ARBE1DSBEM1DDELINGSWET
Het wetsontwerp tot herziening van
Gemeentewet afgehandeld
de
Het conflict bij de Enka
DONDERDAG 22 MEI 1930
A. DE BESTAANDE TOESTAND.
DE HUIDIGE LANDB0UWCR1 IS
B. IS EEN WETTELIJKE REGELING
NOODIG
DE TARIEFMUREN
DE
BURGEMEESTER IN ZIJN VERHOUDING
TEGENOVER DE POLITIE
Wat een eisch van goede
democrat e is
MENSCHSf' FN MEENINGEN
LEEST UDE ADVER
TENTIES?
UITBREIDING VAN HET
EN KLAUWZEER
MOND-
CHAUFFEURSSTAKING IN
DEN HAAG
Conflict bij de A. K. U.
NOG GEEN STAKING
Deze week vangt de Tweede Kamer aan
met de behandeling van een nog door Mi
nister Slotemaker de Bruine ingediend wets
ontwerp tot wettelijke regeling der arbeids
bemiddeling (ingediend bij Koninklijke
Boodschap van 1 Maart 1929).
Om de beteekenis en waarde van dit wets
ontwerp te kunnen beoordeelen, moeten wij
eerst even nagaan: hoe is de huidige toe
stand, waarna wij ons zullen bepalen tot
eenige voorname punten, waarover de de
batten in de Tweede Kamer in hoofdzaak
zullen loopen.
1- Is een wettelijke regeling noodig?
2- Hoe moet de houding van de Openbare
Arbeidsbeurs zijn bij werkstaking en uit
sluiting?
3. Mag een Arbeidsbeurs .bemiddelen in
afwijking van de gangbare arbeidsvoor-
Waarden1?
4. Moeten particuliere arbeidsbeurzen,
(plaatsingsbureaux), speciaal die welke met
winstoogmerken gedreven worden, bij de
wet verboden worden?
Onder den naam „arbeidsbeurs" of „cor
respondentschap der arbeidsbemiddeling'
bestaat in de meeste gemeenten een van
geöieentewege ingesteld orgaan voor ar
beidsbemiddeling, voor een ieder toeganke-
bjk, met het doel, werkgevers en werk
nemers bij het zoeken van arbeidskracht of
arbeidsgelegenheid behulpzaam te zijn.
Bovendien is het land verdeeld in distric
ten, ten behoeve van de uitwisseling van
aanvragen en aanbiedingen. In elk district
is een districts-arbeidsbeurs. Als zoodanig
treedt een der plaatselijke instellingen in
bet district op. Zij ontvangt van de plaat
selijke instellingen in het district dé aan
vragen van werkgevers, waaraan plaatselijk
biet kon worden voldaan. Aldus wordt fei
telijk de werking der plaatselijke instellin
gen tot het geheele district uitgebreid. Maar
ook voor het geheele land moet er een dus
danige uitwisseling en aanvulling van de
arbeidsbemiddeleing zijn. Daarom zendt de
districts-arbeidsbeurs eiken dag de aan
Vragen van werkgevers, waaraan in het
district niet kan worden voldaan, aan het
centraal orgaan voor arbeidsbemiddeling
in het Rijk, de Centrale Rijks-Arbeidsbeurs,
die een onderdeel is van den Rijksdienst
der Werkloosheidsverzekering en Arbeids
bemiddeling. De Rijks-arbeidsbeurs zendt
dagelijks alle van de districts-arbeidsbeur-
zen ingekomen aanvragen naar alle dis
trictsarbeidsbeurzen, die dan met elkaar in
overleg kunnen treden. Er zijn thans 40 dis
trictsbeurzen.
Door dit stelsel van open arbeidsbemidde
ling is het mogelijk, vraag en aanbod op
de arbeidsmarkt in het geheele land snel
met elkander in aanraking te brengen. Men
krijgt er ook gelegenheid door, zich voort
durend zoowel plaatselijk als voor het ge
heele land een beeld te vormen van wat
men, met een onjuist en afschuwelijk woord,
gewoon is te noemen: de arbeidsmarkt.
Evenals de naam arbeidsbeurs, doet de
naam arbeidsmarkt al te zeer denken aan
de oude liberale theorie, dat arbeidskracht
koopwaar is, waarvan de prijs bepaald
wordt door vraag en aanbod.
Deze termen zijn echter nu eenmaal in
geburgerd, en wij zullen ze in het vervolg
onzer bespreking dan ook moeten behouden
en gebruiken.
Naast deze openbare instellingen, bestaan
er ook nog eenige niet-openbare instellingen
of vereenigingen, die arbeidsbemiddeling
uitoefenen, hetzij door vereenigingen van
werkgevers, of van arbeiders, of van beide
tezamen, hetzij door vereenigingen en in
stellingen, ófwel ten algemeenen nutte, ófwel
ten behoeve van personen van een bepaalde
godsdienstige richting, ófwel van bepaalde
groepen van personen.
Voorts wordt arbeidsbemiddeling met
winstoogmerk uitgeoefend door bureaux
voor arbeidsbemiddeling of door plaatsings
bureaux. Vooral bij de laatste wordt in
sommige beroepsgroepen over ernstige mis
standen geklaagd.
Deze geheele regeling van openbare en
bijzondere arbeidsbemiddeling is geleidelijk
m een tijdperk van 25 a 30 jaren gegroeid
Toen bleek, dat particuliere vereenigingen,
ieder werkend op beperkt, eigen terrein, in
de toenemende behoefte aan hulp bij het
zoeken van arbeidskrachten en arbeidsge
legenheid niet konden voorzien, werden er
geleidelijk steeds meer gemeentelijke ar
beidsbeurzen opgericht. Onder leiding van
de Vereeniging van Nederlandsche Arbeids
beurzen heeft men daarna getracht tot inter
communale-bemiddeling te komen.
Tenslotte kwam de Centrale leiding bij
bet Rijk.
Dit alles kwam tot stand zander eenige
wettelijke regeling. De gemeentelijke arbeids
beurzen zijn ingesteld krachtens Raadsbe
sluit en geregeld bij verordening. Maar dit
alles was vrijwillig. Geen gemeente is ver
plicht een arbeidsbeurs op te richten of in
stand te houden.
Ook de intercommunale samenwerking
ten aanzien van de arbeidsbemiddeling be
rust op vrijwilligheid. De taak der districts
beurzen is niet wettelijk, zelfs niet bij Ko
ninklijk Besluit, geregeld, doch wordt uit
geoefend volgens regelen, door den direc
teur van den Rijksdienst vastgesteld.
Onze Nederlandsche arbeidsbemiddeling,
gelijk zij thans bestaat, kan veilig de ver-
geljj: ing met de regelingen in andere lan
den doorslaan, zelfs in landen, waar dit
alles wettelijk geregeld is
Het is begrijpelijk, dat, toen de Regeering
in Maart 1929 met het voorstel eener wette
lijke regeling kwam, van verschillende zij
den de vraag rees: waartoe noodig? In het
stelsel der vrijwilligheid is alles ontstaan,
heeft zich op voorbeeldige wijze ontwikkeld,
en werkt uitstekend. Waarom dan nu eens
klaps een wettelijke regeling?
OMVANG, OORZAKEN EN MIDDELEN
TOT HERSTEL
In de Memorie van Toelichting heeft deze
"'raag die in den Hoogen Raad van Ar
beid door verschillende leden ontkennend
was beantwoord een meer uitvoerige be
antwoording gevonden. De voornaamste
argumenten, verkort weergegeven, zijn deze
Allereerst kan thans een gemeentebestuur
naar vrijen wil besluiten, zijn gemeentelijke
instelling op te heffen De organisatie voor
liet geheele land wordt daardoor onvolledig.
Ook kan een gemeente de werkwijze van
haar instelling zoodanig inrichten, dat zij
in intercommunaal verband niet bruikbaar
is. Een gemeente is ook niet verplicht, om
haar instelling als districts-arbeidsbeurs be
schikbaar te stellen. Feitelijk staat dus de
geheele thans gegroeide mooie organisatie
op losse schroeven. Voorts doen zich bij de
samenwerking van een zoo groot aantal
organen meermalen moeilijkheden voor, die
alleen door een wettelijke regeling voor een
deel kunnen worden ondervangen. Daarom
acht de Regeering een wettelijke regeling
onmisbaar, die, met behoud der vrijheid van
plaatselijke ontwikkeling naar de behoeften,
het geheel op vaste grondslagen stelt, en de
regelen, die zich geleidelijk in de praktijk
der arbeidsbemiddeling hebben gevormd,
sanctionneert. Het geldt hier een algemeen
en publiek belang, wat vooral uitkomt,
wanneer men de arbeidsbemiddeling ziet in
verband met het maatschappelijk verschijn
sel der werkloosheid: hierin ligt niet alleen
een belang voor werkgevers en arbeiders,
maar ook een gemeente- en een i ijks-belang.
Vervolgens acht de regeering een wette
lijke regeling der arbeidsbemiddeling noo
dK om ten deze de financieele verhouding
tusschen gemeente en Rijk vast te leggen
Tot dusver ontvingen de gemeenten van het
Rijk wel een subsidie, maar er was geen
vaste regeling.
Thans is de financieele regeling in groote
trekken deze: De kosten der Centrale Rijks-
Arbeidsbeurs, als onderdeel van den Rijks
dienst der Werkloosheidsverzekering en
Arbeidsbemiddeling, benevens van hare vak
afdeelingen, komen geheel ten laste van het
Rijk. De kosten der plaatselijke bemidde
lingsorganen (gemeentelijke arbeidsbeurzen
en correspondentschappen), komen ten laste
van de gemeente, waar zij gevestigd zijn
Het Rijk vergoedt echter 40 pet. van het
aan den correspondent uitgekeerde salaris
De kosten der intercommunale bemoeiing
van de districtsarbeidsbeurzen worden be
taald gedeeltelijk door het Rijk, gedeeltelijk
door de gemeenten van het district, echter
zonder een vasten algemeenen maatstaf
voor de verdeeling der lasten, omdat het
vaak moeilijk is, de uitgave van een arbeids
beurs te splitsen in plaatselijke en districts
kosten. De gemeenten waren bovendien niet
verplicht bij te dragen. Daarom is een sub
sidieregeling noodig
Voorts acht de Regeering een wettelijke
regeling gewenscht, om eenige hoofdbegin
selen vast te leggen, die bij de uitoefening
der arbeidsbemiddeling door hare organen
moeten worden in acht genomen, en enkele
regelen te stellen, die den noodzakelijken
invloed der bij de bemiddeling betrokken
partijen waarborgen. Zoo het zeer betwiste
punt: hoe moet de houding van de arbeids
beurs zijn bij staking of uitsluiting? Welk
moet haar standpunt zijn ten aanzien van
cle arbeidsvoorwaarden?
Tenslotte - pleit voor een wettelijke rege
ling, dat men verzekerd moet zijn van een
organisatie van stabiel karakter, die mede
voor het internationaal verkeer op de ar
beidsmarkt geschikt is en zich bij die in de
naburige landen gemakkelijk kan aanslui
ten.
De Ontwerp-Conventie van Washington
van 1919 schrijft ook voor, dat een stelsel
van publieke, kostelooze bureaux voor ar
beidsbemiddeling moet worden ingericht,
welke zijn geplaatst onder de controle van
een centrale autoriteit, terwijl commissies
waarin vertegenwoordigers van de werk
gevers en de werknemers zullen zitting heb
ben, moeten worden aangewezen, om ad
vies te geven over alles, wat de werking
dier bureaux betreft.
Aldus de motieven der Regeering.
Uit het Voorloopig Verslag blijkt, dat ver
scheidene leden er niet door overtuigd zijn
geworden. Alles is nu vrijwillig, goed ge
groeid. Waarom dan een wettelijke regeling?
Daar kan slechts verstarring het gevolg
van zijn. Zelfs uiten zij de leelijke insi
nuatie, dat dit wetsontwerp is ingediend,
om de beteekenis van den Dienst der Werk
loosheidsverzekering en Arbeidsbemiddeling
te verhoogen!
Minister Verschuur thans met de ver
dediging van dit wetsontwerp belast ver-
eenigt zich in zijn Memorie van Antwoord
geheel met de argumenten, door zijn ambts
voorganger aangevoerd. Ook hij acht een
wettelijke regeling ten deele noodzakelijk,
ten deele gewenscht.
Bij welke meening wij ons aansluiten.
Wij achten het verstandig, dat men deze
zaak eerst heeft laten groeien, Maar nu een
bepaald stadium van ontwikkeling is be
reikt, is het zeker wenschelijk, dat, om het
verkregene te behouden, verdere ontwikke
ling in de goede richting mogelijk le ma
ken, en het ontstaan van hiaten in de orga
nisatie te voorkomen, hetgeen gegroeid is
wordt vastgelegd in een wettelijke regeling,
die soepel moet zijn, en zoo noodig toch ook
steeds voor wijziging vatbaar is.
Verhooging Fransche invoerrechten
op graan en meel
Blijkens door den Rijkslaadbouwconsulent
te Parijs aan de Directie van den Landbouw
verstrekte mededeeling heeft de Fransche Re
geering het invoerrecht op tarwe, spelt en
mengkoren verhoogd van 50 tot 80 francs per
100 K.G.
Het invoerrecht op meel is naar verhouding
verhoogd. Deze verhoogiugen zijn direct in wer
king getreden.
Tegen een lijdelijk toezien dient lijdelijk
verzet gepleegd
TWEEDE KAMER
Aan onze economische weerloosheid
dient een einde te komen
In een der zalen van de Sociëteit „Ons Ge
noegen" te Gouda hield de Christelijke Boeren-
eil Tuindershond gisteren, zijn algemeene jaar.
vergadering.
Op deze druk bezochte vergadering hield
de voorzitter prof. mr. P. A. Diepenhorst een
beschouwing over de huidige landbouwcrisis en
besprak hij den omvang, de oorzaak en de mid
delen tot herstel er van.
Het is mis in den landbouw; om dit te he
seffen zijn geen statistiekcijfers noodig; wie
over do velden schouwt ziet, dat het bestaan
van een crisis niet kan worden geloochend.
Toch wordt zijn ernst niet voldoende gepeild
te veel denkt men, dat de crisis slechts den
akkerbouw raakt en niet de andere onderdee-
len van den landbouw.
Het is waar, dat de akkerbouw het zwaarst
wordt getroffen, maar de waarheid wordt ge-
weid aangedaan wanneer men beweert, dat de
crisis slechts dezen tak omvat. Hij bedreigt den
land- en tuinbouw iu zijn geheel: de nationale
welvaart van stad- en en platteland wordt er in
betrokken.
Over de oorzaken van den huidigen crisis
loopen de meeningen zeer uiteen.
Spreker meende de directe aanleiding te moe
ten zoeken in de toenemende ratjonaliseering,
die het bedrijfsleven, vooral in de overzeesche
landen, heeft ondergaan en in het wassen van
den protectionistischen stroom in 't buitenland.
Deze verschijnselen hebben den toestand ont
wricht en stellen Nederland voor een pro
bleem.
Van de geweldige toeneming der tarwe-pro-
ductie in Canada en andere overzeesche gebie
den en import naar Europa van dit
graan krijgt ook Nederland zijn deel; kunst
matige bescherming van den landbouw is in
de rijken rondom ons land troef: Italië maakt
zich onafhankelijk van het buitenland en Frank,
rijk, dat nimmer voldoende tarwe voor eigen
gebruik won exporteert thans Duitschland
voert met zijn schaalrechten en invoercertifi-
caten een beschermende politiek.
De graanpellerijen, havermoutfabrieken e.a.
in de Zaanstreek zijn tot ondergang gedoemd.
Nederland doet tegenover dat alles niets, let
terlijk niets: het houdt zijn grenzen voor over
strooming van huiten geopend, ofschoon het
buitenland van zijn producenten offers vergt
en hen zwaar treft. Men kent het aardappel-
drama de tragedie van het aardappelmeel; de
verlaging van den suikeraccijns bracht geen
herstel. Amerika heiemmerde onzen bloem-
bollenhandel; Duitschland de warmbloed paar
denfokkerij.
Er werd niets tegen gedaan. Neerlands lakse
houding verscherpt liet crisis wee.
Zich afvragende .welke middelen ter bestrij
ding moeten worden aangewend, zeide spr. te
meenen, dat een radicaal heilmiddel niet be
staat.
Tegen een lijdelijk toezien dient verzet ge
pleegd. De overheid heeft niede te werken aan
de verzachting van het crisisleed. Zij heeft
daarbij met de werkelijkheid rekening te hou
den. Zij moet beginnen met het veilig stellen
van den landarbeider; het invoeren van beta
ling der helft van de premie van de ouderdoms
verzekering door patroon en arbeider; het tot
stand brengen van een wet tot verlaging der
fiscale rechten en het bewerken van verla
ging der vrachttarieven.
Daarnaast is ook positieve hulp der regee-
ring noodig: een verschuiving der rangorde
van het overheidsbemoeien moet plaats hebben.
De landbouw eischt een eerste plaats bij het
overleg in departement en kamer. De groote
dingen, die zich in de agrarische wereld vol
trekken mogen den regeerders geen rust laten
Reeds in deze overgangsperiode zal de overheid
de agrarische bevolking rijp hebben te maken,
voor de beleving van den toestand welke gebo
ren wordt uit deze crisis; een pachtwetregeling
dient op korten termijn gereed gemaakt; meer
landbouwonderwijs is wenschelijk; de afzet der
producten behoort heter geregeld te worden,
terwijl betere voorlichting van den landbouw
een eisch is. Iedere dag, waarin gedraald wordt
aan de bietencultuur steun te verleenen, legt
een zwaardere verantwoording op den schou
der der regeering; tegemoetkoming aau den
aardappelmeel- en tarwehandel dringt; ons
land wil vrijhandel tot eiken prijs. Een andere
koers in onze handelspolitiek wordt begeerd;
geen kunstmatige verhooging der tarriefmuren
er moet een eind komen aan de economische
weerloosheid door het geven van ruilobjecten
aan onderhandelaren en door het treffen van
maatregelen tegen landen, die door dumping
enz. onzen handel schaden. Voor den vrijhan
del in het vuur te gaan is voortreffelijk, doch
men mag niet nalaten te velde te trekken te
gen hen, die Neerlands positie in het Interna
tionaal ruilverkeer verzwakken.
De Staat moet helpen, maar de individuen
en de organisaties hebben hun krachten in te
spannen.
Een vijftiental personen nam vervolgens aan
de besprekingen deel.
Resolutie
Op voorstel van het hoofdbestuur werd be
sloten de navolgende resolutie aan de regeering
en de Tweede Kamer der Staten Generaal te
zenden:
De Christelijke Boeren en Tuinders Bond,
overtuigd, dat de tegenwoordige landbouw
crisis bij ongebreidelde werking land- en tuin
bouw onherstelbaar moet schaden en onze na
tionale welvaart In haar wezen treffen, besluit
zich tot Regeering en Staten-Generaal te wen
den met het verzoek geen middel te verzuimen,
dat tot bestrijding eu verzachting van het
crisis-leed kan hijdragon.
Naar het oordeel van den Christelijken Boe
ren en Tuinders Bond behooren land- en tuin
bouw in deze hachelijke periode een eerste
plaats in te nemen in de overleggingen van
Ministers en Staten-Generaal. Ernstig zal de
Regeering hebben te overwegen of het tegen
woordig bestuursapparaat haar in staat stelt
met voldoende kracht aan de afwikkeling de
zer levenskwestie werkzaam te zijn.
Verlichting van lasten zal moeten komen on
der meer door wegneming van den druk, dien
de grondbelasting op den grondgebruiker legt
en door bevordering van verlaging der onre
delijke vrachttarieven, welke thans veelszins
gelden voor het vervoer der agrarische pro-
duoten.
Ook meer positieve hulp kan niet worden
ontbeerd Met kracht moet worden gearbeid
aan de verwezenlijking van meer duurzame
hervormingen, wier werking zich eerst na lan
goren tijd kan openbaren, als herziening van
de wettelijke paelitregeling, verheffing van het
landbouwonderwijs, organisatie van den voor
lichtingsdienst, bevordering van een meer ra-
tioneelen afzet der voortbrengselen, betere
WaterstAis-ewetgeviug.
Onverwijld dienen te worden getroffen inaat-
Geen beginsel voor een uitzonderlijke
toepassing
EEN WET, DIE TACHTIG JAAR STOND
ALS EEN MONUMENT
De voorzitter houdt van opschieten. Vandaar
dat de vrees van sommigen als zouden de be
raadslagingen over de nieuwe gemeentewet nog
wel eens een paar zittingen kunnen duren,
ongegrond is gebleken. En de heer Boon, die
over den radio-zendtijd wil interpelleeren, krijgt
dus eerder kans dan verwacht was, nu het
wetsontwerp van de herziening der gemeente
wet kon worden afgewerkt.
De redelooze agitatie door een deel van de
A.V.R.O.-leiding tegen den Minister van Wa
terstaat op touw gezet, zal nu wel spoedig een
flinke douche krijgen in de Kamer. Want dat
een overweldigende meerderheid in de Volks
vertegenwoordiging de beslissing van minister
Reymer zal bekrachtigen staat onherroepelijk
vast. Zoolang wij in een democratisch gere-
geerden staat leven, is zulk een uitspraak van
meer waarde dan.liet getier van menschen die
blijkbaar meenen,*'-'dat het gelijk bij de hardste
schreeuwers is.
Voor den minister-president was het een
goede middag. Kon hij zich naar onze mee
ning zeer begrijpelijk al weinig druk maken
over de vragen of de brandweer onder den
burgemeester alleen of onder B. en \V. moet
ressorteeren en incasseerde hij op deze onder
geschikte punten heel goedmoedig wat „neder
lagen", heel iets anders was er gistermiddag
aan de orde. Afgezien van de delegatie van
uitvoerende bevoegdheid, werd er vooral ge
discussieerd over de positie van den burge
meester en het politie-personeel. Hier waren
vraagstukken aan de orde, die, voor zoover ze 'n
gezagselement bevatten, een principieele zijde
hadden en in deze materie zegevierde de be
windsman over de heele linie.
Zoo wilde de soc. dem. fractie, als wier
woordvoerders beurtelings burgemeester K. ter
Laan en mr. v. d. Bergh optraden uit art. 190
het nieuwe lid geschrapt zien, dat luidt: „On
verminderd het bepaalde in artikel 191 wor
den de verordeningen, regelende de rangen,
het aantal, de samenstelling, de eischen van
benoembaarheid en de bezoldiging der gemeen,
tepolitie, zoomede de verordening regelende
de eischen van benoembaarheid en de bezol
diging der veldwachters, aan Onze goedkeuring
onderworpen".
De heer ter Laan meende daarin iets strij
digs te zien met de Amtenarenwet, vooral ook
echter wilde hij geen goedkeuring van de
Kroon Omdat, naar hij meende, de organisaties
op deze instantie niet voldoende invloed kun
nen uitoefenen. Althans, zoo meende de so
cialistische afgevaardigde, zou de beteekenis
van het georganiseerd overleg er een deuk
door krijgen. Verwonderd elkaar te vinden,
stond de c.h. lieer Rutgers van Rozenburg naast
den „rooden burgemeester". Eerstgenoemde was
namelijk bang, dat het radicale voorstel van
de regeering het zwaartepunt van het gezag
over de gemeentepolitie bij de rijks-autoritei
ten zou leggen. En die kunnen dan de groote
gemeenten ook aardig dwars zitten, dacht de
heer Ter Laan.
Maar mr. de Wilde meende terecht, dat de
politie een instituut is, dat niet slechts een ge
meente- maar ook een rijksbelang vertegen
woordigt en dat de centrale overheid hier dus
wel eenige zeggenschap mag hebben, vooral
ook, daar dit soms nog financieel voordeel kan
beteekenen voor de kleine gemeenten. De con
trole op de salarieering achtte hij in normale
gevallen niet meer dan een kennis nemen er
van en zulk eeu inzage kon best samengaan
met handhaving van het georganiseerd overleg.
Wat de Kroon zou kunnen doen een loonrege
ling vernietigen kunnen Ged. Staten nu prac-
tisoh ook. En tegenover den heer Rutgers
merkte mr. de Wilde op, dat hij uniformiteit
Leest U(Ie advertenties?
Dat moet V bepaald doen! Veel interessan
ter dan de gewone tekst, ook veel belangrijker
dan de rivier - en geldtijdingen. Uit de adver
tenties leest ge iels. Daarin worden de moei
lijkste problemen opgelost, even vlot als op
het achterbalcon van de tram
Een slechte tijd, niet?
U kunt er maar zou eventjes van rondko-
wenschte omdat zulks de openbare veiligheid,
waarvoor de politie er toch op de eerste plaats
is, bevordert.
Ds. Schokking was het ook niet met zijn
fractie-genoot eens: de c.h. leider was al te
vreden wanneer hij maar wist, dat de regee
ring de gemeente-politie niet zou oplossen in de
rijkspolitie en vooral wenschte hij, dat het rijk
zou betalen als het van gemeente-politiedien
sten gebruik maakte. De Katwijksche burge
meester, die pas een hooge onderscheiding
kreeg, was fijngevoelig genoeg geen namen te
noemen, maar het was duidelijk, dat het hem
een beetje hard viel, dat zijn gemeente de
kosten moest betalen, gemaakt voor de speciale
recherche-diensten, welke noodig waren tijdens
het verblijf van de prinses.
Deze laatste zaak ressorteert natuurlijk onder
justitie. Wel kon de premier beloven, dat de
centrale voogdij een zeer gematigde zou zijn
en dat deze niet zou ingrijpen buiten locale
autoriteiten om. Ook in de richting van unifor
me dienstkleeding wordt gedaan wat mogelijk
is. De heer Ketelaar was wel tevreden met be
loften, maar hij had er zoo weinig aan. Want
deze minister blijft toch niet altijd hier, zei hij
onder groote hilariteit, terwijl een rechtsche
spotter riep: na hem zijn zoon!
De Kamer aanvaardde de nieuwe redactie
met 30 tegen 42 stemmen en zij verwierp ook
het meer gemeentelijk-gezinde amendement van
den heer Rutgers van Rozenburg met 27 tegen
44 stemmen.
Een amendement van den heer v. Hellenberg
Hubar, strekkende om te bepalen, dat de bur
gemeester een ambtenaar van politie slechts
kan aanstellen op voordracht van den hoofd
commissaris of den commissaris en slechts ont
slaan kan, wanneer die door den hoofdcommis
saris of commissaris voor ontslag is voorgedra
gen, werd door den minister overgenomen.
Natuurlijk keerde deze zich tegen b.et^ voor
stel van socialistische zijde om de politie ten
aanzien van haar rechtspositie gelijk te stellen
met de overige gemeente-ambtenaren. Dit was
een zeer verstrekkend amendement: het zou
het zeggenschap van den burgemeester over de
politie hebben gekraakt.
De politie-man is niet, zooals de heer Ter
Laan het deed voorkomen, een soortgelijk man
als een arbeider bij de gasfabriek. Het is ons
werkelijk onbegrijpelijk boe een burgemeester,
die nota bene zelf nog pas geleden bij stakings-
relletjes van politioneel geweld gebruik moest
maken, zoo kan redeneeren.
Heel wat redelijker was de heer Guit. Deze
ziet wel in, dat de burgemeester over de politie
overheidsgezag moet bezitten en dat het een
eisch van goede democratie kan zijn, dat dit
gezag zoo sterk mogelijk is. Maar, waarschijn
lijk geprikkeld door de houding van een bur
gemeester die bij de uitoefening van dit gezag
niet al te handig optreedt, wenschte liij althans
een scheidsgerecht om tegen onbillijke behan
deling van het politiepersoneel te waken. De
Kamer begreep eohter, da-t men voor een uit
zonderlijke toepassing geen beginsel kan op
offeren, en zij handhaafde dus het burgemees-
terlijk gezag met 50 tegen 18 stemmen. Even
eens verwierp zij een socialistisch amendement,
dat den burgemeester wilde verplichten aan
den Raad inlichtingen te geven over politie
maatregelen. Hoe kan de burgemeester inlich
ten over rijks-politie? vroeg de premier terecht.
En wat heeft de Raad die trouwens geen
parlement is en dus geen beslissende bevoegd
heid heeft aan halve Inlichtingen.
Met 38 tegen 23 stemmen kreeg de minister
weer gelijk.
Ook aanvaardde de Kamer, boven een amen
dement van den heer Vliegen, een ministerieel
voorstel om de echtgenooten van de ex art. 23
vrouwen van uitgeslotene-n, hun raadslidmaat
schap te laten behouden tot den eersten Dins
dag in September 1931.
En daarmee was de herziening van een wet,
die tachtig jaar als een monument stond, ten
einde gebracht. Naast den premier, die deze
toch wel een beetje meer dan technische her
ziening er zeer behoorlijk heeft doorgebracht,
verdienen zeker ook in t bizonder de A.R. lieer
de Wilde en de soc.-dem. mr. v. d. Bergh een
woord van lof voor de wakkere wijze waarop
zij, beiden op hun wijze, de wet mee hielpen
„maken".
U zoekt wat bijverdienste in uw vrijen tijd.
U hebt veel vrijen lijd, dank aan de eeuw
van sociale zorg en dank ook den slechten
tijd. Maar wilt U ook een hooge bijverdien
ste! Dus iels, dat met bijverdienste vergele
ken, daarbij afsteekt, als een hooge hoed bij
een doodgewone pel?
Wenscht U dienhoogen hoed voor
aangenaam werk?
Als U maar een nette dame of mijnheer
-ijl!
Dus U gaat er heen in uw Zondagsche
plunje; wie zal dan niet zeggen, dat U dame
of heer bent, een echte dame of lieer, net een
echte?
Men zou zeggen, dal de vette baantjes zoo
maar niet voor het opscheppen lagen op den
dag van vandaag. En toch, de advertentie
roept en lokt en- blijft roepen en lokken.
Komen de visschen niet af op het aas?
Willen de menschen piets meer verdienen,
er bij verdienen?
Of komen er alleen maar menschen, dte
niets verdienen, dia dus van bijverdienste niet
behoeven te praten. Of bieden zich geen nette
dames en hecrcn aan? Hebben die een afkeer
van zoo'n vlotte verdienste in de avond- oj
middaguren?
Hel laat een stuk van de wereld zien, van
den mensch, die een heele wereld is, en in
zijn ltleinc wereldje de heele groote wereld
vertegenwoordigt.
Bijna een nieuwe staking
TENGEVOLGE VAN EEN INCIDENT-
Aan de Kunstzijdefabriek te Ede heeft zich
Dinsdagmorgen weder een incident voorgedaan,
waarvan bijna een nieuwe staking het gevolg
zoude zijn geweest. Bij de wilde staking die
daags tevoren was uitgebroken onder het per
soneel der spinnerij, had zich een der arbeiders
van de meng-inriehting, die dus buiten de sta
king stond, uit solidariteitsgevoel bij de sta
kers aangesloten. Deze arbeider, zekere U.,
stond reeds op de nominatie voor ontslag, vooi -
dat er van staking sprake was. Gistermorgen
kreeg deze arbeider aanzegging tot ontslag.
Het personeel der mengkamer ging met deze
ontslaggeving niet accoord en vaardigde drie
werklieden af naar de directie, om te eischea
dat het ontslag onmiddellijk werd ingetrokken,
zoo niet, dan zou tot staking worden overge
gaan. Ofschoon aanvankelijk de directie niet
van toegeven wilde weten en de arbeiders
reeds op weg waren om van hun mislukte
conferentie mededeeling te doen, deed de di
rectie op het laatste oogenblik de toezegging
het ontslag in te trekken. De staking is toeD
niet doorgegaan.
Met begrijpelijke spanning wordt de confe
rentie van heden met de hoofd-directie over
de uitbetaling van den wekelijkschen stopdag
tegemoet gezien. De adjunct-directeur, de heer
Plantenga, heeft zich uitgelaten, dat het niet
te verwachten is, dat deze eisch der arbeiders
zal worden ingewilligd.
suikerbietenteelt, de aardappelmeelcultuur, den
tarwe- en roggebouw behoort van staatswege
steun te worden verleend. Aan onze economi
sche weerloosheid k-ome een einde door het
geven van ruilobjecten aan onze onderhande
laren bij het sluiten van handelsverdragen en
door maatregelen ter beveilinging tegen die
landen, welke door dumping, uitvoerpremie,
door kunstmatige middelen onze positie in het
internationaal ruilverkeer onbillijk verzwak
ken.
De houding van veehouders
ERNSTIGE AANSPORING TOT
MEDEWERKING
De Minister van Staat, Minister van Binnen-
Iandsche Zaken en Landbouw,- deed den Cen-
tralen Landbouworganisaties, den Federatieven
Nederlandschen Zuivelbond, onderscheidene
vereenigingen op het gebied van veehouderijen
den Nederlandschen Bond van Veehandelaren
mededeelingen over de uitbreiding van het
mond- en klauwzeer toekomen; o.a. dat na. zijn
ernstig verzoek 0111 medewerking gebleken is,
dat er veehouders zijn die willens en wetens
zioh schuldig maken aan zeer laakbare hande
lingen, die tevens in strijd zijn met de wette
lijke bepalingen, waardoor de verbreiding der
ziekte voortschrijdt en wijst er bovendien op,
dat nog niet de vereischte voorzichtigheid in
acht wordt genomen, waardoor contact-ge vai-
len ontstaan.
Tevens doet de Minister mededeeling over
het vaststellen van een tot dus ver in Neder
land niet waargenomen nieuwen „stam" der
smetstof, waartegen het gebruikelijke serum in
onvoldoende mate werkzaam was, waarin in-
tusschen de Rijksseruminrichting bezig is te
voorzien.
De Minister wijst opnieuw op besmetting
door veemarkten en spoort opnieuw aan
tot de meest mogelijke medewerking met den
betrokken staatsdienst en tot de meest zorg
vuldige voorzichtigheid in verband met ver-
regelen, welke dadelijk ui tkomst geven. Aau de spreiding der serumstof,
DE GRIEVEN.
Omdat collega's ontslagen werden
Onder de chauffeurs bij de Lutam te 's-Hage
Is staking uitgebroken. De aanleiding hiervooï
is, naar vanwege den Centr. Bond van Trans
portarbeiders wordt gemeld gelegen in 't ontslag
van een chauffeur. Toen de man, daartoe in de
gelegenheid gesteld, zich bij een der commis
sarissen over dit ontslag ging beklagen en nog
andere grieven over den gang van het bedrijf
uitte, hebben commissarissen aldus de Cen
trale Bond deze vertrouwelijke mededeelin
gen aan den directeur doorgegeven, waarop
deze nog drie andere chauffeurs ontsloeg en
nog andeven op de nominatie plaatste.
Hierop besloten de chauffeurs, veertig in ge
tal in staking te gaan.
Van de zijde der commissarissen wordt in
antwoord op deze lezing medegedeeld, dat deti
betrokken chauffeur herhaaldelijk eu ernstig
het gewicht van zijn grievende beschuldigingen
jegens den directeur der Lutam onder ocgen is
gebracht, waarbij geëischt werd, dat hij zijn
mededeelingen op schrift zou stellen. Den
chauffeur is medegedeeld, dat, na outvangsl
van zijn schriftelijke bezwaren, de commissa
rissen deze met de directie minutieus zouden
onderzoeken. De chauffeur ging hiermede ac
coord en aanvaardde de verantwoordelijkheid.
Hij verzocht zelfs gedurende het onderzoek ge
hoord te mogen worden en noemde verder
namen van andere chauffeurs, die zijn bewe
ringen zouden kunnen bevestigen.
Bij het onderzoek der grieven bleek, dat
geen enkele beschuldiging eenige reden van
bestaan had.
Het ontslag is den chauffeur gegeven, najat
hij voor de zooveelste maal z.g. gekscherend
aanmerkingen maakte op den goeden wil van
andere chauffeurs. Hierin was aldus com
missarissen persé lijdelijk verzet te zien.
Dezen chauffeur en nog een tweeden is niet
de toezegging gedaan hun namen te noemen.
De consequentie van hun handelen is hun hij
herhaling voor oogen gehouden.
CONFERENTIE TUSSCHEN DIRECTIE
EN ORGANISATIE
De directie alsnog tot overleg bereid
Gisterenmiddag is te Arnhem vergaderd
door de afgevaardigden der bonden met de
directie A. K. U. te Ede.
Door de organisatie-bestuurders werd be
toogd, dat hoewel er een dag minder per week
wordt gewerkt, de productie gelijk is geble
ven, op grond waarvan zij volledige uitbeta
ling van het weekloon bepleitten.
De directie stelde daartegenover, dat de
kostprijs der productie hier te lande veel hoo-
ger is dan in Duitschland, waar beschermen
de tarieven zijn. Zij achtte het onmogelijk de
ioonen te verhoogen en den z.g.n. stopdag uit
te betalen.
Wanneer de organisaties op haar standpunt
zouden blijven slaan, zou de fabriek moeten
worden stopgezet. Wed was mogelijk de gehee
le week uit te betalen doch dan zou nog een
grooter gedeelte van het personeel diepen te
worden ontslagen.
De directie heeft zicli bereid verklaard
voortaan met de organisaties overleg te ple
gen en als bewijs daarvan toegezegd, op 2
Juni a.s. opnieuw een bespreking te voeren
betreffende de invoering van een pensioen
fonds, waarvoor de directie en de arbeiders
ieder 3 pet. zullen moeten storten.
Zoolang de stopdagenregeling blijft bestaan
zal de directie de 3 pet. van de arbeiders niet
heffen.
Wat den vacantietoeslag betreft, was dp di
rectie bereid voor de fabriek te Rotterdam te
onderzoeken of daar inderdaad ooit toezeggin
gen daaromtrent zijn gedaan, hetgeen voor de
andere fabrieken niet bet geval is. Is voor
Rotterdam toezegging gedaan, dan zal daar de
uitkeering geschieden.
Het resultaat dezer besprekingen is giste
renavond in het Sparta-gebouw te Ede aan
do A. K. U.-arbeiders medegedeeld. Het ver
loop der vergadering was rustig. Besloten
werd achter de organisaties te blijvea staan
en vooralsnog niet tot staking over te gaan.
OP BIJNA 102-JARIGEN LEEFTIJD
OVERLEDEN.
Op 101 jarigen leeftijd is Dinsdag overleden
de oudste verpleegde van de „Joodsche Inva
lide" te Amsterdam, de heer M. S. Elkan.
De overledene zou 21 Juli a.s. 102 jaar zijn
geworden.
De overledene was voor enkele weken nog
een zeer krachtig grijsaard en geziene figuur
in de Israëlitische kringen.
