Fokker over de nieuwe Duitsche
reuzen-machines
SS"!?90 »~<1.
Een Dominee en een Pastoor stichten een staat
Kreymborg coupe
Edison
VRIJDAG 22 NOVEMBER 1929
EERSTE BLAD.
1 AGINA
V]
W {"'Vfte" Vs '<M
m.
HOE DE VRIJSTAAT SCHW ENTEN WERD OPGERICHT
EEN VAN ZIJN VEERTIEN PUNTEN, WAARVAN
WILSON SUCCES BELEEFDE
ALPENGIDSEN BIJ DE PAUS
DE SCHOOLSTRIJD IN ENGELAND
ztf
EEN ONDERHOUD MET DEN VERMAARDEN
VLIEGTUIGBOUWER
Of hij 't weet
Jongens
jassen
AIs zóó Uw jas moet zijn, neemt dan óók Kreymborg coupe
Kijk eens hoe bij deze
jassen de kraag zui
ver om den hals sluit
en wat 'n mooie val
ling er zit in die prach
tige breede revers.
Maar U kunt er het
best over oordeelen
als U zelf deze
Kreymborg-jas eens
aanpast, want dan:
Vöèlt U de kwaliteit I A
Jongens-1 Jongens
jassen jekkers
30.— tot 65.—
3.75 5.75 7.90
9.9" tot 35-
11.90 tot 28-
33- 36- 39- 45-
50- 55- tot 85-
Binnenweg hk Eendrachtstr. - Zw. Janstraat 62
Nieuwe Binnenweg, hoek Aelbrechtskade
Beyerlandschelaan 93
Rotterdam
DE GOUDEN EEUW VAN DE
ESKIMO'S
1
.V
De wereldoorlog heeft ons een zonderlinge
landkaart bezorgd en aan de aardrijkskundige
kennis van velen een geduchten knak gegeven.
Nieuwe staten zijn uit den grond verrezen, ot
uit hun assche en sommige er van gaven het
aanschijn van een reeks niet te ontwarren kwes
ties waarvan enkele van het soort zijn, die een
nieuwer en beter woord behoeven, om ze te om
schrijven, dan het ouderwetsche en antieke
„Gordiaansche knoop".
Verschillende nieuw gecreëerde staten be
zorgden den politici heel wat hoofdbreken en
een enkele is zelfs een enfant terrible ge
worden.
Een gunstige uitzondering maakt in dit op
zicht de Vrijstaat Schwenten, wellicht hierom,
wijl hij geen troetelkind der internationale po
litiek is geweest en daarom ook weinig last
heeft veroorzaakt.
De Vrijstaat Schwenten is niet lang na zijn
ontstaan rustig en kalm ontslapen. We nemen
het dan ook niemand kwalijk, wanneer hij niet
weet wat Schwenten is en waar het eens on
afhankelijk gemeenebest bestond.
Het zou dan ook niet de moeite waard zijn,
dezen overleden vrijstaat te herdenken, indien
het niet juist tien jaar geleden was, dat hij
de wereld met zijn komst verblijdde, de wereld,
die hem nu reeds weer lang vergeten heeft.
De Vrijstaat Schwenten lag eens in Duitsch-
land. Hij was officieel erkend, door Duitsch-
land en door Polen, had een president en kon
zelfs op een parlement bogen. En 't bevolkings
cijfer bedroeg 1200.
Schwenten is een oeroude Duitsche neder
zetting in het Pruisisch-Poolsche grensgebied
en het vormt thans het eindstation van een
spoorlijn.
Zooals gezegd werd voor tien jaar in het
dorp Schwenten de Vrijstaat Schwenten ge
sticht. Het was op 27 December 1918, dat de
Poólsche opstand tegen de Russische overheer-
sehing uitbrak. De pianist Paderewski was in
zijn vaderland teruggekeerd en ontvlamde er
de reeds tamelijk heete gemoederen. Posen en
omgeving bevonden zich spoedig in Poolsche
handen, waarna de opmarsch naar het Noor
den begon, tot die bij Bromberg tot stand kwam
(We raden den lezer aan, met het oog op een
duidelijk inzicht, een goede atlas ter hand te
nemen). De Polen waren intusschen ook Zuid-
waarts getrokken waar ze bij Ostrowo halt
moesten houden, op de lijn Bentschen—Woll-
steinSchwenten. Deze opmarsch viel intus
schen hun vrij gemakkelijk, daar het Duitsche
Oost-Pruisische leger door den soldatenraad te
Berlijn ontbonden was.
Het was toen in die streken een vrijgevoch
ten land. De Polen waren er heer en meester.
Vele Duitsch gezinde of liever Duitsche be
woners werden naar interneeringskampen aan
de Russische grens gevoerd.
Aangezien hun daar een lot was weggelegd,
dat voor een vreedzaam mensch niet te dragen
viel, vluchtten talloozen van hun haardsteden
weg, zoodat heel wat dorpen verlaten lagen of
weerloos
Dit laatste was in Schwenten het geval. De
nood klom hoog, de toestand werd benard. Maar
als de nood het hoogst is, blijkt de redding vaak
nabij en dit was ook hier het geval. De red
dende engelen waren de dominee en de pastoor
van het dorp. De eerste toonde zich een man.
die wijze lessen uit de politiek wist te trekken
en de tweede toonde zich misschien nog wijzer,
wijl hij zonder eenige ijverzucht de gedachte
van zijn tegenstander in den geloove bijviel en
diens plan krachtig steunde.
De dominee was op het lumineuze idee ge
komen, om Schwenten te doen vastgrijpen aan
President Wilson's uitspraken omtrent het zelf
beschikkingsrecht der volken, dat één van diens
veertien punten was, overigens één der vele,
waaraan men zich al heel weinig heeft ge
stoord.
En de dominee en de pastoor riepen den
Vrijstaat Schwenten uit, speculeerend op het
ontzag, dat de Polen wel voor de geallieerden
en dier wenBchen moesten hebben.
De slimme dominee, die Hegemann heette,
werd president, voorzitter van het parlement
en minister voor godsdienstaangelegenheden
de houtvester Teske minister van oorlog en ju»
titre, burgemeester Drescher minister van blo*
nenlandsche zaken, financiën en distributie.
Men ziet, het kabinet werd wel naar de eischen
des tijds ingericht en het was ook in die rich
ting werkzaam.
De minister van oorlog richtte een legertje
van 120 man op, wat hem niet zwaar viel, daar
talrijke vluchtelingen naar Schwenten terug
keerden.
Het spreekt vanzelf, dat het nieuwe Polen,'
dat zooveel mogelijk steden en dorpen be
zette, maar matig met den Vrijstaat was in
genomen. Er verschenen dan ook spoedig Pool
sche troepen in de buurt. De Vrijstaat zond
echter heel deftig een deputatie, die den vijand
met nadruk en in Wilson's naam bezwoer, zijn
hand niet aan een onafhankelijken staat te
slaan
Schwenten had succes en het werd doof
Polen, dat het eerst nog trachtte te vangen
door het autonomie in den Poplschen staat te
verzekeren, vervolgens ook door Duitschland
erkend.
Duitschland's erkenning ging zoover, dat het
van reizigers uit Polen een door Schwenten
geviseerden pas vroeg en de dominee, president
voorzitter van het parlement en minister ver
leende dit visum door er zijn kerkelijk stempel
op te zetten
Schwenten werd absoluut vrij, Zonder be
lastingen. douane en repuisities. De smokkel
handel bloeide er. Omdat men er in dien
roerigen tijd het land niet kon bebouwen,
moest men smokkelen om te kunnen leven.
Telkens drongen Poolsche soldaten het dorp
binnen, maar Hegemann wist hen steeds t®
bewegen, om zijn grondgebied weder vaarwel
te zeggen. Het kwam voor, dat zoowel Poolsche
als Duitsche soldaten den Vrijstaat binnen
vielen en gemoedelijk aftrokken, elke partij
haar volkslied zingend. Eens, toen de aarts
vijanden bijna handgemeen werden, werkte
Hegemann op hun gemoed, hen er aan herinne
rend, dat ze toch eens als broeders in de loop
graven en tegen den gemeenschappelijken R»®"
sischen vijand hadden gestaan. Op zijn verzoek
gaven ze elkander de hand. Toen commandeerde
hij tot de Duitschers „Marsch nach Kolzig"
(het dicbtsbijzijnde Duitsche dorp) en daarna
tot de Polen „Marsch nach Obra (Polen)
Met veel bravour bewaarde Schwenten zijn
onafhankelijkheid steeds schermend met het
zelfbeschikkingsrecht der volken.
En de brave, dappere regeerders van deze
Duitsche gemeente beleefden de voldoening,
dat hun gebied niet aan Polen werd toegewezen
Dit gebeurde in Juni 1919, toen de internatio
nale commissie bestaande uit van Poolsch
Duitsche grenskwesties uitstekend op de hoogt®
zijnde deskundigen, als Japanners, Chlneezeb,
Portugeezen, Grieken, Brazilianen, ÖerveÖ?
Engelschen, Franschen en Belgen toch W«1
warenhet goede Schwenten bij Dultscün
land indeelde, omdat de vrije bevolking zich
onomwonden voor dat land verklaarde.
Kort daarna, toen het verdrag van Versatile®
onderteekend was en de grenzen officieel wer
den vastgesteld, achtte de Vrijstaat SchwenteO
het tijdstip gekomen, waarop een aansluiten
bij Duitschland met een gerust hart kon worde»
bewerkstelligd..
En op 16 Augustus 1919 trokken de Duitsch"
troepen Schwenten binnen, waar heel vrcvotó*
het begrafenisfeest werd gevierd
<->
EEN ONTMOETING MET HEERLIJKE
HERINNERINGEN
De Paus over de godsvrucht
der bergbewoners
Mi i't ons uit Rome:
De: .n zijn hier 350 Alpengidsen aange-
komei, lis Alpenlanden van Italië. Onder
hen bet.....en zich vele beroemde gidsen, o.a.
Ciprlano Savoje, die thans bijna 60 jaar oud
is en eens deelnam aan de Noordpoolexpeditie
van den hertog der Abruzzen met de „Stella
Polare". Voorts 6 gidsen, welke deelnamen
aan de onlangs teruggekeerde expeditie van
den Duca di Spoleto naar het Karakorum-ge-
bied.
De hoofdzaak van hun Rome-reis was natuur
lijk een audiëntie bij den Paus, die hun op 16
dezer tegen den avond verleend werd.
En zoo zagen dan de zalen van het Vatlcaan
een ongewone pelgrimsschare met kniebroeken
en spijkerschoenen.
De H. Vader gevoelde zich als oud-Alpinist
onder de mannen goed thuis. Elk hunner be
groette hij, vroeg naar zijn naam en woon
plaats en maakte lachend een praatje. Zijn
voortreffelijk geheugen deed hem menige voor
de Alpinisten aardige bijzonderheid in herin
nering brengen. Hij informeerde ook naar per
sonen, die hij eens in hun bergdorpen had ge
kend.
Een interessante figuur was Claudio Perotta,
die meer dan 500 van de zwaarste bergtochten
heeft gemaakt.
En ofschoon hij thans bijna 80 jaren pud is,
wilde hij toch me© naar Rpme komen om den
„Papa Alpinista' 'te begroeten
Nadat de Paus allen had verwelkomd, hield
hij een toespraak, waarin hij de Alpengidsen
begroette als zijn vrienden, die, evenals hij. de
Alpentoppen lief hadden en daar ln de Alpen
de grootheid en verhevenheid van Gods schep
ping erkenden.
Bij do menschen in het hooggebergte had de
Paus niet alleen onverschrokken en flinke lie
den gevonden, maar ook waaraohtig vrome en
Godvreezende zielen.
Het verantwoordelijkheidsgevoel komt zoo
bijzonder bij den berggids naar voren, de rus
tige moed en onverschrokkenheid. Het volk der
Alpen is bijzonder godsvruchtig; maar het
heeft God ook op heel bijzondere wijze noodig.
Met vreugde herinnerde de Paus zich. hoe
vaak zijn oude berggids hem bij het passeeren
van een bijzonder moeilijke plaats gezegd had,
„hier moeten wij pns aan onzen Engelbewaarder
aanbevelen" of „hier moet U Eerwaarde, wijl
u priester zijt, eerst om goddelijke hulp bid
den"
Toen hij eens met een heel jongen gids na
een moeilijke bestijging op een prachtlgen top
was aangekomen, had de jongeman van gan-
scher harte gezegd: „Hier moeten wij bidden,
want het is te mooi"
En zij waren op het eeuwige ijs geknield 00
in 't aanschijn van de heerlijkheid Gods had"
den zij gebeden.
Geen der hem bekende Alpengidsen was ooR
een tocht begonnen, zonder eerst de H. Mis
hebben bijgewoond.
De Paus dankte de Voorzienigheid steed»
weer voor het geluk van zijn Alpinistentijd#
welke zoo'n invloed op zijn leven gehad had.
Na het slot van zijn toespraak liet de
Vader aan alle Alpengidsen medailles verd®0-
len, welke op de eene zijde zijn beeltenis, aa»
de andere zijde die van Don Bosco vertoond
dien de Paus een „voortreffelijken gids naaf
den hoogsten top, den hemel" noemde.
Markante rede van Mgr. Downey
Op bijzondere wijze, die groot opzien baard®,
heeft de Aartsbisschop van Liverpool, Dr. Dóf'
ney, in een toespraak te St. Helens weer d®
aandacht gevestigd op het schoolvraagstuk-
Naar aanleiding van de aankondiging, dat d®
voltallige vergadering der hiërarchie van
geland en Wales het tegenwoordige standp»0
der Katholieken Inzake het schoolvraagst®"
zou bespreken en bepalen, verklaarde de aarts*
bisschop:
„De Katholieken moeten zich in het scb00
vraagstuk laten gelden en zich gehoor ver'
schaffen. Een vooraanstaand lid der arbeid®1'9*
partij heeft mij ter kennis gebracht, dat de r0*
geering er op wacht, iets van ons te vernei»8®
en een andere partij heeft ons gezegd, dat
meende, dat onze veldtocht ten einde was. oor
dat wij zoo rustig bleven.
Een groot aantal leden, die in het pariet»011
gekozen werden, heeft den Katholieken zekef
toezeggingen gedaan. Wij moeten thans
dat deze ten uitvoer gebracht worden. Gij 116
hen met uwe stemmen in het parlement S0*
bracht. Neemt thans geen verontschuldig^0
aan
„Er zonden" zoo ging de bisschop verd® j
„vele voorwendsels gevonden worden, di®
Katholieken echter niet bevredigen zoud®
Daar het schoolvraagstnk met moeilljkbed0
verbonden is, zijn de politici maar al te tce^
geneigd het vraagstuk ter zijde te legg®»
K»*
ljö»
het aan de Katholieken over te laten. De
tholieken hebben daarom de politici aan
beloften te herinneren.
De Katholieken zijn in Engeland talrijk
noeg om zich te doen gelden, indien zU
zün. Zij zijn echter verdeeld: de duivel h®e
het zaad der tweedracht gezaaid."
De bisschop hoopt echter, dat weldra de 00
dracht terugkeere, waarnaar zij allen stref m
Hij had tegen d.e politieke partijen niet® 'fj
te merken. De Katholieken kunnen tot elk
drie partijen toetreden, die hun past, nia®r .a
vroeg hun in ernst, hun geloof op da e®1
plaats te stellen; voor het overige zoude»
dan kunnen doen, wat zij wilden.
i.e nieuwste opname van de L2-mciorig< Duitsche Dornier-vliegboot, de Du .i, in
volle vlucht.
Koft voor zijn vertrek naar Amerika, terwijl
hij druk doende was aan het sorteeren en doen
inpakken van stapels teekeningen en andere
gewichtig uitziende papperassen, heeft de ver
maarde vliegtuigbouwer Fokker de welwillend
heid gehad, ons even te ontvangen om ons in
enkele woorden iets te vertellen van zijn bezoek
aan de voornaamste Duitsche vliegtuigfabrie
ken, waar speciaal de nieuwe monstervliegtui
gen van Junkers en Dornler zijn bijzondere be
langstelling hadden.
Het onderhoud moest zich snel voltrekken.
Want buiten wachtte reeds zijn uit de States
meegebrachte somptueuse limousine, waarmede
onze bereids ietwat veramerikaanschte maar zijn
moedertaal nog in alle perfectie beheersehende
geniale landgenoot zoo aanstonds ln zuidelijke
richting moest jagen om ergens aan de lijn nog
den express naar Parijs te pakken, waar hij
nog weer een andere dringende zakenaangele-
genheid had af te wikkelen, alvorens van Char-
bourg met de „Homeric" weer over te steken
naar het voor zijn ambities zoo bij uitstek ge
schikte land der onbegrensde mogelijkheden.
Nu, wat me getroffen heeft bij mijn bezoek
aan Duitschland! In de eerste plaats heb ik er
weer eens opnieuw kunnen constateeren, dat
Duitschland .een sprekend bewijs levert voor
de nadeelen van een zware rijkssubsidie aan de
handelsluchtvaart. De verschillende verhou
dingen zijn hier onevenwichtig. Er zijn nog
altijd veel te veel lijnen, die gerust als over
bodig kunnen worden beschouwd. En de Lnft
Hansa heeft een ongelooflijk aantal vliegtnigen
van een ongelooflijk aantal typen. Op deze wijze
worden millioenen op onnutte wijze uitgegeven.
En dat niet alleen, het zoo noodzakelijk streven
om te geraken tot een gezond economisch be
drijf wordt tegengewerkt.
Wat denkt zoo vroegen we verder, van
de Duitsche reuze-vliegtuigen, die ln den laat-
sten tijd de belangstelling der geheele wereld
hebben getrokken?
Daarover zou ik een boekdeel kunnen vol
schrijven. Het nieuwste type van Junkers, de
geweldige G. 38 is vliegtechnisch een groote
verbetering en wijst ons, ofschoon het toestel
in zijn huidigen vorm nog niet goed is, duidelijk
welke richting het uit moet. Aërodynamisch
is deze machine schitterend. Dit is nu eens een
vliegmachine, waar de motoren niet buitenop
zitten, doch binnen in den vleugel zijn gebouwd
Een knap staaltje van techniek is daarbij de
overbrenging door assen naar voren. De Jun
kers, en ook de Do X. die ik bezichtigde, zijn
ondanks hun geweldige afmetingen door veel
verbeterde besturingsorganen zonder hulpmo
toren te bedienen. Junkers past een nieuw
ey3teem van evenwichtsklap-plaatsing en vorm
toe, dat zeer effectief werkt en heel licht met
de hand te bedienen valt, zooals men verwacht
zelfs ook bij vliegtuigen van nog veel grootere
afmetingen terwijl Dornler met uitgebalan
ceerde roeren werkt, die ook heel goed voldoen.
Ook het landingsgestel van de Junkers ziet
er best uit. Dat is eenvoudig, rubust en buiten
gewoon practisch. Gebouwd voor het vervoer
van een groot aantal passagiers, schijnt de Jun
kers echter niet. Voor passagiers is gewoonweg
geen plaats. Wel voor vracht. En ook voor
bommen!
Voor bommen?
Ja zeker, ik wil daarmee niet zeggen, dat
dergelijke toestellen speciaal voor militaire
doeleinden zijn ontworpen. Maar ze zijn er zeer
wel bruikbaar voor. Net als de z.g. snelle post
vliegtuigen, die in Duitschland tot ontwikke
ling worden gebracht.
Hoe vond U de Do X?
In één woord prachtig! Deze vliegboot over
treft alle voorstellingen die men er zich van
maakt. Haar grootte imponeert heel sterk. Ik
vond de Do X schitterend in details, ook van
fabricage-standpunt. De boot Is eenvoudig van
houw en daardoor betrekkelijk goedkoop in de
productie. De hoofdliggers zijn van gewone
brugconstructie met groote toegankelijkheid,
welke met het vergrooten der afmetingen zoo-
veeleenvouiliger is geworden. Overigens is ook
de Do X als het ware een vergroo
ting van de Dornier „Super Wal",
zooals deze weer een vergrooting is van
de Dornier „Wal". Hoe imposant echter ook,
zoo is de Do X toch geen groote stap vooruit in
aërodynamische richting. Wat de G. 38 van
Junkers tyel is. De Junkers is bijv. geheel vrij-
dragend, terwijl onder den Dornier-vlengel nog
draagstljlen zitten. Verder zitten bij de Junkei's
de motoren in den vleugel, wat het groote
voordeel heeft van sterk verminderden iucht-
weerstand en controle-mogelijkheid gedurende
het vliegen, terwijl bij de Do X de 12 motoren
bovenop den vleugel staan, zes voor en zes
achter. Deze oplossing Is, zooals Dornier zelf
toegeeft, niet goed. Bij de achterste motoren,
geeft iuchtkoellng groote moeilijkheden, door
dat deze motoren vlak achter de voorste staan.
Men heeft al van alles geprobeerd, en proeven
genomen met windschermen, maar zonder noe
menswaardig resultaat. Dat Dornier twaalf
motoren van ca. 500 p.k. moest gebruiken, zit
natuurlijk hierin, dat er momenteel nog geen
motoren bestaan van 900 a 1000 p.k. Wel spe
ciale race-motoren van een dergelijk vermo
gen, maar die komen natuurlijk niet in aanmer
king. Die hebben geen levensduur. De boot
echter is als zoodanig prachtig. Ze biedt een
groote ruimte voor het vervoer van passagiers
en kan aan de hoogste eischen voldoen.
Heeft U ook de Rohrbach nog gezien?
De Rohrbach Romar? Ja! Dat is m.i. de
best ontwikkelde vliegboot. De ontwikkeling is
hici g'z als lange afstandvliegbooten
vuvi -i. ..c. ,j„ gjrn-= au last. dan als vliegboot
voor het vervoer van een grooten last over
korten afstand. Ook hier lijkt me echter méér
aan defensiefoelelnden te zijn gedacht, dan aan
het commercieeie. Overigens sta ik verbaasd
over de in Duitschland ontplooide, onderne
mingsgeest. Er is voor toestellen als de Do X
en G. 38 nog geen markt te vinden en daarom
valt dit vroegtijdig streven zeker te bewonde
ren.
Als we den heer Fokker nog vragen, wat hij
denkt van een mogelijk Oeeaanvluchtverkeer
met een vliegboot als de Do X," antwoordde
hij ons:
Aan het vliegen over den Oceaan, en spe
ciaal het geregeld vliegen in beide richtingen,
zijn nog heel groote moeilijkheden verbonden.
Vooral het neerstrijken van een vliegboot op
hooge zee, zal een probleem blijven. Het moet
echter daar naar toe, dat het in 't geheel niet
noodig zal zijn op zee te landen, dus dat de
kans op een noodlanding is buitengesloten. Een
verdere technische moeilijkheid is het landen
bij nevel of mist. He' zal misseh'en neg vijf
De bekende vliegtuigbouwer A. Fokker.
of tien jaren duren, vóór dit probleem een be
vredigende oplossing zal hebben gevonden.
Ten slotte stelden we nog een énkele vraag
met betrekking tot de Holland-Indië luchtlijn
der K. L. M.
Ik heb de grootsfe bewondering voor den
vaderlandschen ondernemingsgeest, antwoordde
de heer Fokker. Natuurlijk zijn er nog vele
moeilijkheden te overwinnen, welke moeilijk
heden voornamelijk in de te groote étappes
liggen. Daardoor worden de toestellen te zwaar
belast. Etappes van 600 a 800 km. zouden heel
wat beter zijn. Dan kan er méér betalende
lading worden meegenomen. Of minder beta
lende lading en wat meer bedrijfsstof. Op den
duur moet dag en nacht in étappes kunnen
worden gevlogen.
Maar de nacht-verlichting dan?
Zeker daar zit nog heel wat aan vast.
Vooral ln verband met de woeste onherberg
zame streken, die moeten worden overvlogen.
Het zal wel niet mogelijk zijn het geheele tra
ject met een nachtverlichting uit te rusten,
maar daarom zouden misschen voorloopig
alleen sommige trajecten des nachts kunnen
worden gevlogen. Ik heb anders de beste ver
wachtingen van dezen luchtdienst. De Holland-
Indië verbinding wordt een van de groote
wereldiijnen, die beslist zal rendeeren! Ai zijn
er in den laatsten tijd nogal eens tegenslagen
geweest, er Is geen reden om ontmoedigd te
worden. Wat de K. L. M. hier doet, is echt
pionierswerk, prachtig pionierswerk, dat den
vollen steun van regeering en zakenmenschen
en het volle vertrouwen van het publiek ver-
c'ient.
„De „Haagsche Post" veroorlooft zich de
weelde in de Tweede Kamer een eigen afge
vaardigde te hebben. Een natuurlijk die van
alleS fijn qp de hoogte is, en achter de scher
men weet te kijken.
Zoo'n echte, slimme politieke rol. Deze
week weet hij heel iets bizonders klaar te
stoven. Luister:
„Als de Ruys de Beerenbrouck in zijn eer
ste opdracht geslaagd was, en een parlemen
tair Ministerie had weten te vormen, ware het
logisch en historisch juist geweest, dat jhr.
de Geer voor jhr. Ruys plaats gemaakt had.
Maar nu toch weer met een extra-parlementair
bewind genoegen moest genomen worden ware
het rationeeler geweest, als jhr. de Geer, dan
ook de tweede opdracht had gekregen en van
het ïfieuwe kabinet even goed de chef ware
geworden als van het vorige.
Men voelt onmiddellijk, dat er iets of
iemand achter gezeten heeft.
Jhr. Ruys moest de leider worden, omdat
die gemakkelijker te leiden is. En toen bij aan
zijn eerste opdracht niet kon voldoen en dus
logisch en parlementair zijn taak had dienen
neer te leggen, kon het alleen Monseigneur
geweest zijn, die gezegd heeft: „Geen gezeur,
Charles; als er geen parlementair kabinet is
te maken, dan maar een extra-parlementair.
Hier is het lijstje; en wie niet mee wil, die
blijft maar weg".
Jhr. Charles kreeg niet veel tijd; maar vlij
tig en voortvarend als hij sinds zijn kost
schooltijd op Rolduc steeds was, heeft hij met
bekwamen spoed zijn taak afgewerkt. „En nu
zitten we met de menschen", om een geestig
woord van wijlen Mr. Kolkman nog eens aan
te halen".
„De Haagsche Post" heeft zich bij dit geval
teelijk in de kaart laten zien.
De eigen afgevaardigde is nu wel vuor goed
zijn crediet kwijt. Als hij ooit z'n neus binnen
de deur van de koffiekamer had gestoken,
zou hij deze nonsens niet hebben geschreven.
Moderne
voor grootere
jongens ®"?90
vanaf
11.90 15.. 18..
21.- tot 48.-
voor kleinere
Model
Naar prijs èn kwaliteit
zeer voor- -j 4 Q r\
deelig vanaf II
13.90 19.90 26-
4 90 7 90 9.96
Model Hollywood
moderne velours- en
chique flauschstoffen.
Alle maten
en tusschen-
macen vanaf
«nmnnnHimmiiinifHiiiiti-
nm mmi n mum immuun 111 mi MMiiiniMüiiinnmi nm nmiiiiuiiinnimiinnt!
„Geen zwerver, die geen
verleden hebben"
HET IS AL LANG GELEDEN....
Ook de Eskimo's hebben een Gouden Eeuw
gehad.
Men zou het zoo niet zeggen, wanneer men
leest, dat ze rauw vleesch eten, zioh nooit wan-
sohen en den inhoud van hun neus als een
lekkernij beschouwen.
Het is dan ook heel lang geleden, dat de Es
kimo's in hun Gouden Eeuw leefden.
Een geleerd onderzoeker heeft vijf maanden
in het hooge Noorden doorgebracht en hij is
er in dien betrekkelijk korten tijd in geslaagd,
te oonstateeren. dat eens de voorvaderen van de
„menschen", zooals de Eskimo's zich noemen,
op een hoogen trap van beschaving stonden.
In den grond van het St. Lawrence-eiland
heeft deze geleerde de overblijfselen ontdekt
van een pre-historisch Eskimodorp en de ver
schillende vondsten, die hij er heeft gedaan, le
verden hem het bewijs, dat de bewoners van de
ijswoestijnen in een ons onbekende periode
van de geschiedenis een eerbiedwekkende cul
tuur hebben bezeten.
De geleerde is met duizenden ivoren wapens,
gebruiksvoorwerpen en sieraden naar de be
schaafde wereld teruggekeerd.
De plek, waar de overblijfselen der Eskimo
Een Eskimo voor zijn sneeuwhut,
cultuur aan het daglicht zijn gekomen, is tot
het jaar 1880 bewoond geweest en wel door af
stammelingen van de eens geciviliseerde
Eskimo's. Eeuwen en eeuwenlang hebben die
daar in paalwoningen gehuisd, precies op de
manier ais hun tijdgenooten op andere conti
nenten. Hun enorme vuilnisbakken, groote ga-,
ten in den grond, waarboven zich de paalwonin
gen verhieven, zijn in bevroren toestand voor
ons bewaard gebleven.
Vele der gevonden voorwerpen getuigen van
een buitengewone kunstvaardigheid, waarbij ae
prestaties van de tegenwoordige Eskimo's, die
overigens niet van goeden smaak ontbloot zijn,
in het niet verzinken.
Men meent uit de verschillendevondsten te
'runnen oonoludeeren, dat de Eskimo's in over
ride tijden uit Siberië naar Alaska en het
uiterste Noorden van Amerika zijn gekomen,
wat de theorie van het bevolken van Amerika
van Azië uit weer eens komt bevestigen.
Hoe de Gouden Eeuw der Eskimo's intus
schen verkropen is, weet men nog niet te zeg
gen. Ofschoon de geleerden sterk zijn in het
samenstellen van heele geschiedenissen, al heb
ben ze ook maar een pijl en een lans en een
paar skeletten onder de loupe, slaagden ze er
nog niet in, alles haarfijn te vertellen.
In ieder geval, de Eskimo's zullen in hun
eigen achting en in die van de rest van de we
reld stijgen. Ze zijn nu niet langer meer zwer
vers, die geen verleden hebben, maar lieden
met een komaf, welke zich in den schemer van
het verleden verliest.
Op zulk een komaf zou menig beschaafd
Westerling jaloersoh kunnen zijn
OORZAKEN VAN VLIEGONGEVALLEN
In een redactioneels beschouwing over de
jongste vliegongelukken in het commercieeie
luchtverkeer schrijft dé Londensche „Aeroplane"
met betrekking tot de mogelijke oorzaak van die
ongevallen, het volgende over de schipbreuk van
het drie-motorige Junker vliegtuig der Duitsche
Luit Hansa op 6 November bi) Godstone in
Kent:
„Waarschijnlijk is de oorzaak van het ongeluk
met de Junkers eenvoudig te zoeken in het laag
vliegen van den piloot. Dit schijn een gewone
fout van de Luft Hansa-vliegers te zijn, tenzij
men andere dergelijke ongelukken, waarvan wij
hoorden, op rekening zou willen schuiven van
den vlieger, die nu bij Godstone het lqven ver
loor. Enkele weken geleden reisde een Engelsch-
man, die dikwijls van de Iuchtdiensten gebruik
maakt, van Berlijn naar Keulen ln een Junkers,
toen de machine ln lage wolken of hooge mist
geraakte. De piloot vloog laag en als de mist
even dunner werd, konden de inzittenden zien,
dat ze rakelings over de boomtoppen van een
woud vlogen. Op een gegeven oogenblik, toen
de machine aan een kant even doorzakte, schoot
een boom pal tusschen den vleugel en den boven-
zijkant van de romp van het vliegtuig. Zoo ging
het over mijlen en mijlen en ten slotte kwam
men behouden in Keulen, zooals onze zegsman
het noemde, meer door Gods genade dan door
toedoen van den piloot".
Verder signaleer! hei blad de ervaringen van
andere Engelsche passagiers van Duitsche Luft
Hansa-vliegtuigen, die eveneens nauwelijks ont
snapten aan bergflanken en boomtoppen.
Dat de schrijver van het bedoelde artikel objec
tief en eerlijk in zijn oordeel is. bewijst hij door
in dezelfde beschouwing ook op de tekortkomin
gen van Britsche verkeersvliegers te wijzen. Met
betrekking tot de schipbreuk van de „City of
Rome", de Britsche drie-motorige vliegboot van
Imperial Airways, die op 26 October In de Mid-,
dellandsche Zee ten onderging, wijst de schrij
ver op de dringende noodzakelijkheid, dat de be
stuurder van een watervliegtuig ook een goede
opleiding moet hebben genoten als zeeman. Uit
de verklaringen van den kapitein van de Itali
aansehe sleepboot jFamiglia", die de Britsche
vliegboot op sleeptouw nam, ls namelijk komen
vast te staan, dat het bevestigen van de ver
keerde lijn door den vlieger "of een ander lid der
bemanning van de vliegboot, de oorzaak van het
breken der verbinding en daardoor van het zin
ken van de „City of Rome" is geweest.
Het Italiaansehe vaartuig was aan de loef
zijde van de vliegboot gaar. liggen en liet een
boei, waaraan een hulplijn, met den wind mee
naar de „City of Rome" drijven. Aan het einde
van die lijn was de eigenlijke sleepkabel beves
tigd. Op de vliegboot had men de lijn ln moeten
halen, totdat men den kabel te pakken kreeg. In
p'aats daarvan maakte men de hulplijn aan de
vliegboot vast en gaf aan de Bamlglia" een
teeken, dat deze vodruit kon. De Italiaansehe
kapitein, die geen Engelsch sprak, deed wan
hopige pogingen om de vliegbootmenschen aan
het verstand te brengén, dat ze de huiplijn nog
verder moesten inhalen, totdat ze den sleepkabel
te pakken hadden. Hii werd echter niet begre
pen. Den Italiaan bloei' niets anders over dan
maar op te stoomen, natuurlijk met het gevolg,
dat de dunne lijn spoedig bezweek en de vlieg
boot met alle opvarenden een prooi van de woeste
golven werd.
