vervallen. Daartoe Is het noodig,
den gewonen weg of over of onder den spoor
weg door te voeren.
Het verdient aanbeveling, indien de weg
onder den spoorweg wordt doorgevoerd, in
den weg geen bochten te maken, maar den
weg rechtdoor te voeren. Is dit niet mogelijk
dan zal beoordeeld dienen te worden, of de
bochten voor en na het kunstwerk door sig
nalen op den weg aan te brengen, moeten
worden aangeduid.
Ook bij kruisingen op gelijke hoogte zal
hert rechtdoor voeren van den weg in de
meeste gevallen aanbeveling verdienen.
De meest-betrouwbare beveiliging is voor
de kruisingen op gelijke hoogte te verkrijgen
door afsluithoomen ter plaatse bediend.
Afsluitingen, op afstand bediend, staan wat
de veiligheid betreft bij de ter plaatse be
diende ten achter, doch zijn toelaatbaar, wan
neer tijdig voor het sluiten der boomen eea
geluid en een zichtbaar sein gegeven wordt
Overweging verdient in het midden op da
afsluithoomen twee rood geverfde banden aan
te brengen, omdat dergelijke in het buitenland
reeds aangebrachte banden zeer opvallend en
goed zichtbaar zijn, dan wel op de afsluit
hoomen een ronde, roodgeverfde schijf aan te
brengen.
Onafgesloten spoorwegovergangen zijn In vela
gevallen toelaatbaar.
Aangedrongen wordt op het overal aange
ven van de juiste plaats van een afgesloten
overweg diooir het, zoo de plaatselijke toestan.
dan diit toelaten, steeds plaatsen op 25 M.
daarvan via,n de waanschuw-Ingskruuisen.
Er moet gestreefd worden naar het ver
krijgen van één internationaal teeken. aan
gevende de onmiddellijke nabijheid van een
onafgesloten spoorwegkruising. Het Andreas
kruis verdient hiervoor aanbeveling.
Als voor-waarschuwlngsteeken komt het in
het rapport genoemde teeken ln den vorm
eener V meer in aanmerking dan andere
thans reeds aanwezige teekens. Normalisatie
is gcwenscht en het aanbrengen van meer
da héén, onderling ver-schillende, teekens voor
eenzelfd#n spoorwegovergang dient verboden
te worden.
Bij onafgesloten overwegen in locaal-spoor-
wegen moet bet uitzicht voor den weggebrui
ker zoodanig zijn, dat deze op een afstand van
15 meter uit de as van het naastbijgelegen
spoor over een afstand van 250 meter kan
worden overzien.
Aangedrongen wordt op het bepalen van
de snelheid, waarmede een spoorweg vanat
de markpalen of waarschuwingsborden ge-
naderd mag worden, op 20 instede van 10
K.M. per uur.
In een jarenlange nijpende behoefte voorzien
EEN MIDDAGSNELTREIN NAAR HET
ZUIDEN
Teneinde te voldoen aan een reeds jaren lang
door het Zuiden geuit verlangen, waaraan ook
meermalen door de Kamers van Koophandel van
Breda, Tilburg, Eindhoven eu Maastricht uiting
is gegeven, ligt het thans, naar wij vernemen,
in het voornemen van de Nederlandsche Spoor
wegen, met ingang van den zomerdienst een.
nriddag-snelverbinding tot stand te brengen van.
Rotterdam met het Zuiden.
Deze sneltrein zal dan omstreeks half vijl!
uit Rotterdam vertrekken over Breda, Tilburg,
Eindhoven naar Roermond, alwaar men dan
aansluiting zal hebben op den sneltrein van
Amsterdam over Roermond naar Maastricht.
ACTIE IN LIMBURG
De afdeelingen Zuid-Limbui-g van den Ned,
Aannemersbond en van den R. K. Bond van
bouwpatroons hebben een gemeenschappelijke
vergadering gehouden. Op deze vergadering
werd besproken de houding van den Minister
inzake de arbitrage-bepaling in bestekken. De
vergadering was tenslotte algemeen van mee-
ning dat, hoe gaarne men ook voor de staats
mijnen zou willen blijven werken, do een
maal aangenomen bondsbesluiten niet te niefi
kunnen worden gedaan. Met algemeene stem
men werd besloten zich achter de betrokken
hoofdbesturen te scharen. Voor werk der staats
mijnen kan dus niet meer worden inge
schreven, zoolang de Minister niet wonecht toe
te geven.
HET WESTLANDSCHE VAARTENI'LAN.
Twee breede kanalen
Naar V. D. verneemt zal nog in deze parle
mentaire periode het WesrtlandStke vaarten-
plan in 'de Tweede Kamer behandeld worden.
Dit plan omvat den aanleg van twee breede
kanalen door het Westland met verschillende
zijkanalen. De uitvoering van deze werken is
van bijzondere beteekenis voor de scheepvaart
tttsechen de groote steden. Het eerste hoofd
kanaal zal aansluiten op het DaakktwiaaJ te
Den Haag, terwijl het andere, het z.g. Zwetkar
naai de vaartverbinding zal vormen met Rot
terdam.
