M
ALGEMEEN OVERZICHT.
De vroege geschiedenis schittert van
christelijke beschaving
Nieuwe Zeppe inplannen
Als door een wonder
ZATERDA.1 22 MAART 19S0
DE
,WAARHEID" OMTRENT DEN
OORLOG
Gemeente-gelden verduisterd
OVERBLIJFSELEN VAN EEN BURCHT
GEVONDEN.
HET NIEUWE RUSLAND
LOUTER POLITIEKE OORZAKEN HEBBEN HET SCHISMA
GEACCENTUEERD
GECIVILISEERD EUROPA ONTVANGT EENIGERMATE MET
INTEREST TERUG, WAT HET GAF
,NEEM DE HELFT VAN MIJN
SALARIS!"
GIFSLANG IN EEN THEEKETEL
Das Schmerzenskind Europas
De Balkan is als een kind, dat maar niet op
•wil passen, aile goede bedoelingen van vader
en moeder ten spijt. „Das Schmerzenskind
Europas" wordt het beruchte schiereiland door-
de Frankfurter Zeitung genoemd. En daarmee
is het zeer juist getypeerd.
Over berichten uit dezen ZuidrOostelijken
uithoek van Europa heeft men, wat het aantal
betreft, weinig te klagen gehad, maar zelden
bracht hun inhoud opbeurend nieuws.
Eerst was het de Turkscho knoet, waarmee
de Balkanvolken slechts weinig ingenomen
w aren.
Keel begrijpelijk trouwens.
Doch men leefde van idealen en vertrouwde
erop, dat een werkelijke vrede de bevrijding
van dit land vergezellen zou.
De „vrede" is ook gekomen, maar, zooals het
meer gaat: de werkelijkheid beantwoordt wei
nig aan den gedroomden toestand. Men had zich
illusies gemaakt... de naakte realiteit was an
ders, bracht de ontgoocheling.
Nog flikkeren de dolken, knetteren de re
volvers; nog brengen helsche machines dood
en vernieling.
Vrede?
Sinds menschenheugenis is het allesbehalve
koek en ei tusschen Joego-Slavië en Bulgarije.
Eindelijk, na lange, dikwijls onderbroken on
derhandelingen zijn zij tot een soort schikking
gekomen, welke ten doel heeft aan de grens,
die beide landen scheidt, de manie van aan
slagen en moorden voor goed tot een einde te
brengen.
MaaT nauwelijks was de inkt der handteeke-
ndngen onder de overeenkomst opgedroogd, of
dn Pirot, Stroemitza en Palanka ontploften
weer de bommen; huizen werden tot puln-
hoopen en een paar dozijn menschen vielen ten
offer. Ongeveer te zelfder tijd weird in Sofia,
op klaarlichten dag, een Macedonisch journa
list en zijn metgezel door andere Macedoniërs
op straat doodgeschoten.
Tijdens den gezegemden Turkschen tijd.
toen heele dorpen werden getnchtdgd en de
roode haan er angstwekkend kraaide, zag men
„strafmaatregelen" weliswaar meer in massa
in den politieken strijd gebezigd. Maar opge
houden hebben de „vernielende argumenten"
niet, zooals men ziet.
Naar 't schijnt ligt de oorzaak in het onge
breidelde temperament, aan de opwinding-tot-
baTstens-toe van deze menschen, die voor leven
en eigendom vaak geen zier respect toonen.
Daarom uiten zij hun ontevredenheid op een
wijze, welke in 't wild levende volken eer zou
aandoen.
Men heeft Macedonië tegen den wil van een
groot deel der bevolking bij Joego-Slavië ge
plakt, dat van zijn kant weer Balkansche
methoden aanwendt, in de hoop aldus het land
te kunnen „paclficeeren" en tot een bestuur
bare gemeenschap te vormen. Men kan soms
niet ontkomen aan den Indruk, dat de teirgende
gewelddaden der Macedonische benden ten deele
uitingen zijn van een barbaarsche wraakpoli-
tiek.
Frankrijk, Engeland en Joego-Slavië hebben
er bij de Bulgaarsche regeering op aangedron
gen toch eindelijk een ordelijken toestand te
scheppen en Heten niet onduidelijk uitkomen,
dat naar hun meening de daders van de menig
vuldige aanslagen zich op Bulgaarsch gebied
ophielden.
Niet onmogelijk, dat men in Sofia zelf de
tientallen-duizenden Macedonische emigranten
graag kwijt zuu wezen, want ook In Bulgarije
worden zij door hun gewelddadig optreden als
ware lastposten beschouwd. Doch Bulgarije
verweert zich tegen de opvatting, als zou zoo
goed als zeker mogen worden aangenomen, dat
de plegers der euveldaden uit Bulgaarsch ge
bied komen. Zijn regeering acht volstrekt de
mogelijkheid niet uitgesloten, dat men hier
met een act.le van biunenlandsche terroristen
te doen lieeft.
Over het geheel genom li is echter de toe
stand toch wel zoo. dat de Balkan voorloonlg
nog Balkan blijven zal. „In ieder geval zoolang,
als reeeeringen en overheidspersonen zich niet
finaal van dö Balkansche methoden hebben los
gehaakt", meent de Frankfurter Zeitung.
Wij zullen die „losmaking" echter wel niet
meer beleven....
Intusschen heeft het Bulgaarsche parlement
de overeenkomst met Joego-Slavië, waarin een
regeling voor de landerijen aafi de grens wordt
voorgesteld, aangenomen.
Voor stemden de regeeringspartijen en ook
de oppositiepartijen met uitzondering van de
boerenpartij en de Macedoniërs. De minister
van buitenland lie zaken hield voor de stem
ming een uitvoerige rede, die 3 uur duurde en
waarin hij er voor waarschuwde deze overeen
komst niet te overschatten.
Het is een bijna microscopische stap in de
richting van betere betrekkingen tot Joego-Sla
vië. De overeenkomst is echter te begroeten als
het begin van een nieuwe politiek in de be
trekkingen tusschen beide landen.
Peking tegen Nanking
Plotseling wordt het oog weer door de blik
semschichten in het Verre Oosten getrokken.
Noord-Chlna is in vollen opstand, te Peking
is een nieuwe regeering gevormd; de kwartie
ren der buitenlandsche legaties zijn met vluch
telingen gevuld.
Er dreigt een burgeroorlog in China, tusschen
Noord en Zuid, tusschen Peking en Nanking,
tusschen de traditie en de moderne opvattingen.
Oorlogstoebereidselen tusschen twee partijen
in China beteekenen niet steeds, dat er bloedig
gestreden zal worden. De Chineesche legers be
staan bijna uitsluitend uit huurlingen, die er
weinig voor voelen in hun dagelfjksch bedrijf:
het berooven en uitpersen der bevolking ge
stoord te worden. Voor hen beteekent oorlog
voeren op de allerlaatste plaats met den vijand
vechten, op de allereej-ste buit maken op de
vreedzame bevolking. En deze bezit niet veel
meer. Zij is in vorige jaren totaal uitgeplun
derd en vooral in het midden-Noorden hebben
de hongersnooden zulke verwoestingen aange
richt, dat er bij de bevolking niets meer te halen
is.
Het Zuidelijk gebied is minder geteisterd ge
weest. Daar leeft de bevolking, ook al wijl mo
derner productiemethoden zijn ingevoerd, in
een eenigszins betere positie, er heerscht meer
welvaart. En zoo Is het begrijpelijk, dat de
horden uit het Noorden, die al maanden en
maanden op halve rantsoenen zijn gesteld, er
veel voor voelen om naar het Zuiden, de min
der verarmde streken, af te zakken.
In deze omstandigheid reeds zouden we een
voldoende motiveering voor het opnieuw uit
breken van den burgeroorlog kunnen vinden.
Er moet echter voor de daad, welke de Noor
delijke generaals gesteld hebben, een minder
natuurlijke verklaring gezocht worden, een,
welke ten minste een schijn van rechtvaardi
ging voor hot te vergieten bloed biedt en deze
ia hierin gevonden, dat alle onderhandelingen,
welke tusschen de officieele regeering te Nan
lüng en het geheele complex der oppositie.
welke nu Peking als centrum gekozen heeft,
ten slotte totaal mislukt zijn.
Nu alie vredelievende pogingen om tot een
vergelijk te komen faalden, zullen de wapenen
moeten beslissen.
De Noordelijke oppositie concentreert niet
alleen de groepen en partijen, die in dat gebied
wonen, en die zich in hun traditie door het mo
dern eu technisch, dus on-Chineesch bestuurde
Nanking bedreigd voelen. Hun front wordt nog
versterkt door het samengaan van alle onrus
tige generaals, opportunisten, die alle uitge-
stootenen der samenleving, roovers, werkloozen
en ook nationalistische idealisten als hun werk
tuigen weten te benutten.
Herhaaldelijk heeft Tsjaug Kai Shek, do
groote stuwkracht der koeomintangpartij te
Nanking getracht, ziju tegenstanders te ver
slaan of hen, den een na den ander, door een
afkoopsysteem onschadelijk te maken. Vooral
door de laatste methode echter heeft hij vaak
zijn vijanden financieel versterkt, zoodat de
kanonnen, munitie en soldaten, welke nu tegen
hem in het veld worden gebracht, uit zijn eigen
schatkist betaald zijn.
Als leider van alle Noordelijke troepen is aan
gewezen Jen Hsi Sjan, in wien „de geest van
Peking" wel het volkomenst gevaren is. Met
den nimbus van den „volmaakten gouverneur"
omgeven is hij het concentratie-punt van de ge
heele oppositie geworden; bijna onverwacht is
hij uit Shansi, waar hij in de uiterste terugge
trokkenheid leefde, te Peking opgedoken.
Uit den Chineeschen boerenstand voortgeko
men, heeft hij daarvan alle karaktertrekken;
een taai volhardingsvermogen, maar ook geeste
lijke beperktheid; hij weet af te wachten, zijn
aarzelen wordt zijn kracht genoemd.
Deze Yen is er echter in geslaagd een groot
aantal van de Bluwste generaals van de Noor
delijke koeomintsjoen en ook van de Kwangsi-
partij, uit het uiterste Zuiden gekomen, om
zich te vereenigen. Aldus vormt hij een macht,
waarmede Nanking ter dege rekening moet
houden.
Een merkwaardige factor in den Chinee
schen burgeroorlog is steeds Mantsjoerije ge
weest, dat zich, naar een vaste tactiek, steeds
aan de zijde van de sterksten plaatst. Het be
hoort niet tot de Noordelijke partij en Moekden
zal zich dan ook voorloopig wel tot algemeene
betoogen beperken, waarin beiden partijen ge
raden wordt haar geschillen langs vredelieven-
den weg op te lossen. Op het oogenblik, dat
Moekden partij kiest, weet men of Noord of
Zuid, volgens menschelijke berekeningen, de
overwinning zal behalen.
Yen heeft reeds een groepje bekende Chinee-
zen, Woe Pei Foe, Tuoen Tsji Yoei en Liang
Shi jj uitgenoodigd in zijn nieuwe ministerie
zitting te nemen; of zij reeds hebben toege
stemd, is niet bekend, maar toch is reeds een
eerste besluit genomen, n.l. Tsjang Kai Shek
vogelvrij te verklaren.
Of deze zich hierover erg ongerust zal ma-
keu, betwijfelen wij. Hij heeft nog dezer dagen
verklaard, dat de Nanking-regeering op alle
mogelijke Chineesche regeeringen drie dingen
voor heeft: geld, verstand en macht. Dit is in
derdaad in vele opzichten waar. Maar vooral
beschikt hij over den steun der Europeesche
mogendheden, die in Tsjang Kai Shek het
hoofd en den leider van China erkend hebben.
Intusschen is China weder in een nieuwe
verwarring geworpen, welke, in het gunstigste
geval, de ontwikkeling van het land voor lan
gen tijd zal ophouden.
Berucht plan van „kameraad"
Larin
De laatste dagen bespreken alle bladen der
sovjetregeering een berucht plan van „kame
raad" Larin, dat niets meer of minder dan „ge
meenschappelijk familieleven" beoogt voor alle
sovjet-burgers.
Larin, die ook de ontwerper is van de week-
van-vijf-dagen, heeft van de regeering geëischt,
dat het geheele familieleven zoo spoedig en ab
soluut mogelijk gemeenschappelijk moet wor
den ingericht, want, zoo motiveert hij zijn eisch,
alleen daardoor zullen wij in staat zijn, het
laatste restje der burgerlijke begrippen met
wortel en al uit te roeien
Larin wijst in dit verband op de resultaten,
die reeds bereikt werden Er bestaat nl. hier en
daar al zoo'n soort gemeenschappelijk familie
leven, dat alleen nog maar ietwat consequenter
doorvoering behoeft. De overbevolking der
groote steden is n.l al lang oorzaak, dat heel
veel families gedwongen zijn, in een en het
zelfde huis samen te wonen. Deze verschillende
families hebben slechts êên gemeenschappe
lijke ke"ven, één gemeenschappelijke woonka
mer.
Nu is echter, meent kameraad Larin, voor de
regeering de tijd gekomen, om dit verder door
te voeren: er moeten nog gemeenschappelijke
eetzalen en slaapgelegenheden gemaakt worden
vo' kinderen, waar deze zonder onderscheid
v.- slacht of leeftijd samenwonen. Dan zal
oo, et collectief familieleven spoedig overal
doorgevoerd zijn, waardoor weer een nieuw
communistisch ideaal werk 'ijkheid zal worden.
Tegen dit samenwonen kan geen burger In
verzet komen, immers het kind behoort den
staat.
Het zal trouwens heel gemakkelijk zijn, ver
klaart Larin, om het individueele gezinsleven
op te heffen en te veranderen In een collectief
familieleven: men behoeft slechts strict de
voorschriften der regeering op te volgen.
De huizenbouw moet op deze nieuwe gemeen-
schaps idee worden ingesteld. Voortaan mogen
daarom alleen huizen gebouwd worden, die vol
doen aan de bepalingen van het eenheidsplan.
zooals dat door de bouwcommissie der sovjet is
vastgesteld. Volgens dit plan ls er in ieder
huis plaats voor een bepaald aantal huisgezin
nen, die met elkander in gemeenschap leven:
alleen heeft iedereen zijn eigen bed, maar deze
zijn toch opgesteld volgens het eenheidsplan der
regeering.
Larin heeft zich ook door 'n groepje pers
vertegenwoordigers over zijn plannen laten in
terviewen. Hij verklaarde, dat zijn nieuw plan
nog slechts 'n begin is, 'n voorloopige maatre
gel. Het is zijn ideaal, niet om afzonderlijke
huizen te houwen, maar geheele steden. In de
toekomst zullen er in de communistische steden
slechts huizen zijn, die geheel en al dienstbaar
zijn voor de gemeenschap, gemeenschappelijke
slaapgelegenheden, gemeenschappelijke keukens,
woonkamers en eetzalen.
De kinderen moeten absoluut onttrokken wov
den aan lederen invloed van het gezinsleven'
zij moeten ondergebracht worden in de gemeen
schappelijke kinder-tekuizen, waar de ouders
maar eenmaal per week mogen komen, om hun
kinderen even te bezoeken.
De sovjet-bladen keuren het plan van Larir
goed en dringen er op aan, dat men dit plar
zal gaan verwezenlijken „zoodra het gemeen
schappelijk landbouwbedrijf" ingevoerd is
Want, om den godsdienst volkomen uit te
roeien, moet men het volk ook van den laatsten
zedelijken steun het familieleven berooven.
a
MEVROUW FOCU VERLAAT DE KAPEL, waai* Mgr. Verdien, de aartsbisschop van
Parijs, een jaardienst heeft opgedragen voor haar overleden echtgenoot.
Een interview met Dr. Eckener
DE VLUCHT NAAR BRAZILIË
BERLIJN, 21 Maart. (V.D.) Dr. Eckener, die
op het oogenblik op weg is naar Amerika,
heeft aan boord van het s.s. „Hamburg" een
Duitsck journalist in de gelegenheid gesteld,
hem te interviewen over zijn plannen voor een
vlucht naar Zuid-Amerika en verschillende
andere vluchten, die dr. Eckener nog. in den
loop van dit jaar met de „Graf Zeppelin" wil
maken.
Naar aanleiding van de berichten omtrent de
samenwerking tusschen deZeppelin Lucht-
schepenwerf en de Lufthansa verklaarde dr.
Eckener, dat er thans nog slechts sprake is
van een incidenteele overeenkomst, speciaal
voor de vlucht naar Brazilië.
Er bestaan plannen, dat de Lufthansa, in
overeenstemming met de Zeppelinwerf en de
Duitsche rijkspost, de post, die nog na het ver
trek van de „Graf Zeppelin" te Berlijn wordt
ontvangen, zoo snel mogelijk naar Sevilla ver
voert, waar het luchtschip dan nog deze nage
komen mail kan meenemen naar Zuid-Amerlka.
Voor de post denkt men de volgende tijden
noodig te hebben: BerlijnSevilla per vlieg
tuig 15 uur; SevillaPernambuco per lucht
schip 35 40 uur; PernambucoRio de Janeiro
eveneens per luchtschip 20 uur. In totaal dus
een vliegtijd van 70 h 75 uur.
Een fabel der oorlogsromanschrijvers
ontzenuwd
Onze Londensche correspondent schrijft ons:
Eenlge maanden geleden gaven wij den in
houd weer van een artikel van mr. Douglas
Jerrold, waarin deze de voosheid aantoonde van
de Engelsche, Amerikaansche en Duitsche oor
logsromans, welke verschenen zijn sinds Re
marque zulk een opgang maakte met zijn
„Nichts Neues im Westen". De schrijver pro
testeerde er tegen dat al die schrijvers, met in-
be.grip van Remarque, hun boeken lezenswaar
dig poogden te maken door het voor te stellen
alsof bijzondere feiten, welke zich slechts hij
hooge uitzondering voordeden, algemeen voor
kwamen. Zoo kreeg men uit eenige dier boe
ken den indruk, dat het fusilleeren van officie
ren en soldaten wegens lafheid of desertie
niets ongewoons was.
De laatste maanden heeft zich tegen al die
z.g. oorlogsromans, welke in 1929 in de mode
waren gekomen bij diegenen, die van den oor
log geen enkele persoonlijke ondervinding op
gedaan hadden, een krachtige reactie geopen
baard, en van alle kanten wordt de tendenz
dier boeken aangevallen. Een blad heeft de pu
blicatie als feuilleton van een roman „Retreat"
halfweg moeten staken, omdat het feuilleton
lasterlijke aantijgingen bevatte tegen de Austra
lische troepen.
Hoe juist mr Jerrold handelde toen hij voor
't eerst de aandacht vestigde op die valsche
voorstellingen, bleek, toen mr Tom Sbaw, de
minister van oorlog, in antwoord op een in het
lagerhuis gestelde vraag mededeelde, dat ge
durende den heelen oorlog twee officieren ge
fusilleerd zijn wegens desertie, één wegens
moord en desertie en niet één wegens lafheid.
MEVROUW MOMM
Onderzoek naar haar
geestvermogens
BERLIJN 21 Maart (H.N.) Op last van de
justitie te Potsdam ls mevrouw Momm gister
avond overgebracht naar de psychiatrische af-
deeling van de Berlijnsche Charitë, waar een
onderzoek naar haar geestvermogens zal wor
den ingesteld.
Zijn twaalf officieren aan den
dood ontsnapt
BIJNA ONDER EEN TREIN VERPLETTERD
WARSCHAU, 21 Maart. (H.N.) Als door een
wonder zijn twaalf officieren van den Poolschen
generalen staf, die een oefeningstocht maakten,
aan den dood ontsnapt
Zij bevonden zich in een autobus op den weg
van Kempen naar Lodz, toen door de schuld
van den chauffeur de bus tegen de neergelaten
boomen van een spoorwegovergang reed, die
braken.
De autobus kwam met de voorwielen op den
spoordijk terecht, juist op het oogenblik, dat
in volle vaart een kolentrein naderde, die het
voorstuk vau den wagen greep en vernielde.
De carosserie werd echter niet meegesleurd,
doch door den schok terzijde geworden, waar
zij, na eenige malen over den kop te zijn ge
slagen, bleef liggen. Slechts de chauffeur en een
kolonel werden ernstig gewond.
Voor socialistische partij
doeleinden?
Hooggeplaatste personen erbij
betrokken
WEENEN 21 Maart (H.N.) Naar de bladen
melden, zijn gisteren te Schwechat de onder
burgemeester, het hoofd der politie en een lid
van den gemeenteraad, benevens de bedrijfsraad
Hoffmann van de bierbrouwerij te Schwechat
gearresteerd onder de beschuldiging van ver
duistering van gemeentelijke gelden ten gunste
van sociaal-democratische partij doeleinden.
In de drukkerij van den onderburgemeester
Tiefenbacher zijn, evenals in het tehuis voor
arbeiders en op het raadhuis boeken in beslag
genomen. In een vergadering van vertrouwens
mannen heeft de burgemeester Weinhofer echter
meegedeeld, dat de onhoudbaarheid der be
schuldiging binnenkort zal blijken.
HET CONFLICT AAN HET HOF VAN
MONACO
Gaat de scheiding door?
PARIJS, 20 Maart (N.T.A.) Volgens de
Journal"' zou het hof van revisie van Monaco,
dat naar gemeld werd, te Parijs heden een zit
ting hield, om op grond der scheidsrechterlijke
uitspraak van Poincairé inzake de scheiding
van prinses Charlotte en prins Peter vonnis te
wijzen, hebben besloten den feitelijken toestand
der scheiding te erkennen en deze officieel te
bevestigen.
Een middagblad meent reeds de voornaamste
besluiten te kunnen mededeelen. De kinderen
zullen afwisselend aan beide echtgenooten
worden toevertrouwd, doch prins Peter zal de
leiding der opvoeding behouden.
Prins Peter, vroeger graaf van Palignac, zal
ook zijn titel prins Grimeldi behouden, zonder
dat hem daarbij politieke rechten toekomen.
Hij zal ook niet verplicht zijn in Monaco te
wonen; wei zou hij bij het vorstendom groote
materieele interesse blijven behouden. Maar
iedere aanspraak op troonsopvolging verliezen.
PARIJS, 21 Maart. (N.T.A.) De overblijfselen
van een burcht, die Gottfried van Bouillon in
1066 liet bouwen, zijn in de nabijheid van
Mont Faucon, niet ver van Bar-le-Ducf, bij fun-
deeringswerken voor een oorlogsmonument
bloot gelegd.
Do muren hebben een doorsnee van 50 centi
meter tot twee meter en een hoogte van twee
meter en zijn goed bewaard gebleven.
De fundamenten liggen tien meter diep.
BELGISCH OORLOGSDESERTEUR
VEROORDEELD.
15 Jaar vestingstraf met
militaire degradatie
Onze Brusselsehe correspondent meldt ons
Na tien jaren in Holland gebleven te zijn, is
een Belgisch soldaat der genie thans in zijn
land teruggekomen. Hij was in 19J8 in de voor
posten van Peroyse naar den vijand overgeloo-
pen en had zich na den oorlog in Nederland
gevestigd.
Voor den krijgsraad geroepen, heeft deze, ver
zachtende omstandigheden in aanmerking ne
mende, den deserteur tot 15 jaar vestingstraf
met militaire degradatie veroordeeld.
GEARRESTEERDE COMMUNISTEN IN
HONGERSTAKING
Naar de „Hamburger Volksztg." meldt, zijn
de 9 communisten die op 6 Maart bij de be
toogingen der werkloozen te Neumünster ge
arresteerd en sedert in hechtenis gehouden zijn,
tot hongerstaking overgegaan.
DE LORD-MAYOR VAN LONDEN, SIR
WATERLOW, stelde dezer dagen de eerste
rotatiedruk-machine, die boeken in Braille
schrift voor blinden drukt, ln werking.
VIER GEBOUWEN IN ASCH
KNOXVILLE (Tennessee), 20 Maart. In de
zakenwijk van Knoxville zijn vier gebouwen
door brand vernield. Vier personen zijn om het
leven gekomen en acht gewond.
Rusland, Azië of Europa?
Wat doet het er eigenlijk toe, waar dit prach
tige Rusland, dat God toch wel op een heel bij
zondere manier lief heeft, het christendom
heeft aanvaard eu bewaard als nauwelijks één
ander volk ter wereld?
De Russen zijn van nature mild en gastvrij
en zij hebben al hun deuren opengezet om het
Christendom te ontvangen. Het kwam uit By
zantium, het kwam uit het Westen, het kwam
uit het Noorden van de Scandinavische volke
ren en het heeft dat wonderlijke, dat onbegrij
pelijk schoone Christendom dat zoozeer over
eenstemde met zijn eigen natuur, die naar vol
komenheid en naar het bovennatuurlijke haak
te, ingedronken als een wonderbaren, bezielen
den drank, die het met bijna verkwistende gul
heid werd toegereikt.
En hoezeer men ook getracht heeft de toe
standen te verdraaien, het blijft en het zal blij
ven een niet te weerspreken feit, dat Rusland
het Christendom althans vóór de Tartaarsche
overheersching, volledig en geheel in overeen
stemming met zijn volksaard, heeft beleefd en
tot een nationaal bezit heeft gemaakt, zooals
Christus dit heeft gewild. Het Katholicisme is
aanpast bij de natuurlijke gesteltenis van ieder
mensch en ieder volk.
De vroege geschiedenis van Rusland schittert
van christelijke beschaving. Van Kiëf uit ver
spreidde zij zich naar het Noorden, waar nieuwe
centra's werden gesticht in Soezdalj en Now-
gorod.
Het Westen heeft zijn Karei den Grooten ge
had, het Oosten had meer van zulke figuren.
Zijn vorsten als Jaroslhf de Wijze en Wladimir
Monomach schonken hun land het eerste wet
boek, de „Roesskaja Prawda", zij bedekten hun
rijk met kerken en kloosters, zij stichtten scho
len en lieten belangrijke werken vertalen van
het Grieksch in het Slavisch, zij regelden het
economische leven, beschermden de armen
tegen de rijken o.a. door het uitvaardigen van
wetten tegen den woeker, zij verbeterden,
zooals dit onder het christendom altijd ge
schiedt, de positie van de vrouw en door hun
invloed kreeg het volk een eigen schrijftaal.
Waarlijk, het christendom was verbijsterend
vruchtbaar in het Russische volk.
Het kreeg zijn eigen architectuur, in het
helaas grootendeels verloren gegane „lied over
het leger van vorst Igorj" bezat het een natio
naal epos en in zijn wonderlijke fresco's en
iconen, wier 'innigheid als verstild is tot een
eeuwig gebed van kleuren en lijven schiep het
zich een schilderkunstige traditie, die later in
de werken van Andreï Roebljof haar.hoogtepunt
bereikte.
Wie kan, wie durft bij dit alles nog te zeg
gen, dat Rusland nagenoeg piets tot de alge
meene beschaving heeft bijgedragen?
Men komt als 't ware van zelf eenigszins
meer vergevensgezind te staan tegenover de af
scheiding der Russische kerk, wanneer men de
geschiedenis van het Schisma nagaat en ont
dekt dat de scheiding althans ln den beginne,
onopzettelijk en onbewust is geweest en dat
louter politieke oorzaken, waaraan ook het
Westen allesbehalve onschuldig is geweest, later
de scheiding hebben geaccentueerd. De excom
municatie van de leiders van het Byzantijnsche
schisma trof in geenen deele de Russische kerk,
die toen al vrij wel los stond van Byzantium,
hetgeen ook bewezen wordt door het feit dat er
ook na het uitspreken der excommunicatie,
vriendschappelijke verhoudingen bleven bestaan
tusschen Kiëf en Rome. Van caesaropapisme
was in Rusland toen dus nog geen sprake.
Dit kwam eerst op onder de Tartaarsche over
heersching en werd in de hand gewerkt door
politieke verwikkelingen om tenslotte blijven-
den vorm te krijgen onder Peter den Grooten,
die het patriarchaat van Moskou ophief on er
de Heilige synode voor in de plaats stelee,
waarin de wil van den tsaar practisch wet was.
Hadden voordien niet de Westersche volken,
zooals de Duitschers, de Denen en de Zweden
getracht, van den deerniswelckenden toestand,
waarin het Russische rijk door de overheer
sching der Tartaren verkeerde, misbruik te
maken door invallen te doen in West en Noord
Rusland en hadden de Kruisvaarders niet op
een allesbehalve christelijke manier in het
nu eenmaal een genade, die zich richt naar en
(losten huisgehouden, (Op het Eucharistisch
congres te Reims in 1894 werd gezegd, dat de
gruwelen welke bij de inname van Constanti-
nopel werden begaan en de talrijke onteeringen
van het H. Sacrament, de inname dezer stad
tot een schande der christenheid gemaakt heb
ben) wellicht zou een blijvende scheiding tus
schen de orthodoxe en de latijnsche kerk ver
meden zijn.
Dit is echter niet geschied en het gegeesel-
do Rusland, dat vertrapt werd onder de milita
ristisch uitstekend georganiseerde tartaren-
horden, riep tevergeefs de hulp ln van de Wes
tersche Christenheid.
Toen heeft het Westen zijn groote roeping
niet verstaan. Want wat er ook van de Tartaren
gezegd kan worden, tegenover den godsdienst
waren zij zeer verdraagzaam. Waren er toen
voldoende krachten beschikbaar geweest, wel
licht zou een groot deel van Azië tot het
christendom zijn bekeerd en zou er nu van een
Aziatisch gevaar geen sprake zijn geweest. Maar
het bekeeringswerk werd overgelaten aan de
Mohammedanen en de kleine Christengemeen
schappen, die tot zelfs in China toe bestonden,
stierven mettertijd uit, omdat er van eenig con
tact met het Westen geen sprake meer was.
Wat nu Rusland betreft, daar ontwikkelde
zich het Caesaropapisme, gesteund door poli
tieke beginselen, zeer snel, totdat het zich bij
het uitbreken der revolutie wreekte op een
wijze, zoo bitter en zóó bloedig als alleen een
fout van eeuwen dit kan doen. Want zoomin
als het wenschelijk is om staat en kerk van
elkaar te scheiden, zoo min is het wenschelijk
om de kerk zoozeer samen te smelten met de
istaatsalmacht dat zij eraan ondergeschikt
wordt.
De orthodoxe kerk heeft haar oppergezag
tenslotte prijsgegeven aan het tsaristisch abso
lutisme en zij moest, zeker in de oogen van de
massa, die nu eenmaal geen rekening houdt
met allerlei subtiele theologische onderschei
dingen, één worden met het staatsgezag, waar
mee zij stond en waarmede zij bijgevolg ook
moest vallen. Deze waarheid geldt niet alleen
voor Rusland maar voor alle landen en overal,
waar de kerk of liever, waar de geestelijkheid
zich al te zeer één verklaart met het staats
gezag en er zich aan ondergeschikt maakt, zal
de kerk een vervolging te wachten hebben wan
neer dit staatsgezag ophoudt te bestaan, en dit
te gemakkelijker wanneer dit gezag een abso
lutistisch karakter had.
De identificeering van het kerkelijk en we
reldlijk gezag in het tsaristische Rusland is
zeker een ofschoon lang niet de voornaamste
der oorzaken van den geloofshaat der Bol.
schewiki.
Het geciviliseerde Europa ontvangt ook eeni-
germate met interest terug, wat het aan Rus
land gaf. Het heeft aan Rusland en aan Azië
veel gegeven, waarvoor de volkeren van het
Oosten Europa moeilijk dankbaar kunnen zijn.
Het heeft gebracht Westersche „civilisatie",
Wastersche hebzucht, 'Weistersch atheïsme,
Westersch geweld en te weinig liefde, te weinig
apostolaat, te weinig het christendom, waar
naar mdllioenen harten hebben gedorst en mis
schien nu nog dorsten. Dit teveel en dit tewel-
nig dreigen met een inderdaad hoogen interest
te worden terugbetaald en het schijnt soms dat
Rusland, in deze wraakneming de leiding zal
krijgen. Maar toch, Europa gaf nog iets meer.
Het gaf ook het Christendom aan het Rus
sische rijk, en daar leeft het nog, ondanks alle
stormen die het geteisterd hebben.
En misschien zal dit Heilige, dit geheiligde
Rusland dan als weleer, een slagboom vormen
tegen alle stormen, die in Azië dreigen op te
steken.
Misschien ook zal Azië nog eenmaal openlig
gen voor het Christendom, dat er door Rusland
zijn weg naar zal vinden.
Laten wij thans onze roeping begrijpen en
laten onze handen gereed zijn voor den arbeid.
„Maar inwilliging der looneischen
is onmogelijk1'
EEN EDELMOEDIGE HOOGE COMMIS
SARIS.
Uit Sydney wordt gemeld, dat de hooge com
missaris der staatsspoorwegen van Nieuw-Zuid-
Wales gisteren aan een deputatie der vakver-
eenigingen van spoorwegpersoneel het aanbod
heeft gedaan, om de helft van zijn salaris, dat
5000 bedraagt, ter beschikking te stellen van
het noodlijdende spoorwegpersoneel.
Hij deelde verder de afvaardiging mede, dat
het verlies der spoorwegen sedert Juli 1929
1)4 millioen heeft bedragen, zoodat een in
williging der looneischen van het personeel
onmogelijk is.
3 personen overleden
In Britsch-Indië zijn 3 personen op een zeld
zame wijze om het leven gekomen.
De eigenaar van een theezaak had des nachts
zijn theeketel met water gevuld laten staan,
om deze des morgens vroeg op te zetten.
Gedurende den nacht moet een kleine gif
slang in den ketel zijn gekomen.
Des morgens stak de eigenaar van de zaak,
zooals gewoonlijk, het vuur aan en plaatste
den ketel daarop.
Drie personen, die van de aldus gezette thee
dronken, stierven terstond daarop onder ver
giftigingsverschijnselen.
Eerst later bemerkte de eigenaar van de
zaak de slang in den ketel.
DE PALESTINA-ONLUSTEN VAN
AUGUSTUS
VLIEGER BELOOND
Voor IndiëEngeland-vlucht
NEW DELHI, 21 Maart. (R.O.) De regee-
ring heeft een gift van 7500 rupees geschonken
aan den Indlschen vlieger Chawla, als erken
ning voor zijn IndiëEngeland-vlucht, die hij
zoo pas volbracht.
Hij is de eerste piloot, die met een licht
vliegtuig van Indië naar Engeland vloog en
de eerste Indische vliegenier, die tusschen
Indië en Engeland in beide richtingen vliegt.
Vijf Arabieren ter dood veroordeeld
JERUSALEM, 21 Maïlrt. (R.O.) Vijf Arabie
ren zijn wegens moord tijdens de onlusten te
Hebron ter dood veroordeeld en verder
tot gemeenschappelijke betaling van duizend
pondsterling aan de families der slachtoffers.
Een Arabische delegatie vertrok naar Londen.
IN ZUID-ENGELAND is weer zooveel
sneeuw gevallen, dat het er eerder uitzag,
dat de winner zou aanbreken, dan de lente;
de jeugd vond het niet erg.
