ALGEMEEN
OVERZICHT.
t
^êSsËÈüê
Derde B'ad
Pagina 1
DE POLITIEKE TOESTAND IN
DE H. STOEL EN ITALIë
l
DUITSCHLAND EN FRANKRIJK
CAFé INGESTORT IN
GRIEKENLAND
DE VORST IN EUROPA
EEN DEPARTEMENT VAN DEFENSIE
IN ENGELAND?
DE GRIEPEPIDEMIE IN EUROPA
HET LUCHTVERKEER OVER DEN-
OCEAAN
CHINA UIT DE VOLKENBOND?
DE ECONOMISCHE CHAOS
VAN MEXICO
De leider der Duitsche democraten lieeft Dins
dagavond verklaard, dait de regeerlngscrisis,
■waaronder Duitschland lijdt, het aanzien van
het parlement sterk verzwakt. De liberalen heb
ben verklaard, dat er pas over de regeer!mg kan
warden onderhandeld, nadat de herstel-commis
sie in Farijs haar werk heeft gedaan. Maar de
vraag rijst, aldus de democratische leider, of
wij in dezen moeilijken tijd van onderhandelln-
gen en begrootingsdetatteu mogen toelaten,
dat wij in 't Rijk slecht d regeering van 'n
minderheid hebben.
De grooto kwestie zal zijn, of de liberalen
wfllen meewericeu aan de benoeming van de
drie ministers die het Ceautrum, krachtens zijn
sterkte, elscbt. Doen de liberalen niet mee,
dan is het Centrum ook niet van plan volle
regeer aigsver&ntwcwrdelijkhaid te dragen. Het
•katholi k hoofdorgaan „Germania" schreef:
„Reeds dadelijk moet met alle duidelijkheid
gezegd worden, dat voor het Centrum bij on
derhandelingen de garantie voor raste en -even
wichtige regeerlngsverhoudingen op den voor
grond staat.
Verder komt het alleen aan op de zakelijke
arbeidscapaciteit en arbeidsmogelijkheid der
ïegeering. Het eerst uoodiige schijnt te zijn, dat
tussehen de rijksregeering als zoodanig en de
in deze regeering vertegenwoordigde liberalen
de financleel-poMtieke tegenstellingen worden
weggenomen". M.a.w. socialisten en liberalen,
die samen regeoren, moeten allebei wat water
in den wijn doen.
De soc. dem. rijkskanselier heeft gisteren ook
Taalvrijheid der minderheden gewaarborgd.
Men schrijft ons uit Rome
Uit zeer goede bron wordt meegedeeld, dat
in het concordaat, tusschen den H. Stoel en
Italië gesloten, een bepaling is opgenomen,
■waardoor de vrijheid van de eigen taal der
minderheden in landstreken, door Italië ge
annexeerd voor de uitoefening van den gods
dienst gewaarborgd wordt.
In het ooncordaat zou ook bepaald wordem
dat do geestelijken in die streken de landstaal
der minderheden moeten kennen en spreken,
wanneer zij geestelijke bediening uitoefenen.
De beschuldiging van Herriot, dat de H.
Vader de minderheden van Tirol enz, zou
verkocht hebben san Italië, vindt hierin haar
weerlegging.
WAAR. MUSSOLINI HEERSCHT
De drooglegging van het Nemi-Meer
ROME, 27 Februari. (N.T.A.) Bij het leeg
pompen van het Nemi-meer zijn tot nu toe een
aantal grooto vierkante steenblokken voor den
dag gekomen, welke dulden op de aanwezig
heid van een ouden Romednschen weg. Een
aantal vazen een Medusa-kop In terracotta en
sporen van een paleis der keizers zijn ook ont
dekt.
Vijf personen verbrand
MILAAN, 27 Februari. (H.N.) Bij een brand
in San Michele in do Romagna werd een boer
derij verwoest. Het gebeele uit 6 pereoneu be-
staande gezin kwam in de vlammen om, met
uitzondering van den oudsten zoon, die met
ernstige brandwonden in een ziekenhuis is op
genomen, De brand ontstond, terwijl de be
woners van de boerderij sliepen. Toen de
brand ontdekt werd, was het te laat om te
vluchten of hulp te verleenen.
BRUTALE rOGING TOT AFPERSING.
t
üc schuldige gevat
Op een grootindustrieel te Uim heeft men
een brutale poging tot afpersing gedaan.
Hij kreeg na elkaar twee dreigbrieven waar
in gedreigd werd dat hij zou worden doodge
schoten. indien hij niet op een bepaalde plaats
200.000 mark zou deponeerc-n.
De bedreigde stelde zich met de politie iu
verbinding.
Een aantal in civiel gekleed© politiebeamb
ten ging schijnbaar op het geval in. Een hun
ner droog de bontjas van den fabrikant. Spoe
dig verscheen een persoon, die met een revol
ver en een peperbus in de hand vooruit trad.
Bij de arrestatie bleek, dat de dader een 20-
jarige man was. die bij een handelsfirma
werkzaam is.
VTJl DUIZEND ARBEIDERS OP STRAAT
Verschil van meening over uitbetaling
Bij de schoenenfabrieken van de firma J.
iSigle en Co. te Kornweesthelm is een staking
uitgebroken, die uitsluitend haar oorzaak vindt
jm een verschil van meeuing omtrent de wijze,
waarop de loonen worden uitbetaald. De fir
ma beeft alle stakende arbeiders onmiddellijk
ontslagen. In totaal staan daardoor 5000 arbei
ders op straat,
DE DUITSCHE SPOORWEGARBEIDERS
ONTEVREDEN
f De loonovereenkomst is opgezegd
BERLIJN, 27 Februari. (W.B.) Volgons de
„Vorwaerbs" hebben de verdragsluitende vak
ver eenigingen de loonovereenkomst met de
Duitsohe rijksspoorwegen op 31 Maart opge-
eegd.
Over de in te dienen eischen zullen de drie
vakvereenigittgen in oen gemeenschappelijke
bijeenkomst een besluit nemen.
De loonovereenkomst betreft de spoorweg
mannen van alle categorieën d.w.z, alle spoor-
wegmannen, die niet ambtenaar of beambte
WJa
geconfereerd met mgr. Kiaas, den leider van
de Oentrumsfractie. De onderhandelingen zou
den vandaag worden voortgezet.
Eet Centrum is bereid weer in de regeeriug
te treden, indien de voorwaarden, welke de
partij stelde, worden ingewilligd.
Bovendien wil het Centrum zeker zijn, dat
liet, eenmaal regeereud met de liberalen, door
de laats ten niet met de gewone bezuinigiugs-
elsdhen (die dan onvervulbaar zijn) wordt be
stookt.
In verband met de gisteren hier reeds mee
gedeelde geruchten over een hervorming van
het kabinet, trclk het de aandacht, dat Poin-
darë gisterenmiddag in de Kamer besprekingen
met verschillende leden der linksche partijen
had, o.a. met Herriot, den onlangs afgetreden
minister van onderwijs.
Er zou echter van onderwijs slechts bespro
ken zijn of het gewenscht zou wezen vóór de
beraadslagingen over de aanvullende gelden
voor 1928, een debat over de algemeene regee-
ringspolitiek te houden.
Zooals bekend, zijn in de aanvullende be
grooting posten opgenomen met betrekking tot
de weder toelating van geestelijke orden en de
teruggave van de in 1901 later gesloten kerke
lijke goederen.
Een debat over de begrootingspoMÜek zou
aan minister-president Poincaré gelegenheid
geven, zich te overtuigen over welke meerder
heid hij in het parlement beschikt.
Gezien de laatste stemmingen schijnt deze
meerderheid niet heel groot te zijn.
20 deoden.
ATHENE, 27 Februari. (W. B.) Het groote
in de Universiteitsstraat gelegen cafó „Panel-
linion", waaronder een variété is gelegen is
vandaag plotseling ingestort. Het aantal ge-
doode en bedolven personen is nog niet bekend.
Er wordt reeds hulp verleend. Men rekent op
20 dooden.
BENZINE-TANK ONTPLOFT
Aanzienlijke schade-
BERLIJN, 27 Februari. (W.B.) In eon bon-
zlueraffinadoiij van de Duitsch-Amerikaausch©
PotroleummaatS'Oha.ppij in Tempelhof is van
middag omstreeks een uur een met 22.000 liter
benzine ontploft.
Da tank en een gegolfd-ijzeren dak, dat er
over hoon stond, zijn volkomen vernield. Do
schade ia aanzienlijk.
TSJECHEN SEINEN AAN TROTZKI
Maar krijgen geen untwoord
De commissie tot redding van Trotzki, welke
door de communistisch© oppositie te Bruun is
opgericht en welke pogingen in het werk stelt
om voor Trotzki een verblijf In een Tsjecho-Slo-
waksch© badplaats mogelijk te maken, heeft,
naar die bladen melden, Donderdag j.l. een in
het Duitsch gesteld telegram voor Trotzid naar
het sovjet-gezantschap te Angora gezonden,
waarin Trotzki verzocht weid om mede te dee-
len of hij naar Tsje-oho-Slowakië wilde komen.
Dit telegram is teruggekomen met de aantee-
kenlrng „geadresseerde onbekend". Tot 25
Februari is een tweede telegram, thans in het
FranscU, aan het Russische consulaat te Con-
stantinopel gezonden. Dit telegram Is niet te-
ruggokornon•Uoc-li eeu antwoord daarop niet
ontvangen.
TROTZKI EN ZIJN TEGENSTANDERS-
Niets veranderd
Trotzki heeft in een Engelsch blad een uit
voerig artikel gepubliceerd, dat hij na zijn aan
komst te Constantinopel heeft geschreven.
Hij verklaart daarin, dat zijn politieke opvat
tingen door zijn verbanning evenmin gewijzigd
zijn als zijn houding tegenover de tegenwoor
dige machthebbers in Rusland.
Trotzki veroordeelt scherp de politiek van
Stalin, den voorzitter der communistische par
tij. Hij verklaart, dat zijn aanhangers ondanks
zijn verbanning den strijd tegen het tegenwoor
dige stelsel in Rusland zullen voortzetten. Uit
voerig schildert hij, hoe hij door zijn politieke
tegenstanders is bestreden.
DE INDUSTR1EELE VREDE.
IN ENGELAND
Een belangrijke conferentie aanstaande-
Dinsdag besloot de generale raad van het
vakvereenigingsoongres de ultnoodigin-g van
het verbond der- Britsche industrie en van het
verbond van werkgevers-anganlsatiea tot het
houden van een gemeenschappelijke conferen
tie te aanvaarden.
De datum, waarop deze conferentie zal plaats
vinden, is nog niet vastgesteld.
Het doel der conferentie is, de mogelijk
heid te scheppen voor de deelnemers, opdat
dezen „kunnen beraadslagen over zaken van
gemeenschappelijk belang voor de Britsche in
dustrie".
Dit zal de eerste conferentie zijn, waarbij de
groots organisatie» van arbeiders en werkge
vers officieel en direct vertegenwoordigd zul
len zijn.
DE WERKLOOSHEID IN ENGELAND
115.195 hoogcr.
LONDEN, 26 Februari. (R. O.) Het aantal
werkloozen. bedroeg op 18 Februari 1.158.000,
of, zooais gemeld, 115.495 meer dan de vorige
week.
De vermeerdering van het aantal werkloozen
loopt over het geheel© land en is waarschijnlijk
een gevolg van het stopzetten van den arbeid
ten gevolge van vorst en sneeuw.
Het Ijs op den Rijn
KEULEN, 27 Februari. (H.N.) Ter bescher
ming van de Rijnbrug bij Keulen heeft men
gisterenavond het drijf Ijs laten springen,, dat
van de Moezel komt. Men 13 den geheelen
nacht bezig geweest en op kritieke oogenblik-
lten werden niet minder dan 65 ladingen per
uur tot ontploffing gebracht. Het ijs van de
Moezel is thans tot Diiseeldorf afgezakt. De
Moezel is op Duitsch gebied tot de grens bijna
geheel vrij van ijs.
Kou in Engeland
LONDEN, 27 Februari. (H.N.) De nieuwe
koudegolf heeft ook Engeland bereikt. Overal
is sneeuw gevallen.
Sneeuwval in Duitschland
BERLIJN. 27 Februari. (H.N.) De sneeuw
val in Thiiringcn .is buitengewoon hevig en
duurt nog steeds voort. Op sommige plaatsen
ligt de sneeuw tot aan de kruinen van de hoo
rnen. Zelfs is het verkeer per slee op sommige
plaatsen onmogelijk, daar de paarden tot aan
den hals in de sneeuw wegzakken. Getracht
zal worden, de vóórnaamste wegen weder vrij
te maken.
l>e geweldige sneeuwstorm in Silezië
BRESLAU, 27 Februari (W.B.)Naar aan
de „Breslauer Neuesten Naclirickten" uit
Scliweignitz wordt .gemeld, ziet het er na den
hevigen sneeuwstorm der laatste dagen en na
den nieuwen zwaren sneeuwval in de plaatsen
aan den voet van het Eulengebergte zeer troos
teloos uit.
De streok aan den, ingang van het Weistritz-
dal en de omgeving van Olimsdorf, Esdorf en
Ludwigsdorf en vorder Leut man nsdorf zijn door
het sneeuwweer het ergste getroffen. De sneeuw
is er in de straten zoodanig op hoopen gewaaid,
dat van do kemeboomen nog slechts de toppen
uit de sneeuw te voorschijn komen. Veelal zijn
ook de voertuigen door de sneeuw volkomen
begraven, zoodat zij, nadat men de paarden
bad afgespannen, In den steek moesten worden
gelaten.
In de kamers der hulzen heersclit duister
nis, daar allo vensters volkomen zijn dichtge-
waaid. De bewoners moeten bepaald gangen
graven om uit de woningen te komen.
Dubbel ernstig is de waternood, daar de
putten meters li-oog onder de sneeuw gewaaid
liggen.
Door de kringbssturen zijn alle sneeuwploe
gen aan he twerk gezet om den nood der in
gesneeuwde eigendommen te leuigen.
Naar de commissaris van den kring Nimpsch
bekend maakt, is tengevolge van de geweldige
hoopen opgewaaide sneeuw een groot aantal
straatwegen in den krlr.g voor elk verkeer
versperd daar het onmogelijk is den In gevaar
geraakten voertuig©n hulp tc verleenen,
Dc ijsgang op de rivieren
KEULEN, 27 Februari. (V.D.) Hat afdrij
vende ijs van do Moezel is tot nog toe door
den stroom van den Rijn goed afgedreven.
Het drijfijs heeft hedenmorgen Duisburg be
reikt en zal In den io©p vau den middag op
de ijsbarrière bij Wezel stuiten.
In het algemeen is de toestand van den Rijn
onveranderd. Tengevolge van de wederin-getre-
don vorst kunnen de. ijsbrekers op Neder-
landisck gebied don Rijn niet verder vrij ma
ken en moeten zij zich beperken tot het open
houden van de gemaakte vaargeul.
Het ijs in de Aar, dat gisteren is losgeraakt,
heeft op verschillende plaatsen schade aange
richt. Te Altenburg werd de brug zwaar be
schadigd, terwijl in Altenabr een brug werd
weggerukt. Het dorp Hemmelssten werd bijna
geheel overstroomd. Bij Kripp, waar de Aar in
den Rijn uitmondt, zijn talrijke vruchtboomen
vernield. Ook de stuwdammen werden ernstig
beschadigd.
INBREKERS BENDE GEPAKT TE BERLIJN
Reeds vroeger over de Duitsche grens gezet
Da Berlijnsciie politie heeft gisteren een
Poolsche iu brekersbende ingerekend, die zij
reeds in October van het vorig jaar had gepakt,
en over de grens had gezet.
Da hoofdman werd in een woning in de Is-
landstrasse gevonden, waar hij zich, slechts met
oen hemd hekleed, onder de sofa had verstopt.
Bij do huizoeking werd voor een waarde van
13.000 Mk. aan stoffen gevonden, die onlangs
bij een inbraak in een confectiezaak waren ge
stolen.
Verder kwamen een aantal voorwerpen van
waard© voor den dag, die reeds aan de rechtma
tige eigenaars zijn teruggegeven. Voorts weTden
nog 18 lombardbriefjes gevonden.
De hoofdman trad klaarblijkelijk ais heler
voor de bende op.
BEWAAKTE OVERWEG ONBEWAAKT
IN LUXEMBURG
Auto tegen een goederentrein
Tusschen Escb en Luxemburg kwam op een
geopenden overweg tengevolge van hot nevelige
■weer een vrachtauto, waarop zich verscheiden©
personen bevonden, in botsing met ©en goe
derentrein, die den vrachtauto eenige honder
den meters meesleepte en geheel© vernielde.
Van de inzittenden werden twee zwaar ge
wond, terwijl drie nog tijdig van de auto kon
den afspringen.
De haanwachter is gearresteerd.
„BLINDE" PASSAGIER
Gedeserteerd uit het Fransclie vreemdelingen
legioen.
Volgens een bericht aan de bladen is te
Aberdeen aan boord van een Duitsch stoom
schip de DulUcher Gaiser aangetroffen, die
als „blinde" passagier de reis had meegemaakt.
Hij was uit den dienst hij het Franecbe vreem
delingenlegioen gedeserteerd. De man zal naar
Duitschland worden gebracht.
Vijf conservatieve leden van het lagerhuis
hebben een motile Ingediend, voor het aanhan
gig maken van een voorstel, volgons hetwelk
het departement van oorlog voortaan „depar
tement van militaire defensie" genoemd zal
worden, terwijl de minister van oorlog voor
taan „minister van militaire defensie" zal
beaten.
Mededecling van de hygiënische afdeeling
van deh Volkenbond
De voorzitter van den gezondheidsraad deelt
ons mode vanwege de hygiënische afdeeling
van den volkenbond bericht te hebben ontvan
gen, dat de sterfte aan griep in de steden aan
den Rijn, meer in het bijzonder te Mannheim
en Noordelijk daarvan gelegen plaatsen, aan
zienlijk is toegenomen.
In de week eindigend© 9 Febr. was de al
gemeen© sterfte per 1000 te Mannheim 23,2. te
Keuion 19,5 ©n t© Dortmund 21,0; vóór dien
tijd waren de sterftecijfers in deze steden veel
lager.
Te Berlijn nam het aantal ziektegevallen in
d© week van 915 Februari af.
In Tsjeobo-Slowakië verminderde in de week,
eindigende 9 Februari het aantal ziekte- en
sterfgevallen van griep eveneens, maar te
Praag was de totale sterfte toch tweemaal zoo
Uoo-g ais die In de overeenkomstige week van
het vorige jaar. In Moravië en in Silezië wer
den in die week 2647 ziekte- met 10 sterfgeval
len aangegeven tegen 1.363 en 3 ln de vooraf
gaande week.
In Italië verspreidt d© ziekte zich thans in
het Noorden en het Midden.
In Zwitserland komen een belangrijk aan
tal goedaardige gevallen voor, zonder dat daar
evenwel de ziekte tot nu toe den vorm van eeu
echte epidemie heeft aangenomen.
Iu Schotland nam in -de week eindigende 16
FeJ>ruari ia 16 steden de algemeene sterfte
iets af. T© Glasgow was het sterftecijfer ech
ter nog 21, te Edinburgh 30 per 1000* te Dun
de© steeg het van 3S in de voorafgaande weck
tot 41 per 1000
In Noordelijk Ierland was het sterftecijfer te
Belfast in de week, eindigende 16 Februari
30,6; 41 sterfgevallen werden aldaar in die
w-eek veroorzaakt door ©riep, 43 door longont
steking en 35 door andere aandoeningen van
de ademhal iugsorgan en
Een concentratie poging.
Naar aanleiding van de berichten inzake de
scherpe concurrentie dor maatschappijen, die
geïnteresseerd zullen zijn bij het tot stand ko
men van het tra na-a Mant iache luchtverkeer
wordt van welingelichte zijde uit Berlijn me
degedeeld, dat er plannen bestaan, één maat
schappij op te richten, waarin alle belangheb
bende kringen vertegenwoordigd zullen zijn.
Het rijksmlniaterle voor verkeerswezen, dat
zelf aan deze maatschappij niet zal deelnemen,
zou er voor instaan, dat alle belanghebbenden
inderdaad ook vertegenwoordigd zullen zijn.
Van andere zijde wordt nog medegedeeld, dat
de beid© grootste geïnteresseerde groepen reeds
met elkaar ln onderhandel in© zouden zijn.
LINDBERGH'S MACHINE VERPLETTERD
Dc vliegenier en zijn verlooide ongedeerd
MEXICO CITY, 27 Febr. Hedenmiddag is
Lindbergh, die een vlucht- maakte met zjja
verloofde miss Anne Morrow, bij het landen
met zijn machine neergestort. Het vliegtuig
werd vernield, doch de belde inzittenden
bleven ongedeerd.
FAMILIEDRAMA.
PRAAG, 27 Februari. (H.N.) Te Plicz, een
plaatsje tusschèu Praag en Gmund, heeft giste
ren een steenhouwer, eerst zijn vrouw dood
geschoten, vervolgens zijn 3 kinderen ln den
ouderdom van 4 tot 9 jaar, met bijlslagen van
het leven beroofd en ten slotte zich zelf door
een schot uit zijn revolver gedood.
EEN HU1VELIJKSSLUITING IN HANGAR
Huwelijksreis in de lucht
Voor den Koninklijken Spaanschen Aalmoe
zenier heeft verleden week in de hangar bij
Madrid de huwelijkssluiting plaats gehad van
den bekenden Spaanschen vliegenier J. M.
Ansaldo en M. Soriano. Het jonge paar ver
trok daarop per vliegtuig.
AL SMITH NIET NAAR EUROPA
Aan Iersche vrienden heeft Al. Smith, oud-
gouverneur van New York en democratisch
candiidaat voor het presidentschap der Ver.
Staten, meegedeeld, dat hij voorioopig niet
naar Europa komen zou.
EEN M ESSEN STEKER-
Vijl' personen gewond.
BERLIJN, 27 Februari. (PI. N.) Volgeus een
bericht uit New York aau de bladen heeft zich
gisteren op het station Times square een op
windend tooneel afgespeeld. Op het drukste
uur van het verkeer trok plotseling een man
een groot mes en begon daarmede om zich
heen te steken. Vijf personen werden door hem
gewond. De ontboden politie durfde wegens
de groote menigte niet van haar vuurwapens
gebruik te maken om den man onschadelijk
te maken. Tenslotte gelukte het haar echter,
den man neer te slaan. Het bleek een Duitsche
emigrant, Kipp genaamd, te zffn.
DE ORKAAN IN AMERIKA
NEW YORK, 26 Februari. (R. O.) De torna
do's, die gisteren het Noord-Oosten van Texas,
het Noord-Westen van Mississippi en het
Zuid-Westen van Arkansas bezochten, kostten
aan twee en twintig mensehen het leven, ter
wijl tallooze personen gewond werden.
Verscheidene dorpen werden verwoest.
De kracht van den orkaan was het hevigst
zooals men weet, in het dorp Duncan (Mis
sissippi), dat tot een puinhoop ineenstortte
en van welks 450 bewoners er 14 werden ge
dood-
De nationalistische partij zal beslissen
NANKING, 27 Februari (H.N.) Tijdens de
zitting van den politieleen centralen raad dien
de Soenfo, de minister va.j< spoorwegen, het
voorstel in, dat. China uit rt ikenbond zal
treden.
De ministerraad besloot deze vraag ter be
slissing aan het volgende partijcongres der
nationalisten voor te leggen.
PETROL EU M-OPBRENGST VERMINDERD
Het onderwijs in wanorde
De anti-Kerkelijk© drijvers in Mexico zij*
hard bezig het land achteruit te helpen ook
op economisch gebied. Iu meerdere stater
staakten de onderwijzers hun werk, daar zij
niet betaald worden. Werkloosheid heersch'
in de besfe landbouwdistricten.
ITet. keeie onderwijs is gedesorganiseerd
door de sluiting der Katholieke scholen.
De petrolsum-opbrengst van Mexico is ge.
daald tot 50.000.000 ton. In 1926 was Mexico
het land dat, na de Ver. Staten, het meest
I>etroIeum produceerde. Venezuefla, dat toea
de vierde plaats innam, heeft nu de plaats
van Mexico ingenomen.
Morgan II, de Hoogmoedige.
Het masker af.
Althans voor het groote publiek
Voor het groote publiek, dat in dezen de-
mocratischen tijd niet erg van koningen en
nog minder van autocratische koningen houdt,
maar niet weet, dat de wereld thans gere
geerd wordt door de koningen van het geid.
die in hun machtswellust nooit getemperd
worden door tradities eii opvoeding.
Morgan heeft zijn masker afgegooid en is
frank eu vrij naar de plaats gesprongen, waar
hij hoort te staan.
Dpor zich in de Herstel-Commissie te laten
benoemen, speelt hij thans open kaart tegen
over de wereld.
John Pierpont Morgan, bijgenaamd da
Hoogmoedige, eon good zoon van zijn vader
gaat thans openlijk decreteeren, wat hij tot
dusver achter de schermen decreteerde.
Hij stelt zich thans met al zijn autoriteit
tegenover gedelegeerden en diplomaten. Ea
die autoriteit is niet mis.
Morgan kan Immers één der machtigste
mannen van de wereld worden genoemd. Nie
mand vermag hem te na to komen. Hij heerscht
over staal, ijzer en koper, Grooto spoorwegen
zijn z'n eigendom, evenais reusachtige auto
mobielfabrieken.
Het Morgan-concern is het grootste en het
sterkste ter wereld, sterker dan de trusts vaa
Rockefeller, Harriman of Ford.
Het kapitaal der ondernemingen, die door
Morgan direct gecontroleerd worden, bedraagt
22 milliard dollar. Bovendien regeert de ban
kier over 134 dochtermaatschappijen met een
kapitaal van vier milliard dollar. En de ban
ken, die tot de Morgan-groep behooren, be
schikken over een kapitaal van ongeveer een
milliard dollar.
Morgan heeft deze overheerscheude positie
gedurende den wereldoorlog verworven.
Hij speculeerde op de eindoverwinning dop
geallieerden en won. Geen oorlogsleenlng werd
in Amerika ondergebracht, zónder, dat Morgan
er de hand in had. Slechts één maal beging hij
een vergissing, door aan Rusland twaalf mil-
lloen dollar te leenen....
Een jaar later kreeg Frankrijk door zijn
bemiddeling een eredlet van 50 millloen dollar.
Zijn concern verdiende intussohen niet al
leen aan backtransacties. Morgan reorgani
seerde stoomvaartlijnen, uitsluitend ten be
hoeve van het transport van muultie naar
Europa. Op het juiste moment zag hij de
winstkans voor de muaitiefabrikanten en hij
heeft deze grondig benut. Door zijn relaties
slaagde hij er In, de Engelsche, Fransehe en
Russische bestellingen in- zijn hand te eoncen-
treeren en hij bracht het zoover, dat de Engel
sche regeering hem tot haar officieelen agent
benoemde, hem volkomen vrij latend in de
verdeöllng der bestellingen, Morgan moet aan
dit „zaakje" zoowat 90 millloen verdiend
hebben
Het einde van den wereldoorlog bracht aan
Morgan's business geen schade toe. Hij veran
derde eenvoudig van object en wist zich zeg
genschap in ©en groote automobielfabriek te
verzekeren, de General Motors Company.
Maar in de laatst© jaren heeft Morgan zich
weer voornamelijk op bankzaken toegelegd. En
daardoor kon hij in, het voorjsar van 1924
een krachtproef afleggen. Iedereen meende
toen, dat de Fransclie franc op dezelfde ma?
nier zou duikelen als de mark, ln ©en onpeil-
baro diepte.
Maar Morgan verklaarde te gelooven, dat
de franc stijgen zou. En hij bracht op de de
viezenmarkt een ware revolutie teweeg. De
franc stee® met sprongen. Onder de specu
lanten brak een ware paniek uit. Het werd be
kend, dat Morgan aan Frankrijk een grootere
garantiesom had toegestaan en de franc wa«
gered
Alvorens het Dawes-plan werd aangenomen,
had Morgan groote bedragen aan Franscho
waarden opgekocht die hij later natuurlijk met
een flinke winst van d© hand kon doen. Ook
dit zaakje heeft zijn geld opgebracht.
Men noemt Morgan eon menschelijke reken
machine. En lilj is tevens een man, die de
geschikte mensehen op de juiste plaats weet
te zetten. Generaal Dawes, de man van bet
Dawes-plan, was voorheen verbonden aan de
Morgan-bank te Chicago. Het is waarschijn
lijk, dat Morgan dit plan belangrijk beïnvloed
heeft.
D© verkiezing van President Coolidge was
©veneens voor een groot deel aan Morgan te
danken.
Deze machtige gieldlsoning, deze bankier
van de wereld, de meest ondiplomatieke man
van Amerika, zal zich nu tusschen de diplo
maten laten gelden. Een lastig heerschap,
dat geen tegenspraak duldt. Dat zich, wat zijn
persoon betreft, niet in het minst aan de pu
blieke opinie stoort, lak aan de kranten heeft
en de hoogmoed zélf is.
John Pierpont Morgan zal er over beslis
sen, hoe lang en hoe zwaar de volken van
Europa zullen moeten gebukt gaan onder den
tijdens den wereldoorlog dwaselijk opgenomen
schuldenlast.
En hij doet het nu openlijk. En slechts zijn
wil Is wet.
