ALGEMEEN OVERZICHT.
m
s
Eerder een teeken van onmacht dan van macht
Om een eereplicht te
vervullen
is
Aniwoord, dat ongeïegen
kwam
Slavfrnij van den geest
VRIJDAG 4 APRIL 1930
het nieuwe rusland
DE GODSDIENSTIGE GEAARDHEID BIJ DE BREEDE
MASSA IN HET OOSTEN VEEL MEER ONAAN
GETAST GEBLEVEN, DAN IN HET WESTEN
TARDIEU ONGESTELD.
UIT DE MEMOIRES VAN SIR
ARTHUR NICHOLSON
WAT DENKEN DE NOREN ER VAN?
DE BOMAANSLAGEN BIJ TIETZ
EEN ANTI-KATHOLIEKE BOND
IN ZWEDEN
Uit politieke wraak
PLAVEISEL IN DE HOOGTE
GESLINGERD
EEN BOM PER POSTPAKKET
DE ENGELSCHE MIJNWET
smul
öe vlootconferentie
Onze lezers behoeve® zich niet te verwonde-
^n, want er Is op de Londensche vlootconfe
rentie over het vraagstuk deT veiligheid nog
Seen schijn van overeenstemming bereikt.
Naar de Parijsche correspondenten der En
gelsche bladen melden, is de formule, waarover
Briand en Henderson het eens waren geworden,
door Tardieu niet goedgekeurd en heeft de
Pransche regeering nieuwe voorstellen gedaan,
die thans bestudeerd zullen worden.
Dat die bestudeering wel enkele dagen duren
sal, had men er niet eens bij behoeven te ver
melden.
De Japansche delegatie heeft een
verklaring gepubliceerd, waarin de aanvaar
ding van de Engelsch-Amerikaansche voorstel
en door Japan wordt bevestigd.
In de verklaring worden tevens Japans
reserves ten aanzien van enkele punten dier
voorstellen medegedeeld. Een dier reserves is
dat een eventueel verdrag, op den grondsla"
der Engelsch-Amerikaansche tot stand gé-
komen, slechts tot einde 193G van kracht blijkt
Volgens berichten uit Tokio verzet men zich
ih Japansche marinekringen nog steeds zeer
krachtig tegen de politiek van het Japansche
kabinet.
De chef van den Japanschen marinestaf
heeft zich thans tot den keizer gewend met een
memorandum, waar, naar men veron.
derstelt, de bezwaren tegen de regeeringspoli-
tiek worden uiteengezet. Een dergelijke stap
volgens de Japansche berichten de uiterste
stap, waartoe een officier kan overgaan. Het
doel van den stap is wel den tegenstand tegen
de voorstellen zoo te doen toenemen, dat de
staatsraad ze zal verwerpen.
De Tsjecho Slowaksche minister van buiten-
andsche zaken, Benes, die in vèrband met de
zitting der commissie voor de schadever-
goedingsbetalingen der Oostersche landen te
anjs vertoeft, heeft aan een medewerker van
a "foir" een interview verleend en daarbij ge-
n en °ver de oriënteering der Europeesche
v1 1 in het licht van de op de Londensche
motconferentie genomen hesluiten.
0 werkzaamheden te Genève zouden slechts
an sael kunnen opschieten, zeide hij wanneer
en te Londen den weg voor de ontwapenings-
c°mmissie baant.
vomt te Londen slechts een overeenkomst
an drie tot stand, dan moet men op een ver
ding van den arbeid van den volkenbond
rekenen
Sprekend over de interpretatie van art. 16
(j 11 het volkenbondsstatuut zeide Benes, dat
he °atwapening veiligheid tot voorwaarde
2-.e f" Veiligheid zal echter eerst wezenlijkt
in n' <vanneer men eensgezind constateert, dat
Seval van een schending van het statuut
e staat, die zich aan een aanval schuldig
r alle politieke, economische en moreele
grachten der
hebben.
hij zijn ook de programpunten van minister
Schiele ter sprake gekomen. Nog in den loop
van de komende week zal de rijksregeering
wetsvoorstellen voor den landbouw bij den
rijksdag indienen.
Binnen den kortst mogelijken tijd zal het
program voor hulpverleening aan de Oostelijke
provincies bij den rijksdag worden Ingediend.
Op de vragen betreffende de handelspolitiek
verklaarde dr. Brüning, dat de nieuwe regee
ring de noodige continuïteit ten aanzien van de
politiek der handelsverdragen zal betrachten.
De leider der sociaal-democratische fractie,
dr. Breitscheid, heeft zijn bezorgdheid uitge
sproken over de toepassing van art. 48. De
rijksregeering aldus verklaarde de rijks
kanselier zal, wanneer het noodig mocht
zijn, na zorgvuldig onderzoek in elk geval af
zonderlijk overwegen, of de grondwettige en
juridische voorwaarden voor toepassing van
artikel 48 aanwezig zijn.
Van het laatste middel, dat de grondwet toe
laat, toepassing van artikel 48, zal slechts dan
gebruik worden gemaakt, waneer er geen hoop
meer bestaat, dat het parlement en de par
tijen zelf hun taak vervullen.
Of het toepassen van dit artikel noodig zal
zijn, is een beslissing, die de rijksdag binnen
kort zelf heeft te nemen.
Verscherpte toestand
Britsch-lndië
m
overige staten tegen zich zal
Het kabinet-Bruning
rneerd erheid
de
Na de verklaring van den voorzitter van de
Duitsch-nationale partij, dr. Hugenberg, dat de
Duitsch-nationale fractie tegen de moties van
wantrouwen van de sociaal-democraten en de
communisten zal stemmen, ging de rijksdag
.^gisteren onmiddellijk tot stemming ov.er de
"ties van vertrouwen der sociaal-democraten
communisten over.
j., h*eze moties werden behalve door de voor-
-e iera alleen gesteund door de nationaal-
°cialisten.
De beide moties werden met 252 tegen 187
Ce<nmen verworpen.
Hugenberg zeide in zijn hooger bedoelde ver
garing, dat er in de Duitsch-nationale fractie
leeningaverschillen hebben bestaan over de hou-
lQg, welke de fractie ten opzichte van de mo-
l6s van wantrouwen zal aannemen.
Woensdagmiddag had de fractie met 'n meer-
erheid van drie vierden besloten, om voor het
^Tal een voorstel tot verdaging van de stem
dag, dat ten doel had de agrarische wetten
*6n s
gorden, haar wantrouwen in de regeering uit
6 spreken.
°P mijn aandringen in overleg met den leider
6f fractie dr. Oberfohren, heeft de fractie ech
bloten, aldus Hugenberg, de moties van
Mantrouwen der sociaal-democraten en der
°öimunisten te verwerpen.
Hit is in overeenstemming met de door alle
poepen van de partij gesteunde houding, die
op den partijdag te Kassei heb uitgedrukt
de woorden, dat de partij iedere poging zal
^cunen, waarvan en werkelijke verbetering
aa den toestand in den landbouw kan worden
6rwaoht.
^Öe2Q verklaring wordt afgelegd in verhand
et de krachtige bewoordingen in de regee-
"Ssverkiaring waarin de maatregelen ten be-
®ve van den landbouw worden aangekondigd.
He Duitsch-nationale fractie is het er echter
bderllng over eens, dat zij voor deze regee-
aa en haar handelingen niet de minste verant-
^rtielijkheid draagt.
De fractie heeft echter geen enkele reden om
eö rijkslandibond dwars te zitten, indien deze
0 verantwoordelijkheid wel wenscht te aan
vaarden.
verklaarde voorts, dat tegen de
t e_.'ns van de huidige regeering het
zii rwi aatr°Uw«® zal blijven bestaan, indien
hT nlZfT1* brengt in Pruisen.
nationaal-^ p
Heventlow constateerde diT*"f
<38 oude bekenden tev JZ het kal'met
Verfi t sztet> in wie men geen
•ertrouwen kan hebben, o a
den ua- den heer Groener,
man van Spa.
De verklaring van de regeering is zeer ver-
_ard en onduidelijk. Zij schuwt blijkbaar de
arbeid Nationale eenheid kan bï
a,,Kt. worden op de basis van verwerping van
all« internationale tendenzen. Pg van
He natlonaal-socialisten zullen niet moe wor-
jj 'b bnt volksverraad van de voorstanders van
^cMing-piaii aan de kaak te stellen.
Zak Vr°es den mlnister van blnnenlandsche
tj en- dr- Wirth, met nadruk, -of deze de poij.
Zett V3n Severi"S tegen Thüringep zal voort-
Zq ea; Indien hij dit voornemen zou hebben,
a0 ,0 op het scherpste verzet der nationaal-
'allsten kunnen rekenen.
aat'° comtnunist Raedel verweet den Duitsch-
m6'0nalea dubbelzinnigheid, omdat zij voorne-
PlarS»Waren' voor de "gearing van het Young-
aa te stemmen.
kahjndf;rr, bepaalde omstandigheden zou het
ri 'ning met artikel 48 regeeren. Het
tPunicf1 °P den grootsten tegenstand der com-
«Pisten moeten rekenen.
It-et 1 "'ka:aselier Briining kwam vervolgens aan
tydena JfT beantwoording van de hem
if] ar ine J5 "j®cUS3ies over de regeeringsver-
ariag gestelde vragen.
zai 6 JraSen over de buitenlandsche politiek
tead« kJS6erlnS binnenkort bij de desbetref-
^dsla^1"0011115 uitv°erig Ingaan. Tot de be-
'f'h Vo g nSen over de politieke hulpmaatrege-
n iaadbouw is de regeering onmid-
T!.2ond6PV6rgegaau uit eiSen initiatief en op
verzoek van den rijkspresident. Daar-
Volgens berichten uit alle deelen van Britsch-
lndië is de toestand in' het geheele land aan
zienlijk verscherpt.
Aan de kust, waar Gandhi waarschijnlijk Za
terdag zal aankomen, treffen zijn aanhangers,
die ten getale van ongeveer 10.000 man in het
betrokken gebied zijn aangekomen, voorberei
dingen voor een grootsche ontvangst.
De arrestatie van Gandhi, waarover reeds ge-
ruimen tijd gesproken wordt zou volgens de
mededeeling van een specialen verslaggever
van de „Daily Telegraph" te Bombay Zaterdag
a.s., wanneer hij hij de kust aankomt, plaats
vinden.
De politie te Soerat, zou gemachtigd zijn om
Gandhi bij overtreding van het zout-monopolie
in hechtenis te nemen.
Wij moeten dit echter eerst nog zien ge
beuren. Geschiedt diie arrestatie inderdaad, dan
is voor Engeland nog allesbehalve het pleit
gewonnen en ioopt het zelfs de kans, dat dë
voorstanders van het gewelddadig verzet de
overhand krijgen.
Van een anderen kant bezien kan het voor
het Britsche rijk allicht beter zijn te moeten
vechten tegen openlijke vijandschap dan tegen
minder gemakkelijk te onderkennen geheime
bedoelingen, welke een actie van lijdelijk ver
zet medebrengt.
In ieder geval is het Gandhi en zijn aanhang
ernst. In zijn blad „Young India'' heeft dé
Mahatma de mededjcelling doen publiceeren,
nat de massa-actie van civiele ongehoorzaam
heid inzake de zoutbelasting den Gen dézer kan
beginnen.
De Deensche ontwapening
De Deensche algeheele ontwapeningsvoorstel
len zullen dit jaar niet door de kamers behan
deld worden, en dus nog niet worden uitgevoerd.
Buitenlandsche invloeden doen zich zeer zeker
gelden om Denemarken te doen begrijpen, dat
anderen absoluut geeu zin hebben vroeg of laat
de kastanjes voor Denemarken uit het vuur te
halen of wenschen hinder te ondervinden van
het Deensche experiment.
Een parlementslid heeft voorgesteld, dat er
een comité worde opgericht, dat de internatio
nale positie van Denemarken moet onderzoeken
en tevens welke verplichtingen Denemarken op
zich heeft genomen door de verschillende inter
nationale tractaten te onderteekenen.
Het comité zal moeten bestaan uit den
minister van buitenlandsche zaken, drie gezan
ten van bij de Deensche regeering geaccredi
teerde landen, acht leden van den rijksdag, de
commandeerende generaal en vice-admiraal, en
twee door de rechtskundige en staatsweten
schappelijke faculteiten te benoemen zaakkun
diger!.
DE VREDIGE RUST VAN HET OUDE HUIS onder de haoge boomen in een Duitsch stadje
IS ENGELAND DOOR FRANKRIJK
IN DEN OORLOG GEDREVEN
Hadden de geallieerden vóór den
oorlog ook schending der
Belgische neutraliteit
overwogen
De strijd in China
Het agentschap Indo-Pacifiquo meldt
uit Peking, dat generaal Yen Hsi
Shap in een nota aan de buitenland
sche mogendheden zijn optreden zal motivee-
ren en den wenscli te kennen geven om de
tegenwoordige strijdvragen langs vredelieven-
den diplomatieken weg te regelen.
De vertegenwoordiger van het agentschap te
Shanghai had met maarschalk Tsjang. Kai Sjek
een onderhoud voor diens vertrek naar
Shansi.
Tsjang Kai Sjek verklaarde, dat hij den
strijd tot het uiterste zal doorzetten. Hij is voor
nemens, zijn strijdkrachten bij het spoorweg
knooppunt Soechoekoe ten Zuiden van de Gele
Rivier te concentreeren en om daar den beslis-
senden slag te leveren.
De regeertngstroepen trekken op het geheele
front terug, terwijl de Noordelijke troepen in
Zuidelijke richting oprukken.
De overheid van Hankow heeft reeds sche
pen gereed liggen om de stad te ontruimen.
De vertegenwoordiger van Yen Hsi Shan, de
gouverneur van Shansi, wiens invloed in
Peking en Noord China overheerschend is, heeft
den buitenlandschen legaties medegedeeld, dat
Yen het opperbevel van leger, marine en lucht
vaart in de republiek had op zich genomen. De
expeditie, welke hij ging ondernemen, was te
gen Tsjang Kai Shek, den chef der Nanking re
geering, gericht.
In de mededeeling van Peking aan de gezan
ten heet het verder, dat Yen Hsi Shan ten volle
leven en eigendom der buitenlanders waarborgt.
Hij verzoekt ten slotte den mogendheden, zich te
onthouden van het geven van moreelen en ma-
terieelen steun aan Tsjang Kai Shek.
HET BELGISCHE VORSTENPAAR NAAR
LUXEMBURG.
Onze Brusselsche correspondent meldt ons
Het officieele bezoek, dat de koning en ko
ningin van België aan het Luxemburgsche hof
zullen brengen, zal op 2S, 29 en 30 April plaats
hebben.
MGR. BEAUSéJOUR.
Een telegram meldt aan de „Matin", dat de
toestand van mgr. de Beauséjour, bisschop van
Careasoune, zeer zorgwekkend is.
Zijn coadjuter, mgr. Coste, heeft hem de
laatste H. Sacramenten toegediend.
Volgens de laatste berichten, nemen de krach
ten van den prelaat steeds meer af.
De dokters hebben alle hoop opgegeven.
Tardieu is gisteren, volgens een B.T.A.-tele-
gram, plotseling onwel geworden. De dokter
constateerde een voedingsintoxatie, die slechts
cenige uren rust noodig maakt.
BERLIJN, 3 April. (V.D.) Het door Harold
Nicholson gepubliceerde boek over het leven
van zijn vader, den lateren lord Carnock, die
in de beslissende dagen voor het uitbreken van
den oorlog als sir Arthur Nicholson de functie
van permanent onderstaatssecretaris in het
Britsche Foreign Office bekleedde, heeft, vol
gens hier uit Londen ontvangen berichten, in
politieke kringen groot opzien gebaard.
Uit het boek zouden twee belangrijk© feiten
blijken:
le. Dat de Engelsche oorlogsverklaring aan
Duitsckland op een vergissing berustte;
2e. Dat tusscben Engeland en Frankrijk
reeds een vast besluit bestond, dateerend van
1912, in verband met een schending der neu
traliteit van België.
De op 4 Augustus 1914 aan den Duitschen
ambassadeur te Londen, vorst Lichnowsky,
overhandigde nota, die de oorlogsverklaring
bevatte, luidde:
„Nadat de Britsche ambassadeur te Berlijn
zijn paspoort gevraagd heeft, heb ik de eer
Uwe Excellentie mede te deelen, dat in over
eenstemming met den tekst van de nota, die
de Duitsche regeèrlng heden ter hand is ge
steld, de Britsche regeering van hedennacht
twaalf uur af den oorlogstoestand tusschen
Duitschiand en Engeland acht te bestaan, ik
heb de eer voor Uwe Excellentie, de familie
van Uwe Excellentie en voor het personeel der
ambassade de paspoorten hierbij te voegen.
w.g. Grey".
Neerland's weigering, om mevrouw
Kolontay toe te laten
Nadat dit schrijven te 9.40 was opgesteld,
kwam een secretaris van het Foreign Office
met de opzienbarende tijding, dat Duitschiand
den oorlog had verklaard aan Engeland. In de
grootste haast werd daarop de nota aan vorst
Lichnowsky opnieuw ontworpen en begon met
de zinsnede: „Nadat het Duitsche rijk aan
Groot-Brittannië den oorlog heeft verklaard,
heb ik de eer", enz.
Toen werd te 10 uur op het departement een
telegram van den Britschen ambassadeur te
Berlijn ontvangen, waarin deze mededeelde,
dat Duitschiand op het Britsche ultimatum,
dat dien middag te 2 uur door lord Grey was
gezonden, niet zou antwoorden en dat dus-van
af middernacht de oorlogstoestand tusschen
beide landen zou bestaan.
Het Foreign Office was door deze mededee
ling ten zeerste verrast en stelde een onder
zoek in naar de vraag, waarop de vorige mede
deeling, dat Duitschiand in een verklaring den
oorlogstoestand had afgekondigd, berustte.
Ten slotte bleek, dat deze mededeeling ge
baseerd was op een opgevangen draadloos be
richt aan de Duitsche scheepvaart, waarin ge
wezen werd op het dreigende oorlogsgevaar
met Engeland. De fout zou gemaakt zijn, zoo
als het boek van Harold Nicholson constateert,
bij de admiraliteit.
Belangrijk is ook de beschrijving van de
tweede kwestie in het boek, n.l. bet feit, dat
reeds een jaar vóór het uitbreken van den oor
log het vraagstuk van het schenden der Bel
gische neutraliteit door Groot-Brittannië en
Frankrijk ernstig overwogen zou zijn.
In November 1911 zouden b.v. de voorberei
dingen voor het snel overbrengen van vier of
zes Engelsche divisies naar het continent tot
in alle bijzonderheden zijn uitgewerkt.
In 1913 was men in Fransche militaire krin
gen ervan overtuigd, dat de oorlog in den loop
van dat jaar of van het volgende zou uitbreken,
en dat het gevaarlijk kon zijn, wanneer de be
sprekingen te lang werden uitgesteld.
In hetzelfde jaar schreef de toenmalige on
derstaatssecretaris van het Foreign Office, sir
Arthur Nicholson, een brief aan den Britschen
gezant te Brussel, waarin o.a. de passage voor
kwam: „Wij en Frankrijk kunnen in de po
sitie komen, dat wij het zenden van troepen
over de Belgische grenzen moeten overwegen,
teneinde de Duitsche troepen aan de andere
zijde te ontmoeten".
De conclusie van Nicholson's hoek is, dat
Engeland om een eereplicht te vervullen door
Frankrijk in den oorlog is gedreven.
Volgens zijn eigen opgave beeft Harold Ni
cholson gebruik gemaakt van officieele docu
menten, die tot nog toe niet publiek beschik
baar waren.
Onze Noorsche correspondent schrijft ons:
Op zekeren dag drong het tot Noorwegen
door,, dat mevrouw Kolontay geen verlof gekre
gen bad om Holland binnen te komen.
De kranten informeerden op de Russische le
gatie, boe dat eigenlijk zat? Mevrouw Kolontay
deed, of ze nergens van wist, en vertelde, dat
zij er niet aan had gedacht om naar Holland
te reizen, daar zij op den befaamden dag, dat
zy op bet congres namens den sovjet spreken
moest, dringende aangelegenheden te Oslo te
regelen had.
Daarmee was de zaak van de baan.
Maar opeens drong het wederom tot de Noor
sche pers door, dat de heer Albarda de ministers
van justitie en buitenlandsche zaken gevraagd
had, waarom nu eigenlijk mevrouw Kolontay
geweerd was?
De weetgierigheid vau den heer Albarda
kwam mevrouw Kolontay verbazend ongelegen.
De kranten publiceerden met groote letters
de bewuste vragen.
Toen kwam het antwoord!
Zeer ongelegen voor mevrouw én voor som
mige kranten. Het antwoord werd lang niet
zoo in evidentie gezet als de vragen.
Wei werd er in een korte notitie hier en
daar de bemerking gemaakt dat mevrouw de
waarheid wat te kort had gedaan, maar de
laatste zin van 't ministrieei antwoord luidde,
dat Nederland haar niet binnen wilde laten uit
zelfrespect.
Hum! Dat was de overduidelijke zin in het
eenigzins verward departementale schrijfstuk.
Als die er niet bij was geweest, had het ant
woord een betere plaats in de krantenkolommen
gekregen. De aap kwam dan ook gauw uit
de mouw: wat denken de goeie Hollanders dan
van ons zelfrespect die mevrouw Kolontay als
gezante bij het Noorsche volk toelaten, als zij
zelf haar niet e-ers ev-n over de grenzen
in en uit hun land willen laten gaan, werd er
in da pers gevraagd?
Waarom de vraag niet omgekeerd?
Wat denken de Noren in den grond van hun
hart er zelf over?
Erger dan die van het lichaam,
maar moeilijker te bewerk
stelligen"
De negentiende eeuw hebben wij de eeuw
van den technischen vooruitgang gedoopt en
de twintigste eeuw noemen wij bij voorkeur
de eeuw van het kind.
Vele van onze moderne niet-katholleke op
voedingssystemen bedoelen niet het kleine kind
op te voeden tot een groot kind, maar tot een
soort productie-apparaat, tot den mechanischen
mensch.
Het is allerminst een toevalligheid dat het
probleem van den mechanischen mensch de
wereld van dit oogenblik beheerscht.
De mechanische mensch is inderdaad meer
dan een hersenschim, meer dan een fantasie,
meer dan de idee van een uitvinder, die uit
vernuftige machines een samenstel wil op
houwen, dat den mensch gelijkt, maar ook niet
meer dan gelijkt, de mechanische mensch is
een symbool, evengoed van het industrieel
kapitalisme als van het bolschewisme. En het
lugubere van dit symbool is niet, dat daarin
de machine tot mensch wordt, maar integen
deel de mensch tot machine.
Men kan tegen deze idee te veld trekken,
men kan ervan huiveren, maar men kan haar
niet ontkennen en evenmin kan men er zich
over verbazen. Want er zit in den val van de
psersoonljjkheid tot den collectieven mensch
evenveel ijzeren logica als in den groei van de
persoonlijkheid zelf.
Ook het bolschewisme is een idee, een idee
zelfs die in de practijk tot in de aller-uiterste
consequenties wordt doorgevoerd en waarvan
de gevolgen ons doen schrikken, maar die wij
niet begrijpen kunnen wanneer wij niet nagaan
waarop deze idee is gebaseerd.
Een idee kan slechts bevochten en overwon
nen worden in naam van een andere idee en
daarom zal het mammonistisch kapitalisme het
bolschewisme nooit kunnen bestrijden, laat
staan overwinnen. Het katholicisme blijft dan
over als de eenige macht, die Bteuuende op
een hooger principe, zich tegenover het bolsche
wisme kan en mag stellen.
Het Russische bolschewisme is en blijft
„p-ant tout une question spirituelle".
Vermoedens der politie
HAMBURG, 3 April. (W.B.) De bomaanslag
in het warenhuis Tietz aan den Jungfernstieg
zou, naar de politie vermoedt wel door dezelfde
daders bedreven kunnen zijn die eenige dagen
geleden een bomaanslag op den alhier wonen
den juwelier Wempe in scène gezet hebben.
In beide gevallen werd zwart kruit als
springstof gebruikt.
Ook het feit, dat beide aanslagen klaarblijke
lijk er op gericht waren, groote schade te ver
oorzaken, evenals de verscheidene andere aaö-
knoopingspunten, doen vermoeden, dat bet de
zelfde misdadlger(s) betreft.
Voor de aanwijzing van de daders is een be
looning van duizend rijksmark uitgeloofd.
AI te duidelijk waar 't heen zal gaan
Onze Noorsche correspondent schrijft ons:
De Scandinavische bladen melden, dat er in
Zweden door honderd staatsbeambten, waaron
der 38 geestelijken der Zweedsche staatskerk
een vereeniging is opgericht, die zich ten doel
stelt een 'fonds te stichten om de Katholieke
propaganda, zooals het heet te bestrijden..
Er wordt, we zouden bijna zeggen, natuurlijk
bijgevoegd, dat men niet de Katholieke Kerk
wenscht te bestrijden en alleen op het oog heeft
het Lutherdom te verdedigen.
Het is al te duidelijk, waar het heen zal
gaan, wanneer men hoort, dat de geldmiddelen
zullen dienen om onder het Zweedsche volk
meer kennis aangaande de Katholieke Kerk
en haar propaganda in Scandinavië te versprei
den.
Men kan den technischen vooruitgang als
zoodanig niet ontkennen en men kan hem even
min als zoodanig veroordeelen. Degenen die in
de machines de oorzaak meenen te vinden van
den ondergang van het individu, dan ondergang
der menschelijke persoonlijkheid, dwalen. Want
het is niet de materie welke den mensch maakt
tot wat hij is, maar de geest.
Aan iederen, laten wij zeggen lichamelijken
val, gaat de val van den geest, die dikwijls
veel dieper is, vooraf. De verslaving van den
mensch door de machine is dan ook geen ga-
volg van de machine zelf, maar van het ge
bruik dat er van gemaakt en het doel dat
er mee nagestreefd wordt.
Zoolang de techniek den mensch dient tot
het bereiken van zijn levensdoel, God, is zij
goed, maar zoodra het middel zelf voor doel
wordt aangezien, moet dit onverbiddelijk leiden
tot een oudergeschiktheid van den mensch
aan de machine.
Hier nu raken wij aan de diepste kern van
het bolschewisme en het mammonistisch kapi
talisme en hier openbaart zich tevens wat deze
stelsels van het katholicisme en trouwens van
ieder „idealisme" scheidt. Want terwijl het
bolschewisme deze verslaving van den mensch
aan de machine niet alleen niet veroordeelt,
maar nastreeft als hoogste ideaal, is het
katholicisme er steeds op bedacht om aan het
individu zijn persoonlijke rechten te laten, ook
in tijdperken van grooten technischen voor-
Uitgang.
In een lezing die de bolschewistische auteur
Ilja Ehrenborg onlangs te Amsterdam hield,
merkte deze op, dat het een dwaling was te
meenen dat de mensch de machine kon be-
heerschen. Van zijn standpunt uit had deze
man inderdaad gelijk en voor hem en alle aan
hangers van het bolschewisme bestaan dan ook
slechts twee mogelijkheden. Zij kunnen zich
n.l. schikken onder de tyrannie van de
machine, öf zij moeten alle machines ver
nietigen in de hoop op bevrijding.
Maar deze verwachting zou ijdei blijken, om
dat de slavernij wel andere gedaanten kan aan
nemen, maar haar karakter toch nimmer kan
veranderen.
Het materialistische dogma moet noodzake-
menschelijke persoonlijkheid en haar rechten,
het geestelijke dogma is er een bevestiging en
voltooiing van.
En omdat het bolschewisme even dogmatisch
is als het katholicisme, staan deze twee lijn
recht tegenover elkaar, het een als een grauwe
massa zonder aangezicht, het ander als een ge
meenschap, vol verscheidenheid, vol harmouie
en vol expressie.
De Westersche staten kennen op het oogen
blik reeds evengoed de religie van de ma
chine, om liet zoo maar eens uit te drukken,
als de Sowjet-unie; alleen is zij in het Westen
nog niet zoo streng geformuleerd en erkend.
Practisch, en daarop komt liet vooral aan, is
zii er en er behoeft nog slechts een commu
nistisch tijdperk aan te breken, om volkomen
erkend te worden. Zoo bezieii zou op den duur
het bolschewisme voor het Westen wei eens
een veel ernstiger gevaar kunnen gaan betee-
kenen dan voor Rusland, tenzij men terugkeert
tot de „réalités saintes" van het Westen: in
het prediken en vooral het beleven van de
eeuwige waarheden.
Men dient niet over het hoofd te zien, dat
het Westen de twee „natuurlijke pantsers", die
de Russen over het algemeen bezitten en die
hen beschermen tegen de materialistische idee
van het bolschewisme, zooal niet mist, dan
toch in lang niet zoo sterke mate bezit. Deze
twee natuurlijke pantsers zijn de passiviteit
en de in den grond diep godsdienstige geaard
heid van de Oosterlingen, die maar niet een,
twee drie weg te nemen zijn, en waarvan het
voorshands nog te betwijfelen valt of het bol
schewisme er ooit in slagen zal ze te vervan
gen door zijn zuiver materialistische ideologie.
Nu is het zeker, dat de Westerlingen even
eens, zooals trouwens ieder mensch, een reli
gieuze geaardheid bezitten, al is die dan anders
maar daarom niet minder dan die der Ooster
lingen.
Maar ook is het waar, dat die godsdienstige
geaardheid bij de breede massa in het Oosten
veel meer onaangetast is gebleven dan in het
Westen.
Het is geen verzinsel, wanneer wij in het
Westen klagen over een langzaam afglijden van
de massa naar een modern heidendom. In het
Oosten daarentegen bewijst de scherpe geloofs
haat en de godsdienstvervolging, dat men daar
instinctief voelt dat men strijdt tegen een zeer
reeële macht, zoo niet overmacht. Zoo bezien
wordt de godsdienstvervolging eerder een tee
ken van onmacht dan van macht.
lijkerwijs steeds een ontkenning zijn van de vangen houdt.
De bolschewiki hebben de industrialisatie en
de mechanisatie van 't leven, die bij Marx ten
slotte slechts middel zijn om tot verbroedering
van alle mensolien te komen, zelf voor doel
aangezien en in den collectivistischen mensch,
<ile niet meer is en ook niet meer mag zijn dan
een precies-löopend maar onbezield radertje in
de staatsmachine hun ideaal zagen.
Zelfs wanneer dit ideaal op de een of an
dere wijze wordt bereikt, hetgeen te betwijfe
len valt, omdat men de menschen toch nooit
geheel en al zal kunnen dwingen tot de starre
regelmaat van een machine, zal het resultaat
niet zijn een algemeene broederschap, maar een
algemeene slavernij.
Het slagen in het bolschewistisch experiment
zal dus ten allen tijde afhankelijk zijn van de,
ten deele misschien gedwongen, maar voor een
ander deel toch ook vrijwillig gekozen geeste
lijke slavernij van ieder individu, dat tot het
collectivisme zal toetreden.
De slavernij van den geest is erger dan die
van het lichaam, maar zij is ook veel moeilijker
te bewerkstelligen. Zoolang er dan ook maar
een sprankje geloof of een zwak godsdienstig
begrip in den mensch overblijft, zal hij zich er
tegen verzetten. Vandaar dan ook, dat de bol
schewiki zulk een geweldigen haat toonen ten
opzichte van ieder godsdienstig begrip en
iedere idealistische levensbeschouwing. De
groote economische en politieke moeilijkheden
wegen niet zoo zwaar als de godsdienstige
kwestie, want daarvan hangt het in laatste in
stantie af of het bolschewistische experiment
zal gelukken of een waanbeeld zal blijken.
Van een verzoening tusschen het bolsche
wisme en den Godsdienst kan dus nimmer
sprake zijn, omdat iedere werkelijke verzoening
een volslagen prijsgeven zou beteekenen van
de bolschewistische ideologie en het einde van
het bolschewisme zelf.
Er bestaan echter nog andere mogelijkheden
die nog sluimeren in de ziel van het Russische
volk, maar die thans, onder den aandrang der
omstandigheden gaan ontwaken en die in staat
zullen zijn Rusland te bevrijden uit den magi-
schen greep, waarin het bolschewisme het ge-
MOORD OP STAHLHELMLID
OPGEHELDERD
GEESTELIJKE IN CHINA VERMOORD.
LONDEN, 3 April. (R.O.) Uit Tientsin wordt
gemeld, dat een Engelsch geestelijke van het
Engelsch-Chineesch college te Tientsin door
bandieten in Peiteiho is vermoord.
Bij een ontploffing te New York
NEW YORK, 3 April. (H.N.) Aan den bene
den Broadway bad vanmiddag tusscben de
28ste en de 30ste straat een hevige ontploffing
plaats in de ondergrondscho kabelleidingen.
Het plaveisel van de straat werd in de hoogte
geslingerd en de aan dit gedeelte van de straat
gelegen gebouwen stonden te schudden.
Verscheidene voorbijgangers werden gewond.
De politie heeft terstond alle huizen in de
buurt doen ontruimen.
In het betrokken gebied bevinden zich ook
Vier arbeiders gearresteerd
NAUEN, 3 April (W.B.) Op 12 Augustus
*928 vond men het Stahlhelmlid Hans Malcher,
op den rijksstraatweg Nauen-Wustermark, over.
dekt met steekwonden, tengevolge waarvan hij
den volgenden dag in het ziekenhuis te Nauen
overleed.
Het indertijd ingestelde onderzoek levende
geen resultaat op.
Thans is het gelukt de arbeiders Karl Scharf
uit Dyrotz, Volgt en Otto Hamack, beiden uit
Wustermark en Harwonski uit Staaken, als de
daders vast te stellen.
Na een scherp verhoor hebben zij erkend
uit politieke wraak Hans Malcher te hebben
doodgestoken.
Zij zijn in de politie-gevangenis te Nauen
ingesloten.
AUTO OMGESLAGEN
Twee dooden, een zwaar gewonde
BORDEAUX, 3 April. (B.T.A.) Een auto,
waarin zich bevonden gravin Stuerts, mevrouw
Deluze, een kamermeisje en de chauffeur, sloeg
om op weg naar Arcachon in de omgeving van
Marcheprime.
Mevrouw Deluze en het kamermeisje werden
op slag gedood, de gravin werd zwaar gewond,
terwijl de chauffeur slechts lichte verwondin
gen bekwam.
Plotseling sloeg een steekvlam
omhoog
DE TWEEDE AANSLAG VAN DIEN AARD
De in Parijsche sportkringen bekende groot
industrieel en renstalbezitter, graaf de Vienne,
ontving Woensdagochtend per post een pakkeit,
dat aan zijn echtgenoote geadresseerd was.
In dit pakket bevond zich een doosje, en
toen de gravin het open maakte, had plotseling
een hevige ontploffing plaats, en sloeg er een
steekvlam omhoog.
De politie stelt een onderzoek in naar den
dader van dezen lagen aanslag, die des te meer
opzien verwekt, daar kort geleden ook een an
dere renstalbezitter een dergelijke helsche ma
chine thuis kreeg, en door de ontploffing ervan
ernstig gewond werd.
Door het lagerhuis aangenomen
LONDEN, 3 April (V.D.) Het lagerhuis heeft
de mijnwet In haar geheel aangenomen. Zij
komt thans bij het hooger huis in behandeling.
Het lagerhuis nam de mijnwet in d da
lezing aan met 277 stemmen vóór en 234 ti
!L
ALPENHOTEL VERBRAND.
Uit Bellano wordt gemeld, dat het bekende
Alpenhotel „Manfroi" in het dorpje Gossaldo
bij Agerdo door brand geheel vernield is
De fascistische militie, geholpen door de be
volking, kon den brand niet blusscken en kou
ternauwernood voorkomen, dat de naaslbijge-
legea huizen, door het vuur werdeh aangetast,
