GEMEEMTERAAB VAM SCHIEDAM.
Voor allen die Sukkelen
ivlljïiaiardt's LaxeertaiiSeüen
ZATERDAG 8 JUNI 1929
EERSTE BLAD
PAGINA 2
EEN BRES IN HET MONOPOLIE VAN HET STEDELIJKE
DE ADMINISTRATIEVE OVERSCHRIJVINGEN
DE SAMENSTELLING VAN DE COMMISSIE
VOOR DE HAVENBELANGEN
DE HONGERSNOOD IN SHANSI
WEERBERICHT.
LAATSTE BERICHTEN
r
Da gistermiddag gehouden raadsvergadering
heeft weer tot half zeven geduurd. En wederom
bleven de voornaamste punten van de agenda
onafgedaan.
Bij de ingekomen stukken was een voorstel
van B. en W. om hun College machtiging te
verleenen over te gaan tot afbraak van de ge
meente woningen aan de Villastraat 33 en 35,
Rotterdamsche Dijk 1S6, Gedempte Broersvest
(voormalig stalgebouw N.V. Hoek's Transport
en Expeditiemaatschappijt) en het Paviljoen
op het terrein van de voormalige Schiedamsche
Officierenvereeniging, zulks in verband met de
omstandigheid, dat genoemde woningen met
wandgedierte zijn besmet en een gevaar ople
veren voor de omgeving.
De heer COLLé vond het wel eigenaardig, dat
dit paviljoen van de voormalige officiereeaver-
eeniging nu ineens moet worden afgebroken
nu er maar één gezin meer in woont en er
dus plaats genoeg is.
Wethouder HOUTMAN merkte op, dat het
betreffende paviljoen n;let meer geschikt, is om
te bewonen.
De heer COLLé antwoordde, dat de bewoner
van het paviljoen van den Vrij willigen Land
storm een stukje terrein had gehuurd en zulks
tegen den wensch van het gemeentebestuur. Nu
tracht de gemeente hem óp deze wijze te treffen,
(De voorzitter hamert).
Wethouder VAN VELZEN antwoordt hierop,
dat op den betreffenden bewoner reeds gerui-
men tijd aandrang is uitgeoefend om-te ver
huizen; de andere bewoners hebben dit ge
daan, deze echter niet. Hij heeft een huurschuld
van f 200.
De heer COLLé wil het voorstel aanhouden
om de raadsleden in de gelegenheid te stellen
zich persoonlijk van de feiten op de hoogte te
stellen. De huurschuld is te wijten aan door-
loopende werkloosheid van den man.
Het voorstel Collé wordt verworpen met IS
tegen 4 stemmen en het voorstel van B. en W.
aangenomen.
Aan den heer J. A. Hingman, leeraar in het
teekenen aan het Stedelijk Gymnasium werd
onder dankbetuiging voor de in die functie aan
de gemeente bewezen diensten eervol ontslag
verleend met Ingang van 15 October a.s.
Naar aanleiding van het reeds eerder in ons
blad vermelde schrijven van het Harmoniege
zelschap „Oefening baart Kunst", deelde de
voorzitter het volgende mee:
Op advies van de commissie van het Stedel.
Muziekgezelschap hebben B. en W. besloten
met O. B. K. en St. Ambrosius te overleggen
over twee data waarop deze vereenigingen elk
een concert zullen geven in de Plantage. Wat
de beide andere adresséórende vereenigingen
betreft, door deze zal een proef worden afgelegd
om te laten onderzoeken of zij een behoorlijk
concert kunnen geven.
Wethouder Houtman vult dit nog aan, met
de mededeeling dat wat O. B. K. en St. Am
brosius betreft B. en W. van hun prestaties
op de hoogte zijn; van de beide andere kennen
B. en W. ze niet. Een volstrekt onpartijdig be-
oordeelaar zal daarover beslissen.
De beer WAARDENBURG zou willen, dat
eerst de proef werd afgelegd en eerst dan
tusschen de in aanmerking komende vereeni-
glngen de beschikbare tijd werd verdeeld.
De voorzitter zal deze aangelegenheid nader
in het college bespreken.
Er scheen eenlge jaloersheid te bestaan, dat
O. B K. en St. Ambrosius zonder proefspelen
in de Plantage mogen concerteeren en de beide
andere niet.
Intusschen bleek men er mee accoord te
gaan, dat B. en W. verder de regeling op zich
nemen in den geest als door den voorzitter
medegedeeld.
De plantage is dus niet meer het monopolie
van het Stedelijk muziekkorps.
Het verzoek van de plaatselijke commissie
van de R. K. Jeugdorganisatie om de oprichting
en instandhouding van een R. K. Huishoud
en Industrieschool met daaraan verbonden
avondcursussen te Schiedam noodig te ver
klaren, werd in handen van B. en W. gesteld
om advies.
De commissie van toezicht op het
Bewaarschoolonderwijs
Alvorens de benoemingen van de mmmissie
van Toezicht op het Bewaarschoolonderwijs
aan de orde kwamen, maakte de heer Waar-
.denberg de opmerking, dat het toch niet aanging
nu weer een liberaal in deze commissie te be
nomen, waar de S. D. A. P., terwijl het toch
veelal arbeiderskinderen betreft, niet in de
commissie is vertegenwoordigd.
Een lange discussie ontspon zich over deze
kwestie.
Wethouder HOUTMAN vertelde, dat mej.
Alida Loopuit en „Het Nut" het initiatief tot
het bewaarschoolonderwijs hebben genomen.
De heer STEENS merkte op, dat reeds in de
middeleeuwen de katholieken bewaarschool
onderwijs gaven. De heer v. d. KRAAN vroeg
waarom in een vrouwonvacature weer geen
vrouw op de aanbeveling is geplaatst.
De heer HOOGENDAM wildo weten waarom
het advies van do commissie van onderwijs niet
Is opgevolgd.
Wethouder do Bruin merkte nog op, dat er
ten aanzien van deze aanbeveling volledige
vrijheid bestaat. Er is geen enkel advies. En nu
fcaat hot toch niet aan, dat in een commissie
van vijf drie liberalen zitting moeten hebben.
Rat ls weer de ond-liberale verwaandheid, dat
zij alleen bekwaam zijn voor elk soort van
ïcgentencommlssles.
De heer SLAVENBERG vertelde even
niemand scheen het te weten dat de commis
sie uit zeven leden bestaat en dat er alle
groepen in zijn vertegenwoordigd, ook de S.
D. A. P.i
Overgegaan wordt tot de stemming, waarbij
herbenoemd worden mej. A. E.- J. Melchei'B
en dr. C. R. Vermaas en benoemd in de vaca
ture van mevr. H. L. Goemans-Geertsema Bee-
kering, buiten de aanbeveling om, de heer W.
J. Goslinga.
De toekomst van de Stadhouderslaan
Op het voorstel tot uitgifte in erfpacht van
een strook grond aan de Zuidzijde van de
Stadhouderslaan tot vestiging van een auto-
garage met herstelwerkplaats, was een adres
ingekomen van een 13-tal bewoners van de
Stadihouderslaan en omgeving, met verzoek
bedoelden grond te bestemmen voor woon-
huisibouw, of althans die handeling te ver
richten waardoor hun bezwaren worden ver
vangen.
De heeren v. d. MOST en SCHEURKOGEL
begrijpen, dat bezwaar wordt gemaakt tegen
de vestiging van een industrie in bedoelde om
geving.
De heer STEENS zou een grens bepaald
willen zien waarbuiten geen industrie mag
worden gevestigd.
Wethouder HOUTMAN betoogde op de eerste
plaats, dat de omwonenden geen last van de
fabriek zullen hebben. Er ls weinig grond
voor industrieën, die 1200 M2. verlangen, be
schikbaar. Het voorgedeelte'wordt een show
room en zal de omgeving geen oneer aandoen.
Het is niet de bedoeling v\n B. en W. speciaal
aan deze zijde van de Stad.houdersla.an in
dustrieën te vestigen. Wat hier echter defini
tief zal komen, B. en W. durven het nog niet
te zeggen; het hangt nauw samen met de
exploitatie in de toekomst van onze havens.
De heer KAVELAARS was bang, dat de
industrie last zou aandoen aan eventueele uit
voeringen op het feestterrein.
De wethouder merkte op dat het feestterrein
nu reeds grenst aan het industrieterrein. Or-
wel het feestterrein ligt verkeerd, ofwel de
feestgangers moeten er genoegen mee nemen,
dat hier wel eens wat lawaai zal zijn.
Het voorstel werd tenslotte met 15 tegen 9
stemmen aangenomen.
De hiehtvaartsubsidio
Het voorstel tot toetreding als lid van de
Kon. Ned. Vereeniging voor Luchtvaart te den
Haag, contributie 12, ontlokte tegenspraak
bij wethouder Slavenburg, die namens de fi-
nancieele commissie als zijn meening te ken
nen gaf, dat de gemeente geen rechtstreeksch
belang bij deze zaak heeft.
De voorzitter verdedigde namens de meer
derheid van B. en W. het voorstel. Het betreft
hier geen krachtdadige steun, die van
belangstellende particulieren en gemeenten
moet uitgaan. Als Schiedam zijn plaats in de
zon wil behouden, wil erkend worden, wenscht
dat het zijn plaats in de rij der steden erkend
ziet, dan moet Schiedam ook zijn stand ophou
den, dan moet het laten zien dat het met eere
zijn plaats in de rij der ind ustrieeie steden
Inneemt.
Het sympathieke woord van den voorzitter,
waarmee wij van harte instemmen, kon het
voonstel niet dadelijk redden. De stemmen
staakten, 12 tegen 12. In de volgende vergade.
ring zal opnieuw moeten worden gestemd.
Het voorstel tot wijziging van het Pensioen-
besluit werd nadat wethouder Slavenburg eeni-
ge vragen van de heeren Kavelaars en Steens
om nadere inlichtingen had beantwoord, zonder
stemming aangenomen.
(Wordt vervolgd).
ZONDAGSDIENST GENEESKUNDIGEN
EN APOTHEKEN
De Zondagsdienst zal worden waargenomen
door de geneeskundigen: van den Berg, Lange
Nieuwstraat 113; Ormel, Singel 76; en Ris,
Tuinlaan 92.
Geopend zal zijn de apotheek van den heer
A. P. van Llssa, Hoogstraat 118.
WATERPOLO
De zeventallen, die dit seizoen voor de Schie
damsche Zwemclub aan de competitie van den
Z. R. O. zullen deelnemen, zijn als volgt samen
gesteld:
a. Dames: B. Timmermans (doel); A. Smit,
C. Janse, R. de Jong (achter; D. Odé, F. Bom,
C. Koning (voor). Reserves. N. Snup, H. Va
lerius.
b. Heeren: S. Z. C. I.: v. d. Meer (doe)
Verlinde, Hehemann, Dekker (achter)Schot,
Keijzer, Bokhorst (voor). Reserves: Plaat,
Kemper
S. Z. C. II: de Baan (doel); Kemper, Noord-
hoek, Plaat (achter)Treifel, Jac. Koning,
v. d. Mark (voor). Reserves Franendorf, Troost.
Morgenmiddag spelen voor de competitie van
don Z. R. O. het dameszevental en S. Z. C. 1
te Dordrecht in de zweminrichting De Start,
respectievelijk tegen het dames- en heeren
zevental vam Merwede. Aanvang 2 uur.
Maandagavond 8 uur speelt S. Z. C. II te
Vlaardingen in de Spoorhaven tegen V. Z. C. II
De clubavonden zullen voor dames vermoedelijk
zijn op Maandagavond van 89, voor heeren
op Donderdagavond van 89, terwijl de leden
van S. Z. C. waarschijnlijk ook 's Zondagmiddag
in de gelegenheid zullen zijn zich te oefenen of
wedstrijden te spelen.
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 7 Juni. Vertrokken: s.s.
Calliope, naar Baton Rouge; s.s. Selandia, met
stukgoederen naar Bangkok via Antwerpen:
s.s, Brazil, naar Rotterdam; s.s. Mitna, naar
Sanketo; s.s. Korsfjord, ledig naar Blyth; s.s.
Yang The, meit stukgoederen naar Duinker
ken; s.s. Felox, ledig naar Sagvaag.
SCHIEDAM, 8 Juni. Aangekomen; Noorsch
s.s. Buna Gusta, van Londen om te dokken Jn
de Wilhelminahaven.
met Verstopping of moeilijken, tragen en
onregelmatigen Stoelgang zijn
onmisbaar. Werken vlug zonder kramp of pijn.
Bij Apothekers en Drogisten. Doos 60 ct.
Reel. 27028 VM 10
DE ADMINISTRATIEVE
OVERSCHRIJVINGEN
Het nadere antwoord van B. en W.
In nader antwoord op de vragen van het
raadslid den hoer Co'.lë heeft de voorzitter
gisteren in den Raad het volgende meegedeeld:
Ik wil niet in een beoordeeling van den
maatregel treden.
Maar ik wil wel dit zeggen:
Van de zijde van het Gemeentebestuur is
duidelijk aangetoond, dat het na 1920 den Ge
meenten onmogelijk is gemaakt buiten boven
tallig personeel te blijven.
Men heeft dit hier ernstig getracht. Maar
toen dit in de praktijk onmogelijk bleek, heeft
men zich bepaald tot de administratieve over
schrijving.
Hierdoor wordt niet iedere school op zich
zelf beschouwd, hetgeen tot zeer grillige ge
volgen leidt, doch de scholen samengenomen,
waardoor deze ongelijkmatigheden onderling
worden gecompenseerd.
Het Gemeentebestuur heeft het zoo ver bij
de Regeering gebracht, dat de Ministers van
Binneniandsche Zaken en Landbouw een lan
delijke enquête heeft ingesteld en, onder mede
deeling van onze bezwaren, beeft gevraagd, hoe
andere Gemeenten daarover denken.
Hoe men dus ook over de administratieve
overschrijvingen mag denken, meen ik, dait de
zaak In elk geval deze goede zijde hoeft ge
had, dat de bezwaren voor de Gemeenten als
gevolg van de wijzigingen van de Wet van 1920
duidelijk aan het licht zijn gebracht.
Wat nu de bedragen betreft, die door den
Minister van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen zijn nagevorderd f 5000.over 1925
en f 13.000.over 1926, deze hadden anders
ook betaald moeten worden.
Overigens koestert het Gemeentebestuur nog
altijd het vertrouwen, dat deze korting nog
ongedaan zal worden gemaakt.
Hest heeft het vertrouwen, dat de Minister
van Binneniandsche Zaken en Landbouw, vooral
als de uitslag van de enquete wordt opgemaakt
de billijkheid daarvan zal inzien, omdat de
grondoorzaak hier ligt bij het Rijk, dat na 1920
zoodanige maatregelen nam, dat de Gemeenten
in redelijkheid niet buiten boventallig personeel
konden blijven.
AANRIJDING
Hedenmorgen werd de 25-jarige C. S., wonen
de Grofbaan, toen hij per fiets naar zijn werk
ging. op de Oranjebrug aangereden door een
onbekend gebleven wielrijder, die plotseling
naar links ging rijden. Het rijwiel van S. werd
flink gehavend. Zoo was het frame ontzet en
de electrischè lantaarn vernield. De onbekende
wielrijder, die ook gevallen was, had een der
handen bloedend verwond. Zonder zich over
de aangerichte schade te hekommeren sprong
hij op zijn fiets en reed er snel vandoor.
Op de Niéuwe Haven ls gisteraviond de
arbeider C. v. H. uit de Grofbaan, die zich in
een groep wielrijders bevond welke van het
werk kwam, tegen den wielrijder W. C. uit
Rotterdam opgereden, met het gevolg dat hij
tegen den grond sloeg en bewusteloos bleef
liggen. Door een agent van politie en eenige
burgers werd hij naar hot brugwachtershuisje
op de Nieuwe Haven gedragen. Het bleek dat hij
een bloedende wonde boven het rechteroog
had opgeloopen. Door het lid van het Roode
Kruis, den heer A. Beukers, werd de man
verbonden, waarna hij per auto naar zijn
woning werd gebracht.
TEMPERATUUR van HET WATER
De temperatuur van het water was heden
62 graden.
Onuitsprekelijke ellende der bevolking
Talloos velen in Holland hebben reeds op
schitterende wijze hun medelijden betoond met
de ar.ne, hongerende bevolking van Zuid-
Shausi. De ongunstige berichten blijven echter
aanhouden. Menig medelijdende ziel zal na het
lezen van zijn avondblad, nog eens napiekeren
tijdens de lange winteravonden, over die ijse-
lijke krantenberichten met de ontstellende bij
zonderheden van den Chineeschen hongers
nood.
Hij zal zich een voorstelling trachten te ma
ken van die arme hongerende stakkers en zich
afvragenWat is nu hongersnood Hij zal
zich weer in het geheugen terugroepen die da
gen, toen ook in Holland het gebrek aan de
deur klopte, die harde, sombere tijden van mo
bilisatie en oorlog, van broodkaarten en distri
butie. En met walging zal hij weer denken
aan^ïle waterachtige groen ten soepjes, aan die
slappe gerstekoffie, aan die dunne, karige, on
smakelijke sneetjeé oorlogsbrood zondeT boter,
aan die vleeschlooze eenheidsworst, aan die
flauwe pap, aan die onappetijtelijke aardappel
schotels, aan die papieren schoenzolen, aan
die stroo-sigaren, aaq die zeegras-tabak, aan
die tienduizenden zorgen, narig. en verdriete
lijkheden, die als eenige lichtzijde hebben, dat
ze voorhij zijn. Dan gaat hij aan het vermenig
vuldigen hij stelt zich een toestand voor tien,
honderd maal zoo erg, en dan denkt hij, dat hij
een waar beeld beeft van de ellende die er ge
loden wordt door „die Chlneezen, daar, bij de
Hollandscbo bruine Paters, in Shansi". Maar
ik verzeker u, dan heeft u nog geen flauw be
grip van bet ongelooflijk schouwspel, dat ver
schillende onzer missionarissen hier te zien
krijgen. Ik zal u .eens eenige „close-up's" laten
zien van de afschuwelijke film, waarvan w©
hier de werkelijkheid zien en die als titel
draagt „Hongersnood 1929".
Honger, in den meest uitgebreiden zin des
woords, honger, met heel zijn walgelijken stoet
van miserie, ziekten en ellenden, kondigt zijn
komst al maanden te voren aan.
Het leed begint niet in de maag, maar in het
hart te knagen.
't Begint met angstgevoel. Met stijgende on
rust staart de boer naar den staalblauwen,
steeds wolkenloozen hemel, waarin dag in dag
uit een blakende, alles verschroeiende vuur
gloed neerstraalt. Hij ziet, hoe de gronrl uit
droogt en verhard, hoe de bladeren verschrom
pelen en vergelen. Totdat eindelijk het eerst
zoo vroolijk-groene veld niets meer ls dan een
dorre woestenij met hier en daar wat stroo.
Machteloos staat de boer tegenover het ver-
woestingswerk van het felle element. Met
nieuwe hoop trekt hij er iederen morgen weer
op uit en spiedt de lucht af nsar het kleinste
wolkje, en iederen avond werpt hij zich weer
troosteloos op zijn steenen slaapplaats, wrok-
kend-wanhopig alweer een verloren dag
Dan worden de bovennatuurlijke machten
te hulp geroepen. De Christenen beloven H.H.
Missen en houden biddagen of gaan op bede
vaart. Maar ook de beidenen kennen de mid
delen, om hun goden te bewegen zoo niet goed
schiks, dan met geweld. Eerst verbeten woede,
dan machtelooze wraak is hun parool, bij de
afschuwelijke regenprooessies. Zij tarten de
hitte, verruilen hun lichte zomerkleeren met
een meer donkere dracht (dat is absoluut
noodzakelijk voor die gelegenheid) en in opge
bonden fanatisme trekken zij, druipnat van
het zweet naar de pagode van den regengod.
Luistert de „oude heer" niet, dan wee zijn ge
beente hij wordt dagen lang buiten gezet en
zelf in de heete zon geblakerd blijft hij on
vermurwbaar, dan weg met hem, de rivier in,
of soms kost het hem zijn hoofd.
Als de boer dan eindelijk tot de overtuiging
komt, dat de oogst reddeloos is verloren, blijft
er toch nog hoop leven in zijn hartals het
vóór de eerste nachtvorsten nog flink regent,
kan hij ten minste het winterkoren nog zaal-
en. Maar daar steken de koude winden op de
eerste rijp bedekt het veld, de grond wordt
harden het vonnis is geveld nu geen
herfstoogst, den volgenden zomer weer geen
oogst, dus hongersnood.
Dan begint de tweede fase de wanhopige
strijd tegen het noodlotde felle strijd om het
bestaan. Met een waren hartstocht worden de
laatste groene blaadjes onkruid uitgerukt, de
schors van de boomen gerukt de bladeren van
de takken geritst en ingezouten. Dan valt het
ezeltje als slachtoffer, het afgejakkerde, half-
doodgehongerde scharminkeltje moet in den
pot zeo'n ezelvleesch-keuken heeft veel meer
weg van een leerlooierij dan van een spijsko-
kerij.
Dan volgt het met vel overtrekken skelet,
dat zij hond noemden, dan de uitgemergelde
kippen. En dan. O, er is genoeg. Er zijn nog
zemelen, de overbodige voorraad beestenvoer,
daar zijn nog pitten van watten, waar ze an
ders olie uit sloegen, en dan is er altijd nog
wat kaf te vinden.
Onlangs was ik op bezoek bij een missiona
ris, die ruimschoots zijn deel heeft gehad in
de rampen, die de laatste jaren het ongeluk
kige China hebben getroffen. Hij had een klein
museum aangelegd een merkwaardige verza
meling souvenirs aan de verschillende blijde,
spannende en droeve avonturen, aan zonnige
en sombere dagen, die hij had doorgemaakt.
Daar lagen achter glas, naast de scherven van
een bom, bij het laatste beleg in zijn tuin ont
ploft op de plaats, die hij juist had verlaten,
twee brokken van een grauw-bruine massa.
Eerst zag ik het voor erts aan, maar toen ik
het opnam voelde ik, dat het veei te licht was
om metaal te bevatten.
Toen meende ik, dat het turf was, en drukte
er mijn verwondering over uit in die streek
turf te vinden.
Glimlachend zag de Pater mij aan en ver
klaarde „Dit is brood".
„Ja, Pater, dit is voedsel, dat hij den laatsten
hongersnood hier door de arme menschen werd
gegeten. Ziet u die glinsterende schilfertjes,
hier en daar, dat is kaf."
„En de rest van de materie
„Dat is zand, of liever, de z.g. roode aarde,
een uitstekende specie om het kaf te hinden."
„En werd zoo iets gegeten vroeg ik onge-
loovig.
„Ja, ze moesten wel er was niets anders,
voedsel bevat het zoo goed als niets, maar het
ls het eenige middel, om het ondragelijk ge
voel van leegte Uit hun maag te verdrijven. Het
heeft één voordeel het bederft nooit, wordt
nooit oudbakken deze exemplaren zijn al twee
jaren oud en nog even versch als toen ze pas
uit den oven kwamen het bevat totaal niets.
Wat zou kunnen bederven
Dat ls hongersnood
Langzaam teren die menschelijke wrakken
weg tot levende skeletten. De kleur vervaalt
van vaal-geel tot aschgrauw. Steeds dieper zin
ken de oogen weg in de kassen. Akelig steken
de jukbeenderen uit. Het tandvleesch rot weg
wegens minderwaardig voedsel en de tanden
vallen uit (scheurbuik). Spookgestalten,
schrikaanjagende verschijningen uit de onder
wereld Je hart krimpt ineen, als je hen on
derweg tegenkomt, als ze liun halfnaakte, kno-
kerlge armen met de akelige beenderige grijp
vingers naar je uitsteken, en als de eens zoo
stoere, bonkige kerels vlak voor je neerploffen
in het stof van den weg op hun knieën, en je
met trillende, onnatuurlijk hooge kinderstem
metjes toejammeren Lao ye, k' oliën wo pa
Edele heer, heb medelijden met me
En toch kan de dood d'ien uitgeleefden war
klomp van vel en beenen nog niet aanstonds
de baas.'De hongersdood is gewoonlijk niet het
einde van dit tragisch bestaan. Maar dan wer
pen als hyenas van het slagveld de besmette
lijke ziekten zich op die karkassen. En de uit
geputte lijven hebben totaal geen waarstand-
vermogen meer en begroeten in doffe gelaten
heid deze nieuwe ramp ais den genadeslag, het
einde van hun marteling.
CholeTa verscheurt hun verschraalde Inge
wanden, typhuskoorts schroeit de laatste le
venskracht weg, vliegende tering -heeft in een
halven dag heel het wrak gesloopt.
Dat is honger.
Maar dat is nog niet alles. Dat is nog niet de
helft, nog niet het tiende deel der ellende. Dat
is nog maar d,e ellende van het lichaam. Maar
ontzettend veel verschrikkelijker is honger als
ramp voor de ziel. De geestelijk© ellende, het
verval der moraal, de zedelijke vei /iWering
van heel een volk door den honger aangericht
zijn onherstelbare rampen.
Dan laten de Chineesche rijken en grooten, de
lui zoo gevierd om hun hoffelijke manieren,
de gluipers en kruipers, als er wat te verdie
nen valt, hun waren barbaarscMieidenschen
aard kennen. Zij sluiten hun jarenlang vol
gepropte voorraadzolders en drijven steeds de
prijzen op. Met een glans van satanisch genoe
gen op hun gelaat, wijzen zjj de dringendste
smeekbeden af met een beroep op hun levens-
princiepKo kou ko, leder zorge voor zich.
Is het dan wonder dat die arnia hongerende
staakers door wanhoop en verbittering de
bergen worden ingejaagd, waar zij zich bij de
Zwakke, veranderlijke wind, half tot zwaar,
bewolkt, waar sok ijtijk weinig of geen neer
slag, Iets warmer.
De barometer verandert op den voormiddag
weinig.
Fietsers en motorrijders lichten op van
's avonds 9.46 tot 's morgens 4.10.
rooverbenden aansluiten, om met geweld en
liet a£ t© persen, wat hun zoo WTeed wordt ge
weigerd Hebben zij van hun standpunt als
heidenen geen gelijk Is het niet veel verkiese
lijker diagelijksch goed gevoed en gekleed van
roof te leven en ten slotte van de hen vervol
gende soldaten den kogel te krijgen, dan in el
lende én verdriet de zijn te zien wegteren, om
tenslotte in een langen doodstrijd zelf weg te
kwijnen
En ook het eenlg edele en goede, waar de
oude Chineesche beschaving altijd zoo prat op
ging, wordt door den honger aangetast, de
heilige familieband wordt verscheurd.
Als de huisvader ziet, hoe de ellende iederen
dag hooger stijgt, -h-oe moeder-de-vrouw lang
zaam wegteert en niet meer voor de kinderen
'kan zorgen, hoe zij zich niet meer op de been
kan houden en een last wordt voor het gezin,
waarom zou -hij haar dan niet voor goed geld
verknopen aan een welgestelden buurman, die
er trotsch op gaat „meerdere vrouwen te kunnen
voeden". Het gezin is gered: weer zong minder
en d-e koopsom van moeder Is weer een flinke
duit' om zijn kinderen te kunnen voeden, 't
Volgend jaar, als de oogst Inkt, koopt hij voor
zijn kleinen wel weer een nieuwe moeder.
En waarom do jongens thui-s laten verhon
geren als or zooveel kinderlooze rijken een
handvol zilver voor bieden.
En dan de opgeschoten meisjes, wat zou het
onvergeeflijk dom zijn haar thuis te laten
wegteren. Een meisje doodgehongerd, is im
mers niet alleen een kind verloren, maar ook
verloren kapitaal.
Er zijn nog wel candidaten te vinden, die
•haar met plezier in huis willen opnemen, gratis
kost, inwoning en een rijk leventje verschaf
fen, en vader nog een flinke duit in handen
spelen.
En wie weet, misschien heeft hij wel het
buitenkansje, dat hij haar van de hand kan
doen aan 1 „handelaars of opkoopers" en dan
geniet zij wellicht het voorrecht en de eer te
worden gevoerd naar de groote schitterende
steden, waaT zij te midden der weelderige
pracht en rijkdom als danseuse of eing-song-
girl mag optTeden: devotie dienares van de mo
derne veuustempels. Verleden jaaT reeds, wor
den alleen uit Shansi 17.000 meisjes ..uitge
voerd". Dat is hongersnood.
Dit zijn eenige tafereelen uit het vroeselijk
treurspel „honger", deze winter opgevoerd in
de Shaneineosehe bergen, waarvan verschillen
de Hollands-Che missie narissen de droeve toe
schouwers zijn.
En nu de apotheose.
Nu nog een beeld, dat naar ik hoop, nog lang
in het hart gegrift blijft van al onze Holland-
eche vrienden.
In de dagen van de Goede Week voerde de
II. Kerk in haar ontroerende Passieliturgie,
voor ons weer op de machtige figuur van den
onovertroffen klaagzanger Jeremias.
In felle tonen van schrijnend weedom treurt
d© Profeet, over de rampen, waardoor het God
verlaten en naar een Redder smachtende
joodsche volk is getroffen.
En het meest vreeselijke, dat zij te lijden
hebben, is de bonger. En als het hoogtepunt
van alle foltering, het meest folterende van
alle smart, jammert de Profeet het uit in de
zieldoorsnijdend© klacht: „Parvuldi petierunt
panes et non erat, qui frangeret eis". De kin
dertjes vroegen om brood en er was niemand,
die het hun brak.
In deze wanhoopskreet, en het augstgeschrel
der hulpelooz© hongerige kindertjes huilt ons
de hongeT tegen in al zijn verpletterende tra
giek.
En denkt dan eens.
Dit jaar is deze aangrijpende klaagzang van
den Profeet; niet louter een brok historie uit
oeroude tijden; ook geen beeldspraak of alle*
gorlsölie voorstelling, maar 't is de harde-
wreede werkelijkheid, een natuurgetrouw re
laas van wat er In onze dagen nog gebeurt,
't is een treffend beeld van den hongersnood
in Shansi.
Luaufu, Mei 1929. MISEREOR.
A. H. J. ENGELS.
Maandag 24 Juni a.s. hoopt de heer A. H'
J. Engels, lid van de Tweede Kamer óeT
Staten-Generaal, zijn 60sten verjaardag 'e
vieren.
LEIDSCHE UNIVERSITEIT
Meer studenten dan ooit tevoren
Nu de colleges van dezen academischen cur
sus nagenoeg zijn geëindigd, blijkt, dat het aan
tal studenten, dat dit jaar aan de Leidscb®
unlyersiteit was ingeschreven, 2382 heeft b0*
dragen, een getal dat nog nooit te voren
bereikt. Het vorig jaar was dit aantal 2236-
UIT HET TEXTIELBEDRIJF
Nieuwe onderhandelingen
Naar aanleiding van het voorstel der £iV"
brikantenvereeniging in de textielindustrie,
de vacantleregeling los te behandelen van "9
andere eischen, door de samenwerkende te**
tielarbeiidersbonden gesteld, hebben de hoof
besturen van die bonden zich bereid verklan'
aan dien wensch te voldoen, zoodat volgens
„Courant" binnenkort nieuwe onderhandel'^
gen over de vacantieregeling in het text'"
bedrijf gevoerd kunnen worden.
Verwacht wordt;
MODEMAGAZIJN UITGEBRAND-
Gistermorgen omstreeks 9 uur is brand u''„
gebroken in het modemagazijn „Maison Cb
op den Nieuwendijk te Ylissinge*. Het wl"':
huis ia totaal uitgebrand.
