"J
Behandeling van de Gemeentewet
Nieuwe oorlogsschepen
DONDERDAG 8 MEI i930
EEN LEr
Zuiver-technische wijzigingen
GEESTELIJKEN EN VRIJGESTELD LN KUNNEN LID
WORDEN VAN DEN GEMEENTERAAD; MILITAI
REN EN ONDERWIJZERS NIET
t WAT WIL B. K.
EIGENLIJK?
Be nieuwe Aartsbisschop
Het mgr. Mutsaersoörd
OUD-MINISTER DE VISSER
DR. J. WITLOX
ZILVEREN JUBILE R. K.
STAATSPARTIJ
MENSCHEN EN McENINGEN
Verdedig ng van Oost en West
EEN VRAAG
'tls wel eens moeilijk, om voor feest
avonden iemand te engageeren, dien we mei
een gerust hart aan 't werk kunnen zien.
Want, wij moeten wel een heele boel we
ren, wat op tal van „andere" vergaderingen
wel voor den dag wordt gebracht en waar
om luid wordt „gebruld en geschaterd".
Dubbel gelden die zorgen en die voorzich
tigheid, als er ouderen en jongeren bij elkaar
zijn.
Ons werd dat wel eens kwalijk genomen.
Het werd weer op rekening van onze eng
heid, bekrompenheid, schijnheiligheid, en
huichelarij gezet.
Natuurlijk gaan we toch rustig onzen
eigen gang.
We krijgen op den langen duur toch nog
wel eens gelijk. Daarom deed het ons goed,
dat de eerste Mei-viering door de sociaal
democraten in Rotterdam, niet alleen onze
mander van doen volkomen rechtvaardigt,
maar dat ook daar een groole groep leeft,
die zich geen dingen laat aanleunen, die
niet door den beugel kunnen.
Zooals men weet, werden in enkele zalen
bijeenkomsten gehouden: een soort feestver-
gaderingen. Ook in het Gebouw van Kunsten
en Wetenschappen.
De A. J. C.'ers, dus groepen van jongeren,
waren over die zalen verdeeld.
Maar wat gebeurde?
In het Gebouw werd het geen ongestoorde
feestvreugde. Degene, die uitverkoren was,
om de gasten te vermaken, kreeg, behalve
applaus, ook gefluit; daar werd danig gepro
testeerd; het kwam zoover, dat een groep der
A. J. C. er tusschen uit trok, omdat ze van
meening was, dat zoo'n ontspanning nergens
op leek.
Zooals verwacht kon worden, werd over
die kwestie nagekaart in de kranten. Slechts
enkele ingezonden artikelen werden opgeno
men: de redactie maakte er met een na
schrift maar dadelijk een einde aan.
Dorh het doet ons goed, dat er geprotes
teerd werd tegen de manier, waarop som
migen meenen de menschen te moeten ver
maken.
Daar wordt gezegd, dat men in aanmer
king had moeten nemen, dat er jongeren
in de zaal waren; dat „dus" alles er zoo
niet mee door kon, wat in een gezelschap
van „heeren" niet ongeoorloofd was. Ren
inzender deed boos, omdat hij meende, dat
de A. J. C. expres voor een protest naar de
vergadering gekomen was. Dat zou nóg
niet erg geweest zijn, dorh het bestuur ont-
kent dat uitdukkelijk en zegt, dat een ir.O
leden er uit. troken.
Prachtig!
En we vragen ons af, of al de dames
en heeren en jongelui, die zich op zooveel
avonden zitten te „vergasten" aan de heer
lijkheden eener vunze en vooze beschaving,
daar allemaal wel tegen kunnen? Of ze daar
ook in opgaan?
Als de A. J. C. haar leden zoover kan
brengen, dat ze niet dulden, dat er vermtutk
gezocht wordt in banaliteiten, in gemeene
zinspelingen, of in laag-bij-de-grondsche
lachedingen over vrouwen, als ze in de kwes
tie „vermaak", zich niet willen laten gaan
op het gewone peil van veel amusements
gelegenheden, dan doet ze zeker een goed
werk.
TWEEDE KAMER
DE COMMUNIST „IN DE ARMEN"
YAN DEN PREDIKANr"
Een eigenaardige verloanLig
VERKEL1JKHEIDSZ1N BIJ DE
SOCIAAL-DEMOCRATEN
begon met een eigenaardige vertooning.
Dezelüde beer Drop. die Dinsdagmiddag verkon
digde, dat de Kamer niet corrigeerend moest
optreden over beslissingen van den centralen
raaa van ueruep zij zou dan wel aan den
gang kunnen blijven kwam gistermiddag,
onder geiacb van alle kanten, precies een te
genovergestelde tiuuding verdedigen. Dat was
zelts een man als dr. v. d. Tempel te kras.
Deze was in den nacht al evenmin van gedacüte
veranderd ais de meerderheid van de Kamer,
die met 25 tegen 58 stemmen den minister
van Arbeid i, het gelijk stelde.
Wij kunnen geiooven, dat billijkheidsgronden
aanwezig waren om den bedoelden adressant te
gemoet te komen Maar tusschen billijkheids-
en gevoelsgronden is dikwijls niet veel ver
schil Zou de Kamer in één geval wijken, dan
kreeg zij zeker dagwerk aan het behandelen
van adressei van nen, die zich door de recht
spraak in invaiiditeitszaken ni-jt bevredigd ge
voelen.
De 0-.„„o.3i.ellenden zullen verheugd zijn
over de mededeeling van den voorzitter, dat i.s.
Vrijdag de muziek-auteurs-wet in de aideelin-
gen wordt behandeld, hoopt alles vlot, dan Be
staat er wei een kansje, dat de wet zelf nog
dit jaar in openoare behandeling komt.
Eenige weken geledein viel B. K. in zijn
Oproerige Krabbels een stukje aan in de
Nieuwe Haarlemsche Courant, waarin eern
kapitalistische dame, die nooit een cent
voor de goede zaak had over gehad, tege
lijk met Zwarten en Roodhuiden bij Sint
Petrus aan de Hemelpoort aankwam. De
gekleurde proletariërs werden door den He-
mel-portier vriendelijk doorgelaten, de rijke
tante werd niet waardig bevonden. B. K. nam
het op voortante.
Sinds kort nu, in verband ^piet de Mis-
kaarten, is R. K. bang, dat de rijke afge
storvenen een streepje voor hebben op de
arme dooden en schijnt hij te vreezen, dat
God, die het penninkje van de weduwe
zoo bijzonder hoog schatte, niet in staat zal
zijn, de innerlijke waarde van bet offertje
van een arme voor zijn overleden dierbaren
eerlijk te doen opwegen tegen de giften van
rijke naastbestaanden.
Wat wil hij eigenlijk?
Alleen maar krabbelen? 't Is waar: tus
schen krabbels bestaat gewoonlijk niet veel
samenhang.
EEN PLAN TER HULDIGING
Te Utrecht heeft zich een voorloopig comité
gevormd, bestaande uit de voorzitters van ver
schillende katholieke organisaties ter plaatse,
tot voorbereiding van een huldiging van den
nieuwen Aartsbisschop, kort na de. Wijding.
Wordt 15 Mei door de Eerw. Zusters betrokken
„Het Rechte Spoor", het orgaan van den Ned.
R.K. Bond van Spoor en Tramwegpersoneel.
St. Raphael meldt, dat Donderdag, 15 Mei het
mgr. Mutsaersoord door de eerw. Zusters-ver-
pleegsters zal worden betrokken, om alles
tijdig voor te bereiden voor de ontvangst der
bezoekers en patiënten.
Tot Zuster-directrice is benoemd de eerw.
Zuster Madeleine, die het bestuur van St.
Raphael reeds vanaf het begin, toen alle plan
nen voor deze instelling nog moesten worden
bestudeerd, met haar ervaring heeft ter zijde
gestaan.
tic. aan guou zjju, dat er lang op au wets
ontwerp wordt geurued. in veel gevallen bov,".
dert dit een vlugge atwerking. En het sciójot,
dat dit met de Herziening van de Gemeentewei
nei geval zal zijn.
Het ontwerp, nat nu behandeld wordt, be
paalt zich uehoudens de underlinge samen-
wenung der gemeenten en de greuswijzig.ngeii
grootenaeeis tot zuiver-tecuuische wijzigin
gen. Zoo was er dan ook, gelijK de soc.-deni. mr.
v. d Bergü tereeüt opmerkte, zoo goed als
geen plaats voor aigemeeue besciiouwalgen. De
eenige aigemeene opmerking was: waai om wei
de eene en niet de andere tecüniscde wijziging
was aaugeoracliL. De liberale dr. Vos, die nog
maar kort iid van de Kanier is, meende ülijk-
uaar, dat hij Desnst aigemeene beschouwingen
moest houden. Als oud-wetnuuder van Amster
dam, keuvelde hij zoo gemoedelijk over aileriei
zaken, dat d' voorzitter eindelijk ing,eep en
uem waarschuwde, toch ook wat over te nou-
den voor de artikelen.
Mei de üeuandeling daarvan, kon dan ook
na deze twee sprekers reeds een aanvang ge
maakt worden.
Hoofdzakelijk is er gediscussieerd over de
on vereenig uaarneid van het raadslidmaatschap
bij bepaalde luncties en betrekkingen en in bij
zondere onisu ndigheden.
- Art. 23 van het wetsontwerp luidde:
Het lidmaatschap van den Raad is onver-
eenigbaar met de betrekking van:
a. hoofd van een departement van alge
meen oestuur;
b. commissaris der Koningin in de pro
vincie,
c. iid van Gedeputeerde Staten;
d. griffiet der Staten;
e. hoofdcommissaris en commissaris van
politie;
f. ambtenaar, van wege net gemeentebe
stuur aangesteld, of daaraan ondergeschikt,
nehoudeus de bevoegdheid van den Burge
meester, die secretaris der gemeente is, om
tevens lid var den Raad te zijn;
g. ambtenaar met het ontvangen of uit
geven der gelden van de gemeente belast, ot
aan eenige aan het gemeentebestuur onder
geschikte administratie rekenplichtig;
h. krijgsman in werkelijken dienst.
De bepaling der zinsnede f is niet vin toe
passing op de ambtenaren van den burger
lijken stand, noch op artsen en vroedvrou
wen, die met de armenpractijk belast zijn.
De echtgenoot van de in dit artikel van
het lidmaatschap uiigeslotenen kan evenmin
lid van den Raad zijn.
In gemeenten, waar de invordering van
eenige plaatselijke belasting geschiedt door
rijksambtenaren, is op dezen het onder letter
g bepaalde niet van toepassing.
Met ambtenaren in dit artikel worden ge
lijk gesteld de bezoldigde bestuurders van, of
personen in dienst van vereenigingen, die be
oogen de geldelijke belangen van het perso
neel in dienst der gemeente bij het gemeente
bestuur vi i te staan.
Onder krijgsman in werkelijken dienst
worden voor de toepassing van deze wet niet
verstaan zij, die hetzij krachtens wettelijke
verplichting, hetzij krachtens vrijwillige ver
bintenis, gehouden zijn tot het met tusschen-
poozen vervullen van werkelijken dienst.
In het oude artikel waren ook uitgesloten:
geestelijken of bedienaren van den godsdienst
en onderwijzers van het lager of middelbaar
onderwijs, terwijl daarin van uitsluiting der
vrijgestelden geen sprake was, en evenmin van
echtgenooten van uitgestotenen.
Het is duidelijk, dat de wetgever niet teveel
menschen moet uitsluiten van verkiesbaarheid,
hij zou dan én persoonlijke rechten verkorten
en het peil van de gemeenteraden kunnen aan
tasten. Anderzijds ziet iedereen, dat er prac-
tisehe en principieele bezwaren zijn tegen het
toelaten van bepaalde personen, wil men zoo
wel bet onpartijdig karakter van den Raad
handhaven als cfe vervulling van bepaalde func
ties niet zeer bemoeilijken.
En nu kan men deze kwesties natuurlijk weer
van verschillende kanten bezien: men kan den
vollen nadruk laten vallen op de gewenschte
onafhankelijkheid der gekozenen, zooals de hee
ren Schokking en de Wilde, en men kan ook
weer letten op de noodzakelijkheid, dat de
Raad zoo veelzijdig mogelijk worde samenge
steld. Men kan tenslotte ook zóó ver gaan, alle
excepties weg te nemen, maar dat wenscht
niemand al schenen de heeren Snoeek Henke-
mans en Ketelaar wel zeer nihilistisch aange
legd.
Daar waren vooreerst de militairen. De lib.
heer Boon had een amendement ingediend ben
wèl verkiesbaar te laten. Het werd gesteund
door den heer Snoek Henkemans maar bestre
den door den a.r. heer de Wilde en den mini
ter, die meende, dat de poiitiek buiten het leg
diende te blijven en dat de bizondere posii.
van den militair het gezagselement en tl
verplaatsbaarheid vooral liier uitsluiting g
wenscht maakte.'
De Kamer oordeelde er ook zoo over c
handhaafde het regseringsvoorstel met 57 te
gen 20 stemmen.
Een principieele kant zat aan de vraag o
echtgenooten van de bij de wet uitgeslotenc;
konden worden toegelaten. De rechterzijde oor
deelde, bij monde o.a. van mr. de Wilde en Kui
per, dat men hier geen scheiding diende te
maken tusschen man en vrouw en dat de re
geering terecht ook de echtgenoot(e) van bij de
wet uitgeslo-tenen, niet verkiesbaar achtte. Dit
schijnt ons juist, evenals de practische opmer
king, dat de vrouw van een ambtenaar of de
man van een ambtenares, in den Raad zetelend,
allicht niet als onpartijdig zal worden be
schouwd. Het amendement van den soc.-dem.
heer v. d. Bergh, dat de echtgenooten van niet-
verkiesbaren in den Raad wilde brengen, ver
wierp de Kamer met 32 tegen 46 stemmen.
Een amendement-de Wilde om, in tegenstel
ling met het door de regeering voorgestelde,
alle onderwijzers van het raadslidmaatschap
uit te sluiten, werd z. b. s. aangenomen.
Het scheen ons ook wel een zeer rare toe
stand. dal tal zijn hun posLies ten opzien .au
de gemeente ook wezenlijk verschillend van
aard zooals mr. Schokking terecht opmerkte)
bizondere onderwijzers wèl en openbare niet
verkiesbaar zouden zijn. Dit had tot allerlei ou-
verkwikkeiijkheden aanleiding kunnen geven.
Bovendien meenen wij, dat een onderwijzer, die
zijn functie goed vervullen wil, daarin in veel
gevallen door een raadslidmaatschap gehandi
capt wordt.
De voorgestelde uitsluiting der vrijgestelden
bracht nogal rumor In casa. Minister Ruijs ia
daarbij trouw gebleven aan zijn oorspronkelijk
aan het ontwerp der Staatscommissie-Oppen-
heim ontleende plan. En hij verdedigde deze
uitsluiting ook op gronden die werkelijk niet
zóó lichtvaardig waren. Want het i s waar, dat
een vrijgestelde in een vervelende positie komt,
wanneer hij in den Raad moet stemmen tegen
iets, dat eigen organisatie vraagt. En voora]
niet-soeialistische vrijgestelden, die voortdu
rend bloot staan aan den boon van socialisten,
die dikwijls meer naar hun volgelingen ple
gen te kijken, zullen voelen, dat zulk een uit
sluiting, ook verdedigd door prof. v d. Pot en
niet aangevallen door het socialistisch lid van
de toenmalige staatscommissie-Oppenheim, ge-
wenscht kan zijn. De toestand is niet altijd
zoo ideaal als de heer Vliegen voorstelde, merk
te de ervaren heer Ketelaar op.
Van den anderen kant echter betoogden zoo
wel de heer Kuiper als de heer Vliegen, dat
zulke vrijgestelden dikwijls den Raad van goe
de voorlichting kunnen dienen en dat zij, die in
de politieke lichamen dikwijls meer moeilijk
heden zien, een goeden invloed kunnen uitoefe
nen. Dat zij daar niet als mandatarissen van
die bonden zitten, werd erkend. Dat zij rechters
in eigen zaak zijn, is zeker ten deel waar, maar
dit geldt in meer dan een verband ook voor an
dere vertegenoordigers, ofschoon de gemeente
wet (art. 46) gedaan heeft wat mogelijk is om
dit gevaar te keeren.
De meerderheid der Kamer was het op dit
punt echter niet met den minister eens: zij
aanvaardde het amendement-v. d. Bergh (deze
soc. dern. afgevaardigde heeft 27 amendemen
ten ingediend!) met 48 tegen 30 stemmen.
De heer Guit merkte tot groote ontsteltenis
van den heer de Visser op, dat deze veel op
ds. Lingbeek leek. En inderdaad, de commu
nist viel in de armen van den anti-papistischen
predikant, die den Raad gesloten wil zien voor
geestelijken en tot dat doel een amendement
indiende. Natuurlijk zei de volgeling van Mos
kou een beetje krasser dan de dominee (die zelf
tot voor kort raadslid was) dat hij het vooral
gemunt had op de katholieke priesters.
De katholieke fractie kon wel geen beteren
spreker haar standpunt hebben laten uiteen
zetten dan de koele heer Kuiper, die met de
hem eigen nuchterheid verklaarde, dat de toe
lating van geestelijken in den raad hem koud
liet, aangezien de priesters er wel geen groot
gebruik van zouden maken. Maar hij merkte
terecht op, dat dit een zaak was, waar de Kerk
en de kerkgenootschappen zelf maar over moes
ten beslissen en dat de Wet hier geen geestelij
ken moest uitsluiten alleen op grond van hun
functie
Bij deze rechneering sloot minister Ruijs
die hedenmiddag in uitstekende conditie was
en het ontwerp krachtig verdedigde zieh
aan Met wijlen minister Kuyper was de pre
mier van meening, dat niet in de organische
wetten een exceptie kon worden gehandhaafd,
geschrapt uit de Grondwet sinds 18S7. De gees
telijken zelf, die eventueel gekozen worden, die
nen te zorgen, dat zij hun functie zóó beklee-
dne, dat daarvan niet die slechte gevolgen zul
len komen, welke anti-clericalen te voorschijn
tooveren.
Ds. Lingbeek's amendement om de onver
kiesbaarheid der geestelijken in de gemeente
wet te handhaven, kelderde met 22 tegen 56
stemmen. Het verwierf alleen den steun van
enkele socialisten, den communist, van de anti's
(waarom, is ons niet duidelijk geworden uit
de verklaring van mr. de Wilde), de staatkun
dig-gereformeerden en Thorbecke is toch wel
héél lang dood! van de liberalen.
De meeste sociaal-democraten hadden blijk
baar voldoende werkelijkheidszin om to besef
fen, dat het geen vaart za) loopen met het aan
tal priesters-raadsleden endat zulke zeld
zame vogels, eenmaal misschien gekozen, nog
niet de slechtste behoeven te zijn.
DE GEMEENTE ZAANDAM had een politie
agent bij den tot nu toe gevonden „schat"
geplaatst, maar wegens gebrek aan geld heeft
men de goudzoekerij maar gestaakt
Gouden doctoraat
Naar wij vernemen, zal het den 2 i iiciili dezer
maand 50 jaar geleden zijn dat de Oud-Minis
ter, dr. J. Th. de Visser, cum laude bevorderd
werd tot doctor in de Godgeleerdheid, na open
bare verdediging van een academisch proef
schrift, getiteld „De Daemonologie van bet
Oude Testament".
Bij K. B. is aan dr. J. Witlox, hoofdredacteur
van 't dagblad De Maasbode, te R'dam ver
gunning verleend tot het aannemen van de
versierselen van commandeur der Orde van
de Kroon van Italië.
DEKEN HAENEN 80 JAAR.
De Hoogeerw. Heer E. H. Haenen, Deken van
Weert en kanunnik van het Kathedraal Kaplt-
tel in het Bisdom Roermond, viert 23 Mei 3.s.
zijn SOsten verjaardag, die door de parochianen
op feestelijke wijze zal worden herdacht.
MUZIEKINSTRUMENTEN VOOR HET
LEGER
Aanschaffing en onderhoud
EEN OFFICIEELE REGELING
In de eerstvolgende Legerorders zal een Ko
ninklijk Besluit van 28 April j.l. verschijnen be
treffende eene regeling in zake het aanschaffen
en het onderhouden van muziekinstrumenten,
orchestwerken enz.
In verband met dit Koninklijk Besluit heeft
de Minister van Defensie, ter uitvoering daar
van bij beschikking van 3 Mei j.l. nog eenige
bepalingen vastgesteld, waarbij nog eenige
kosten worden aangegeven, welke ten laste van
het muziekfonds moeten worden gebracht, en
ten slotte wordt vastgesteld dat het overnemen
van instrumenten door belanghebbenden zal ge
schieden tegen een prijs, welke niet meer dan
50 pet. en niet minder dan 5 pet. van den aan
schaffingsprijs van het desbetreffende instru
ment zal mogen bedragen.
UIT HET SCHILDERS- EN BOUWBEDRIJF
Te Venlo
CONFLICTEN EN STAKING
Te Venlo zijn de schildersgezellen in staking
gegaan omdat het uitbetaalde loon 52 cent per
uur bedroeg, terwijl de schilderspatroonsorga
nisatie „St. Lucas" te Venlo aan het hoofdbe
stuur van den R. IC Bouwvakarbeidersbond had
toegezegd voorloopig de oude loonen van 58
cent te blijven uitbetalen, totdat de Centrale
Commissie zou beslisen in welke klasse Venlo
volgens het landelijk contract zou gerangschikt
worden.
In het bouwvakbedrijf is een staking annge
Londigd, teneinde te geraken tot een co'lectief
Arbeidscontract. Wanneer vóór 12 Mei a.s. de
eischen van de bouwvakarbeiders niet worden
Ingewilligd, zullen circa 170 arbeiders, welke
gezamenlijk bij 5 werkgevers in dienst zijn,
het. werk neerleggen.
UIT DE STEENINDUSTRIE
In Noord- en West-Brabant
De rechtsche democratische groep uit de
Belgische Kamer zal -tegenwoordig zijn
Een B.T.A.-telegram uit Brussel meldt, dat de
rechtsche democratische Kamergroep zal deel
nemen aan de herdenking van bet 10-jarig be
staan der schitterend georganiseerde Neder-
landsche R. K. Staatspartij. (De algemeene lan
delijke organisatie der R. K. Staatspartij is 15
jaar onder. Een zilveren jubilé wordt gevierd.
Red.)
ER DREIGEN STAKINGEN
Naar „de Volkskr." verneemt, heeft de Ned.
R.K. Steenfabrieksarbeidersbond „St. Stepha-
nus" een ultimatum gesteld ter doorvoering van
de collectieve arbeidersovereenkomst in de
collectieve arbeidsovereenkomst in de Bra-
bantsche steenindustrie aan de volgende fabri
kanten:
Dr. Rommers, steenfabrikant te Wernhout bij
Zundert; J. Werner-Peree te St. Oedenrode:
Gebr. Maatjes te Seppe-BossehenhoofdGebr.
Jongeneelen te Zegge, en aan de steenfabriek
„De Tolkamer" te Zegge.
De stakingen op deze fabrieken gaan in op
Maandag 12 Mei, indien geen overeenstemming
is bereikt.
UITBREIDING DER SOPLAFABRIEKEN
Te Amersfoort
Men verzoekt ons om opname vam het vol
gende:
Naar wij uit Amersfoort vernemen, is daar
onder architectuur van den heer B. W. Ploot)
te Amersfoort de bouw aanbesteed van een
groot kantoorgebouw der N.V. F.M. Houbati
Co's Sigaren en Sirarillosfahriek, meer be
kend onder den naam van „Soplafabrieken"
Men deelt cms mede, dat dit gebouw aan
ruim 60 man personeel zal' plaats bieden, ter
wijl de bouw moet worden beschouwd als een
begin van de reeks uitbreidingen, die de capa
citeit van de fabriek moeten verdubbelen.
EEN BEDRAG VAN 250.000 ALS
EERSTE TERMIJN GEVRAAGD
Bij de Tweede Kamer is een wetsontwerp in
gediend tot verbooging van het VlIIste hoofd
stuk der Rijksbegrooting voor 1930.
Aan de Memorie van Toelichting wordt het
olgende ontleend:
Bij de Nota van Wijzigingen op het VlIIste
Ioofdstuk van de Rijksbegrooting voor 1930
iceft de Minister de overwegingen medege-
ieeld. waarom hij meende den post voor den
ersten termijn voor twee onderzeeboot-mijn-
iggers te moeten terugnemen en tevens zijn
oornemen bekend gemaakt om zoodra het
verleg met zijn ambtgenoot van Koloniën
iver den nieuwen aanbouw ten behoeve van de
verdediging van Ned Oost-Indië was geëindigd,
liet van de begrooting afgevoerde bedrag van
250.000 opnieuw aan te vragen als eersten ter
mijn voor den bouw van die vaartuigen, welke
na gehouden overleg noodig geacht werden.
Het overleg met voornoemden ambtgenoot is
thans geëindigd en als resultaat daarvan wordt
hij dit ontwerp een zelfde bedrag van 250.000
aangevraagd, als eerste termijn voor een krui
ser, bestemd voor de scheepsmacht in Ned.
Oost-Indië.
Tot de zeemacht in Ned. Oost-Indië zal vol
gens de in 1927 vastgestelde grondslagen voor
de verdediging van Ned. Oost-Indië behooren
een zeegaande vloot, waarvan de sterkte ten
minste 2 kruisers, 8 torpedobootjagers en 2
onderzeebooten zal bedragen. Als de thans nog
in aanbouw zijnde jagers Banckert en Van Nes,
welke in 1930 gereed komen, in Indië zullen
zijn aangekomen, zal aldaar die mini.vum-
sterk,.o a. uwezig zijn.
Ten einde over die minimum-sterkte als
regel te kunnen beschikken, zal een zekere
materieel-reserve aanwezig moeten zijn, gereed
om in dienst te worden-gesteld wanneer gelijk
soortig materieel voor geruimen tijd in herstel
ling gaat. Voor de minimum-sterkte wordt noo
dig geacht een materieel-reserve van 1 kruiser.
4 jagers en 6 onderzeebooten. De verdere aan
bouw van materieel voor de zeemacht in Indië
zal derhalve er op gericht moeten zijn deze ma
terieel-reserve te verkrijgen.
Als type voor den nieuw te bouwen kruiser
wenscht de Regeering te volstaan met een klei
ner type dan de Java en Sumatra. De nieuwe
kruiser zal de hoofdbewapening krijgen van
6 kanonnen van 15 c.M. en een snelheid van 32
mijl.
De torpedobootjagers en de onderzeebooten
zullen in hoofdzaak overeenstemmen met de
typen, die laatstelijk voor de zeemacht in Ned.
Oost-Indië werden aangebouwd, met dien ver
stande, dat van de onderzeebooten ^en tweetal
tevens ingericht zal werden voor bet leggen
van mijnen.
Aanbouw der materieel-reserve zal naar het
oordeel der Regeering slechts geleidelijk kun
nen geschieden aangezien voor aanbouw in
eenig jaar alleen die gelden verwerkt zullen
worden, welke voor dat begrootingsjaar uit de
gewone middelen 'beschikbaar gesteld zijn.
Op grond van een en ander meent de regee
ring voor de eerstvolgende jaren, wat betreft
de behoeften voor de zeemacht in Oost-Indië,
zich te moeten bepalen tot bet in aanbouw bren
gen van een kruiser en de vervanging van eeni-
de onderzeeboot-en. Daarna is de uitbreiding
van bet aantal jagers bet meest urgent.
De kosten van den bouw van den derden
kruiser, van de vervanging van oud onderzee
boot-materieel der zeemacht in Oost-Indië en
van het hierna te noemen materieel voor de
scheepsmacht in Nederland zullen gezamenlijk
blijven beneden het gemiddelde der gelden, in
de laatste acht jaren door de Wetgevende Macht
voor aanbouw toegestaan.
Ten aanzien van de verdeeling der kosten
voor nieuwen aanbouw voor de zeegaande vloot
in Oost-Indië zal vooralsnog dezelfde regeling
gevolgd worden, welke sinds verscheidene ja
ren wordt toegepast.
De taak der zeemacht in Nederland omvat
in de eerste plaats de eigenlijke kustverdedi
ging, waarvoor met klein materiaal, bestaande
uit onderzeebooten, mijnenk-ggers en pantser
booten, kan worden volstaan. Daarnaast zullen
echter nog schepen noodig blijven om de
scheepsmacht haar drieledige taak te kunnen
doen vervullen, n.l. bescherming der Nederland-
sche belangen buiten bet Rijk in Europa, oplei
ding van personeel en vlagvertoon. Thans wor
den voor dat doel nog de oude pantserschepen
Jacob van Heemskerk en Hertog Hendrik ge
bruikt, welke reeds de grens hunner bruik
baarheid voor het hierboven genoemde doel
naderen, zoodat de geleidelijke vervanging van
die schepen in de komende jaren onder de
oogen moet worden gezien.
De minister is voornemens op de begrooting
van 1931 gelden aan te vragen voor een eersten
termijn van een flottieljeleider, welk schip het
midden houdt tusschen eeii kleinen kruiser en
een torpedobootjager en rekening houdend
wederom met de financieele middelen, voor het
beoogde doel het meest geschikt wordt geacht.
Naarmate de flottieljeleiders gereed komen,
zullen de oude pantserschepen Hertog Hendrik
en Jacob van Heemskerek achtereenvolgens
aan den dienst ontvallen. Voor opleidingsdoel
einden zullen die schenen voorloopig nog goede
diensten kunnen bewijzen.
Voor wat West-Ifcdië aangaat, kon sinds Juni
1929 met het in Nederland aanwezige materieel
in de maritieme verdediging worden voorzien,
doordat hier te lande nog over enkele torpedo
bootjagers, in Oost-Indië, kon worden beschikt.
Deze schepen worden daardoor echter aan hun
eigenlijke bestemming onttrokken, terwijl zij
bovendien voor de hun wachtende taak in
West-Indië ook niet de meest geschikte vaar
tuigen zijn en de uitgaven onnoodig hoog
worden.
De Regeering acht voor een blijvende station-
neering in West-Indië noodig een flottielje
vaartuig in grootte ongeveer gelijk aan de
thans tot de zeemacht in Oost-Indië behoorende
Elores en Soemba en twee torpedobooten van
pl.m. 300 ton, geschikt voor bekruisingsdien-
sten. Aangezien in Nederland niet over een
flottieljesehip beschikt wordt, wordt thans een
eerste termijn van 520.000 voor een flottielje-
vaartuig aangevraagd. De totale kosten van
aanbouw kunnen op 2.5 mill, geraamd worden
Wat het personeel betreft, is de Regeering
van oordeel, dat de organisatie daarvan zooda
nig is, dat de bemanning der vloot wordt ge
waarborgd en dat ook voldoende personeel be
schikbaar gesteld kan worden voor het onder
houd der materieel-reserve.
EERW. ZUSTER ALEIDAf
In het moederhuis der Congregatie van de
Eerw. zusters te Oudeubosch, is na een lang
durige ziekte, overleden de Eerw. zustei
Aleida. die jaren lang zich heeft gewijd aan
liet bijzonder R.K. onderwijs to Rucphen, waar
zij als hoofd der school zee*- in aanzien was.
Iedere kwestie is in <ien ijrond der zaak
heel eenvoudig.
Eerst als menschen erover beginnen te pra
ten en beslist gelijk willen hebben,worden
de kwesties moeilijk en ingewikkeld.
Beginnen we met bet feit: de katholieken
staan met hun leer tegenover de socialisten
of beter het socialisme.
Daarom geven de socialisten aan de ka
tholieken de schulddat zij niet met hen!
meegaan.
Een zonderlinge redeneering: die gemak
kelijk te weerleggen is. Want: bestond het
katholiek geloof, met al, zijn leerstellingen
vóórdat het socialisme bestond, vóór dat
Marx bestond
Inderdaad.
Marx heeft het socialisme een wetenschap
pelijke basis gegevenzegt. men.
Was ten tijde van Marx, het socialisme
van Marx, zooals het daar lag, le aanvaar
den voor een katholiek? Onmogelijk. Het
ging recht legen de katholieke leer in.
Of Marx dat bedoelde of niet, doel niets
ter zake.
Aan wien lag het toen, dat de Katholieke
Kerk niet kon meegaan met die „verlossen
de" leer? Dat lag aan die leer, wijl zij niet
te vereenigen was met de katholieke leer.
Goed:'maar de Katholieke Kerk deed niets
voor den arbeider, zegt men. Toen kwam
het socialisme; dat bracht den arbeider ver
lossing: omdat de Kerk tegen het socialisme
was, ging zij dus ook tegen het belang van
den arbeider in.
Veronderstel nu eens, dat de Katholieke
Kerk niets gedaan heeft, of wilde doen voor
den arbeider. Dan volgt daaruit nog niet.
dat zij iedere manier van hulp voor den ar
beider goedkeuren kon!
Wanf veronderstel nu ook eens, dat in
plaats van Marx een ander die zaak eens
ter hand genomen had, iemand, die dat
niet deed zooals Marx en er dus ook niet
een leer opzette, die tegen de katholieke
inging. Dan had de Katholieke Kerk zich
nooit legen zoo'n „verlossing" gekeerd,
integendeel.
Doch het lag aan de manier, waarop
Marx hel voorstond.
Die manier, waarop, en de beginselen
waarmee Marx voor den dag kwam, behoor
den tol de materialistische opvatting van
dien lijd, waaraan Marx zich niet kon
ontworstelen.
Dat heeft zich gewroken, ook op het goede,
dat in die beweging zit.
Naastenliefde is goed en mooi, maar
niet iedere vorm van naastenliefde kan ver
dedigd worden; en niet ieder middel, om
een ander goed te doen, klopt met de recht
vaardigheid.
DE GROOT-HERTOGIN VAN LUXEMBURG
Bezoek aan H. JI- de Koningin
Naar wij vernemen, is in de eerste dagen van
Juni een semi-officieel bezoek van H. K. H. de
Groot-Hertogin van Luxemburg, vergezeld van
Haar Gemaal, aan H. M. de Koningin te ver
wachten.
Dit bezoek zal plaats hebben op het Loo.
KONINGIN-MOEDER NAAR OISTERWIJK
H.M. de Koningin-Moeder is voornemens op
Maandag 19 dezer de Residentie te verlaten,
doch alvorens het paleis Soestdijk te betrekken,
denkt H.M. eenige dagen in Noord-Brabant
te vertoeven. Zij zal daartoe Intrek nemen in
het Hotel „Bosch en Ven" te Oisterwijk.
H.M. zal vermoedelijk Vrijdagnamiddag 23
dezer weder uit Oisterwijk vertrekken en zich
alsdan naar Soestdijk begeven.
VOOR HET TUINBOUWBEDRIJF
Berekening van de zuivere opbrengst
EEN HERZIENE EN VERBETERDE
DRUK VAN DEN LEIDRAAD
Het vorig jaar heeft de commissie, ingesteld
door den Chr. Boeren- en Tuinde-rsbond, den
R.K. Boeren- en Tuindersbond, het Centraal
Bureau der Tuinbouwveilingen en den Tuin-
bouwraad, samengesteld een Leidraad ter be
rekening van de zuivere opbrengst uit het Tuin
bouwbedrijf in verband met de bepalingen der
Wet op de Inkomstenbelasting.
Nadat deze Leidraad was gepubliceerd Is de
Commissie in overleg getreden met den Min.
van Financiën, ten einde te verkrijgen, dat de
Directeuren en Inspecteurs der Directe Belas
tingen over het geheele land deze Leidraad
zouden bestudeeren en hun op- en aanmer
kingen ter kennis van den minister zouden
brengen.
De minister is op dit voorstel ingegaan en de
Directeuren en Inspecteurs hebben in grooteu
getale hunne op- en aanmerkingen ingezonden.
In opdracht van den Minister is daarop aan het
Departement een uitvoerig overzicht der inge
komen op- en aanmerkingen samengesteld en
dit werd hierop aan de Commissie ter hand
gesteld.
De Commissie heeft een en ander nauwkeu
rig overwogen en naar aanleiding hiervan
den Leidraad op tal van plaatsen herzien en
aangevuld.
Dezer dagen nu zal de aldus herziene en
verbeterde druk van dezen Leidraad verschij-
?n.
Exemplaren kunnen worden besteld bij den
secretaris der Commissie-Leidraad-Tuinbouw
Juliana van Stolberglaan 113, te 's-Gravenhage
VERGROOTING DER WERKLOOSHEID
Ontslag tengevolge van stopzetting
Aan de fabriek der N.V. The Vitrite Works,
te Middelburg zal a.s. Maandag weder een 50-tal
personen ontslagen worden, doordat de meel
fabriek van de N.V. Vereenigde meelfabrieken
der Nederlandsebe Bakkerij' voor onbepaalden
tijd wordt stop gezet.
TROF. U. PH. BOJSSEVAIN -f-
Prof dr. U. Pb. Boissevain, oud hoogleeraar
aan Universiteit te Amsterdam, is gisteren
iiacl, rieden.
