FEUILLETON
Aan den vooravond van een economische crisis?
DE VALSCHE MUNTER.
WOENSDAG 30 OCTOBER Ï929
RADIONIEUWS.
gezondheidsraad.
ALLE REDEN TOT BEZORGDHEID
MEN ZIJ VOORZICHTIG, DOCH HOUDE HET HOOFD KOEL!
POKKEN IN DE OOST
DE BEGROOTING VOOR
ZUID-HOLLAND
VERBETERING VAN VERKEERSWEGEN
MARKTBERICHTEN.
RIVIERTIJ DIN GEN
VISSCHERIJ.
Weldra DraOtet onweder los. Mijnïïëêr
court was er getuige van en hij betreurde
niet, want voor hem was het een gelegenh
nadere bijzonderheden te ven-nemen. j
DONDERDAG, 31 October.
'luizen (1875 M„ 160 Kilo Hertz.) 9—10
tenconcert; 10—11 Prot. uitzending; 12.30—
■leert, mezzo, alt, fluit, orgel, piano; 22.35
de scholen; 45 Prot. uitzending; 55.30
neert, viool, cello, piano: 6.30—7 lezing: Her-
o.micg en muziek; 78 orgelconcert8.
T-'ganda-e vond. Orkest en sprekers. Daarna
r berichten.
rl.il verst m CBS Ar., na 6 uur 1071 M.,
1006 en 280 Kilo Hertz.) 12.15—1.45 con-
c.r dcor het Tuschinski-orkest- 1.454 gra-
rk "'muziek; 45 ziekenuurt je. Mevr. Ant.
ijk. mevr, J. Hekkert-v. Eijsden (sopraan).
Mulder-Pelser (mezzo-alt), A. de Ridder
p: 5.306.45 Hongaarsehe kapel Bela
71 6.45—7.15 Landbouwhalfuurtje: dr. ir. A.
"thou.1: De bijen- 7.15—7.45 Fransche les;
'i 3 gramoi'oon8.15 aansL v. h. Concertge-
te Amsterdam. Orkest o. 1. v. Pierre Mon-
x. bette Lehmann (zang), daarna persberich-
u e. gramofoon.
Tn ven try (1554.4 M„ 183.5 Kilo Hertz.)
11.05 lezing; 11.20 gramofoonmnzlek; 12.20 con
ti M. Chapman (sopraan), U. Kantrovitch
'e), lioorat (piano); 1.20 orgelbespeling;
breldui.zending. 2.45 berichten; 2.50 ultzen-
n.T voor .-obolen; 4.05 lezing; 4.20 concert. E.
3 (alt), A. Wilkes (tenor). Kwintet; 5.35
'eruzrtje; 6.35 nieuwsberichten; 6.30 markt-
i ie'' en; 7.05 zeng door O. Haley (alt); 7.20
Ir r-:cn; 8 05 Orkest, A. Catterall (viool); 8.55
v ".-dracht; 9.05 voortzetting concert- 10.
7ruw '-erichten10.20 lezing; 10.35—12.20 dans-
T.angenherg (473 M., 634 Kilo Hertz.)
C-.::0 7.20 concert; 9.2510.35 gramofoonmuziek
1 1 10 12.10 gramofoonmuziek en phonola; 12.25
1.30 orkest; 4.505.50 orkest en violist; 7.20
vroolflke avond. Soubrette, tenor, conferencier,
echrammel-trio en orkest; 9.5011.20 orkest;
11.2012.20 dansmuziek.
Brussel (508.5 M„ 590 Kilo Hertz.) 5.20
orkest. 6.50 gramofoonmuziek; 8.2-0 her-uitzen
ding van het concert uit het Concertgebouw
te Amsterdam.
Kalundborg (1153 M., 260 Kilo Hertz.)
11.201.20 orkest; 24 orkest en violist; 7.35
9.35 orkest en vocale solist; 9.5012.20 dans
muziek.
Zeesen (1635 M., 183.5 Kilo Hertz.) 6.15—
10 .05 lezingen; 11.20 12.15 gramofoonmuziek;
12.1512.310 lezingen; 1.20—1.50 gramofoon
muziek; 1.503.50 lezingen; 3.504.50 concert
l it Berlin; 4.50-7.05 lezingen; 7.20 hervormings-
leest. Orgelconcert. Spreker, koor, viool, fluit;
9.50 dansles. Daarna tot 11.30 dansmuziek.
Pirijs (Radio-Paris, 1725 M„ 174 Kilo Hertz)
12 "0 2.2-0 gramofoonmuziek; 4.05 klassiek uurtje
6.55 gramo'oonnuiziek; 8.20 concert en tooneel-
HÏtzen-ling. Vocale en instrumentale solisten.
Heruitzending van
HoIland3che muziek
Cistereu meldden wij, op grond van een
tucdcdeeling, welke Zondagavond per radio
versprei dwas, dat de lange golf van Huizen in
Amerika gehoord war. Waarschijnlijk is dit
njuist. In elk geval is een heruitzending van
de Phohi zender te Huizen in Amerika ge-
uoord. We ontvingen daaromtrent het volgende
communiqué
Sedert geruimen tijd worden met den be
kenden korte golfzender van de Phohi te Hui
zen, geregeld proeven genomen met Amerika,
ju samenwerking met de Radio Corporation of
mérika and the National Broadcasting Com
pany te New-York. De rapporten, welke daar
over door het Philipslaboratorium uit Amerika
werden ontvangen, waren zoo gunstig, dat aan
Amerika werd voorgesteld een speciaal daar
voor uit te zenden program van typisch Hol
Iandsolie muziek in de Vereenigde Staten op:
nieuw uit te 2enden.
Dit experiment van internationalen omroep
is jongstleden Zaterdag gehouden en schitte
rend geslaagd. Een uur na de beëindiginig van
de uitzending werd het volgend telegram van
den technisch leider der National Broadcasting
Company te New-York in Eindhoven ontvan
gen; „Ontvangst en her-uitzending van Uw spe
ciaal program uitstekend. Gelukwensclien. Her
uitzending geschiedde van Boston tot San
Francisco, van Florida tot Canadeesche grens
door 29 stations."
Ook van den president van de National
Broadcasting Compagny werd een telegram
ontvangen, luidende
„Gelukwenschen, ontvangst hier Hollandsch
program zeer geslaagd, stellen zeer op prijs dat
eerste Hollandsche program speciaal voor Ame-
rikaansche hoorders werd uitgezonden."
Het is voor onze Nederlandsche industrie en
voor onze nationale gevoelens een groote vol
doening, dat deze eerste speciale uitzending op
groote schaal in de Vereenigde Staten zulk een
Moeder, Iaat Uw kleintje niet over den
grond kruipen Deze is vuil en stoffig en de
kans, dat het vallen en zich bezeren zal,
iS groot Een looprek, kinderbox, is een
geschikte verblijfplaats. Zet deze neer op
een zonnige plek tegen tocht beschermd en
leg op den grond, een moltondeken, met een
-choon laken bedekt.
Het algemeen optimisme, dat nog voor enkele
weken breede kringen der bevolking gevangen
liield, heeft plotseling plaats gemaakt voor
bezinning, hier en daar zelfs voor angstig pa
niekachtig pessimisme. De ondernemingslust
en expansiedrang, welke nog voor korten tijd
hoog oplaaide is getemperd, hier en daar ziet
men zelfs reeds een terugtrekken, een afzien
van ontworpen projecten, hoogst sporadisch
nog: afbouw.
Staan we, zoo vragen velen zich thans be
angst af aan den vooravond van een economi
sche crisis? Inderdaad lijkt ons de kans daarop
zeel- groot, al geldt ook hier, wat van de econo
mische verschijnselen in het algemeen geldt,
met zekerheid valt weinig te voorspellen. Ook
de ernstigste zieke kan de diagnose van alle
doctoren ten spijt herstellen. Slechts één
ding is zeker: eens zal hij sterven, moge het
Juiste tijdstip voorloopig ook verborgen blijven.
Iets soortgelijks is van toepassing op Iedere
hausse; een reactie, een crisis is met aan zeker
beid grenzende waarschijnlijkheid te verwach
ten, slechts hét juiste tijdstip van haar intrede
is geschreven in een gesloten boek. Evenals een
mensch echter in perioden van doodsgevaar
goed doet zich op een mogelijk naderend einde
te bezinnen, zoo lijkt het ook gewenscht in een
periode van crisisgevaar de consequenties daar
van te overwegen. Dat wij thans inderdaad een
zoodanige poriode doormaken daaraan bestaat
bij ons nauwelijks eenige twijfel. Men doet goed
zich hier niet door verschijnselen, welke schijn
baar in een juist tegenovergestelde richting
wijzen op een dwaalspoor te laten brengen. Bij
de intrede van elke crisis is de toestand toch
steeds min of meer verward en weinig doorzich
tig, doordat typische crisisverschijnselen zich
aan typische hausseverschijnselen paren. Bij
nadere beschouwing is (lat echter heel begrij
pelijk. Een crisis volgt toch niet op een periode
van depressie, doch juist op een periode van
hausse, waarin het bedrijfsleven over bijna de
geheele linie floreert, goed met orders is voor
zien, groote winsten maakt etc. Men denke
slechts aan de vorige crisis, welke een aanvang
nam in October 1920 dus precies negen jaar
geleden De eerste negen maanden waren
zeer gunstig geweest en zelfs het gemiddelde
van het jaar was voor tal van ondernemingen
lang niet kwaad, zoodat vele liaar boeken per
31 December 1920 met zeer behoorlijke winsten
afsloten en nog in 1921 konden komen met een
gunstig jaarverslag.
Wanneer de jongste kwartaalstaten van
sommige Amerikaansche ondernemingen dap,
ook goede resultaten te zien geven, illustreeren
deze slechts de voorafgaande hausse, zijn zij
overeenkomstig de verwachting en kunnen onze
bezorgdheid niet wegnemen.
Daarbij komt nog, dat een economische crisis
zich niet in alle bedrijfstakken gelijktijdig open
baart, ja in sommige de gunstige toestand, na
de conjunctuuromslag nog een tijd lang blijft
voortduren. Zeer gevoelig voor een conjunc
tuuromslag zijn bijvoorbeeld de bouwbedrijven,
en de staal- en machine-industrie, veel minder
gevoelig de levensmiddelenbranche, betrekke
lijk immuun althans voorloopig het bios
coopbedrijf, terwijl ook in het bankwezen de
uadeelige gevolgen zich meestal pas na enkele
jaren openbaren.
Verder moet men zich ook niet op een valsch
spoor laten brengen door het feit, dat sommige
verschijnselen, welke men in het haussetijdperk
als gevaarlijk aanmerkte een keer ten goede
vertoonen. Wij doelen hier met name op de
credietexpansie, welke een noodzakelijke voor
waarde vaor de hausse en haar verdere ont
wikkeling was, waarop echter in een crisis
normalerwijze een credietcontractie volgt. Hoe
hooger het credietgebouw in de hausse werd
opgezet, hoe grooter het gevaar van êen in
eenstorting tengevolge van plotselinge cre-
dietinkrimping. De laatste is echter een typisch
crisisverschijnsel, zoodat we b.v. in de afname
van de makelaarseleeningen in de Vereenigde
Staten zonder meer geen aanleiding vinden
voor een gunstige prognose van het toekom
stig conjunctnurverloop. Integendeel zal van
het succes van de pogingen om het credietge
bouw intact te houden grootendeels afhangen
of men het erisisgevaar nog bijtijds zal kun
nen bezweren. Wij denken hier aan de steun-
acties welke in verschillende finaneieele centra
op touw worden gezet om den toestand mees
ter te blijven. Typisch in dit opzicht is bijv.
de aandrang, welke in België, Duitschland en
de Vereenigde Staten wordt uitgeoefend, ten
einde een hooger beleeningspercentage te ver
krijgen. Daardoor zou bij een daling van de
beurswaarde de bestaande credletuitzetting
kunnen worden gehandhaafd. Het komt ons
echter hoogst twijfelachtig voor, of de groote
geldgevers, welke thans op de eerste plaats
op eigen veiligheid bedacht moeten zijn, daar
toe zullen meewerken. Wel mag het een alge
meen belang worden geacht, dat de credietbe-
perking zooveel mogelijk geleidelijk plaats
vinde, opdat een eventueele crisis daardoor
veel van haar acute karakter verlieze. Vooral
de centrale banken hebben in dit opzicht on
der de huidige omstandigheden een belangrijke,
zij het zeer moeilijke taak te vervullen.
De verschillende steunacties, waarvan thans
bijna dagelijks in de dagbladen wordt ge
waagd, wijzen er ook op, dat de populaire op
vatting, als zou de beurscrisis door finaneieele
grootmachten kunstmatig in het leven zijn ge
roepen, onjuist is. Iets geheel anders is na
tuurlijk, dat deze door haar betere oriënteering
in verhand met de gegeven verhoudingen soms
tijdig maatregelen hebben genomen welke op
hun beurt weer crisis-verscherpend kunnen
hebben gewerkt.
Dan wordt dengenen, die ten opzichte van 't
toekomstig conjunctuurverloop met eenige be
zorgdheid vervuld zijn, tegengeworpen, dat
tijdens de jongste beurshausse juist door in
siders op groote schaal is gekocht en dat deze
soms ook door uitlatingen en verklaringen in
het openbaar van hun optimisme uiting hebben
gegeven. Ook dat optimisme dat ongezond
optimisme soms van insiders is echter weer
een typisch hausseverschijnsel. Dat optimisme
van insiders en de fouten welke op grond daar
van door hen worden gemaakt, zijn juist het
zwaarwichtigst in haar gevolgen. Niet het
optimisme van het algemeene publiek, in be
trekking tot de toekomstige ontwikkeling der
scheepsvrachten was in de jaren 1919 en 1920
het belangrijkst in zijn consequenties, maar
dat van de insiders, die in verband daarmede
tegen hooge prijzen, schepen bestelden en on
voldoende finaneieele voorzieningen troffen
Die insiders spiegelden het publiek ook niet
wetens en willens onjuiste toekomstige ver
wachtingen voor, doch waren zelf door het
algemeen optimisme en wel in zeer bijzon
dere mate aangegrepen.
Merkwaardig is, dat de liefde van het publiek
voor aandeelen, gedurende de laatste weken
plotseling is bekoeld en hoe het zich weer ge
leidelijk gaat richten naar obligaties. Die bij
zondere liefde voor aandeelen, zooals die zich
tot voor kort openbaarde, beteekende dan ook
geen definitieve verandering van inzicht, maar
was een typisch hausse-verschijnsel. Zij uitte
zich op dezelfde wijze in 1919 en 1920 en was
ook toen niet constant. Voor een terugkeer
naar obligaties pleit op het oogenblik boven
dien nog het gevaar van een goudschaarschte
en de daaraan gepaard gaande waardevermeer
dering van de geldeenheid tegenover de goe
deren (dus prijsdaling). De vraag in hoeverre
dit gevaar door een eventueele nauwere samen
werking tusschen de circulatiebanken, met
name door de oprichting van de bank voor
internationale betalingen zou kunnen worden
bezworen, moeten wij hier onbesproken lat^n.
Is er naar onze meening dus alle reden tot
bezorgdheid zoo behoeft dit ook weer niet tot
een overdreven pessimisme te leiden. Wie
tegenover zijn verplichtingen behoorlijke voor
zieningen heeft getroffen en zich niet aan te
groote engagementen heeft gewaagd kan het
verder verloop der gebeurtenissen rustig af
wachten. Ook aan deze crisis zal 'n einde komen.
Men wapene zich daarom voor 'n Untergang des
Abendlandes stemming, waarvoor velen in een
crisis en malaiseperiode hijzonder vatbaar zijn.
Men ontdoe zich niet voor een appel en een ei
van zijn bezit, en wachtte zich ervoor in dezelf
de fout van de "hausse te vallen door blinde
lings de beurs en de algemeene opinie te vol
gen.
Daarbij komt nog, dat er ook factoren zijn,
welke voor het verder verloop van de conjunc
tuur gunstig zijn. Wij rekenen hieronder in
tegenstelling met de gangbare opinie met name
ook de groote oogsten (suiker, koffie, graan),
welke in den toekomst een stimulans kunnen
vormen voor de scheepsvrachten en koopkracht
bij de groote massa van de bevolking kunnen
vrijmaken ten behoeve van industrieele pro
ducten. Het is echter mogelijk, dat ook deze
gunstige invloed door kunstmatig ingrijpen
valorisatie, restrictie etc. zal worden gepara
lyseerd.
Men zij dus voorzichtig niet het minst ook
met eventueele baisseoperaties doch houde
het hoofd koel.
Tilburg. H. A. KAAG.
Inenting op groote schaal
MENADO, 28 October (ANETA) Op de San-
gir-eilanden is een pokkenepidemie uitgebroken
Het eerste van daar ontvangen rapport maakt
melding van vermoedelijk 150 gevallen. Een
geneeskundige is met de „Zwaluw" er heen ver
trokken. Hij heeft materiaal meegenomen voor
een inenting op groote schaal.
Ingediend is thans de begrooting van de pro
vinciale inkomsten en uitgaven voor 1930 voor
Zuid-Holland.
Het batig saldo van de rekening over het
diénstjaar 1927 bedraagt 1.119.799.07. Voor
gesteld wordt dit saldo in zijn geheel ten bate
van het dienstjaar 1930 te ramen.
Opcenten
Aan 20 opcenten op de hoofdsom der grond
belasting voor de ongebouwde eigendommen
wordt 190.000 geraamd, (opbrengst 1927
197.690.68) aan 20 opcenten op de hoofdsom
der grondbelasting voor de gebouwde eigen
dommen 1.035.000 (opbr. 1927 968.117.06),
aan 20 opcenten op de hoofdsom der Personeele
belasting 1.839.000 (opbrengst 1927
2.039.740.58), aan 2 opcenten op de hoofd
som der Inkomstenbelasting 570.000 (op
brengst 1927 (366 524.41 van 1 opcent)en aan
2 opcenten op de hoofdsom der vermogensbe
lasting 90.000 (opbrengst 1927 43.787.78 bij
heffing van 1 opcent).
Van deze opcenten vervallen met ingang van
1 Januari 1931 die op de Personeele belasting.
Verkeerswegen
De bijdragen van de localiteit in de kosten
van onderhoud der groote verkeerswegen wor
den geraamd op 192.000 naar een weglengte
van plm. 320 K.M. (raming 1929 165.000; op
brengst 1927 30.059.64).
Naar verwachting mag voor 1930 wel ge
rekend worden op een totale uitkeering aan de
provincie uit het Wegenfonds ten bedrage van
rond 700.000. Ten bate van den gewonen
dienst wordt slechts dat gedeelte voorgedragen,
hetwelk op den dienst 1930 vermoedelijk be-
noodigd zal zijn tot dekking van rente en af
lossing wegens de voor de wegenverbetering
opgenomen en nog op te nemen leeninggelden.
Dit gedeelte is te schatten op rond 210.000.
Het overige gedeelte ad 490.000 wordt ge
raamd onder de buitengewone ontvangsten,
teneinde rechtstreeks te kunnen strekken tot
vermindering van de voor wegenverbetering
op te nemen leeninggelden.
Het aandeel der provincie in de door parti
culieren verstrekte bijdragen in de verplegings-
kosten van arme krankzinnigen wordt geraamd
op 130.000 (opbrengst 1927 125.827.62).
Op hoofdstuk V (ontvangsten van verschil
lenden aard en toevallige baten), wordt verder
nog 428.036.23 geraamd.
Geldleening
Naar de raming zal door geldleening zijn te
dekken 7.158.511.20 en wel voor de volgende
uitgaven: 700.000 voor buitengewone werken
aan het Aarkanaal c.a.; 5.260.000 (na aftrek
van het vorengenoemde bedrag ad 490.000)
wegens aanleg en verbetering van de groote
verkeerswegen; 210.000 voor verbetering van
den vaarweg AmsterdamGoudaRotterdam;
290.000 als eerste gedeelte van het subsidie
voor den bouw van een dubbelen schutsluis tus
schen Park en Cpolliaven te Rotterdam;
200.000 wegens geldleening aan de vereeni-
ging tot Christelijke verzorging van krankzin
nigen in, Zeeland ten behoeve van de uitbrei
ding van liet gesticht „Vrederust".
Onder de buitengewone ontvangsten komt
voor een bedrag van 1005.000 als bijdrage
van het Rijk in de kosten van verbetering van
den vaarweg AmsterdamGoudaRotterdam
Voor algemeene bestuurskosten is onder de
uitgaven een bedrag van 951.938, uitgetrok
ken en voor kosten van onderhoud der groote
verkeerswegen 400.000.
Ten behoeve van landbouw en veeteelt wordt
uitgetrokken 20.150, ten behoeve van het
onderwijs 91669, aan bijdragen in de kosten
van verpleging van behoeftige krankzinnigen
idioten enz. 1.500.000.
Wegenverbeteringen
In 1930 valt te rekenen op de volgende we
genverbeteringen
a. Weg Hillegersberg—Kruisweg 400.000
b. Wegvak Goeree (voortzetting) 250.000
c. Wegvak Hoekschewaard 250.000
d. Wegen in de Krimpenerwaard 300.000
e. Weg RotterdamBrielle 600.000
f. Wegen op Voorne en Putten
(voorloopige verbetering) 100.000
g. Weg langs de Oostzijde van het
Aarkanaal 000.000
h. Weg WassenaarNoordli.grens 300.000
i. Weg OverschieBerkel 600.000
j. Weg Rijswijk—de Vink 100.000
k. Weg Zegwaart-Boskoop-Rijndijk 500.000
1. Weg WateringenNaaldwijk 250.000
m. Weg den HoornOranjesluis 400.000
n. Weg Westerlee—'s Gravenzande 250.000
o. Weg langs de Oostzijde van de
Gouwe, WaddinxveenBoskoop 750.000
p. Wegen benoorden den Rijn 100.000
NED. VEREENIGING VAN
V1SCHH ANDELAREN
Bespreking over het werktijden
besluit voor winkels
In een te 's-Gravenhage gehouden vergade
ring van de Nederlandsche Vereeniging van
Vischhandelaren werd de aanstaande invoering
van het Werktijdenbesluit voor winkelpersoneel
besproken alsmede de daaruit voor sommige
bedrijven in de levensmiddelenbranche voort
vloeiende moeilijkheden.
De vergadering machtigde liet bestuur om zich
met öe Regeering in Verbinding te stellen.
Besloten werd om te trachten tot de vorming
van een sterke, nationale bedrijfsorganisatie
te komen. Het voorloopige secretariaat werd
opgedragen aan den heer de Booy, Prinses
Mariestraat 21, 's-Gravenhage.
DELFT, 29 October. Aanvoer en prijzen waren
als volgt: bloemkool le soort 715, 2e soort
1.50—5.20, salade 4—7.90, peen 3.10—6.50,
andijvie 1—3.90, prei 1.80—5.40, alles per 100;
selderij 8—16 ct. per dozijn; spinazie 1.10—
1.30 per kist; snjjboonen 4052 per 100 kg.;
druiven le soort 20—34 ct. per pond; tomaten
415.60 per 100 pond.
RODENRIJS, 29 October. Eng. komkommers
le srt 1721, 2e srt 8—15, bloemkool le srt
1219, 2e srt 4—6„ sla le srt 5.10—8.30, 2e
srt 1,70, savoye kool le srt 4.90, roode kool
le srt 2.303, andijvie le srt 2.503.20 per
100 stuks, stokprlnsesseboonen 6973, stamprin-
sesseboonen 4286, Duitsche boonen 20 6.,,
pronkboonen 8.80—15.30, snijboonen 63, spina
zie ƒ14, postelein 11—24, tomaten A ƒ10.10—
27.40, B 7.40—22.40 per 100 kg., komkommer-
stek 4080 ct, slavellen 530 ct per kist.
ROTTERDAM, 29 October. De prijzen be
steed aan de Coöp. Tuinbouwveiling „De Zuid-
Holandsche Eilanden" G.A. aan den Persoons-
dam waren heden als volgt: spruiten le soort
2128, 2e soort 1118, spinaeie 1522, uien
1.90—3.70, kroten 3.70—7.10, peen 2—2.80,
kassnijboonen 5058, Nouveau Poiteau le soort
12—19, 2e soort 36, bellefleurs le soort 8
—15, 2e soort 4—7, Soldat Laboureur le soort
1722, 2e soort 1115 maagdeperen le soort
ƒ1116, 2e soort 6—9, Beurrë Clairgeau le
soort 13—25, 2e soort 6—11, goudreinetten le
soort 13—20, 2e soort 6—10, Zw. wijnperen le
soort 1722, 2e soort 5—12, Jodeperen le soort
79, 2e soort 3—5, Louwtjesperen le soort
58, 2e soort 3—5, Close Wildeman le soort
913, 2e soort 49, sterappqien le soort 16
■23, 2e soort 10—15, William Duchesso le soort
ƒ21-
2e soort 11—16, Groninger Kroon le
'soort 10—14, 2e soort 4—8, Bismarck le soort
5—9, 2e soort 2—5, Jaq. Label le soort 20
•23 2e soort 1518, Campagner le soort 7
8, 2e soort 35, Bloemzoet le soort 1314,
2e soort 28, Comtesse de Paris le soort 9
12, 2e soort 46, Doyenne de Comice le soort
4953, 2e soort 41, Kostelijke van Geneve le
soort 15—24, 2e soort ƒ10—13, alles per 100
kg., Black Alicante 29—36 per 100 pond, bloem
kool le soort ƒ12—19, 2e soort 6—9, andijvie
lo soort 2.80—4.20, 2e soort 1.60—1.80, savoye
kool ƒ3.10—7.50, sla 1.20—1.60, groene kool
3.80—6,80. roode kool 3—7.70, Kantonner wit-
kroppen 3.105.70, witte kool 34, alles per
100 stuks.
ROTTERDAM, 29 October. (Coöp. Tuinbouw
veiling Rotterdam en Omstreken G. A.) Sla Mei
koning le srt 4.00—7.30, 2e srt 1.90—3 per 100
krop, spinazie 17—20 ct per kg., bloemkool le srt
1112, 2e srt 48 per 100 stuks, prei 2.50,
peen le srt 6.20—6.70 per 100 bos, peen j z.iW
per 100 kg., tomaten A 10.4019.30, B 8.20 15,
C 7.2015.30, CC 2.708, stooktomaten A ƒ18
—23.30, B 15.10—17, C 15.40—17.60, CC 5:30
8.60 per 100 pond, postelein 17 ct per kg., radijs
3.80 per 100 bos, kassnijboonen 5056 ct, id.
stek 36 ct, pronkboonen 1416 ct, Duitsche prin-
sesseboonen 1419 ct, stokprlnsesseboonen 55 ct
per kg., selderij 2.302.50, kroten 1.40 2.50,
pieterselie 1.40—1.60 per 100 bos, roode kool
4.40—6, witte kool 1.40 per 100 kg., boerekool
2540 ct per kist, savoye kool 3.704.70 per 100
kg., andijvie lo srt 1.20—4.70, 2e srt 0.50—2.30
per 100 krop, spruiten le srt 2223 ct, 2e srt
1314 ct per kg., uien 2.302.60 per 100 kg.,
groene savoye kooi 3.605.50, Chineesche kool
44.30. Aanvoer tomaten 86.000 pond.
ZWIJNDRECHT, 29 October. (Groentenveiling)
Andijvie le srt 2—3.80, 2e srt 0.50—1.80, bloem
kool le srt 8—15, 2e srt 3—6 per 100 stuks,
knolselderij (1 bos v. 5 st.) 25—54 per 100 bos,
spruiten le srt ƒ15—24, losse 1—5, tomaten A
20.20—25.30, B 16.30—21.80, C 13.30—19.70,
CC 4.60—7.20 per 100 kg.
Schmitt; Beado, Daalen; Annie,
Rulsdaal, Borst; St. Franz; Gusje, de B y
Dwaal ik, Wacht u. van Dam; st. Ancor.
Belltarix; st. Kara; st. Seam 1; st.
st. Ailemahnla. Gerarda, Born; Ella, Hie
D. A P. G. 10, Waltenberger; Pico, 4, Sen
Tabeel, de Boer; st. Rotterdam. ■■■■Mr'EN:
GORKUM: Fahrwolh, Krapp; HARLING
Confluentia, Urmetzer; AMSTERDAM;
Karl, Gilles; SLUISKIL: Byron,
DEN HAAG: Binnenvaart 12, Oberman; N
MEGEN; Geertruida Elisabeth, van Steen;,t,
RINCHEM; Onderneming, de Vries; ALKMAA
Alida Cora., Tange; NIJMEGEN: St. Jan X,
Jong; VREESWIJK: Hendrika, Bakker; WA
GENINGEN; Aleida Grada, de Beiier; IvOR*
WEDDERZAND: Elisabeth, Vos; Sao Antoni
Jansen; LEIDEN; Gluck Auf 2, Wendt; T VJS-
SCHETJE: 7 Gebroeders, Theunisse; COKtui
Keeltje, Cornet; AMSTERDAM: Rival .Oud-
akker; Ideaal, OudakkerALPHEN md.RIL
De tijd zal 't leeren; Pols; KOUDEKERK,
andering, van Dam; FORT UITERMEER: Hi»e-
gonda, Kruijt; ALPHEN a. d. RIJN: Ant jeKap.
IJSSELSTEIN: Nova Vura, Dam; STEEG.
IJSEL 5, Arts; ALMELO: Vigila, Schouwstra,
Dankbaarheid, de Graaf; AMSTERDAM: Gecion
Kiffner- Charlois 12, Ouderkerk; Elisabeth
Zoon; Markgraf, Meuwsen: HELDEFu: Germa]
Leuting; ZWOLLERKERSPEL: Eendracht,
Stoter; VLAARDINGEN: August Marie, Woi-
ters; Kawi, Dooyes; DE STEEG: Ninuphar,
d. Kamp.
BELGIë: Sehoenbein, Demuth; I-Ietha, ivep^
pen; Risico, v. d. Linden; Union, Reuter; AYY"
ture, v. Strydonck; Prudence, de Roeck; r
rentina, Cop; Oldenburg, Pauwels; Theo, Schim
mel; Machiensteen 23 Troost; Hendrik, Dooae-
waard; Jarina, Jorens; Gonöa, de Jong; Me a
werke Unterwer, Mitklay.
DUITSCHLAND: st. Emma; st. Prins Hen
drik; st. Lydia; Rhenania 40, Beekman; Bazza-
ville, Christ of fel; Saturnus, Vlieger; Jupiter,
Staal; Industrie 6, Adler; Attlantic, Wirges; st.
Jagerswük; st. Baardwijk; st. Vreeswijk; Wijk
dienst 28, Eimer; id. 9, de Hair; id. 7, Bastiaanse;
Morgenroete, Maas; Vertrouwen, Alta; Gerjo,
Slierend recht; Hema, Klarenaar; Wijkdienst 4,
v. d. Velde; Wodan, Erker; Frama, Neve; Ver
wisseling, van Dongen; st. Raab K. 14; Alma
Marianne, Spekter; Rhenus, Rossmuller; Cor
nelia, Rijkens; Harpen 81, Rundt; Louise, van
Lith. Seam 1,'Wagenhöfer; Meteor, Zeitz; Ura
nus 2, Luwen; Bertha, Kolen; Cisrhenan, v. d.
Bussche; Laborato, Hoek; Nassau, LeygraaL
Eva, Hamel; Hans, Geutjes; de hoop geleidt ons.
v. d. Pol- Spes Major, Lauret; s^. Condor; s
Anna- st.' Cordie; Rijnstroom, Wagter; Wilhelm.
Stahlhut; Franz, Roelofs; Mosetlle, Sandei
Elisa, Wijkmans; Fraternlte 4, Somers; Christ
2 Wolf; Rival, Hoek; Frans Floris, pieter
Sanle 14, Schoenmakers; Fraka, van Gem«
Herman Gerrit, Sissing; Emmanuel, de Vrie
Sangkoe, Hilberink; Kornet, Ziets; Wawan
Meyer; Seblat, Fink; Tarra, Hermar.spann.
Etoile de Nord, Voets; Flora, v. Esterik; Ad3°'
Groesen; Kurt, Beekman; Uekermark, vo
momm; Else Lina, Keienburg; F 3, Rut ter ma j
st. Willem Marie; st. Res Nova s; st. Eendrach
st. Escaut 2; st. Vergennes; st. Govert; st. Suln
st. Sambre;' st. Adriana; st. Anna; st. Jega;
Maria Cornelia; St. Rinda; st. Johanna 2,
Willem Anton; st. Maipo; st. Hekla.
HANSWEERT, 29 October
Gepasseerd voor 4 uur en bestemd voor-
ROTTERDAM: st. Telegraaf 6; Luctor; Wj,
vetia 1; Dipping 2, van Keulen; August,
Baardwijk; Hendrika, de Boer; Petrima 5,
steeg; Jacoba, Kanters; Revenir, Smit; A' j,
tros, Tersteeg; Hendrina, Walraven; Dame",
LOBITH, 29 October.
Gepasseerd en bestemd voor:
ROTTERDAM: st. Midgard; st. K. Vaart 10;
st. Haniei 23; st. Westri; st. Ex voto; st. Fiat
5; st. Katlast. Moselle; st. Louvols; st. Relnier;
st. Duia; st. Herman; Morgenster, Semper; Tijd
is geld, Ruitenberg; Mannheim 204, Milller;
Mannheim 187, Fluck; Fendel, Stoevelaar-, Fra
ternlte 3, Somers; Morgenland, Dekkers; Bul-
wer, Schreurders; Reineck, Jung: Dora, Rade-
maker; Marie Louise, de Beer; Bastiaan Wil
lem, Touw; Jacobus, Fenster; Renania 14,
Bok'slag; DORDRECHT: st. Nieuwe'Zorg;
ma, Jiskoot; Geertruida, Maas; Nautilus 1°'
Die; JOURE: Aaltje, de Haan; HAARL®'
MERMEER: Ludovica Maria, Vercauteren;
STERDAM: Mapa, Griep; st. Sitad Amsterd
4; Amstel 8- ROSSUM: Jophl, van Du>'F>e.
Bngg- Vioo; SCttTETlltLjJjL,
gtooter; PEPoNIS: it! Assam 4; ZW"*
DRECHT: Assam 3, Stouten; UITHOORN:
ocadie Bouwans; NIEUWE TONGE: st.
Hoop van Zegen; POSTBRUG: OndernertJ
Pol; HANSWEERT: st. Ideaal; KORNW*'
DERZAND: Herman, van Doodewaard.
DUITSCHLAND: Pieternella, Vermen'®
Naphta 1, Klein; Albert, Achtergaal; Prefereh^
Nieuwenhuizen; Maria, Baay; Catharina, I
wels; Irene, van StrandenOnverwacht,*
Iileen; Emile, Willaert; Radium, Willaert; B°
Bylo; Rosalie, Cleerbout; Maria, Baay; EmiO5
Haems. -c.
BELGIë: st. Rehoboth; Rijnbrug: Spes
cunda; Onderneming; Cornelia; Elisabe-th;
nelis; 2 Gebroeders; Broedertrouw 9; Cup'
de Bot; Herman Heinrich, van Koevering
Herjo, Lentjens; Emma, de Kersemakers;
Lesage; Risico van Holt; Orca, Verbeeck; Ma
tina, Vleeshouwer; De Lelie, Fronkoe; Neel
Schaap; Pauline, van Minnen; Nedu, Verg»
wen; Volta, van HooywegenHarolina, V*
Bosch; Samenwerking, de Ruyter; Julia,
Dekker; Sophia, van Neyenhof; Hendrik,
ter; Adri, van Wijk; Pieternella, Joele; Alp"
Witjens; Graja 1, van Winsen; Jeanne, B®.
ien; Dranaco 4, zyimans; Diana, Heyder'®^
Maas, Witjens; Birs, Neuer; Daventria,
Deurzen; Maria, van Cauwenbergh; Op
van Zegen, Serné; André Chenier, Klee; Bw
nia 19, Frank; RJjnster, Joosten; Synthese, J®
gen; Isala 1, Bokslag; Mercel, de Jong; San'
Witte; Quellin, van Loghem; St. Dixmuda,
vliet; Margaretha, Overdtjk; Asam 10, KrapP'
i'
VLAARDINGEN, 29 October. Binnen va»
haringvisscherü SCH 260 met 12 last en vl«
schade.
Door R. DOMBRE.
Vertaald door A. VERSCHUUR.
25)
Eu nu zal zijn tijd om zijn, dus mag hij
tsi ugkeeren. O Madeleine wat een vreeselijke
toestand voor ons! Juist als van die notaris
dochter, die door niemand meer aangekeken
werd, toen haar vader na tien jaar terugkwam
nadat hij om oplichterij veroordeeld was
Je laat me niet uitspreken. Vader heeft
niet eens toestemming om hier in 't land te
wonen. Maar Carbriant wordt reeds lang voor
dood gehouden.
Gelukkig maar, zei Juliette met een diepen
zucht.
Ilij heeft een schuilnaam aangenomen:
Lebreige.
Dus heeft hij geen papieren, die...,
Toch wel; iemand dien bij een grooten
dienst bewees, beeft hem daaraan geholpen.
Daarom heet hij nu Lebreige. want die naam
staat op de papieren. Dan heeft hij nog een
anderen naam dien jij hem gegeven hebt.
Ik? Dan zou ik hem tooh eerst moeten
kennen!
Herinner je dan den man niet meer, dien
je den pastillefabrikant noemde.
Wat, riep Juliette onstuimJng uit, die
oude, gi'ijze, bleeke heer uit bet plantsoen.
Kwam naar zijn dochters zien zonder
herkend te worden, vulde Madeleine aan.
Hij zag er eerder armzalig uit.... en
roJgems zijn eigen bewering zou hij hoe«t-
pastiiles maken. Vreemd, vreemd I
Voor eenige dagen werd hij hier in die
straat door een auto aangereden.
Juliette was meer verwonderd dan ontroerd.
Die gc-sclhiedenis scheen eerder een sprookje
of een onwaarschijnlijke roman.
Het egoïstische kind dacht heit eerst aa.n
zich zelf, bedacht in hoeverre de plotselinge
verschijning van ihaar vader haar verhouding
tot oom en tante Valécourt zou kunnen be
ïnvloeden want door iedereen worden d® balde
meisjes als d® eenige erfgenamen van hun
stiefouders aangezien.
Haar rustige, aangename leven zou wel eens
leeiijk verstoord kunnen worden. Die plotse
ling verrezen vader bracht haar eigenlijk danig
in verlegenheid.
Plots vroug ze ongerust;
Komt hij nu hier?
Vooreerst nog niet, in ieder gïival. Ik heb
oom en tante nog niets durven zeggen. Sinds
eenige dagen ga ik iederen morgen na de Mis
naar onzen armen vader toe.
^ij waagde na een stilte:
En wanneer ga jij eens met mij mee?
Morgen misschien?
Juliette kwam zichtbaar in verlegenheid.
Ik weot 't nog nietik durf niet....
We zonden door onze bezoeken de aandacht op
hem kunnen vestigen en hem daardoor in moei
lijkheden brengen.
Een dwaze, wat minachtende glimlacht was
het eerst antwoord van haar zuster. Dan zei
ze;
Zeg liever: ik zou me daardoor in moei
lijkheden brengen. Want wat onzo vader betreft,
je begrijpt natuurlijk dat ik met de uiterste
vocriicbtigheid te werk ga. Ik breng in dat
hotel geen bezoek aan mijn vader, maar aan
oen com.
Maar als oom of tante bemerken waar we
ngfBTi, wien we bezoeken?
Pij '/ellen pa noit verraden; alleen wille»
zij niets meer met hem te doen hebben,
En ais ze dan weten dat wij wel met hem
te doen willen hebben, krijgen wij het te kwaad.
Dat is best mogolijk, maar voor mij is
dat nog geen reden om mijn plicht te verzuimen,
antwoordde Madeleine energiek.
Na een lange stilte hernam zo op verwij
tende toan:
Je vraagt me niet eens hoe vader er na
dat ongeluk aan toe i3.
O juist ja, vertel dat eens!
De eerste dagen heeft bij veel pijn gehad,
maar de blijdschap over diet weerzien heeft
veel tot zijn genezing bijgedragen. Wat zal bij
gelukkig zijn als bij zijn bside dochters terug
gewenden heeft.
Ja natuurlijk, gaf Jul.ieitte aanstonds toe,
maar het stond ltaar allerminst aan den patient
een bezoek te brengen op een armzaligs hotel
kamer.
Gedwongen vervolgde zij:
Als je weer naar hem toegaat zul je hem
voor mij ook wel eon kus geven, hé?
Waarop haar zuster er aanstonds verbaasd
op liet volgen:
Ga je dan niet mee?
Nu ja, dat zal Ik wal eens doen, eenige
keertjes, niet altijd en in ieder geval morgein
niet! Ik hou niet van dat verstoppartje spelen
zie je!
Zoo, deed Madeleine miet afkeer; als onze
arme vader rijk of beroemd teruggekomen was,
zou je dadelijk naar hem toegesneld zijn om
hem dan niet meer te verlaten.
Wie weet! antwoordde Juliette kortaf,
maar nu wil ik niets doen zonder oom en tante,
want dat hebben zij niet aan ons verdiend.
En toch..., hernam Madeleine zuchtend,
indien onze arme vader iets misdreven lieeft
dan was dat niet de bedoeling ons eien onbe-
-orgd beslaan te verschaffen.
j-Taq.i' y.utj luisterde »'pt meer naar haar.
Ze ging behagelijk in haar fauteuil zitten,
zweeg en scheen na te denken. Het was in
ieder geval gemakkelijk aan haar te zien dat
ze geen lust had het gesprek voort te zetten.
Madeleine heek haar met droevige oogen aan,
zwaar viel haar de teleurstelling.
Juliette bleef onbeweeglijk zitten en weldra
kondigde een wat luidruchtige ademhaling
aan dat zij ingeslapen was.
Nogmaals blleek het dat geen emotie in staat
was haar slapelooze nachten te veroorzaken.
Het oudste meisje dacht:
Ik geloof dat onze arme vader niet twee
kinderen heeft, doch slechts éen. Nu goed, dan
zal ik hem met een dubbele genegenheid lief
hebben, zoo komt hij tenminste niet te kort.
Daarop ging ze naar (haar eigen kamer.
Midden in 't vertrek bleef ze staan, keek lang
zaam om zich heen naar de mooie, sierlijke
meubels, de kleurige, zijden gordijnen, het weel
derige behang en 't rijke, aangename bed....
Vooral nu maakte al die weelde indTuk op
haar. Maar ze zwoor dat ze eens, misschien
reeds heel spoedig al die schatten verlaten zou
om een allereenvoudigst huis te gaan bewo-
nanmet haar vader. En dan zou ze werken
om in hun beider levensonderhoud te voorzien
XI il.
EEN KINDERHART.
lederen morgen bezocht Madeleine haar vader
in diens hotel.
Do „pastillefabrikant" genas en ontmoette
zijn beide dochters in het plantsoen.
Daar zag hij Juliette dus voor de eerste maal
maar die ontmoeting bracht den gevoeligen
vader een bittere teleurstelling, want het meis
je toonde slechts matige belangstelling, was
erg koel.
En Lebreige begreep dat hij maar éen dochter
had. Hij wist echter ook, dat deze hem vootr
twee beminde en dat troostte hem in zijn droef
heid.
Die troost was natuurlijk geen algeheele
vergoeding, want het eone kind, hoe goed en
edel dat ook is, kan het andere niet vervangen.
De herfst naderde. Mevrouw Valécourt was
Intusschen bijna geheel hersteld. Zij kon nu
tenminste gebruik maken van haar auto en
nam vaak een harer nichten op haai' uitstapjes
mee, soms beide.
Eenige weken later stond de dokter haar toe
kleine wandelingen te maken, bijvoorbeeld in
ecm plantsoen waar zij zich rustig zou kunnen
bewegen.
En zoo nam zij zich op een zonuigen middag
voor, haar nichten in het plantsoen te verras
sen. Mijnheer Valécourt zou haar vergezellen.
Zij liet de beide meisjes dus als gewoonlijk
uitgaan, zei haar zelfs dat ze dien middag
tliuis wilde Wijven.
Een half uur later stapte ze in haar auto en
liert zich naar het nabijgelegen plantsoen rijden.
Na eenigie minuten bemerkte zij Juliette en
Louise die langzaam naast elkaar liepen en
op iemandschonen te wachten.
Waair mag Madeleine zijn? riep mevrouw
Valécourt ongerust uit.
Even later zagen mijnheer en mevrouw het
meisje op een bank zitten, vertrouwelijk pra
tend met eon bejaarden heer dien zij niet
kenden.
Wat beteekent dat? Was dat een houding
voor hun pleegkind dat ze zoo goed opgevoed
hadden?
Ze wilden Madeleine aanstonds waarschuwen,
versnelden daarom hun passen. Maar bijna
aanstonds bedachten zij zicli en namen zich
voor de meisjes bij hun thuiskomst aan een
streng verhoor te onderwerpen.
Het voorval had Intusschen de wandeling
bederven. Zij waren ontevreden, ongerust, zon
der eig rn lijk te weten waarom, e enigszins alsof
een ramp hen bedreigde.
Den handelwijze van hun oudste nicht
stoorde hun gemoedsrust, maakte hen st"
kregelig. t
't Was de stilte die d.en storm v0°
welke er thuis hecirschte toen de meisies tett
kwamen.
De ontvangst welke hen te beurt viol to0°
duidelijk, dat zii iets misdaan hadden, m
wat?
Nu, mompelde Juliette, tante schijnt S
goeden zin te hebben. Dat treft, slecht,
ik wou juist dien maaien collier hebben, vve
zoo goed bij mijn Zandagsche jurk past,
dien ik gisteren in den winkel voor het r®
heb zien liggen.
Madeleine was niet met zulke agoistls
dingen bezig, haar gedachte giing slechts
haar vader en angstig vroeg ze zich af; i
Als tante maar niets vernomen hee
Maar even later voegde ze er bij:
Nu ja, als ze het weet, dan heeft dat
zijn goede zijde. Dat geheimzinnig godoe st
me al lang tegen en ik verlang er erg naar
vader openlijk te kunnen bezoeken, J
Schijnbaar kalm wachtte zij de afstraf*
Ik zou wel eens willen weten, begon
vrouw met een ongewoon plechtig© stem,
om Madeleine daar in 't plantsoen op een
zat ver van haar zuster en juffrouw LO®
en wat ze te bespreken had 'met dien vreen'
man.
„De pastillefabrikant!riep Juliette
stonds om te voorkomen dat Madeleine
waarheid bekende, want dlie onthulling
haar zelf in verlegenheid gebracht hebben-
(Wordt vervolgd).'
