mm mm
r
VRIJDAG 4 APRIL 1930
OOK KINDEREN
MAGISTER CLEMENS
SEURMONDT O.P.
TEGEN DE GELOOFSVERVOLGING
naar de missie.
DR. FRED. VAN EEDEN
11
Bataafsche Petroleum
ONTSLAG VAN PERSONEEL
INNEN DER BOETEN DOOR DE
GRIFFIERS DER GERECHTEN
ONTWIKKELING VOOR
VOLWASSENEN
MENSCHEN EN MEENINGEN
NIET ONDERSCHATTEN
Haagsche Verzekerings-Societeit
•■rr
Het communisme in Nederland heeft sinds
ü3 laatste vermaning uit Moskou een be-
Dijdenswaardigen ijver aan den dag gelegd.
Voor de heeren communisten lijkt niets
*e dol, en een toestand, die in Rusland
heerscht het meest begeerenswaardige para
dijs, zoolang men althans veilig in het kapi
talistische vaderland zit.
Bij hen komt duidelijk uit, dat de theorie:
^godsdienst is opium voor het volk", bij hen
ingeslagen heeft. Ze gaan er hun praktijk
naar voegen. Ze hitsen anderen op, om de
doodnuchtere gevolgtrekking uit zoo'n leei
te maken: als godsdienst een soort geestelijk
opium is, een zeer schadelijk verdoovings-
middel voor do menschap, dan doet men een
weldaad aan allen, die nog met dat soor;
opiumschuiverij behebt zijn, als men hen et
desnoods met geweld van afhoudt.
Rn ook dit gevolg: als inderdaad gods
dienst zoo'n ellendig slecht ding js voor de
menschen, dan moeten de offir-ieele ver
tegenwoordigers van den godsdienst be
schouwd worden als de grootste misdadigers
voor het volk, een soort geestelijke opium
smokkelaars en -handelaars.
Vanzelf geldt dus het parool: Weg er mee
en alles doen wat mogelijk is, om dat tui""
van de wereld te doen verdwijnen
Natuurlijk geldt bij zulke tttenschen geen
verdraagzaamheid.
De communisten schrikken Voor die gevolg
trekkingen niet terug. Ook in Nederland
niiet, althans te oordeelen naar datgene
wat er geschreven wordt. Ook hier komen
de Katholieken het eerst aan hod en onder
hen weer speciaal de Priesters.
In het haat- en opKitsingspi-oces halen ze
zelfs de kinderen binnen. Hier of daar in de
steden izal er wel een uitjouwpartij uit
voortkomen, misschien zelfs baldadigheden:
kinderen worden immers gemakkelijk tot'
Wn relletje gebracht.
Ken enkele beperking moeten we bier
maken: ais er binnenkort molesteeringen
vo°rkomen van geestelijken in volksbuurten
°f in openbare middelen van vervoer, moet
men dat nog niet heel en al schuiven op
eommunistische propaganda. Die zal er
W°1 tusschen zitten, maar men behoeft in
Nederland nog lang niet aan communisten
te denken, ais men hoort, dat een geestelijke
°P straat behandeld wordt als een hond.
33at komt voor in streken, waar geen com
munist te bekennen valt en onder mensehen,
r'niet graag bij communisten gerekend
zouden worden.
Dat men de kinderen in dien papenhaat
tracht op te voeden, verwondert ons niet, als
men de anderen hoort. Hand in hand met
die beweging tegen den godsdienst gaat de
opstand tegen ieder gezag.
Teekcnend en om te onthouden: die twee
dingen geven altijd elkaar de hand. Omdat
de diepe beginselen van zoo'n actie den
mensch alleen erkennen, en alles wat per
soonlijke vrijheid van doen en laten beknot,
uit den booze is.
Wat er van opvoeding terecht komt in
7ü°'n stemming, weten we uit de Russische
|Q(?standen, wat kinderen aangaat. En dat
'°oren we ook uit de krankzinnige ophitsing
|lor communistische jeugd op school vegen
Kun onderwijzers. Als da^ een beetje pakt,
Kunnen we op dat geb'ted nog heel wat be-
K'ven en zouden we wel eens graag de
houding willen zien van hen, die dat op-
handig volkje moeten onderwijzen, of liever:
Opvoeden!...
De soep zaïl hier wel niet zoo beet gegeten
borden als ze gekookt wordt, maar het moet
&1 voor ernstig genoeg gehouden worden, dat
roenschen met een gezond hoofd, met een
zekere beschaving en tocli ook met wat ver
antwoordelijkheid voor de toekomst, dat op-
Kitsend en haatverwekkend taaltje en die
moordende propaganda goedkeuren.
Dat ze zwijgen, als communist.
Ze moeten, omdat Rusland spreekt.
Waar- blijven nu de menschen, die altijd
^Preken van het splitsen der natie, liet zetten
vari hekjes, het zaaien van verdeeldheid?
Tweede protestvergadering in den
Dierentuin te 's Gravenhage
Krachtens pauselijk privilege
Naar wij vernemen is, krachtens privilege
van Paus Leo XIII pater Leotor Clemens
Suermondt O. P., die na twee jaar professoraat
aa-u het Dom inikanenklooster te Zwolle reeds
elï jaar werkzaam is geweest als lid van de
Pauselijke commissie tot kritische uitgave van
de werken vatl den h. Thomas, van welke com-
iientf -f'3- 0,11 kings, zooals we reeds meldden,
<len vu, tot voorzitter, lieden 4 April door
ff^-Generaal der Dominikanenorde
gecreëerd tot Magi8ter in de H Theologie.
Gister zijn 3 Zusters va„ de Congregatie
der Zusters van het Allerheili t Hart van
Jesus te Moerdijk, vertrokken naar de Missie
van Zuid-Suraatra, n.l. 2uster Ma etha
Kerkvliet, uit Hazerswoude)2uster Augus.
«na (Weber, uit Ymuiden) en Zu8ter Teresa
[Brandts, uit de Twist). Deze Zusters Zlmen te
Tandjong-Sakti zich gaan wijden aanhet on_
derwijs.
De Eerw. Broeders Ignatius van pejt_ uit
Helmond en Ludwig Barrels uit Bornn,' zul
len op IS April a.s. van Marseille uit vertrek
ken naar de Missie, Oeganda, in Britsch Oost-
Afrika, waar zij hun Missiearbeid zullen ver
lichten onder leiding van Mgr. Kaupling.
De beide Eerw. Broeders werden op lmize
'A ryland", te Arnhem, voor hun taak opge
leid.
WEDEROM GEWELDIGE
BELANGSTELLING
Voor de tweede protestvergadering welke
te 's Gravenhage tegen de geloofsvervolging in
Rusland werd belegd, bestond wederom groote
belangstelling. Om half acht gisterenavond
stond er weer een queue, die tot het admi
nistratiegebouw van den Dierentuin reikte en
te acht uur was de stroom van menschen nog
niet afgenomen.
Toen te kwart over aclrt de voorzitter, dr.
L. H. Grondijs het openingswoord sprak, waren
zaal en balcons gevuld met een belangstellende
menigte, onder wie wij wethouder Quant en
ten oud-hofprediiker Weiter opmerkten.
Evenals Woensdag was een 130-tal politie
mannen en rechercheurs in de zaal aanwezig.
Het koor der Russische Kathedraal te Parijs,
onder dirigent Afonsky, zong dezelfde liederen
als Woensdag. Deze vonden wederom warmen
bijval.
Rede oud-minister Slotemaker de Bruine
Als eerste spreker trad prof. dr. J. R.
Slotemaker de Bruine op, die met applaus
werd begroet.
Bij sprekers bezoek aan de Pressa te Keulen
imponeerde hem het meest het tentoongestel
de in het Statenhuis en sprekers herinneringen
gaan telkens terug naar die zaal, waar de
Sovjetrepubliek had uitgesteld, wat de pérs
voor de cultuur van het land had verricht. Spr.
had eerbied voor de organisatorische gaven van
de tentoonstellers. Doch bij zijn vraag naar
hetgeen de staat voor Kerk en Godsdienst
deed, werd hem getoond een voorstelling van
een puntig ijzer, dat met een hamer in de
zwarte rots van Kerk en Godsdienst werd ge
dreven. Rondom deze voorstelling was het blad
„De Godloochenaar" opgehangen. Deze ge
dachte heeft spr. nooit verlaten. Behoefte aan
berichten uit Rusland heeft hij daarom niet.
Indien de godsdiensten en alle confessies
meer ootmoed zouden hebben getoond en dit
eerst noodige beter in acht hadden genomen,
zou er minder aanleiding zijn geweest tot de
oorzaak van ons protest. Thans past ons daar
naast een mea culpa.
De vrijheid van den mensch ligt in zijn ge
bondenheid aan zijn Schepper, doch in Rus
land ziet men de gevolgen van de leus: „Geen
Kerk, geen Godsdienst, geen God".
Spreker heeft diep medegevoel met de ver
volgden in Rusland. Neem een ziel uit God ge
schapen, druk haar neer en zij springt, ge
lijk een veer, op tot God. Het komt, naar spr.
is medegedeeld, in Rusland vaak voor, dat
zielen in oogenblikken van druk beter gefun
deerd werden.
Den vervolgers riep spr. toe: Blijf af van
God, blijf af van de Kerk, blijf af van de
Ziel. (Geestdriftig applaus).
Kanunnik deken van Dam viel hij het he
stijgen van het spreekgestoelte een krachtig
applaus ten deel, waarna hij zijn Woensdag uit
gesproken rede herhaalde, welke een langdurig
applaus oogstte.
Rede opperrabbijn Pereira
Ook de hierop volgende spreker, opperrabbijn
S. R. Pereira, werd met applaus verwelkomd.
Spr. voelt zich gedrongen een tegenstelling
te constateeren. Dit vrije Nederland, waar wij
Joden, aldus spr., onbelemmerd onzen gods
dienst mogen belijden en Rusland, waar de
Joden aan de zwartste vervolgingen bloot
staan. De naam Rusland doet ons huiveren en
roept ons voor den geest bloedige pogroms
onder het Czaristiselie regime. Van de nieuwe
regeering hoopte men, dat zij onder de leuzen
van vrijheid en blijheid tenminste vrijheid van
godsdienst zou erkennen. Daarnaast, staat de
naakte waarheid. Alle geloofsbelijders worden
vervolgd, de kerken worden gesloten, terwijl
men het praatje rondstrooit, dat dit op eigen
verzoek der bevolking zou gebeuren. Men
dwingt de geloovigen door een onverdraagbaar
zware1 belasting tot het overdoen van hun kerk,
welke de staat dan voor andere doeleinden in
richt. Vrijheid van godsdienst 1
Den belijders van godsdiensten wprdt contra-
revolutlonnalre actie verweten.
Wij, belijders van alle godsdiensten, zijn één
van gedachte in het medelijden met de ver
volgden. Ons protest gaat niet tegen den
huidigen regeeringsvorm, niet tegen de macht
hebbers; ons protest richt zich op de feiten.
Spr. besloot met een vergelijking van het
brandend braambosch met Gods woord. Gods
woord sterft niet. (Applaus).
Toen Z. Em. Metropollet Eulogius uit Parijs
het spreekgestoelte besteeg, rezen alle aan
wezigen recht en een warm applaus steeg op.
Ook thans vertaalde dr. Grondijs de in het
Russisch uitgesproken rede.
Na het indrukwekkende „Credo" had diri
gent Afonsky een langdurig applaus in ont
vangst te nemen.
Tenslotte werd de gisteren ook gepubliceer
de motie aangenomen, waarna men het tweede
couplet van het Wilhelmus zong.
Eindelijk heeft dr. Grondijs dank betuigd
aan de Haagsche politie en de 70 jongelieden
nit jeugdorganisaties voor het bewaren der
orde, aan de sprekers en aan 't koor. (Ovaties).
Aan de uitgangen werd wederom voor de
vervolgden gecollecteerd.
Alles had een ordelijk verloop.
De ordeverstoorders worden vervolgd
De lieden, die Woensdagavond in de protest
vergadering tegen de geloofsvervolging in Rus
land, werden aangehouden door de politie,
zullen zich vermoedelijk t.z.t. voor den rechter
hebben te verantwoorden wegens het verstoren
der orde in een openbare vergadering. Inmid
dels zijn zij in vrijheid gesteld. (Corr. Bur.)
HET VRIENDENBOEK
„Het blijkt, hoe ontzaglijk zijn invloed
is geweest op het Nederlandsche
intellect"
Op den vooravond van des dichters verjaar
dag is het vriendenboek te zijner eer versche
nen. De titel luidt: „Li.ber amicorum Dr. Fre-
derik van Eeden, aangeboden ter gelegenheid
van zijn zeventigsten verjaardag, 3 April 1930"
en de uitgave is verzorgd door de Maatschappij
tot verspreiding van Goede en Goedkoope Lectuur
(Wereldbibliotheek) te Amsterdam. Het is een
kloek boekdeel van over de tweehonderd blad
zijden met vele interessante illustraties en een
band van Bordeaux-rood laken met. goud en met
het bekende vignet van de waterlelie versierd.
Het schijnt de bedoeling geweest te zijn om
de beteekenis van Frederik van Eeden in het
licht te stellen voor de verschillende gebieden
waarop hij zich bewoog, en daarmee is men dan
niet geheel geslaagd. En dat kan moeilijk, waar
zonder bepaald plan gewerkt is en de samenwer
kende vrienden van den dichter elk voor zich
de grootste vrijheid hielden. Maar wèl getuigt
dit boek ervan hoe ontzaglijk de invloed iè ge
weest van Frederik van Eeden op het Neder
landsche intellect, hoe hij totaal verschillende
geesten langer of korter tijd heeft betooverd en
geheel beheerseht. En allen houden aan de dik
wijls zoo beteekenisvolle en soms beslissende
aanraking met zijn persoon een waardevolle
herinnering óók waar zij moeten erkennen aan
den invloed van den meester ontgroeid te zijn.
Op deze bladzijden leeft „Walden" weer, niet als
de naam van een dichterswoning, maar als een
leus, als een program en het wordt ons, Iater-
gekomenen, weer eens duidelijk hoe een moedig
baanbreker Van Eeden hier was en hoe een ver.
voerend getuigenis hij leverde met opoffering
van veel, van bijna alles misschien.
JOURNALISTIEK.
In de tweede helft van deze maand, zal „Onze
Courant" te Hoorn, Katholiek dagblad van
West-Friesland, ijn 25-jarig bestaan herden
ken.
PRIESTERJUBILEUM.
Dinsdag herdacht de ZeerEerw. Pater J. A.
eiling o. F. M„ pastoor der H&rtbrugparockie
Leiden, zijn Zilveren Priesterfeest,
deze a6ns den wenseh van den jubilaris ging
wiil zonder eenlg uiterlijk vertoon voorbij,
eerst 8 eröcnJt:ir!g door de parochianen op den
-'ten Zondag na Paschen zal geschieden.
fil 'ettemin mocht pastoor Helling reeds tal-
blijken van belangstelling ondervinden.
ROTTERDAM LLOYD RAPIDE
De „Rotterdam Lloyd Rapide", rijdende In
aansluiting op liet mailschip .Patria" den Sen
April 14 uur te Marseille aangekomen, is van
daar om 16.15 uur vertrokken. Deze trein
rtopt niet te Roosendaal. Aankomst Rotterdam
D-P4 April 15.07 uur, Den Haag 15.35 uur en
Amsterdam C. S. 16.49 uur.
PROV. STATEN VAN ZUID HOLLAND
Door den voorzitter van het Centraal Stem
bureau voor de verkiezing van leden van de
provinciale Staten van Zuid Holland is be
noemd verklaard tot lid van die Staten, de heer
J. P. Korpel te 's Gravenhage, in de plaats van
den beer D. B. Michon, die zijn benoeming
niet beeft aangenomen.
Tusschen al deze gelukwenschen en gelegen.
heidsbijdragen bevinden zich enkele opstellen
van wijder strekking.
Herinneringen worden er natuurlijk zeer vele
naar voren gebracht en de echte bewonderaars
van den dichter zullen smullen aan al deze
deels gevoelige, deels humoristische, soms wee
moedige maar altijd sympathieke schetsen uit
het verleden. Met niet oog op de bekeering van
Frederik van Eeden worden er wel eens min
der gelukkige, soms ook vreemd-naïeve dingen
gezegd. Het is wonderlijk hoe eigenaardig-
schrikachtig de vrijzinnigen van vandaag nog
steeds tegenover katholiek-worden staan alsof
het een geestelijke schipbreuk is. Over het alge
meen hebben de vrienden van den dichter even
wel een prijzenwaardige zelfbeheersching aan
den dag gelegd.
Eenige opmerkingen die ons getroffen hebben
wilden wij nog aanhalen. Merkwaardig is b.v.
het oordeel van Frans Erens, die meent dat de
kleine tooneelstukjes van vóór de „Nieuwe
Gids" Van Eeden's beste werk vormen. De rest
zou „litteratuur" zijn. Kernachtig na veel gefi-
lcsofeer-in-de-ruimte is de vaststelling van Pie-
ter van der Meer de Walcheren: „De myste-
rieuse verzoening van Uw bewogen leven van
zoeker der Waarheid heeft, wat men ook zeggen
moge, plaats gehad op den 18den Februari 1922
in de Sint Paulus-abdij van Oosterhout." De
aandacht verdient ook wat Querido schrijft
(vooral om de manier waarop): „Het literaire
ontwikkelingsproces van Van Eeden is in zeke
ren zin blijven steken. Zijn overgang tot den
Roamsch-Katholieken godsdienst heeft in hem
nieuwe bezieling, maar ook nieuwe beperkingen
gebracht; niet veroorzaakt door het Katholi
cisme, doch door zijn eigen geestelijke gesteld
heid." Henrietta Roland Holst is de „Studies"
en „De Blijde Wereld" gaan lezen en zegt, dat
Van Eeden in zijn opvatting van het socialisme
gelijk heeft gekregen. Hij heeft de tekortkomin
gen van het marxisme en de vergissingen der
sociaaldemocratie zeer juist gezien.
We hesluiten dit kort overzicht van het
„Liber amicorum" met een herinnering heel
aan het einde van het boek, een herinnering
van Alida Zevenboom, de pseudo-dienetbode
van „De Groene". Zij heeft de verdienste de
grappigste bijdrage geleverd te hebben, die
tevens in allen eenvoud misschien de mooiste is.
„Meneer Van Eeden,
Herinnert u zich nog dien morgen in Bussum
toen u, met de groentekar van „Walden", in
het „Spiegel' voor de villa „Semper Vista" stond
en het dienstmeisje naar u toe kwam en tegen
u zei: „Freerik, mevrouw vond je peentjes lang
niet vensch en je sla kon wel wat meer krop
hebben en je biet was bitter."
Herinnert u zich dat nog? Dat dienstmeisje
was ik en toen ik het gezegd had, had ik er-
spijt van, want u keek me zoo treurig aan en
schudde uw hoofd en zei tegen me:
„Ja, Aaltje, de natuur kun je niet dwingen."
Het schijnt, dat u toch steeds getracht heeft
de natuur, vooral die der menschen, tot het
goede te dwingen en dat maakt dat er ergens
diep in ons hart altijd een warm plekje voor u
is geweest:"
De viering van zijn verjaardag
Men seint ons uit Bussum:
Hoewel de receptie eerst in den namiddag zou.
plaats vinden, werd dr. Frederik van Eeden
gistermorgen reeds druk in beslag genomen
d-oor persoonlijke gelukwenschen en door...
persfotografen. De jubilaris zag er frisch en
opgewekt uit en ontving gisterochtend te zijnen
huize uit handen van den ZeerEerw. heer C
Beumer, pastoor der St. Pietersparochie de E
Communie, waarna deze een kleine toespraak
hield.
Maandagochtend werd tot intentie van den
jubilaris een stille H. Mis opgedragen.
Een groote hoeveelheid schriftelijke en tele
grafische gelukwenschen waren binnengekomen
Verder waren er zeer vele bloemstukken bin
nengekomen.
de Z.O. WERKHÜTVAN FREDERIK VAN EEDEN OP „WALDEN", waar zoo menige
belangrijke arbeid is ontstaan.
DRUK BEZOCHTE RECEPTIE OP
ZIJN VERJAARDAG
Een rijkssubsidie
De receptie gistermiddag bij Dr. Frederik
van Eeden op zijn zeventigsten verjaardag was
zeer druk bezocht.
Mr. Giltay, secretaris van het liuldigings-
coinité bood het „Liber amicorum" aan, waar
bij bij in treffende woorden deed uitkomen,
dat de samenstellers, om de groote verdiensten
van Dr. van Eeden op elk levensgebied, diep
bij hem in de schuld staan en dat zij eiken
twijfel wilden uitsluiten, alsof zijn zaad op een
steenachtige rots was gevallen.
Vervolgens bood spr. een album aan, bevat
tende de namen dergenen, die een fonds had
den bijeengebracht en hun liefde hadden ge.
toond door met stoffelijke gaven de levens
dagen van Dr. van Eeden te verlichten.
De jubilaris dankte zeer ontroerd in lieel
moeilijk te volgen woorden, die hij peinzend
uitte. „ïk heb geschreven, ik heb gelezen'1,
zeide hij o.m. „zonder God komt van mijn wer
ken niets terecht". Hij sprak van gemis aan
deemoed en van de zekerheid, dat zijn weg
thans de juiste is.
Burgemeester II. de Bordes, sprak eenige
zeer hartelijke woorden tot den dichter en
memoreerde de woorden volgens den psalm:
„Veel zorgen, veel verdriet", stipte nog aan de
daad van de gemeente Bussum en deed ten
slotte namens den Minister van Onderwijs.
Kunsten en Wetenschappen en de Regeering de
mededeeling, dat dit jaar een subsidie zal
worden verleend.
Deze woorden werden eveneens door den grij
zen jubilaris beantwoord.
De laatste spreker was de secretaris van bet
gemeentebestuur van Haarlem, de geboortestad
van Dr. van Eeden, die haar grooten zoon
kwam huldigen, onder aanbieding van een
schitterend bloemstuk.
's Avonds had een diner plaats in hotel
„Nieuw Bussum".
HERDENKINGSAVOND TE ROTTERDAM
Het was een eigenaardige sensatie om na
de lectuur van het „vriendenboek" voor den
3aïig,en Van Eeden, dat overvloeit van ver
eering en dankbaarheid, een herdenkingsavond
mee te maken in den Rotterdams'chen Kring,
waar de belangstelling minder dan minimaal
mocht heeten.
Dr. P. H. Ritter uit Utrecht heeft er over
Van Eeden's leven en werken gesproken in
een voordracht, die intellectueel wel wat over
belast was.
Het hoofdmotief was, dat Frederik van
Heden tegen den schijn in een echte „tachtiger
geweest is en dat het conflict van zijn anders-
willen met zijn verleden het leven van den
dichter goeddeels heeft beheerseht.
Aldus wees Dr. Ritter erop, hoe de liefde
voor de natuur en de onlust tegenover de
samenleving der menschen, die kenschetsend
waren voor de beweging van 'SO, weerklank
vinden in „De kleine Johannes", aldus legde
hij verband tusschen het individualisme der
tachtigers en het zich profeet-voelen bij Van
Eeden, aldus zag hij verwantschap in het
revolutionnair verzet bij beiden. Zelfs vist. hij
bij Van Eeden een uiting aan te halen, waarin
Je dichter, voor de keus gesteld tusschen het
goede en schoone, aan de schoonheid toch een
zeker primaat toekende.
Dr. Ritter heeft dan verder uiteengezet, hoe
Van Eeden zich van 'S0 verwijderde door het
ethische naast het aesthetische als levensmotief
te aanvaarden, hoe hij het monisme van "Van
Deyssel afwees voor het dualisme van
„Johannes Viator" en hoe hij uit de anaichie
run het individualisme naar de gebondenheid
van een ideëele gemeenschap streefde.
Een citaat van Stepham Zwelg over Tolstoi
verklaarde de spreker van toepassing op Van
Eeden, dien hij zag als een God-zoeker meer
dan als God-vinder, psychologisch beschouwd.
De bekeering van den dichter tot het katho
liek geloof kon spr. niet zien als een zwak
heid en een steun-zoeke-n, maar hij zag dezen
overgang als begrijpelijk en schoon, de logische
en natuurlijke consequentie van een leven, dat
op het zoeken naar annknooping aan een
traditie gericht was.
Bezuiniging op Borneo
STOPZETTING VAN NIEUWE
OLIE-EXPLOITATIE
BATAVIA, 3 April 1930. (ANETA) Volgens
bericht in de Ned.-Indiscbe dagbladen heeft de
administratie van de B. P. M. te Balik-Papan op
Borneo instructie ontvangen zooveel mogelijk
te bezuinigen en de uitgaven tepig te brengen
met een bedrag van 2.000.000. 50 man van het
administratieve en 80 man van het technische
personeel zijn ontslagen, terwijl de uitbreidings
werken en de exploitatie op de nieuwe olievel
den zijn stopgezet. Duizenden koelies, die als
arbeiders werkzaam waren in de steengroeven
te Loehdoeri zijn weer per scheepsgelegenheid
naar Java teruggezonden.
Een degradeerend wetsvoorstel voor
de rechterlijke macht
ADRES AAN DE TWEEDE KAMER.
Door de „Vereeniging van Griffiers en Sub
stituut-Griffiers bij de Kantongerechten in Ne
derland" is aan de Tweede Kamer der Staten-
Generaal een adres verzonden, naar aanleiding
van het wetsvoorstel, beoogende voortaan het
innen en verantwoorden der boeten door de
Griffiers der gerechten te doen plaats hebben.
Adressante brengt daarin onder de aandacht
van de Kamer, dat: le. het aanhangige Wets
voorstel eene degradatie der Rechterlijke Macht
beteekent en haar aanzien aanmerkelijk zal
doen dalen; 2e. het in de practijk absoluut on
uitvoerbaar is bij de Kantongerechten der Se
klasse en zeer bezwaarlijk uitvoerbaar bij de
overige Kantongerechten; 3e. na onverhoopte
aanneming bekwame juristen voor het ambt
van Griffier hij een Kantongerecht niet meer
beschikbaar zullen zijn, zoodat men daartoe
uitsluitend minder goede juristen zal moeten
benoemen of het ambt ook voor niet-juristen zal
moeten openstellen.
Adressante wijst er voorts op, dat de thans
bestaande toestand met betrekking tot het innen
van boeten zeer goed gehandhaafd zal kunnen
blijven, daar het adressante bekend is, dat de
Registratiekantoren (die voor dit werk onein
dig beter geschikt zijn, daar zij allen personeel
hebben, terwijl de Ontvangers bovendien zelf
bijna altijd aanwezig zijn* volgens de verklarin
gen van hunne eigen Inspecteurs geenszins aan
overbelasting lijden en dit werk ook in het ver
volg gereedelijk kunnen blijven afdoen, terwijl
bovendien de betaling van boeten eventueel ook
zeer goed op de postkantoren, waar trouwens
ook reeds belasting betaald wordt, zou kunnen
geschieden.
Adressante verzoekt de Kamer zeer dringend
dit hoogst schadelijke en in de practijk onuit
voerbare wetsvoorstel, dat bovendien degradee
rend is voor de Rechterlijke Macht, wel te wil
len verwerpen, en voorts t-e willen bevorderen,
dat aan de Griffiers der Kantongerechten zoo
weinig mogelijk administratieve werkzaamhe
den zullen worden opgedragen en dat deze amb
tenaren in stede daarvan voortaan zullen wor
den benoemd tot het ambt van Kantonrechter-
Plaatsvervanger, hetgeen hun ijver en ambitie
zal verhoogen, wat meer in bet belang zal zijn
van onze Rechterlijke Macht.
I-'rccies, niet te licht heenstappen ovet
moeilijkheden, die van oudsher blijken te
bestaan.
Een er van is dit: heel weinig menschen
ontkomen op den duur aan den invloed van
hun lectuur. De keuze van die lectuur geeft
al de neiging aan; de lectuur .zelf maakt die
neiging sterker.
Wij kunnen het zoo kostelijk eens zijn
met onze vijanden (dat woord niet te bloe
dig opnemen a.u.b.) die schrijven; men
onderschatte echter in geen geval, wat het
beteekent, wanneer wij uit het gezin het
arbeidsvijandige blad weren en er onze eigen
krant voor in de plaats stellen.
Ook al moet men daarvoor iets missen,
dat men graag zou hebben; al moet men zich
daarvoor iets getroosten. Het doel is het
offer volkomen waard.
Doch: gelijke monniken, gelijke kappen.
Zoo moeten die vijandenhet dus ook
weten te waardeeren, als zeer juist, zeer ge
zond en zeer menschkwidig, dat wij uit een
gezin een godsdienstvijandig blad weren,
een blad, dat onze beginselen voortdurend
bestrijdt, laten we maar veronderstellen, op
een fatsoenlijke manier. Ook al zouden wij
ons daarvoor iets moeten getroosten, ivat
als een offer gevoeld wordt. Ons eigen blad
daarvoor in de plaats, die leus kan nooit
als fanatiekof wat leelijks ook, uitgemaakt
worden.
Daarvoor kwamen de katholieken dan ook
altijd flink uit; helder en klaar hielden ze
vol, dat er schadelijke, voor hun godsdienst
slechl-'werkendc geschriften bestonden. In
een katholiek gezin een katholiek blad, een
katholieke lectuur, dut is normaal, dat is ge
zond. daarom moet dan zoo schimpend en
smalend op dat gedeelte der tucht van katho
lieken afgegeven worden? Omdat de katho
lieken niet de socialistische denkbeelden
helpen verspreiden? Maar, lieve menschen,
geven de sociaaldemocratische de katholieke
opvattingen? Houden die zich aan de katho
lieke beginselen?
Laten we even lachen met voldoening
over het inzicht, aan dien kant ook gekomen
VERBODEN LOTERIJ OF NIET?
Een commissie van onderzoek
ingesteld
Naar we vernemen is onder voorzitterschap
van den Oud-Minister van Onderwijs dr. de
Visser een Commissie gevormd, die beoogt een
onderzoek in te stellen inzake het vraagstuk
der ontwikkeling voor volwassenen hier te
lande. Bij de Vereenigingen, die zich op dit
gebied bewegen, zal een uitgebreide euquête
naar liun werkzaamheid en resultaten worden
gehouden.
DE INTERNATIONALE SCHILDERSCHOOL
TE BRUSSEL
Een Nederlander verwerft den
eersten prijs
Aan de internationale vakschool voor schil
ders werd de cursus 19291930 gevolgd door
55 leerlingen uit 10 verschillende landen. Dezer
dagen werden door de jury de vervaardigde
stukken beoordeeld. Hierbij werd de hoogste
onderscheiding, zijn-de diploma met groote gou
den medaille, toegekend aan den heer Herman
Martens uit Boxmeer. Daar hij in alle vakken
het maximum aantal punten verwierf, ont
ving hij tevens een buitengewoon loffelijk schrij-
vau den directeur P. Logelain. Niet min
der dan 22 der door hem vervaardigde stukken
werden bestemd voor d£ groote schiiderten-
toonstelling te Brussel.
Fatsoen en moreele verplichtingen
Gisterenmiddag heeft de Haagsche Recht
bank in hooger beroep behandeld de zaak tegen
den heer H. D. H., directeur van de N. V.
Haagsche Verzekerings-Societeit (H. V. S.),
beschuldigd van het houden van eeD verboden
loterij. Het betreft hier de uitgifte van de be
kende 3 pCt. premie-obligatiën, groot 50 cent,
in een leeniug der vennootschap, waarbij de
houders tevens mededingen naar door de N.V.
uitgeloofde prijzen en premiën ten behoeve der
deelnemers, die als winners werden aangewe
zen door het lot, t.w. een der trekkingen van
de Ned. Staatsloterij. De kantonrechter heeft
verdachte, bij een uitvoerig gemotiveerd, schrif
telijk vonnis, vrijgesproken.
De feiten gaf verdachte toe. Toen de obli-
gatiën werden uitgegeven, nu 21 jaren geleden,
was echter nog niet uitgemaakt, dat het een
verboden loterij zou zijn. Toen de Hooge Raad
veel later een desbetreffend arrest jvees, is ver
dachte er mee opgehouden nieuwe obligatiën
uit te geven. Tegenover de reeds ingeschreven
deelnemers achtte hij zich echter moreel ver
plicht de eens aangegane verbintenis na te
komen.
Het O. M., waargenomen door mr. Rijkens,
kon zich allerminst met het vrijsprekende von
nis van den kantonrechter vereenigen. Ver
dachte gaat toch nog steeds door de obligatie-
houders in de gelegenheid te stellen prijzen te
bekomen, die door het lot worden aangewezen.
Spr. vroeg verdachte's veroordeeling, evenals
het O.M. in eerste instantie heeft gedaan, tot
betaling van een boete van 500 subs, twee
maanden hechtenis.
Pleidooi
Verdachte's raadsman, mr. Dekker, noemde
het requisitoir al buitengewoon sober; hij had
een uitvoerige motiveering verwacht.
Uitvoerig betoogde pl., dat Jiier geen ver
oordeeling zal kunnen volgen. Van het aan
leggen van een loterij in 1929 is geen sprake
geweest. Wat betreft het .houden van een
loterij, bevat de dagvaarding alleen een kwali
ficatie, doch geen feiten. Ten aanzien van het
openstellen van de gelegenheid tot deelneming
in een loterij worden evenmin feiten genoemd
en zijn buitendien ook, geen feiten bewezen.
Pl. wees er verder op, daP verdachte niets
anders doet dan de eenmaal op zich genomen
verplichtingen nakomen. Wanneer hij zich zou
willen houden aan het arrest van den Hoogen
Raad, zou hij tegen de 200.000 deelnemers kun
nen zeggen, dat het hier een verboden loterij
betreft en dat hij hun niets meer mocht uit
betalen en dus van hen af was. Hij is echter
een te fatsoenlijk man om zoo te handelen. In
tegendeel hij acht zich moreel verplicht om de
bestaande verbintenissen na te komen en lang
zamerhand te komen tot liquidatie. Trouwens
verdachte betaalt geen prijzen meer uit, doch
hij geeft aan degenen, die daarop recht zouden
hebben gehad, schadeloosstellingen tot een
zelfde bedrag. Wanneer men een beteren vorm
van liquidatie weet, zonder onbillijk te worden
tegenover de deelnemers, dan is verdachte
daartoe gaarne bereid.
Na re- en dupliek werd de uitspraak be
paald op 17 dezer.
ALS DE JEUGD JONG LEVEN VINDT. Een
heerlijk spelletje op de hoenderfokkerij, waar
de eerste kuikentjes het voorjaar inhuppelen
ONDERSCHEIDING
Bij Kon. besl. is de aan G. G. van Z u i 1 e-
k o m, Rijksve-ldwachtcr-brigadier-majoor te Rid
derkerk, eeremedaille, verbonden aan de Orde
van Oranje-Nassau, in zilver, hij bevordering
vervangen door de eerr medaille, verbonden aan
genoemde Orde, in goud.
PROFESSOR EINSTEIN IN ONS LAND
Prof. dr. A. Einstein is Woensdag uit Berlijn
te Leiden aangekomen, teneinde daar enkele
colleges te geven.
EMMA ALBANI f
Mevr. Emma Albani, de welbekende opera
zangeres, is overleden.
GUSTAAF SEGERS.
De S3-jarige Vlaamsche schrijver en lid van
de Kon Vlaamsohe akademie. Gustadt Segers
is van de H.H. Sacramenten der Stervenden
voorzien.
