Het jubileum van „Boekzaal der
geheele wereld"
i
DE VOLKENBOND EN DE ALCOHOLBESTRIJDING
SPORT IN ENGELAND
DONDERDAG 3 APRIL 1930
EEN MOEILIJKE EN LANGDURIGE PROCEDURE
GEEN ONAANGENAME CONCURRENTIE, MAAR
GEWAARDEERDE SAMENWERKING
HET FINSCHE VOORSTEL IN DE
VERKEERSCOMMISSIE
Van onzen correspondent).
GENEVE, 31 Maart 1930,
Men zal zich misschien nog herinneren, dat
de volkenbondsvergadering van 1928 eindelijk
tot overeenstemming kwam omtrent een voor
stel, dat reeds in 1926 en 1927 bij de volleen-
bondsvergadering door de delegaties van Fin
land, Polen en Zweden aanhangig was gemaakt
en dat ten doel had, dat ook het alcoholvraag
stuk binnen den bemoeiingskring van den vol
kenbond zou worden getrokken.
Ofschoon de drie delegaties, wier woordvoer
der de eerste gedelegeerde van Finland pleegde
te zijn, zooals Finland ook het initiatief tot het
indienen der motie had genomen, voortdurend
verzekerden, dat het allerminst hun bedoeling
was, dat de volkenbond op de een of andere
•wijze zijn leden in de richting van een drank
verbod zou gaan drijven, waren de algemeene
vergaderingen van 1926 en 1927 toch zeer wan
trouwend tegen het voorstel gestemd, vooral
ook omdat de initiatiefnemers bij het voorstel
tot bestudeering van hot alcoholvraagstuk door
den volkenbond waren uitgegaan van de ge
dachte, dat het internationale bureau van Lau
sanne ter bestrijding van het alcoholisme daar
bij medewerking zou verleenen. Aangezien dit
bureau geheel op het standpunt der prohibitie
staat, waren vooral de Fransche gedelegeerden
tegen de aanvaarding van het Finsch-Poolsch-
Zweedsch voorstel onder welken vorm ook.
Eerst toen in 1928 de nieuwe Finsche minis
ter van buitenlandsche zaken Procope door per
soonlijke gesprekken met Loucheur en andere
wantrouwige gedelegeerden ter volkenbonds
vergadering de overtuiging had gewekt, dat
het Finland inderdaad slechts om de uitdenweg-
ruiming van-bepaalde misbruiken te doen was,
en iedere band tusschen het Finsche voorstel
en het internationaal bureau van Lausanne ver
dwenen was, kon een zakelijke bespreking over
de aangelegenheid in de tweede commissie
plaats vinden. Het gevolg daarvan was, dat het
hygiënische volkenbondscomité werd uitgenoo-
digd de studie van het verband tusschen alco
holmisbruik en de gezondheid van 't kind voort
te zetten en tevens een bijzondere studie te
maken van de verderfelijke gevolgen, die het
gebruik van alcohol van slechte kwaliteit heb
ben kan. Bovendien vestigde de volkenbonds
vergadering de aandacht van het economische
comité op het belang van een doeltreffende be
strijding van den smokkelhandel in het alge
meen en van dien in alcohol in het bijzonder.
Terwijl de kwestie van den verderfelijken in
vloed, die van slechte kwaliteit alcohol pleegt
uit te gaan, bij het hygiënische volkenbonds
comité nog niet veel verder dan het eerste
voorbereidende stadium schijnt te zijn gekomen,
hebben de besprekingen in het economische
volkenboudscojnité over de bestrijding van den
smokkelhandel reeds aanleiding-gegeven tot een
meer precies denkbeeld, waarvan wederom de
Finsche regeering de verwekker is geweest.
De regeering van Finland wees op moeilijk
heden, die zij in de laatste jaren bij het onder
drukken van den smokkelhandel in alcoholhou
dende dranken ondervindt. De Oostzee-staten,
sovjet Rusland inbegrepen, hebben in 1^5 een
conventie van Helsingfors (Helsinki is' thans
eigenlijk de officieele naam der Finsche hoofd
stad) gesloten, waarbij zij o.a. aan de politie
autoriteiten van Finland het recht geven ook
bulten de sterritoriale wateren, van Finland,
die geacht worden den gebruikelijken afstand
van drie zeemijlen van de Finsche kust te heb
ben), tot op een afstand van 12 zeemijlen der
Finsche kust, schepen varende onder de vlag
van een der andere Oostzeestaten, die ervan
verdacht Worden alcohol in Finland te willen
binnensmokkelen, aan te houden en te onder
zoeken. De grief der Finsche regeering is nu,
dat het nut dezer conventie van Helsingfors
meer en meer verloren gaat, doordat de smok
kelhandel middelen heeft weten te vinden, om
do voor het binnensmokkelen van alcohol ge
bezigde schepen te tooien met de vlag van een
der staten, die buiten de conventie van Hel
singfors van 1925 staan. Vooral de consulaten
van Zuid-Amerikaansche staten schijnen niet al
te nauwkeurig na te gaan, of een schip inder
daad wel gerechtigd is de nationale vlag van
hun land te dragen. Zoo komt het veelvuldig
voor, dat schepen, die eigenlijk de nationale
vlag van een der Oostzee-staten behooren te
dragen, met een Zuid-Amerikaansche vlag prij
ken, zoodat de Finsche politie niet bevoegd is
die schepen buiten de territoriale wateren van
Finland reeds aan te houden en te onderzoeken.
Met het oog op deze ontduiking van de bepa
lingen der conventie van Helsingfors had de
Finsche regeering thans de hulp van het eco
nomische volkenbondscomité ingeroepen, daar
bij in overweging gevend, dat dit comité zou
trachten den volkenbondsraad tot een aanbe
veling aan alle leden van den volkenbond te
bewegen, om, overeenkomstig den geest van
de alcohol-resolutie van de volkenbondsverga
dering van 1928, aan de Finsche politleautori.
teiten toe te staan, alle schepen, die de vlag
van een volkenbondsstaat droegen, ook buiten
de territoriale wateren aan te houden en te on
derzoeken, indien zij van smokkelhandel in
alcohol verdacht waren. De Finsche regeering
hoopte dus, dat de andere staten van den vol
kenbond aan Finland vrijwillig die bijzondere
politiebevoegdheden ter zee zouden toestaan,
die Finland door de conventie van Helsingfors
van zijn mede-Oostzee-staten verkregen heeft,
Het economische volkenbondscomité achtte
zich verleden jaar echter niet bevoegd een der
gelijk voorstel tot den volkenbondsraad te rich
ten, alvorens zich ervan overtuigd te hebben,
dat de verkeersorganisatie van den volkenbond,
die steeds voor de vrijheid van internationaal
verkeer optreedt, geen bezwaren zou hebben
tegen een aanbeveling, waarvan juist een be
lemmering van het vrije scheepvaartverkeer
het gevolg zou kunnen zijn. Daarom besloot het
economische volkenbondscomité eerst het ad
vies van de verkeerscommissie van den vol
kenbond in te roepen.
Aangezien de verkeerscommissie echter
slechts éénmaal per jaar pleegt bijeen te ko
men (dit jaar zullen er twee zittingen gehou
den worden, daar de verkeerscommissie beslo
ten heeft in September een buitengewone zit
ting te houden over de bevordering van het
normale verkeer tusschen Polen en Llthauen),
duurde het bijna een jaar, voordat Finland het
advies der verkeerscommissie over zijn wensch
te hooren kreeg, een jaar, waarin op de
schandelijkste wijze werd voortgegaan met de
ontduiking van de conventie van Helsingfors.
Deze maand is de verkeerscommissie nu einde
lijk tot een bespreking dezer aangelegenheid
overgegaan. De bespreking toonde, hoe ver
standig het economische volkenbondseomitê
gedaan heeft, door de kwestie niet buiten de
verkeerscommissie om te behandelen. Doch de
bespreking leert tevens opnieuw, hoe moeilijk
öe volkenbondsmachine met al die verschillen
de organen, die slechts nu en dan bijeenkomen,
in beweging te brengen is! De verkeerscommis
sie achtte het een gevaarlijk precedent uit een
cogpurit van verkeersvrijheid een aanbeveling
tot de volkenbondsstaten te richten, om een al
gemeene maehtiging aan de politie van een be
paald land te geven, om van het een of ander
strafbaar feit verdachte schepen buiten het
gebied der eigen territoriale wateren lastig te
vallen en aan te hc-uden. Het Finsche voorstel
werd dus afgewezen ondanks de mondelinge
toelichting ervan door een aantal uit Finland
voor dit doel naar Genève gekomen ambtena
ren, die niet nalieten met tal van voorbeelden
aan te toonen het ergerlijk misbruik, dat menig
niet-Europeesch consul maakte van het recht
om de nationale vlag van zijn land aan een
schip te verleenen. Doch het besluit van de
verkeerscommissie, voorgelicht door een onder
commissie onder voorzitterschap van het Ne-
derlandsche lid den heer Schlingemann, hoofd-
ir.genieur-directeur van 's Rijks waterstaat te
Roermond, was niet geheel negatief. De ver.
keerscommissie meende, dat er geen al te ern
stig bezwaar tegen zou bestaan, uit een oog
punt van verkeersvrijheid, da de Finsche re
geering ten aanzien van bepaalde van smokkel
handel verdachte schepen een bijzondere mach
tiging tot aanhouding-aan een bijzondere regee
ring zou vragen. Én de verkeerscommissie
meende, tevens dat de volkenbondsraad nuttig
werk zou doen, indien zij de regeeringen der
volkenbondsstaten zou aansporn, tot hun, con
suls de uitnoodiging te richten bij het ver
leenen van het recht op de nationale vlag
nauwkeuriger na te gaan, of wel aan alle ver-
eischten voor' het voeren der nationale vlag
voldaan is! Dat waren twee aanbevelingen der
verkeerscommissie, die voor de Finsche regee
ring bij haar strijd tegen den smokkelhandel in
alcohol van voordeel zouden zijn geweest.
Eilaci! Deze besluiten van de verkeerscom
missie moeten nu eerst weder in overweging
worden genomen door het economische volken
bondscomité, dat immer3 de kwestie bij de ver
keerscommissie had aanhangig gemaakt. En
dit economisch comité, dat eerst in April zou
zijn bijeengekomen, zal door den langen duur
der tarievenconferentie zijn nieuwe zitting
eerst in Juni houden, na de Mei-zitting van den
volkenbondsraad. Met het gevolg, dat, in ver
band met de beperking van het aantal jaarlijk-
sche zittingen van den volkenbondsraad, deze
eerst in September een eventueel voorstel van
het economische comité, om zich met het ad
vies te vereenigen, zal kunnen behandelen. Het
zal dan juist twee jaren geleden zijn, sinds de
volkenbondsvergadering, die eerst zelf twee
jaren lang weigerde het Finsche voorstel in
ernstige behandeling te nemen, eindelijk de
meening uitsprak, dat er misschien wel wat
gedaan zou kunnen worden in het belang van
de internationale bestrijding van den smokkel
handel in alcohol.
EEN MISVERSTAND, DAT UIT DEN WEG
GERUIMD MOET WORDEN
TE LONDEN IS EEN WINKEL geopend, waar vliegtuigen, ook
in huurkoop, verkocht worden.
BEKER- EN COMPETITIE
WEDSTRIJDEN
De groote kamp tusschen Engeland
en Schotland
l-. :::v iVi
;v\V 5
DB NIEUWE VOORHAL VAN DE KERK van den H. Paulus bulten de muren te Rome;
•Ue 162 zullen, die daar staan, zijn van graniet vervaardigd
CHELSEA NAAR HET WALHALLA
Londen juicht! Want aan Arsenal zal het ge
geven zijn op Wembley te verschijnen tegen
over Huddersfieid. Wel merkwaardig zal het
voor dit duo zijn zich samen op Wembley te
zien, vooral merkwaardig voor die keepers.
Immers in 1927 bracht een geweldige blunder
van den Arsenal-keeper Lewis aan Cardiff de
Cup-Final-zege en een jaar iate-r bevond Hud
dersfieid zich in den Final tegenover Black-
turn en eveneens haar doelman hielp de club
ten grave. De eerste gooide den bal, welke reeds
klemvast in z'n armen lag, In eigen veste, de
tweede liet zich met het leder in het net
loopen. Incidenten die onvergetelijk zijn.
De weg van Arsenal naar Wembley is anders
niet geplaveid geweest met rozen. Do Londe-
naars hebben een serie onaangename matches
te winnen gehad. Zij hebben die gewonnen.
Maar de zege over Hull City in de nerhaling
van j.I. Woensdag heeft letterlijk en figuurlijk
een pijnlijken indruk achtergelaten. Daar stond
oen tweede klasse team strijdvaardig, dat tot
eiken prijs op Wembley verschijnen wilde, al
moest het gaan over cadavers. Het heeft ge
poogd appelmoes to maken van Arsenal. Het
is vrijwel gelukt. En had niet Jack kort na
den aanvang een heerlijk doelpunt voor de Lan
denaars gescoord, het zou te bezien geweest
zijn of de tengeren het op den duur hadden
kunnen uithouden tegen de bonkers. Reeds
op de helft van de match was Arsenal een ge
kneusde ploeg en daarna werd het een derge
lijk onsmakelijk schouwspel, dat vele neutrale
toeschouwers het terrein verlieten. De center-
half van IIull werd ten lange leste van het
veld gestuurd en dat beteekent wat in een semi-
Final van den Engelschen Cup! Alom gaan
stemmen op om Huil City, dat de volie schuld
op zich dient te nemen, zwaar te straffen. Zij
heeft door haar smijt-maar-raak-methode de
voetbalsport veel kwaad gedaan.
Arsenal heeft tegdnover dit wilden-voetbal
een vrij faire partij gespeeld voor zoover
dat nog mogelijk was en dus werd er harer
zijds niemand naar de kleedkamers verwezen.
Maar toevalligerwijze werd in de match Hud-
dersfield-Derby County in de allerlaatste mi
nuut de Huddlersfield-captain Wilson verder
meespelen ontzegd. De groote vraag zal nu zijn
of Wilson als centerlialf in de Cup-Final zal
mogen meedoen. Het zou zeer betreurenswaar
dig zijn, wanneer de gepleegde overtreding
(aanmerking op het beleid van den scheids
rechter) Huddersfieid zou beroovtn van zijn
internationalen spil en aanvoerder, temeer
waar ze op dit gebied méér vervelende erva
ringen heeft. Immers in 1920 pleegde de links
buiten Smith een vergrijp en deswege mocht
hij niet uitkomen in Huddersfield's eerste Cup-
Final, een Final die door Huddersfieid werd
verloren. Het feit echter dat Tom Wilson een
blanco zonden-register heeft, zal mogelijk de
straf wat korter kunnen doen zijn. Het zou de
waarde van dezen zeer ongemeenen Final nog
aanmerkelijk verhoogen.
Zaterdag zal op Wembley het groote treffen
Engeland-Schotland plaats vinden:
Do Schotten hebben hun mannetjes reeds
ing uitgezocht en wel de volgende vertegen
woordigers: J. D. Harkness (Hearts)Gray
(Rangers) en Law (Chelsea)Gibson (Aston
villa), Meiklejohn (Rangers) en Craig (Ran
gers); Jackson (Huddersfieid), James (Arse
nal)) Gallaoher (Newcastle), Stevenson (Mot
herwell) en Morton (Rangers).
Een elftalletje dat er zijn mag en dat nog
sterker genoemd wordt dan het wonder-team
■■an de wervelwind-match, dat twee jaar terug
Engeland op Wembley met 5—1 vdn den aard
bodem wegvaagde. Slechts op vier plaatsen is
bet gewijzigd en wel Gray in plaats van Nel
son (Cardiff) als rechtsback, Meiklejohn in
plaats van Bradshaw als center, Craig voor
Mullan van Manchester City als linkshalf en
Stevenson voor Dunn. Bij deze laatste wijzi
ging heeft men de belde binnen-plaatsen ver
wisseld en zoo komt James, de Arsenal-ster,
vlak naast Jackson, de Huddersfield-hinde,
straks de antipoden ln den Cup-Final.
Het elftal van Engeland is als volgt samen
gesteld
Hibbs (Birmingham), doel; Goodall (Hud
dersfieid Town) en Blenkinsopp (Sheffield
Wednesday), achter; Strange (Sheffield Wed
nesday), Webster (Middlesbrough), en Marsden
(Sheffield Wednesday), midden; Crook (Derby
Te lang reeds wachtte ik, gevolg te geven aan
de uitnoodiging welke ik van hooggeachte zijde
ontving om ter gelegenheid van het vijfjarig
bestaan van het tijdschrift „Boekzaal der ge
heele Wereld" in het kort nog even terug "te
komen op het ontstaan er Van, meer in het
bijzonder om eenig misverstand weg te nemen
dat met betrekking daartoe nog altijd bestaat!
Nu na 5 jaar werken het tijdschrift „Boek
zaal naast „Boekenschouw" een eigen plaats
heeft veroverd, zoo beteekenend en eervol, dat
we het niet meer zouden willen missen nu
moge niet langer op dit tijdschrift een odium
drukken, door velen daarop gelegd om de hou
ding van den thans ontslapen redacteur van
„Boekenschouw", den Zeereerw. Pater A.
Gielen, S.J. te minder, omdat aan diens woor
den en daden een beteekenis is gegeven, welke
deze blijkens diens eigen latere verklaring
nooit hadden.
Zooals in vele dingen ging Pater Gielen ook
in den strijd tegen het slechte boek en de aan.
beveling van het goede zijn eigen weg.
Hij had zich tot levenstaak gesteld, voor onzen
tijd een „Boekenschouw" te houden, die hem
tot gids zou maken voor de velen, die in den
doolhof van de boekenmarkt geen uitweg
weten. En hij heeft aan de vervulling van die
levenstaak gewerkt met een ontembare energie,
I totdat het hem te machtig is geworden en hij
County), JaJt (The Arsenal) (cantain) Watenn 0VermatiSen arbeid soms al te zeer
(West Ham United), Bradford (Birmingham) ftTd h i van maat houden wist, en zich
en Rinimer (Sheffield Wednesday) voor maar t!'n Slotte door voort"
De elftalcommissie heeft een groote'keuze Sn 0Vm'8panDeen arbeid werk geknakt en
gedaan uit De Rest die in den te Liverpool ge- I omvattenden arbeld werd ont
houden proefwedstrijd van het voorloopig En-
gelsche elftal won met 6—1. Niet minder dan
zeven spelers van De Rest werden gekozen en
wel Goodall, de heele middenlinie en Crook,
Jack en Bradford van de voorhoede. Van het
Engelsche elftal uit dien proefwedstrijd ble.
ven alleen Hibbs en Bleenkinsopp gehandhaafd
Van de Engelsche ploeg die in November met
60 van Wales won, blijven alleen over Hibbs,
Hij ging zijn eigen weg. dlit maakte, dat niet
ariijd de samenwerking met hem even gemak
kelijk was en hij ook in de vervulling van zijn
taak niet allen gelijkelijk bevredigde.
Verschil van inzicht in de taak van „Boeken
schouw" deed bij enkelen het verlangen ont
staan naar bespreking van méér boeken, steeds
méér boeken, aanstonds na 't verschijnen; zoo
Blenkinsopp en Marsden, terw^l Strange'
Webster, Crook en Rimmer nieuwelingen zijn l^r^ht le!®frage publ'ek op de markt werden
-I gebracht. Dit zou aan den Gids het persoonlijk,
hoog gewaardeerd karakter, dat Pater Gielen
er aan gaf, wel eenigermate ontnemen, maar
van den anderen kant den Gids meer brulk
in het nationale team. Watson heeft voor de
iandsploeg niet meer gespeeld sinds 1923 en de
laatste keer dat Jack in een internationalen
wedstrijd uitkwam, was in 1924.
De Cup-Final-spelers als Jackson, James en
Jack zetten meestal bij zoo'n interlanden-match
nu niet direct hun beste beentje voor, doch deze
handicap is aan weerszijden gelijk. Het zal er
derhalve om spannen. Als Engeland wint, is
ze meteen kampioene van het Vereentgd Ko
ninkrijk. Het zal tijd worden. Immers de laat
st» maal was in de grijze oudheid van .1913.
Intusschen wentelt het rad der comparitie
lustig voort. Derby County verspeelde een kost
baar punt tegen Huddersfieid en staat nu op
een punt na gelijk met Wednesday, dat echter
nog vier wedstrijden meer in handen heeft en
baar maken, meer doen beantwoorden aan den
eisch van het oogenblik.
Het spreekt vanzelf, dat Pater Gielen die
met „Boekenschouw" was samengegroeid niet
gaarne aan zijn periodiek het persoonlijk ka.
rakter, dat hij het had gegeven, zag ontnomen.
Maar het kan on3 van den anderen kant niet
bevreemden, dat bij den toenmaligen uitgever
„Het Nederlandsche Boekhuis" te Tilburg de
drang naar een quantitatief breeder opzet
steeds sterker werd. Daarbij kwam, dat Pater
Gielen, in de boeken begraven door aanvragen
om advies overstelpt, leider van een bloeiende
studenten-vereeniging in de hoofdstad, hoe
dus practiseh genomen zeker is van haar tweede I ^T00'; zÖ'n werkkracht en werklust was, nim-
achtereenvolgende kampioenschap, temeer waar
de hoeren zijn bevrijd van beker-zorgen. Onder
aan zakt Everton steeds dieper in de modder.
Ze heeft 26 punten (35 matches)Grimsoy 26
(34 matches) en Newcastle 27 (33 matches).
Alle drie hebben ze Zaterdag verloren. Het zal
echter wei tegen Paschen worden voor de be
slissing valt.
Machtig spannend is de strijd tusschen de
mer in staat bleek, den Uitgever de noodige
kopy op tijd te verstrekken. Niemand, die het
meer betreurde dan Pater Gielen zelf, maar
niemand, die er meer door gedupeerd werd
aan de uitgever. Deze heeft veel geduld moe
ten oefenen, al die jaren, ondanks gedane be
loften van de zijde van Pater Gielen, die wel
beloofde ,maar door zijn ontzettend vele werk
er niet in slaagde de beste beloften van beter-
nummers één, twee en drie van de tweede divl- schap te vervullen. Wij mogen het, bij allen
sie, Blackpool, Oldham en Chelsea. Chei3f.a
komt steeds een tikje nader, maar mag dan ook
niets en niets meer verspelen. Ze won van Wo>-
verhampton op het kantje met 10. Oldham
werd echter door Swansea afgestraft met 3—0
eerbied voor de nagedachtenis van Pater Gie.
len, niet verhelen, hij bleef soms weken te
laat, soms meer dan 1 maand. Zoo rezen er
ernstige moeilijkheden. Tenslotte bezon men
zich, het kon niet anders, op de verbintenis-
tot
en kwam zoodoende voor de variatie weer eens sen. En de bewoordingen zoowel als de gschie-
op de tweede plaats ten gunste van Blackpool,
dat geweldig bofte omdat het naar Huil City
moest, welke Huil City zoo'n zwaar Cup-pro
gramma achter zich had en nog drie dagen te
voren een soort stierengevecht had gehouden
met Arsenal, zoodat Blackpool zonder veel
moeite te winnen wist. Blackpool heeft nu 49
punten in 35 wedstrijden, Oldham 47 punten
in 34 wedstrijden, Chelsea 47 punten in 35
wedstrijden. Oldham heeft dus één wedstrijd
minder gespeeld, doch haalt dien deze week
in en wel tegen het meergenoemde Huil City in
Huil. Zoo langzamerhand zal dit ploegje echter
wel bekomen zijn van den beker-schrik en daar
ze een-na-laatst in hun afdeeilng staan en dus
denis er van leidden ten slotte ook daar
verschillende opvattingen.
„Boekenschouw" stond niet alleen. Daar
naast, stond de „Jaarlijksche Boekenschouw".
Was het maandschrift eigendom van Pater Gie
len, die het stichtte, de tweede was het eigen
dom van „Het Nederlandsche Boekhuis", die
er de redactie echter van overgaf aan Pater
Gielen. Zag het Nederlandsche Boekhuis zich
c-p grond van Pater Gielen's al te druk bezet
zijn om tijdig de kopy te leveren, gerechtigd,
de redactie van de „Jaarlijksche Boekenschouw'
aan zijn handen te onttrekken, de eersite vindi
ceerde zijn rechten op het maandschrift „Bos-
eu uuo i -
een pracht-kans maken voor degradatie is die schouw al lagen daarin tevens groote be-
wedstrijd voor Oldham niet zoo prettig als jl. 'ansen van den uitgever, die duizenden guldens
Zaterdag voor Blackpool. De kans dat Oldham
van Huil verliest, is dus niet gering ln welk
geval Chelsea eindelijk gelijke kansen heeft,
daar het doelgemiddelde niet noemenswaardig
verschilt. Het Walhalla wenkt.
GERUCHTEN OVER BIJEENROEPEN
VAN OECUMENISCH CONCILIE
In Vaticaansche kringen tegengesproken
De Itaiiaansche bladen en andere, hebben de
laatste dagen wederom geruchten of zelfs be
richten gecirculeerd, volgens welke de Paus
zijn jubileumjaar zou willen besluiten met het
bijeenroepen van een oecumenisch concilie te
gen 1931.
In bevoegde Vaticaansche kringen wordt er
intusschen op gewezen dat van een bijeenroe
pen van een concilie binnen zóó korten tijd
geen sprake kan zijn, daar de voorbereidingen
veel langeren tijd in beslag zullen nemen.
LUCHTPOST VOOR WEST-INDIë
Het luchtrecht voor correspondentie, over te
brengen met Amerikaansche luchtlijnen, is ver
laagd voor de navolgende bestemmingen:
Truba, Bonaire, Britsch Honduras, Columbia,
Curagao, Dominicaansche Republiek, Ecuador,
Haïti, Honduras, Nicaragua, Panama, Paru,
Porto Rico, Suriname en de Vereenigde Staten.
Voor de genoemde Nederlandsche gobieds-
deelen bedraagt hét luchttrecht thans 40 cent
per 5 gram.
Tevens is de gelegenheid om met de bedoelde
luchtlijnen te verzenden uitgebreid tot Gaba,
St. Eustatius en St. Martin. De overbrenging
geschiedt dan tot St. Thomas per luchtpost en
vandaar met de gewone middelen van vervoer.
Het luchtrecht voor deze verzending bedraagt
40 cent per 20 gram.
besteed had aan de propaganda er van. De
winst, die het maandschrift de eerste jaren
voor den uitgever opleverde, werd door die
kosten opgeslorpt. Daarmede was echter voor
het maandschrift een veel betere situatie ge
schapen. Het aantal abonnê's was in niet ge
ringe mate gestegen, de abonnementsprijs van
3.85 tot f 5.95 opgevoerd, terwijl prijswaar
dige advertentie-contracten waren afgesloten.
Onttrekking van de uitgave van het maand
schrift beteekende dus voor den uitgever, dat,
nu de uitgave een netto-winst beloofde, zij van
hem werd weggenomen. De tegenstelling werd
nog grooter, toen „Het Nederlandsche Boek
huis" om boeken te ontvangen „ter bespreking"
in zijn „Jaarlijksche Boekenschouw" in een
zijner tijdschriften een zeer uitgebreide rubriek
van Boekbespreking opende, welke eenigszins
verwezenlijkte, wat sommigen in „Boeken
schouw misten.
De tegenstelling werd het scherpst, toen „Het
Nederlandsche Boekhuis" aldra, nadat het
zekerheid had, dat „Boekenschouw" het zou
ontnomen worden, een eigen tijdachrrlft stichtte
„Boekzaal", dat zijn kracht zocht in 't kort en
zoo spoedig mogelijk bespreken van zooveel
mogelijk boeken. De eigenaardige verhouding
deed zich voor, dat „Het Nederlandsche Boek
huis" nog eenige maanden de uitgave bezorgde
van „Boekenschouw", terwij] het reeds „Boek
zaal" in het licht gaf. Om daarmede op den
meer gebruikelijken datum van het begin des
jaars te beginnen, kon „Het Nederlandsche
Boekhuis" niet wachten, totdat de loopende
jaargang van .Boekenschouw", die liep tot
April, ten einde was. Zoo zag Pater Gielen
in het laatste nummer van zijn eigen tijdschrift
reclame gemaakt voor het tijdschrift, dat, naar
hij meende, het zijne op zij streefde. Al deed de
aankondiging en aanbeveling van „Boekzaal"
in „Boekenschouw eigenaardig aan, men be
hoeft ze niet misplaatst te noemen. Beide uit
gaven werkten voor eenzelfde doel doch langs
verschillende wegen en op verschillende wijze.
Ze konden elkander tot aanvulling en steun
sjün.
De verscheiden opvatting van een Boeken*
gids is den Katholieken lezer ten goede gekc
men.
Pater Gielen voelde het echter als een aan
slag en een heleediging. En ook dat is te ver
staan, al was het dit niet Pater Gielen voeld®
het zelfs erger aan. Hij zag in het verschijnen
van „Boekzaal" naast zijn .Boekenschouw" hd
ideaal bedreigd dat hij nastreefde. Hij vreesde
door die nieuwe uitgave in den hoek geduwd
t» worden, al had hij groot vertrouwen en
mocht hij groot vertrouwen hebben in zijn
werk. Gelukkig is zijn vertrouwen in zijn werï
juist gebleken en was het hem gegeven, naaflt
„Boekzaal" zijn .Boekenschouw" bij het katho
lieke Nederlandsche volk er in te houden-
„Boekzaal" vond er even goed zijn weg. Beiden
voldeden in steeds breeder kring aan een das'
gevoelde behoefte. Men moet echter Pater Gie
len hebben gekend om te begrijpen, dat hij niet
aanstonds zóó de zaken zag. Zijn indruk van
het oogenblik was een bedreiging van wat het#
lief en heilig was en ook een hoog belang voot
katholiek Nederland beteekende. En met zijl
vurig temperament liet hij zich wel eens ver
leiden tot uitlatingen over den directeur vafl
„Het NedeTlandsche Boekhuis", uitgever van
„Boekzaal", welke niet op een goudschaaltje
zijn te wegen.
Deze uitlatingen zijn te betreuren. Maar van
den anderen kant moet men er niet in betrek*
ken wat volgens Pater Gielen's latere verkla
ringen niet op den heer Verbiest van toepas
sing is.
Ia eenige afleveringen van „Boekenschouw"
en op 'n enkele plaats in zn .Standaard-cata
logus" vaart Pater Gielen op heftige wijze uit
tegen iemand, dien hij niet nader noemt en ifl
wien in verband met het boven meegedeelde,
niet weinigen onder wie redacties van eenige
bladen den directeur van „Het Nederlandsche
Boekhuis" meenden te moeten zien. Zoo hij er
mede was aangeduid zou het zeker een grove
persoonlijke heleediging beteekenen. Men heeft
er die in willen zien. De schijn der uiterlijke
omstandigheden heeft er aanleiding toe gege
ven, deze woorden op hem toe te passen, de
waarheid echter is anders. Neen, dat was niet
het beeld, dat bij Pater Gielen leefde van den
persoon, met wien hij jaren samenwerkte en in
wien hij, ai gingen ter oorzake van hetgeen
boven werd meegedeeld hun wegen uit elkan
der, steeds de offers waardeerde voor de ver
spreiding van de kennis van het goede boek
gebracht en van wien hij soms dankbaar er
kende, iets te hebben geleerd. Al zou ait alleen
reeds voor wie beide personen kent, de toe
passing dier felle woorden op den heer G. Ver
biest logenstraffen, er is meer. Ik ben blijde,
hier ter plaatse openlijk te kunnen verklaren,
wat Pater Gielen mij kort voor zijn overlijden
met nadruk verzekerde met verlof, dit openlijk
uit te spreken, nat hij daarmede allerminst' S-**"
heer Verbiest heeft bedoeld of heeft willen tref
fen. Hij betreurde het ten zeerste, dat zijn woor
den in dien zin waren uitgelegd. In die woorden
Is veel meer te zien de felle uiting van zijn per
soonlijk leed, ervaren in den strijd om het
goede boek en hem aangedaan door een per
soon, wiens naam niet ter zake doet. Maar dit
verklaarde hij nadrukkelijk, van den heer Ver
biest heeft hij dat niet gezegd.
Ik wil nog verder gaan. Voor wie de woorden
van Pater Gielen ondanks diens stellige verkla
ring niet anders kan zien dan gericht aan het
adres van den heer Verbiest, moge hier even
zeer openlijk worden verklaard, dat hiermede
groot onrecht aan den heer Verbiest zou zijn
gedaan, wiens houding ten overstaan van „Boe
kenschouw" en zijn redacteur correct bleef en
niet verdient bloot te staan aan 'n bejegening
als in deze woorden vervat.
Hiermede moge de voor den heer Verbiest, bij
bet groote gezag van Pater Gielen, zeer onaan
gename zaak tot de waarheid zijn terugge
bracht.
Pater Gielen moge evenzeer door deze uiteen
zetting in een beteT licht komen, want velen
zijner vrienden hinderde toch de uitleg van zijn
woorden als heleediging van den heer Verbiest.
Het strijdbaar karakter van Pater Gielen
heeft tot meer misvattingen aanleiding gegeven
en soms menschen van hem vervreemd, voor
wie hij groote achting had.
Al mogen door de felheid van zijn kritiek en
de spontaniteit zijner gevoelens misvattingen
zijn geschapen, hier en daar personen van hem
zijn afgestooten, niet altijd raakte hij de gren
zen. En binnen de grenzen gehouden gaven die
eigenschappen van zijn oordeel aan zijn perio
diek kleur en kracht en hebben wij hem te
waardeeren en te huldigen als een, die onnoe
melijk veel gedaan heeft om het katholieke
volk in Nederland verre te houden van het
slechte boek en daaraan het goede bekend te
maken.
Zijn vrees, dat mogelijk „Boekzaal" zijn
.Boekenschouw" verdringen kon, is onjuist
gebleken. Het vertrouwen in zijn werk heeft
hem voor „Boekenschouw" aan het werk ge
houden met al de groote talenten hem geschon
ken, zoodat hij bij zijn vroegen dood „Boeken
schouw" als een bloeiend tijdschrift heeft
mogen achterlaten.
Van den andieren kant bleek het initiatief
van „Het Nederlandsche Boekhuis", dat de
uitgave van „Boekzaal" begon, gelukkig. De
uitkomst heeft geleerd, dat het Nederlandsche
volk ook de richting van „Boekzaal" niet
alleen, maar ook het stoer volgehouden werk
van den grooten staf van redacteurs en mede
werkers steeds meer heeft weten te waardee
ren. Het Nederlandsche volk ziet de beide
Boekengidsen al lang niet meer als concurren
ten of als tegenstellingen, maar als schouder
aan schouder strijdend voor eenzelfde goede
zaak, als aanvulling van elkander, als twee
rienden, wier afzonder'jjk vernomen oordeel
in de vaak moeilijke keuzo van het boek bijzon
der op prijs wordt gesteld.
Nu het Katholieke volk van Nederland deze
twee uitgaven zoo naast elkander ziet, nu moge
alwat die harmonie verstoort, ook uit haar
geschiedenis zijn weggenomen.
Bij het eerste lustrum van „Boekzaal" moge
voor beide uitgaven de wensch klinken dat zij
leven en bloeien en groeien, beide hoogelijk
gewaardeerd als onmisbare gidsen voor Katho
liek Nederland.
TITOS BRANDSMA, O. Carm,
