MAANDAG 26 MEI 1930
>Jt- - v
DOOR EEN AUTO
AANGEREDEN.
HET SLACHTOFFER OVERLEDEN
Het Journalistenleven
BEGROETINGEN.
wbWmm
MR. F. TEÜLINGS, als actiêf-aecr^tarls, d«e werkezel onzer partij-organisatie, sinds eenigen
tijd krachtdadig ter zijde gestaan door MR. BANS KOLFSCHOTEN, tweede secretaris.
met de verschillende stroomingen onder de
kiezers gewaarborgd was. Daarom werd een
commissie benoemd ook kien was een com
missie gelijk nu nog zoo vaak de „deus ex
machina", die uitkomst brengen moest
waaraan het ontwerpen van een reglement
werd opgedragen. Een gelukkig gesternte be
scheen den arbeid dezer commissie. Het ont
worpen reglement vond instemming. Op den
grondslag van dit reglement traden aanvanke
lijk 59 centrale en darmede gelijkgestelde kies-
vereenigingen toe. De algemeene bond van
R. K. Kiesvereenigingen in Nederland was ge
boren en op 3 April 1905 had de eerste bonds
vergadering plaats.
Sinds dien gedenkwaardigen dag bestond de
groote centrale landelijke organisatie van alle
R. K. kiezers in ons vaderland; wat men thans
pleegt te noemen: de R. K. Staatspartij, was er.
De ontwikkelingslijn waarop ik straks doel.
dé, was tot een hoogen top opgeloopen, mijne
heeren. Wij hebben die stijgend^ lijn slechts
kunnen aanduiden. Uiteraard was 't niet doen
lijk bij vele bijzonderheden stil te staan, hoe
groot de lust daartoe ook zijn mocht. Dit eene
zal voor ons alleen duidelijk zijn geworden, dat
het totstandkomen»der R. K. Staatspartij in
den vorm, die aanleiding geeft tot het herden
kingsfeest van heden, ben phase vormde in een
lang proces van groei en ontwikkeling.
Die wording was dus niet een plotselinge
gebeurtenis, een voorval op zich zelf. Het is
onze dure plicht op 'n dag als dezen voor onze
herinnering op te roepen de leiders en wer
kers, die de voor onze katholieke vader-
landsche geschiedenis zoo waardevolle ge
beurtenis van 3 April 1905 hebben voorbereid
en mogelijk gemaakt. Zij zijn groot in getal en
het is ondoenlijk hen allen te noemen. En ook
hier zwoegden weer die vele stille werkers, die
in het verleden en heden op het katholieke
terrein zoo oneindig veel deden en doen om
een hoog en heilzaam doel te bereiken.
Het spreekt van zelf dat allereerst de naam
van Schaepman ons op de lippen komt.
Toen op genoemden datum de groote
constitueerende vergadering plaats had, rustte
zijn stoffelijk overschot reeds in de schaduwen
van het Vaticaan. Moe gewerkt en moe gestre
den. had hij twee jaar tevoren in de H. Stad
de eeuwige rust gevonden. De victorie van
1901 ha$ hij nog mogen beleven, maar de
nieuwe groote organisatie der katholieken
mocht hij niet aanschouwen. Wij weten echter
en nu steeds beter en scherper dan toen, dat
hij de sterkste en stelligste voorbereider is
geweest voor die organisatie.
Juister en zekerder dan na de eerste jaren
van zijn verscheiden, kunnen wij thans, nu het
geheele politieke leven van den heroïschen
doctor op grooter afstand bezien en beoordeeld
kan worden, het luide en nadrukkelijk ge
tuigen, dat zonder Schaepman de consolidatie
der R. K. kiezers van 1905 niet denkbaar is.
En, volgens spr. was 't dan ook niets anders dan
een eereschuld, dat zijn naam verbonden werd
aan het Fonds, dat na een kwarteeuw de ver
dere versterking en ontplooiing der Staats
partij op een hechte financieele basis mogelijk
moet maken. Laat dan uit onze harten op
dezen dag allereerst een innige bede ten He
mel gaan, om God dank te brengen, wijl Hij
aan Roomsch Nederland een zoo begenadigd
leider en strijder schonk als Schaepman was en
toonen wij met daad bovenal onze erkentelijk
heid door voor het Schaepmanfonds in den
naasten tijd een aanwas te winnen in zulk
een mate, als wij zeker zouden doen, wanneer
Schaepman zelf hier stond en zijn bedelende
hand tot ons uitstrekte.
Wij hebben ook te gedenken het eerste Ka
merlid mr. J. W. v. d. Biesen, drager van een
ouden edelen naam, die in Februari 1904 door
middel van een vertrouwelijke circulaire de
Besturen der Provinciale Bonden van Kies
vereenigingen in Friesland, Gelderland, Utrecht
Noord Holland, Zuid Holled en Noord Bra
bant, alsmede der Centrale Kiesvereenigingen
van Zwolle, Groningen, Middelburg en Roer
mond tezamen riep teneinde te geraken tot
de stichting van een, gelijk hij het noemde,
„Algemeene Bond van Provinciale Katholieke
Kiesvereenigingen".
Het gevolg van zijn oproep was: nader be
raad en overleg en al moge de oorspronkelijke
gedachte van \an den Biesen zijn losgelaten,
en werd ar tenslotte naar een organisatievorm
gestreefd, waarbij beter, wijl vrijer, de stroo
mingen onder de kiezers tot haar recht zou
den komen, zijn initiatief had hooge waarde,
want daardoor kwam het tenslotte tot de be
raadslagingen, waaruit de Bond geboren werd.
Tusschen dat initiatief en het oogenblik der
constitueering van den Bond lag het belang
rijke werk vafi het ontwerpen van het Re
glement, dat de basis vormen moest, waardoor
doel en werkwijze van den Bond bepaald
werden. Aan een drietal werd deze, tactische
en practisch verre van makkelijke taak op
gedragen.
Hun bovenal komt wel de eere toe, dat het
geboorte-festijn van 3 April 1905 zoo opgewekt
en feestelijk gevierd kon worden. Zij behoo-
Ten Goddank nog tot de werkers van den
huldigen dag. We hebben ze nog in ons midden
nauwelijks verouderd en thans getooid met
kransen van nog vele groote verdiensten ver
worven in de arena der Nederlandsche Katho
lieke politiek.
Het mag ons allen een bijzondere vreugde
zijn, dat wij op dezen dag voor het werk, met
zooveel wijsheid volbracht voor 25 jaar, on
zen huldigenden dank kunnen brengen aan dat
sterke triumviraat: Kooien, Heerkens Thyssen
en von Fisenne.
Zoo was er dan sinds het voorjaar van 1905
de groote federatieve organisatie der Neder
landsche katholieke kiezers. Heden mogen wij
vragen: Wat heeft zij bereikt in de afgeloopen
25 jaar?
Pogen wij in een algemeene visie vast te
leggen het voornaamste en meest treffende,
waarbij de staatspartij betrokken was, dan
HbS aliarecrat hoe nadat reeds in de
tachtiger jaren een sterke toenadering tot de
andere Christelijke partijen tot groei was ge
komen zij tot steeds nauwere staatkundige
samenwerking met deze kwam. Overdenken
wij eenige oogenblikken wat die samenwerking
door Schaepman eens met zooveel beleid voor
bereid en met zoo stellige overtuiging nage
streefd voor ons land en voor onze Staats
partij in het bijzonder beteekend heeft, dan
is er waarlijk alle reden voor ons, op een dag
als deze, met waarachtige dankbaarheid te
gedenken wat eens door de coalitie bereikt
werd, ook al moge heel veel, wat vurig be
geerd werd door ons katholieken, nog onver-
werkelijkt zijn gebleven.
Wanneer wij in rustige objectiviteit over
wegen, waaraan wij, waaraan het Christelijke
deel der natie thans toe zou zijn, Indien in
de laatste kwarteeuw de coalitie haar werk
niet had kunnen doen, dan moeten wij toch
stellig besluiten, dat de scherpe zieners, die
in het verleden de grondslagen der coalitie ge
legd en haar vorm bepaald hebben, een goed
en groot en waardevol werk hebben verricht, dat
in velerlei opzicht een zegen voor land en
volk fs geworden. Het gebeurde in 1925, toen
de coalitie als zoodanig ten einde ging, voel
den wij als iets pijnlijks, al zegt de rede ons,
en weet de geneesheer vooral het maar al te
goed, dat pijn het teeken van stoornis in een
organisme kan zijn, maar ook een noodzakelijk
middel ter inleiding van een beteren toestand.
Overzien wij verder welken oogst de laatste
kwarteeuw in het politieke leven ons bracht
dan moet er wel met voldoening op gewezen
worden, dat ons katholieke volksdeel tot beter
besef van eigenwaarde gekomen is, zich al
meer ontworsteld heeft aan den druk van li
berale invloeden en geestesstroomingen en al-
dus tot al sterker principieele zelfstandighei i
is uitgegroeid.
En wijden wij voorts aandacht aan meer
bijzondere politieke en sociaal-economische ge
beurtenissen, waaraan onze Katholieke Staats
partij in het aangeduide tijdsbestek haar ac
tief aandeel had, dan mogen wij wijzen op de
grondwetsherzieningen en hervormingen van
het kiesrecht; dan moeten wij herinneren aan
tal van sociale, wettelijke maatregelen; aan
het pal staan bij het nationaal gevaar, dat in
1918 dreigde; aan de medewerking in den
kamp tegen, groote sociale nooden; aan den
Onderwijsstrijd waardoor aan een te lang. be
staand onrecht een einde kwam; dan kunnen
wij gewagen van de wetten tot beteugeling der
openbare, onzedelijkheid ,de wijziging der Ar
beidswet, de wet op de Invaliditeits- en Ou-
derdomsverzekering, de Ziektewet en nog zoo
veel meer arbeid van wetgevenden aard, waar
door meer dan voorheen, Christelijke begin
selen en inzichten uitdrukking vonden in ons
Staatsbestier.
Daarnaast valt In erkentelijkheid te herden
ken, dat door de krachtige positie onzer Staats
partij, in het groote maatschappelijke leven
een groeiende erkenning ontstond voor ka
tholieke krachten, zoodat de achterstelling, die
schrikbarend groot was, geleidelijk iets kleiner
dimensies kreeg.
Bij dat al is evenwel de zin voor de reali
teit niet vertroebeld.
Spr. herdacht dan de stille werkers, die in
besturen van kiesvereenigingen en andere or.
ganisaties, in werkplaatsen én winkels, op
persbureaux of in het verband der propaganda
gewerkt hebben aan de versterking en groei
onzer Staatspartij.-
Een samenkomst als deze kan niet ten einde
gaan, zonder dat met gevoelens van diepe er
kentelijkheid enkele namen uit het verleden
en heden genoemd worden, die voor den op
bouw en den invloed onzer Staatspartij waar
lijk „bene merentes" zijn.
haast Schaepman denken wij aan mannen
ais Kolkman, Loeff, de gebroeders Regout en
zoovele anderen, die allen reeds door den dood
aan ons ontvallen zijn.
Wien zal ik nog noemen der nog levenden?
Daar zijn er zoo velen, die rijk in verdiensten
v.aren wegens hun werken voor de Staatkun
dige verheffing en versterking van het Katho
lieke Nederland: en die vooral voor de evolutie
enzer partij op niet te vergeten wijze stuwend,
leidend, begeesterend hebben gewerkt. Ik
moet mij beperken en niemand moge aan op
zettelijke miskenning denken, wanneer namen
niet genoemd worden, die waardeerende ver
melding toch alleszins verdienden. Laat mij
aan allen, die tijd en krachten gaven voor
het katholieke politieke werk in ons vader
land, den cijns onzer dankbaarheid brengen,
door hier, in deze blijde bijeenkomst, dien cijns
t leggen in 'de handen van hen, die de presi
diale leiding hadden sinds 1905 en daardoor
do partij als zoodanig vertegenwoordigden;
Kooien, van Wijnbergen, Ruys
de Beerenbrouck. Waarachtig, zij
hebben een zware taak vervuld. Wij zouden
den adeldom van ons Katholiekzijn te kort
doen, wanneer wij deze drie presidiale leiders
der vervlogen 25 gaar thans niet warm en
krachtig dankten voor hun toewijding en offers
in de leiding onzer partij.
Wanneer ik nu verder tot de namen van
andere verdienstelijke werkers het zwijgen
aoe gij voelt wel dat beperking hier nood
zaak is dan mag toch één hier niet onge
noemd blijven. Zwijgen over hem zou een laak
bare tekortkoming züa, hoezeer het zwijgen
hem zelf na aan het harte ligt. Immers wan
neer in veel later tijden een wetenschappelijk
historisch werker zich in de stilte van zün
studeervertrek zal verdiepen in het geheele
groeiproces en al de acta en gesta der Katho
lieke Staatspartij in den aanvang dezer eeuw
en wanneer hij dan, in een synthese, zal pogen
vast te leggen al wat in en door en rondom
die partij zich voltrokken heeft, dan zal hij
zeker voortdurend weer getroffen worden
door één figuur, wiens invloed ging over al
het politiek gebeuren dezer jaren als de
s'ralenbundel van den hoogen lichttoren, die
speurend en verkennend in alle richtingen
glijdt over de wijde omgeving. Hij zal ont
dekken hoe de structuur en de evolutie van het
staatkundig gebeuren in het bestudeerde tijds
bestek niet te doorgronden zal zijn, tenzij hij
tot een diepe analyse komt van het werken,
streven en bedoelen van die ééne figuur. En
het zal hem blijken hoe deze was als een ge
heel uitzonderlük teeken van kracht, van wijs
heid, van voorzichtigheid van tegen
spraak ook, zooals aan saillante figuren in
gansch de geschiedenis gezien wordt. Voor
ons is deze figuur nog contemporiain. Wij heb
ben hem, Godlof, nog in ons midden.
Wanneer wü het schip onzer partij op dezen
dag pavoiseeren met de wapperende vlaggen
enzer goede en gelukkige herinneringen, dan
moet voor dezen leider, van wien 'n Neder-
iandsch minister-president eens getuigde, dat
in ons land meer dan in eenig ander land, ge.
t.urende de laatste tientallen van jaren, poli
tiek Is gevoerd. Nolens Volens, 'aeker
uit volle borst mede een hartelük „dank en
hulde" hier opklinken.
Vervolgens herinnerde spr. aan de organi
satie van de Partij. Verjongd en vernieuwd
gaat ze de verdere toekomst in.
Dat die toekomst niet een tijd zal zijn waar
in rust en onbewogenheid in de politieke sfe
ren zullen heerschen, kan wel door niemand
in twijfel getrokken worden.
Dat dus voor onze Katholieke Staatspartij
het parool moet blijven luiden; paraat en
sterk is eisch van goed beleid en plichts
besef. Eenerzijds groeit het communistisch
kankerproces al meer in diepte en breedte en
nadert onze grenzen, ja heeft reeds, gelijk
't kwaadaardig gezwel in 's mensehen lichaam,
aanvankelijk moeilijk te ontdekken -uitloopers
in diepe lagen uitgezonden. Anderzijds dringen
allerlei sociaal-economische problemen tot op
lossing en maken de geesten koortsig en on
rustig.
Een stemming van berustend afwachten
zou slechte strategie zün voor onze Katholieke
Staatspartij. Veeleer moet de overtuiging dat
in de toekomst zeker een zware taak nog
wacht, de prikkel zijn om de paraatheid der
troepen in voor- en achterban te monsteren en
de strijd- en slagvaardigheid tijdig zoo hoog
mogelijk op te voeren. Nu, evengoed als in het
verleden, staat de leiding der partij nog voor
een machtige zware verantwoordelijkheid.
Zij heeft klaarheid en stelligheid na te stre
ven in de doelstelling der practische politiek
van de komende decenniën.
Zij heeft den weg te zoeken waarlangs, en
de strjjdgenooten met wie, zij, in eer en waar
digheid, het veiligst haar doel bereiken kan.
Zij heeft voort te bouwen, onverzwakt en
onversaagd aan de consolidatie tot één mach
tig, eensgezind leger van de aldoor wassende
massa der tot stemmen gerechtigde Katho.
licke kiezers en van hen, die het kiesrecht
eerlang verwerven zullen.
Een drievoudige taak van ontzettende be-
teekenis, slechts vervulbaar in een stoer ver
trouwen op Hemelsche hulp en bijstand!
Het gist en woelt thans in de gelederen van
bepaalde groepen van „jongeren". Er is geen
reden daartoe het zwijgen te doen In deze
feestvergadering. In alle tijden zijn er jon
geren geweest, die op zeker oogenblik met
krachtige eischen op politiek of cultureel ge
bied naar voren wilden treden.
De katholieke jongeren van thans zijn an
ders dan die van vroeger, zij zijn gevoeliger
geworden in veel, wat met katholieke levensin
zichten en levenspractijken samenhangt. Zoo
is het verklaarbaar, dat de ideale strevingen
dezer jongeren menigmaal weinig rekening
houden met de realiteiten van het leven en
hun oordeel scherp werd, wijl zij nog nimmer
zooveel onchristelijks in de samenleving zagen
voortwoekeren.
De beweging der jongeren schijnt zich nu,
na de eerste felle manifestatiën, meer te rich
ten naar studie on onderzoek. De besten onder
hen weten te goed, dat criticasters en helden
met-scheldwoorden nooit opbouwers zijn ge
worden. De eerlijke objectieve studie zal op
den duur zeker vruchten geven, waarvan ook
heil en nut voor Katholieke politieke actie
verwacht mag worden. Het gistingsproces als
teeken van leven moge nu onrustig, ja hinder
lijk aandoen, beter zulke teekenen van leven
dan de kille onverschilligheid en minachting,
die in andere groepen van jongeren ook wel
ouderen worden waargenomen.
De f politieke emancipatie der katholieke
Nederlanders heeft zich in den verleden tijd
zoo duidelijk langs stijgende lijnen voltrokken,
omdat er steeds echt kloeke werkers klaar
stonden om met een waren apostolischen geest
hun persoon en hun talenten en hun tijd te
geven voor de politieke verheffing en verster
king hunner geloofsgenooten.
Zulke werkers zijn er ook nu, en zeker even
zeer in de toekomst, noodig; ideale politieke
werkers.
Het Excelsior gaat dan niet ten einde! De
opgang houdt dan aan!
Wij, katholieken, weten, dat waarachtig
katholiek leven en werken beteekent al ons
ons doen, al ons werken, begeeren en streven,
al ons kunnen en willen richten naar het
Kruis! Godsdienst en leven immers zijn voor
den katholiek identiek! En is geheel ons leven
niet al met ontelbare gouden draden vastge
snoerd aan het bovennatuurlijke? In het
Kruis is deze bron van wijsheid, van liefde,
van geduld, van rechtvaardigheid, van broeder
zin, van offergeest. Ja, als Kruisridders moeten
wij door het leven gaan.
Blijven wij, hooggeachte vergadering, diep
doordrongen van deze gedachten, dan zal onze
kracht niet falen, onze eensgezindheid niet
wankelen, onze offerzin niet verflauwen, onze
geestdrift niet verslappenen zal ook voor
ons en onze organisatie, als in Constantijn's
tijd, gelden het oude, heerlijke immers bemoe
digde woord: In hoe signo vinees!
wind telkens weer in handen waren van staats
lieden, die zich niet stelden op rationalistisch
standpunt, maar rekening wilden houden met
de beginselen eener christelüke staatkunde.
En al heeft de positie zich in den laatsten
lijd gewijzigd, zoo blijft toch de antir.-partü
dankbaar gedenken het vele goede dat in het
verleden, en niet het minst in de laatste 25
jaar is tot stand gebracht.
Beiden wenschen wij, op den grondslag onzer-
eigen beginselen, het gemeenschappelijk vader
land naar plicht en geweten te dienen. En hier
in zijn we een, dat wij principieel afkeerig zijn
van de wegen der revolutie en een open oog
hebben voor het organisch leven des volks.
Ik kan U daarom van heeler harte geluk-
wenschen met het 25-jarig bestaan Uwer or
ganisatie.
Bij de verscheidenheid van inzichten, die ons
Nederlandsche volk eigen is, acht ik het een
zaak van groote beteekenis, dat er bestaat
een gezond partijleven, opdat niet kleinzielig
heid en kliekgeest maar beginselen het staats
bestuur bsheerschen. Het zijn met name drie
mannen, wier namen in onze gelederen steeds
met eerbied worden genoemd, n.l. Kuyper,
Lohman en Schaepman geweest, die het per
soonlijk element hebben teruggedrongen en het
principieele op den voorgrond hebben gesteld.
Hun werk heeft onder Gods kennelijke ze
gen, vrucht gedragen.
Wat de toekomst brengen zal, is ons onbe
kend. Alleen staat vast, dat de strijd der gees
ten rusteloos zal worden voortgezet.
Aan dien strüd hoopt de antir-partü krach
tig deel te nemen* en zonder twijfel ook de
Uwe.
Moge het aan uw organisatie gegeven wor
den ook in de periode die nu aanvangt man
nen aan het christ. nationaal staatkundig le
ven van ons land te schenken, die dat leven
verrijken, mannen, met wie het een voorrecht
is, als het pas geeft, samen te werken, man
nen, met wi6 het een eere is, als de situatie
het eischt den degen te kruisen.
Namens het Duitsche Centrum.
Als afgevaardigde van het Duitsche Centrum
en als Rijnlander, die den door ziekte verhin
derden leider, mgr. dr. Kaas verving, sprak
daarna dr. HamaCher uit Keulen zijn geluk-
wensck uit.
Spr. dankte in het bizonder voor de Neder
landsche hulp aan het Duitsche volk in don
kere dagen geboden. Hij herinnerde eraan, dat
de namen van Schaepman, Nolens, Kooien en
Ruys ook „programmatische" waren in Duitscb-
land en sprak de hoop uit, dat de leiders der
Nederlandsche Katholieke Staatspartij, die zoo
sterk leefde uit haar katholiek beginsel, con-
iacht mocht blijven houden met de Centrums
partij.
Mr. Dr. Schokking spreekt namens de
C. H. Unie.
Als laatste spreker betrad mr. dr. J. Schok
king, voorzitter van de C. H. Unie het podium
tot het uitspreken van een kort maar kloek
woord, dat met bizondere aandacht beluisterd
werd.
Wij verstaan de vreugde die er op dezen ge
denkdag is. Gij moogt trotsch zijn op het werk
dat thans kan worden aanschouwd. Al zijn de
omstandigheden u niet ongunstig geweest en
al beschikt gij, meer dan één partij, over mid
delen die tot organisatie dwingen, dit alles
neemt niet weg het grootsche dat is gedaan.
Het is een goede gedachte tegenover een
met wijsheid en beleid geleide partij te staan,
wier doeleinden ook wortelen in hoogere be
ginselen.
Zooals op internationaal terrein gestreefd
wordt naar te zoeken wat veTeenigt, zoo be
hoort het ook op nationaal terrein te zijn. Da
De christelijk-historischen zijn eerder geneigd
naast anderen te strijden dan tegenover ande
ren te staan. Bij alle verschil, dat we niet
wenschen te verdoezelen, zal ons niets liever
zijn, dan naast de R.K. Staatspartij het goede
voor land en volk te zoeken.
Spr. eindigde met den wensch, dat dit ge
schieden mocht.
De heer E. J. Hoefman, reiziger te Haarlem,
is nabij de Stalenbrug, te Lisse, toen liü per
rijwiel den weg wilde oversteken door een met
groote snelheid rijdenden auto aangereden.
De ongelukkige werd met een schedelbreuk op
genomen en naar de Mariastichting te Haar
lem vervoerd waar hij aan de bekomen ver
wondingen is overleden.
AUTOBUS IN BRAND
De inzittenden ongedeerd
Een autobus van den heer van der Biesen te
Kerkrade, die mijnwerkers naar Vaals ver
voerde, is Donderdagnacht in de buurtschap
Lemiers in brand geraakt en tot op het ge
raamte uitgebrand. De betrekkelijk nieuwe bus
was nieit verzekerd. De mijnwerkers, die zich
in de bus bevonden, konden zich tijdig redden.
ERNSTIGE AUTOBOTSING
Een ongeluk komt niet alleen
Zaterdagmorgen half 8 heeft op den hoek
Valeriusplein en de Corn. Krusemanstraat te
A'dam een ernstige autobotsing plaats gehad.
Een groote vrachtwagen'van een melkinrich
ting kwam in vrij snellen vaart van 't Valerius
plein en wilde naar links de Lairaissestraat
inzwenken. Op het zelfde moment kwam uit
de Lairaissestraat een Chevroletwagen bestuurd
door den heer Scholten. Juist op den hoek van
het plein en de Corn. Krusemanstraat reden
beide wagens tegen elkaar, hoewel de bestuur
der van den vrachtauto nog trachtte uit te
u ijken. Beide voertuigen werden zeer ernstig
beschadigd. Van den Chevroletwagen was het
voorste deel ingedrukt. De bestuurder werd
zoo ernstig gewond, dat hij naar het zieken
huis moest worden overgebracht. De vracht
wagen, die mee door de botsing van richting
veranderde, reed het trottoir op. Gelukkig
stootte de carosserie tegen een paal van het
tramnet, waardoor het voertuig in zijn vaart
werd gestuit. Het voorste deel werd geheel in
elkaar gedrukt. De bestuurder kwam met den
schrik en een lichte verwonding vrij.
Een melkkar, die langs het trottoir stond
werd nog even door den vrachtauto gegrepen en
van zijn plaats geslingerd, waardoor een hoe
veelheid melk verloren ging.
Het vak is nu eenmaal zooo.
MISHANDELING VAN ZIJN SCHOON
MOEDER.
i
Hiermee was deze merkwaardige herden
kingsbijeenkomst geëindigd.
Klokke kwart na vier liet mgr. Nolens den
hamer vallen en sloot het feestelijk samenzijn
met den ouden groet: „Geloofd zij Jesus Chris
tus".
Een jaar gevangenis
Het O.M. bij de rechtbank te Assen, eischte
Vrijdag tegen D. W„ te Nieuw Amsterdam,
thans gedetineerd, wegens poging tot zware
mishandeling van zijn schoonmoeder, 1 jaar
gevangenisstraf.
DOOD DOOR SCHULD
Zes maanden of.... vrijspraak
Voor de rechtbank te Winschoten stoind Vrij
dag terecht J. W. E„ 21 jaar, chauffeur to
I'insterwolde, die op 19 Dec. j.l. te Beerta den
ouden E. Koning met zün auto aanreed, tenge
volge waarvan K. overleed.
Mr. Campbuis eischte zes maanden hechtenis
en verbod om één jaar een auto te besturen.
De heer Mr. Polak uit Groningen bepleitte
vrijspraak.
VECHTPARTIJ IN EEN CAFé
De invloed van alcohol
25-JARIG BESTAAN DER WERELD
BIBLIOTHEEK
HULDIGING MR. J. N. J. E. HEERKENS
THIJSSEN.
De penningmeester der Staatspartij mr.
Leesberg, huldigde daarna den oud-penning
meester mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen, die
een kwart eeuw lang de thesaurier, der partij
was geweest en het budget zag groeien van
500 tot gemiddeld 13000, soms f 25000.
Spr. bood den oud-penningmeester onder
warm applaus der vergadering als dank en
herinnering een fraai Delftsch bord aan.
Mr. Heerkens Thijssen dankte geroerd voor
de vriendelijke attentie.
Hierna voerde namens de A. R.-partij mr. de
Wilde het woord, die zeide te spreken in naam
van den heer Colijn, die door verblijf in bet
buitenland tot zijn leedwezen verhinderd was
te komen.
Mr. de Wilde spreekt namens de
A. R. partij.
In de 25 jaar, dat Uw organisatie bestaat,
:s er op wetgevend gebied in ons land veel tot
stand gekomen, met name voor het onderwijs
en het sociale leven. Het waren mannen uit
de drie rechtsche partijen, die daarbij herhaal
delijk deu toon aangaven en de leiding hadden.
Ik beschouw het als een groot geluk voor
ons land, dat daarbij de teugels van het be-
Afscheid en receptie
*Ter gelegenheid van het vijf en twintigjarig
bestaan der Wereldbibliotheek recipieerde de
directeur der W. B. de heer L. Simons Zater
dagmiddag in het Carlton-hotel te Amsterdam.
Zeer velen uit alle kringen waren daar bijeen
gekomen om den heer Simons, die zich uit het
bedrijf der W. B. gaat terugtrekken, geluk te
wenschen.
Het eerst werd een woord van gelukwensch
gesproken door den heer E. Polak namens het
gemeente/bestuur van Amsterdam, die tenslotte
mededeelde dat B. en W. besloten hadden den
heer Simons als erkenning voor zijn groote ver
diensten, de zilveren medaille van de stad
Amsterdam toe te kennen.
Vervolgens sprak de heer J. R. A. Schouten,
voorzitter der W. B. vereeniging den heer Si
mons toe onder aanbieding van een door Gêorge
Rueter geschilderd portret van den scheiden
den directeur. Voorts overhandigde de heer
Schouten een exemplaar van het gedenkboek
en deelde mede, dat door de leden der W. B.
vereeniging een fonds zal worden gevormd,
waarin bereids 18.500 is gestort.
Nadat nog was medegedeeld dat telegrafische
gelukwenschen waren ingekomen o.a. van mi
nister Dr. J. Terpstra, van den burgemeester
van Amsterdam den heer W. de Vlugt, van den
Nederlandsche journalistenkring en van de Ne
derlandsche kunstenaarsvereniging, dankte de
heer Simons de aanwezigen voor hun belang
stelling met het zilveren jubileum der wereld
bibliotheek.
Hierna werd de thee rondgediend.
In café „De Electrische" te 's Hage aan 't sta
tionsplein Is Vrijdagavond 'n ruzie-partij ont
staan die ernstige gevolgen had kunnen hebben.
De 30-j. metselaar N. v. d. B. wonende in de
Drebbelstraat, wond zich, sterk onder den in
vloed van alcohol, zóó op, dat hij een mes trok
en een anderen bezoeker, zekeren J. v.d. B.
daarmede te lijf ging. De laatste bekwam een
steekwond in zijn rechter dijbeen en moest
naar het ziekenhuis vervoerd worden. Daar
bleek, dat de verwonding niet zoo ernstig was
als deze zich liet aanzien, v.d. B. kon dan
ook later naar huis vervoerd worden.
De politie heeft N. v. d. B. ingerekend en,
verdacht van mishandeling in verzekerde be
waring gesteld.
WEGENS BRANDSTICHTING
VEROORDEELD
WIJZIGING SPOORWEGWET EN LOCAAL-
SPOOR- EN TRAMWEGWET
Vier jaren gevangenisstraf
De rechtbank te Assen veroordeelde Vrijdag
J. H. F., verpleegde te Veenhuizen, thans ge
detineerd, wegens brandstichting in een der
slaapzalen aldaar, tot 4 jaar gevangenisstraf.
De eisch tegen F. was 5 jaar gevangenisstraf.
KORT GEDING
Alg. Bankcombinatie contra „De Vraagbaak"
Zaterdag is voor den president der Haag-
Sche rechtbank, mr. du Mosch in kort geding
behandeld een vordering van de Algemeene
Bank Combinatie te Breda tegen den heer Koo-
mans, redacteur van „De Vraagbaak".
De heer Koomans voerde in zijn blad een
actie tegen de Alg. Bankcombinatie en deze
laatste nu vroeg van den president der recht
bank een beslissing, waarbij den heer Koo
mans bevolétt zou worden deze actie te staken.
Voor de bank-combinatie trad op mr. van
Meeverden en voor den heer Koomans mr. C.
,T. de Vries.
De uitspraak werd bepaald op a.s. Woens
dag om 11 uur.
Mr. dn Mosch weigerde de pers bü deze
pleidooien toe te laten.
WIE ER WEL BEKLAAGD MOGEN
WORDEN
De chef van de reportage fronste de wenk
brauwen en wierp een wantrouwenden blik
naar Dorgelès, die zestig regels moest maken
over het politiebericht, dat een grondwerker
op een huurkamer te La Villette zijn vrouw
den hals liad afgesneden.
Dorgelès verhaalt verder:
Zoo, zei de reportagechef. Heb je daar niet
genoeg aan? Heb je misschien het rapport van
den commissaris noodig of het verslag in de
kranten van morgen? Je hebt in ons vak een
beetje verbeeldingskracht noodig, jongeman
Er is je gezegd, dat een koetsier
Een grondwerker, bracht ik bescheiden in
het midden
Dat is hetzelfde. Dat een grondwerker als
je wilt zijn vrouw in den rug gestoken
Neen, hij heeft haar den hals afgesneden,
onderbrak ik weer.
Dat komt op hetzelfde neer. Dat hij dus
zijn vrouw den hals heeft afgesneden in een
kosthuis. Wel, daar moet je genoeg aan hebben.
De rest kun je er wel bij denken; het is altijd
hetzelfde liedje: Het paar leefde eerst geluk
kig, de man bracht zijn loon thuis. Tot hij
op zekeren dag is gaan drinken. Van dat oogen
blik af bezocht hij
Ik liet hem niet meer uitspreken. Reeds steeg
mij de gloed van de inspiratie naar het hoofd.
Onder het uitschot van de buurt zocht hij
zijn vrienden, ging ik in zijn plaats voort. Hij
liet zijn werk in den steek voor kroegen en
danshuizen's Avonds kwam hij dronken
thuis, uitte bedreigingen
Mijn chef luisterde met voldoening.
Juist, zei hij. Zoo moet het gaan Tach
tig regels als je kumt. En vlug, niet?
Ik ging aan de gemeenschappelijke tafel zit
ten. Mijn ooren tuitten, mijn vingers waren
stijf. Het was wel het zwaarste examen van
mijn leven, dat ik nu moest afleggen. Andere
reporters, die ik allemaal voor beroemde man
nen hield behalve één, die werkelijk te veel op
den grond spuwde, keken me nieuwsgierig aan.
Voor de witte blaadjes papier gezeten, voelde ik
mijn voorhoofd nat worden van zweet. Ja, waar
lijk, tienmaal liever het baccalaureaat dan een
dergelijke proef.
Toch wist ik mijn gevoelens te beheerschen,
ik boog het hoofd om mijn rechters niet te zien,
deed mijn best mij het tooneel van de misdaad
voor te stellen en schreef.
Het was de eerste maal in mijn leven, dat
ik iets beschreef, dat werkelijk gebeurd was,
dat ik een feit naar voren bracht uit het leven
zelf en, merkwaardige tegenstrijdigheid, het
was tevens de eerste maal dat ik iets moest
bedenken, wantik wist zoo goed als niets van
het verhaal dat ik moest gaan vertellen! Welnu,
ik kwam er uit
Moet ik zeggen, dat ik mijn schrijfsel herlas
met beschaamd voorhoofd? „Wat een vak",
zuchtte de verslagen dichter in mij. Toch over
handigde ik dapper mijn artikel aan den „baas",
die, mij eensklaps aankijkend met een zekere
achting, voor het front van de verzamelde vete
ranen tegen mij zeide:
Het is heel goed, je stuk, jongeman.
Roland Dorglès heeft geen spijt van zijn re
portersjaren.
Als lk een beetje de menschen ken, als''ik
vertrouwd werd met de samenleving in haar
geheimste schuilhoeken, als ik in mijn geest al
die „documents humains" kon verzamelen, die
door geen onderwijs kunnen vervangen worden,
dan heb ik dat aan die jaren in de reportage
te danken.
Dat harde bestaan heeft mij alles geopen
baard, tot mijn eigen hart. Wat heb ik het
soms hooren kloppen! Van medelijden vaak,
van toorn, van afschuw, van angst.
Zoo herinner ik me een regenachtigen win
teravond in de banlleue voor de deur van een
arbeiderswoning.
Ga eens naar die vrouw toe, had men mij
op de krant gezegd. Het verzoek om gratie voor
haar zoon is afgewezen, hij moet worden te
rechtgesteld. Zij zal misschien wel iets interes
sants te vertellen hebbenProbeer in ieder
geval een foto te krijgen
Ik ben gegaan, het vak is nu eenmaal zoo...
Maar op het oogenblik dat ik binnen had moe
ten stappen, heb ik den moed of de wreedheid
uiet gehad. En het eenige interview dat ik dien
avond had, was er een met mezelf, terwijl ik
daar stond te kleumen met de oogen naar een
verlicht venster, waar van tijd tot tijd een
schaduw langs gleed.
Ja, het is een vak, dat niet meevalt en waar
toe een groote dosis uithoudingsvermogen noo
dig is.
Toch zouden wij, hoe hard onze loopbaan ook
is, niet gaarne door u beklaagd worden, om-
dat wij er hartstochtelijk van houden en de
meesten onder ons er voor geen geld ter wereld
afstand van zouden willen doen.
Doch als uw goed hart zich toch wil uitstor
ten, beklaag dan.... de vrouwen der journalis
ten, die, juist omdat alles en allen onze belang
stelling opeischen, weinig of niets aan ons
hebben en eigenlijk onbestorven weduwen zijn.
Brussel. >p. g
UIT HET HOVENIERSBEDRIJF
Geen staking
EEN CONFERENTIE MET RESULTAAT
Naar wij vernemen is de staking in het
hoveniersbedrijf, die tegen heden voor Haarlem
en omgeving was afgekondigd, niet doorgegaan.
In een Zaterdag gehouden conferentie is met
een twaalftal patroons overeenstemming ver
kregen. Met de andere zal verder onderhandeld
worden.
„Geen juist sijsteem"
Blijkens 't voorl. verslag der le Kamer over 't
wetsontwerp tot wijziging van de Spoorweg
net en van de Locaalspoor- en Tramwegwet
waren verscheidene ledeu van meening, dat het
geen juist systeem is, in andére wetten telkens
kleine afwijkingen van het Wetboek van koop
handel toe te staan.
Eenige dezer leden zouden gaarne verne
men, of, na het tot stand komen van dit wets
ontwerp, onder meer de N.V. Gemengd Bedrijf
Haagsche Tramweg-Maatschappij, niet in moei
lijkheden zal komen,
nooij te den Haag.
Afgewezen 4 candidates
R. K- LEERGANGEN.
Drs. W. Rouken, leeraar te Echt, is door het
curatorium van de Katholieke leergangen in
gaande 1 September a.s. benoemd als docent
voor psychologische taalkunde en moderne
grammatica aan den cursus Nederlandsch
M.O. te Roermond.
EXAMENS ELECTROTECHNIEK
Voor het eind-examen electrotechnick van
wege het Wis- en Natuurkundig Genootschap
Mathesis Scientiarum Genetrix te Leiden zijn
geslaagd de heeren A. W. C. van Heeringen,
A. Hessing, C. G. Homberg, G. J. van der Lin
den, P. P. J. Metscher, M. van den Ouweleen,
C. le Pair, W. J. van der Reyden, P. Sjardijn,
en W. F, Wijunobel, allen te Leiden en D. Re-
ROODVONK IN EEN KAZERNE
Sedert enkele dagen hebben zich in de Isa-
bellakazerne te 's Hertogenbosch enkele ver
dachte gevallen van roodvonk en roodehond
voorgedaan.
Teneinde besmetting te voorbomen zijn isole-
meutsmaatregelen getroffen voor dat personeel
dat. mot de verdachte patiënten op dezelfde ka
mers legerde, in totaal 30 man.
Do patiënten zelf zijn opgenomen in de ba
rakken van het groot ziekenhuis.
AUTO DOOR DEN BLIKSEM GETROFFEN
Vrijdagavond heeft boven Sittard een kort
maar hevig onweer gewoed. Tusschen Hoens-
broek en Sittard sloeg liet hemelvuur op de
benzinetank van een luxe-auto uit Helmond.
De wagen vloog in brand en reed, doordat de
oliauffeur het stuur verloor, tegen een hoorn.
De chauffeur werd uit den wagen geslingerd
en bleef bewusteloos op den weg liggen. Eerst
na twee uur kwam hij weer bij. De auto
brandde totaal uit.
