HET MILITAIRE VRAAGSTUK
Woensdag 23 October 1929
DERDE BLAD.
PAGINA 2,
iiltll
yiSSCHERIJ.
PRAEADVIES VOOR DEN PARTIJRAAD DER RK. STAATSPART.
ry'
Handwondjes
I
/N KONINKRIJK DER NEDERLANDEN
EEN GEOORLOOFDE OORLOG IN
ONZE DAGEN ALLERMINST
DENKBEELDIG
DE CONTRACT-ACTIE DER
BAKKERSGEZELLEN.
e
LUCHTDIENST BATAVIA-
SOERABAJA
POSTVLUCHTEN NAAR INDIë.
2 mtrnmaam
<3 - o i! -lis v.
REGEERING EN MIDDENSTAND
UIT HET MIJNBEDRIJF
DOODELIJK ONGELUK AAN
BOORD VAN DE „HERTOG
HENDRIK."
De Vrouw
DE HAARLEMSCHE DIOCESANE
SYNODE
BEDEVAART NAAR BARGEROOSTERVELD
MARKTBERICHTEN.
RIVIERTIJDINGEN.
Toch ons pacifistisch streven
trachten te verwezenlijken
WIJZIGING DER INTERNATIONALE
MENTALITEIT GEBODEN
Over het op de aanstaande najaarsvergade
ring van den Partijraad der Katholieke Staats
partij aan de orde gestelde militaire vraagstuk
zijn, gelijk Teeds gemeld, vijf praeadviezen
uitgebracht, waarbij deze actuede en zoowel
voor binnen- als buitenlandsche politiek van
overwegende beteekenis zijnde kwestie bekeken
wordt uit politiek, ethisch, economisch en mili
tair oogpunt. Deze praeadviezen zijn samengevat
in een boekwerk van 130 pagina's. Van ieder
dezer praeadviezen geven we achtereenvolgens
een korte samenvatting.
Eerste praeadviseur is mr. W. M. van Lan-
cchot, die de politiek, meer bepaald de inter
nationaal politieke zijde van het vraagstuk be
schouwt. Wij als Katholieken, zoo merkt hij
op, zijn ongetwijfeld bevoorrecht omdat wij,
ook hij de oplossing van het zoo ingewikkelde
en veelzijdige militaire vraagstuk, in de beza
digde vredeswoorden, welke ons van uit het
Vaticaan bij herhaling tegenklinken, een wel
kom richtsnoer vinden voor ons denken en
handelen.
Toetssteen van onze binnen- en buitenlandscnQ
politiek ten aanzien van het militaire vraagstuk
zij dus allereerst de Katholieke moraal. Deze
stelt aan den geoorloofden oorlog zeker zeer
hooge eischen, maar erkent anderzijds zijn recht
van bestaan. O. a. mag de justa causa niet
ontbreken; de oorlog strekke tot handhaving
van recht of herstel van ondervonden onrecht;
hij is dus alleen gerechtvaardigd, als hij staat
in dienst van het recht.
Naar Katholieke opvatting is een geoorloofde
oorlog in onze dagen allerminst denkbeeldig.
Maar anderzijds hebben wij ons te hoeden
voor de opvatting van hen, die, den oorlog
beschouwende als een noodzakelijk kwaad, dat
wij als onvermijdelijk hebben te aanvaarden, in
een onvruchtbaar pessimisme alle vredesbe-
moeiing bij voorbaat reeds als doelloos ver
werpen.
De oorlog is zeker geen uitvloeisel van eenige
natuurwet en daarom moeten wij, bezield door
het begeesterend woord der Vredes Pausen,
blijven gelooven aan de mogelijkheid om, trots
allen aanvankelijken terugslag, ons pacifistisch
streven te verwezenlijken.
De Volkenbond kan ook niet opeens alles
veranderen, de geschiedenis leert dit wel, want
eéuwen verliepen alvofens de denkbeelden, door
St Augustinus en andere Kerkvaders verkon
digd, tot rijpheid kwamen. Over wat in tien
jaren tot stand is gebracht, mag men niet
ontevreden zijn, vooral als men daarbij rekening
houdt met het kwaad, dat door de gelukkige
tussohenkomst van den Volkenbond is ver
meden, waarbij praeadviseur vooral denkt aan
menig ernstig geschil, dat in verzoenende banen
is geleid.
Te weinig ook wordt geteld het voortdurend
contact, dat Genève brengt tusschen de ver
tegenwoordigers der mogendheden en dat op
zichzelf reeds zijn gunstigen, heilzamen invloed
oefent op de wederzijdsche verhoudingen. Het
gaat in menig opzicht met den Volkenbond als
met onze Katholiekendagen; om hun balans
op te maken moet men niet slechts letten op
de gehouden redevoeringen, de genomen beslui
ten en hun uitvoering, maar niet minder op de
stille resultaten, die schuilen in den ouder
lingen omgang hunner bezoekers.
Arbitrage, veiligheid en vermindering van
bewapening, ziedaar de trilogie van beginselen,
welke .n onverbrekelijk verband te Genève de
oplossing van het militaire vraagstuk beheer-
scheu.
Het goede voorbeeld, dat ook wij ongetwijfel
in .dezen hebben te geven, moet niet leiden tc
eenzijdige nationale ontwapening, zooals son
migen ons willen doen gelooven, die bij hu
ijveren voor den vrede deze leuze in on:
binnenlandsche politiek stellen aan de orde va
den dag.
Toetst men de plannen tot eenzijdige ont
wapening aan de uitspraken van het Vaticaa
en aan het Grond verdrag (Pact) van den Vo
kenbond, dan blijkt reeds aanstond, dat dez
in geen van beide steun vinden. De bekend
Vredesbrief van Paus Benedictus XV van
Aug. 1917 laat op dit stuk geen reden ti
twijfel; hij doelt slechts op gelijktijdige wede'
keerige vermindering van bewapening. Naa
den geest van het Grondverdrag van den Vo
kenbond heeft ieder lid van den Bond eei
weermacht te onderhouden.
Rest thans de vraag, ten deze beslissend, of
niet iedere staat als zelfstandige, onafhanke
lijke instelling van de door God gewilde
wereldorde gerechtigd en ook verplicht is het
algemeen welzijn (d.i. het welzijn van eigen
volk en dat der volkengemeenschap) te ver
dedigen tegen onrechtmatige aanvallen.
En de Katholieke Staatspartij, nationaal bij
uitnemendheid, erkennende de ideëele en mate-
rieele waarde onzer zelfstandigheid, heeft
voorzeker in dezen een roeping te vervullen,
welke wij dan ook vinden neergelegd in ons
program: handhaving onzer neutraliteit en ver
dediging onzer onafhankelijkheid.
De eenzijdige ontwapenaars verliezen in hun
ijver en enthousiasme voor een al te spoedige
verwezenlijking hunner vredesidealen de voor
zichtigheid uit het oog, welke ook voor den
vurigsten vredesvriend dringend geboden is.
Men mag dat betreuren, maar daar tegenover
mogen wij zeker niet stellen een militairisme,
dat onze bewapening zou willen opvoeren tot
boven het voor de handhaving onzer zelfstan
digheid strikt noodzakelijke minimum. De
moeilijke vraag is echter, waar ligt de grens.
Willen we op het gebied van de beperking der
bewapening iets bereiken, dan is een wijziging
der internationale mentaliteit geboden en dient
veiligheid bevorderd te worden door vertrou
wen en dat kan alleen als er een einde komt
aan de geheime verdragen door andere landen
gesloten.
Bevordering van regelen voor het vinden
van vredelievende oplossingen van geschillen
behoort daartoe eveneens.
Iedere uitbreiding van het gebied der arbi
trage moet onvermijdelijk leiden tot inperking
der bewapening; naarmate de eerste terrein
wint. wordt de laatste teruggedrongen en moet
zij het veld ruimen. Wat is bevorderen van in
ternationale rechtspraak anders dan knabbelen
aan den bewapeningsreus
Verantwoordelijk en ten volle verantwoorde
lijk blijve ook de Regeering voor de plannen
van den Generalen Staf.
Na er nog op gewezen te hebben, dat ook het
ijveren der voorstanders van gelijktijdige
wederkeerige afschaffing van dlenstdwang
gewis waardeering verdient, mits daardoor
de handhaving onzer neutraliteit en verdedi
ging onzer onafhankelijkheid niet wordt in
gevaar gebracht, komt de praeadviseur tot de
conclusie, dat de taak der Katholieke Staats
partij bij de oplossing van het militaire pro
bleem in ons program volkomen juist en ook
volledig Is afgebakend.
Hij ziet haar als een drieledige: eenerzljds,
zich hare roeping als nationale partij ten volle
bewust, bedacht op handhaving onzer neutrali
teit en verdediging onzer onafhankelijkheid een
weermacht in stand te houden, welke naar ons
bescheiden kunnen aan dien eisch beantwoordt;
anderzijds, wars van militairisme, in het besef
van de groote offers, die de dienstplicht van
de bevolking vordert, alles te vermijden, wat
de organisatie van leger en vloot zou opvoe
ren tot buiten de grenzen van bovenomschre
ven doel; bovenal, begeesterd door het woord
der Vredes-Pausen, onvermoeid en met volhar
ding in het verkeer tusschen de volken de be
ginselen van Christelijke liefde en rechtvaar
digheid, van saamhoorigheid en gemeenschaps
zin te doen zegevieren over onrecht, geweld en
wantrouwen.
De nieuwe C. A. O. door de
organisatiebesturen
aanvaard
In de Maandag te 's Gravenhage gehouden
bijeenkomst van gedelegeerden van de drie
bakkerspatroonsbonden en de vier gezellen
organisaties, (óók de Alg. Nederl. Bond van
Bakkerij-arbeiders was thans aanwezig) is met
algemeene stemmen besloten, dat, de besturen
zoowel van patroons- als arbeidersorganisaties
▼oor hunne ledenvergaderingen de aanvaarding
der .concept-overeenkomst zullen verdedigen.
In vertrouwen, dat de door de ledenvergade
ringen definitief aan te nemen arbeidsregeling
behoorlijk zal worden in- en doorgevoerd, zul-
ldh met Ingang van de eerste loonweek van
April 1930 de loonen met f 1.— per week wor
den verhoogd.
Indien in eenige plaats of plaatsen de rede
lijke in- en doorvoering vóór den lsten April
1930 is geschied kan, door de Plaatselijke
Bedrijfscommissie worden besloten de loons-
▼erhooging vroeger te doen plaats hebben,
waaraan partijen zich dan hebben te houden.
DE DlCHTER-ZANGER J. H. Speemhoff,
werd heden 60 jaar
Op 1 November geopend
BATAVIA. 21 October. (ANETA). De Kon.
Ned. Indische Luchtvaart-Mij. maakt officieel
bekend, dat de lijn naar Soerabaja op 1 No
vember geopend zal worden. Het landingster
rein Darmo wordt ln den kortstmogelijken tijd
in orde gemaakt.
De P. H. A. E- N. op de terugreis
Het tweede retourvliegtuig, de P. H. A. E.
N. is gisteren te 5.45 uur uit Batavia vertrokken
en arriveerde te 8,10 uur te Palembang. Om
9,05 uur werd te Palembang opgestegen en de
vlucht naar Medan voortgezet, waar het toe
stel te 15,10 uur arriveerde.
Morgen wordt de reis voortgezet. Aan boord
is alles wel.
NEDERLAND-EXPRESS.
De speciale trein, welke met post en passa
giers ln aansluiting op het motorschip P. C.
Hooft van Genua zal rijden, zal Vrijdagmorgen
te 11.10 uur van daar vertrekken.
In verband met de zware bezetting zal deze
trein na Bazel ln tweeën worden gesplist, bet
eerste gedeelte zal Zaterdagmorgen te 7.57 uur
te Arnhem, 848 te Utrecht, te 9.45 te Den Haag
(Staatsspoor), te 9.36 te Amsterdam (W.P.),
te 9.53 Amsterdam (C.S.) en te 9.52 te Rotter
dam (Maas) aankomen; het tweede gedeelte zal
dien dag te 8.51 te Arnhem, te 9.46 te Utrecht,
11 uur te Den Haag, 10.24 te Amsterdam (W.P.),
10.43 Amsterdam (C.S.) en te 11.12 Rotterdam
(Maas) arriveeren.
DR. W. F. H. BLOM f
Gistermorgen is te Zwolle overleden de Zeer-
Eerw. Zeer Geleerde Heer dr. W. F. H. Blom,
pastoor der parochie van den H. Michael aldaar.
C. DE BOER
t - -'W
v;
««8888888888889
Gisteren is te Den Heidèr overdeden de lieer
C. de Boer, directeur-uitgever van de Heldersche
Courant. De heer C. de Boer was onder de uit
gevers een zeer bekende en geziene persoonlijk
heid,
DE KOME1NSCHE POLITIE heeft vóór Mussodini geparadeerdop onze foto zien wij
de agenten gereed voor de parade.
Eerste vergadering der Commissie van
contact voor de behandeling van
middenstandsaangelegenheden
REDE VAN MINISTER VERSCHUUR
In het Departementsgebouw aan het Bezui-
denhout te 's Gravenhage, vergaderde Maandag
de nog onder het vorige kabinet bij wijze van
proef ingestelde Commissie van Contact voor
de behandeling van middenstandsaangelegen
heden.
De vergadering der commissie werd geopend
door den Minister van Arbeid, Handel en Nij
verheid, den heer mr. T. J. Verschuur.
Deze verklaarde er prijs op te stellen, te de
zer plaatse uiteen te zetten wat de Regeering
verwacht van het beoogde nauwere contact met
den middenstand, waarvan ook reeds de Troon
rede gewaagde.
De huidige economische ontwikkeling stelt
den middenstand telkens voor nieuwe vraag
stukken, waaronder er zijn, die dezen stand in
zijn bestaan bedreigen. Het stemt de Regeering
tot voldoening op te merken, dat de midden
stand zich ten dezen uit eigen kracht gaande
weg meer paraat maakt.
Intusschen is bij herhaling gebleken, dat bij
het zoeken naar een oplossing voor de vraag
stukken, die inzonderheid den middenstand
raken, veelal de noodige exacte gegevens ont
breken. Harerzijds ziet de Regeering op dit ge
bied een taak voor zich weggelegd in zooverre
met het verschaffen van de noodige documen
tatie ook zeer zeker het algemeen belang ge
diend wordt. Spr. stelt daarom gaarne het be
scheiden apparaat, dat bij de onder-afdeeling
Middenstand van zijn Departement beschik
baar is, in dienst van die belangen, welke
daarvoor naar het oordeel der commissie van
contact het eerst in aanmerking komen. De
beteekenis der Commissie acht spr. inzonder
heid daarin gelegen, dat zij de Regeering ge
legenheid biedt, de nooden en behoeften van
den middenstand te leeren kennen, zooals die
door insiders worden gezien.
Spr. zette vervolgens nader uiteen op hoe-
danige wijze hij zich de verzorging der door
hem bedoelde documentatie heeft ingedacht.
Deze zal een algemeen karakter dragen in zoo
verre in een overzichtelijk geheel moeten wor
den bijeengebracht gegevens van wetenschap
(economie), statistiek, gebeurtenissen voor den
middenstand van belang. Daarnaast zal wor
den zorggedragen voor een documentatie van
bijzonderen aard, die zich bepaaldelijk op de
speciale middenstandsvraagstukken richt.
De onderafdeeling-middenstand zal worden
geleid door directieven, haar door den Minister
verstrekt welke directieven, naar spr. zich
voorstelt, veelal bij de commissie van contact
haar oorsprong zullen vinden.
Denkbeelden omtrent andere werkzaam
heden dan documentatie verklaarde de minis
ter gaarne van de commissie te zullen inwach
ten.
Nadat de minister de vergadering had ver
laten, maakte de commissie aanstonds een be
gin met haar beraadslagingen, waarvan het
gevolg was een advies aangaande het verzame
len van gegevens nopens den detailhandel.
Zi^UWSCHE LANDBOUW-MAAT-
SCHAPPIJ.
Gisteren vergaderde te Goes het Hoofdbestuur
van bovengenoemde organisatie onder voorzit
terschap van den heer mr. P. Dieleman te Mid
delburg.
Medegedeeld werd, dat de dezen zomer te
Goes gehouden landbouwtentoonstelling een
batig saldo heeft opgeleverd van f 1100.
Het Dag. Bestuur heeft o.m. besloten, dat de
Z. L. M. het oprichten van een volwaardige be-
drijfsvereeniging bij de uitvoering der Ziekte
wet voorstaat. Deze is inmiddels in samenwer
king van bet Kon. Ned. Landbouw Comité en
de Landarbeidersbonden tot stand gekomen.
De voorzitter deed eenige mededeelingen
over een op het Departement van Binnenland
sche Zaken en Landbouw gehouden vergade
ring inzake de uitvoer-controle op lanbouwpro-
ducten.
Met den R.K. Boerenbond in het bisdom Haar
lem is overeenstemming getroffen inzake het
landbouwhulshoudonderwijs. Twee R.K. leden
zijn in de desbetreffende commissie benoemd.
De te benoemen derde leerkracht zal een R.K.
zijn.
De begrooting 1930 werd vastgesteld met een
eindcijfer van 28106.30,
Besloten werd te bedanken als lid der Ned.
Landbouw Handelskamer.
Aan den kring Hulst werd voor de in 1930
te houden tentoonstelling een crediet van 600
verleend.
Van verschillende zijden werden klachten ge
uit over de moeilijkheden, die men ondervindt
bij het verkrijgen van certificaten voor uitvoer
van aardappelen naar België. Er zijn te weinig
personen die deze mogen afgeven. Besloten werd
te verzoeken, dat daarvoor in iedere gemeente
één persoon wordt aangewezen.
Aangenomen werd de volgende motie:
Het H.B. der Z. L. M. spreekt de wenschelijk-
held uit, dat plattelandsgemeenten niet hooger
worden belast door een ondergrondsch dtetri-
butienet dan de steden in die groep en dA de
prijs van stroom ten plattelands evenmin hooger
zal zijn dan in de etad.
BUITENLANDSCHE ARBEIDERS
IN LIMBURG
Eenige klachten van den Ned.
R. K. Mijnwerkersbond
De Ned. R. K. Mijnwerkershond heeft aan
de directie der Limb, mijnen het volgend schrij
ven verzonden:
„In de laatste maanden worden in de onder-
grondsche werken der mijnen vele arbeiders
van buitenlandsche nationaliteit, zooals Polen,
Slovenen, enz. te werk gesteld.
Hoewel het te werk stellen van buitenlanders
op zich zelf bij ons geen bezwaren ontmoet,
meenen wij toch op eenige o.i. gerechtvaardig
de klachten van Nederlandsche arbeiders de
aandacht te moeten vestigen.
Volgens de door ons ontvangen inlichtingen
beschikt een groot gedeelte dezer buitenlan
ders over weinig of geen vakkennis en heeft
een ander gedeelte nooit ondergronds gewerkt.
Deze arbeiders worden mede met hun Ne
derlandsche collega's in de kolenpijlers te werk
gesteld, doch zijn over het algemeen niet in
staat, die gemiddelde productie te leveren,
waarop het accoord is gebaseerd.
Of dit uitsluitend een gevolg is van onvol
doende geschooldheid, of dat ze niet in staat
zijn het hier gevolgde arbeidstempo bij te hou
den, 'behoeven wij hier niet nader te onder
zoeken.
Feit Is, dat deze arbeiders, behoudens eenige
uitzonderingen niet mee kunnen.-
Op de Staatsmijn Hendrik wordt op het
accoord van een groep, waarin zoodanige ar
beiders zijn geplaatst, gedurende zekeren tijd
een toeslag gegeven, waardoor de arbeiders
dan toch het gemiddeld loon kunnen halen.
Het wil ons voorkomen, dat men met 't te
werk stellen van onvoldoend geschoolde arbei
ders op de kolenposten een zekere voorzichtig
heid in acht dient te nemen en dat er toch ze
ker alles voor te zeggen is, dat arbeiders, die
reeds langeren tijd in de Limburgsche mijnen
met andere werkzaamheden zijn heiast, eerder
voor plaatsing op een kolenpost in aanmer
king komen.
In ieder geval meenen we, dat moet worden
voorkomen, dat Nederlandsche arbeiders, finan-
tieel door te werk stelling met buitenlanders
in dezelfde groep worden gedupeerd.
Aanbeveling verdient het o.i. deze buiten
landsche arbeiders ln den beginne in afzon
derlijke groepen, onder leiding van bekwame
instructeurs, te werk te stellen.
Bovendien zouden wij er op willen wijzen,
dat in het belang der veiligheid dezer arbeiders
zelf en die hunner medearbeiders er op moet
worden gelet, dat ze zich verstaanbaar kunnen
maken en ze in de gelegenheid zijn zich van
de geldende veiligheidsvoorschriften op de
hoogte te stellen.
Wij zouden het op prijs stellen van uwe di
rectie te mogen vernemen of en in hoeverre ze
bereid en in staat is aan bovenstaande bezwa
ren tegemoet te komen."
Door onvoorzichtig omgaan
met een geweer
Bij het Departement van Defensie is be
richt ontvangen dat Zondagavond aan boord
van de „Hertog Hendrik" te Willemstad (Cu
rasao), vermoedelijk door eigen onvoorzichtig
omgaan met een geweer, de marinier Manus is
om het leven gekomen.
Het stoffelijk overschot is te Willemstad
ter aarde besteld.
Aan de te Doesburg woonachtige familie is
vanwege het Departement van dit droevig on
geval kennis gegeven.
GEVAARLIJKE WAAKHOND.
Een kind werd gebeten
Op een boerderij in den Rletwijkeroorderpol-
der te Nieuw-Amstel is Maandag een drie-jarig
knaapje dat een etensbord bij een aan een ket
ting llggenden waakhond weghaalde door het
dier zoodanig gebeten dat onmiddellijk genees
kundige hulp moest worden Ingeroepen. Twee
vingertjes werden zoo goed als afgebeten.
DE POLITIE VERRICHT ARRESTATIES
Verduistering en oplichting
De Venlosche politie arresteerde gisteren ze
keren G. S. uit Volendam, die reeds acht maal
veroordeeld is wegens verduistering en oplich
ting en wiens aanhouding verzocht was.
Kippen gestolen
De politie te Voorthuizen heeft een 19-jarig
jongmensch uit Putten aangehouden, die ver
dacht wordt ten nadeele van den landbouwer
A. v. d. B., te Terschuur verschillende kippen
te hebben gestolen.
VN
\ERMIST.
Een 7-jarig dochtertje der familie J. te
Schaesberg wordt sinds einde der vorige week
Vermist.
Haar rol in de geschiedenis
der Kerk
GEORGE GOYAU AAN 'T WOORD
.den schrijft ons:
Na een glorieuse tournée door de Hollandsche
uiversiteitssteden, die eindigde met onze Nij-
eegsche Alma Mater, deed George Goyau aan
et Pensionaat „Notre Dame des Ange-s" te
bbergen de hooge eer, te komen spreken over
e rol van de vrouw in de geschiedenis der
Cerk.
De rol van de christelijke vrcuw begint met
j Menschwording. Zonder het heroïeke aan
aarden van het Goddelijk moederschap door
laria, zouden wij geen Christenen zijn. Reeds
edurende Zijn openbaar leven heeft Christus
;ich soms van de vrouw bediend om zijn leer te
>redikendenken wij aan de Samaritaan-
iche;-nauwelijks kende zij de „gave Gods" of
ij haastte zich naar het apostolaat. Het waren
le vrouwen die het eerst het wonder van
Ihristus' Verrijzenis bekend maakten, zij wa
ren het die het feit annonceerden waarop vol-
;ens Paulus ons heele geloof rust. In de eerste
>euwen van het Christendom vervulden maag
den en weduwen bijzondere liefde-diensten en
wanneer zelfs hun leven geëischt werd om te
getuigen voor hun geloof, waren de vrouwen
bereid. Toen na de vervolgingen de vrede door
Constantijn aan de Kerk hergeven werd, vorm
de zich te Rome onder leiding van den Heili
gen Hieronymus een kern van geleerde Romein-
sche vrouwen, Paula, Marcella, Melania e.a.
die den toen nog jeugdigen priester er toe
brachten een begin te maken met de vertaling
van de H. Schrift. Hieronymus erkent zelf in
zijn voorrede den grooten invloed van de vrouw
op dit werk.
Spreker gaf nu een overzicht van de verschil
lende kloosterorden der Middeleeuwen, van
Benedictus en Scholastlca, tot Teresia van
Avilla en Johannes van 't Kruis. In de 16e
eeuw had hij een hijzonder woord van lof voor
het werk van St. Pierre Fourier die, bijgestaan
door de Eerbiedwaardige Mère Alix, een orde
stichtte, welke zich ten doel stelde de opvoe
ding der vrouwelijke jeugd. Met de invoering
van klassikaal onderwijs werd door deze
„Chanoinesses de St. Augustln" een groote
stap gezet in de richting van de moderne pae-
dagogiek. Met Vincentius Paulo treedt de
actie van de Katholieke vro-uw meer naar bui
ten. Kort daarna vinden we de vrouw al hier en
daar in de Missiën, haar optreden breidt zich
op dit gebied bijzonder uit in de 19e eeuw
dan zien wij de vrouw hier belangrijke dingen
doen.
Spreker weidde uit over het werk van de
Witte Zusters, over de verpleegsters van Me-
laatschen, over de Martelaressen van den Boxer
opstand. Op het oogenblik zien wij het verblij
dend verschijnsel van Inlandsche zusters in
Afrika, in China en elders. Men hoeft echter
niet naar de Missies te gaan om te werken aan
de uitbreiding van het Christendom. Er zijn
toch de drie groote instellingen, die onder de
bijzondere bescherming van den H. Vader staan:
de Voortplanting des Geloofs, .de H. Kinds
heid en het St. Petrusliefdewerk.. Twee van
deze instellingen danken hun ontstaan aan
vrouwelijk initiatief.
Ten slotte bracht Goyau hulde aan de kleine
II. Teresia die door den Paus be<noiemd is tot
patrones van de Missiën, wel een bewijs dat
gebed en offerleven ten basis liggen aan het
igTotoe Missieweek.
Heden het einde 7
Nadat Maandagavond de Haarlemsche dioce
sane Synode tot 7 uur geduurd had, werd Dins
dagmorgen om 10 uur in de Kathedrale Kerk,
in tegenwoordigheid van Z. D. H. Mgr. J. D. J.
Aengenent door den Hoogeerwaarden Heer
vicaris-generaal van het bisdom Haarlem mgr.
M. P. J. Möllmann een stille H. Mis opgedragen
voor de zielerust van de sinds de laatste Synode
overleden bisschoppen en geestelijken van het
bisdom.
Om elf uur werd de Synode voortgezet en
werd wederom vergaderd tot zeven uur.
Hedenmorgen 10 uur heeft de Hoogeerw. Heer
Mgr. H. J. M. Taskln praeses van het Seminarie
Warmond 'n stille H. Mis opgedragen tot lmtem-
tie van Z. D. H. den Bisschop en de levende
geestelijken van het bisdom.
Daarna werd de Synode wederom voort
gezet. Vermoedelijk zal deze heden beëindigd
worden.
HET KERST-ORATORIUM VAN
JOS. VRANKEN
Een uitvoering te
's Gravenhage
Een groep belangstellenden in Nederlandsche
kunst heeft zich gevormd teneinde het Kerst-
Oratorium van Jos Vranken, op gedichten van
Bernard Verhoeven, in Den Haag tot uitvoering
te brengen.
De uitvoering is bepaald op Donderdag 26
December (Tweeden Kerstdag), 's middags half
drie, in het Gebouw voor Kunsten en Weten
schappen, onder leiding van den componist.
Medewerking verleenen het Palestrinakoor, de
Vereenigde Zangers en een aantal leden van de
Haagsche Toonkunstafdeeling, tezamen een
koor vormende van 300 zangers en zangeressen.
De sopraansolopartij wordt gezongen door mevr.
Helène Ludolph-Geijsen uit Haarlem, de partij
van den evangelist door den Haagschen bariton
Jan van Rijsselberg. Het Utrechtsch Stedelijk
Orkest verzorgt de instrumentale bezetting.
Ieder jaar meer indrukwekkend
Men meldt ons uit Bargeroosterveld:
Zondag heeft weer plaats gehad de alge
meene jaarlijksche herfst bedevaart naar de
kerk van St. Gerardus Majella alhier. Het aan
tal bedevaartgangers, dat de Hoogmis bijwoon
de, was reeds groot, maar tegen den namiddag
nam hun aantal nog steeds toe. Onder het
Lof, dat aan de processie naar 't kerkhof voor
afging was de kerk voor de bedevaartgangers
veel te klein. Dit Lof werd opgedragen door
Pastoor van Soest van Erica. Pastoor Brugge-
man van Zwartemeer dirigeerde het zangkoor.
Aan de processie werd door een groote menig
te deelgenomen. Op het kerkhof werd het
Allerheiligste uitgesteld en werd een predika
tie gehouden.
Bijna alle Eerwaarde heeren Geestelijken
uit den omtrek namen deel aan deze telken-
jare indrukwekkender wordende plechtigheid,
naar dit eerste Heiligdom, dat in Nederland
toegewijd is aan St. Gerardus Majella.
doen piin hij den arbeid en leiden
vaak tot verzwering oi bloed- *M
vergiftiging. Reinig zs altijd dade- '!'1
lijk en behandel ze verder met
Doos 30-60-90 et. IPIIJHOB*
Reel. 138 VMSDG 10
ZWIJNDRECHT, 22 October. Groentenveillng-
Andijvie f 1.60—3.90, bloemkool le srt. f 6—lz'
id. 2e srt. f 25, per 100 stuks; knolselderij O-
bos v. 5 st.) f 3351, per 100 bos; kropsla 1
f 3.50—5.20, id. 2e srt. 30—80 ot. per 100 krop^
spruiten le srt. f 2432, id. (losse) f 815, to
maten A 26—29.90, id. B ƒ20.70—26, id.
f 20.40—26.60, id. CC f 8.10—16.90, alles Pet
100 kg.
VLAARDINGEN. 22 October. Binnen van rt0
haringvisschertj VL. 38 met 30 last. Binnen
komend VL. 196 en VL. 207.
LOBITH, 22 October.
Gepasseerd en bestemd voor
ROTTERDAM stoomschepen Flat 12 en
Harmonie, Saga, Albatros, K. Vaart 8, Hel*
Atalante, Fiat 8, l'Avenir, Stromboli, Haniel 2->
Vauban, Attila, Tilly, Haniel 18, Worms, K"
Vaart 12, Droma, Anton, Partout 2, Teuna
Haniel 15, Agnard; Clamarant, Poppelier; Go«
mit un3, Mussig; W. v. Driel 52, Arntz; Johanne*
Dekkers; Elise, Goob; Anna, Heilman; Anna.
euss; Nini, Knyff; Walhalla, Zimmerman; Joha»
Heinrich, Grapp; Bernard, Schijvens: Ewald
Bungartz; Alarich, Meurs: Excelsior, Wygardt,
Linden 16, Braun; Plus Ultra, Uhss; Cato,
Jong: Kriemhilde, Schumacher: Helmdal#
Hamm: Reinold, Bieseman; Neptun 60, MoW-
id. 30, Sack; Hella, Dreiss; Johan Theo, Leen-
ders; Richard 8, v. Laak; Unrast 1, Schumacher.
R. Karcher 4, Schmidt; id. 50, Grohl; Din*
Reibel; Willem, v. Beers; Karlsruhe, Engels-
Rijnland 3, v. Rooyen: Hast 8, Zimmerman: H*
Stinnes, Doppenbecker; st. Newa; Rheinland.
Kraus: Maria Wilhelmina, van Boekei; Correg"
gio, Hartman: Freia, Deckers; Gotelinde, Flat-
teschore; Piomba, v. d. Geer; Leo, Daanen.
Rhelnstein 2, Fendel: Twee Gebroeders, BroekS'
ma; Pax, Veenma; Westphalia, v. d. Werken-
Clementina, Broeckaert: Friederichshof, Gut-
jahr; Anny, Dehne; st. Raab K. 12; De Tijd
't leeren, Pols; Neeltje, Ruitenberg; st. Arnold
Walpod; st. Njord 1; st, M. Stinnes 1 en 10-
Poolster, Kunst; st. Franz; Maria Louisa, Bak
ker; St Maria, Willemsen: AMSTERDAM: Jan-
tina, Kruithof; Dusseldorf, Welkerling; VLAAK-
DINGEN: Tabanan. Fittler: Titania, Urmetzer;
SAS VAN GENT: Stella Maris, Joore; ZWAM-
MERDAM: Twee Gebroeders, Kranenburg!
SCHIEDAM: Hoop doet leven, Hoenderop; AM
STERDAM: Solario, deal Breejen: Marianne.
Rheinhardt: Twee Gebroeders, Bos: Uliarls, Koe
koek; Velasquez, SchilperoordBrunhilde, Bra-
ber: Fasolt, Hoffmann; Spes, Timmermans; Ba
varia 19, Kehl; DEN HAAG: Geertruida, Jansen!
Memento Mori, Meegdes; Frans Jozef, Schmltt!
IJMUIDEN: van Driel 48, Lemmens; SLUIS
KIL: Gerard Dou, Peters; ZWOLLE: Maria.
Gilljohann: HAARLEM: Alberich, Meynen; LO
BITH: St Michael, Engelaar: BREDA: Myosotie9
v. d. Heuvel: HANSWEERT: Onderneming.
Sponselee; ZUILEN: Catharina, van Gent!
DREUMEL: Waalstroom, Hendriks; VLAAK-
DINGEN: Tubantia, Prins: Limburgia, Mulders!
VLISSINGEN: Rauxel 1, Rumkorff; NIJME
GEN: Geertruida Elisabeth, van Steen; St Jan
X, de Jong: HAARLEM: Voor den Tijd, Kornet!
STEEG: IJssel 5, Arts; BOVENSLUIS: Jen-
neke Pleta, de WaalVEGHELCorna Maxi*
Klop; HARDINGEN: Pieternella, Feenstra;
AMSTERDAM: Onderneming, Traas: DEN
OEVER: Steima, van Eek; KORNWERDER-
ZAND: Lambertha, Vos; Credo, Schouwstra;
DEN HAAG: St Antoine, van Dlnter: ALPHEN
RIJN: Tijdstroom, van Dam; CRUQUES: Ideaal.
Penraad; HARLINGEN: Virgo Fidelis 2, Spitz-
lay; Mina, Schmidt; GOES: Neptun 17, Erlen-
boch; BODEGRAVEN: Hendrik:., Beenen: AM
STERDAM: st. Krachtwijk: st. Rijswijk; Onder
neming, Timmer; Westerschelde, Bos: PAN'
NERDEN: Dankbaarheid, Talen; 'S-BOSCH: st-
Esperanto.
NEDERLAND: st. Frederik.
BELGI Maja, Vermeeren; Barbaranto, v. d.
Elshout: Anna, Verhoeven; Lido, Lyssens: Ne
nuphar. de Mey: Jo, Suringh; Rijnschelde 3.
SeeldraayersMannheim 192, Heck: Schiller, de
Radder. Rijnschelde 2. Verberght; Mannheim
189, Hoffman; Rhelnfahr 127, Berlenbach; Anna
2, Hompus: Marguerithe, van Wijk: Onderne
ming, Reyquaert: Heilbronn, Terschuren: Masa-
rang, Ostertag: Jeannette, van Zwol: Damco ll>
Welleman; Eveline, v. Bulck: Besiam, v. Stry-
donck; Tilly, Lonsdorfer; Germania 2, Lonsdor-
fer; Legia, Gorissen; Ellida, Matz; Gaby, v-
Maldrie; Madeleine, v. d. Meerssche; Treviri*
Herrig.
DUITSCHLAND: stoomschepen: Jega, Willem
Marie, Excelsior, Lauwerzee, Mol 10, Wingi»
Maria Cornell^ Anna: Dortmund, Schroth; Ce
cilia, v. d. Heuvel; Serpent, Groenendijk; Wil
helm, Loh; Fra Angelus, Meyer; Essen, Koenen!
Apollinarls 2, Jonk; Phenix Rhenan 7, Bergmann!
Frledrich Heinrich, Goos; Baden 65, Reuters-
hahn; Derunapht 2, Schmltt; Amstel, Pols!
Rheinfahrt 104, van Schöll; Alblas, Breuer!!
Phoenix, Koenen; Margarstha, van Schöll; st.
Obi; Nautilus 12, de Bot; Trevlsia, Klouwen!
Duprez, de Keizer; Cornelia, Peters; Eduard»
Ludewigs; Willemlna, Overbosch; Phenix Rhenan
3, Zijlstra; Alger, Boersma: st. Neptun at. Han*
Adolf; st. M. Stinnes 12; Florentinuz, Seger»!
H. Stinnes 25, Denkhaus; Caroline, Weber!
Wijkdienst 18, v. d. List; st. St Antonius; st.
Condor; st. Infatigable; st. Theo; st. Anna!
Mizar, de Thaey; Juval, Ryquart; August, V.
Nimmen; Genoveva^, Glassman: Vesalia, Hech!
Rijnschelde 11, Verhaegen; Trijntje, v. Oord!
Bellona, Maas; Harloff 6, Bechtold; Alexander.
Ulrich; Elisabeth, Driessen; Hannover 14, Zwick!
Mathilde, v. Driel; Berry, Bock; Naphta 6.
Wetzel; St Odile, Wüst.
HANSWEERT, 22 October.
Gepasseerd vóór 4 uur en nestemd voor:
ROTTERDAM: st. Telegraaf 20.
KATS: Adriana, Hwyden; GOES: st. Stad
Goes; st. Cornelia; DORDRECHT: St. Antonlu».
Fromm; KATWIJK: et. Ideaal; SCHEVENlM-
GEN: st. Ideaal; WEMELDINGE: st. Jannetje!
st. 3 Gebroeders; st. Else; Bona Fide, Hartog
VLAARDINGEN; Coöperatieve 1, Sohot; BOM
MEL: Brabo 33, v. d. Helm; HOORN: Atalanta.
Touw; 'S HAGE: Honnete, Pols; Pascha, v. d.
Vewey; OUDE WETERING: st Volharding!
AMSTERDAM: st. Amstel 6.
ZWEDEN: Zwerver, Otte.
DUITSCHLAND: Grünwinkel 1, Hammer!
Ellhen, KrleselsMaria, Segers; Stad NieuW-
poort, Wuyts; Quo Vadis, Fortuyn; Bonne Espe-
rance, Klop; Saxonia, Hansser.; Willy, Hulsman»
Ranto, Teeuw; Galatee, Lerch; Nomados, Köpï»!
Goya, AlblasPhenix, Ost; Zembla, de Boer!
Albatros, v. d. Pluym; Rhone, Sauer; Carnegie.
Verberght; Baleine, Wel vis; Elisabeth, Boots
gezel
BELGIE: st. Ancor; st. Albatros; st. Luctor!
st. Alpha; st. 2 Gebroeders: st. Peternella; et
Nieuwe Zorg; st. Jo; st. Charluls 9; st. 5 Gebroe
ders; st. Energie; st. Resoluto 2; st. Grietje; et.
Vertrouwen; Charlois 14, Jonker; Noumea, Zieg-
ler; Fidessa, Pols; Rival, de Ronde; 3 Gebroe
ders, v. Deurzen; Alblasserdam, de Jong; Fritz
Gerhard, Berley; Najade, v. Weelden; Lyre,
Smit; Maria, v. Sabben; W'ita, Gooyer; De Zoon
Josef, Bokslag; Dankbaarheid, Bodde; Dank
baarheid, v. Hokken; Dageraad, Eerkens; Ma-
chiensteen 24, de Vuyst; Goede Gunst Hooy-
mayers; Wiljo, Borsje; Mare ei, ten Napel; Hen-
drika, van Setten; Baden 57, Junker; Johanna,
Janssen; St. Antoine, Janssen; Parailda, Wil-
laart; Jeannette, Rekkers; Damco 3, Bokslag:
Stroom vaart 12, Kath; Pau'a Jean, Verbraken;
Exponible, Voets: Taragona, Luyks; Stella Ma-
ris, Vermeulen; Emma, Janssens; Asterie, Ver
berght; Clementine. Stadhouders; Cleco'njean,
Joorens; Virfi, van Blezen; Drinaco 1, Ploegaart;
Germaine, de Souter; Paul, Roeiers.
