DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
Wandgedierte
-
52ste Jaargan?
Donderdag 4 April 1929
No, 15381
Dit nummer Maat uit drie bladen
DE EINDBESLISSING.
DE „STATENDAM" !N
BLAAK-FORMAAT
STADSNIEUWS
- s
TRAGEDIE MET EEN KRANS EN
EEN MAAG
mité
Laat nu uw woning zuiveren van
W. VAN LOON
ZUIVERAARS *an gebouwen en schepen
Kamerlirsgh-Opneslaan 124a, Schiedam
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURAN
BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM. TELEFOON INTERCOMMUNAAL NO. 6S085
ABONNEMENTEN: per 3 maanden 3.25. per maand 1.10, per week 25 cent. Franco
per post 3.75 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 5 ct. Postchèque en girodienst S1440
ADVEKTENTIEN: 1—5 regels 1.55 Elke regel meer 30 ct. Reclames tusschen den tekst 60 cu
pc: regel Kleineadvertenties: 30 woorden 25 ct. elk woord meer 5 cl. tot n mai, van 50 woorden
II ahou ter-ad verten tl es 5 regels 050, 10 regels 0.75.15 regels 1.. Incassokosten worden berekend
Gratis-Ongevallenverzekering: ƒ500 bij overlijden door een ongeval; ƒ500 bij verlies van beide banden, voe m of oogen; f 250 bij verlies van één band, één voet of
van een wijsvinger; ƒ50 twee voorste ledematen alle vingers van een hand; ƒ25 bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voonvaarden als eenn^al' per maand in dit blad worden' af J kt.
li ei
één oog; 150 bij verlies van een duim; 75 bij
APnm fit I nor mnn« J i1 I i t
I.
Een paar maanden geleden hebben wij
een drietal artikelen gewijd aan de proce
dure welke wordt gevolgd voor de defini
tieve aanwijzing van eandidaten van de R.
K. Staatspartij voor bet lidmaatschap dei-
Tweede Kamer. Die procedure had immers
voor de eerste maal plaats overeenkomstig
een nieuw kiesreglement, waarin eenig in
zicht niet ongewenscht is. We hebben onze
uiteenzetting opgeschort na- de vermelding
van wat tot half Maart had te geschieden,
°mdat anders wellicht de kiezers al weer
vei-geten zouden zijn wat hun nog te doen
staat alvorens de datum daarvan is aan
gebroken
De datum van de stemming over de defi
nitieve lijst is thans op 5 Mei bepaald, zoo-
dat de tijd lijkt gekomen om een overzicht
te geven van wat de leden der kiesvereeni-
gmgen alsdan hebben te doen en op welke
wijze daarna de vaststelling der candidaten-
'ijst geschiedt.
l-aat ons eerst even een recapitulatie ge
win van wat tol dusver heeft plaats gehad:
'e In October heeft het partijbestuur
instgesteld, in welke kieskringen een afzon
derlijke officieele lijst zou worden ingediend
ou welke kieskringen voor zulk een offi
cieele lijst zouden worden samengevoegd,
z-ulk een samenvoeging heeft, naar wij vve-
t;,n. onder meer plaats gehad voor de kies-
'dingen Dordrecht, Leiden, Friesland en
Crottingen
-e In de maand November heeft liet eeu-
tram college bepaald, welke speciale kwali-
•eiten in de Kamerfractie vertegenwoordigd
moeten zijn en welke kieskringen of groe-
Jhin van kieskringen daarvoor hebben te zor-
gim. Aan de groep Dordrecht, Leiden, Fries
land, Groningen werd een firianeie.ele s pe
naliteit en een op hef gebied van arbeids
zaken locgewezen
Voor 1,"> Januari zijn door de plaat-
s,,l'jke kiesvereenigingen dn namen aange-
%v'zen van de candidate»
■ie Vervolgens zijen vóór 1 Februari deze
hamen door de ludng besturen gesorteerd
"aai de kwaliteitszetels en voor de vrije
'-otels en doorgezonden naar hef Partij be
stuur.
■'o- Dit Partijbestuur heeft de candida-
uren van de kwaliteitszetels aan de daar-
toot- gestelde eischen getoetst.
t" de maand Maart hebben de kies-
0 ingvergaderingen beslist, welke de volg-
°'de der kwaliteitszetels zal zijn op de of-
"ieele lijst en over de eandidaten advies
Uitgebracht. Ten aanzien van deze twee
v'oudigo werkzaamheid is het resultaat i"
10 groep Dordrecht, Leiden, Friesland, Gro
ningen geweest, dat als eerste in de volgorde
°P de definitieve lijst, zal komen te staan de
'•'Tel voor de finaneieele -specialiteit; als lid
St'0'' t'.eD kwaliteitszetel oj> het. gebied der
a<itsfinanciên werd aangewezen de heer
A. van Vuureo, ais plaatsvervanger
1 lieer Y. Keestra te Culeinborg; als lid-
eskuiKlige op het gebied van arbeidszaken
^c'd aangewezen de heer A. J. Loerakker
-ze drie allen cenigc eandidaten voor be-
°eldo plaatsen terwijl als plaatsvervan-
Db|!./ dMÉafÉÉ
f T -
'Kr
van den heer Loerakker, na stemming,
ger
^iid geadviseerd de heer F. van Wel ie. Voor
at den vrijen zetel betreft wist, men niet
a een meerderheidsadvies te geraken, zoo-
dienaangaande geen advies aan de Je-
der kiesvereenigingen wordt verstrekt
mi k'df=en ^us thans op 5 Mei dc steni-
'®- Deze stemming intussehen kan
ge) ^00r het geheel of gedeeltelijk üi-t-
gen" <U'1'e advies der kieskringvergaderin-
°°h nog worden beïnvloed door zoo-
'"aamde kiescomité's.
aarover dus eerst een enkel, woord,
j. hrlngorganisaties of in samengevoegde
j. lnS°rganisat.ics hebben leden van een
V(l0svGreeniging het recht kiescomit.es te
een"1011 bevordering der verkiezing van
gen an^'^aat- Van dergelijke comité's mo-
10 11 °r meer bestaan dan één voor
U.e.n candidaat in een kieskring of groep
"Meskringen; het ledental mag hoogstens
tn f,'00 Pe,'s°non bedragen; hun namen
'0c,°n vóór 15 April aan de besturen der
,nS°rganisaties zijn meegedeeld; het is
11 vvvhoden in den vorm van een lande-
kiescomité samen te werken. Ze wor-
G n aan&eduid met den naam „Kiescomité
viseerde Candidaten', of met den naam
h den candidaat, of de eandidaten wiens
fc nior verkiezing het comité wil bevorde-
Gesteld bijvoorbeeld dat er een kiesco-
wordt gevormd ter bevordering der
10Z'n® van het. zittend lid der Kamer
Drein ^°er -^arnPschöer, dan wordt dit comité
°emd: Kiescomité Kampschöer.
TOT WELKE CONCLUSIE MEN
NA AFLOOP KWAM
De „Statendam" was al een heelen tijd van
den wal, toen drie piloten op WaalhaveD hun
schroef aansloegen.
De Rotterdamsehe Aeroclub waa van plan,
't uitvarende stoomschip van de lucht uit 'n
eenvoudige hulde te brengen. De piloten
Schmidt Cvantz, van Grat't en in 't Veen brach
ten daarom, toen de „Statendam" halverwege
den Waterweg was, hun „kisten" omhoog,,
kleine, sierlijke Pandertjes.
Door een vriendelijke uitnoodjging waren
we in de gelegenheid, één van de twee plaat
sen in zoo'n baby-vliegtuig in te nemer. e.n mee
het zergat uit te gaan.
Het was wat koud en winderig, vooral in
een open vliegtuig, maar de tocht werd inte
ressant.
We vlogen gedrieën rustig Westwaarts, na
een praehtigen start en ontmoetten ai gauw
een militairen vlieger, die zich bij ons aan
stoot.
Dat. esqnadrille-vliegen is een heel aardige
emotie, 't Is, alsof de machines aan een
touwtje in de lucht hangen. Ze dansen af en
toe als marionetten of maken een sierlijken
sprong, wanneer ze een verdieping hoogrr gaan.
Zoo'n buurman in den hooge maakt een pret-
tigeu en veiligen indruk. Je bent niet alleen,
als je valt
Boven Schiedam kregen we do „Statendam"
in de gaten. Een sierlijke bodem, maar zoo
van boven gezien niet indrukwekkend. Het
schip leek een beetje speelgoedachtig en goo-
als wij het. zagen, kon het best in de Blaak
liggen, zonder dat er sprake zou zijn van een
Aprilgrap.
Als gieren zaten we achter het zog van den
stoomer aan, ver verheven boven het meeuwen
heir, dat er als sneeuw omheen dwarrelde.
Met een vaartje stoven we voorbij, maar
keerden terug. Schmidt Crantz, die secretaris
de Niet van de Aeroclub ais passagier had.
zou een mooien. zwaren krans aan boord
werpen. Opdat deze Kulde geen mensehenlevens
zou eischen, had men het achterschip laten
ontruimen. Het lag er maagdelijk onder onze
wielen, maar o zoo klein.
Schmidt Crantz daalde en cirkelde, terwijl
wij op zeshonderd meter hoogte, toekeken, of
het lukken zou.
Het was telkens een pro beer en en een cirke
len. Onze piloot maakte uit louter ongeduld
een paar angstwekkende vrilles. Dat was om
hoogte te verliezen, zei hij, maar wij vonden,
dat daartoe minder ingewikkelde methoden
bestaan. Bovendien belemmert zoo'n vrille het
uitzicht, want al draaiend en buitelend zie je
aan alle kanten de lucht en de aarde, alles
door elkaar, maar niet wat je zien móét.
En daarvoor zaten we toch in het Pandertje,
om te zien, hoe keurig Schmidt Crantz zijn
krans op de „Statendam" zou mikken.
Achteraf is het misschien wel beter geweest,
dat piloot van Graft aan de menschen op de
„Statendam" zijn vliegkunst toonde.
Want we behoefden daardoor het treurig
moment niet te aanschouwen, waarop onze
tocht eigenlijk mislukte.
Toen de krans met de wapperende linten,
die blonken door het goud van „Rotterdam
sehe Aeroclubstatig uit Schmidt Crantz'
machine daalde en vlak achter de „Statendam"
in het gelige Maaswater kopje onder dook,
zaten wij met o-nze beenen in de lucht, allebei
de handen ergens vastgeklemd en ona lijf in
de bochten gewrongen van een dronken aap,
die een hoogstandje wil maken
Toen dit experiment achter den rug was
de lui op de „Statendam" zullen wel hoog
opgegeven hebben van den moed van Van
Graft's passagier, die zoo maar kopje om dorst
te duikelen, zagen we den móoien krans zielig
in het water drijven, nieuwsgierig bekeken
door de meeuwen, die het ding niet thuis kon
den brengen, aangezien het niets van een red
dingsboei had.
Deze tragedie speelde zich bij Maassluis af.
Om het goed te maken, cirkelden we gevie
ren telkens weer om het schip en togen daar.
op zeewaarts, teneinde te zien, of de weg vei
lig was. We vlogen over het glas van het
Westland en toen we daar weer een vrille
maakten, waren we het al zóó gewend, dat we
dachten aan de stukhen, die we in de broei
kassen zouden maken, indien we bleven dui
kelen.
Gelukkig maakte Graft het niet te lang en
zorgde hij bijtijds, dat het Pandertje weei- vlak
kwam te liggen en we dus onze verkenners-
taak konden volbrengen.
I-Iet gezicht van de eenzame „Christian
Miehelsen" op het strand van Ho-ek van Hol
land, waar ze bezig waren, de zomertentjes op
te slaan, was wel niet bemoedigend, doch geen
aanleiding, om de .Statendam" van haar twee
den proeftocht terug te houden.
Na een uitstapje over de zee, waarboven het
heiig weer bleek, keerden we naar het schip
terug, voor een laatsten groet.
Op vereerend verzoek en met. bet oog op
een maag bepaalde van Graft zich tot een paar
cirkeltjes.
De „Statendam" stoomde zeewaarts en wij
vlogen het land weer in, met het windje ach
ter ons. We werden naar de Waalhaven toe
geduwd, vraten den afstand Hoek van Holland,
Maassluis, Vlaai-dingen, Schiedam en daalden,
na een vlucht van ruim anderhalf uur, keurig
en snel.
Schmidt Crantz kreeg een gesprongen band,
in 't Veen, die nog een straatje om was ge
weest, kwam handen blazend naar beneden.
Van Graft lachte genoegelijk om zijn passagier,
die af en toe naar zij" maag veelde.
Tenslotte zijn we in het onvolprezen restau
rant de kansen gaan bespreken, die een krans
heeft, om uit een vliegtuig precies op het ach
terdek van een schip terecht te komen.
De conclusie was, <lat die krans absoluut
geen kans heeft en dat we hot een volgende
maal met het voordek moeten probeeren.
Dan bestaat in ieder geval een kans, dat de
krans op bet achterdek „landt"
De „Statendam" <'oor de
overgenomen
maatschappij
Partijbestuur en Kringbest uren hebben
het recht regelen voor deze kiescomité's
vast te stellen. Zulks is intussehen nog niet,
gebeurd. Wel houden de Kringbesturen toe
zicht. We vertrouwen overigens dat de
wijze, waarop actie voor bepaalde eandi
daten door eventueele comité's zal worden
gevoerd, eenig ingrijpen volstrekt overbodig
maken zal, en dat met name men zich be
palen zal tot het uiteenzetten van de mo
tieven, waarom een bepaalde candidaat
wordt gepousseerd, zonder dat daarmee
eenige aanval op diens mede-eandidr.ten
gepaard gaat.
Onze redacteur, aan boord van de „Staten
dam", die den tweeden proeftocht van dit
schip meemaakt seinde ons gisteren bet. vol
gende:
Zij het dun ooit, dat de lucht betrokken was,
toch hield het weer zich goed toen we van
middag den Nieuwen Waterweg uitstoomden.
Onderweg hadden zich overal, zoowel te Schie
dam als te Vlaai-dingen, Maassluis en aan den
Hoek van Holland, honderden belangstellenden
langs den oev.er geschaard om van liet uit
varen van het prachtige schip getuige te zijn.
Toen we buitengaats waren gekomen, werd
ii. (1e richting Schevenlngen koers gezet.
Toen had ook, het was intussehen half één
geworden, de plechtigheid plaats van het over
nemen van het schip door de directie van de
HollandAmerika Lijn. Daartoe verzamelden
alle genoodigden zich op het sloependek, waai
de heer J. Ryperda Wierdsma, president-direc
teur der maatschappij, het schip aanvaardde.
Daarna werd door Z.K.H. Prins Hendrik de
vlag der maatschappij op de „Statendam" ont
plooid. Hierbij hield de Prins een korte toe
spraak, waarbij hij er aan herinnerde, dat de
overdracht van liet schip geschiedde op een
historische plek, n.i. op de plek waar de „Ber-
i lin" is vergaan.
De plechtigheid werd ö.a. bijgewoond door
alle zich aan boord bevindende ministers. Ver
der waren, nog aanwezig de heeren Droogleev 1
Fortuyn, burgemeester van Rotterdam, gene
raal Snijders, mr.'A, R. Zimmerman, oud-burge
meester van Rotterdam, baron Van Geen en
de heer E. Heldring, voorzitter van de Kamer-
van Koophandel te Amsterdam.
Het weer werd er Intussehen niet beter op
en tegen half drie kregen we een flinke sneeuw
bui. De gasten kregen toen gelegenheid om
wat meer van het schip te zien en onder lei
ding van ingenieurs der Holland—Amerika
Lijn en van de werf Wilton, waar de Staten
dam is gebouwd, werden de eerste en tweede
klasse bezichtigd. Toen daarna tegen vijf uur
in de rookkamer en de prachtige palmcourt
de thee werd geserveerd ,was het weer weder
om geheel opgeklaard. Dit bijzonder gezellig
onder onsje werd al te spoedig afgebroken door
het verzoek om de filmvoorstelling bij te
door de fa.
wonen.
Onderscheidingen.
Tijdens het schitterend feestmaal, dat aan
het illustre gezelschap hetwelk zich aaa boord
van de Statendam bevindt werd aangeboden,
werden speeches gehouden door Z. K. H. Prins
Hendrik, den heer Westerman, president com
missaris van de Holland-Amerika-Liju, den
heer Rypperda Wierdsma, president directeur
der II. A. L. eu minister de Geer.
Minister Slotemaker de Bruine deelde mede,
dat het H. M. had behaagd te benoemen tot
officier in de Orde van den Ned. Leeuw den
heer. A' Gijn- directeur der H. A. L. en tot
officier in de Orde van Oranje Nassau 'r.
Meyer.
De minister van Staat, jhr. mr. van Karne-
beeiv, commissaris der Koningin in de provin
cie Zuid-Holland, was door de vergadering van
Ged. Staten verhinderd gevolg te geven aan de
uitnoodiging tot 't medemaken van den offi-
ciëelen proeftocht van „De Stateudam."
Keel. 4215 S 16
BEURS VAN SCHIEDAM
SCHIEDAM, 4 April. Officieele noteering
van de commissie uit de Kamer van Koop.
handel
Moutwijn
Moutwijn 46 pet. t 17.50 per H.L.
H. J. JANSEN,
Spiritus
SCHIEDAM, 4 April. Men noteert vooij
Melasse-spiritus 31.50 per H.L.
Ruwe graanspiritus 60 pet. f 17.— per H. U,
Spoeling
Noteering 1.50.
ST. LIDUINAPLAQUETTE
Dta feestdag onzer stadsiheilige nadert; dé
devotie tot de H. Liduina neemt van jaar op
jaar toe en zoo verwonderen we er ons niet)
over, dat de behoefte aan artikelen welke dia
devotie stimulieeren en lev-tndig houden steeda
sterker wordt g-J-oeld.
R. K. VROUWENBOND
Fcestvergadering
De R. K. Vrouwenbond zal na zijn reorganisa
tie, op Vrijdag 12 April zijn eerste vergadering
houden. Deze zal een feestelijk tintje dragen.
Na de huishoudelijke aangelegenheden, waar
onder een uitbreiding van het bestuur eandi
daten van het bestuur zijn mevrouw de wed.
ZoetmulderXolet en mevr. F. Stolwijkvan
Hest zal kapelaan Bekkers een ko-rte toe
spraak houden, waarna opvoering van het too-
ne iduk „De Reisgeleide" van Joh. Molkenhoea-,
De avond zal worden opgeluisterd door het
Excels 1 or-strijk je.
STREEKNET
In de afgeloopeu maand werden in de rich
ting SchiedamRotterdam 117.890 telefoonge
sprekken gevoerd; in de richting Rotterdam—
Schisdam 122.732 telefoongesprekken; in totaal
(hts 240.622 gesprekken.
Op wel zeer gelukkige wijze heeft heer
F. Naikring, St. Liduinastraat, deze 1 -hoefte
willen opvangen door het in den handel bren
gen van een St. Liduinaplastigk naar het be
kende ontwerp van den Schiedamschen kunste
naar Thomas Groenendaal.
De plaquette is uitgevoerd in vierkant, ruit
vorm en achthoek, in helderwitte kleur of een
grondstof met een tintje doorwerkt.
Hierboven vindt men van het fraaie stuk,
dat ,n sieraad zal vormen voor iedere woning*
een afbeelding.
PROEFTOCHT MOTOR-TA NKSCHiP „PA AJ PA CR UZ'
c.V'riA
Gisteren heeft niet goed gevolg de proeftocht
plaats g Had van het door de Rotterdamsehe
Droogdok Maatschappij cp haar werf de Scheeps
bouw Mij. „Nieuwe Waterweg" Schiedam, voor
rekening van de Anglo Mexican Petroleum Com
pany Ltd. Buenos-Aires, gebouwde motor-tank-
Bchip „Pampacruz".
Het schip is geelasiseerd onder Lloyd's klasse
100 A.I. en speciaal ingericht voor het vervoer
van lichte olie op de La Plata rivier. De hoofd
afmetingen zijn:
Lengte over alles 2.06—9 M.; lengte tusschen
de loodlijnen 1980 M.; breedte over de span
ten 31—0 M.; holte tot opperdek 12—6.M. Draag
vermogen 810 ton, bij een diepgang van 11
0 5/16 M.
Het schip is verdeeld in S ladingta met
zijtanlis en 5 cofferdams voor waterbal ten-
Wijl het voorruim is ingericht voor het oer
van benzine in bussen.
De kapitein- en stuurliedenverblijven zij.: in,
een middensche (psdekhuis ondergebracht, dia
voor de machinisten en civiel personeel zijn op
het achterdek. De verblijven voov de bemanning
bevinden zich in den bak.
De dekwerktuigen, zo'oals ankerspil kaapstand
en etuurmacliine worden geheel électri'sch ge
dreven.
De Voortstuwing van het -1 ip geschiedt door
middel van een Werkspoor zes-cylinder vfertact
enkel werkenden direct omkeerbaren Diesel,
motor met een vermogen van 6S0 B. H, P,
