ALGEMEEN OVERZICHT.
Brutaal met de waarheid omgesprongen
r- v -
NÉS I
BRAND VERWOEST EEN
ZEESCHIP
Leuven in rep en roer
Kon'ng Albert verdedigt
zich
CATASTROFE OP DE „MÜNCHEN'
IN NEW YORK'S HAVEN
Een viertal ontploffingen
,Wij eischen dr. Ellas, wij willen
Vlaamsche professoren"
Vier boekdeelen met bakerpraatjes
DE FAMEUZE KWESTIE VAN
MINISTERIE
DE VERJAARDAG VAN DE
LATERAANSCHE VERDRAGEN
de taalkwestie in BELGIE
HET EERSTE NA OORLOGSCHE
IN BELGIE
Opstand te Samoa
OPROERIGE INBOORLINGEN
Een telegram der Nieuw-Zeelandsche
regeering aan den Volkenbond
KARDINAAL PACELLI STAATS
SECRETARIS
DCOR REVOLUTIONNAIRE
PROPAGANDA
STRENG ONDERZOEK GELAST
BOMAANSLAG IN REDACTIE
BUREAU TE TRIEST
'm
hii&gjgiM
iiSÉIiriri
mmmmm
Is dan alles geoorloofd?
Het bolschewisme of syndicalisme of com
munisme drie namen voor zoo goed als één
en hetzelfde streven is theoretisch misschien
nog als een stelsel te beschouwen, praotisch
doet hét niet veel anders dan een arbeid van
afbraak en verwoesting nastreven.
Afbraak en verwoesting!
Daar was het anarchisme, evenals het com
munisme een afgescheiden tak van het socia
lisme, óók zoo sterk in.
Geen hervormingen door nuchter o\eileg,
geen hetere maatschappij door verstandelijke
en verstandige besluiten, geen eerbiediging va.n
den wil der volksmeerderheid. Neen, geweld
en nog eens geweld. Samenzweringen in t
geheim voorbereid en met moord en doodslag
bezegeld, helsche machines, dynainietbommen
enz. braakten dood en verderf. De brute daad
van het dier-mensch vormde het eenige argu
ment voor bet „stelsel' 'van den anarchist.
Praotisch doen de bolsckewisten niet veel
anders dan de methode van afbraak en ver
woesting der anarchisten voortzetten, zij het
met eenige variatie op het oude thema. Van
dood en verderf weten zij mee te praten. Ge
heimzinnige ondermijningsarbeid wordt nu op
andere wtjze „bedreven", daarbij vaak be
sellermd door de exterritorialiteit van gezant-
schaps- en legatiegebouwen.
De leer van het anarchisme, dat voor berei
king van het doel elk middel geoorloofd is,
hebben de hoeren in Rusland zonder meer ge
annexeerd.
Elk middel geoorloofd?
Vólgens de „Echo de Paris" is de vroegere
tsaristische minister van marine, admiraal Gri-
gorewitsj, die sedert jaren in Frankrijk woont,
door de Russische regeering gesommeerd om
naar Rusland terug te keeren. Voor het geval
hij hieraan geen gevolg geeft, wordt gedreigd
met maatregelen van wraak op zijn bloedver
wanten, die nog in Rusland wonen.
Is er eigenlijk eenig .verschil tusschen deze
geste van de „officieele" Russische regeering
en.... rooverhoofdman-manieren? De ergste
handiet uit de binnenlanden van China zou
't niet verbeterd hebben.
Elk middel geoorloofd?
Mem heeft het waardig protest van Z. H. den
Paus gelezen over de gruwelijke kerkvervolging
in Rusland.
Een algemeeue verontwaardiging heeft zich
van de wereld meester gemaakt, omdat men
overtuigd is, dait Z. H. niet de eerste de beste,
niet te controleeren, inlichtingen als waar
aanneemt, doch slechts informaties
til t geloofwaardige bron, met
hew ij zen gestaafd, aanvaardt.
Terwijl de bolschewiki er -tot dusverre nooit
voor teruggeschrokken zijn om bun actieven
en werkdadlgen baat tegen God, godsdienst en
kerk als een der beginselen van hun leer
openlijk en voor de gebeele wereld te procla-
me-erenterwijl zij door hun daden steeds
hebben getoond, dat zij den godsdienst met
geweld uit de harten der menschen, vooral der
kinderen, willen rukken; terwijl zij de laagste
en weerzinwekkends zedeloosheid hebben ge
propageerd om hun doel sneller en volkomener
te bereiken, en dit alles luids, als 't ware
van de daken, hebben uitgeschreeuwd, komt
tnu Rykoff eenvoudig ontkennen ja, u leest
••oord: ontkennen dat de godsdienst
in Rvs'aud vervolgd wordt. Integendeel.
Rykoff noemde alle berichten over kerkver
volging onjuist. De Russische wetgeving, zelde
hij, staat volle vrijheid van godsdienst toe en
vervolgingen wegens het beliiden van een gods
dienst vinden niet plaats. Hoewel in Rusland
de god'occhcmtnds wereldbeschouwing overheer
schend is geworden, worden geestelijken nooit
vervolgd wegens het verrichten van godsdien
stige handelingen. Alle berichten over vervol
gingen wegens den godsdienst worden slechts
verspreid om den vijandigen geest tegenover
Rusland te versterken.
Dat is brutaal, dat is laf!
Elk middel geoorloofd, zelfs zoo'n dikopge-
Is.Tde leugen.
't Moet wel ver gekomen zijn met menschen,
die ondanks zooveel onwaarachtig comediespel,
ondanks zqbveiel menschonwaardig gedoe, toch
bog heulen met de Russische machthebbers,
hij wie alle oprechtheid cn eerlijkheid zoek is.
De ellende der kinderen
schreit ten hemell
De Duttscke Kardinaal Faulhaber hield naar
aanleiding van den achtsten verjaardag van de
kroning van Z. H. de Paus Pius XI in de St.
Michielskerk te München een toespraak over
het Russische bolschewisme.
De kardinaal begon met uiteen te zetten, dat.
de godsdienstige wanorde en onderdrukking in
Rusland, de strlid tegen God en allen gods
dienst. de volledige knechting van gewetens
vrijheid ook op de Westersche cultuur hun In
vloed doen gelden.
fn de laatste maanden heeft de bloedige ge
loofsvervolging In Rusland haar hoogtepun'
bereikt. Binnen den tijd van drie maanden,
zeide de kardinaal, zijn behalve 200 synagogen
en moskeeën 980 christelijke kerken gesloten
en voor profane doeleinden opengesteld.
In de jaren 1918 en 1929 zijn in Rusland wet
ten uitgevaardigd, die de godsdienstvrijheid op
heffen en ls een stelselmatige vernietigingsoor
log tegen alle godsdiensten begonnen.
De toestand in Ruslan-d op gods
dienstig en zedelijk gebied is thans een af
schuwwekkend schouwspel geworden. De ellen
de der kinderen schreit ten hemel. De op
groeiende jeugd is zonder eenige moreele dis
cipline. Huwelijk en gezin zijn dieper gezonken
dan bij welk Afrikaamsch natuurvolk ook.
De Russische kwestie U voor geheel Europa,
voor de geheele wereld, een hestaanskwestte-
Wanneer In Engeland stemmen op gaan tegen
deze diocletiaanscbe bloedige vervolgingen in
Rusland, zullen wij dan in Duitscbland, dat
Rusiands nabuur is, mogen zwijgen? Of is ons
door de economische en diplomatieke relaties
met Rusland de mond gesnoerd?
Volk van Duitschland. verkoop uw ziel en
uw eer toch niet voor een Russische kopermijn'
Gij. godsdienstbelijders. EÜ. de partijen hier t.e
lande, en conferenties der volkeren, strijdt toch
niet voor dingen, die van veel geringer belang
zijn dan dfeze ondergang van een volk.
De Westersche cultuur mag met ten onder
gaan in den bolschewistischen c.iaos.
Het duikbootwapen
Alle delegaties ter vlootconferentie woonden
rfstc-ren de plenaire zitting der conferentie 1
het St. James Paleis bij. De besprekingen ue
troffen de algemeene kwestie der dultboo en.
De sterkte van de dulkbooten van de t J
Jaagendibeden. die ter conferentie vertegen
woordigd zijn, is thans al volgt; Vereeulgde
Staten ,122 en vijf ln aanbouw, totaal 127.
Frankrijk 52 en 47 Sn aanbouw, totaal 99; Ja
pan 64 en 7 in aanbouw, totaal 71; Britscbe
rijk 53, tien ln aanbouw, ontworpen drie.
l I)® «artóe minister Mac Donald presideerde
de zitting en het Britsehe voorstel tot algeheele
afschaffing der dulkbooten werd Ingediend
door den eersten lord der admiraliteit, Alexan
der.
De wereld In het algemeen heeft geen an
der gevoelen tegen de verschrikkingen, die de
volken als gevolg van de actie der duikbooten
hebben ondervonden, die, zooals lord Balfour
verklaarde, in strijd waren met de oorlogswet-
ten en de mensohelijkheid. Spreker achtte het
dan ook niet onredelijk, dat stappen worden
genomen om te verhinderen, dat dergelijke ge
beurtenissen weer plaats hebben voordat de
generatie, die uit ondervinding heeft geleerd,
ls verdwenen en een nieuwe generatie, die niet
de directe wetenschap heeft, aan het bewind is.
Sprekende over het defensief karakter van
de duikbooten, zeide Alexander, dat gedurende
den afgeloopen oorlog, toen Brittannië trachtte
de duikbooten te gebruiken voor de kustverde
diging, deze poging een groote mislukking was.
De reden ervan was niet ver te zoeken. Spr.
wees er op, dat plotselinge overvallen ouder
bescherming van de duisternis of een bombar
dement door met groote snelheid naderende
schepen steeds mogelijk zijn. „Wij zijn er van
overtuigd, dat de duikbooten in die omstan
digheden niet met effect kunnen optreden. Aan
de oppervlakte zijn zij niet meer clan torpedo
booten met geringe snelheid, onder water zijn
zij blind of met zeer beperkt uitzicht.
Ons standpunt ls daarom, dat voor de kust
verdediging de duikboot in vergelijking met de
kosten niet effectief is".
Sttmson, de leider der Amerikaansche de
legatie, verzette ziek eveneens tegen bet hand
haven der onderzeeërs. Hij zeide, dat het argu
ment, dat onderzeeëers een zuiver defensief
wapen waren .moeilijk was overeen te brengen
met het offensieve gebruik, dat er op grooten
afstand van de „thuishavens" van gemaakt
werd.
Hun bestaan maakte tevens bij alle vloten
de aanwezigheid van een grooter aantal afweer
krachten als torpedojagers en lichte kruisers
noodzakelijk.
Grandi, de vertegenwoordiger van Italië,
verklaarde gaarne in te stemmen met vermin
dering van het aantal onderzeeërs.
De Japansche gedelegeerde Takarabe zeide.
dat Japan met zijn uitgestrekte kust-grenzen de
duikboot als defensief wapen niet missen kon.
Alle passagiers hadden het schip
reeds verlaten toen het
ongeluk gebeurde
NEW YORK, 11 Februari (H. N.) Op het
passagiersstoomschip „München" van den Nord-
deutscher Lloyd, dat vanmorgen om 9 uur aan
de pier meerde, is kort na 11 uur brand uit
gebroken. Het schip is gezonken.
De brand werd kort na 11 uur bij het lossen
van het zesde ruim bemerkt.
De sleepboot „Newton" van den Lackawanna-
spoorvveg ging, toen de brand bemerkt wérd,
naast de „München" liggen om deel te nemen
aan het blusschingswerlt. Er volgde tijdens het
blusschingswerk vier ontploffingen, waardoor
het geheele schip en de landingsbrug ver
nield werd.
Door do eerste ontploffing werd ook de „New
ton" zwaar beschadigd, o.a. werd een deel van
het dek weggeslagen. Toch zetten de manschap
pen hun pogingen, om het vuur met brandap-
paraten te blusschen voort. Door de eerste ont
ploffing werd een lid van de bemauning van
de „München" over boord geslingerd. Deze kon
door een in de buurt zijnde sleepboot worden
gered.
Bij de vierde outploffing werd de stewardesse
Josephine üehrke tegen den grond geslingerd
en licht gewond.
Door de ontploffingen werd op de „München"
groote schade aangericht. De geheele achter-
reeling werd weggeslagen en alle patrijspoorten
werden stukgeslagen. Het dek was met wrak
stuktoen bedekt. De geheele brandweer vau
New York werd gealarmeerd. Toen het vijfde
brandweercommando werd uitgezonden, stond
het geheele achterschip in vlammen. De brand
weerlieden hadden zich van het schip moeten
STUDENTENRELLETJES NA EEN
PROFESSORSINSTALLATIE
BOTSINGEN MET WALEN
Onze correspondent te Brussel seint ons d.d.
gisteren:
Aan de Katholieke hoogeschool van Leuven
hebben zich heden vrij ernstige studentenrelle-
tjes voorgedaan, naar aanleiding van de instal
latie van prof. Loets, die belast ls met het
doceeren van de Vlaamsche taal in den cursus
der hedendaagsche geschiedenis.
Deze benoeming was niet naar den zin der
Vlaamsche studenten, omdat prof. Loets een
V/aal is en zij.den Vlaamschgezinden histori
cus dr. Elias, die eveneens officieel candidaat
was, hebbenwillen benoemd zien.
Nu schijnt prof. Loets zich wel gedurende
een drietal maanden in Nederland in de Neder-
landsche taal te hebben geoefend, doch de stu
denten in kwestie beschouwen dit als een
halven maatregel.
Toen nu hedenmiddag professor Loets door
professor van der Essen aan de studenten werd
voorgesteld, maakten dezen een oorverdooven-J
lawaai en begonnen zij het schoolmeubilair te
vernielen.
Zij riepen daarbij: „Wij eischen dr. Elias,
wij willen Vlaamsche professoren", en daarna
werd de „Vlaamsche Leeuw" en „Oranje Bo
ven" gezongen.
Prof. Loets verliet hierop de college-zaal. j
In deze vlaag van opgewondenheid holden de
studenten naar het huis van den Rector-Mag-
nificus Mgr. Ladeuze, steeds onder het schreeu- j
won derzelfde prolestkreten.
Er waren ln totaal ongeveer 300 studenten, j
wier gelederen steeds aangroeiden. i
Onmiddellijk kwam Mgr. Ladeuze naar bul- j
ten en vroeg de manifestanten, wat zij wilden.
Hij verzocht hun, een delegatie aan te wijzen,
om hem hun desiderata kenbaar te maken. Toen j
werden door de groep 15 studenten aangewe-
terugtrekken en bestreden thans het vuur van- j dje zich met den rector-magnificus in huis i
IN EEN SCHRIJVEN AAN
MINISTER JASPAR
„Ik heb de plicht de eer te
beschermen van hen, die beschul
digd worden van de belofte op
te zullen komen tegen diverse
praktijken"
Een sedert tal van jaren in België geves
tigd. journalist van Fransche nationaliteit, die
hier o.m. hoofdredacteur is geweest van ver
schillende Fransoh-schrijvende liberale bladen
en steeds een pro-Fransche en anderzijds een
zeer fanatieke houding heeft aangenomen te
gen de verwezenlijking der rechtseischen van
het Vlaamsdhe volk, had het in zijn hoofd ge-
Het Young-plan in den
Rijksdag
De Duitsche rijksclagzitting werd geopend j
door den voorzitter, Loebe, met eem herdenking j
van den zoo tragisch om het leven gekomen
afgevaardigde, dr. Levi.
Dr. Curtius constateerde, dat na 'n strijd van
anderhalf jaar om de oplossing van de twee
voorname kwesties ontruiming en herstel-
regeling eindelijk een vaste datum, n.l. 30
Juni, is vastgesteld voor de ontruiming en een
nieuw herstelplan is ontworpen, dat voor
Duitschland een aanmerkelijke verlichting van
lasten en een belangrijke verbetering van de
politieke en financ.ieele vraagstukken beteekent.
Het ware zeer jrewenseht geweest, dat nok
voor de Saar-kwestie eeu definitieve regeling
was getroffen; echter bij de politieke, econo
mische en volkenrechtelijke moeilijkheden,
welke deze kwestie met zich brengt, ls het niet
mogelijk geweest, met de onderhandelingen nu
reeds gereed te komen.
Wij voeren de besprekingen echter met het
doel het Saargebied weer volkomen onder de
Duitsche souvereiniteit terug te brengen, en ik
heb tot dusverre geen reden, eraan te twijfelen,
of ze worden ook door de tegenpartij gevoerd
met den beslisten wil, zoo spoedig mogelijk tot
een beslissing te komen.
Curtius memoreerde vervolgens de onderhan
delingen sinds December 192S gevoerd over de
herstel- of liquidatie-kwestie en legde den na
druk op de beteekenis van de op de beide Haag-
seke conferenties verkregen resultaten Hij wees
er iii dit verband op, dat was afgezien van cis
instelling van een speciaal controleorgaan voor
het Rijnland en voorts op de regeling van de z.g
sanctiekwestie. De minister constateerde, dat
het sanctiestelsel feitelijk is terzijde gesteld
en dat Duitschland voortaan in allo practische
en denkbare gevallen tegen willekeur en geweld
beveiligd is.
De rijksregeering heeft de vraag, of het be
lang van het Duitsche rijk de aanneming van
de verdragen noodlg maakte, eerlijk met „ja"
beantwoord. Zij verwacht vol vertrouwen, dat de
rijksdag tot hetzelfde besluit zal komen.
De socialist Breltscheid wees vervolgens op
den voortgang welke sinds Versailles door de
veelgesmade vervullingspolitiek was verkregen
Spreker ontzegde dr. Schacht het recht, crltiek
te oefenen op het plan-Young; Schacht is, aldus
de socialistische woordvoerder, zelf schuldig aan
de vaak onduidelijke redactie van het rapport
der deskundigen.
Toen vervolgens dr. Hugenberg, de leider der
Duitsch-nalionalen, het woord nam, werd hij
met gejouw door de communisten ontvangen.
Deze spreker herinnerde eraan, dat hij in zijn
laatste rede in den rijksdag gewaarschuwd had
voor een nieuwen aanstaanden inval in het
Roergebied, welke dan ook inderdaad heeft
plaats gehad.
Bij deze woorden ontstond groot tumult, in
den rijksdag (Hgks roept: Ge hebt aan dien In
val aardig verdiend!)
Door de Duitsch-nationalen en natlonaal-
socialisten wordt heftig gescholden op links.
Van rechts wordt geroepen: „Dat was Wels.
die is dronken!"
In den loop van zijn bestrijding van het plan-
Young verklaarde Hugenberg nog, dat wie dit
plan aanneemt, ongeschikt ls om een leidende
plaats in te nemen ln een toekomstige Duitsche
regeering, die succes wil hebben.
Een eerlijk „neen" zal het buitenland heter
begrijpen dan een onoprecht „ja".(Bijval rechts).
Het verdrag met Polen achtte spreker een
groot gevaar voor het Duitsche Oosten eu daar
mede voor de Duitsche toekomst. (Instemming
rechts, onrust links).
De rede van Hugenberg werd terstond door
di". Curtius beantwoord. De inval in het -Roer
gebied, waaraan Hugenberg herinnerde, is
slechts mogelijk geweest zeide spreker, door de
toepassing van de sancties van het verdrag van
Versailles in vollen omvang.
Destijds heeft Hugenberg geen weg kunnen
aanwijzen, om dezen inval te verhinderen. In
dien hij thans verklaart, dat het Young-p'an de
vrijheid, eenheid en beschaving van Duitsch
land vernietigt, most men tot den leider der
z.g. natiqnale oppositie het verwijt richten, dat
hij gelooft alleen over Duitschlands eenheid en
beschaving te kunnen beslissen.
Hugenberg is de laatste, die zich over de
bepalingen mag beklagen, welke gemaakt zijn
voor het geval, dat het Young-plan met opzet
zou worden verscheurd. De propaganda van
Hugenberg heeft tot deze bepalingen geleld.
Hugenberg heeft niet gezegd, wat er zon
moeten geschieden na de verwerping van het
Young-plan. Ook is hij thans evenmin Ingegaan
op de 10 bepaalde vragen, welke de rijksminis
ter van buitenlandsche zaken reeds lang gele
den tot hem heeft gericht. De regeering wil het
woord van Bismarck volgen, dat de eer en de
waardigheid van den staat te handhaven betee
kent den staat voor oorlogen te beschermen-
af dé landingsbrug. Het schip maakte sterk
slagzij naar stuurboordzijde, terwijl de vlam
men over het zinkende schip speelden, dat
langzaam in de diepte wegzonk. Verscheidene
manschappen trachtten nog kort voor het zin
keu van het schip aan boord terug te gaan om
hun goed te redden, doch werden tegengehou- j gonnen de manifestanten zich te verwijderen.
den - j Inmiddels waren Waalsche studenten komen j
Alle passagiers hadden het stoomschip reeds
verlaten toen het ongeluk geschiedde.
begaven. I
Volgens een Brusselsch blad zou Mgr. La
deuze de protesteerende studenten „lafaards"
hebben genoemd, hetgeen wij echter onder het
nadrukkelijkste voorbehoud hier vermelden.
Na de audiëntie bij den rector-magnificus be-
Nader wordt uit New-York gemeld: Naar
verluidt, zijn bij den brand van het stoomschip
„Müncnen" 5 brandweerlieden gewond en een
gedood.
Ook van de bemanning zijn enkele leden ge
wond. Het schip moet niet geheel gezonken
ziju, doch ligt op den bodem van het water,
zoodat het nog iets boven water uitsteekt. (Vol
gens een ander bericht zou het nog drijvende en
brandende zijn. Red.)
De „München" werd 6 jaar geleden in dienst
gesteld en heeft een waterverplaatsing van
13 500 tons.
De brand lokte een groote menigte van
nieuwsgierigen naar de haven, zoodat de po
litie versterkt moqst worden om de afzetting
van de pier te handhaven.
opdagen, die den rector toejuichten. Tot laat
in den avond hoeft dit. Incident in de universi
teitsstad groote opschudding gewekt en kwam
het hier en daar nog tot botsingen tusschen
Vlaamsche en Waalsche studenten.
EEN GESCHENK VAN ITALIË
AAN DEN PAUS
„Een der kostbaarste kerkgewaden,
die ooit vervaardig^ rijn"
ROME, 11 Februari. (V.D.). In geheel Rome
ls heden de eerste verjaardag van de onder-
teekening der Lateraansche verdragen tusschen
Italië en het Vaticaan feestelijk herdacht.
Bijna alle openbare en vele particuliere ge
bouwen vlagden. Ook de gebouwen van het
Vaticaan hadden de Pauselijke vlag uitgestoken
en ln de stad zag men naast de Italiaansche
driekleur ook vele malen het Pauselijke wit
gele dundoek.
In het centrum der "Stad en langs den weg
naar het Vaticaan heerschte groote drukte,
aangezien %isteren het gerucht de ronde had
gedaan, dat Mussolini deze gelegenheid zou
aangrijpen om het lang verwachte bezoek bij
den Paus af te leggen.
In de kerken vonden buitengewone diensten
plaats. Kort voor twaalf uur verscheen niet
de Duce, maar de Italiaansche ambassadeur
bij het Vaticaan, die namens de Italiaansche
regcering den Paus zijn gelukwenschen kwam
aanbieden en een geschenk van zijn regee
ring aan den H. Vader kwam overhandigen.
De gezant, De Vecchir arriveerde alleen ln
een auto en was gekleed in gala-uniform en
had een groote doos hij zich In den auto. In
deze doos bevond zich het geschenk van de
Italiaansche regeering aan den Heiligen Va
der, een kostbaar koorhemd van prachtige Ve-
netiaansche kant, een der kostbaarste kerkge
waden, die ooit vervaardigd, zijn.
Na een kort bezoek bij den nieuwen staats
secretaris kardinaal Pacelli, wien hij het ge
schenk toonde, werd De Vecchl door den Paus
in audiëntie ontvangen.
De H. Vader nam het geschenk in ontvangst
met de belofte, dat Hij de kostbare rochet mor
gen bij de plechtigheden van den verjaardag
Zijner kroning in de Sixtijnsche kapel dragen
zou.
Vergadering van den
liberalen Landsraad
NIEUWE MOEILIJKHEDEN
Onze Brusselsche correspondent meldt ons;
Zondag heeft de liberale landsraad te Brus
sel vergaderd en een motie aangenomen, waar
in het o.m. heet dat het permanent comité:
„vaststellend, dat voor de liberalé eenheid
noodzakelijkerwijze vereiseht is, een wederzijd-
scke wil tot verstandhouding, die namelijk blij
ken moet door de toetreding van de partij tot
het amendement Bovesse;
de volle vrijheid van actie harer mandataris
sen voorbehoudend voor de verdediging der
handhaving te Gent van de Fransche afdeelin-
gen der gesplitste speciale scholen;
rekent op de liberale linkerzijde om, in
nauwe samenwerking van alle mandatarissen,
de verwezenlijking na te streven van deze be
slissing en van de beslissing van den Lands
raad van 1 December 1929."
Het amendement-Boresse verlangt onder
meer, dat gezinshoofden, die Fransch onderwijs
in Vlaanderen of Vlaamsch onderwijs in Wal
lonië voor hun kinderen vragen, moeten kun
nen bewijzen, dat hun kinderen in het betref
fend taalgebied geboren zijn, willen zij op bo
venbedoeld onderwijs aanspraak kunnen ma
ken. Dit amendement werd ingediend ln een
katholiek-liberale verzoeningsformule, die
steunde op de volgende principes; „ten eerste-
het onderwijs wordt verstrekt in de moedertaal,
dus ln de taal van het gebied; ten tweede; In
dien een aantal gezinshoofden met samen 25
kinderen, die een andere dan de taal van het
gebied tot moedertaal of gewone omgangstaal
hebben, een onderwijs verlangen in die taal.
het Fransch dus ln Vlaanderen en het Neder-
landsch in Wallonië zijn de gemeentebestu
ren of de schoolbesturen gehouden speciale af-
deelingen voor die kinderen op te richten.
Toen Bovesse met ziju amendement in de
commissie voor den dag kwam, werd het ver
worpen door de katholieke Vlaamsche en twee
liberale Vlaamsche leden. De Vlamingen kon
den zich onmogelijk met een dergelijk amende
ment vereenigen.
Nu de liberalen het weer hebben opgevischt
en het zoowat als een „conditio sine qua non"
stellen voor hun verdere medewerking t.ot een
gemeenschappelijke oplossing van het taalpro
bleem, wordt de situatie der regeering er niet
beter op.
Enkele bladen spreken dan ook weer over de
mogelijkheid van een regeeringscrisis en blijkt
het, dat da andersluidende communique's vaD
enkele dagen geleden, die alle moeilijkheden
als opgelost beschouwden, zeer voorborig zijD
geweest.
kregen zijn „mémoires" te schrijven.
Gerard Harry, zoo luidt zijn naam, die door
gaat voor den ouderdomsdeken van de in
België gevestigde journalisten had aldus niet
minder dan vier dikke boekdeelen gevuld mot
echte bakerpraatjes in litterair opzicht gelijk
staande met het fameuse genre der „romans
chez la portiere". Men nam het den „deken"
natuurlijk niet kwalijk, gezien zijn hoogen leef
tijd en de fantasie waarover hij heel zijn leven
getoond heeft te beschikken.
In het laatste deel zijner „mémoires" is hij
echter een beetje al te brutaal met de waarheid
omgesprongen:
Hij hield zioh daarin vooral bezig met de
fameuse kwestie van het eerste na-oorlogsche
ministerie, dat te Lophem, in de frontstreek
vian Vlaanderen, werd samengesteld op het
oogenblik dat de Duitsche terugtocht nog volop
in gang was.
Harry deed het voorkomen alsof de koning
toen een laffe en bange houding zou hebben
aangenomen en zou gezwicht zijn voor socialis
tische en flamingantische chantage, waarbij met
revolutie werd gedreigd, indien hij niet ingrij
pende sociale en andere hervormingen goed
keurde en niet zou overgaan tot het samen
stellen van een driepartijen-regeering-, waar
in ook socialisten vertegenwoordigd zouden
zijn.
Dit ls aanleiding geworden voor 't schrijven
van koning Albert aan zijn eersten minister.
De koning zegt in dit schrijven, dat hij den
plicht heeft de eer te beschermen van hen,
die er van beschuldigd worden, beloofd te heb
ben op te komen tegen diverse practijken en.
het recht te hebben zijn waardigheid als staats
man en staatshoofd te beschermen.
Verder stelt de koning dan vast:
lste dat Cooreman vast besloten was af te
treden, zoodra de regeering zou zijn terugge
keerd
2de dat hij, zoowel als de koningin zich
door contact met de bevrijde bevolking voor
het einde der vijandelijkheden hebben kunnen
overtuigen van de vaderlandslievende gezind
heid der bevrijde en niet-bevrijde bevolkingen;
3de dat men hem nooit heeft gesproken over
mogelijke onlusten;
4de dat het ministerie-de la Croix is kunnen
worden samengesteld, overeenkomstig de
grondwettige gebruiken na overleg met de ver
schillende partijen en nadat de goedkeuring
van het parlement was verkregen.
Plechtig verzekert de koning dan, dat iedere
andere lezing in strijd is met de waarheid.
Aan het einde van zijn schrijven, verzoekt
de koning, Jaspar dezen brief openbaar te
maken.
Het werd meer dan tijd, dat aan de praatjes
en pretentie van Gerard Harry die thans
alleen zijn hoogen ouderdom als excuse kan
inroepen op krachtige wijze voor goed een
eind werd gesteld.
Uit Genève wordt d.d. Maandag gemeld:
In Oostelijk Samoa, het mandaatsgebied van
da regeering van Nieuw Zeeland, ls wederom
een groote opstand van inboorlingen uitgebro
ken.
De secretaris-generaal van den volkenbond,
heeft zoojuist een telegrafische mededeeling van
de regeering van Nieuw Zeeland ontvangen,
waarin de Nriuw-Zeelandsche regeering mede
deelt, zich door de houding der opstandelingen
gedwongen te zien, met wapengeweld op te
treden.
De raad van inboorlingen van de Mau heeft
zijn zittingen opgeheven en is verdwen'u. De
opstandelingen hebben zich met krach. verzet
tegen het ingrijpen der politie, waardoor het
tot een ernstige schietpartij kwam, waarbij mi
litairen van machinegeweren gebruik hebben
gemaakt.
De regeering van Nieuw Zeeland wijst erop.
dat de opstandelingen een resolutie hebben ge
publiceerd, waarin van den volkenLend ge-
eischt wordt, het mandaat over Oost-Samoa aan
een anderen staat over te dragen.
De regeering heeft alle maatregelen genomen,
om den opstand te onderdrukken.
DE OFFICIEELE BENOEMING
Muiterij in een Fransch garnizoen
PARIJS, 11 Febr. (B.T.A.). Uit Hanoy wordt
gemeld, dat to Yen Bay (Tonkin) ten gevolge
van revolutlomnarie propaganda een poging tot
muiterij is voorgekomen onder de tirailleurs
van het garnizoen aldaar, dio tezamen met een
troep inlanders een aanval hebben gedaan op
het kamp. Bij het afslaan van dezen aanval
werd een der officieren gedood. Naar verluidt,
zouden er echter verscheidene slachtoffers zijn
en zou de beweging van vrij ernstlgen aard
zijn. Alle maatregelen zijn genomen tot. her
stel van de orde.
De Fransche minister van Koloniën Plétrl,
die zich te Londen bevindt, heeft onmiddellijk
na het vernemen van dit bericht telegrafisch
aan den gouverneur-generaal opdracht gege
ven, een zeer grondig onderzoek naar het voor
gevallenen te doen Instellen.
Een schrijven van den H. Vader aan
kardinaal Gasparri
Men seint ons uit Rome d.d. 11 dezer:
De „Oss. Romano" publiceert heden de offi
cieele benoeming van kardinaal Eugenio Pa
celli tot Pauselijk staatssecretaris. Zooals be
kend heeft kardinaal Pacelli reeds enkele da
gen geleden de leiding der werkzaamheden
van het Pauselijk staatssecretariaat overge
nomen.
Men seint ons nader uit Rome:
Z. H. de Paus heeft d.d. 7 dezer een schrij
ven gericht aan kardinaal Gasparri, hetwelk
hedenavond door de „Osservatore Romano
wordt gepubliceerd.
De H. Vader herinnert daarin aan de acht
jaren samenwerking tusschen Hem en zijn
thans afgetreden staatssecretaris en brengt
hulde aan de groote verdiensten van den kardi
naal.
De H. Vader herinnert o.a. aan zijn arbeid
bij de codificatie van het canoniek recht
voor de Oostersche kerk, waarvoor de Paus
een commissie had ingesteld, wier voorzitter
kardinaal Gasparri was.
De Paus zegt dan, dat het Hem niet mogelijk
ls geweest, den kardinaal onmiddellijk ter
wille te zijn, toen deze zijn verzoek om af te
treden tot Hem richtte, vooreerst wijl een op
volger gevonden moest worden, maar ook, wijl
de H. Vader zijn scheidenden staatssecretaris
een waardige nieuwe woning bereiden wilde.
Tenslotte dankte de H. Vader zijn staats
secretaris voor zijn offervaardigen arbeid en
voor zijn trouwe hulp bij het bestieren dei-
kerk.
Koning Victor Emmanuel heeft den afge
treden kardinaal staatssecretaris de Annun-
ciata-orde verleend, welke door den Italiaac.
schen gezant, De Vechl, aan kardinaal 'Gas
parri werd overhandigd.
--
si:'riAri7:':.
Vs/irifii-; 7i: !;i':
PRINSES JOSEPHINE CHARLOTTE, de dochter van Leopold en Astrld yan België, aan 't staand
van Ostende
Deuren en vensters sloegen stuk,
plafonds stortten in
VIER PERSONEN NAAR T ZIEKENHUIS
De „Messagero" meldt, dat Maandagavond
een tot nog toe onopgehelderde aanslag heeft
plaats gevonden op het redactiebureau van de
„Popoio dl Triesta" te Triëst.
Om tien voor elf, toen men op de redactie
en de zetterij druk aan '.iet werk was, vond op
de eerste verdieping een hevige ontploffing
plaats, waardoor deuren en vensters stuk sloe
gen en plafonds instortten. Vier personen
werden gewond, n.l. de redacteur Neri, twee
correctoren en een looper. Zij moesten allo
vier in een ziekenhuis ter verpleging worden
opgenomen.
Men vermoedt, dat de explosie is veroorzaakt
door middel van een groote helsche machine.
Omtrent de daders verkeert men nog in het
onzekere, maar de „Messagero" schrijft, dat
men vermoedt, dat men hier te doen heeft
met eén daad van terreur van de „Orjoenft",
de bekende nationalistische Joegoslavische er.
ganisatie.
