DWARS DOOR SPANJE
op Tom
GRATIS VERZEKERD
Stierengevecht te Madrid
DE HEMEL IN AUGUSTUS.
BETAALT
GIJ ZIJT DAN EERST
NOG MEER AFSTANDGAS.
EEN NIEUWE LEVERANCIER.
VOOR VEILIGHEID EN
VOLKSGEZONDHEID
Abon n e m cuts geld
Door de overeenkomst, welke tusschen beide
partijen gesloten wordt, is bét monopolie van
de Rirhrmagnaten geheel en al denkbeeldig ge
worden. Zij moeten hun groote macht met an
deren deelen, maar zij hebben het voordeel, dat
tij die gedeelde macht veel verder kannen' uit
oefenen dan zulks tot nu het geval was en dat
zij, gelijk boven gezegd, nu aoor kunnen drin
gen tot den voet der Alpen toe.
O© RECLAME voert affneinniers
naar do fabriek, zij Deidt koopers
demi winkel bitumen. De Reclame
vergemakkelijkt er» versmelt
goederem-omloop, zij v«
dem omzet em stelt tot
vertagimg in staat.
De RECLAME,'
goed begrepen
em goed toege-
past, Is een
r el-
doemster der
me ras clh beid.
Berljj n, 28 Juli 1929.
s? (Van onzen correspondent.)
De Sterrenbeelden. In het Zuiden culmineert
weldra de Steenbok in den Dierenriem. Men
kan hem gemakkelijk vinden, door een rechte
lijn te trekken over "Wega In de tier en Altair
in den Arend, en die mét een gelijk stuk te
verlengen: dan komt men in 'Omega, de knie
van den Steenbok. Alpha is een optische dub
belster, d.w.z. de twee sterren staan slechts toe
vallig ongeveer in deselfde richting, maar gaan
elk baars weegs. Beta is ook ®en mooie dubbel
ster in een tooneelk ijker. Delta is feitelijk de
helderste ster van het beeld, en draagt den
naam Deneb Algiedi, of de Staart van -de Geit.
De Steenbok wordt altijd afgebeeld met het
achterlijf eindigend in een grooten vdsdh-
staart. Niet ver van Zeta vindt men met een
tooneelkljker een .«wak Jiohtpunt: dit is Mes-
sier 30, een groote sterrenhoop van merkwaar-
digen rijkdom.
Hooger op, tot aan hét Zenith, is een prach
tige groep van sterrenbeelden; ifle Arend, de
Zwaan, de Lier, de Dcflftjn, in en tusschen en
langs de beide stroomen, "waarin de Melkweg
zich bier splitst. Nu de nachtelijke schemering,
weer, aanvankelijk gedurende twee uur, op 't
einde der maand gedurende zes uut, door duis
ternis wordt onderbroken. ïs het <een lust te
genietan van dat .heerlijk schouwspel van den
Melkweg
Een breede en ruime baan, rnat goud
voor stof,
Starren 't plaveisel, zooals starren schijnen,
Die ge in den Melkweg ziet, die witte stroom
Die gij 's nachtB hls een ronden gordel merkt,
Bepoeierd met sterren
(Milton, Verloren Paradijs, VXD.
En bij de gedachte aan de miilioenen zon
nen, die daar in de peillooze diepten van het
heelal langs dien eilverigen hand liggen ge
spreid, voelen wij ;ons overstelpt door de
Majesteit der Schepping:
„De Glorie van Hem, die het al beweegt
Doordringt het heelal en straalt naar alle
zijden
(Dante, het Paradijs I).
Van hét Zenith loopt de Melkweg verder naar
het Noord-Oosten door het bekende W-vormige
sterrenbeeld Cassiopeia en langs Perseus em
de laag staande Capella in den "Wagenman.
In het O asten wurdt de Melkweg geflankeerd
door het machtige Vliegende Paard (Pegasus)
met zijn grooten vierhoek en Andromeda, in
't Westen door den Slangendrager (Opbiucus),
Hercules en den Draak.
Zon, Maar en Planeten (tijdsopgaven in
zomertijd).
De Zon doorloopt bat Oostelijk deel van het
sterrenbeeld de Kreeft en het Westelijke van
den Leeuw. "Haar hoogte op den middag (op
52 gr. N.B.) neemt at van 56 gr. 5 min. tot
46 gr. 44 m;-..
Opkomst der zon Hoogste gland Ondergang
1 Aug. 5 n. 20 m. 13 u. 6 m. 12 s. 20 u. 51 ja.
16 Aug. 5 u. .44 m. 13 u. 4 m. 15 s. 20 u 23 m.
31 Aug. 6 u. 9 m. 13 n. :0 m. 22 s. 19 u. 51 m.
De lengte-duur van den dagboog neemt dus
.af van 15 n. 31 m. tot 13 u. 42 m.
Met opkomst en ondergang der zon worden
bedoeld de oogeablikken, waarop de boven
rand der zon verschijnt en verdwijnt.
Hieuwe Maan: 5 Aug.; E.K. 12 Aug- VM
20 Aug.; L.K. 27 Aug.
Planeten: Mercurius was op 31 Juli in
bovensten samenstand met de zon, wordt dus
nu avondster, maar kan wegens de nabijheid
der zon niet worden waargenomen.
Venus komt in het begin der maand te ruim
2 uur 's morgens op, aan het eind te half drie.
Zij schittert met een licht, 30 maal sterker dan
'dat van Wega en de Dier.
Mars gaat aanvankelijk te 22 uur, op het
eind te 21 uur onder, en is dus in het begin
nog wel in de vroege avondschemering te
vinden in 't Westen. De waarneming loont
echter de moeite niet.
Jupiter staat -nu Kirks van Aldebaran. In het
begin der maand komt de planeet te midder
nacht op, op het eind te 23% uur.
Sxtturnm beweegt -.zich terugloopend in den
Slangen drager tot 29 Augustus, daarna recht-
loopend (van West, naar Oost). In het begin
komt hij op tegen 18 uur, staat Sn het Zuiden
omtrent 21 uur en gaat' onder vóór 2 uur. Op
het. eind dér maand is dat alles omtrent ander
half uur vroeger. De ring staat voor ons wijd
geopend.
Eramus in de Vissohen, -en Neptunus, die op
24 Augustus in samenstand komt met da zon,
zijn niet geschikt voor -de waarneming.
I tillende sterren. Meteoren van den Perseus-
stroom worden in deze maand verwacht, en
wel voornamelijk in de nachten van 10 tot 12
Augustus. Vandaar de naam van „Laurentius-
tranen" (feestdag 10 Augustus).
Nog dient de aandacht te worden gevestigd
op een eigenaardig verschijnsel in de atmosfeer,
dat samenhangt met de geweldige uitbarstingen
van den Vesuvius, in de eerste helft van Juni.
Bfj zulk een uitbarsting worden niet alleen
zware lava-massa's uitgebraakt, maar ook ont
zaglijke stofmassa s in de hoogte geslingerd.
De grovere korrels dalen weer naar de aarde,
maar het fijnere stof kan zeer lang boven de
wolken blijven «weven en de aarde met een
wit-achtigen sluier omgeven, die tot allerlei
optische storingen in de atmosfeer aan
leiding geeft. Het eerst viel daarop de aandacht
na de uitbarsting van Krakatao in IS S3. Toen
meldde een zekere Bishop van Honolulu, dat
de zon eiken dag van den morgen tot den
avond omgeven was door een soort vaa hals,
die sinds den naam droeg van „Bishop's ring".
Tot in 1887 bleef dio nog zichtbaar. Bij de
maan werd de ring ook gezien. Ook nu be
richtte professor Max Wolf uit Heidelberg, dat
or si nel 3 .9 Juni-een fijne cirrhus+sluier over den
hemel lag, .en dat de ring (of liever schijf) van
Bishop om zon en maan sterk ontwikkeld was,
met een straal van omtrent 30 graden. Verder
vertoonden zich tegen zonsondergang de zoo
genaamde ultra-cirrhus en het kleurenspel van
het pnrperlicht in het Noord-Westen, met
robijn-kleuring der kim, zoowel 's morgeus als
'b avonds.
Bij olie- of benzin ebrand,
Blusch niet met water, doch met zand.
Draag sluitende kleeren,
Als ge drijfwerk gaat smeren.
Niet spuwen. Wat gij op den vloer spuwt, komt
weer in de lucht, die gij en Uw medcaaheiderB
inademen. GEZONDHEIDSRAAD.
SLi.smi MOHAMSSD VAN iiAROKKO
is op bezoek te Parijs en beeft dezer dagen
by president Doumargue gedejeuneerd.
Ken paar dagen geleden, konden wij bijzon
derheden geven over een overeenkomst, die tus
schen het Keulsche stadsbestuur en de Ruhrgas
A. G. geparafeerd is en welke een grooten stap
voorwaarts in de ontwikkeling van het af
standgas beteekende.
Sedert zijn nog geen veertien dagen verstre
ken en bet afstandgas laat al weer van zich
spreken en behaalt een nieuwe overwinning
die het alle land van Zuid-West-Duitschland
open werpt tot aan den voet van de Alpen en
de Zwitsersche grenzen toe.
Wat het Keulsche contract betreft, zoo is dit
wel door het stadsbestuur, maar nog niet door
den gemeenteraad aangenomen. In dit lichaam
teekenen de socialisten heftig protest aan hun
vrees voor kapitalistische monopolies brengt
hen er toe, de ontwikkeling der techniek zoo
veel mogelijk te belemmeren.
Ook Aken is niet met de regeling ingenomen
en verlangt een greater quotum in de gemeen
schappelijke gaslevering.
Maar, terwijl over deze punten nog gevoch
ten wordt, is het fun fle regeering van Hessen
en het Pruisische handelsministerie gelukt
een vergelijking tusschen „Ruhrgas", die dé
hoofdpromotor van het afstandgas is, en de
„Saargaa" tot stand te brengen.
In bet Saargebied worden ook kolen gevon-
den en de plannen van het afstandgas waren
Dok tot hier doorgedrongen. Zelfs werd het
plan ontworpen, een afstandgasmaa.tschappij
te grondvesten, maar erg veel verder dan plan
nen maken kwam men niet en met het leggen
van een buizennet moet nog haast een begin
worden gemaakt.
In zooverre was de „Saar" dus heelemaal
geen vreesaanjagende concurrent van de op-
permachtige Ruhrgas. Maar dan de Saar is
door de Franschen bezet, die hun best doen, het
land tot de vreugden 'van het één en onverdeel
baar Frankrijk te hekeeren en de Duitsche re
geering vindt het uit dien hoofde wenschelijk,
het district daar zooveel banden als Blechts mo
gelijk is, aan het oude vaderland te binden.
DaaTom is de „Saar" tot een concurrent van
de Ruhrgas verklaard en is men er op uitgeto
gen tusschen deze beide mededingers vrede te
sluiten.
Hierbij doet zich ook de overweging gelden,
dat de Saarmijnen, na repatrieering van het
district, aan den staat Pruisen vervallen en
dat deze er zeer op gebrand is, zTto invloed in
dat ding der toekomst, dat dlstantiegas heet,
te vergrooten. De regeering van dezen vrijstaat
heeft difs zeer handig meegeholpen tot de pro-
moveering van het onschuldige Saarbekken
tot een afstandgasleverancier en hoopt daar
binnen weinige Jaren de vruchten van te zui
len-plukken.
Bij de getroffen regeling wordt West Duitsch-
Imd in drieën verdeeld. Door noordelijk Hes-' I
sen wordt een demarcatielijn getrokken en al
wat boven die lijn ligt blijft onbestreden Ruhr-
gasgebied. De Ruhr mag samen met Aken hier
alles tot stand brengen, waar ze kans toe ziet
en de Saar verklaart zich daarin gedeslntcres
Beerd.
Vervolgens is er een klein gebied, bestaande
uit hot Saarbekken, den Palts en den kring
Trier, dat aan de Saarmagnatcn wordt uit
geleverd en waarin de Ruhr zich niet verder
moeien zal.
Dn ten slotte komt er de groote kluif van Ba
den en Wurtemberg met een brok van Hessen
maar voorloopig nog zonder Beieren, waarin
Ruhr en Saar samen zullen werken.
Aan dit gebied zal de Ruhr 40 millioen MS en
de Saar 20 millioen M3 gas leveren. Het dan
nog bestaande tekort zal door beide partijen
aangevuld worden in de verhouding van 3 2
Groot kan dat tekort «iet zijn, want heel Z*id
Duitschland met inbegrip van Beieren, gebruikt
jaarlijks maar 'n 530 millioen M3 gas. Deze
geringe kwantiteit is echter voor een enorme
uitbreiding vatbaar.
Nu hebben de kolenproducenten van Ruhr en
Saar het zeer makkelijk, wanneer ze de wereld
onder elkaar verdoelen willen, maar de moei
lijkheden beginnen pas, wanneer derden in het
geval betrokken raken. En zulke derden zijn in
overvloed aanwezig. Iu het verdeelde gebied be
staan Teeds allerlei vormen van afstandgaspian-
uen in verschillende vormen van ontwikkeling
Er zjjn plaatselijke gasfabrieken, er zijn
meenten, er zijn consumenten, enz. en met al
deze eenheden moet nu nog onderhandeld wor
den. En bij die besprekingen gaat het niet alleen
om de levering van het gas, maar ook om
den aanleg van het buizennet, waartegen ge
meenten of privé-personen, die op een bepaald
punt haar zin niet kunnen krijgen, zich 'met
.hand en tand soms verzetten.
Om al deze medewerkende en tegenwerkende 1
krachten op een grootsten .gemeenen deeler te
vereenigen streeft men er naar, voor heel Zuid
West-Duitsehland een groote gaskoopers-oraa-
nisatie op te richten.
Van deze organisatie kunnen landen g&.
meenten, fabrieken en andere consumenten
alsook de gasleveranciers, lid zijn.
Deze organisatie zal o.m. tastbare vormen
aannemen in een N. V., die de taak op zich
neemt, het benoodigde buizennet aan te leggen
en te exploiteren. Het ligt natuurlijk op den
weg van zulk een maatschappij, alle locaal ver
zet tegen het afstandgas te sussen of neer te
slaan en de kolenmagnaten zien op dat bedrijt
toe, zonder er zich de handen aan vuil te maken.
Is de maatschappij eenmaal met haar buizennet
klaar dan behoeven zij niets te doen, dan voor
gas te zorgen en de winst te incasseeren
Terwijl men aldus het Saargebied met nieuwe
banden aan het -weenend moederhart vastkwt
breekt men allerlei verzet tegen de plannen
Tan de gehate Ruhrmagnaten eü maakt men
tevens vrije baan voor een zeer merkwaardige
technische ontwikkeling.
Een spannend moment uit een stierengevecht. De stier, geprikkeld door de pieken in
rug, stuift op den rooden doek los.
De indruk, die men in Spanje opdoet, is, dat
het land allesbehalve onder de dictatuur ge
bukt gaat en een consolideering van den toe
stand zich langzaam voltrekt. Spanje is bezig
zich op te werken en het is er thans reeds zóó
aan toe, dat het zich over zich zelf volstrekt
niet behoeft te schamen.
Zelfs over de ondeugd, waarom Spanje Jot in
de uithoeken der wereld berucht ,is, behoeft
het niet eens zoo erg te blozen, evenmin els ik
'bloos hij de bekentenis, dat een stierengevecht
me een genoogiijken middag heeft bezorgd al
moet üc toegeven, dat de entourage me niet
op mijn qui vive heeft doen zjjn, toen er wel
degelijk dierenmishandeling plaats vond
Alvorens even uit te wëiden over een cérrida,
die ik te Madrid meemaakte, moet ik tot mijn
schande bekennen, niet in staat te zijn, den
lezer aangenaam leesvoeder te verschaffen in
den vorm van huiveringwekkende .staaltjes van
menschelijke wreedheid of van lyrische uitha
len over de duizelingwekkende schoonheid van
dit echt-Spaansche gebeuren.
Ik heb al gezegd, dat ik er een genoeglijl-.en
middag aan beleefd beb.
Het was op een Zondag, ver en warm. Dui
zenden togen naar de Plaza de Toros. Tallooze
auto's en taxi's tusschen ontelbare voetgangers.
De Plaza de Toros is een groote arena,een
geweldige cirkel van bruinachtig steen. De
menigte verdwijnt er door vele nauwe gaten in
gangen, die doen -denken aan het Romeinsche
Colosseum. Trouwens, het Inwendige van de
Piaza de Toms, de arena zélf en de toeséhou-
warsruimten geven den indruk, die het Colos
seum moet hebben gemaakt, toen de Romein
sche keisers er het plebs rustig hielden.
Dertig duizend menschen kunnen daar in de
Plaza de Toros van Madrid.
Dertig duizend hoofden bewogen zich als een
deinende zee. Ontelbare waaiers gingen apa
thisch heen en weder- Boven het gezoem der
menigte klonk de langgerekte kreet van limo-
nafla, limonada fria, frissche limonade.
Ik had een plaats in -de schaduw. Tegenover
me, aan den anderen kant van de arena zaten
er tienduizend in de zon, de zon in een tem
peratuur van om en bij de veertig graden. Tien
duizend lichamen dicht opeen, even dicht ais
aan de beschaduwde zijde, waar het al "bijna
niet te barden was.
In de arana wandelden honderden op en
neer, in afwachting van het sein, dat het spel
zou gaan beginnen.
En het spel begon. De wandelaars stortten
zich hals over kop op de nog vrije plaatsen. Er
schalden klaroenen en er ging een schot open.
Door dit schot kwam een ruiterstoet de arena
binnen. Voorop de caballeros, die diep hun hoe
den afnamen, een beleefdheid, waaTop zelfs
niet met een applausje gereageerd werd.
Achter de caballeros Teden de picadores in
hnn geel cost.uum. Dan volgden te voet de
kleurige banderilleros en capeadores en de
toreros.
Deze stoet bewoog zich kalm naar den zonne-
kant en verdween door een poort. Toen ldonk
ergens boven in het gebouw wat muziek en
pardoes stond er een zwarte Stier in het strijd
perk, nog een beetje beduusd, maar nijdig
slaande met zijn staart.
Iedereen weet zoo ongeveer het verloop van
een stierengevecht.
Eerst beginnen de banderilleros hun werk,
bijgestaan door hun met roze en gele doeken
slaande kameraden, de capeadores. Dan heb
ben twee bereden picadores de nogal gevaarlijke
taak, den stier extra woedend te maken, door
hem met een lans venijnig te prikken. En ten
slotte verschijnt de torero, die het inmiddels
leeds afgematte beest nog even terdege
koeieneert en het dan met één stoot van zijn
'degen moet afmaken, wat meestal niet
en den torero op een fluitconcert komt te s»8"'
Een stierengevecht is een «eest voor de °°e*
en een kwelling voor de ooren.
Het feest wordt gevormd door kle«r e"
elegance.
Kleurig, fleurig en vol goudgeschitter 1
de costuums der stierenvechters en vol ele?®11'!
is de wijze, waarop sommige dezer heerer.
liet ziedend© dier spelen.
Als vreemdeling kent men natuurlijk «i®1 f
finesses ran het geval en wanneer de toes«-'^011
wers bulten zichzelf van enthousiasme zi>
grijpt men eenvoudig niet, waarom ze zJcS t0
druk maken.
Ddt maakt hét bijwonen van een s'Ntei'
gevecht -uitermate komisch.
Ik^ zat naast een meneer, die het af ®:1 t0>.
op z'n zenüwen kreeg en me dan allerlei
gen toeschreeuwde, die ik absoluut niét v
stond.
Anderhalf uur lang heeft deze Spanjol 318
doen opstaan en doen zitten, doen klappe®
juichen. En eerst, nadat de laatste stier P'v"
was en hij zjjn Castiliaansch verstand i®1
kreeg, ^bemerkte hij, dat ik een vreennR''"jj
was en niets had gesnapt van alles, wat
me in dé ooren gebruld had. 1,
Die brullende menigte is nog het meest ka®8
sche. Ze wordt grotesk naast dat zielig®-
bloede cadaver van den stier, dat door eeo 'P
met vlaggen getooide Haarden omder belgerbk'
wordt weggesleept, terwijl de muziek kr»®^
achtig een marsch blaast.
En de gelukkige torero loopt dan buige"3 f
zwaaiend een «ererondje. Hoeden en pétten v»
gen de arena in en het Bchijnt een plicht ,8
hoffelijkheid, dat hij er eenige terugwerpt-
rest komt intusscken óók hij de eigenaars ter"®'
Toen de heeren zoo scheutig met hun stro"1®
dopjes bleken, meende ik, dat er dien dag
het oog op de corrida ergens ia een
winkel uitverkoop was geweest, maar dit
toch niet het gevai.
Belachelijk
stier hem van 4,0.0.1 u werpn, en 11 y, r
derd door zij 11 zware kleeding, wanhopige I'
gen doet, om op te staan. Dan snellen de
ren toe en terwijl de stier weer als est, dölIeE'
achter de handig gezwaaide roze *'iS
Tent, verlaat de smadelijk gevloerde ileal-
.arena, moeizaam zwoegend In de l>ran|;\,j,
zon, terwijl een grijze doek de plaats aa»11
waar het doodelijk gewonde paard zijn las*5'
adem uitblaast.
Een stierengevecht biedt taiiooze
momenten, een enkele maal een tragi311'
slechts nu en dan eon grootsch mom®0'' je
stier, die met één slag geveld wordt, een »eCis-
onbeweeglijk start en opeens, als door ec»
semstraal getroffen, dreunend ter aarde 381
do espada iu zijn bebloeden nek.
De stierengevechten zijn tegenwoordig fj9
wat minder wreed dan vroeger en hun P'5
J&6V&L
wordt de picador, wanneer
1 zijn paard werpt en liü, P'
wat mmaer wreea aan vroeger en hun t- s
is aan het tanen, zegt men. En het moe'
- 'mm is, "j
d€-
wel zoo zijn, want een corrida is tlians, j
zien van de meelij wekkende rol, die de
er helaas in moeten spelen, een gracieus
spel, waarbij men er slechts af en toe bS» t
innerd wordt, dat hier menschen spel®0
den dood, den dood onder de hoeven ts® yy
tot dolheid opgezweepten stier. Bijwijle11
schouwt men staaltjes van wonderlijke ,r
digheid, maar over het algemeen ligt er p
de vertooning iets mats. (Vji
Dit is natuurlijk slechts de indruk va» f
corrida, doch die werd gehouden in .1-
grootste arena's -van Spanje. En er w»rc'' ;-
beste toreros en de mooiste en vechUus1"'
stieren.
Misschien, dat het wat te warm was.
