si*
DE WERKERS BIJ DEN HELLEN LICHTSCHIJN.
MM I
*k
m&m
v. H
VRIJDAG 4 APRIL 1930
I-
5
wmm
SPiP&f:;
j, S *V' «R
b:.;.
1 N; M'
r'y-!#',1'? „N
Ut
Een bezoek aan het Nachtwerk op de Maasbode.
Als een illuminatie van helle lichtvlakke n staan de Maasbode-gebouwen in de
zwarte entourage van den nacht.
Het courantenbedrijf met ochtend- en avond
editie kent geen verpuozing.
Het is als het loopen van een ingenieus-
geschakeld raderwerk, waar nauw-omlijnd en
vast bepaald alles is geregeld, alles in elkaar
grijpt, in elkaar moet grijpen, geleid en be
stuurd door één vaste hand en vasten wil.
Als het werk van den dag, is het werk van
den nacht.
Toch heeft het nachtwerk een eigen, een
bijzondere bekoring.
Als buiten de donkere nacht is gevallen en
rust en vergetelheid over de stad zijn gekomen,
is 't hier binnen licht, energie en volle atten
tie van geest en hand.
Onder de helle eleetrische stralen van de
groote booglichten en het getemperd schijnsel
der bureaulampen trilt de stage, stoere arbeid
door heel het groote gebouw, waarvan de ver
lichte raanen lichtbundels strooien in den
slapenden nacht.
In de redactielokalen is voortdurend con
tact met heel de wereld, om te vergaren en
op te nemen, wat het jachtend leven rond den
aardbol brengt aan nieuws en vermeldens
waard op zoo uitgebreid en wisselend terrein.
In de machinezalen rikketikken de zet
machines als mitrailleurs, andere afdeelingen
doen weer haar werk. De groote persen wach
ten, gereed voor den aanval om jubelend de
honderden wielen en cylinders te laten wen
telen in vroolijken cadans. De vrachtauto's
staan klaar met aangeslagen motor om weg te
stuiven door de donkere, slapende straten
naar de stations.
De tijd, de onverbiddelijke duldt geen vertra
ging.
Ja het courantenbedrijf bij avond en nacht
heeft een eigen, bijzondere sfeer; 't werken
voor hen, die slapen, onbewust van het volle,
felle leven, dat nooit rust, en hun te brengen
bij het ontwaken wat dat leven deed voor
goed en kwaad.
In het lied van den nachtelijken arbeid
klinkt een toon, trilt een emotie, welke men
daag3 vergeefs beluistert.
Van de Uitnoodiging der directie aan de
kapelaans van Rotterdam om eens kennis te
komen maken met het Maasbode-bedrijf bij
avond hadden bijna allen gevolg geven.
Met het oog op het groot aantal genoodigden
en het vooropgestelde plan tot nadere oriën
tatie en inlichting, om het bezoek aan het be
drijf meer vruchtdragend en meer voldoening
gevend voor de bezoekers te doen zijn, had
te half negen vooraf een bijeenkomst plaats
in den foyer van „De Doele".
De genoodigden werden hier ontvangen door
den directeur, den hoofdredacteur en de lei
ders der verschillende takken van bedrijf.
Er heerschte een aangename stemming van
vrienden en kennissen onder elkaar.Er was
ook belangstelling voor het nieuwe en onge
kende, dat men zou hooren en zien.
De Hoogeerw. heer deken kanunnik J. van
Heeswijk had bericht gezonden van plotselinge
verhindering.
i
Welkomst woon] van den directeur.
De directeur, de heer H Kuijpers, heette
alle aanwezigen van harte welkom en noemde
het doel der samenkomst: de groote zaak; de
zaak voor de katholieke dagbladpers onder het
oog te zien.
In deze bijeenkomst zullen vier heeren, bldus
spr., een uiteenzetting geven over den gang
van zaken bij de courant in het algemeen en
bij de Maasbode in het bijzonder.
Het zal mij aangenaam zijn, wanneer u daar
na vragen wilt stellen, op- zelfs aanmerkingen,
in elk geval bemerkingen zult willen maken,
welke kunnen strekken tot het bereiken van
het. in uwe oogen, beste doel en succes.
Met de Maasbode en het Nieuwe Dagblad
beleven we bijzondere tijden. Als we zien hoe
de concentratie in de maatschappij zich vol
trekt in het bankwezen, in de scheepvaart, ook
in den kleinhandel, dan is het mijn meening,
dat op het gebied der pers die concentratie
een omvorming van het krantenwezen moet
meebrengen.
In onze stad gaat het om de verspreiding
en propaganda vah twee katholieke bladen
naast elkaar.
Daarom zal na rijp beraad als
de actie voor de Maasbode is geëindigd. Rotter
dam opnieuw worden bewerkt voor het Nieuwe
Dagblad.
Ik hoop. zoo besloot spr., dat deze bijeen
komst moge strekken ter bereiking van het
groote doel ter eere Gods en het heil der zielen
en open daarom deze samenkomst met den
Chrletelljken groet.
Causeries over het bedrijf.
Daarna werd door een viertal sprekers in
een prettige causerie een overzicht gegeven
van het bedrijf. De heer Frans Wessels, chef
van den liuishoudelijken dienst der redactie,
gaf een schets van het redactioneele werk; de
heer Johan Kuijpers, chef van den financiee-
len en handelsdienst, vestigde meer speciaal de
aandacht op dit deel der courant. De lieer
Henri Conijn, leider der exploitatie, schetste
de beteekenis van deze belangrijke afdeeling,
terwijl ten slotte de heer Johan Abels, tech
nisch chef, een overzicht gaf van de techni
sche zijde van ons bedrijf.
Hot redactioneel gedeelte van
de Courant.
De heer F. Wessels sprak ais volgt:
„Ja, wiire nur eln Zaubermante! mein". Zelfs
ai zon die Faustwensch op het oogenblik met
een Mephisto-matje voor me verwezenlijkt wor
den, of, ook al zou Ik de beschikking hebben
over het tooverkleedje uit 'de oude Oostersche
vertellingen, dat door een magiër over alle lan
den en zeeën gefokkerd wordt, dan nog zon ik
min of meer hulpeloos voor u staan. Want niet
alleen dat ik niet graag de rlsloo op mij zou
willen nemen om uwe natuurlijk overwegend
geestelijke gewichtigheid aan de grillen en wie
belingen van zoo'n Oostersch tapijtje toe te
vertrouwen, wij zouden zelfs daarmede todh niet
gereed komen, om u in enkele minuten een
globaal overzicht te geven van de geweldige en
allesomvattende organisatie, waarover de re
dactie van een moderne courant beschikken
moet, om altijd en altijd weer, 's morgens en
's avonds, dag-aan-dag, week-in, week-uit, ge
heel up-to-date te zijn.
We zouden bijvoorbeeld Londen moeten aan
doen om onzen correspondent aldaar bezig te
zien de stemming op de vlootconferentie te
peilen met zijn journallstieken thermometer,
die wisselend optimisme en pessimisme wijst.
Dan zouden wij even naar China moeten zweven
om de ontwikkeling van den strijd na te gaan
tusaohen de Shansi- en Nankingtroepen en een
Indruk te krijgen van de reportage moeilijk
heden in het roerige land van broeder spleet
oog. Of wij zouden een moment tenminste af
moeten stappen in Rome, waar een complexje
eigen correspondenten in en rond den Vati-
caansohen Staat onafgebroken aan het snuf
felen is. Met een sprong zouden we naar Car
thago over noeten wippen, waar wij u de orga
nisatie zouden kunnen toonen van een berich
tendienst voor het a.s. Eucharistisch congres.
Ook zouden wij de beele keten met tallonze
relais na moeten gaan die de gecombineerde
buitenlandsche telegraaf-agentschappen over
heel de wereld gespannen hebben van Mel
bourne af tot Alaska en van Vinkeveen tot New
York. Wij zouden de hoofdbureaus altlj<l-in-
actie, moeien bezoeken van Fabra en de dui
zenden filialen van Lloyds en Reuter, Wolff en
Stefanl of den Potnischen Ostagentur, om maar
wat te noemen.
Niet minder zonden wij met het leger camera-
menschen erop uit moeten trekken, die in
dienst staan van de talrijke fotobureaux, waar
bij „De Maasbode" is aangesloten, in de bran
dende heete binnenlanden v. Afrika en op de
ijsvelden van hot Poolgebied, om van een volgen
der vaak gewaagde excursies van eigen foto
grafen maar te zwijgen.
Dan zouden wij u een uitgebreid exposé
moeten geven, hoe dat materiaal uit alle hoeken
en gaten van binnen- en buitenland en' uit alle
deelen van de wereld op onze redactiebureaux
wordt samengebracht. Wanneer wij dait in lij
nen zonden afteekenen, dan zoudt u een grillig
en beweeglijk spel zien, telkens verschietend,
maar nooit ophoudend van eindelooze reeksen
brieven en expressen, van telegrammen en
aethergolven. van micropkoontrilliagen en
vliegtuig-rapporten, die van alle kanten af
op één centraal punt samenkomen. Lijnen en
strepen, die de bijkantoren met het hoofdkan
toor verbinden, die uitgaan naar redacteurs op
stadsnieuws uit, of het buitenland in gezonden
naar fotografen, binnonlandsche corresponden
ten, eigen vertegenwoordigers in alle belang
rijke sleden. medewerkers *en persagentschap
pen. Heel dat apparaat moet dag aan dag
nnderhonden en gecultiveerd worden en sreeds
verder worden uitgebreid en vervolmaakt; de
accuraatheid en snelheid ervan moeten telkens
worden opgevoerd.
Het groote werk van de redactie is dan dat
materiaal, dat onafgebroken toestroomen blijft.
Zondags en alle dagen en nachten van de week,
een oourantenleven in te blazen.
Er moet worden geschift en gezift, geschaafd
en gevijld, er moet gekozen en weggeworpen.
Maar vooral er moet worden gecombineerd en
geconcludeerd, er moeten lessen worden ge
trokken en typeerende feiten moeten hoog
worden opgeheven In het li ebt van de eeuwig
heid. Daarvoor zijn hij een courant talrijke
iiaast feilloos werkende vakmcnsohen hoodig
Wij mogen met dit zeer algemeene overzicht
van de uitgebreidheid en de verscheidenheid
der functies van het geestelijken stoffelijk ap
paraat, dat het redactioneel gedeelte van een
moderne courant vormt volstaan
De courant voor rlen zakenman.
In aansluiting op de schets, welke de he°r
Wo3sela zoojuist gegeven heeft van het jour-
naltstlek-werken in het algemeen, zij het mij
vergund, zoo vervolgde de heer Joh. Kuijpers,
hiervoor U nog enkele gedachten te ont
wikkelen over een drietal rubrieken die een
voornaam deel onzer courant in beslag nemen,
!o weten: finantiën, haudel en scheepvaart.
Kolommen, zoowel 's morgens als 's avonds
worden aan deze rubrieken gewijd en het is
niet meer dan natuurlijk, dat de vraag rijst,
is dit nu alles wel noodig? Een vraag, die wij
met een volmondig „ja" kunnen beantwoorden.
Onze Katholieke pers moet op dit terrein
uitblinken en den handelsman en Industrieel
alles verschaffen wat hij hij de richtige
uitoefening van zijn taak behoeft en dit
niet alleen om dat het tot de natuur van
het Nederlandsche grootblad behoort deze voor
lichting te verschaffen, maar ook om op deze
wijze de verontschuldiging, vroeger zoo vaak
gehoord, dat men het liberale blad als zaken
man noodig had, allen wind uit de zeilen te
nemen. Een tweede punt, dat ik in dit verband
onder uw aandacht zou willen brengen is, dat
de katholieke krant op dit terrein nog een spe
ciale taak heeft te vervullen. Ongebreidelde con-
currentie-zucht, ongezonde speculatie, uitwas
sen van het zakenleven ontstaan door het op
treden van zoovele chevaliers d'industrle en
van individuen van den zelfkant der finanei-
eele samenleving, vooral na den oorlog, zijn
evenzoovele verschijnselen, die een ernstige be
oordeeling of veroordeeling noodig maken door
hen, die niet alleen de zakelijke, maar ook de
moreele mérites van een object kunnen zien.
Katholieke voorlichting is ook hier alleszins
gewenscht.
Hoe tracht nu De Maasbode hierin te voor
zien, op welke wijze komt deze voorlichting
op finantieel en handelsgebied tot stand? Snel
heid, volledigheid en betrouwbaarheid zijn de
vereischten, waaraan de handelsvoorlichting
moet voldoen.
Snelheid, daarom is noodig, dat uw dagblad
met een ochtendblad verschijnt.
Daarom is 't noodig, dat de Amsterdamsche
effectennnoteeringen in meerderheid pos
om 3 uur beschikbaar over 3 lijnen naar
Rotterdam getelefoneerd worden, zoodat bin
nen het half uur de beurs telefonisch opgeno
men, gezet, gecorrigeerd en opgemaakt is en
om 3.25 de matrijs van de beurspagina als de
laatste aan de stype afgeleverd wordt. Inder
daad een typeerend staaltje van de jachtende
haast, die het krantenbedrijf nu eenmaal altijd
kehmerkt en waarbij lederen dag opnieuw de
eisclien van grootst mogelijke nauwkeurigheid
een onveilig sein dreigen te vormen voor den
spooktrein van 16.02.
Snelheid, daarom ook is het noodig, de ver
slagen, prospectussen, beursoverzichten, Am
sterdamsche handels- en marktberichten naar
Rotterdam te telefoneeren. Inderdaad, de tele
foon speelt op het oogenblik de leidende rol
bij de verwerving van het nieuwsmateriaal, al
is de telegraaf ook nog lang niet uitgescha
keld en begint de draadlooze al een aardig
woordje mee te spreken, wat nog wel een groot
woord zou kunnen worden. Daarnaast behoeft
het wel geen verklaring, dat met de toene
mende internationalisatie van het zakenleven
ook hier een wereldorganisatie opgebouwd
moest worden.
Onze buitenlandsche organisatie, die door
geen enkele Nederlandsche courant geëvenaard
wordt, is zodanig opgebouwd, dat wij in de
voornaamst^ beurscentra overeenkomsten heb
ben gesloten met de leidende finantieele bladen,
waardoor het ons mogelijk is, over al hun mate
riaal te beschikken en dit gelijktijdig met deze
bladen te publiceeren.
Zooals gezegd, deze rubrieken moeten ook
aan alle vereischten van betrouwbaarheid en
volledigheid voldoen en vooral deze eerste eisch
brengt een voortdurend zorgen, een wikken en
wegen mede.
Anderzijds is het niet voldoende om de feite
lijke gegevens zonder meer aan het publiek
voor te leggen: de noodige toelichting en ver
klaring zal niet mogen ontbreken. De talrijke
detailverschijnselen van het steeds gecompil
ceerder wordend economische leven moeten ten
slotte met elkaar in verband gebracht worden
teneinde een algemeen inzicht mogelijk te ma
ken.
Daartoe schrijven onze finantieele correspon
denten uit New York, Berlijn, Frankfort,
Brussel en Londen hun overzichten, beschrijft
onze Amsterdamsche Beursredacteur den weer
slag van dit wereld-gebeuren op de Amsterdam
sche Beurs in zijn Zondagochtendbeschouwing.
Maarzult U wellicht zeggen, is dit alles
niet te veel op de beurs ingesteld? In antwoord
hierop wijs ik op de voor veie kringen zoo
moeilijke beleggingskwesties, die tweemaal per
week hun behandeling vinden in de beleggings
kroniek en op de financieele kantteekeningen,
waarin weer andere -vraagstukken onder de
loupe worden genomen.
Tot zoover finantiën, daarnaast nog 'n enkel
woord over de handelsrubriek, -wellicht »niet
voor zoo'n breeden kring bestemd, maar toch
ook van het grootste belang.
Ook hier weer telegrammen en telefoontjes uit
alle oorden. Hier telefoneert Londen de laatste
telegrammen door over de wolveiling ln Austra
lië, daar vertelt Reutor dat het regende in het
tarwedistrict van Minneapolis. En hoe staat
nu toch de noteering van petroleum in kisten
in Oklahama, of lijnolie vliegend uit Amster
dam? Speciale correspondenten lichten het pu
bliek voor over de bewegingen op wolmarkt,
geven speciale overzichten van de wereldbe
roemde Amsterdamsche tabaksveilingen.
En dan tenslotte de scheepvaart, een Rotter-
damsche rubriek bij uitnemendheid, die echter
ook een ieder belang inboezemt, die in Lim
burg maïs koopt ex s.s. Aldebaran van Rosario
naar U.K. Continent of in Twente katoen ex
s.s. Binnendflk van New York naar Rotterdam.
Spr. hoopt door doze woorden een beeld te
hebben gegeven, van dit deel der courant, dat
zooveel beteekent voor vele lezers en ook be-
teekent voor de positie van ons Katholieke
grootblad te midden der andere groote bladen.
Het advertentie-wezen van de
courant.
Vervolgens nam de hoer Henri Conijn, lei
der van do exploitatie-afdeeling van de Maas
bode het woord tot het honden van de volgen
de causerie over het advertentiewezeu:
Als middel tot bekendmaking en aanprijzing
is de advertentie onontbeerlijk en zij vertegen
woordigt tevens het meest unlverseele, het
goedkoopste, het beste middel. Wie op ook
maar eenlgszins uitgebreide schaal iets te pro
pageeren. aan den man te brengen heeft, i
uit lijfsbehoud genoodzaakt tot de advertentli
zijn toevlucht te nemen. De handelaar, die del
goegemeente niet de overtuiging kan bijbrengen
dat zijn dadels mooier zijn dan die van een
ander, is een verloren man.
Te allen tijde zijn er Heden geweest, die ui.
de zucht naar nieuws, onafscheidelijk aan hei
menschenibestaan verbonden, naar het schijnt,
munt wisten te slaan. Ik behoef u slechts ti
heriuiieren aan de burgeroorlogen van de Mid
deleeuwen en aan de daardoor teweeggebrachte
beroering der gemoederen, waarvan de eeTsti
staatkundige tinnegieters, de nieuwtjeskramers,
profijt trokken. Maar in deze richting zullen wij
toch niet doorgaan. Het past beter bij ons
Chapitre te constateeren, dat de dagbladuitgever
van vandaag niemand zoo gaarne in zijn wo
ning ontvangt de aanwezigen gaan strak:
op dezen regel natuurlijk de befaamde uitzon
dering vormen dan de menschen, dlo hun
medeburgers het een of ander hebben kond te
doen en daartoe van de advertentie-kolommen
der courant gebruik wenscfien te maken.
Vanwaar die vreugde? Omdat de courant, om
het scherm maar te hijschen, omdat de cou
rant het van de advertenties hebben moet en
zonder de opbrengst daarvan in haar huidigen
vorm onmogelijk zou kunnen bestaan. De abon-
nements-quitantie mag somwijlen de onhebbe
lijkheid uithalen den lezer voor moeilijkheden
tö plaatsen, Voor den uitgever van eon tip-top
dagblad, zooals „De Maasbode" er een is, zit er
permanent zwarigheid aan vast. Zelfs al wordt
ze prompt per maand of kwartaal gehonoreerd,
dan nog, nog sleept zij, nu eens niet ten opzich
te van de „geachte redactie" maar ten opzichte
van de directie, welke in het geldelijke de ver
antwoordelijkheid draagt, een „staert van ram
pen" na. Het abonnementsgeld, al wordt het
verschillende malen vertienduizendvoudigd,
dekt immers bij lange na de exploitatiekosten
niet, waarvoor de leiding van het volledig
uitgerust dagblad zich tegenwoordig ziet ge
steld. Dat wist u natuurlijk reeds. Maar mis
schien hebt u er zich nog nooit rekenschap van
gegeven, dat de abonné ternauwernood, soms
niet eens, den kostprijs van het enkele onbe
drukte papier betaalt. Hoe meer abonné's van
dit „type" met uw verlof de courant dan
heeft, hoe grooter haar oplage wordt, des te
onvoordeeliger komt zij er voor te staan, zou
zij er voor komen te staan, bijaldien de adver
tentiën zouden mankeeren. De opbrengst der
advertentiën echter kan veel goedmaken en
het is juist die opbrengst, welke van het getal
der abonné's afhankelijk is, zoodat ook hier
de kans bestaat, dat uit het kwade, de
onvoordeelige, op zicli genomen verliesbren-
gentle abonné's, het goede wordt géborén, na
melijk een flinke, althans een advertentie-op
brengst, die voldoende is voor de bestaans
zekerheid der onderneming.
Om niet misverstaan te worden, zoo zij na
drukkelijk naar voren gebracht, dat een cou
rant als „De Maasbode" natuurlijk niet in
eersten aanleg wegens de exploitatie der be
schikbare advertentie-ruimte wordt uitgegeven.
Het lijkt er niet op. Veel hoogere motieven zijn
tr in het spel, motleven om wille waarvan
de vereerde Bisschop van ons diocees „De
Maasbode" bij gelegenheid van de inwijding
onzer nieuwe rotatie-machines wel wilde noe
men een „verlengstuk der Kerk". Om evenwel
dien hoogeren motieven naar den eisch recht
te doen wedervaren overigens naar kranke
menschenkracht is een dagblad van de hui
dige constellatie Van „De Maasbode" noodig en
een zoodanig dagblad uit te geven zonder de
beschikking te hebben over de gelden, welke
heden ten dage aan de propaganda van de
meest uiteenloopende handels-artikelen ten
koste worden gelegd, is eenvoudig een onmoge
lijkheid. Een oud vaderlandsch spreekwoord
zegt: „het moet uit de lengte of uit de breedte
komen". Als we de lengte voor de opbrengst
der abonnements-gelden en de breedte voor de
opbrengst der advertentiën stellen, dan zal de
directeur van het up-to-date geïnstalleerde dag
blad grit toegeven, dat de exploitatie-mogelijk
heid van zijn bedrijf geenszins in de lengte
maar in schier elk opzicht in de breedte, in de
verkoopsom der advertentie-pagina's Is gelegen.
En nu bedoel ik niet de iiicidenteele annonces,
een huis te huur, een zaak te koop, noch de
zoogenaamde familie-annonces, maar nu zij het
oog gericht op de groote advertentie-campagnes
met haar soms tienduizenden regels, binnen
den tijd van 1 jaar te verbruiken. Die tiendui
zenden regels worden niet zoo maar voetstoots
opgegeven. Zij gaan naar de courant, die er een
behoorlijke publiciteits-waarde tegenover weet
te stellen. Die waarde hangt voor een zeker
percentage van de oplagen der dagbladen af,
van het getal der lezers, dat de adverteerder
met zijn aanbiedingen kan bestrijken.
Het spreekt wel vanzelf, dat bij dezen stand
van zaken, gelet op de concurrentie, onder de
rijen der dagblad-bestuurders gestreefd wordt
naar een, volgens de heerscUende opvattingen,
zoo groot mogelijke publiciteitswaarde hunner
uitgaven, derhalve o.m. naar zoo groot moge
lijke oplagen.
W" t f
.'.J g iMM&m
v.N'Y.
Bij hel schijnsel der booglampen worden de ochtendbladen in den trein geladen.
Moderne dagbladtecliniek.
De heer Johan Abels, chef van de technische
afdeeling, gaf vervolgens de volgende uitéén z
ting van de moderne dagbladtechniek
Het zetten van de copie geschiedt machi
naal, op de volgende manier: Het geheele
proces bestaat eigenlijk uit drie phasen: nl.
het zetten, het gieten en de zgn. distributie. De
zetter heeft een toetsenbord voor zich, zoo on
geveer als van een schrijfmachine; telkens als
hij een toets aanslaat, valt een koperen giet-
vormpje waarin de betreffende letter is gegra
veerd een z.g. matrijs langs een voor haar
bestemde baan. Deze matrijzen komen nu alle
naast elkaar te staan in de z.g. zethaak. Nadat
zoo een geheele regel is gezet, wordt deze door
middel van een handel naar het gietmecha-
nisme getransporteerd. Dit bestaat in de eer
ste plaats uit een mot lood gevulden pot, waar
aan zich een opening bevindt met kleine
gaatjes, de z.g. gietmond. In den loodpot is een
pomp aangebracht. De loodpot is verbonden aan
verschillende excentrieken, die o.a. ook bewerk
stelligen dat door het op- en neergaan der pomp
het lood gespoten wordt door de openingen in
de gravure der matrijzen, waardoor een afgiet
sel in lood ter breedte van een geheelên regel
ontstaat. Een metalen arm zorg er voor, dat de
matrijzen, die nu haar dienst gedaan hebben,
weer op haar eigen plaats in het z.g. magazijn
van de machine terugkomen. Door een be
kwaam zetter kunnen op deze wijze 200 en
meer regels per uur geproduceerd worden.
De tekst, bestemd voor de advertentie-pagina's
wordt op dezelfde wijze gezet, alleen met dit
verschil, dat de daarvoor gebruikte zetmachine-,
meer spciaal, voor dit soort werk zijn ingericht
Het grootste gedeelte van de courant wordr
aldus machinaal gezet.
Nadat verschillende stukken zetsel zijn ge
corrigeerd, komen zij in de z.g. opmakerij..
Op deze afdeeling worden namelijk de diverse
pagina's In elkaar gezet, onder leiding van een
opmaker-redacteur on verschillende rédacteuren.
Waar iö zoo korte spanne tijds zulk een groote
oplaag gedrukt moet worden, heeft men de
rotatic-mactfine noodig, waarbij uitgaande van
de mogelijkheid om een roteerende beweging
bijna onbeperkt te kunnen versnellen, de af
druk van de looden vormen, die als een mantel
aan den roteerenden drukcylinder zijn aange
bracht, zich herhaalt op den door het roteerend
drukwerk voortsnellende papierbaan. Het is
zonder meer duidelijk, dat de pagina, zooals
deze in de opmakerij is samengesteld, niet ge
schikt is, om als een mantel om een cylinder
te worden aangebracht. Van deze vlakke pagina
moot een looden afgietsel gemaakt worden in
den vorm van een halven cylindermantel. En
hiertoe is een tusschenvorm noodig. Van de
opgemaakte pagina wordt, men zou het kunnn
noemen een „blinden" diepen indruk gemaakt
in een zeker soort papier, bestaande uit zijde
papier, koperdruk-papier etc., ter dikte van 1
m.M. Door deze bewerking ontstaat een matrijs,
waarvan, zooals wij later zullen zien, looden
afgietsels gemaakt worden, die gebruikt wor
den voor bet eigenlijke drukken van de oourant.
Do persen, waarmede deze bewerking geschiedt,
hebben een capaciteit van ongeveer 400.000 K.G.
druk en kunnen ook electrisch verwarmd wor
den, Met genoegen kan Ik mededeelen, dat
binnen eenige maanden de modernste matrijzen-
pers met stalen persplaat in bedrijf zal worden
gesteld, welke den bijna ongelooflijken druk
kan uitoefenen van 1000 tons druk, oftewel
1.000.000 K.G.
De papieren matrijs gaat vervolgens paar de
gieterij, de z.g. stereotype-afdeeling, waar met
behulp van de uiterste ingenieuze gietmachines
van deze matrijzen, die in den vorm van een
halven cylindermantel gebogen worden, een
looden afgietsel gemaakt wordt.
Tenslotte zijn wij aangeland aan het hoogte
punt van ons technisch bedrijf, de helde 48-
zijdige rotatiemachines, de grootste welke
momenteel in ons land aanwezig zijn, die een
capaciteit hebben van 90.000 couranten per uur,
geïllustreerd en in kleuren gedrukt, driemaal
gevouwen, gesneden en geteld ln 50 exemplaren.
Om deze kolossen te kunnen huisvesten ia
een complex moeten aangekocht worden en
een geheel nieuw gebouw moeten verrijzen. Deze
machines zijn gebouwd in de wereldbekende
fabrieken van de M. A. N. te Augsburg volgens
Amerikaansche patenten. De bouw heeft twee
jaren gevorderd.
Wat onze technische installatie in het alge
meen betreft zij het mij vergund nog te ver
melden, dat in het geheele gebouw geen gas
aanwezig is en alleen van de moderne energie
bron de electriciteit wordt gebruik gemaakt,
zoowel voor licht, kracht als verwarming.
De directeur sprak daarna een woord van
dank voor de aandacht aan de leiders van het
bedrijf geschonken. Ze gaven eenige grepen om
den aanwezigen een denkbeeld te geven van
liet vele, dat zich op een groot couranten
bedrijf afspeelt.
Toespraak hoofdredacteur.
De hoofdredacteur, Dr. J. H. J. M. Witlox,
vond nog gelegenheid de aanwezigen met een
kort woord toe te spreken. Spr. wilde uiting
geven aan zijn voldoening, de kapelaans der
stad op de Maasbode te mogen zien.
Het slagen van de propaganda voor ons
blad in Rotterdam komt voor een groot deel
op u neer. Wij zien in u niet zoozeer gelegen
heids-propagandisten dan wel de vaste propa
gandisten voor de katholieke pers en speciaal
voor de Maasbode.
Spreker deed een beroep op de aanwezigen
om niet alleen bij het komende huisbezoek,
maar bij elk huisbezoek te denken aan het
groote belang van de katholieke pers; en in
het bijzonder aan de Maasbode voor het katho
lieke huisgezin.
Dankwoord kapelaan P. Simons. JÜ*
Kapelaan Simons sprak namens' df'aa"^
wezigen een dankwoord voor de allervriende
lijkste «ontvangst.
Hij i-ees erop, hoe de geestelijken de beroeps
propagandisten zijn bij hun huisbezoek voor
de katholieke pers.
De liefde voor de Maasbode was er en ls er.
Van jongs af aan hebben we de Maasbode
in den liuiselijken kring zien komen en voor
we van het Groot-Seminarie in de practijk
gingen, kregen we van den praeses van War
mond den goeden raad mede om op de Maas
bode te abonneeren en de Maasbode te steunen.
En bij bet doen van ons huisbezoek groeide
de liefde voor dit blad, omdat we zagen en
ondervonden, welke verwoestingen de anti
katholieke en neutrale pers in de katholieke
gezinnen aanrichtte. De courant is practisch
de toetssteen geworden voor de gezinnen, welke
we bezoeken. Met de krant, welke daar gelezen
wordt, hangt zoo nauw samen het zuiver
katholiek denken en het meeleven met de
Kerk. Waar de katholieke krant niet wordt
gelezen, verdwijnt het Roomsch denken en
leven langzaam maar zekei.
Onze roeping brengt mee, beroepspropagan-
disten te zijn voor de katholieke krant.
We waren het, we zijn het en blijven het.
Deze samenkomst zal een spoorslag zijn om
mee te helpen aan de verbreiding van de Maas
bode en ook van het Nieuwe Dagblad in onze
stad.
Op De Maasbode.
Te goed 10 uur ving het bezoek op de Maas
bode aan. Groepsgewijze werd onder .riding,
een rondgang gemaakt om het werken aan de
samenstelling van het Ochtendblad van nabij
te zien en te volgen
Als altijd was ook nu weer algemeen® be
wondering voor de machtige machines.
Hoogst voldaan keerden-allen na dit bezoek
aan de Maasbode-bij-avond huiswaarts.
■r: -!i,. 'Xif'Aif
Gisterenavond brachten de Rotterdamsche Kapelaans een bezoek aan De Maasbode, waar zij het journalistieke en technisch9
werk voor de Ochtendeditie bezichtigden. Het gezelschap voor de excursie, in de Groote Doclezaah
