Nog steeds: de Culemborgsche moordzaak
Opnieuw de moordzaak Lans in behandeling
Socialistische
zedelijkheid
1 als socialisten
I vS8
DE KINDERMOORD IN
DEN POLDER
ÖSSDAG 22 OCTOBER 1929
TWEEDE BLAD.
PAGINA h
&EGEEREN
BENOEMINGEN
Mr. A. J. M. H. VAN BAAR t
angrijke verkeersverbetering
Kastekort bij een school
„Er zijn dingen bij", die de verdediger „niet durft te ver! ellen"
DE MEINEED-KWESTIE
WIE KENT WILLEM VISSER?
BLOEMBOLLENTEELT IN
WEST BRABANT
KOSTBARE SCHILDERIJEN
GESTOLEN
DE KOOPMAN, DIE ZIJN VROUW
VERMOORDDE
NACHTELIJKE VECHTPARTIJ.
NACHTELIJKE ROOFOVERVAL
IN ONZE OOST
DE ZAAK-WALLER
TWEE MANNEN EN EEN VROUW
BERAAMDEN EEN MOORDPLAN
GETUIGE BRONS LEGT ZIJN VERKLARINGEN AF
KINDERVERLAMMING
GEZOCHT WEGENS DIEFSTAL
I ■verschrikkelijk misdrijf te Rotterdam
v°or de soc.-dem. „Voorwaarts" aanlei-
8 geweest haar lezers te onthalen op
'elaas over de gevaren, die in de grooto
Veiled de goede zeden bedreigen. Het
^reekit vanzelf, dat het blad met geen
rept over de beteekonis van het
dienstig leven bij de bestrijding van
boosheid.
-r er is meer.
elke gelegenheid schamperen de so
uriten over de „zedelijkheidsapostelen"
behalve dat de roode pers al aardig
r* doet aan het afdrukken van zinneprik-
0T1de prenten, laten de socialistische po-
lc' geen gelegenheid voorbijgaan om de
/^slagen van de zedelijkheid te onder-
^®t alleen probeeren zij het onderscheid
*8 te wtsschen tusschen gehuwd en on-
NiUwd maar ook het tegennatuurlijk
^aad vindt bij hen, getuige de uitgaven
„Ontwikkeling", verdedigers. En
deze verdedigers hun meening
w* degelijk trachten te verbreiden,
een Wolff-bericht dat dato 16 Octo-
r kit Berlijn meldt, dat in de strafrecht-
^tüissie van den rijksdag paragraaf 236.
n.aarb'i de homosexualiteit met gevange-
^^raf bedreigd wordt, mede met de stem-
der sociaal-democraten, der commu-
"rii. en andere wijzigingen verworpen
vera.
t ^at lm zeer bijzondere gevallen de rech-
r den pleger van tegennatuurlijk kwaad
straft maar onschadelijk maakt voor
e samenleving, dat is te begrijpen.
'aar dat men het in een samenleving,
bet Christendom kent, totaal straffe-
- stelt, is wel een zeer nieuwe, sterke
'^^ijzing voor onze meening, dat de he
kelen van socialisten en katholieken, ook
p Redelijk terrein, door een afgrond zijn
en.
tie
'005
^ls socialisten regeeren, doen zij dat an-
"ers
°6po
Ten
dan men van hen, zoolang zij in de
'sitie zijn, zou verwachten.
Jn onzent schreeuwden zij luidkeels^
burgemeester ter Laan te Zaandam,
1<! tijdens stakingsonlusten zóó de orde
t van verschillende zijden werd ge-
,faagfl of een sociaal-democraat eigenlijk
i5' burgemeester zou kunnen zijn, gezien
6t revolutionair karakter van de S.D.A.P.
j,be regeering heeft gemeend dat het wel
'lf' en vandaar de moeilijke positie van
Wh n j
«i
Vst laten bewaren, dat de magistraat
het forum der partijgenooten verschij-
N moest en goede beloften afleggen (al
hij dat ontkend) tegenover den voor-
'(ter der S.D.A.P.
Wr uit Duitschland komt het interes-
jde bericht, dat de soc.-dem. Pruisische
Sister-president Braun wel degelijk van
^ning is, dat ambtenaren niet volkomen
'i zijn in hun politieke gedragingen,
^ktegendeel, de minister heeft namens de
htisische regeering verklaard, dat een
jSenaar, die deelneemt aan het „Yolk-
^ehren," dat de leden der regeering in
.3 tuchthuis wil brengen, ongetwijfeld zijn
lf'bt als ambtenaar schendt.
(jSj Zjjn het jn dit geval volkomen met
regeerenden sociaal-democraat eens
is het secundum Marx en de mar-
stisc.he principes volgens welke gehandeld
v °et warden in deze „kapitalistische sa-
v woraet
Sieving"?
in het bisdom Haarlem.
D. Hoogw. de Bisschop van Haarlem heeft
^a°enicl tot assistent te Lisse (H. H. Engelbe-
^■rders) den Weleerw. Heer M. Kuipers.
ij^terdag Is te 's Hertogenbosch overleden
A j. m. H. van Baar, raadsheer in het Ge-
^tshof aldaar.
Als uitvoering wordt gegeven aan
het wegenplan der provincie
Zuid-Holland
^^hhilerdag zal de nieuwe veerstoep te Gel
508 officieel iin gebruik worden genomen.
W86 tweede belangrijke verbetering van het
SchoonhovenGelken es, waaraan de ge-
ij^te Schoonhoven thans ongeveer 40.000
heeft ten kosite gelegd, is tevens een
V'^hgrijke verkeersverbetering. De nieuwe
toep heeft een lengte van 110 meter en een
vlak van 6 rheter.
ONTSLAG WEGENS SLAPTE?
In
Tegenstrijdige mededeelingen
arbeiderskringen ging het gerucht, dat er
V/
aS was te wachten van ongeveer 150 man
v Sens stapte hij de Gloeilampenfabrieken
¥<Ut
öe
te Tilburg.
h- directie deelde Zaterdagmorgen mede, dat
gVah ontslag geen sprake was.
at«rdagmiddag hij het uitgaan der fabrie-
V., deelden evenwel verscheidene personen,
„De Courant", hierover ondervraagd,
dat circa 200 arbeiders, voornamelijk
Dj ktde vrouwen, ontslag hebben gekregen
(m,Verschillende afdeelingen. Er Is een extra
cting toegezegd.
b ADaNG, 19 October. (ANETA). Na het ver-
j van het oud-onderrlistrictshoofd van
t 8lj°ekbasoeng naar Batavia, waar, hij de
Vi'IUrsscho°l bezoekt werd een kastekort
Ij 3500 gulden geconstateerd. De verdachte
°hder politietoezicht gesteld.
LAATSTE ACTE VAN HET
DRAMA?
Een nieuwe wending
in het geding
WIE ZIJN DE MOORDENAARS?
Gisteren stond ter zake van meineed in de
bekende Culemborgsche moordzaak voor het
Bosche gerechtshof terecht Melis de Smale, die
door het Hof te Arhem tot 2 jaar gevangenis
straf was veroordeeld en wiens zaak door den
Hoogen Raad naar het Bossche Hof was verwe
zen.
Verdachte bleef bekennen voor de rechtbank
valsch verklaard te hebben. Hij is in booger
beroep gegaan, omdat hij de straf te hoog
acht. Uit wraak had hij valsch verklaard en
hij was geprest om aldus te verklaren.
DE GETUIGEN
Klaas Sweris heeft om godsdienstige over
wegingen bezwaar onder eede te verklaren en
teekent de desbetreffende verklaring. Getuige
noemt de verklaringen van de Smale van a tot
z onwaar. Terwijl het donkere maan was en
hij in de schaduw van een boom stond zou hij
hem notabene hebben zien verbleeken. Getuige
is het slachtoffer van valsche verklaringen ge
weest en heeft daarom 21% maand gezeten.
De verdediger Mr. Roobol vraagt aan de vol
gende getuige, de weduwe Haveman, hoe het bij
den rechtercommissaris is gegaan. Zij ant
woordt 5 a 6 dagen in voorarrest te hebben ge
zeten. Zij sprak de waarheid, maar men wilde
haar niet gelooven. Zij moest verklaren, dat
Vroege en Sweris het gedaan hadden en zou
dan naar huis mogen gaan.
Op een vraag van den reohter-oommissaris,
mr. Hofdijk of zij de Smale kende, had zij ont
kennend geantwoord. De Smale verklaarde ech
ter, dat hij getuige kende, waarop deze heeft
gezegd: wat liegt die man.
Toen heeft getuige eindelijk maar gezegd, dat
het was zooals de Smale gezegd had. Toen kon
ze tenminste naar huis gaan.
Op de opmerking van den president, dat zij
zoo'n verklaring toch niet mocht afleggen, zegt
zij dat zij al 9 dagen had gezeten en naar huis
wilde. Mr. Hofdijk had toen gezegd, dat hij
levenslang kon geven.
Mr. Roobol wijst er op, dat deze getuige door
den rechter-commissaris nog is beëedigd.
Verdachte deelt hierna mee in het huis van
bewaring te Tiel bezoek te hebben ontvangen
van rechercheur Iïuypers uit Amsterdam, die
hem vroeg of hij Vroege en Sweris kende, wat
hij bevestigde. De rechercheur deelde mede be
wijzen te hebben dat verd. meer van de Culem
borgsche moordzaak wist, wat niet het geval
was. De rechercheur gaf hem een reep kwatta
en vroeg hem, wat hij ervan dacht, dat Sweris
in de zaak betrokken zou zijn. Verd. zei er niets
van te weten. Dit hield hij vol tegenover den
rechter-commissaris, die hein kort daarop ver
hoorde, maar men hield vol, dat hij het wel wist.
Verd. werd er moe bij. Ook de subst. officier,
mr. Oostig, was bij het verhoor aanwezig. De
Officier zei, dat als hij niets zeggen wilde, verd.
er voor aangezien zou worden er meer van te
weten. De rechter-commissaris had hem gezegd,
dat hij' zelf niet ter terechtzitting onder eede
zou behoeven te verklaren, dat zou mr. Oosting
wel doen.
De president wijst erop, dat nu de schuld wordt
gegooid op den rechter-commissaris en den Of
ficier, wat in Arnhem niet is gebeurd. Verd.
heeft steeds verklaard uit wraak te hebben ge
handeld.
Mr. Roobol merkt op, dat verdachte's verkla
ring klopt met die der wed. Haveman, terwijl
hij toch niet wist, wat deze zou verklaren.
De adv.-generaal stelt de vraag, wanneer verd.
zijn verhaal over wat er 6 jaar geleden gebeurd
is, het laatst heeft gerepeteerd.
Verd. zegt dat dit niet noodig was, want het
zit vast in zijn hoofd.
De adv.-generaal wijst er dan op, dat de ver
dediger precies wist, wat er komen zou.
De verdediger erkent dit. Hij is 's morgens
in het huis van bewaring geweest en verd. heeft
hem toen hetzelfde verteld.
HET REQUISITOIR
Hierna nam mr. Couvée requisitoir. Het von
nis der Tielsche rechtbank zal vernietigd moe
ten worden. De tenlastelegging is bewezen. De
behandeling dezer zaak is waarschijnlijk de
laatste acte van het Culemborgsche drama. Het
betreft een zeer ernstig geval en in verband
hiermede herinnerde spr. aan een andere zaak,
die onlangs in Nederland de aandacht trok. In
een brief aan Sweris heeft verd. verklaard, dat
hij uit wraak heeft gehandeld en nu komt er een
draai in de zaak. Nu wordt gezegd, dat de
Justitie geprest heeft tot het afleggen van val-
sohe verklaringen. Spr. heeft den indruk, dat
dit verhaal langzamerhand is opgebouwd en
dat 't niet kan worden aangenomen, zooals het
hier is voorgedragen. Spr. meent, dat werkelijk
wraak in het spel is en acht daarom de straf
niet te zwaar. De advocaat-generaal eischte
vernietiging van het vonnis der Tielsche recht
bank en veroordeling van verd. tot 2 jaar ge
vangenisstraf met bevel tot gevangenneming,
zoodat verd. in December vrij komt.
HET PLEIDOOI
Mr. Roobol zegt in den aanvang van zijn plei
dooi dat hij dezen morgen de Smale gesproken
had en wist wat hij verklaren zou. Hij heeft
het onmiddellijk opgeschreven en het niet voor
gezegd. Verder verklaart pl. hoe het komt, dat
hij thans als verdediger optreedt.
Ik heb, aldus pl., in deze zaak gevoeld, dat
Vroege en Sweris onschuldig waren. Ik heb het
bewijs gezocht en naar ik meen gevonden om aan
te toonen, wie de daders zijn. Ik meen dat ik
de heele zaak doorzie, daarom heb ik me ge
ïnteresseerd voor de verdediging van mej. Ha
veman en daarom interesseer ik mij nu voor de
zaak de Smale.
Pl. gelooft, dat rechter-commissaris Hofdijk
het slachtoffer is geworden van valsche verkla
ringen, meer kan hij er niet van zeggen. Hoe
is de Smale op het tapijt gekomen? Hoe kon
de Smale, van wien de psychiaters verklaarden,
dat hij een achterlijke jongen is, een dergelijk
verhaal in elkaar zetten? Uit het rapport is ge
bleken, dat de Smale niet van zoodanige ont
wikkeling is om deze verklaring zonder hulp
van anderen af te leggen. Hoe kwam de Smale
aan bijna hetzelfde verhaal, dat juffrouw Have
man deed? Waarom is de verklaring van de
Smale indertijd niet gecontroleerd. Waarom
is later onderzocht door een rechtercommissa
ris of mej. Haveman onder een psychischen
drang haar verklaring heeft afgelegd? Is het
billijk een onderzoek in te stellen om te weten
te komen waar de verklaring van de Smale
vandaan is gekomen? Ik heb mijn onderzoek in
de Culemborgsche zaak, nadat de proc.-gen. in
Arnhem bij zijn laatste requisjtoir gezegd had,
dat hij niet wist of ze schuldig waren of on
schuldig, voortgezet. Ik heb mijn onderzoek
voortgezet om aan te toonen dat mej. Haveman
de waarheid heeft gesproken, want als Vroege
en Sweris schuldig zijn, dan spreekt mej. Have
man nu onwaarheid en de Smale ook en moet
hij worden vrijgesproken, want dan sprak hij
in Tiel de waarheid. Maar als Vroege en Sweris
onschuldig zijn, wat ik zeker weet, dan hebben
ze er ook recht op te weten, wie de daders zijn.
We kunnen het weten, wanneer we het willen
weten en wanneer we heel de zaak kennen dan
kunnen we pas oordeelen, wat met de Smale is
gebeurd, hoe hij aan zijn verklaring is gekomen
of hij vrijgesproken moet worden of gestraft.
Ik ben naar Dr. Hesselingh geweest met een
nieuwe vondst. Dr. H. oordeelde het mogelijk
om hiermede de Culemborgsche zaak op te los
sen. Ik heb het een jaar geleden aan den offi
cier van Justitie in Tiel verteld, maar nog steeds
wacht Dr. H. op een opdracht. Er moet uitge
maakt worden wie de moordenaars zijn en het
is mogelijk. Am hoechster Stelle is bijna alles
bekend, wat ik weet van deze zaak. Er zijn
dingen bij, die ik hier niet durf te vertellen;
als ze waar zijn is het verschrikkelijk. Wordt
de Culemborgsche moordzaak niet uitgezocht
dan kennen we de zaak de Smale nooit vol
ledig en moet hij worden vrijgesproken.
De uitspraak werd daarna bepaald op over
14 dagen.
Gisteren putaliceemen wij het verzoek om
inlichtingen omtrent Willem Visser, alias W.
Huisman, ook bekend onder den naam „Tijs
de tuinman".
Inlichtingen worden ingewacht bij het Po
litiebureau, Groote Paauwensteeg.
VALSCHE RIJKSDAALDER,
Bij de politie te Leiden is een valsche rijks
daalder gedeponeerd, welke door een winke
lier in betaling was ontvangen.
FABRIEK UITGEBRAND
Aanzienlijke schade
De enveloppeufabriek „Holland" op de Hei
beek te Venilo, geraakte Maandagavond door
tot heiden onbekende oorzaak in brand. De
Venlosche brandweer die spoedig aanwezig
was, werkte vele uren, om de uitbreiding van
het vuur te beletten. Dit gelukte echter niet.
De schadlen is aanzienlijk. Het gebouw is ver
zekerd.
VLUCHTELING AANGEHOUDEN.
Ook de tweede uit het Rijks Psychopathen-
asyl te Leiden ontvluchte verpleegde Teunis
Andriessen is opgespoord. Hij werd Zaterdag
te Losser (O.) aangehouden en is Zondag naar
het asyl te Leiden teruggebracht.
IN DEN KELDER GEVALLEN
De 40 jarige Th. van B. is in zijn woning aan
het Paduaplein te Tilburg in den kelder geval
len. Hij kwam met het hoofd op den vloer te
recht en bekwam een zeer ernstige hoofdwonde.
VERMIST.
Sedert Zaterdag wordt te Leiden vermist de
14-jarige Jacob Kroon. Zijn signalement luidt:
Tamelijk groot voor zijn leeftijd, blond haar en
lidteeken boven het linkeroog. Hij draagt een
grijs pak en grijs overhemd en zwarte schoenen
en sokken.
De Commissaris van politie te Leiden ver
zoekt opsporing en bericht.
Verschillende landbouwers in West-Brabant
zijn dit jaar ook begonneu met het uitzetteu
van tulpbollen. Vooral in de omgeving van
Kruisland schijnt men zich op deze cultuur te
gaan toeleggen. Geheele velden zijn reeds be-
poot.
De bewoners waren
afwezig
OOK TAFELZILVER EN GELD
VERDWENEN
Men meldt aan de „N. R. Crt." uit Rijswijk
(Z.H.)
Zaterdagavond tusschen 4 en 8 uur is tijdens
afwezigheid van de bewoners door opensluiting
ingebroken ten huize van den heer A. N. t. B.
alhier. Daar zijn gestolen een partij tafelzilver
ter waarde van ongeveer 150, twee bankbiljet
ten van 10 en de volgende schilderijen: een
Rubens voorstellende een mannenkop ,met
zwarte lijst, formaat 41 x 33 c.M. ter waarde
van 15.000; een Ribéra, voorstellende Maria
met Engel, 72 x 65 c.M., zonder lijst, ter waarde
van 10.000; een Weissenbrueh, voorstellende
een boerenhofstede, houten paneel, 28 x 20
c.M. ter waarde van 450; een aquarel van
Bosboom, 20 x 16 c.M., op papier, zonder lijst,
voorstellende een kerkinterieur, ter waarde
van 250.; een wintergezicht, schilder onbe
kend, formaat 28 x 3® c.M.; houten paneel zon
der lijst, ter waarde van 40.
De twee eerstgenoemde schilderijen waren in
commissie gegeven; de andere zijn het eigen
dom van den heer te B.
Wanneer hij voor de
Rechtbank komt
Naar wij vernemen, zal de zaak tegen den
koopman B., beschuldigd van moord op zijn
vrouw, gepleegd in den avond van 30 Mei in
een perceel aan de Faber van Riemsdijkstraat
te 's Hoge, vermoedelijk in de tweede helft van
de volgende maand voor de Haagsche rechtbank
behandeld worden.
Er bestond reeds lang
'n veetè
Zaterdagnacht ontstond in de Bloemstraat te
Amsterdam ruzie tusschen eenige jongelui die
reeds geruiimen tijd een veete tegen elkaar
hadden.
De ruzie ontaardde in een vechtpartij, die
ernstige afmetingen aannam. Er werden mes
sen getrokken en een ongeveer 25-jarig persoon
werd ernstig aan hoofd en buik gewond. Per
auto van den G. G. en G. D. werd hij naar het
Binnengasthuis vervoerd.
De daders werden naar het bureau Wester
straat overgebracht, doch in den loop van den
nacht weer vrijgelaten.
ter verpleging opgenomen in het Gasthuis te
Twee personen levensgevaarlijk
gewond
ZES VAN DE TIEN BANDIETEN
AANGEHOUDEN
SOEKABOEMI, 19 October (ANETA). Tien
gewapende inlanders in Njalindoeng met
zwartgemaakte gezichten overrompelden een
ouden inlander, die het plan had naar Mekka
te gaan, waarvoor hij f 5000 had opgespaard.
Een bij den ouden man inwonende neef maakte
's nachts de deur open, toen een angstige stem
om toegang vroeg. De tien bandieten overvielen
den neef en kapten hem met een golok in den
rug, zoodat hij neerviel, waarop de oude man
uit zijn kamertje kwam. Onmiddellijk vielen
de mannen hem aan en sloegen hem den
rechterpols af, waarna den man o.m. nog kap-
wonden in borst en rug werden toegebracht.
De bandieten verdwenen met medeneming van
de f 5000.De toestand van den neef en den
ouden man is zeer ernstig. Zes van de kerels
zijn aangehouden.
Het verhoor der 52 medebeklaagden
is begonnen
MEDAN, 19 October (ANETA). Naar de
Deli Courant meldt, heeft de landraad te
Langsa een aanvang gemaakt met het hooren
van 52 mede-beklaagden in de strafzaak-Wal-
ler.
Deze beklaagden behoorden tot de lastigste
elementen en begonnen een hongerstaking,
waarbij zij visch zonder graten eischten en een
heele kattie in plaats van een halve, terwijl
zij alles trachtten stuk te trappen.
De verhooren leverden weinig nieuwe ge
zichtspunten op. Gebleken is dat een verple
ger en een baboe de nieuw aangekomen con
tractanten geld en kleedingstukken afzetten
Een vrouw werd de hersenpan
verbrijzeld
PONOROGO, 19 October (ANETA). Een
27-jarige verkoopster van kains, die 80 stuks
bij zich had, bracht een bezoek aan haar nicht
en de doeken wekten de hebzucht op van de
nicht, die met twee mannen een plan tot moord
beraamde. In den nacht drongen zij de kamer
binnen en sloegen de verkoopster zoolang met
steenen op het hoofd, dat de hersenpan ver
brijzeld werd. Het lijk werd daarop op het erf
van een ander neergelegd en daar door de veld
politie gevonden. De kains waren bij anderen
ondergebracht. De drie moordenaars zijn gear
resteerd.
ONGELUK IN EEN MIJN
Sleeper onder een kolenwagen
en aan de gevolgen overleden
In de mijn Willem-Sophia te Spekholzer-
heide is de 24-jarige sleeper P. K. in een rem-
helling onder een kolenwagen geraakt, waar
door hij inwendige verwondingen bekwam. Het
slachtoffer werd naar het St. Jozef Hospitaal
te Heerlen vervoerd, waar hij des avonds is
overleden.
VERDUISTERING VAN 10.OC0 GULDEN
BATAVIA, 19 October (ANETA). De heer
H. van Z., die werkzaam was gesteld bij de
Linotype Machinery Company, is gearresteerd
wegens verduistering van 10.000 gulden.
VERDACHTE O. BLIJFT
ONTKENNEN
Heden heeft de rechtbank te Rotterdam de
behandeling van de zaak tegen den procuratie
houder van O. die verdacht wordt van den
moord op den heer Lans, gepleegd in den avond
van den 29sten November, voortgezet.
Zooals men weet schorste de rechtbank in
Juni, nadat het onderzoek ter openbare recht
zitting reeds drie dagen in beslag genomen had,
de verdere behandeling, toen bij de rechtbank
ingekomen was een rapport van den agent van
politie Chr. Brons, waarin deze verklaarde op
den avond van den moord dienst te hebben ge
daan op de Admiraliteitskade. Hij heeft toen
licht zien branden in het kantoor van Adr. De
Haas Jr.'s handelmaatschappij, waarvan de heer
Lans directeur was. De gordijnen voor de
ramen van dit kantoor waren niet gesloten,
zoodat hij kon zien, dat een persoon in hemds
mouwen telkens, althans meermalen een huk
kende beweging maakte. Deze persoon komt
in postuur geheel overeen met den verdachte.
Voorts verklaarde deze agent, dat het hem
opgevallen was, dat verdachte aan eenige
vingers van de rechterhand roode vlekken had
op den avond van den moord, toen hij hem in
het kantoor bezig gezien heeft met het tellen
van geld. De president heeft getuige gewezen
op de belangrijkheid van zijn verklaring en
hem de vraag gesteld, waarom hij niet reeds
in het vooronderzoek was gehoord en waarom
hij niet aan den inspecteur die met het onder
zoek belast was deze mededeelingen had ge
daan. De getuige heeft daarop verklaard den
inspecteur van zijn bevindingen mondeling op
de hoogte te hebben gebracht, doch deze zou
daaraan geen aandacht hebben geschonken.
Dit werd door den inspecteur van politie, L.
Hermans, ontkend, die overigens zoodanige
inlichtingen over den agent Brons gaf, dat
het de rechtbank gewenscht voorkwam een
onderzoek te doen instellen naar de betrouw
baarheid van dezen getuige en naar de moge
lijkheid, dat hij werkelijk op den avond van
den moord een man kan hebben gezien in het
kantoor van de firma De Haas Jr.
Te meer achtte de rechtbank het gewenscht
het onderzoek te schorsen, omdat geen zeker
heid was te verkrijgen omtrent de gevonden
bloedsporen in het portaal en in de keuken
van het kantoorpand aan den Oost-zeedijk. Ook
hiernaar werd een nader onderzoek gelast, ter
wijl tevens aan den politie-scheikundige dr.
Hesseltnk uit Arnhem opgedragen werd een
nader onderzoek in te stellen naar bloedsporen
op kleeren en schoenen van verdachte. Aan de
psychiaters dr. J. Scholtens te 's Gravenhage
en dr. Woerkom, te Rotterdam werd opgedra
gen te onderzoeken, of verdachte geestelijk en
lichamelijk in staat zou zijn geweest tot den
moord, die hem ten laste is gelegd.
De samenstelling van de rechtbank is geheel
overeenkomstig aan die, voor welke ook het
eerste onderzoek heeft plaats gehad n.l. mr.
S. G. Canes, president, mr. A. Dirkzwager, mr.
P. G. Schalkwijk, rechters mr. G. C. B. E.
Suringar, bijzittend rechter Het O. M. wordt
waargenomen door mr. J. A. de Visser. Verde
digers van verdachte zijn mr. Kokosky uit Am
sterdam en mr. J. H. v. d. Meer uit Rotter
dam.
De rol vermeldt 43 getuigen, waaronder 10
deskundigen. Omtrent de betrouwbaarheid van
den agent Brons zullen een elftal politieman
nen de rechtbank inlichten, terwijl de oogarts,
dr. H. K. de Haas zal mededeelen of inder
daad de mogelijkheid heeft bestaan, dat agent
Brons gezien heeft, wat hij voor de rechtbank
heeft verklaard.
De publieke belangstelling.
Het vermoeden, dat de belangstelling van
de zijde van het publiek voor de voortgezette
behandeling van de moordzaak Lans, niet zoo
overstelpend zou zijn, als bij de eerste zittin
gen in Juli j.l. is niet direct bewaarheid ge
worden. Meende men algemeen, dat de af
schuwelijke moord op Marietje van Os de
gemoederen van het publiek te veel zou
bezig houden, en dat daardoor de belangstel
ling voor de getuigenverklaringen in de moord
zaak Lans, wat zou zijn geluwd, de toeloop
van hedenmorgen, heeft dat wel anders be
wezen. En wat wij destijds schreven bij het
eerste getuigen-verhoor in deze zaak, dat de
moordzaak Lans haast een „cause célèbre"
geworden is, mogen wij vandaag gerust nog
eens herhalen.
Om kwart na tien uur, zoowel de besproken
plaatsen als de publieke tribune waren j»heel
ingenomen meerdere gegadigden voor de
publieke tribune moesten zelfs geweigerd wor
den kwam verdaohte van O. voorafgegaan
door een veldwachter, onder doodsche stilte
in de rechtszaal. Van O. zag er bleek uit en
antwoordde bijna onverstaanbaar op de vragen
van den president.
De president vraagt verdachte van O. of
deze bij zijn verklaring blijft dat hij onschul
dig is.
Verdachte: Ja.
Pres.: Bent u in deze maanden niet tot
inkeer gekomen en blijft u er dus bij, dat u
van de geheele zaak niets weet.
Verdachte: Ik ben totaal onschuldig.
De president deelt mede dat de behandeling
der zaak weer in gedeelten zal geschieden.
Eerst zal behandeld worden de kwestie Brons,
daarna de tijd, waarop verdachte beweert
weggegaan te zijn; 3e. wat er gebeurd is,
buiten de zaak op omstreeks den tijd van den
moord; 4e. de kwestie van de gevonden vijl;
5e. de bloedsporen op kleeren, costuum en
regenjas en schoenen en Ge. de psychiaters.
De kwestie-Brons.
Als eerste getuige wordt dan gehoord de
agent van politie Chr. Brons, die volhardt bij
zijn verklaring, dat liij twee dagen voor den
moord een man gezien heeft, die op verdachte
wijze opkeek naar het kantoorpand van de
firma De Haas. Hij heeft dien man gevolgd,
•doch hij heeft hem uit het oog verloren. Op
den avond van den moord heeft hij, toen hij
op de Admiraliteitskade surveilleerde, licht
zien branden in het kantoor van De Haas.
Hij heeft een man bukkende bewegingen zien
maken over den lessenaar. Daarna heeft hij den
man naar een kast zien gaan, die hij open
maakte.
Toen hij later de steeg passeerde, waarin
de ingang van het kantoor van De Haas is
gelegen, zag hij een lichtflits, alsof iemand
het pand verliet. Ook de ontdekking van de
mode vlekken op de handen van verdachte
houdt, nadat verdachte zijn handen nog eens
heeft laten zien, getuige vol. Hij geeft toe,
dat hij in liet rapport verzuimd heeft, deze
waarneming te vermelden.
De president voelt getuige ernstig aan den
tand, hoe het gekomen is, dat hij op twee
dagen vóór den moord de man, dien hij wilde
volgen uit het oog is verloren. Getuige be
weert dat hij wegens het slechte weer niet
op zijn fiets heeft kunnen stappen, want bij
regen beslaat zijn bril. De president acht deze
verklaring onbevredigend, want even te voren
had getuige toch wel op zijn fiets gereden.
Getuige verklaart voort», dat de persoon, j
die hij in bukkende houding gezien heeft, in
postuur en houding geheel met verdachte over
eenkomt.
Verdachte zegt dat hij nooit in hemdsmouwen
rondliep.
Ook de kwestie van de gordijntjes houdt
getuige vol. De gordijntjes voor de plaats van
verdaohte waren open, die voor de plaats van
Lans waren gesloten.
De president, die getuige onder het oog
brengt, dat het oordeel omtrent hem niet zoo
gunstig is, vraagt hem nog eens of hij perti
nent blijft bij zijn verklaring, dat hij een buk-
kenden man in hemdsmouwen heeft waar
genomen. Ook de roode vlekken aan de handen
van verdachte heeft hij gezien. Hij wijst nu
de vingers van verdachte aan, waar hij deze
plekken heeft gezien. Het maakte op hem den
indruk, dat die plekken veroorzaakt waren
door hard borstelen of schuren met een puim
steen.
Op vragen van den verdediger, zegt getuig^
dat hij in den man, dien hij twee dagen vóór
den moord heeft gezien, veel overeenkomst
ziet met verdachte. Dat was hem op den avond
van den moord opgevallen, toen hij den pro
curatiehouder in het kantoor heeft gezien-
Als de verdediger, mr. Kokosky getuige
over dezelfde punten vragen wil stellen waar
over de president hem reeds heeft ondervraagd,
maakt de president bezwaar daartegen. De
verdediger vraagt voor zich de vrijheid om
op de zelfde punten, die de president reeds be
handelde vragen, die misschien scherper gefor
muleerd zijn te stellen. Tweede getuige is dr.
H. K. de Haas. Deze getuige heeft bezwaar
wegens godsdienstige redenen om den eed af te
leggen. Getuige teekent de gebruikelijke ver
klaring.
De deskundige oogarts verklaart dat het niet
onwaarschijnlijk is, dat Brons uit hetgeen hij
twee dagen voor den moord heeft gezien, een
juiste conclusie getrokken heeft. Een licht
straal in de steeg bij opening van de deur heeft
Brons niet kunnen waarnemen, alleen is er
een lichtvlek te zien. Maar Iemand, die voorhij
het hek loopt, kon die lichtvlek niet zien. Daar
voor moet men nauwkeurig door de spijlen van
het hek zien. Bij het verhoor geeft getuige toe
dat niet een proef genomen is, alsof iemand
hij het verlaten even het licht aan en uit
draaide, omdat bij de proeven die hij genomen
heeft, onder veel ongunstiger omstandigheden,
de waarneming van het licht niet mogelijk was.
Toch wil de president dat deze proef nog eens
genomen zal worden hedenavond tusschen half
acht en half negen.
Omtrent de vraag of de steeg al dan niet ver
licht is, heeft getuige geen zekerheid gekregen.
Indien de steeg verlicht is geweest, dan is
hetgeen Brons zegt waargenomen te hebben
onmogelijk.
Getuige L. Hermans, inspecteur van
politie erkent den dag na den moord het rap
port van Brons te hebben ontvangen, waarin
gemeld werd, dat v. O. roode vlekken had aan
beide handen. Getuige heeft die vlekken niet
gezien. Getuige Hermans zegt, dat hij, dank zij
de pers, wel zwart gemaakt is in deze maanden,
maar hij is ervan overtuigd, in deze zaak ge
handeld te hebben, zooals het behoorde.
De president zegt, dat niemand inspecteur
Hermans iets zal verwijten, maar hij vindt het
toch wel vreemd, dat inspecteur Hermans, wan
neer hem erop attent wordt gemaakt, dat van
O. roode vlekken had aan zijn hand, deze in
het geheel geen onderzoek heeft ingesteld; te
meer vindt de president dit onverstandig,
daar getuige wist, dat hij te doen had met een
fantast als Brons is.
Getuige verdedigt de wijze waarop hij het
onderzoek heeft geleid. Verdachte is herhaal
delijk verhoord. Hij bracht dan dikwijls zijn
handen aan het hoofd. Indien hij roode plekken
aan de handen zou hebben gehad, dan zou ge
tuige dit toch hebben moeten zien.
Van de bukkende houding heeft getuige niets
van Brons gehoord.
De president wijst getuige Brons nog
eens op de belangrijkheid van zijn verklaring,
wanneer deze waar is. Anders zou getuige op
zeer unfaire wijze staan te liegen.
Getuige Brons blijft er bij, dat hij die mede-
deeling heeft gedaan. De inspecteur Hermans
zou hem hebben uitgelachen.
Getuige Hermans heeft ter terechtzitting
voor het eerst gehoord van den bukkenden
man.
Doodelijk gevolg
te Roosendaal
Te Roosendaal, in het gezin van de familie
H., wonende aan den Boulevard Antwerpia al
daar, is een geval van kinderverlamming ge
constateerd. De kleine werd onmiddellijk per
auto naar het ziekenhuis Charitas ter verple
ging overgebracht, waar het kind echter giste
ren is overleden.
DE ONTPLOFFING TE ZANDVOORT
Ernstige gevolgen voor den getroffene
In verband met de ontploffing van een
bus slaghoedjes te Zandvoort kan nader wor
den gemeld, dat de getroffene zoo goed als
zeker voor zijn geheele leven verminkt zal
zijn. Nog steeds spoelen bussen slaghoedjes
aan. Tot nu toe zijn al 200 bussen bij de
politie te Zandvoort gedeponeerd. Men ver
moedt, dat zij afkomstig zijn van een Russische
Aanhouding in een logement
BIJ een in den nacht van Zaterdag op Zoqdag
te Delft Ingesteld onderzoek in logementen en
dergelijke werd in een dezer gelegenheden een
persoon aangetroffen, die opgaf v. d. L. te
heeten, doch geen papieren bij zich liad. Daar
men vermoedde, dat hij een valsclien naam op
gaf, werd hij ter vaststelling van zijn identiteit
meegenomen uaar het politiebureau. Hier erken
de hij de 26-jarige S. te zijn. Hij bleek gezocht
te worden door den brigade-commandant der
Kon. Marechaussee te Almelo wegens diefstal
van 500 en is naar Almelo overgebracht.
