„De vrede is het werk der liefde"
DINSDAG 25 FEBRUARI
930
TWEEDE BLAD.
PAGINA t
V DE POLITIE EN...
ANDEREN
MENSCHEN EN MEENINGEN
TEGEN DE KERKVERVOLGING
DE GEDACHTEN GAAN REEDS IN DE GOEDE RICHTING
Onze moraal gaat verder nog dan het Kellogg-paet
TUSSCHEN LIFT EN HEK
HAAGSCHE BEVOLKINGSCIJFERS
VEREENIGING VAN STAATKUNDE
DER HANDELSHOOGESCHOOL TE
ROTTERDAM
IN EEN PLAS BLOED GEVONDEN
D. HANS
De politie in een stad heeft geen gemakke
lijke taak. Bij het uitoefenen van haar plicht,
die toch gericht is op de bescherming van
het publiek tegenover menschen, die zich
cr gr ij pen aan anderen of de openbare orde
verstoren, ondervond, de* politie dikwijls
tegenstand van het publiek, dat echter niet
nalaat, zelf den hulp van de politie in te
roepen als deze noodig is en toch weer dade
lijk klaar staat, om diezelfde politie met spot
en verwijt te overladen, als ze niet actief ge
noeg optreedt.
Van een zeker gedeelte uit het publiek kan
men dat verwachten: dezulken hebben op
bun beurt de politie te vreezen; zij zien in die
mannen hun natuurlijke tegenstanders.
Dat kan men langs zich heen laten gaan
Doch daar bestaat nog een andere groep
menschen, die vee! erger vijanden van de
politie zijn en van wie men het op grond van
huh opvoeding en ontwikkeling niet zou
mogen verwachten.
Dat zijn een zeker soort krantenschrijvers.
In een deel van de pers kan men geregeld
berichten lezen, waarin, 'ang en breed wordt
uitgesponnen, dat de politie te hard op
treedt, te gauw optreedt, te ruw optreedt, te
fascistisch optreedt, te zenuwachtig op
treedt.
Ze hebben er een sport of een plicht van
gemaakt, die vertegenwoordigers van het ge-
zng in het oog van het publiek zoo onmondig
mogelijk voor te stellen; als een stelletje men
schen, dat er maar optimmert zonder reden;
die feitelijk handlangers zijn van de ver
drukkers in de maatschappij.
Natuurlijk hebben zuike heeren op hun
bureaux goed praten. Ze weten, hoe bet zou
moeten. Ze stellen zich voor als wonderen
van evenwichtigheid.
We denken hier aan schrijvende opvoeders
die precies weten, hoe kinderen behandeld
moeten worden en niets terecht brengen van
de opvoeding hunner eigen kinderen. Die
soort menschen stellen zich nóg erger aan
dan het „volk", dat steeds op de hand van
den gearresteerde is, en het den agent moei
lijk maakt, zijn werk te doen.
Ook aan de rechtbank vindt men wel eens
heeren, die heel gemakkelijk en heel goed
koop van alles en nog wat tegen de politie
weten te zeggen.
De beschuldigde moet zoo weinig mogelijk
belast worden.
Dfe politieman heeft zich zenuwachtig
getoond en overdreven bang, heeft t.e gauw
ingegrepen of niet tactisch zijn werk ge
daan.
Dat is allemaal goedkoop en handig, men
draagt er veel toe bij, om het gezag van de
politie nog minder te maken.
Of wij dan door dik en dun, alles wat een
agent doet, maar goedkeuren?
Op geen stukken na. Alle werk van men
schen is menschenwerk. Achteraf of ge
heel theoretisch heeft men echter goed pra
fen: de agenten staan midden in de prac
«■- tijk en moeten handelen. Zij kennen dik
Wijls hun kornuiten zóó goed, dat ze hen
wel vóór moeten zijn.
Zeker kunnen ze door overspanning een
tóestand te donker inzien. Dat. zullen ze
zelf graag erkennen. Doch waarom bij boos
wichten alle mogelijke „menschelijke" om
standigheden laten meetellen cn bij poli
tiepersoneel van zoo iets niet willen weten?
Men heeft in dit punt op te passen
heel erg ook, wil men niet tot groote ram
pen komen.
En ieder heeft er toe bij te dragen, het
gezag der politie niet verder af te breken
dan in Nederland reeds gebeurt.
R. K. VREDESBOND-ACTIE
Gisteren heeft de R. K. Vredesbond verga
derd te 's Gravenliage.
Des middags om 3 uur werd in hotel „De
Twee Steden' 'een huishoudelijke vergadering
gehouden, waarna onder deskundige leiding
de Vredes- en Volkenbondstentoonstelling in
de Grafische Zalen werd bezichtigd.
Des avonds om 8 uur had een vergadering
plaats in een der zalen van den Dierentuin
aar als spreker optrad de zeereerw. pater F.
M. Stratmann O.P., den schrijver van het be
kende Vredeswerk „Weltkirche und Weltfriede",
dat ook in het Nederlandsch is vertaald.
Na een openingswoord, gesproken door het
bestuurslid den heer Henri Hermans verkreeg
pater Stratmann het woord.
Rede Pater Stratmann
Een arbeider bekneld geraak:
HET SLACHTOFFER IN
ZORGWERKENDEN TOESTAND.
Gisterenmiddag geraakte de ongehuwde 21-
jarlge arbeider G. Korver uit Marken-Binnen
met zijn hoofd bekneld tusschen het beveili
gingshek van den liftkoker en de lift in de
oliefabrlek „De Tijd" van Wessanen's Konink
lijke Fabrieken te Wormerveer. In zorgwek-
kenden toestand werd de ongelukkige opgeno
men en in allerijl naar het ziekenhuis te Wor-
merveer overgebracht. Vermoed wordt dat de
halswervels ernstig beschadigd zijn. Men
vreest voor het leven van den getroffene.
In het eerste deel van zijn rede behandelde
spreker de katholieke Vredesgedachte en in
het tweede deel de politieke verhoudingen.
De katholieke wereldbeschouwing is een over
heel de wereld. Die eenheid wordt nog versterkt
door het eerste gebod, het gebod der liefde.
Nu kan men zeggen: de vrede hangt niet alleen
af van de katholieken, wat kunnen zij met bun
eenheid en liefdesgebod bereiken Maar de
katholieke gedachte is zoo hecht en sterk, zoo
klaar en overtuigend, dat zij ook op anderen
inwerkt.
De katholieke vredesleer omvat niet alleen
het bovennatuurlijke, de openharing, maar ook
het natuurlijke, het natuurrecht. De vrede is
niet ,wat in. het begin was, maar wat later
komt. Er zijn vele katholieken, die zuiver reli
gieus den vrede willen bereiken. Dat is niet
jnist. Wij moeten ook de natuurlijke grondsla
gen te baat nemen. Als er tusschen personen
een conflict ontstaat, kan het aan de hand van
da wet opgelost worden, maar voor een con
flict tusschen de staten bestaat nog geen wet
boek. Paus Benedic-tus XV wilde ook de ver
vanging van de militaire macht door het posi
tieve recht. Het positieve recht moet de ver
houding tusschen de Staten regelen. Dat is
het natuurlijk werk.
Direct is de vrede het werk der liefde. Niet
alleen de vrede des harten moet van den hemel
komen, maar ook de wereldvrede.
Evenals tusschen God en mensch en tusschen
mensch en mensch de bovennatuurlijke Gods-
liefde moet bestaan, zoo ook moet zij bestaan
tusschen staat en staat.
Waar zulke groote tegenstellingen zijn als
tusschen de staten, economische, ras-, taal- en
andere tegenstellingen, schieten de natuurlijke
grondslagen tot liefde te kort. Hier moet de
bovennatuurlijke, op de genade berustende lief
de te hulp komen. Als voorbeeld haalde spr,
aan den parabel van den barmbartlgen Samari
taan, en Jezus' behandeling van de Romein-
sche soldaten zooals de hoofdman van Caphar-
nauni, dio toch eigenlijk vijanden waren van
het Joodsche volk.
Het evaugeliscke gebod der liefde moet even
als tussoben de menschen ook tusschen de
staten gelden, zegt Benedictus XV. Dat heeft
ook velen katholieken vreemd in de ooren ge
klonken, maar toch is dat onmiskenbaar de
katholieke leer. Hoe zwaar dan het gebod der
liefde ook mag zijn, het is en blijft toch het
eerste gebod: en in de politiek en in de di
plomatie geldt dit liefde-gebod.
Is bij zulke opvattingen de oorlog no-g moge
lijk? Spr. beantwoordt deze vraag bevestigend.
Behalve liefde meet er ook zijn gerechtigheid.
Als er geen rechter is zal men zich zelf recht
verschaffen. Maar dat zelf recht verschaffen fs
niet meer geoorloofd, wanneer er een rechter
is, waarop men. zich beroepen kan. Hetzelfde
geldt voor de staten. Op het oogenblik bestaat
er voor de staten nog geen rechter ofschoon er
toch naar gestreefd wordt.
Wanneer eenmaal in bet wereldrecht vast
gesteld is, dat de afzonderlijke staten geen zelf
standig recht meer hebben tot oorlogverklaring
maar een koogere macht daarover beslist, dan
is er geen plaats meer voor oorlog tusschen de
staten. Dan zal een internationaal politleleger
het recht moeten handhaven.
De gedachten gaan reeds in de goede rich
ting* voorheen vr-oeg men slechts naar de doel
matigheid of ondoelmatigheid van een oorlog,
tegenwoordig stelt men de sch .vraag.
Het Kellogg-pact is tot een wereldpolitieke
juridische overeenkomst geworden. Daarom is
dat pact met zooveel feestelijkheid gesloten
In dat pact wordt de oorlog als middel tot op
lossing van internationale strijdvragen verwor
pen. Het zal als een overtreding beschouwd
worden zich buiten de internationale rechtsge
meenschap te stellen. Als alle staten deze over
eenkomst geteekend hebben, zullen allen vra
gen aan een internationaal gerechtshof, wat
recht' Is.
Hoe staan wij, Katholieken, daartegenover?
Het Kellogg-pact is geheel in overeenstemming
met de katholieke moraal.
Toch sluit het Kellogg-pact nog niet iederen
oorlog uit. Tenminste de opvatting is, dat de
verdedigings-oorlog nog mogelijk ls. Maar als
dat het geval is, dan is dat een groote leemte.
Want een aanvals-oorlog kan zoo gemakkelijk
ais een verdedigings-oorlog voorgesteld wor
den. Die leemte moet aangevuld word-n.
Duitscbland heeft voorgesteld, dat deftme, die
zich niet op de rechtspraak beroept, wordt be
schouwd als aanvaller. Als dat algemeen aan
genomen wordt, dan is de moeilijkheid opge
lost en is oorlog uitgesloten.
Het is natuurrecht zich te verdedigen ,maar
het is geen natuurrecht zich met eigen hand
te verdedigen. Men moet zich op den rechter
beroepen. Er kunnen door den rechter fouten
gemaakt worden, inderdaad, maar beoefent de
oorlog dan de gerechtigheid, waar het grootste
en sterkste leger den doorslag geeft, viaagt
spreker?
Wanneer men zich tot den oorlog voorbe
reidt dan komt de oorlog ook. De oorlogsuitrns-
tingen-industrie gaat nog steeds voort. Het
geldverdienen ls de prikkel voor die Industrie
en geld regeert de wereld. Daar ligt nog al
tijd het grootste gevaar voor den oorlog.
Daar de katholieke moraal ethisch ls en niet
politiek, grijpt zij niet direct in in de politieke
regelen der staten. Inderdaad is dit zoo wat
betreft de rechtssfeer, maar niet in de moreels
sfeer. Daarin staat de Kerk niet naast, maar
boven den staat.
Onze moraal gaat verder nog dan het Kel
logg-paet. Waar het Kellogg-pact nog openin
gen laat, daar geeft de katholieke moraal de
oplossing. De katholieke moraal zegt, dat wij
ook, wanneer ons onrecht geschiedt, ons niet
mogen verweven. Zoo is volgens de katholiek©
moraal ook de verdedigings-oorlog, welke vol
gens het Kellogg-pact nog mogelijk is, verbo
den.
Wanneer met moreele zekerheid vast staat,
dat het verkeerde de zonde zal overheeischen,
dan alleen ls de oorlog geoorloofd en is een
heilig schouwspel, waaraan zelfs d© engelen
zióh verheugen zullen.
De Pausen hebben zich steeds de grootst©
vredesvorsten getoond.
Alles heeft zich te richten naar het Evan
gelie van Christus.
De oorlog is tegenwoordig onwettig en im
moreel. Het Kellogg-pact moet worden uitge
bouwd en moet algemeen aanvaard worden
De gedachte daarvan meer te doen doordrin-
gen moet de taak van onze vredesactie zijn. En
ook dat het vervaardigen van oorlogsmiddelen
als iets onbehoorlijks, iets onfatsoenlijks wordt
begrepen en ingezien.
Is de oorlog weg als de oorzaken van den
oorlog opgeheven zijn? Ook de naaste gelegen
heden en de aanleidingen moeten verdwijnen.
Wil men den uiterlijlcen vrede bereiken, dan
moet men op de eerste plaats den persoonlijken
innerlijken vrede bezitten. Spreker schetst boe
in Duitsohland voor en in den oorlog het men-
schelijk gevoel gedood werd om over lijken te
kunnen gaan.
Van Christus is gezegd Ipse est pax nostra.
Hij is onze vrede. De geest van Christus is de
geest van den waren vrede, dien wij moeten
nastreven.
Een langdurig applaus volgde op deze schit
terende rede, waarvoor de heer Henri Hermans
den spreker dank zegde. Spreker wees er op.
dat de katholieke Vredesbond nog niet die
plaats onder de Nederlandsche katholieken in
neemt, welke hij zou behooren in te nemen om
de heerlijke idealen, die Pater Stratmann ons
heeft voorgehouden uit te drageu over de
groote massa.
IIET AFGELOOPEN JAAR
I 1
DE HOLLA'SDSC1IE SCHOENER „BROEDERTROUW', die in de haven
van Londen gezonken was, wordt gelicht
Een protestvergadering
PROF. BERG SPREEKT OVER HET
RUSLAND VAN HEDEN
Het bolsjewistisch experiment is op den dag
van heden reeds als mislukt te beschouwen
S"
Wederom daling van het
geboortecijfer
Verschenen zijn de jaarcijfers van het Haag-
sche statistisch Bureau over het jaar 1929.
Daaruit blijkt o.m. dat het aantal inwoners
van den Haag op 1 Januari 1930, namelijk
432679, bestond uit 196.728 mannen en 235.951
vrouwen, zoodat er dus op dien datum in den
Haag 39.223 vrouwen meer waren dan man
nen.
Het geboorte-overschot in 1929 bedroeg 2830
tegen 3415 in' 1928. Dit aanmerkelijk verschil
wordt niet alleen veroorzaakt door het hooge
sterftecijfer van 4467, waaraan de groote koude
in de maanden Februari en Maart niet weinig
heeft bijgedragen, maar vooral ook door het
dalende geboortecijfer van 7297 tegen 740G in
1928.
Met 7297 geboorten ls het geboortecijfer per
1000 inwoners In 1929 teruggeloopen tot 17.01.
In 1928 hebben we een kleine stijging van het
geboortecijfer gezien n.I. 17.61 per 1000 inwo
ners tegen 17.20 in 1927. Overigens is bet met
het Haagsche geboortecijfer in de laatste jaren
steeds bergafwaarts gegaan evenals met het
geboorte-overschot, hetgeen uit het volgende
staatje kan blijken.
Per 1000 inwoners bedroeg bet aantal levend
geborenen, overledenen en het geboorteover
schot:
DE IEPZIEKTE HEEFT IS DE OMGEVING VAN SIJMEGEN, aan den Berg-en-Dalschen
weg, een 700-tal boomen aangetast, die alle ten doode zijn opgeschreven; onze foto toont
het vervoer van eemise slachtoffers
In de
Levend
Overle
Geboorte
jaren
geborenen
denen
overschot
1920
22.36
10.22
12.14
1921
22.15
9.49
12.66
1922
21.04
9.78
11.26
1923
21.24
9.41
11.83
1924
20.61
9.—
11.61
1925
19.05
8.92
10.13
1926
18.56
8.76
9.80
1927
17.20
9.73
7.45
1928
17.61
9.49
8.12
1929
17.01
10.42
6.59
Het dalende geboortecijfer is bedroevend
vooral om de moreele zijde van het vraagstuk
Nu willen we gaarne toegeven, dat het Haagsche
geboortecijfer eeuigszins ongunstig wordt be
invloed door het in verhouding tot andere
plaatsen bijzonder groote surplus in het aantal
vrouwen boven dat der mannen, maar ondanks
deze kleine onjuistheid is bet toch duidelijk,
dat er een noodlottige invloed op bet geboorte
cijfer inwerkt, n.I. het ontzettende kwaad der
opzettelijk geboorte-beperking!
In 10 jaar tijds is het geboortecijfer van 22.36
per 1000 inwoners teruggeloopen tot 17.01. Als
het zoo doorgaat zullen we liler spoedig geen
geboorte-overschot meer hebben. Nu reeds zien
we een dalen van bet geboorte-overschot van
12.14 par 1000 inwoners tot 6.59. Dat is hog
slechts Iets meer dan de helft van wat het
10 jaar geleden was!
Vanwege den Kettelerbond had Zondag j.l.
te Kerkrade een protest-vergadering plaats te
gen do kerkvervolging In Sovjet-Rusland. On
der de vele aanwezigen waren verschillende
autoriteiten.
Spr. was prof. dr. Ludwig Berg uit Aken,
die Rusland sedert jaren bezoekt en er nog
pas uit terugkeerde met een massa actueel ma
teriaal.
Professor Dr. L. Berg begon zijn voordracht
met een uiteenzetting over het doel en het we
zen van 't bolsjewisme, 't Is geen ordeloosheid
maar een dwang-organisatie met streng door
gevoerde discipline. Het is een nieuwe wereld
beschouwing gefundeerd op de materialistische
beginselen van het Marxisme. Alle geestelijke
ontwikkeling berust op de economische. Een
hiernamaals bestaat niet.
Het bolsjewisme kent slechts een zuivere
materieele wereldregie, derhalve ook verlos
sing, d.w.z. geluk en voorspoed van den enke
ling, alleen door het materialistisch collecti
visme. Het aardsche geluk der massa is het
hoogst bereikbare ideaal en van dit standpunt
uit beziet het bolsjewistische systeem alle eco
nomische vraagstukken, familie, huwelijk,
kind. zeden en gebruiken.
Hiernaast wordt geen andere wet, geduld,
geen natuurwet noch geschreven wet, geen ge
bruiksrecht noch goddelijk recht. Met de bour
geoisie, als voorvechtster dezer ideale wereld
beschouwing, is men daardoor steeds in strijd.
Een compromis wordt niet toegestaan, öf er
kenning der bolsjewistische princiepen öf ra
dicale vernietiging.
En de bolsjewistische leiders hebben door
hun levenswijze, door de groote en bijna on
overkomelijke offers, die zij er voor over heb
ben. wel duidelijk genoeg bewezen, met welk 'n
kracht zij hunne ideeën doorzetten.
Spreker gaat dan dieper in op de gevolgen
dezer bolsjewistische wereldbeschouwing op re
ligieus, cultureel-ethisch en economisch gebied.
Hij citeert uitgebreid materiaal uit officieele
Russische kranten en haalt verschillende uit
latingen van vooraanstaande bolsjewiki ten be
wijze aan.
Aldus wordt duidelijk, wat bet bolsjewisme
van zichzelf denkt, en hoe het, heden na twaalf
jaar, zijn werk beoordeelt. Hierbij maakt spre
ker gebruik van zijne ervaringen bij zijn stu
die-reis in Rusland, die hij in officieele op
dracht ondernam.
Ook het goede dat hij zag, wil hij waardee-
ren. Des te heviger doet echter de beschrij
ving van den socialen en zedelijken nood aan
op welke nooden de studie-commissie door Sov
jet-leiders niet werd gewezen, die echter het
oog van den priester en zielzorger niet ont
gingen.
Het is opmerkelijk, dat trots de vele officl
eele reizen, die het buitenland naar Rusland
onderneemt, zoo weinig over de toestanden al
daar openbaar wordt gemaakt. Nergens gaat
bet een volk slechter dan in Sovjet-Rusland,
en desniettemin ziet de massa vol verlangen
uit naar den Russischen „heilstaat", waar het
bestaansrecht van den mensch zoo gruwelijk
wordt vertrapt. Hoe lang zal dit nu nog mooe-
ten duren? Het antwoord, dat spreker hierop
geeft, is weinig bemoedigend.
Het Dolsjewistiscbe experiment is op den dag
van heden reeds als mislukt te beschouwen.
Evenwel staat het bolsjewistische systeem
hechter dan ooit te voren. Uit de dictatuur d§r
massa is voortgekomen de dictatuur van den
enkeling, van Stalin, die steunt op de G.P.U.
en de Roode Armee.
De communistische partij in Rusland telt
slechts 600.000 leden. Het 150-millioen in
wonertal van Rusland bestaat voor 90 procent
uit boeren, die tegenover deze hechte commu
nistische organisatie geen eenheid kunnen
plaatsen. Bovendien bezit de roode regeering
'onmetelijke rijkdommen, die haar bestaan nog
jaren lang garandeeren. Zoo zal het Russische
volk dezen lijdensweg verder moeten volgen
en in het Oosten van Europa blijft het roode
gevaar steeds op de loer liggen.
Het applaus, dat spreker tenslotte oogstte,
was welverdiend.
PROF. DR. J. v, d. GRINTEN
HOUDT EEN REDE
De Katholieke Staatsopvatting en de
vrijheidsrechten van den mensch
Prof. dr. J. v. d. Grinten, hoogleeraar aan
de R. K. Universiteit te Nijmegen sprak Maan
dagavond voor de Vereeniging van Staatkunde
van de Handelshoogeschool te Rotterdam over
,de katholieke Staatsopvatting en de vrijheids
rechten van den mensch". Het hieronder vol
gend uittreksel van de rede is van de hand van
den spreker.
Het uitgangspunt van de individualistische
Staatstheorieën van de 17e en 18e eeuw is de
vrijgeboren mensch, en het gevolg daarvan is,
dat deze theorieën alle vooropstellen, hetzij als
hypothese zooals bij Rousseau, hetzij al3 histo
rische werkelijkheid zooals bij Locke, een aan
de staatsgemeenschap voorafgaande natuur
lijke orde. Spreker schetst uitvoerig hoe de
verschillende natuurrecbtstheoretici uit dien
tijd zich dezen natuurtoestand voorstelden.
Door eene ook het nageslacht bindende over
eenkomst is uit dien natuurtoestand de Staat
ontstaan. Bij sommigen, zooals Hobbes en
Rousseau, is het een overeenkomst, waarbij de
enkelingen zich geheel overgeven aan de ge
meenschap, bij anderen, zooals Locke en Black-
stone, behouden de enkelingen zich zekere rech
ten voor, die voor het Staatsgezag onaantast
baar zijn. Bij Locke zijn dit het leven, de vrij
heid cn de eigendom.
De grondfout dezer theorieën is, dat zij uit
gaan van den ongebonden mensch. Vandaar de
overeenkomst, de zelfbinding dus, om dezen
ongebonden mensch aan het Staatsgezag te on
derwerpen. Spreker toont bet uiterst wankele
van deze constructie aan. De basis van deze
individualistische Staatstheorieën is onjuist
Zij gingen wel uit van de natuur van den
mensch, doch beschouwden deze slechts uit het
aspect der vrijheid. In werkelijkheid zijn in
menschen natuur individualiteit en soclall-
telt besloten.
In aansluiting hieraan beschrijft spreker hoe
in de Katholieke natuurrechtsleerhet gezags-
vraagstuk wordt behandeld. Hij bespreekt hier
bij uitvoerig het verwijt, dat steeds tegen de
Katholieke natuurrechtsopvatting wordt ge
richt, als zoude hierbij een sprong werden
gedaan van de orde van het ,,Sein" in de orde
van bet „Sollen".
Spreker toont vervolgens aan. dat de Katho
lieke staatsleer de waarde van de menschelijke
persoonlijkheid zeer hoog stelt en hoe in den
aard dier persoonlijkheid grenzen liggen op
gesloten voor het Staatsgezag.
Het verschil tusschen de individualistische
en de Katholieke staatsleer wordt geïllustreerd
door een bespreking van de verschillende vrij-
heodsrechten, die in onze grondwet zijn opgeno
men: vrijheid van onderwijs, vrijheid van gods
dienst en hetgeen daarmede verband houdt, vrij
heid van vereeniging en vergadering, drukpers
vrijheid en de onschendbaarheid van den eigen-
dom.
In het algemeen hebben deze vrijheidsrech
ten hun sterk individualistisch aspect verlo
ren. Heel duidelijk blijkt dit uit de na-oorlogsche
constituties. Ten slotte geeft spr. nog een cri-
tlsche uiteenzetting van de individualistische
staatsleer van Prof. Erabbe, die in meer dan
één opzicht met die van Rousseau overeenkomt
Naar spr.'s meening kan veeleer aan de Katho
lieke staats- en rechtsopvatting, dan aan de
theorieën van Prof. Erabbe de naam leer der
rechtssouvereiniteit worden toegekend.
LXXXIV.
Twee blaadjes van een min soort liggen
op het oogenblik aan den ketting.
Eindelijk heeft de rechterlijke macht ge*
meend te moeten ingrijpen. Hel werd en was
te bar.
En nu begint men den neus op le halen,
voor de uitgevers, de verantwoordelijke ment
schen van dat soort lectuur. Groot gelijk}
niet iedere broodwinning past een fatsoenlijk
mensch. Maar als in de pers niet iedere fa
bricatie van bedervende artikelen goedge
praat kan worden op praatjes- cn plaatjes-
gebied, dan moet op ander gebied ook nog
wel een grens liggen. Voor den drukker
van dat papieren tuig kan men niet veel
achting voelen: zoo'n man stelt zijn perso
neel aan de gevolgen van dat onguur be
drijf bloot. En als die mannen eens ernstig
getoelensbezivaar maken, om dat „tuig" te
zetten, wat gebeurt er dan?
Daar zit meer vast aan de vrijheid van
een patroon, om geld te verdienen, dan al
leen materieele belangen. Ook anderen heb
ben hoogere rechten, die ook door een pa
troon geëerbiedigd moeten worden.
Maar waarom ook geen hartig woordje
gewijd aan de hoopers. Aan de lezers, die
het bestagn van zoo'n bedrijf mogelijk maken.
Nieuwsgierigheid? Dan toch zelcer geen ge
zonde!
Nieuwsgierigheid bestaat dikwijls bij het
begin al voor een groot percentage uit zinne
lijkheid, zucht naar immoreele prikkeling.
Dat kinderen die dingen in de hand ge
speeld icorden, bewijst een keer te meer, dat
men, om geld te verdienen, nergens meer voor
terugschrikt Dat is eenmaal het gevolg van
het moordende stelsel: zaken zijn za
ken".
Die feilen doen niet aangenaam aan.
Die dingen brengen een raren kant van
onze beschaving aanhet licht. Want de le
zers vindt men niet alleen onder degenen,
die slecht in hun kleeren zitten. Men heeft
rekening te houden met dien afgrond in
den mensch, met den donkeren kant in
ieder menschenbeslaan. Een groot woord
als: „schuld van de kapitalistische maat
schappij", zegt niets dan verlegenheid. Zal de
socialistische maatschappij automatisch die
dingen beletten? Zal dan zoo iets niet mo*.
gen gedrukt worden en gelezen? Zal er dan
dus geen volledige vrijheid van drukpers
bestaan?
Of zal dan ook iedere mensch over zich
zelf moeien waken cn zich zelf onder be
dwang moeten houden uit gewetensplicht
jegens zich zelf cn anderen.
De datum der Protest-vergadering door het
Plaatselijk Comité van samenwerking „Katho
liek Maastricht" tegen de godsdienstvervol
ging in Rusland is thans definitief vastgesteld
op 17 Maart e.k.
Deze datum krijgt een bijzondere beteekenis
daar in diezelfde week door Z.H. de Paus een
H. Mis zal worden opgedragen tot intentie van
da vervolgden in het Oosten van Europa.
Op den Oosterhoutschen weg nabij Teterin-
gen werd Zendagavond een man gevonden met
het gezicht op den grond, liggende in een plas
bloed. De ongelukkige werd herkend als C. N.
wonende aan de Dijklaan te Breda.
Voor zoover nagegaan kan worden, schijnt
N., die een rijwiel bereed, door een bloedspu
wing overvallen te zijn. Terwijl hij op den
grond lag, moet nog een auto over hem heen
gegaan zijn. Er bestaan redenen om aan te ne
men. dat de verongelukte toen echter reeds
overleden was.
N. laat een weduwe met drie kinderen na.
DE ZEEREERW. HEER A. VAN HAAS DEL,
viert 25 Februari zijn zilveren jubilé als
leeraar aan het bekende instituut voor doof
stommen te St. Michiels-Gestel
Tweede lustrum als voorzitter
van den Journalisten-Kring
Het was j.l. Zaterdag tien jaren geleden,
dat de heer D. Hans voor de eerste maal geko
zen werd tot voorzitter van den Ned. Journa
listen-Kring. In de bestuursvergadering, welke
Zaterdagmiddag gehouden werd, en waarin
ook de eere-voorzitter en afgevaardigden der
aangesloten vereenigingen aanwezig waren, is
dit feit herdacht.
De heer mr. L. J. Plemp van Duiveland.
eere-voorzitter van deu Kring, sprak als de
eenige nog in leven zijnde oud-president en
memoreerde, dat onder don heer Hans in da
eerste plaats een aanzienlijke verbetering is
gekomen in de economische positie der Neder
landsche journalisten. Binnenkort zal vermoe
delijk een nieuw en belangrijk resultaat wor
den bereikt. Spr. zette voorts uiteen, dat de
ideëele poBitie van den Kring door verschillen
de maatregelen krachtig is bevorderd en
bracht den voorzitter hartelijk hulde voor zijn
arbeid.
De heer Henri Dekking, vioe-voorzitter,
sprak namens het bestuur woorden van warme
hulde, ook zijnerzijds op tal van behaalde re
sultaten wijzend.
Hierna voerden nog het woord de heeren C.
J. Schotel, namens de vereeniging „De Amster-
damsche Pers", dr. J. M. C. van Overbeek, na
mens de Rotterdamscbe Journalisten:VereeDl-
ging, F. Th. Holsboer, namens de vereeniging
„De Oostelijke Pers", en A. J. Luikinga, na
mens de Haagsche Journallsten-Vereeniging.
De heer Hans betuigde vervolgens allen spre
kers zijn innigea dank.
Na afloop der bestuursvergadering, had een
gemeenschappelijke maaltijd plaats.
BOTSING TUSSCHEN MOTORFIETS EN
AUTO.
Zondagmiddag is de declamator Willem van
Cappellen cp den hoek Koningslaan Neuweg
te Hilversum met zijn motorfietB In aanrijding
gekomen met een auto. Beide voertuigen reden
langzaam en beide bestuurders hadden signalen
gegeven. De heer van Cappellen werd gewond
naar de R. IC Ziekenverpleging overgebracht,
waar een lichte hersenschudding en een ont
wrichting van den linkerenkel werden gecon
stateerd.
NED. JOURNALISTENKRING
Het bestuur van den Nederlandschen Journa
listen Kring heeft besloten de jaarlijkscho al-
gem-aeue vergadering, die eerst zou worden
gehouden op Zondag 23 Maart, thans te hou
den op Zaterdag 22 Maart des middags en des
avonds te Amsterdam.
J. P. VAN A.MSTEL f.
To Alkmaar is In den ouderdom van 50 jaar
overleden de heer J. P, van Amstel, secretaris
van het Hoogheemraadschap voor Noord-Hol
lands Noorderkwartier, van den Prov. Bond
van Waterschappen in Noord-Holland en van
de Unie van Prov. Waterschapsbonden.
