DE SCHOOLSTRIJD IN FRANKRIJK
Kaboutertje
II
KABOUTER
reïmL?„rnTfn; Tardleu'om een crl*is to
In het zweet uws aanschijns
DONDERDAG 13 MAART 1930
DE GEVOLGEN DER CONCENTRATIE-PQLITIEK
WAAR HET ONDERWIJS-
MONGI'OLÏE
l°':nrVil* Wel nk'1 kun™ ontgaan. Het
s de oude geschiedenis, doordat de leiding in
Herrij11!?! W<T" WeCr geleid door
me di Jf11 v6Sde l6erJaar betre£t' 13 het
Voorziet U van goede hulp
Houdt steeds 'n
bi) de hand
MUSSOLINI EN DE JONGEREN
ALS EEN KAMEELRIJDER VERLANGEND NAAR EEN OASE
DE HAAGSCHE CODIFICATIE
CONFERENTIE
DE GEVOLGEN DER CONCENTRATIE-
POLITIEK
(Van onzen correspondent.)
Parijs, 12 Maart 1930
De kamer zet nog steeds haar begrootlngs-
dc hat voort en begon vandaag een van de meest
belangrijkste discussies, betreffende een een-
V' odlg aanvullingsartikel in de onderwijsbe*
greeting, waarbij wordt bepaald, dat de zesde
klasse van het middelbaar onderwijs gratis
zal zijn voor zoover de externen betreft.
Het lager onderwijs is reeds geheelgratis
(het openbaar onderwijs natuurlijk) en de
voorgestelde maatregel Is de nieuwe stap naar
bet kosteloos maken van het middelbaar onder.
uij3, waardoor de linkerzijde 2onder slag of
stoot de unieke school hoopt in te voeren, aan
gezien elk ander onderwijs dan het koatélooze
staatsonderwijs, practisch onmogelijk wordt.
Het bijzonder lager onderwijs heeft men door
de kosteloosheid van het lager openbaar onder
wijs wel zeer bemoeilijkt, maar niet vermogen
döod te drukken. De ouders, na eerst de open
bare school, die geheel in handen van socia
listische en communistische onderwijzers is en
iu haar onderricht een volslagen anti-godsdien
stig karakter heeft te hebben betaald, zijn tot
«ie groote opofferingen bereid gebleken, die
ten van alle subsidie verstoken bijzonder on
derwijs vordert.
Door nu het middelbaar onderwijs, dat veel
duurder is, kosteloos te maken voor de, open
bare lycea, hoopt men beter te slagen en de
1- athoüekon lycea er onder te krijgen.
En de onrechtvaardigheid wordt zoover ge.
dreven, dat de ouders, die een onderwijs naar
"igen keuzo aan hun kinderen willen doen
-3»en, en voor hun kinderen het onderwijs vol
ledig betalen, voortaan hun deel zuilen moeten
betalen in het onderwijs dat zelfs aan de kin.
deren van de meest vermogende ouders koste
loos wordt verstrekt, zoo die maar van de open
bare lycea gebruik maken.
De loge en de revolutie zijn met den lang
hamen weg niet eens tevreden en willen mi
nister Marraud dwingen, de verzekering te
geven, dat de kosteloosheid van hst „zesde" do
progressieve invoering der kosteloosheid van
alle leerjaren bet eek ent, en zij stellen zelfs een
amendement voor. om dat in de wet vast te
leggen.
De regeenng bevindt zich dus weer in moei
lijkheden. De radicale elementen, waaronder
de minister van onderwijs zelf, zijn er voor,
dat in den kortst mogelijken tijd de algeheelé
kosteloosheid tot stand zal komen, waardoor
de unieke school een feit zal worden. De regee-
Ting steunt echter op een rechtsche meerder
heid, en de rechter kamerhelft wil natuurlijk
het bijzonder onderwijs redden. Doch op deze
Kwestie, zooals op elke zaak, die de anti-clerl-
Yl falen te hoop Jaagt, ls zij er zeker van door
den linkervleugel van de regeerlngsmeerder-
^ebfleld niet gevolgd te worden, te meer waar de
„populairen" of Katholiek-democraten voor de
algemeene kosteloosheid zijn en vele elemen
ten bevatten, die in de „unieke school" nog
niet het onderwijsmonopolie zien.
De rechterzijde zit in een dergelijke zwakke
positie, dat zij slechts een verdedigingsstrijd
voert en zich alleen beroept op het feit, dat het
democratische van den maatregel is te berei
ken door de instelling van zeer ruime studie
beurzen. De linkerzijde hoopte, dat de Katho
lieken tegen het voorgestelde artikel zouden
ET™!*1" Welk eeval zij het eveneens zou
doen, alléén om de regeering in de minderheid
te brengen.
Zij eischt daarvoor een verklaring, die Tar-
moeilijk geven kan zonder de rechterzijde
van zich af te stooten, doch die misschien door
minister van onderwijs zal worden gege
ven, waarna zij zich onbevredigd zou kunnen
verklaren en tegen stemmen, omdat de maat-
regel haar met ver genoeg gaat.
Reeds vóór de zitting van gisteren werd
kwestie van vertrouwen zou
51 Wlaa °0r de POtitioke manoeuvre van
de radicalen en socialisten verijdeld wordt
voor het''ÏL™ 8l3tereD' 016 aanvankélijk
voor het debat was bepaald, werd te zeer in be
Mag genomen door de heftige debatten van de
linkerzijde bij de behandelingen der pens!-
oenen, zoodat de schoolkwestie tot heden moest
worden uitgesteld.
Door de heterogene samenstelling van de
nSSlneerderheld' ZUllen de katholieken
cl en nieuwen vooruitgang van de hun vijandige
n de oom Van,vrüzlnniSe politici, worden zij
compromissen, die met de vrijzinnigen
vormen l"' regeerln^meerderheid te
vormen, steeds meegesleurd en zijn het nog de
rir,7t vtreen gouvernementen, die onder den
anti J v onderwijsoogmerken van het
anti-clericalisme het meest bevorderen.
Herriot. Hij zal ongetwijfeld als punt van uit-
T" °nseIukklge verklaring, door
den Katholieken minister Chéron tijdens het
«erste ministerie Tardleu gedaan, Jaarbij d1
kosteloosheid van het middelbaar onderwijs ais
eindresultaat in het uitlicht werd g JeM door
de uitbreiding der beurzen.
Van een voorstel tot totale vrijstelling van
schoolgeld zal Tardieu ongetwijfeld de „verwij-
zin vragen, en onder het voorwendsel van de
budgetmogelijkheden, zal hij daarvoor een
wÜhfm gouden. Maar wat de koste-
zal lm af' er ze,£s de umeniementen
IS ri °rhalM °m de kosteloosheid niet
verder te doen strekken, dan tot degenen die
voor minder dan 50.000 francs of in het geheel
niet in de vermogensbelasting zijn aangeslagen.
Het voorstel van den heer Autrand, om het
geheeie artikel te renvoyeeren heeft geen kans
Aangenomen te worden.
Louis Marin aan het woord
Het debet ving hedenochtend te 9 uur aan
voor een druk opgekomen kamer met een zeer
breedvoerig en gedocumenteerde rede van den
heer Louis Marin, die de prealabele kwestie
stelde, omdat hij het de verdediging van het
parlementaire stelsel achtte, dergelijke belang
rijke wetten, die de geheeie schoolwetgeving
voor de toekomst in een bepaalde richting stu
ren niet over te laten aan een artikel van de
begrooting. Hij toonde zeer duidelijk aan hoe
men omtrent de grondige onderwijshervorming
volkomen in het duister tast en zelfs niet bij
fcenadering weet, welke kosten veroorzaakt
worden. Het stelsel, dat men door de kosteloos
heid thans invoert, is niet anders dan de
unieke school en de voorstanders maken daar
geen geheim van en de unieke school is in
feite het onderwijsmonopolie.
De heer Marin veroordeelt zeer scherp de
houding van den minister en van den rappor
teur, die geen opgave hebben weten te doen
van de onderwijskosten, waardoor het gevaar
lijke en het nuttelooze van den maatregel zou
Wijken.
Per slot van rekening doet men het voor
komen, alsof de kosteloosheid niets anders is
dan een poging om de ouders te hulp te komen,
terwijl in het geval van het middelbaar onder
wijs voldoende is, zoo ruim mogelijk beurzen
in te stellen en de anderen, die betelen kunnen
vragen de hervorming dan ook niet.
Te meer, waar zij heel goed weten, dat de
algehêele kosteloosheid de ruïne van het mid
delbaar onderwijs zal zijn en van de hoogere
cultuur.
De heer Marin vraagt de zaak te behandelen
bij wetsvoorstel en met een broed debat, zoodat
men niet een sprong in het duister zal doen.
Namens de socialisten kwam de heer Bracke
Zich tegen de prealabele kwestie uitspreken,
doch erkend© volmonding, dat het wel degelijk
om het begin van de invoering der Unieke
school ging, welke hij wenscht als een natio-
nalen onderwijsdienst, die echter de volkomen
uitdrukking eerst kan bereiken ln het mono
polie.
Hij erkent, dat het verplicht onderwijs door
de unieke staatsschool, het monopolie dus van
onderwijs en kind, het eindresultaat moet zijn.
Wat het beurzenstelsel betreft, moet hij de
verklaring afleggen, dat van de 12 millioen,
die in 1921 beschikbaar werden gesteld, slechts
4 millioen werd gebruikt. Hij meent, dat zulks
komt, omdat een studiebeurs alleen onvoldoen
de is, doch ook onderhoudsbeurzen moeten wor
den gegeven, welke meening de instemming
heeft van de rechterzijde.
Hij bepleitte tenslote een unieke organisatie
van het onderwijzend personeel en vraagt de
afwijzing van de prealabele kwestie.
De heer Marin constateert vervolgens, dat,
waar reeds een grondig debat plaats heeft, het
hem beter voorkomt, de prealabele kwestie in
te trekken.
Autrand hield vervolgens een buitengewoon
geestdriftige rede onder het voortdurend ap
plaus van het grootste deel der kamer, om op
te komen tegen de invoering van de unieke
school door eenvoudig begrootiugsartikel: hij
herinnert daarbij aan het woord van Daladier,
den radicalen partij-voorzitter, die Verklaard
heeft, dat de unieke school eiken dag een stap
verder wordt ingevoerd en aan de verklaring
van Herriot voor de roode onderwijzersbonden
afgelegd, dat „methodisch, geduldig en stil
zwijgend", de doorvoering van de unieke school
plaats heeft.
Maar daarmee raakt men niet alleen de
onderwijsbelangon, doch ook de rechten der
ouders.
Hij weigerde daarom nog maatregelen in het
duister te nemen, waarvan de ware bedoeling
verzwegen wordt en aan wier consequenties
men vast zit.
Het gaat niet om de gevraagde crediteuren
want de geheeie kamer is bereid zooveel gelden
te geven als noodig is, opdat van het middel
baar onderwijs kan profiteeren, wie er van ge
bruik wil en kan maken. Zes zevende deel van
da kosten van het onderwijs wordt reeds door
den staat gedragen. Waarom men ook het laat
ste zevende deel wil hebben 13 om er de unieke
school en Ook het feitelijke staatsmonopolie
mee binnen te halen.
Maar daarmee wordt het recht der families
te niet gedaan, want door middel van de
selectie, die men wil, zet men de medezegggen-
schap van da ouders aan den kant. De link-
scheii willen een onderwijs-feodalisme en toen
de Fransche koningen dat hebben geprobeerd,
vonden zij de geheeie natie tegenover zich.
De socialisten zeggen Brache na, dat zij
getrouw willen zijn aan Danton en Robespierre
en het kind het onderwijs willen doen geven,
dat het staatsbelang vordert, doch Verkondigen
daarmee het puurste facisme.
Blum zei trouwens, dat de kinderen ont
trokken moeten worden aan den trots der
ouders.
De heer Autrand komt op voor het natuur
lijke recht der ouders, waaraan de politieke be
langen ondergeschikt moeten zijn.
De unieke school wordt gepatroneerd door
twee machten. Ken is het Groot-Oosten der
Fransche loges, dat hetzelfde program heeft
als Moskou en de school wil maken tot een
instrument, om allen godsdienst uit te roeien,
terwijl de tweede patroon is het roode onder
wijzerssyndicaat, dat op het congres van Ren-
nes in 1928 eischte de invoering van de ver
plichte zoogenaamde neutrale schóól voor al
len, waaronder de kosteloosheid niet anders
wordt verstaan dan het onderricht overeen
komstig de eischen van hun klassenstrijd.
Ook om practische redenen is de kamer op
het oogenblik niet ln staat, de zaak verder te
behandelen en door te gaan met de vergemak
kelijking van den toegang tot de middelbare
school, want reeds thans heeft men geen
leeraren genoeg.
Als men dus niet om nevenbedoelingen aan
de doorvoering van de kosteloosheid van het
onderwijs hangt, dan is er ook geen haast.
De laatste spreker van den ochtend was
Abbé Desgranges, die eveneens een schitte
rende rede hield om het ouderrecht jte verde
digen en om do grootst mogelijke vergemakke
lijking voor het bezoeken van het middelbaar
onderwijs te bepleiten.
Op dat punt is ieder het hier eens, maar
zulks kan gemakkelijk geschieden zonder het
ouderrecht aan te tasten.
Toen de llnkschen vreesden, dat met artikel
70 en 71 bijoogmerken werden nagestreefd,
om de kloosterorden te doen terugkeeren, heb
ben zij geeischt, dat het begrootingsartikel
waarborgen daartegen gaf. Spr. vraagt thans
hetzelfde van links voor de ongerustheden van
rechts weg te nemen.
Beurzen zooveel men wil, maar niet een ver
kapte invoering van de unieke school, en geen
artikelen moeten meer aangenomen kunnen
worden, zonder dat eerst is uitgemaakt, dat
daarmee niet de invoering van de unieke school
en het onderwijs-monopolle wordt beoogd.
GIOVLNEZZAI
Elke Italiaan is twintig
(Van onzen H.-correspondent)
Rome, 26 Februari 1930.
We hebben gezien, dat het fascisme een kal
mer aspect heeft gekregen en zooveel mogelijk
tracht, het verleden te doen vergeten.
„Een waardige houding" is het wachtwoord
der leiders. Geen kwajongensstreken meer, zoo
als botoogingen voor de consulaten van vreem
de mogendheden en dergelijke manifestaties,
daardoor is het nu, ondanks de zooveeiste
Franech-Italiaansehe wrijving op de viooteonfe-
rentie, in Italië volkomen rustig en zelfs het
telkens weer lrrlteerende Joego-Slavië blijft van
de voorheen in zwang zijnde uitingen der massa
verschoond. De tijd, waarin vlaggen van andere
naties verscheurd en vertrapt werden, lijkt lang
voorbij.
De fascistische partij vereenzelvigt zich
steeds meer met de natie en ze kan dit doen,
door dat ze haar aanhangers In alle kringen
bezit, alsmede door haar pënétration, min of
meer pacifique, in alle regeeringslichamen.
De pénétration pacifique maakt haar tevens
zoo sterk. De in een vorige correspondentie
dienaangaande gemaakte conclusie kunnen we
hier nog eens herhalen. Slechts oneenigheid in
eigen boezem zal het fascisme ernstig kunnen
bedreigen en indien zich niet een dreigende
economische crisis begon af te teeltenen, zou
men van een wolkenloozen hemel kunnen spre
ken. Deze crisis heeft thans reeds voorloopsters
in do oritieke toestanden in de olijfollelndustrie,
in den wijnbouw en in de vreemdelingenindus
trie. Mussolini heeft bereids beloofd, het wijn
gevaar te zullen bezweren, maar of hij er in
slagen zal, is een groote vraag.
We zullen het echter niet over den economi-
schen toestand hebben en ditmaal onze revue
van het fascisme voortzetten, door een anderen
belangrijken factor te beschouwen, die met eer
der genoemde factoren de oorzaak is, dat het
fascisme van een betrekkelijk onbeduidende
partij een nationale beweging kon worden.
Deze factor is de houding der zwarte bewe
ging tegenover de Jongeren. Het fascisme heeft
zich van den beginne af aan tot de jongeren ge
wend en van hen de hoeksteensn gemaakt,
waarop heel de partij en tenslotte de beweging
werd gegrondvest. Zoodra Mussolini zijn re-
geering had gevormd, dacht hij aan de toekomst
en, wonend in de schaduw van den Paus, be
greep hij onmiddellijk, dat hij voor de toe
komst de jeugd noodig had. De woorden van
het fascistenlied maakte hij tot een devies:
Giovinezza, Giovlnezza
Primavera di bellezza
Jeugd, Jeugd
Lente vol schoonheid
En de jeugd stroomde naar het fascisme. Het
fascisme werd een partij van jongeren, waarin,
zich evenwel ook anderen bevonden. Doch die
ouderen gaven den jongeren gelegenheid, naar-
voren te komen en tot de hoogste rangen door
te dringen.
Het fascisme, dat altijd meer van daden dan
van theoretische beschouwingen heeft geleefd,
vend onuitputtelijke bronnen van kracht en
schoonheid in de zich onder zijn banieren
scharende Jeugd.
Mussolini gaf die Jeugd een ideaal. Hij ver
zekerde haar, dat het ideaal eener jeugd niet
kan liggen in een bepaald aantal kamerzetels
en hij stelde haar een nieuw, groot, van al het
oude ontdane Italië voor oogen.
Op zijn leuzén „Italië aan de jeugd" en „De
jeugd aan Italië" kwam een antwoord, dat het
oude Italië in zijn grondvesten deed sidderen.
Er werd een hecle generatie weggeveegd en de
regeering werd in handen van betrekkelijk
jonge mannen gelegd.
De tegenstelling was groot. We herinneren
ons nog de laatste zitting van den pre-fascisti-
schen senaat, waarin de oude, grijze Giolitti
protesteorde tegen den door het fascisme be
raamden aanslag op de vrijheid. De oude libe
raal stond daar eenzaam en zijn woorden ver
wekten slechts hoongelach. Hij was ook niet
in staat geweest, een nieuwe generatie voor
zijn vermolmde ideeën warm te maken.
Mussolini stond daar tegenover hem temidden
van jonge menschen, die hem tot dusver heb
ben geholpen met al het enthousiasme van hun
jeugd.
De Duce heeft de jongeren direct ais een
macht erkend, al^ een groep, die van het
grootste belang was, kortom, als de ruggegraat
zijner beweging.
Persoonlijk is hij tot hen gegaan. Voor de
jongeren hield hij vele zijner snorkende, da
verende, maar meesleepende redevoeringen.
Hij sprak geen goed woordje tot hen aan het
eind van een speech. Voor hen prepareerde hij
zich in het bijzonder en hij wachtte zich wel
te zeggen, dat ook zij wel eens aan de beurt
zouden komen, Indien ze geduld oefenden. In
tegendeel, hij legde op talrijke manieren een
2ekere leiding in hun handen, waartoe zijn
organisaties van avanguardisten en militie
hem in staat stelden. En die organisaties vorm
den en vormen tevens uitstekende veiligheids
kleppen tegen een zekere politieke hoogspan
ning
Mussolini heeft den jongeren hun aandeel
gegeven, de plaats, die hun volgens hun in
zicht toekwam. Italië wordt thans geregeerd
door mannen van om en bij de dertig, tusschen
de dertig.
Indien de jongeren in Italië nog een pro
bleem vormen, dan zijn het de nög jongeren,
die echter, zooals gezegd, in de verschillende
organisaties gelegenheid te over vinden, om
aan hun drang tot daden te voldoen.
De Jonge, buitengewoon bekwame minister
van arbeid, Guiseppe Bottai, die de schepper
der corporatieve bedrijfsorganisatie in Italië
raag worden genoemd, mocht dan ook in het
Januari-nummer van de „Critica Fascista" op
merken, dat in zijn land het probleem der
jongeren is opgelost. Hij constateerde dit met
groote voldoening, omdat hij de wisseling der
generaties het belangrijkste gebeuren in de
geschiedenis acht. Tevens vestigde hij er de
aandacht op, dat het probleem der jongeren
overal bestaat. Frankrijk wemelt van tijdschrif
ten, waarin de jongeren op heftige wijze tegen
de huidige bonze van kunst en politiek tekeer
gaan. In de Verèenlgde Staten en elders in
Amerika bestaat in Europa weinig bekende
groepen jongeren, speciaal jonge schrijvers
omvattend, die vooral tegen de industrialisatie
vau het geestelijke leven den strijd hebben aan
gebonden. In Rusland schreef Trotzki reeds
acht jaar geleden „onze jeugd moet er zich
niet bij bepalen, onze leerstellingen gedachten-
loos te repeteeren. Zij moet zich een meening
vormen en een overtuiging, die haar in staat
«telt, met volkomen onafhankelijkheid van
karakter voor deze meening te strijden". In
Zwitserland werd een groep jongeren een
actie tegen de referendums, waarvan de doel
treffendheid en het nut door hen ten zeerste
betwijfeld worden. Dultschland, Spanje en
Roemenië geven eveneens de tegenstelling tus
schen de heerschende publieke opinie en die
der jongeren te zien. In al deze landen is het
practisch een strijd van de jongeren tegen de
ouderen, die te lang blijven verstikken ln de
labyrinthen der partij-politiek en der partlj-
hierarchle, aldus Bottal
Er valt niet aan te twijfelen, dat Mussolini's
streven, om de jeugd achter zich te krijgen,
hem de sterke positie heeft bezorgd, waarin hij
thans verkeert.
AI wat jong is in Italië richt zich tot het
fascisme en de voorhoede van jonge fascisti
sche schrijvers, dichters en kunstenaars vormt
een phalanx, waarmede het de groote massa
binnendringt.
De invloed op het geestelijke en politieke
leven der kunstenaars la altijd groot geweest.
Ze geven het eerst vorm aan nieuwe gedachten
en denkbeelden eü in dit verband is het merk
waardig, dat het futurisme als het ware het
fasolsme heeft ingeluid, Uit deze artistieke
revolutie is de politieke revolutie voortgekomen
en nog heden ten dage blijkt een wisselwerking
tusschen heide te bestaan. Er is zelfs een perio
de geweest, waarin men via het futurisme tot
een fascistische kunst meende te kunnen
komen, maar deze vergissing werd gauw ge
noeg ingezien.
Hot aan het fascisme Inhaerente opportu
nisme heeft het mogelijk gemaakt, dat tegen
woordig in de „Accademla d'ïtalia" de futurist
naa«t den classicus zetelt en dit zelfde oppor
tunisms heeft de Jeugd een flinke plaats inge
ruimd, met de overweging, dat de ouden van
heden de dooden van morgen zijn En met
dooden kan een land niet op een ingeslagen
weg voortgaan
De vier honderd duizend militi, waarop het
fascisme in uiterste instantie steunt, zijn mee-
rendeels jonge menschen, wat echter niet wegi
neemt, dat men in hun rijen vaak ook grijze
koppen kan zien. De ouderen, die jong wisten
te zijn met de jongeren en eventueel hun plaats
aan dezen afstonden, in de overtuiging, dat het
werk even goed zou worden gedaan, hebben
zich daardoor weten te handhaven en ze vor
men als adviseurs en meer bedachtzame ele
menten een rem voor onbekookte daden, die nu
eenmaal het nadeel der jeugd zijn.
Aldiis biedt de fascistische beweging ook in
dit opzicht een merkwaardig beeld, dat een
studie overwaard is. Door het stopzetten der
inschrijvingen als lid van de partij kunnen de
fascistische gelederen onk slechts door de
Jongeren worden aangevuld en aangezien het
nog eenigen tijd zal duren, vóór deze „oud"
geworden zijn, zal het fascisme zich voorloo-
pig nog niet druk behoeven te maken over het
probleem der „ouderen"
Het fascisme, dat aan de eischen van den
modernen tijd zooveel mogelijk is tegemoet ge
komen, hoeft volkomen bewust zijn concessies
aan de jongeren gedaan, waarbij het zoo ge
lukkig was, reeds bij zijn geboorte een partij
te zijn geweest, waarin de jeugd of liever de
Jongeren een groot percentage vormde.
Jeugd is ln het huidige Italië geen belem
mering meer. Wie jong is, maar bekwaam,
kan de hoogste posten bereiken, waarvoor voor
heen grijze haren een onmisbaar attribuut
waren.
De tijd zal leeren, of Mussolini hier goed
heeft gezien en of de aan de Jeugd vaak eigen
zijnde overmoed en onervarenheid voor het
land geen nadeelige gevolgen zullen hebben.
De jeugd werpt het verwijt van onervaren
heid intussehen ver van zich af en acht dit ver
meende gebrek ruimschoots vergoed door een
helder, niet vertroebeld inzicht en een nieuwen
kijk op de zaken. Ze wijst er op, dat ook de
„ouderen" dikwijls de grootste vergissingen
begaan en tegenover het nieuwe meestal bevoor
oordeeld staan.
In Italië is nu de jeugd aan het woord, de
jeugd dan ln de beteekenis van jongeren. Eu.
van den weeromstuit voelen ook vele „oude
ren" en „ouden" zich jong.
Elke Italiaan is thans twintig jaar, jong en
opgewekt. Elke Italiaan zingt thans ook de
„Giovinezza", al is hij zoo grijs als een duif
DE DIKKE KOK IN HET KLEINE
KEUKENTJE
GEHEIME BERAADSLAGINGEN?
Het vraagstuk der nationaliteit
(Van onzen correspondent.)
G e n v e7 Maart 1930.
De Haagsche volkenbondsconferentie voor de
codificatie van het volkenrecht zal, zeoals ik
in mijn vorigen brief vermeldde, drie vraag
stukken behandelen: de kwestie van de natio
naliteit, die van de territoriale wateren en die
van de verantwoordelijkheid der staten voor
de op hun grondgebied tegen buitenlandei's be
gane strafbare feiten.
Het schijnt de bedoeling te zijn, dat deze
drie vraagstukken terstond naar drie groote
commissies zullen verwezen worden, zoodat in
de voltallige bijeenkomst der conferentie geen
algemeene gedachtenwissellngen hierover ge
voerd zullen worden. De debatten bullen ter
stond in de commissies beginnen, zoodat het
voor hen, die, zonder gedelegeerden te zijn, zich
toch voor deze internationale rechtskwesties
interesseeren, van groote beteekenis zal zijn,
of de conferentie het voorstel der voorberei
dingscommissie zal aanvaarden, dat de voltal
lige vergaderingen der conferentie zelf in het
openbaar, doch alle bijeenkomsten der commis
sies achter gesloten deuren zullen worden ge
houden. Neemt de conferentie dit denkbeeld
aan, dan zal, practisch gesproken, de Haagsche
codificatie een conferentie worden, geheel af
wijkend van het volkenbondsbeginsel, dat
steeds meer en meer te Genève gehuldigd
wordt, vau de openbaarheid der beraadslagin
gen. Want waar de conferentie slechte een zeer
gering aantal malen in voltallige zitting bijeen
zal komen en al het werk, niet alleen het de
tailwerk van de puntjes op de i zetten, doch
ook het houden van de algemeene discussies
over de drie onderwerpen der agenda, naar de
drie commissies verplaatst zal worden, kan het
voorste], dat de voltallige bijeenkomsten der
conferentie in het openbaar zullen gehouden
worden, bezwaarlijk beschouwd worden als
eenige belofte, dat ook de Haagsche conferen
tie aan het Geneefsche openbaarheidsbeginsel
getrouw zal blijven.
Dit stelsel van openbaarheid, of boter gezegd
nlet-openbaarheid, dat de commissie van voor
bereiding heeft voorgesteld, is niet alleen vol
komen in strijd met den geest van het te Ge
nève steeds gehuldigde openbaarheidsbeginsel,
doch ook met de practijk, die te Genève steeds
met het beginsel In overeenstemming ls. Het
ls te Genève de vaste gewoonte, dat op be
langrijke conferenties, zooals b.v. de nu hier
vergaderde tariefwapenstilstandoonferentle,
niet alleen de voltallige bijeenkomsten der
conferentie zelf, doch ook de vergaderingen
der groote commissies, waar de algemeene dis
cussies gevoerd worden, ln het openbaar plaats
vinden en dat slechts, wanneer onder-oommis
sles worden ln het leven geroepen voor de be
spreking van een speciale kwestie, nadat eerst
de prlnclpieele discussies daarover ln het open
baar hebben plaats gehad, dèn de deuren ge
sloten worden. Het zou echter Iets ondenkbaars
zijn, wanneer de codificatie-conferentie te Ge
nève zou plaats vinden, dat de principieele be
sprekingen ovor de drie punten der agenda
terstoaw «chter gesloten deuren zouden gehou
den werden 1
Den tweeden Woensdag in de groote vasten
heb ik aan den kok gevraagd, waarom hij zoo
dik was. Dat is aan een kok zoo'n indiscrete
vraag niet. Boven
dien werd de
vraag uit even
veel interesse als
compassie gesteld
met het oog op
het kleine keu
kentje, waarin die
kolossale romp
zich te roeren
had.
Hij stond een
moment, met 'n
prutserig klein -
verloren sigaret
in 2'n mond, uit
te blazen ergens
op de wereld tus
schen Amster
damParis, Ber
linLeipzig, Ba
selMilano, bo
ven 't halfgeopen
de raam van z'n
Mitropa-Speisewagen, gekoppeld tusschen de
wagens van D-treln, nummer zooveel
Vandaag is de restauratiewagen maar een
venijnig gelegenheidje, om u te laten water
tanden. Maar in andere tijden, is hij een para
dijsje; je zit er beter en behaaglijker dan in
een eerste klasser, dank zij de 50.000 kg. ge
wicht van het rijtuig en de extra sterke veeren;
de tijd wordt er gekort en je appetijt wordt er
waarlijk onberispelijk gestild.
De ongelukken, dat er mayonnaise over je
plus-four of koffie over het reis-tweed van je
dame geschommeld wordt, zijn heusch geen
epidemie.
En met dat al denkt er niemand aan den
man, die op zes vierkante meter wonderen
verwekt met kalfscoteletten, Brusselsch lof en
kippebout jes
'k Bon 'm gaan zeggen, dat lk hem het leven
niet zwaarder wilde maken, toen lk 'm zag
staan blazen en puffen, in onbewusten wed
ijver met de locomotief.
„Maar ik mocht me niet om hem geneeren:
„een meer of minder", zei de man, die de
fooien niet krijgt, heel gastvrij.
En binnen twee minuten vertelde hij ondanks
zijn onderkin en hangbuikje, dat de ober van
den speisewagen hem al had medegedeeld voor
hoeveel personen hij had te serveeren.
Dit sloot natuurlijk de mogelijkheid niet uit,
dat er op een of ander tusschenstation van 'n
urenlang traject een tien- of vijftiental
hongerige magen er hij kwamen. Hij zal zich
dan afvragen, of hij twee diners zal geven,
Op lange lijnen, met een voortdurend druk ver
keer, is het twee-diners-systeem regel.
Wat er al in de vaktaal geen systeem is
Maar wat te doen, wanneer de provisie bij
een onverwachten stormloop op de verholen
voorraadschuren uitgeput raakt?
Dan geeft hij middels een stationschef een
s.o.s. door voor de dichtstbijgelegen plaats, waar
de leverancier van de maatschappij woont.
Nergens ter wereld is het koken lastiger
dan ln den D-trein. Ondanks alle moderne
comfort en techniek, heeft de weldoorvoede
reiziger en de reizigster met het kritische ver
hemelte daar geen besef van. Geen sterveling
die meer over verbrande vingers en „gebuil
de" hoofden klaagt, dan de kok uit den speise
wagen. De examinandae van 'n huishoudschool
moest men een practijk-reis laten doen van
Amsterdam naar Berlijn.
Op een fatsoenlijke lijn is het den ganschen
dag ploeteren; in het zweet uws aanschijns
zult gij biefstuk braden en flensjes bakken.
Vlak voor het diner staat de dikke man
natuurlijk onder hoogtedruk. De soep i3 welis
waar klaar, maar moet worden warm gehou
den; de visch mag niet verkoken en het vleesch
niet verbraden
De kerel moet een apart zintuig hebben, een
instinctmatig gevoel om den tijd te verdeelen.
Vaak worden door reizigers, die met hun tijd
weten te woekeren, kort voor aankomst nog
gerechten besteld als schnitzel, cotelettes, kalfs
oesters en Brusselsche kip, met het air, alsof
zij het uit de keukens van Des Indes Ordon-
neeren; en dat, terwijl er geen gat op 't fornuis
vrij is. De kok moet er dan toch een gat in
zien; maar dat vraagt meer diplomatie dan
dat soort kennis of handigheid van de meeste
diplomaten, die zich de weelde kunnen permit-
teeren den goeien dikkerd op de proef te stel
len, en het kachelvuur 'm zoo naê aan de
schenen te leggen.
Daarbij komt dat zijn werkplaats op de
allereerste plaats zoo proper moet wezen, als
oen Noorcl-Hollandsohe Zaterdagavond. Ver
der: wanneer er één bedrijfs-inrichting ge
rationaliseerd is, dan is het ook de keuken
van dezen D. Hier toont in alle beteekenissen,
die een spitsvondig mensch er uit fantaseeren
kan, in der Beschr&nkung sich der Meister.
Stel u voor, wanneer door de een of andere
omstandigheid de geplaagde wltmuts merkt,
dat het waterreservoir leeg raakt; hoe er dan
gehunkerd wordt naar 't eerst volgend station;
de kok in de hitte van de D-treinkeuken, in
het even kleine kombuisje van -de meest luxe
Pullmann of Rheingold, als een kameelrijder
verlangend naar een oase.
Ik ben maar niet in den restauratie-wagen
gaan zitten. Maar toen de telegraafdraden,
bosschen en dalen weer prettig langs de breede
ruiten gleden, zag ik den ober met een blad
koffie tusschen de harmonica van twee wagens;
een cake-walk-martellng boven de buffers
Oók geen baantje
En toon ben ik toch maar naar den restau
ratie-wagen gegaan, omdat de jongen uit
plichtbesef zoo'n caricaturalen sprong maakte,
toen hij voor het diner op de gong kwam
slaan.
Men verwacht dan ook dat op het volken
bondssecretariaat zelf, dat in de Haagsche con
ferentie wel de een of andere delegatie, mis
schien wel de Amerlkaansche, zal opstaan en
voorstellen zal die door de voorbereidingscom-
missie-Basdovant-Francois voorgestelde geheim-
doenerij ter zijde te stellen en ook de com
missie vergaderingen ln het openbaar te hou
den. Vooral die van de commissie voor het
vraagstuk der nationaliteit, waaromtrent bij
velen in menig land warme belangstelling be
staat, voor zooverre de kwestie van de natio
naliteit der gehuwde vrouw betreft. Laat ons
hopen, dat onze Nederlandsche delegatie,
wier eerste gedelegeerde professor van Eysinga
uit eigen ervaring het Geneefsche openbaar
heidsstelsel kent, dan dit voorstel tot het in
voeren van ruimere openbaarheid warm onder
steunen zal. Opdat de schijn niet ontsta, alsof
onze regeering voor het betreurenswaardige
voorstel der voorbereidingscommissie verant
woordelijk is! En opdat de opvatting niet ge
boren worde, dat de Nederlandsche regeering
ten aanzien van het nut der openbaarheid niets
geleerd zou hebben, sinds de eerste Haagsche
vredesconferentie van 1S99 gehouden werd,
waar natuurlijk alle besprekingen in het stik
duister gevoerd werden. Voor den naam van
ons land zou het inderdaad te betreuren zijn,
dat de eerst afwijking op een groote volken
bondsconferentie van het openbaarheidsbegin
sel Juist ln Den Haag zou gebeuren!
De commissie, waarvoor onder het groote
publiek wel de meeste belangstelling zal be
staan, is, zooals lk zeide, die welke het vraag
stuk der nationaliteit zal behandelen. In dit
verband schijnt echter ter vermijding van pu
blieke teleurstelling een waarschuwing, om de
verwachtingen niet te hoog te spannen, niet
rotsplaats. Het ligt niet in de bedoeling der
voorbereidingscommissie (en in dit opzicht
schijnt zij mij toe verstandig te hebben gehan
deld). dat een principieel debat zal plaats vin
den over de vraag, of men in de te sluiten con
ventie het beginsel van het „jus soli" dan wel
dat van het „jus sanguinis" zal huldigen, met
andere woorden of de conventie de nationaliteit
afhankelijk zal maken in de eerste plaats van
die der ouders van den jonggeborene (jus san
guinis, het recht van het bloed) dan wel van de
plaats van geboorte (jus soil, recht van den
bodem). De verschillende landen blijken alle
in zoo sterke mate aan hun eigen systeem in
dezen te hechten, dat het een te voren tot mis
lukking veroordeeld ondernemen zou zijn, om
te trachten een eenheidsregeling over het ver
krijgen en verliezen van de nationaliteit op te
stellen. De voorbereidingscommissie heeft zich
dan ook op het standpunt gesteld, dat het on
vermijdelijk is aan ieder land de vrijheid te la
ten zelf te bepalen, of het „jus sanguinis" dan
wel het „jus soli"' daar zal heerschen. Ook
wanneer deze principieele kwestie in de con
ventie niet zal geregeld worden, kan de Haag
sche conventie toch nuttig werk verrichten,
door moeilijkheden uit den weg te ruimen van
niet-principieelen aard, die zich in de practijk
maar al te vaak voordoen, juist doordat de ver
schillende nationale wetgevingen van een ver
schillende grondgedachte uitgaan.
Daar (hebben wij .b.v. het geval van een uit
Itallaansche ouders ergens ln Zuid-Amerika
geboren persoon, die ln Nederland een
huwelijk wil aangaan. Welks huwelijks
recht moet onze ambtenaar van den burger
lijken stand op hem aanwenden, het Itallaan
sche (omdat hij overeenkomstig de leer van het
jus sanguinis nog steeds Italiaan ls) dan wel
die van zijn Zuid-Amerikaansch land van ge
boorte, omdat hij door de leer van het jus soil
met zijn geboorte in Zuid-Amerika ook de
nationaliteit van het land zijner geboorte ver
kregen heeft De voorbereidingscommissie
geeft ln overweging, dat ln dat geval de Neder
landsche ambtenaar zich zal moeten afvragen,
of hij in één der twee landen zijner nationali
teit een vaste woonplaats heeft. Is dit niet het
geval, dan zal uit andere omstandigheden moe
ten worden afgeleid, wat als de daadwerkelijke
nationaliteit moet worden beschouwd.
Zal de te sluiten Haagsche conventie prac
tisch nut kunnen stichten door de regeling
van strijdvragen, voortspruitend uit het feit,
dat iemand een dubbele nationaliteit bezit,
ook met betrekking tot het thans in de kringen
der vrouwenbeweging druk besproken vraag
stuk van de nationaliteit der gehuwde vrouw
zal leenige vooruitgang kunnen verkregen
worden, ook al zal die naar de meening van
tal van vrouwen onvoldoend ver gaan.
Evenmin als het mogelijk zou zijn een rege
ling tot stand te brengen, waarbij èf het jus
sanguinis öf het jus soli zegevieren zou, even
zeer is het ondenkbaar, dat men alle staten
bereid zou vinden, om met betrekking tot de
nationaliteit der gehuwde vrouw zich hij één
opvatting neer te leggen, hetzij die dat de
vrouw de nationaliteit van den man verkrijgt,
hetzij dat de vrouw die slechts met haar eigen
toestemming aanneemt. Wat de principieele
zijde der kwestie betreft, zal de Haagsche
conventie wel geenerlei regel kunnen opstellen.
Wèl daarentegen hoopt de voorbereidingscom
missie overeenstemming te kunnen verkrijgen
voor twee regelingen in het belang der vrouw.
De eerste zal deze zijn, dat een vrouw haar
eigen nationaliteit door haar huwelijk alleen
verliest, indien zij inderdaad die van haar echt
genoot verkrijgen zal. Op deze wijze hoopt de
voorbereidingscommissie een einde te maken
aan het thans vrij veelvuldige euvel, dat een
vrouw de dupe wordt van het verschil ln wet
geving en door haar huwelijk in het geheel
geen nationaliteit meer zou bezitten. In de
tweede plaats stelt de voorbereidingscommissie
voor dat, wat ook het standpunt van den wet
gever moge zijn omtrent het recht der vrouw
om hij haar huwelijk haar eigen nationaliteit
te mogen behouden, dit recht haar in ieder
geval zal worden toegekend, indien haar echt
genoot na het huwelijk tot een andere nationa
liteit wenscht Over te gaan. Waar een vrouw
uit vrijen wil een huwelijk aangaat (althans
wettelijk verondersteld wordt aan te gaan!),
kan men veronderstellen, dat zij zich ook vrij
willig neerlegt hij het eventueele verlies harer
nationaliteit, uit het huwelijk voortspruitend.
Sir Eric Drummond te Den Haag
aangekomen
Hedenochtend is met den trein van Hoek
van Holland in de residentie aangekomen de
secretaris-generaal van den Volkenbond, sir
Eric Drummond, die enkele dagen in Den
Haag zal blijven, in verband met de morgen te
openen conferentie voor de codificatie van het
volkenrecht.
Hij werd in het station van de Hollandsche
Spoor namens Minister Beelaerts van Blok
land verwelkomd door den chef in diens ka
binet, mr. dr. G. A. Schebus, referendaris aan
het departement van buitenlandsche zaken.
Voorts werd sir Eric begroet door mr. H*
Daniels, hoofdcommies bij dat departement,
die zal optreden als adjunct-secretaris der con
ferentie; door mr. A. H. baron van Ittersum.
die deel uitmaakt van het volkenbondssecre
tariaat en door den heer Hammarskjöld, grl*"
fier bij het permanente hof van international®
justitie.
Sir Eric Drummond logeert in het Hotel des
Indes.
EEN GOEDE HONO STA**
VOOR GEEN SLOOT, MAAR EE*
KOMT ER OOK WEL OVERHBM*
